ویرایش پیوندها

بارداری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از دوران بارداری)
بارداری
نام دیگرآبستنی
Pregnant woman.jpg
یک زن باردار در دوره سه‌ماهگی سوم
تخصصپزشکی زایمان, مامایی
نشانه‌هاعدم خون‌ریزی در قاعدگی، سینه‌های حساس، تهوع حاملگی (تهوع و استفراغ)، گرسنگی و تکّرر در ادرار کردن
عوارضعوارض بارداری ممکن است شامل اختلالات فشار خون بالا، دیابت بارداری، کم خونی ناشی از فقر آهن و استفراغ تند بارداری باشد
دورهٔ بیماریمعمولاً حدود ۴۰ هفته پس از شروع آخرین دوره قاعدگی (LMP) اتفاق می افتد که کمی بیش از ۹ ماه است (سن آبستنی). در صورت استفاده از سن لقاح، طول آن به حدود ۳۸ هفته می‌رسد
علتمعمولاً دخول جنسی، اما می تواند از طریق روش های فناوری کمک باروری نیز رخ دهد.
روش تشخیصآزمایش حاملگی[۱]
پیشگیریاستفاده از روش های شایع و ایمن پیشگیری از بارداری همانند استفاده از قرص های ضد بارداری، استفاده از کاندوم و آی‌یودی
درمانمراقبت های دوران بارداری,[۲] سقط جنین[۳]
داروفولیک اسید, مکمل های آهن[۲][۴]
فراوانی۲۱۳ میلیون (تا سال ۲۰۱۲ میلادی)[۵]
مرگ‌ها▼ ۲۳۰,۶۰۰ (تا ۲۰۱۶ میلادی)[۶]
طبقه‌بندی و منابع بیرونی

بارداری یا حاملگی، زمانی است که طی آن یک یا چند فرزند در رحم[پ ۱] زن رشد (آبستنی) می‌کنند.[۷] چندقلوزایی شامل بیش از یک فرزند، به عنوان مثال فرزندان دوقلو می‌شود.[۸] بارداری معمولا از طریق دخول جنسی اتفاق می افتد، اما می تواند از طریق روش های فناوری کمک باروری نیز رخ دهد.[۹] بارداری ممکن است به تولد زنده و زایمان طبیعی، سقط خود به خودی، سقط جنین خودخواسته یا مرده زایی ختم شود. زایمان معمولاً حدود ۴۰ هفته پس از شروع آخرین دوره قاعدگی (LMP) اتفاق می افتد[۱۰] که کمی بیش از ۹ ماه است (سن آبستنی[پ ۲]). در صورت استفاده از سن لقاح، طول آن به حدود ۳۸ هفته می‌رسد.[۱۱][۱۲] رویان اصطلاحی است که برای فرزندان در حال رشد در طول هشت هفته اول پس از لقاح (یعنی ده هفته سن آبستنی) استفاده می‌شود و پس از آن، تا زمان تولد فرزند، از واژه جنین[پ ۳] استفاده می شود.[۱۳] علائم و نشانه‌های زودهنگام بارداری ممکن است شامل عدم خون‌ریزی در قاعدگی، سینه‌های حساس، تهوع حاملگی (تهوع و استفراغ)، گرسنگی و تکّرر در ادرار کردن باشد.[۱۴] بارداری ممکن است با کمک آزمایش بارداری تایید شود.[۱۵] برای جلوگیری از بارداری از روش های پیشگیری از بارداری استفاده می شود.

بارداری به سه دوره تقریبی سه ماهه تقسیم می شود.[۱۶] سه ماهه اول شامل لقاح است که یعنی زمانی که اسپرم تخمک را بارور می کند.[۱۶] سپس تخمک بارور شده به سمت لوله فالوپ حرکت می کند و به داخل رحم می چسبد، جایی که شروع به تشکیل رویان و جفت جنین می کند.[۱۶] در سه ماهه اول، احتمال سقط جنین (مرگ طبیعی رویان یا جنین) در بالاترین حد خود قرار دارد.[۱۷] در اواسط سه ماهه دوم، حرکت جنین ممکن است احساس شود.[۱۶] در هفته ۲۹م، اگر مراقبت های پزشکی با کیفیت بالا ارائه شود، بیش از ۹۰ درصد نوزادان می توانند در خارج از رحم زنده بمانند، اگرچه نوزادانی که در این زمان به دنیا می آیند احتمالاً عوارض سلامتی جدی مانند مشکلات قلبی و تنفسی و معلولیت های ذهنی و رشدی طولانی مدت را تجربه خواهند کرد.[۱۶][۱۸]

