بارداری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بخشی از مقالات پزشکی در مورد
بارداری
مراحل مختلف رشد جنین در بارداری
Rod of asclepius.png پزشکی
درگاه پزشکی
یک زن باردار

بارداری یا حاملگی یا آبستنی به وضعیتی گفته می‌شود که زن در رحم[پ ۱] خود دارای رویان یا جنین[پ ۲] باشد. به دوران بارداری «دورهٔ آبستنی» نیز گفته می‌شود؛ این دوره در انسان به مدت ۹ ماه طول می‌کشد و با به‌دنیا آمدن نوزاد که زایمان نام دارد به پایان می‌رسد. بارداری می‌تواند به دو شکل بی‌خطر و طبیعی یا بارداری پرخطر باشد. بارداری پرخطر یعنی بارداری‌ای که طی آن نیاز به مراقبت‌های بیشتری وجود دارد مثل بارداری دوقلو یا چندقلو یا نارسایی دهانهٔ رحم و دیابت بارداری. همچنین در بارداری گاهی مشکلاتی مثل سندرم داون به وجود می‌آید که در آن پزشک دستور به ختم بارداری می‌دهد.

نحوهٔ باردار شدن[ویرایش]

وقتی آمیزش جنسی انجام شد، اسپرم مرد از دهانۀ رحم زن وارد رحم می‌شود و به سمت لوله‌های فالوپ حرکت می‌کند. اگر یک از اسپرم‌ بتواند به لولۀ رحم و سپس به تخمک برسد و وارد آن شود، تخمک بارور خواهد شد. در این حالت دیوارۀ خارجی تخمک تغییر حالت می‌دهد و اجازۀ ورود اسپرم دیگری را نخواهد داد. ژن‌ها و جنسیت جنین در لحظۀ لقاح مشخص می‌شود. اگر اسپرم دارای کروموزوم Y باشد، جنسیت جنین پسر و اگر دارای کروموزوم X باشد، دختر خواهد بود.

بارداری دوقلو[ویرایش]

بارداری دوقلو یا چندقلویی به دو شکل همسان و غیرهمسان وجود دارد:

دوقلوهای همسان:

تولد دوقلوهای همسان با تقسیم یک تخمک بارور به صورت تصادفی اتفاق می‌افتد.

دوقلوهای غیرهمسان:

دوقلوهای ناهمسان از دو تخمک متفاوت که همزمان آزاد شده‌اند به‌وجود می‌آیند.[۱]

واژه‌شناسی[ویرایش]

در اصطلاحات علمی به وضعیت بارداری گراوید می‌گویند و به انسان مؤنث باردار گراویدا. پاریتی[پ ۳] یا پارا برای نشان دادن تعداد بچه‌های سالم به دنیا آمدهٔ قبلی به کار می‌رود. زنی که هیچ‌گاه باردار نشده نولی‌گراوید و زنی که برای اولین بار باردار شده پریمی‌گراوی گفته می‌شود و در بارداری‌های بعدی مولتی‌گراوید یا مولتی پار نامیده می‌شود. زنی که هیچ‌گاه باردار نشده یا جنینی را بیش از ۲۰ هفتگی نگه نداشته نولی‌پار خوانده می‌شود. از این اصطلاحات برای نشان دادن وضعیت بارداری‌های قبلی یک زن در شرح‌حال و ثبت اطلاعات پزشکی در حین بارداری یا شرایط دیگر به کار می‌رود. واژهٔ رویاندر طی ۹ هفتهٔ اول بعد لقاح و جنین از هفتهٔ ۱۰ تا پایان بارداری به کار می‌رود.

در بسیاری تعاریف پزشکی و قانونی بارداری به سه قسمت (تریمستر) تقسیم می‌شود. در اولین سه‌ماهه یا تریمستر بیشترین ریسک سقط وجود دارد. در طی تریسمتر دوم یا سه‌ماهه دوم رشد جنین قابل بررسی است و از تریسمتر سوم یا سه‌ماههٔ سوم جنین قابلیت بقای خارج رحم را به‌دست می‌آورد.

سن مناسب بارداری[ویرایش]

در ناباروری‌هایی که عوامل مردانه دخیل است، با انجام آزمایشات ساده، پاسخ آن دریافت می‌شود اما در زنان ممکن است اختلالات تخمک‌گذاری مانع از فرزندآوری شود که افزایش سن در کیفیت تخمک‌ها مؤثر است. کاهش کیفیت در باروری تخمک‌ها از سن ۳۵ سالگی به بعد است. بهتر است تا قبل از ۳۵ سال اقدام به فرزندآوری کرد، چون بارداری بعد از ۳۵ سالگی با شروع خطرات و مشکلاتی همراه است.[۲]

طول دوران بارداری[ویرایش]

