حیدر تونیانی

حیدر تونیانی
درگذشت	۹۶۶ هجری
محل زندگی	هند
ملیت	ایران
پیشه	شاعر و موسیقی‌دان
سال‌های فعالیت	قرن نهم و دهم قمری
عنوان	درویش حیدر تونیانی و مرشد فانی

حیدر تونیانی شاعر و موسیقی‌دان قرن نهم و دهم قمری در شهر تون دیده به جهان گشود. علی‌شیر نوایی در اثر خویش مجالس‌النفائس از او با عنوان «درویش حیدر تونیانی» یاد می‌کند و می‌نویسد: «قلندر شیوه است و موسیقی را خوب می‌داند.» کتاب کشف‌الاوتار نیز او را موسیقی‌دانی زبردست می‌داند و از موسیقی «رسالهٔ دوازده مقام» او یاد می‌کند که در هند به‌نام محمد همایون‌شاه ساخته است. سعید نفیسی نیز در کتاب نظم و نثر در ایران آورده است: «حیدر تونیانی از شاعران دربار همایون پادشاه هندوستان بوده و گذشته از شاعری در موسیقی زبردست و آواز خوب می‌خوانده است وی مدتهای مدید در هندوستان زیسته و مخصوصاً پرده تازه‌ای در پنجگاه ساخته بود که در آن زمان معروف بوده و تا آخر قرن نهم در دربار هندوستان می‌زیسته است. وی در سرزمین سند در دامن کوهی به سال ۹۶۶ ه ق درگذشته و در اقسام مختلف شعر می‌سروده است.»

نمونه اشعار

علی‌شیر نوایی در مجالس‌النفائس به عنوان نمونه مطلعی از اشعار او ذکر کرده است:

چه روم کعبه که بینم در و دیوار آنجا

من و کویش که بود لذت دیدار آنجا

جستارهای وابسته

• شهرستان فردوس
• فردوس

منابع

• جوادی، حسین، فردوس خورشیدی بر تارک کویر،انتشارات سخن گستر، ۱۳۸۷.