مراقبت های دوران بارداری نتایج نهایی دوران بارداری را بهبود می بخشد.[۲]مراقبت های دوران بارداری ممکن است شامل مصرف اسید فولیک اضافی، پرهیز از مصرف تفریحی مواد مخدر، پرهیز از سیگار کشیدن، پرهیز از مصرف الکل، انجام ورزش منظم، انجام آزمایش خون و معاینات بالینی منظم باشد.[۱۹] عوارض بارداری ممکن است شامل اختلالات فشار خون بالا، دیابت بارداری، کم خونی ناشی از فقر آهن و استفراغ تند بارداری باشد. در یک زایمان ایدئال، زمانی که یک زن "در ترم"[پ ۴] است، زایمان به خودی خود آغاز می شود.[۲۰] نوزادانی که قبل از ۳۷ هفتگی به دنیا می آیند "زودرس"[پ ۵] هستند و در معرض خطر بیشتری برای مشکلات سلامتی مانند فلج مغزی هستند.[۱۶] نوزادانی که بین هفته های ۳۷م تا ۳۹م متولد می شوند "ابتدای ترم"[پ ۶] در نظر گرفته می شوند در حالی که نوزادانی که بین هفته های ۳۹م تا ۴۱م متولد می شوند "ترم کامل"[پ ۷] در نظر گرفته می شوند.[۱۶] نوزادانی که بین هفته های ۴۱م تا ۴۲م به دنیا می آیند، "انتهای ترم"[پ ۸] در نظر گرفته می شوند، در حالی که پس از ۴۲ هفته "پس از ترم"[پ ۹] در نظر گرفته می شوند. زایمان قبل از هفته ۳۹م با القای زایمان یا سزارین توصیه نمی شود مگر اینکه به دلایل پزشکی دیگر نیاز باشد.[۲۱]

حدود ۲۱۳ میلیون بارداری در سال ۲۰۱۲ میلادی رخ داد که از این تعداد ۱۹۰ میلیون (۸۹ درصد) در کشورهای در حال توسعه و ۲۳ میلیون (۱۱ درصد) در کشورهای توسعه یافته بوده است.[۵] تعداد بارداری در زنان ۱۵ تا ۴۴ ساله ۱۳۳ مورد در هر ۱۰۰۰ زن است.[۲۲] حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از بارداری های شناخته شده به سقط جنین ناخواسته ختم می شود.[۲۳] در سال ۲۰۱۶ میلادی، عوارض بارداری منجر به مرگ ۲۳۰,۶۰۰ مورد مرگ در مادران شد که نسبت به ۳۷۷,۰۰۰ مرگ در سال ۱۹۹۰ میلادی کاهش یافته است.[۶] علل شایع مرگ عبارتند از خونریزی، عفونت‌ها، بیماری های فشار خون بارداری، انسداد زایمان، سقط جنین ناخواسته، سقط جنین خواسته، یا حاملگی خارج رحمی.[۲۴] در سراسر جهان، ۴۴ درصد از بارداری ها بدون برنامه ریزی و ناخواسته هستند.[۲۵] بیش از نیمی (۵۶%) از حاملگی های برنامه ریزی نشده سقط می شوند.[۲۶] در میان حاملگی های ناخواسته در ایالات متحده، ۶۰ درصد از زنان تا حدودی در ماه شروع بارداری از روش های پیشگیری از بارداری استفاده می کردند.[۲۷]

نحوهٔ باردار شدن[ویرایش]

بخشی از مقالات پزشکی در مورد
بارداری
مراحل مختلف رشد جنین در بارداری
قبل از بارداری