بارداری اگر معمولی و طبیعی باشد و مشکل خاصی وجود نیاید اغلب بین ۳۷ تا ۴۲ هفته برآورد شده‌است. اما گاهی نوزادان به شکل زودرس در هفته‌های قبل از ۳۷ نیز متولد می‌شوند. اگر زایمان قبل از هفتۀ ۳۷ انجام شود، یک زایمان زودرس است. پس از هفتۀ ۴۱ هم جفت کم‌کم از بین می‌رود و ممکن است جنین نتواند به راحتی اکسیژن و مواد مغذی را دریافت کند و وضعیت زجر جنین اتفاق بیفتد.[۳]

علائم[ویرایش]

برخی از مهم‌ترین علائم بارداری یا حاملگی به این ترتیب است:

مشکلات شایع[ویرایش]

بارداری گاهی با مشکلاتی همراه است که برخی از آن‌ها به شرح زیر خواهد بود:

مصرف داروها در دوران بارداری[ویرایش]

در دوران بارداری اصولاً به جزء برخی ویتامین‌ها و مکمل‌های غذایی، تجویز سایر داروها باید با احتیاط صورت گیرد، زیرا خطر سقط جنین یا ایجاد ناهنجاری‌های مادرزادی جنین وجود دارد. داروهای خطرناک در دوران بارداری به شرح زیر است:[۶]

وزن‌گیری بارداری[ویرایش]

در طول بارداری باید مراقب کالری مصرفی خود باشید. اگر شما دارای اضافه وزن (چه کم و چه زیاد) باشید، باید بیشتر از هر مادر دیگری در دوران بارداری کالری مصرفی خود را تحت نظر کارشناس تغذیه تحت کنترل داشته باشید و سبک زندگی سالمی را انتخاب کنید. این اضافه وزن در طول بارداری می‌تواند شدیدتر شود و ریسک ابتلا به بیماری‌های و اختلالات دوران بارداری را چه برای مادر و چه جنین افزایش دهد. با اینکه در نهایت به علت رشد جنین در رحم وزن شما زیاد خواهد شد، اما این اضافه شدن وزن باید طبق جدول استاندارد باشد و نباید از اعداد این جدول بالاتر برود. شما می‌توانید از راهنمایی‌های کارشناسان رژیم لاغری نیز کمک بگیرید و رژیم غذایی دوران بارداری مخصوص به خود را داشته باشید.

تغذیهٔ بارداری[ویرایش]

داشتن برنامهٔ غذایی خوب و سالم در بارداری یکی از مهم‌ترین نکات در داشتن وزن و اضافه وزنی ایده‌آل در بارداری است. مصرف کردن و داشتن یک رژیم غذایی که شامل مواد غذایی مهمی مثل نان و غلات، لبنیات، پروتئین، آهن، مایعات سالم، میوه و سبزیجات می‌تواند در تضمین سلامت مادر و جنین نقش بسزایی ایفا کند.

ورزش‌ بارداری[ویرایش]

ورزش‌های بارداری نقش مهمی در تولد یک نوزاد سالم و یک زایمان طبیعی راحت برای زنان باردار دارد. ورزش‌های بارداری شامل تمرینات کگل یا تقویت عضلات پرینه، حرکت اسکات، ورزش با توپ، ورزش در آب، یوگا، حرکات کششی و پیاده‌روی است.

مسافرت بارداری[ویرایش]

به صورت کلی بهتر است سفر در دوران بارداری [۷] انجام نشود. خصوصا زمانی که زن باردار درگیر مسائلی چون لکه بینی، پایین بودن جفت، فشار خون بارداری و... هست، سفر اصلا توصیه نمی‌شود. اما اگر سفر ضروری بود، می‌توان با رعایت نکات ایمنی سفر انجام شود.

آداب و رسوم ایرانی[ویرایش]

در دین اسلام، یهود و زرتشت، به فرزند آوردن زنان، ارج نهاده شده‌ است. از همین رو ایرانیان که عمدتاً پیرو یکی از همین ادیان بودند، آداب و رسوم زیادی در این خصوص داشته و دارند.[۸]

سه‌ماهه‌های بارداری[ویرایش]

دو تقسیم‌بندی برای شمارش هفته‌ها و ماه‌های بارداری وجود دارد:

  • مقایسهٔ هفتهٔ بیست‌وششم و چهلم بارداری
    تقسیم‌بندی اول:
    • سه‌ماههٔ اول بارداری؛ از هفتهٔ اول تا پایان هفتهٔ ۱۴ بارداری
    • سه‌ماههٔ دوم بارداری؛ از هفتهٔ ۱۵ تا پایان هفتهٔ ۲۸ بارداری
    • سه‌ماههٔ سوم بارداری؛ از هفتهٔ ۲۹ تا زمان زایمان
  • در تقسیم‌بندی دوم:
    • نیمهٔ اول بارداری؛ از هفته صفر تا ۲۰
    • نیمهٔ دوم بارداری؛ از هفتهٔ ۲۰ تا ۴۰

