گاباپنتین

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
گاباپنتین
Gabapentin.svg
Gabapentin3Dan.gif
داده‌های بالینی
نام‌های تجاریFanatrex, Gabarone, Gralise, Neurontin, Nupentin
AHFS/Drugs.commonograph
مدلاین پلاسa694007
داده‌ها
رده‌بندی داروهای
بارداری
میزان وابستگیاندک
روش مصرف داروقرص خوراکی
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمیسریع، در صورت استفاده به میزان ۹/۰ گرم حدود ۶۰٪ و نیز در صورت استفاده به مقدار ۸/۴ گرم حدود ۲۷٪ می‌باشد، خوردن یک وعده غذای چرب، فراهمی زیستی این دارو را به میزان ۱۴٪ افزایش می‌دهد.
پیوند پروتئینیکمتر از ۳ درصد
متابولیسمبه‌میزان ناچیزی متابولیزه می‌شود.
نیمه‌عمر حذف۵ تا ۷ ساعت
دفعکلیوی (از طریق ادرار)
شناسه‌ها
  • 2-[1-(aminomethyl)cyclohexyl]acetic acid
شمارهٔ CAS
پاب‌کم CID
دراگ‌بنک
کم‌اسپایدر
UNII
KEGG
ChEMBL
CompTox Dashboard (EPA)
ECHA InfoCard100.056.415 ویرایش در ویکی‌داده
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC9H17NO۲
جرم مولی۱۷۱٫۲۳۷ گرم/مول g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
  • O=C(O)CC1(CN)CCCCC1
  • InChI=1S/C9H17NO2/c10-7-9(6-8(11)12)4-2-1-3-5-9/h1-7,10H2,(H,۱۱٬۱۲) ✔Y
  • Key:UGJMXCAKCUNAIE-UHFFFAOYSA-N ✔Y
  (verify)

گاباپنتین (به انگلیسی: Gabapentin) که با نام‌های تجاری دیگری از جمله نورونتین (به انگلیسی: Neurontin) نیز شناخته می‌شود، یک داروی ضد تشنج است که در درجه اول برای درمان تشنج‌های جزئی و دردهای نوروپاتیک استفاده می‌شود.[۱][۲] این دارو، یک داروی خط اول برای درمان دردهای نوروپاتیک ناشی از نوروپاتی دیابتی، نورالژی‌های ناشی از اعصاب محیطی پس از زونا و دردهای نوروپاتیک سیستم عصبی مرکزی است.[۳] در کسانی که از گاباپنتین برای نوروپاتی دیابتی یا نورالژی پس از هرپس استفاده می‌کنند حدود ۳۰–۴۰٪ مؤثر است.[۴]

خواب‌آلودگی و گیجی، رایج‌ترین اثرات جانبی این دارو هستند. اثرات جانبی شدیدتر، شامل افزایش خطر خودکشی، افت تنفسی و بروز واکنش‌های آلرژیک است.[۵] در کسانی که بیماری کلیوی دارند، دوزهای پایین‌تر توصیه می‌شود.[۵] گاباپنتین با کاهش فعالیت زیرواحدهایی از کانال‌های کلسیم موجود در سلول‌ها و در نتیجه، جلوگیری از انتقال پیام عصبی درد، عمل می‌کند.[۶][۷][۸] گاباپنتین برای نخستین بار، در سال ۱۹۹۳ برای تجویز و استفاده، تأیید شد[۹] و از ۲۰۰۴، به‌عنوان یک داروی ژنریک، در ایالات متحده، مورد استفاده است.[۱۰] در سال ۲۰۱۹، این دارو با ۴۷ میلیون بار تجویز، دهمین داروی پُر استفاده در آمریکا بود.[۱۱][۱۲]

کاربردها[ویرایش]

گاباپنتین، یک آنالوگ گاما آمینوبوتیریک اسید است که در ابتدا برای درمان صرع تولید شد، ولی در حال حاضر برای موارد مختلفی از جمله کاهش درد، به‌خصوص در دردهای نوروپاتیک و دردهای با منشأ عصبی، مورد استفاده است.