پیشگیری از بارداری · مشاوره قبل از بارداری

آگاهی از باروری · فن‌آوری‌های کمک به باروری

تست حاملگی · سونوگرافی زنان · سونوگرافی · تشخیص پره ناتال
دوره پری‌ناتال
  • کالبدشناسی:

آندومتر · جفت · مایع آمنیوتیک · کیسه آمنیوتیک

سن بارداری · ارگانوژنر · امبریوژنز انسان

  • پروسه‌ها:
آمنیوسنتز · نمونه‌برداری از کوریونیک ویلوس
تولد
  • آمادگی:

لاماز · روش برادلی

  • نقش‌ها:

مامایی  · متخصص زنان و زایمان · نقش مردان در زایمان

لگن‌سنجی/نمره بیشاپ: افاسمان سرویکس · دیلاتاسیون سرویکس · وضعیت تولد بدون کمک · تولد در خانه · زایمان در آب · زایمان طبیعی

پارگی پرده‌ها · انقباضات زایمان
نمایش‌ها
بعد از زایمان
مراقبت‌های بعد از زایمان · اختلالات مادرزادی · شیردهی
مربوط
مامایی · پزشکی زایمان · پزشکی زنان
Rod of asclepius.png پزشکی
درگاه پزشکی

وقتی آمیزش جنسی انجام شد، اسپرم مرد از دهانهٔ رحم زن وارد رحم می‌شود و به سمت لوله‌های فالوپ حرکت می‌کند. اگر یکی از اسپرمها بتواند به لولهٔ رحم و سپس به تخمک برسد و وارد آن شود، تخمک بارور خواهد شد. در این حالت دیوارهٔ خارجی تخمک تغییر حالت می‌دهد و اجازهٔ ورود اسپرم دیگری را نخواهد داد. ژن‌ها و جنسیت جنین در لحظهٔ لقاح مشخص می‌شود. اگر اسپرم دارای کروموزوم Y باشد، جنسیت جنین پسر و اگر دارای کروموزوم X باشد، دختر خواهد شد.

بارداری دوقلو[ویرایش]

باردار دوقلو یا چندقلویی به دو شکل همسان و غیرهمسان وجود دارد:

دوقلوهای همسان[ویرایش]

تولد دوقلوهای همسان با تقسیم یک تخمک بارور به صورت تصادفی اتفاق می‌افتد.

دوقلوهای غیرهمسان[ویرایش]

دوقلوهای ناهمسان از دو تخمک متفاوت که همزمان آزاد شده‌اند به‌وجود می‌آیند.[۲۸]

واژه‌شناسی[ویرایش]

کالبدشناسی یک زن حامله اثر میر محمد ارزانی بن میر حاجی مقیم

در اصطلاحات علمی به وضعیت بارداری گراوید می‌گویند و به انسان مؤنث باردار گراویدا. پاریتی[پ ۱۰] یا پارا برای نشان دادن تعداد بچه‌های سالم به دنیا آمدهٔ قبلی به کار می‌رود. زنی که هیچ‌گاه باردار نشده نولی‌گراوید و زنی که برای اولین بار باردار شده پریمی‌گراوی گفته می‌شود و در بارداری‌های بعدی مولتی‌گراوید یا مولتی پار نامیده می‌شود. زنی که هیچ‌گاه باردار نشده یا جنینی را بیش از ۲۰ هفتگی نگه نداشته نولی‌پار خوانده می‌شود. از این اصطلاحات برای نشان دادن وضعیت بارداری‌های قبلی یک زن در شرح‌حال و ثبت اطلاعات پزشکی در حین بارداری یا شرایط دیگر به کار می‌رود. واژهٔ رویاندر طی ۹ هفتهٔ اول بعد لقاح و جنین از هفتهٔ ۱۰ تا پایان بارداری به کار می‌رود.

در بسیاری تعاریف پزشکی و قانونی بارداری به سه قسمت (تریمستر) تقسیم می‌شود. در اولین سه‌ماهه یا تریمستر بیشترین ریسک سقط وجود دارد. در طی تریسمتر دوم یا سه‌ماهه دوم رشد جنین قابل بررسی است و از تریسمتر سوم یا سه‌ماههٔ سوم جنین قابلیت بقای خارج رحم را به‌دست می‌آورد.