تحقیقات نشان داده است که تغییرات فیزیولوژیکی طی بارداری به زنان باردار کمک می‌کند تا تعادل خود را حفظ کنند و در هنگام حرکت واژگون نشوند.[۹]

اهمیت سه‌ماههٔ اول بارداری[ویرایش]

سه‌ماهه اول بارداری[پ ۴] به دوران قبل از هفتهٔ ۱۲ بارداری اطلاق می‌شود. با توجه به اینکه بسیاری از زنان در این دوره از حاملگی خود بی‌اطلاع هستند بیشتر سقط‌های جنین‌های ناخواسته در این دوران اتفاق می‌افتند. از نظر علمی اولین روز بارداری از زمان آزاد شدن تخمک محاسبه می‌شود؛ بنابراین پزشکان برای تخمین زمان تولد، روز اول پریود را به عنوان مبنا در نظر می‌گیرند. تکامل رویانی و اندام‌زایی جنین نیز در این دوران اتفاق می‌افتند.

افسردگی پس از زایمان[ویرایش]

افسردگی پس از زایمان (Postnatal depression) نامی است که به نوعی افسردگی که در برخی موارد پس از وضع حمل، زنان را مبتلا می‌کند اطلاق می‌شود. از هر ۱۰ زن، حدود یک زن این افسردگی را تجربه می‌کنند. این اختلال معمولاً طی یک‌ ماههٔ نخست پس از وضع حمل آغاز می‌شود، اما حتی می‌تواند تا ۶ ماه بعد نیز ظهورش به تعویق بیفتد. اما گرفتگی خلق یا همان غم و اندوه مادران پس از زایمان با افسردگی پس از زایمان فرق دارد.

  • جنین در چهارمین هفته[۱۰]

  • جنین در هشتمین هفته[۱۱]

  • جنین در ۱۸مین هفته[۱۲]

  • جنین در ۳۸مین هفته[۱۳]

  • ماه اول (تصویر ساده‌شده)

  • ماه سوم (تصویر ساده‌شده)

  • ماه پنجم (تصویر ساده‌شده)

  • ماه نهم (تصویر ساده‌شده)

جستارهای وابسته[ویرایش]

معادل‌های انگلیسی[ویرایش]

  1. ↑ Uterus
  2. ↑ Fetus
  3. ↑ Parity
  4. ↑ First Trimester

منابع[ویرایش]

  1. ↑ https://www.babycenter.com/404_is-it-true-that-giving-birth-to-twins-runs-in-families_10323566.bc. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک); پیوند خارجی در |وبگاه= وجود دارد (کمک); پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک)
  2. ↑ «بارداری بعد از 35 سالگی خطرناک است». آفتاب. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۰۸-۱۶.
  3. ↑ https://www.babycentre.co.uk/x25015771/how-long-is-a-normal-pregnancy. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک); پیوند خارجی در |وبگاه= وجود دارد (کمک); پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک)
  4. ↑ «نشانه‌های اولیۀ بارداری و تست‌های تشخیص خانگی». مادرشو. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۱۵.
  5. ↑ «Common health problems in pregnancy». nhs.uk (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۱۴.
  6. ↑ کتاب بارداری به زبان آدمیزاد، انتشارات کاروان
  7. ↑ «سفر در دوران بارداری». سایت شبکه اجتماعی مادران لک لک (به انگلیسی).
  8. ↑ محمود کتیرایی، از خشت تا خشت، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، ص. ۱ تا ۲۲
  9. ↑ Katherine K. Whitcome؛ و دیگران (۲۰۰۷). «Fetal load and the evolution of lumbar lordosis in bipedal hominins». نشریه نیچر (۴۵۰): ۱۰۷۵. doi:10.1038/nature06342.
  10. ↑ 3D Pregnancy بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine (Image from gestational age of 6 weeks). Retrieved 2007-08-28. A rotatable 3D version of this photo is available here بایگانی‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine, and a sketch is available here بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine.
  11. ↑ 3D Pregnancy بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine (Image from gestational age of 10 weeks). Retrieved 2007-08-28. A rotatable 3D version of this photo is available here بایگانی‌شده در ۱۶ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine, and a sketch is available here بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine.
  12. ↑ 3D Pregnancy بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine (Image from gestational age of 20 weeks). Retrieved 2007-08-28. A rotatable 3D version of this photo is available here بایگانی‌شده در ۱۶ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine, and a sketch is available here بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine.
  13. ↑ 3D Pregnancy بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine (Image from gestational age of 40 weeks). Retrieved 2007-08-28. A rotatable 3D version of this photo is available here بایگانی‌شده در ۱۶ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine, and a sketch is available here بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=بارداری&oldid=27012550»