سولیفناسین

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
سولیفناسین
داده‌های بالینی
نام‌های تجاریVesicare
نام‌های دیگرYM905
AHFS/Drugs.commonograph
مدلاین پلاسa605019
داده‌ها
رده‌بندی داروهای
بارداری
روش مصرف داروخوراکی
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی۹۰٪
پیوند پروتئینی۹۸٪
متابولیسمCYP3A4
متابولیت‌هاGlucuronide, N-oxide, others
نیمه‌عمر حذف۴۵ تا ۶۸ ساعت
دفعکلیوی (۶۹٫۲٪) و مدفوعی (۲۲٫۵٪)
شناسه‌ها
  • (3R)-1-Azabicyclo[2 2 2]oct-3-yl (1S)-1-phenyl-3,4-dihydroisoquinoline-2(1H)-carboxylate
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
IUPHAR/BPS
دراگ‌بنک
کم‌اسپایدر
UNII
KEGG
ChEMBL
CompTox Dashboard (EPA)
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC23H26N2O۲
جرم مولی362.465 g/mol g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
  • C1CN2CCC1[C@H](C2)OC(=O)N3CCC4=CC=CC=C4[C@@H]3C5=CC=CC=C5
  • InChI=1S/C23H26N2O2/c26-23(27-21-16-24-13-10-18(21)11-14-24)25-15-12-17-6-4-5-9-20(17)22(25)19-7-2-1-3-8-19/h1-9,18,21-22H,10-16H2/t21-,22-/m0/s1 N
  • Key:FBOUYBDGKBSUES-VXKWHMMOSA-N N
 N✔Y (این چیست؟)  (صحت‌سنجی)

سولیفناسین، که با نام تجاری وزیکاکی‌ر (به انگلیسی: Vesicare) عرضه می‌شود، دارویی است که برای درمان مثانه بیش‌فعال بکار می‌رود.[۱]این دارو می‌تواند در مواقع بی‌اختیاری ادرار، تکرر ادرار و فوریت ادراری کمک‌کننده باشد.[۲] بنظر می‌رسد که فوائد این داروی خوراکی[۱] همسان با سایر داروهای مشابه هم گروه باشد.[۳] عوارض جانبی معمول شامل خشکی دهان و یبوست می‌شود.[۱] عوارض شدید امکان دارد احتباس ادرار، افزایش فاصله QT، توهم و آب‌سیاه باشد.[۱][۲] اینکه طی حاملگی قابل استفاده باشد، معلوم نیست.[۱] این دارو جزو داروهای آنتی موسکارینی (مثل هیوسین و آتروپین) است و از راه کاهش انقباضات مثانه اثر می‌کند.[۱]

سولیفناسین در سال ۲۰۰۴ مجوز استفاده در آمریکا را گرفت.[۱]تأمین مصرف یک‌ماهه برای بیماران سیستم درمانی بریتانیا، در سال ۲۰۱۹، ۲۷٫۶۲ پوند هزینه داشت.[۲]قیمت عمده‌فروشی مصرف یکماهه آن در آمریکا ۳۷۰ دلار است.[۴]در سال ۲۰۱۶ صد و هفتادمین دارویی بود که در آمریکا تجویز می‌شد و بیش از سه میلیون نسخه برای آن تجویز شد.[۵]

مصرف[ویرایش]

برای درمان مثانه بیش‌فعال بکار می‌رود.[۱]می‌تواند در مواقع بی‌اختیاری ادرار، تکرر ادرار و فوریت ادراری کمک کند.[۲]

بنظر می‌رسد مزایای آن شبیه دیگر آنتی موسکارین‌ها مثل اکسی بوتینین، تولترودین و داریفناسین باشد.[۳]

موارد منع مصرف[ویرایش]

برای بیمارانی که احتباس ادراری، احتباس معده، گلوکوم زوایه بسته کنترل نشده یا با کنترل ضعیف دارند ویا براساس معیار چایلد - پو، وخامت بیماری کبدی آن‌ها در کلاس سی طبقه‌بندی می‌شود[۶]و بیمارانی که همودیالیز می‌شوند،[۷] منع مصرف این دارو را دارند.