سن مناسب بارداری[ویرایش]

در ناباروری‌هایی که عوامل مردانه دخیل است، با انجام آزمایش‌های ساده، پاسخ آن دریافت می‌شود اما در زنان ممکن است اختلالات تخمک گذاری مانع از فرزندآوری شود که افزایش سن در کیفیت تخمک‌ها مؤثر است. کاهش کیفیت در باروری تخمک‌ها از سن ۳۵ سالگی به بعد است. بهتر است تا قبل از ۳۵ سال اقدام به فرزندآوری کرد، چون بارداری بعد از ۳۵ سالگی با شروع خطرات و مشکلاتی همراه است.[۲۹]

علائم[ویرایش]

برخی از مهم‌ترین علائم بارداری یا حاملگی به این ترتیب است:

مشکلات شایع[ویرایش]

بارداری گاهی با مشکلاتی همراه است که برخی از آن‌ها به شرح زیر خواهد بود:

طول دوران بارداری[ویرایش]

سی تی اسکن از هفته ۳۷ام بارداری

بارداری اگر معمولی و طبیعی باشد و مشکل خاصی وجود نیاید اغلب بین ۳۷ تا ۴۲ هفته برآورد شده‌است. اما گاهی نوزادان به شکل زودرس در هفته‌های قبل از ۳۷ نیز متولد می‌شوند. اگر زایمان قبل از هفتهٔ ۳۷ انجام شود، یک زایمان زودرس است. پس از هفتهٔ ۴۱ هم جفت کم‌کم از بین می‌رود و ممکن است جنین نتواند به راحتی اکسیژن و مواد مغذی را دریافت کند و وضعیت زجر جنین اتفاق بیفتد.[۳۳]

طول دوران حاملگی از ۴۲ هفته یا ۲۹۴ روز از اولین روز از آخرین قاعدگی بیشتر می‌شود. در حاملگی طول کشیده، کم بودن مایع آمنیون یافته‌ای شایع است کاهش حجم مایع آمنیون جنین را در معرض خطر اختلالات مربوط به بند ناف قرار می‌دهد.[۳۴]

علل:
  • تخمین اشتباه سن بارداری شایع‌ترین علت حاملگی طول کشیده‌است
  • علل هورمونی (مانند کمبود سولفاتاز جفتی نوعی اختلال وابسته به کروموزوم x، که جنین‌های پسر را گرفتار می‌کند در چنین حالتی جفت نمی‌تواند استروژن بسازد از این رو حاملگی طول می‌کشید).
  • سابقه حاملگی طول کشیده
  • سن پایین مادر
  • اولین زایمان
  • مولتی پاریته

عوارض[ویرایش]

عوارض جنینی[ویرایش]

  • بزرگ شدن بیش از حد جنین که با دیستوشی زایمان همراه است
  • خطر بلع مدفوع توسط جنین
  • آسیب دیدگی جنین
  • کاهش مایع آمنیون
  • اختلالات ضربان قلب جنین حین زایمان
  • مرگ جنین
  • چروک پوست جنین (به این حالت پیری جنین می‌گویند)
عوارض مادری:
  • آسیب به بافت مسیر زایمان ناشی بزرگ بودن جنین
  • خونریزی بیشتر

مصرف داروها در دوران بارداری[ویرایش]

در دوران بارداری اصولاً به جزء برخی ویتامین‌ها و مکمل‌های غذایی، تجویز سایر داروها باید با احتیاط صورت گیرد، زیرا خطر سقط جنین یا ایجاد ناهنجاری‌های مادرزادی جنین وجود دارد. داروهای خطرناک در دوران بارداری به شرح زیر است:[۳۵]

وزن‌گیری بارداری[ویرایش]