این دارو در سال ۱۹۹۴ از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان صرع (گاباپنتین همراه با سایر داروهای ضد تشنج مورد استفاده قرار می‌گیرد) تأیید شد. در سال ۲۰۰۲ به پزشکان اجازه داده شد که از این دارو برای کاهش درد ناشی از ابتلا به زونا (نورالژی هرپسی) استفاده کنند. هم‌اکنون برخی از پزشکان از این دارو برای پیش‌گیری از سردرد میگرنی، درمان نیستاگموس و نیز کاهش دردهای نوروپاتیک (عصبی) استفاده می‌کنند. این دارو، در آمریکا و بریتانیا، جهت درمان و کنترل مواردی چون اختلال دوقطبی و اختلال اضطراب به‌صورت بدون مجوز، خرید و فروش و استفاده می‌شود.[۱۳][۱۴][۱۵]

صرع[ویرایش]

گاباپنتین برای درمان تشنج‌های جزئی (تشنج کانونی) تأیید شده‌است.[۱۶] با این حال، برای صرع منتشر مؤثر نیست.[۱۷]

دردهای نوروپاتیک[ویرایش]

گاباپنتین به عنوان یک داروی خط اول برای تسکین دردهای نوروپاتیک مزمن توسط مقالات مختلف پزشکی توصیه می‌شود.[۱۸][۱۹][۲۰][۲۱] این دارو به‌عنوان یک داروی عمومی برای همه سندرم‌های درد نوروپاتیک به غیر از نورالژی عصب سه‌قلو قابل استفاده است.[۲۰][۲۱] مصرف این دارو، برای درمان کمردرد، درد سیاتیک و نوروپاتی‌های مرتبط با اچ‌آی‌وی یا سرطان بی‌تاثیر یا فاقد تأثیرات قابل توجه است.[۲۲][۲۳][۲۴][۲۵]

درمان وابستگی‌های دارویی[ویرایش]

گاباپنتین در کاهش عوارض سندرم ترک الکل و ولع مصرف همراه آن به‌طور متوسط مؤثر است[۲۶] اما در درمان الکلیسم، تأثیر مستقیم ندارد.[۲۷][۲۸][۲۹]

گاباپنتین در درمان وابستگی به کوکائین و مت‌آمفتامین (شیشه) بی‌اثر است[۳۰] و به ترک سیگار کمک نمی‌کند.[۳۱] گاباپنتین همچنین، علائم و عوارض ترک مواد افیونی را به‌طور قابل توجهی کاهش نمی‌دهد.[۳۰] شواهد کافی برای استفاده از آن به‌منظور رفع وابستگی به ماری‌جوآنا نیز وجود ندارد.[۳۲] این دارو با بیش از ۳۰۰ نام تجاری مختلف در داروخانه‌های سرتاسر دنیا، عرضه می‌شود. نورونتین، محصول شرکت فایزر و نیز آپوگاباپنتین، محصول شرکت آپوتکس کانادا از نام‌های تجاری شناخته‌شدهٔ این دارو هستند.

فارماکولوژی[ویرایش]

گاباپنتین، یک لیگاند برای یکی از زیرواحدهای کانال‌های کلسیمی در سلول‌های عصبی، موسوم به زیرواحد α۲δ است و با اتصال به این زیرواحد، مانع از برهم‌کنش آن با سایر زیرواحدهای کانال می‌شود.[۳۳][۳۴] این اتفاق، باعث کاهش فعالیت کانال‌ها شده و در نتیجه مانع از انتقال پیام عصبی و انتقال حس درد می‌شود.[۳۵][۳۶][۳۷] با وجود این‌که گاباپنتین، یک آنالوگ ساختاری برای گاما آمینوبوتیریک اسید (گابا) است، اما متصل به گیرنده‌های گابا نمی‌شود و مکانیسم عمل آن، متفاوت از داروهای مسدودکنندهٔ کانال‌ها است.[۳۸]

موارد منع مصرف[ویرایش]

در بیماران مبتلا به نارسایی کلیه، به دلیل سمیت گاباپنتین و ریسک انباشتگی آن در کلیه‌ها، دارو باید در دوزهای پایین و با احتیاط مصرف شود. ایمنی مصرف این دارو در دوران بارداری و شیردهی، به‌درستی مشخص نیست.[۳۹]