سندرم QT، منع‌مصرف قطعی این دارو نیست، گرچه این دارو هم مثل تولترودین و داریفناسین به کانال‌های hERG قلبی وصل می‌شود و می‌تواند فاصله QT را طولانی کند. بنظر می‌رسد این اثر در طب بالینی اهمیت نداشته باشد.[۸]

اثرات جانبی[ویرایش]

شایعترین اثر جانبی سولیفناسین، خشکی دهان، تاری دید و یبوست است. مثل همه آنتی‌کولینرژیکها، سولیفناسین هم ممکن است به‌ندرت باعث هایپرترمی بعلت کاهش تعریق شود.[۶]

تداخلات دارویی[ویرایش]

سولیفناسین در کبد به وسیلهٔ آنزیم CYP3A4 متابولیزه می‌شود که جزو آنزیم‌های سیتوکروم پی ۴۵۰ است. وقتی همزمان با داروهایی داده شود که باعث جلوگیری از فعالیت آنزیم CYP3A4 می‌شوند، مثل کتوکونازول، متابولیسم سولیفناسین دچار اشکال شده و به افزایش غلظت آن در بدن انجامیده و دفع آن را کاهش می‌دهد.[۶]

همان‌طور که در بالا اشاره شد، سولیفناسین ممکن است فاصله QT را طولانی کند؛ بنابراین، تجویز همزمان آن با داروهای دیگری که آن‌ها هم همین اثر را دارند، مثل موکسی فلوکساسین یا پیموزاید، به‌صورت نظری ممکن است باعث افزایش خطر آریتمی قلبی شود.[۱]

فارماکولوژی[ویرایش]

مکانیسم اثر[ویرایش]

سولیفناسین یک آنتاگونیست رقابتی گیرنده استیل‌کولین است که برای زیرگروهM3 گیرنده‌های موسکارینی انتخابی عمل می‌کند. وصل شدن استیل کولین به گیرنده‌های موسکارینی، مخصوصاً زیرگروه M3 نقشی کلیدی در انقباض ماهیچه صاف دارد. سولیفناسین با جلوگیری از وصل استیل کولین به این گیرنده‌ها، باعث کاهش تونوس مثانه شده، به آن امکان می‌دهد حجم بیشتری ادرار را در خود جای داده تعداد دفعات ادرار کردن را کاهش دهد و از فوریت دفع و حملات بی‌اختیاری بکاهد. بنا به نیمه عمر حذفی طولانی، دوز یکبار در روز می‌تواند کنترل ۲۴ ساعته تونوس عضله صاف مثانه را ارائه دهد.[۷]

فارماکوکینتیک[ویرایش]

سه تا هشت ساعت پس از جذب از روده، بیشینه غلظت پلاسمایی بدست می‌آید. در جریان خون، ۹۸٪ ماده، وصل به پروتئین‌های پلاسما است که عمدتاً اسیدی هستند. متابولیسم توسط آنزیم‌های کبدی مخصوصاً CYP3A4 انحام می‌شود. سه متابولیت غیرفعال و یک متابولیت فعال از سولیفناسین شناخته شده که نام نوع فعال چهار آر-هیدروکسی سولیفناسین است و سه متابولیت غیرفعال، اِن-گلوکورونید، اِن-اًکسید (آمین اکسید) و چهار آر هیدروکسی -اِن-اکساید می‌باشند. نیمه‌عمر حذف، ۴۵ تا ۶۸ ساعت است. ۶۹٪ ماده، هم به‌صورت اولیه خودش و هم به‌صورت متابولیتهایش از کلیه و ۲۳٪ از راه مدفوع دفع می‌شود.[۷]

شیمی[ویرایش]