در طول بارداری باید مراقب کالری مصرفی خود باشید. اگر شما دارای اضافه وزن (چه کم و چه زیاد) باشید، باید بیشتر از هر مادر دیگری در دوران بارداری کالری مصرفی خود را تحت نظر کارشناس تغذیه تحت کنترل داشته باشید و سبک زندگی سالمی را انتخاب کنید. این اضافه وزن در طول بارداری می‌تواند شدیدتر شود و ریسک ابتلا به بیماری‌های و اختلالات دوران بارداری را چه برای مادر و چه جنین افزایش دهد. با اینکه در نهایت به علت رشد جنین در رحم وزن شما زیاد خواهد شد، اما این اضافه شدن وزن باید طبق جدول استاندارد باشد و نباید از اعداد این جدول بالاتر برود. شما می‌توانید از راهنمایی‌های کارشناسان رژیم لاغری نیز کمک بگیرید و رژیم غذایی دوران بارداری مخصوص به خود را داشته باشید.

تغذیهٔ بارداری[ویرایش]

داشتن برنامهٔ غذایی خوب و سالم در بارداری یکی از مهم‌ترین نکات در داشتن وزن و اضافه وزنی ایدئال در بارداری است. مصرف کردن و داشتن یک رژیم غذایی که شامل مواد غذایی مهمی مثل نان و غلات، لبنیات، پروتئین، آهن، مایعات سالم، میوه و سبزیجات می‌تواند در تضمین سلامت مادر و جنین نقش بسزایی ایفا کند. خوردن غذاهای چسبناک و شکری را برای حفظ سلامت دندان و لثه با میوه و سبزیجات جایگزین کنید.[۳۱]

ورزش بارداری[ویرایش]

ورزش‌های بارداری نقش مهمی در تولد یک نوزاد سالم و یک زایمان طبیعی راحت برای زنان باردار دارد. ورزش‌های بارداری شامل تمرینات کگل یا تقویت عضلات پرینه، حرکت اسکات، ورزش با توپ، ورزش در آب، یوگا، حرکات کششی و پیاده‌روی است.

مسافرت بارداری[ویرایش]

به صورت کلی بهتر است سفر در دوران بارداری انجام نشود. خصوصاً زمانی که زن باردار درگیر مسائلی چون لکه بینی، پایین بودن جفت، فشار خون بارداری و… هست، سفر اصلاً توصیه نمی‌شود. اما اگر سفر ضروری بود، می‌توان با رعایت نکات ایمنی سفر انجام شود.[۳۶]

آداب و رسوم ایرانی[ویرایش]

در دین اسلام، یهود و زرتشت، به فرزند آوردن زنان، ارج نهاده شده‌است. از همین رو ایرانیان که عمدتاً پیرو یکی از همین ادیان بودند، آداب و رسوم زیادی در این خصوص داشته و دارند.[۳۷]

سه‌ماهه‌های بارداری[ویرایش]

دو تقسیم‌بندی برای شمارش هفته‌ها و ماه‌های بارداری وجود دارد:

  • مقایسهٔ هفتهٔ بیست‌وششم و چهلم بارداری
    تقسیم‌بندی اول:
    • سه‌ماههٔ اول بارداری؛ از هفتهٔ اول تا پایان هفتهٔ ۱۴ بارداری
    • سه‌ماههٔ دوم بارداری؛ از هفتهٔ ۱۵ تا پایان هفتهٔ ۲۸ بارداری
    • سه‌ماههٔ سوم بارداری؛ از هفتهٔ ۲۹ تا زمان زایمان
  • در تقسیم‌بندی دوم:
    • نیمهٔ اول بارداری؛ از هفته صفر تا ۲۰
    • نیمهٔ دوم بارداری؛ از هفتهٔ ۲۰ تا ۴۰

تحقیقات نشان داده‌است که تغییرات فیزیولوژیکی طی بارداری به زنان باردار کمک می‌کند تا تعادل خود را حفظ کنند و در هنگام حرکت واژگون نشوند.[۳۸]

اهمیت سه‌ماههٔ اول بارداری[ویرایش]