اثرات جانبی[ویرایش]

در بزرگسالان، خواب‌آلودگی، گیجی و نیز ورم اندام‌ها از جمله اثرات جانبی شایع مصرف گاباپنتین است. آتاکسی، خستگی و نیستاگموس، از دیگر اثرات جانبی این دارو هستند.[۴۰] مواردی از جمله آنورگاسمی، اختلال نعوظ و میوکلونوس، نیز با مصرف این دارو مشاهده شده‌اند. این عوارض، پس از قطع مصرف یا جایگزینی دارو، رفع می‌شوند.[۴۱][۴۲][۴۳]

خودکشی[ویرایش]

در برگهٔ توضیحات گاباپنتین، هشدار داده شده که مصرف این دارو می‌تواند با افزایش افکار و رفتارهای مرتبط با خودکشی همراه باشد.[۴۴] در بیماران مبتلا به صرع و مبتلایان به اختلال دوقطبی، احتمال خودکشی و تلاش برای انجام آن و خودزنی، بالاتر است.[۴۵]

وابستگی و قطع مصرف دارو[ویرایش]

عوارض قطع ناگهانی مصرف گاباپنتین، ۱ تا ۲ روز پس از قطع مصرف، ظاهر می‌شود.[۴۶] نخستین و شایع‌ترین آن‌ها، تحریک‌پذیری، گیجی و کلافگی است که با مشکلات ڱوارشی، لرزش، عرق‌کردن، تاکی‌کاردی، فشار خون بالا و بی‌خوابی ادامه می‌یابد. در برخی از موارد، تشنج‌های پس از قطع مصرف دارو نیز مشاهده شده‌است.[۴۷]

اووردوز[ویرایش]