ساختار آتروپین برای مقایسه

مثل سایر آنتی کولینرژیکها، سولیفناسین، استری از یک کربوکسیلیک اسید است که حداقل یک حلقه آروماتیک با یک الکل نیتروژن‌دار داشته باشد. در حالیکه در آتروپین که ابتدایی‌ترین آنتی کولینرژیک است، حلقه بی سیکلیک از نوع تروپان است، در سولیفناسین، جای تروپان زا حلقه کوینوکلیدینی گرفته‌است. شکل آزاد آن، روغنی زرد است، در صورتی که سولیفناسین نمکی سوکسینات کریستال‌های زردفامی را شکل می‌دهد.[۹]

تاریخچه[ویرایش]

این ترکیب با مطالعه مدل‌های حیوانی در شرکت دارویی یامانوچی در توکیو، ژاپن ساخته شد. این ماده در اوایل دهه نخست ۲۰۰۰، با نام ترکیب YM905 نامیده می‌شد.[۱۰]

فرهنگ و اجتماع[ویرایش]

نام غیراختصاصی بین‌المللی (INN) این دارو، سولیفناسین است.[۱۱]توسط شرکت‌های داروسازی استلاس ژاپن، گلاکسواسمیت‌کلاین انگلیس تحت نام وزی کی‌ر ساخته و عرضه می‌شود.

هزینه[ویرایش]

یک مطالعه که در سال ۲۰۰۶ در مورد هزینه-فایده درمان با سولیفناسین پنج میلیگرمی انجام شد، نشان داد که بین داروهای آنتی کولینرژیک، سولیفناسین پنج میلی، کمترین هزینه و بیشترین فایده را در درمان مثانه بیش فعال دارد به نحوی که در آمریکا، میانگین هزینه درمان موفقیت‌آمیز بیماران در یک سال، مبلغ ۶۸۶۳ دلار می‌شود.[۱۲]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ۱٫۷ ۱٫۸ "Solifenacin Succinate Monograph for Professionals". Drugs.com (به انگلیسی). American Society of Health-System Pharmacists.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ British national formulary: BNF 76 (76 ed.). Pharmaceutical Press. 2018. p. 761. ISBN 978-0-85711-338-2.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ "[93] Are claims for newer drugs for overactive bladder warranted?". Therapeutics Initiative (به انگلیسی). 22 April 2015. Retrieved 17 March 2019.
  4. "NADAC as of 2019-02-27". Cente rs for Medicare and Medicaid Services (به انگلیسی). Archived from the original on 6 March 2019. Retrieved 3 March 2019. {{cite web}}: line feed character in |website= at position 6 (help)
  5. "The Top 300 of 2019". clincalc.com. Retrieved 22 December 2018.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ Lexi-Comp (December 2009). "Solifenacin". The Merck Manual Professional. Retrieved 10 June 2011.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ Jasek, W, ed. (2007). Austria-Codex (به آلمانی) (62nd ed.). Vienna: Österreichischer Apothekerverlag. pp. 8659–62. ISBN 978-3-85200-181-4.
  8. "Vesicare 5mg & 10mg film-coated tablets". eMC. Retrieved 13 December 2015.
  9. The مرک ایندکس. An Encyclopaedia of Chemicals, Drugs and Biologicals (14 ed.). 2006. p. 1494. ISBN 978-0-911910-00-1.
  10. Kobayashi, S.; et al. (July 2001). "Effects of YM905, a Novel Muscarinic M3-Receptor Antagonist, on Experimental Models of Bowel Dysfunction In Vivo". Jpn. J. Pharmacol. 86 (3): 281–288. PMID 11488427.
  11. "International Nonproprietary Names for Pharmaceutical Substances (INN). Recommended International Nonproprietary Names: List 47" (PDF). World Health Organization. p. 106. Retrieved 5 February 2017.
  12. Ko Y, Malone DC, Armstrong EP (Dec 2006). "Pharmacoeconomic evaluation of antimuscarinic agents for the treatment of overactive bladder". Pharmacotherapy. 26 (12): 1694–702. doi:10.1592/phco.26.12.1694. PMID 17125433.