سه‌ماهه اول بارداری[پ ۱۱] به دوران قبل از هفتهٔ ۱۲ بارداری گفته می‌شود. با توجه به اینکه بسیاری از زنان در این دوره از حاملگی خود بی‌اطلاع هستند بیشتر سقط‌های جنین‌های ناخواسته در این دوران اتفاق می‌افتند. از نظر علمی اولین روز بارداری از زمان آزاد شدن تخمک محاسبه می‌شود؛ بنابراین پزشکان برای تخمین زمان تولد، روز اول پریود را به عنوان مبنا در نظر می‌گیرند. تکامل رویانی و اندام‌زایی جنین نیز در این دوران اتفاق می‌افتند. در اولین قدم در سه‌ماهه اول بارداری، ترک سیگار و الکل و کاهش کافئین. مصرف مکمل اسید فولیک را شروع کنید به یاد داشته باشید از این نقطه به بعد برای مصرف هر دارو با پزشک مشورت نمایید.

افسردگی پس از زایمان[ویرایش]

افسردگی پس از زایمان (Postnatal depression) نامی است که به نوعی افسردگی که در برخی موارد پس از وضع حمل، زنان را مبتلا می‌کند گفته می‌شود. از هر ۱۰ زن، حدود یک زن این افسردگی را تجربه می‌کنند. این اختلال معمولاً طی یک ماههٔ نخست پس از وضع حمل آغاز می‌شود، اما حتی می‌تواند تا ۶ ماه بعد نیز ظهورش به تعویق بیفتد. اما گرفتگی خلق یا همان غم و اندوه مادران پس از زایمان با افسردگی پس از زایمان فرق دارد.

  • جنین در چهارمین هفته[۳۹]

    جنین در چهارمین هفته[۳۹]

  • جنین در هشتمین هفته[۴۰]

    جنین در هشتمین هفته[۴۰]

  • جنین در ۱۸مین هفته[۴۱]

    جنین در ۱۸مین هفته[۴۱]

  • جنین در ۳۸مین هفته[۴۲]

    جنین در ۳۸مین هفته[۴۲]

  • ماه اول (تصویر ساده‌شده)

    ماه اول (تصویر ساده‌شده)

  • ماه سوم (تصویر ساده‌شده)

    ماه سوم (تصویر ساده‌شده)

  • ماه پنجم (تصویر ساده‌شده)

    ماه پنجم (تصویر ساده‌شده)

  • ماه نهم (تصویر ساده‌شده)

    ماه نهم (تصویر ساده‌شده)

نگارخانه[ویرایش]

  • لینا مدینا جوان‌ترین مادر جهان در تاریخ پزشکی است که در سال ۱۹۳۹ در حالی که ۵ سال و هفت ماه و ۲۱ روز سن داشت پسری را به نام «جراردو» به دنیا آورد.

    لینا مدینا جوان‌ترین مادر جهان در تاریخ پزشکی است که در سال ۱۹۳۹ در حالی که ۵ سال و هفت ماه و ۲۱ روز سن داشت پسری را به نام «جراردو» به دنیا آورد.

جستارهای وابسته[ویرایش]

یادداشت[ویرایش]

  1. ↑ به انگلیسی:Uterus
  2. ↑ به انگلیسی:Gestational age
  3. ↑ به انگلیسی: Fetus
  4. ↑ at term
  5. ↑ به انگلیسی: preterm
  6. ↑ به انگلیسی: early term
  7. ↑ به انگلیسی: full term
  8. ↑ به انگلیسی: late term
  9. ↑ به انگلیسی: post term
  10. ↑ Parity
  11. ↑ First Trimester

منابع[ویرایش]