اووردوز یا بیش‌مصرفی گاباپنتین ممکن است به‌صورت اتفاقی یا عمدی رخ دهد. بیش‌مصرفی این دارو می‌تواند منجر به مواردی چون خوابیدن بیش از اندازه، روان‌پریشی، بی‌حالی، تاری دید، حرکات غیرارادی بدن و در موارد حادتر، منجر به بیهوشی، قطع تنفس، کما و مرگ شود.[۴۸]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ↑ "DailyMed - NEURONTIN- gabapentin capsule NEURONTIN- gabapentin tablet, film coated NEURONTIN- gabapentin solution". Retrieved 2020-12-14.
  2. ↑ "1 Recommendations | Neuropathic pain in adults: pharmacological management in non-specialist settings | Guidance | NICE". Retrieved 2020-12-14.
  3. ↑ Attal N, Cruccu G, Baron R, Haanpää M, Hansson P, Jensen TS, Nurmikko T (September 2010). "EFNS guidelines on the pharmacological treatment of neuropathic pain: 2010 revision". European Journal of Neurology. 17 (9): 1113–e88. doi:10.1111/j.1468-1331.2010.02999.x. PMID 20402746.
  4. ↑ Wiffen PJ, Derry S, Bell RF, Rice AS, Tölle TR, Phillips T, Moore RA (June 2017). "Gabapentin for chronic neuropathic pain in adults". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 6: CD007938. doi:10.1002/14651858.CD007938.pub4. PMC 6452908. PMID 28597471.
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ "DailyMed - NEURONTIN- gabapentin capsule NEURONTIN- gabapentin tablet, film coated NEURONTIN- gabapentin solution". Retrieved 2020-12-14.
  6. ↑ Risher WC, Eroglu C (August 2020). "Emerging roles for α2δ subunits in calcium channel function and synaptic connectivity". Curr Opin Neurobiol. 63: 162–169. doi:10.1016/j.conb.2020.04.007. PMC 7483897. PMID 32521436.
  7. ↑ Stahl SM, Porreca F, Taylor CP, Cheung R, Thorpe AJ, Clair A (2013). "The diverse therapeutic actions of pregabalin: is a single mechanism responsible for several pharmacological activities?". Trends Pharmacol. Sci. 34 (6): 332–9. doi:10.1016/j.tips.2013.04.001. PMID 23642658.
  8. ↑ Taylor CP, Harris EW (July 2020). "Analgesia with Gabapentin and Pregabalin May Involve N-Methyl-d-Aspartate Receptors, Neurexins, and Thrombospondins". J Pharmacol Exp Ther. 374 (1): 161–174. doi:10.1124/jpet.120.266056. PMID 32321743.
  9. ↑ «Models of Seizures and Epilepsy - Google Books». web.archive.org. ۲۰۱۷-۰۹-۰۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ سپتامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۰-۳۱.
  10. ↑ Reed D (2 March 2012). The Other End of the Stethoscope: The Physician's Perspective on the Health Care Crisis. AuthorHouse. pp. 63–. ISBN 978-1-4685-4410-7.
  11. ↑ "The Top 300 of 2019". ClinCalc. Retrieved 16 October 2021.
  12. ↑ "Gabapentin - Drug Usage Statistics". ClinCalc. Retrieved 16 October 2021.
  13. ↑ «Successful Psychopharmacology: Evidence-Based Treatment Solutions for … - Stephen V. Sobel - Google Books». web.archive.org. 2016-01-06. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ اكتبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در 2021-10-31. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  14. ↑ Montastruc F, Loo SY, Renoux C (November 2018). "Trends in First Gabapentin and Pregabalin Prescriptions in Primary Care in the United Kingdom, 1993-2017". JAMA. 320 (20): 2149–2151. doi:10.1001/jama.2018.12358. PMC 6583557. PMID 30480717.
  15. ↑ Goodman CW, Brett AS (May 2019). "A Clinical Overview of Off-label Use of Gabapentinoid Drugs". JAMA Intern Med. 179 (5): 695–701. doi:10.1001/jamainternmed.2019.0086. PMID 30907944.
  16. ↑ Johannessen SI, Ben-Menachem E (2006). "Management of focal-onset seizures: an update on drug treatment". Drugs. 66 (13): 1701–25. doi:10.2165/00003495-200666130-00004. PMID 16978035.
  17. ↑ Rheims S, Ryvlin P (July 2014). "Pharmacotherapy for tonic-clonic seizures". Expert Opin Pharmacother. 15 (10): 1417–26. doi:10.1517/14656566.2014.915029. PMID 24798217.
  18. ↑ Moulin DE, Clark AJ, Gilron I, Ware MA, Watson CP, Sessle BJ, Coderre T, Morley-Forster PK, Stinson J, Boulanger A, Peng P, Finley GA, Taenzer P, Squire P, Dion D, Cholkan A, Gilani A, Gordon A, Henry J, Jovey R, Lynch M, Mailis-Gagnon A, Panju A, Rollman GB, Velly A (2007). "Pharmacological management of chronic neuropathic pain - consensus statement and guidelines from the Canadian Pain Society". Pain Res Manag. 12 (1): 13–21. doi:10.1155/2007/730785. PMC 2670721. PMID 17372630.