  1. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام NIH2012Diag وارد نشده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ "What is prenatal care and why is it important?". Eunice Kennedy Shriver National Institute of Child Health and Human Development. 12 July 2013. Archived from the original on 2 April 2015. Retrieved 14 March 2015.
  3. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام Tay2011 وارد نشده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  4. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام Keats2019 وارد نشده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ Sedgh G, Singh S, Hussain R (September 2014). "Intended and unintended pregnancies worldwide in 2012 and recent trends". Studies in Family Planning. 45 (3): 301–314. doi:10.1111/j.1728-4465.2014.00393.x. PMC 4727534. PMID 25207494.
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ Naghavi, Moshen; et al. (GBD 2016 Causes of Death Collaborators) (September 2017). "Global, regional, and national age-sex specific mortality for 264 causes of death, 1980–2016: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016". Lancet. 390 (10100): 1151–1210. doi:10.1016/S0140-6736(17)32152-9. PMC 5605883. PMID 28919116.
  7. ↑ Mosby (2009). Mosby's Pocket Dictionary of Medicine, Nursing & Health Professions - E-Book. Elsevier Health Sciences. p. 1078. ISBN 978-0323066044.
  8. ↑ Wylie, Linda (2005). Essential anatomy and physiology in maternity care (Second ed.). Edinburgh: Churchill Livingstone. p. 172. ISBN 978-0-443-10041-3. Archived from the original on 10 September 2017.
  9. ↑ Shehan, Constance L. (2016). The Wiley Blackwell Encyclopedia of Family Studies, 4 Volume Set. John Wiley & Sons. p. 406. ISBN 978-0-470-65845-1. Archived from the original on 10 September 2017.
  10. ↑ Abman, Steven H. (2011). Fetal and neonatal physiology (4th ed.). Philadelphia: Elsevier/Saunders. pp. 46–47. ISBN 978-1-4160-3479-7.
  11. ↑ Abman, Steven H. (2011). Fetal and neonatal physiology (4th ed.). Philadelphia: Elsevier/Saunders. pp. 46–47. ISBN 978-1-4160-3479-7.
  12. ↑ Mosby (2009). Mosby's Pocket Dictionary of Medicine, Nursing & Health Professions - E-Book. Elsevier Health Sciences. p. 1078. ISBN 978-0323066044.
  13. ↑ Abman, Steven H. (2011). Fetal and neonatal physiology (4th ed.). Philadelphia: Elsevier/Saunders. pp. 46–47. ISBN 978-1-4160-3479-7.
  14. ↑ "What are some common signs of pregnancy?". Eunice Kennedy Shriver National Institute of Child Health and Human Development. 12 July 2013. Archived from the original on 19 March 2015. Retrieved 14 March 2015.
  15. ↑ "How do I know if I'm pregnant?". Eunice Kennedy Shriver National Institute of Child Health and Human Development. 30 November 2012. Archived from the original on 2 April 2015. Retrieved 14 March 2015.
  16. ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ ۱۶٫۲ ۱۶٫۳ ۱۶٫۴ ۱۶٫۵ ۱۶٫۶ "Pregnancy: Condition Information". Eunice Kennedy Shriver National Institute of Child Health and Human Development. 19 December 2013. Archived from the original on 19 March 2015. Retrieved 14 March 2015.
  17. ↑ The Johns Hopkins Manual of Gynecology and Obstetrics (4 ed.). Lippincott Williams & Wilkins. 2012. p. 438. ISBN 978-1-4511-4801-5. Archived from the original on 10 September 2017.
  18. ↑ "LONG-TERM HEALTH EFFECTS OF PREMATURE BIRTH". March of Dimes. Retrieved June 3, 2021.
  19. ↑ "What is prenatal care and why is it important?". Eunice Kennedy Shriver National Institute of Child Health and Human Development. 12 July 2013. Archived from the original on 2 April 2015. Retrieved 14 March 2015.
  20. ↑ American Congress of Obstetricians and Gynecologists (February 2013), "Five Things Physicians and Patients Should Question", Choosing Wisely: an initiative of the ABIM Foundation, American Congress of Obstetricians and Gynecologists, archived from the original on 1 September 2013, retrieved 1 August 2013
  21. ↑ World Health Organization (November 2014). "Preterm birth Fact sheet N°363". who.int. Archived from the original on 7 March 2015. Retrieved 6 March 2015.
  22. ↑ Sedgh G, Singh S, Hussain R (September 2014). "Intended and unintended pregnancies worldwide in 2012 and recent trends". Studies in Family Planning. 45 (3): 301–314. doi:10.1111/j.1728-4465.2014.00393.x. PMC 4727534. PMID 25207494.