  19. ↑ "1 Recommendations | Neuropathic pain in adults: pharmacological management in non-specialist settings | Guidance | NICE". Retrieved 2020-12-14.
  20. ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ Attal N, Cruccu G, Baron R, Haanpää M, Hansson P, Jensen TS, Nurmikko T (September 2010). "EFNS guidelines on the pharmacological treatment of neuropathic pain: 2010 revision". European Journal of Neurology. 17 (9): 1113–e88. doi:10.1111/j.1468-1331.2010.02999.x. PMID 20402746.
  21. ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ Finnerup NB, Attal N, Haroutounian S, McNicol E, Baron R, Dworkin RH, Gilron I, Haanpää M, Hansson P, Jensen TS, Kamerman PR, Lund K, Moore A, Raja SN, Rice AS, Rowbotham M, Sena E, Siddall P, Smith BH, Wallace M (February 2015). "Pharmacotherapy for neuropathic pain in adults: a systematic review and meta-analysis". Lancet Neurol. 14 (2): 162–73. doi:10.1016/S1474-4422(14)70251-0. PMC 4493167. PMID 25575710.
  22. ↑ Shanthanna H, Gilron I, Rajarathinam M, AlAmri R, Kamath S, Thabane L, Devereaux PJ, Bhandari M (August 2017). "Benefits and safety of gabapentinoids in chronic low back pain: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials". PLOS Medicine. 14 (8): e1002369. doi:10.1371/journal.pmed.1002369. PMC 5557428. PMID 28809936.
  23. ↑ Enke O, New HA, New CH, Mathieson S, McLachlan AJ, Latimer J, Maher CG, Lin CC (July 2018). "Anticonvulsants in the treatment of low back pain and lumbar radicular pain: a systematic review and meta-analysis". CMAJ. 190 (26): E786–E793. doi:10.1503/cmaj.171333. PMC 6028270. PMID 29970367.
  24. ↑ Phillips TJ, Cherry CL, Cox S, Marshall SJ, Rice AS (December 2010). Pai (ed.). "Pharmacological treatment of painful HIV-associated sensory neuropathy: a systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials". PLOS ONE. 5 (12): e14433. Bibcode:2010PLoSO...514433P. doi:10.1371/journal.pone.0014433. PMC 3010990. PMID 21203440.
  25. ↑ Moore A, Derry S, Wiffen P (February 2018). "Gabapentin for Chronic Neuropathic Pain". JAMA. 319 (8): 818–819. doi:10.1001/jama.2017.21547. PMID 29486015.
  26. ↑ Kranzler, Henry R.; Feinn, Richard; Morris, Paige; Hartwell, Emily E. (2019-09). "A meta-analysis of the efficacy of gabapentin for treating alcohol use disorder". Addiction (Abingdon, England). 114 (9): 1547–1555. doi:10.1111/add.14655. ISSN 1360-0443. PMC 6682454. PMID 31077485. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  27. ↑ Muncie HL, Yasinian Y, Oge' L (November 2013). "Outpatient management of alcohol withdrawal syndrome". American Family Physician. 88 (9): 589–95. PMID 24364635.
  28. ↑ Berlin RK, Butler PM, Perloff MD (2015). "Gabapentin Therapy in Psychiatric Disorders: A Systematic Review". The Primary Care Companion for CNS Disorders. 17 (5). doi:10.4088/PCC.15r01821. PMC 4732322. PMID 26835178.
  29. ↑ Ahmed S, Stanciu CN, Kotapati PV, Ahmed R, Bhivandkar S, Khan AM, Afridi A, Qureshi M, Esang M (August 2019). "Effectiveness of Gabapentin in Reducing Cravings and Withdrawal in Alcohol Use Disorder: A Meta-Analytic Review". Prim Care Companion CNS Disord. 21 (4). doi:10.4088/PCC.19r02465. PMID 31461226.
  30. ↑ ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ Mason BJ, Quello S, Shadan F (January 2018). "Gabapentin for the treatment of alcohol use disorder". Expert Opin Investig Drugs. 27 (1): 113–124. doi:10.1080/13543784.2018.1417383. PMC 5957503. PMID 29241365.
  31. ↑ Sood A, Ebbert JO, Wyatt KD, Croghan IT, Schroeder DR, Sood R, Hays JT (March 2010). "Gabapentin for smoking cessation". Nicotine & Tobacco Research. 12 (3): 300–4. doi:10.1093/ntr/ntp195. PMC 2825098. PMID 20081039.
  32. ↑ Nielsen S, Gowing L, Sabioni P, Le Foll B (January 2019). "Pharmacotherapies for cannabis dependence". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 1: CD008940. doi:10.1002/14651858.CD008940.pub3. PMC 6360924. PMID 30687936.
  33. ↑ Sills GJ (February 2006). "The mechanisms of action of gabapentin and pregabalin". Current Opinion in Pharmacology. 6 (1): 108–13. doi:10.1016/j.coph.2005.11.003. PMID 16376147.
  34. ↑ Calandre EP, Rico-Villademoros F, Slim M (November 2016). "Alpha2delta ligands, gabapentin, pregabalin and mirogabalin: a review of their clinical pharmacology and therapeutic use". Expert Rev Neurother. 16 (11): 1263–1277. doi:10.1080/14737175.2016.1202764. PMID 27345098. S2CID 33200190.
  35. ↑ Risher WC, Eroglu C (August 2020). "Emerging roles for α2δ subunits in calcium channel function and synaptic connectivity". Curr Opin Neurobiol. 63: 162–169. doi:10.1016/j.conb.2020.04.007. PMC 7483897. PMID 32521436.
  36. ↑ Stahl SM, Porreca F, Taylor CP, Cheung R, Thorpe AJ, Clair A (2013). "The diverse therapeutic actions of pregabalin: is a single mechanism responsible for several pharmacological activities?". Trends Pharmacol. Sci. 34 (6): 332–9. doi:10.1016/j.tips.2013.04.001. PMID 23642658.
  37. ↑ Taylor CP, Harris EW (July 2020). "Analgesia with Gabapentin and Pregabalin May Involve N-Methyl-d-Aspartate Receptors, Neurexins, and Thrombospondins". J Pharmacol Exp Ther. 374 (1): 161–174. doi:10.1124/jpet.120.266056. PMID 32321743. S2CID 216082872.
  38. ↑ Sills, Graeme J. (2006-02). "The mechanisms of action of gabapentin and pregabalin". Current Opinion in Pharmacology. 6 (1): 108–113. doi:10.1016/j.coph.2005.11.003. ISSN 1471-4892. PMID 16376147. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  39. ↑ «DailyMed - NEURONTIN- gabapentin capsule NEURONTIN- gabapentin tablet, film coated NEURONTIN- gabapentin solution». dailymed.nlm.nih.gov. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۰-۳۱.
  40. ↑ «DailyMed - NEURONTIN- gabapentin capsule NEURONTIN- gabapentin tablet, film coated NEURONTIN- gabapentin solution». dailymed.nlm.nih.gov. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۰-۳۱.
  41. ↑ Desai, Aaron; Kherallah, Yazan; Szabo, Cheryl; Marawar, Rohit (2019-03). "Gabapentin or pregabalin induced myoclonus: A case series and literature review". Journal of Clinical Neuroscience: Official Journal of the Neurosurgical Society of Australasia. 61: 225–234. doi:10.1016/j.jocn.2018.09.019. ISSN 1532-2653. PMID 30381161. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  42. ↑ Yang, Y.; Wang, Xuefeng (2016). "Sexual dysfunction related to antiepileptic drugs in patients with epilepsy". Expert opinion on drug safety. doi:10.1517/14740338.2016.1112376.
  43. ↑ Kim, J. B.; Jung, Jin-Man; Park, Moon-Ho; Lee, Eun Ju; Kwon, D. (2017). "Negative myoclonus induced by gabapentin and pregabalin: A case series and systematic literature review". Journal of the Neurological Sciences. doi:10.1016/j.jns.2017.09.019.
  44. ↑ «DailyMed - NEURONTIN- gabapentin capsule NEURONTIN- gabapentin tablet, film coated NEURONTIN- gabapentin solution». dailymed.nlm.nih.gov. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۰-۳۱.
  45. ↑ Patorno, Elisabetta; Bohn, Rhonda L.; Wahl, Peter M.; Avorn, Jerry; Patrick, Amanda R.; Liu, Jun; Schneeweiss, Sebastian (2010-04-14). "Anticonvulsant medications and the risk of suicide, attempted suicide, or violent death". JAMA. 303 (14): 1401–1409. doi:10.1001/jama.2010.410. ISSN 1538-3598. PMID 20388896.
  46. ↑ Mersfelder, T.; Nichols, W. (2016). "Gabapentin: Abuse, Dependence, and Withdrawal". The Annals of pharmacotherapy. doi:10.1177/1060028015620800.
  47. ↑ Bonnet, U.; Scherbaum, N. (2017). "How addictive are gabapentin and pregabalin? A systematic review". European Neuropsychopharmacology. doi:10.1016/j.euroneuro.2017.08.430.
  48. ↑ Bonnet, U.; Scherbaum, N. (2017). "How addictive are gabapentin and pregabalin? A systematic review". European Neuropsychopharmacology. doi:10.1016/j.euroneuro.2017.08.430.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Gabapentin». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۰ مارس ۲۰۰۹.

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=گاباپنتین&oldid=35693723»