  23. ↑ The Johns Hopkins Manual of Gynecology and Obstetrics (4 ed.). Lippincott Williams & Wilkins. 2012. p. 438. ISBN 978-1-4511-4801-5. Archived from the original on 10 September 2017.
  24. ↑ Naghavi, Moshen; et al. (GBD 2016 Causes of Death Collaborators) (September 2017). "Global, regional, and national age-sex specific mortality for 264 causes of death, 1980–2016: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016". Lancet. 390 (10100): 1151–1210. doi:10.1016/S0140-6736(17)32152-9. PMC 5605883. PMID 28919116.
  25. ↑ Bearak J, Popinchalk A, Alkema L, Sedgh G (April 2018). "Global, regional, and subregional trends in unintended pregnancy and its outcomes from 1990 to 2014: estimates from a Bayesian hierarchical model". The Lancet. Global Health. 6 (4): e380–e389. doi:10.1016/S2214-109X(18)30029-9. PMC 6055480. PMID 29519649.
  26. ↑ Bearak J, Popinchalk A, Alkema L, Sedgh G (April 2018). "Global, regional, and subregional trends in unintended pregnancy and its outcomes from 1990 to 2014: estimates from a Bayesian hierarchical model". The Lancet. Global Health. 6 (4): e380–e389. doi:10.1016/S2214-109X(18)30029-9. PMC 6055480. PMID 29519649.
  27. ↑ Hurt, K Joseph; Guile, Matthew W.; Bienstock, Jessica L.; Fox, Harold E.; Wallach, Edward E. (2012-03-28). The Johns Hopkins manual of gynecology and obstetrics (4th ed.). Philadelphia: Wolters Kluwer Health / Lippincott Williams & Wilkins. p. 382. ISBN 978-1-60547-433-5.
  28. ↑ «is it true that giving birth to twins runs in families».
  29. ↑ «بارداری بعد از 35 سالگی خطرناک است». آفتاب. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۰۸-۱۶.
  30. ↑ «نشانه‌های اولیهٔ بارداری و تست‌های تشخیص خانگی». مادرشو. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۱۵.
  31. ↑ ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ «انجمن علمی پریودنتولوژی ایران :: مشاهده پیامهای بهداشتی». iap.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۲.
  32. ↑ «Common health problems in pregnancy». nhs.uk (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۱۴.
  33. ↑ https://www.babycentre.co.uk/x25015771/how-long-is-a-normal-pregnancy. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک); پیوند خارجی در |وبگاه= وجود دارد (کمک); پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک)
  34. ↑ Gibbs, Ronald S. ; Karlan, Beth Y. ; Haney, Arthur F. ; Nygaard, Ingrid E .Danforth's Obstetrics and Gynecology, 10th Edition
  35. ↑ کتاب بارداری به زبان آدمیزاد بایگانی‌شده در ۸ اکتبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine، انتشارات کاروان
  36. ↑ «بایدها و نبایدهای سفر در دوران بارداری». خبرگزاری برنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۲-۲۵.
  37. ↑ محمود کتیرایی، از خشت تا خشت، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، ص. ۱ تا ۲۲
  38. ↑ Katherine K. Whitcome؛ و دیگران (۲۰۰۷). «Fetal load and the evolution of lumbar lordosis in bipedal hominins». نشریه نیچر (۴۵۰): ۱۰۷۵. doi:10.1038/nature06342.
  39. ↑ 3D Pregnancy بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine (Image from gestational age of 6 weeks). Retrieved 2007-08-28. A rotatable 3D version of this photo is available here بایگانی‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine, and a sketch is available here بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine.
  40. ↑ 3D Pregnancy بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine (Image from gestational age of 10 weeks). Retrieved 2007-08-28. A rotatable 3D version of this photo is available here بایگانی‌شده در ۱۶ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine, and a sketch is available here بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine.
  41. ↑ 3D Pregnancy بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine (Image from gestational age of 20 weeks). Retrieved 2007-08-28. A rotatable 3D version of this photo is available here بایگانی‌شده در ۱۶ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine, and a sketch is available here بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine.
  42. ↑ 3D Pregnancy بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine (Image from gestational age of 40 weeks). Retrieved 2007-08-28. A rotatable 3D version of this photo is available here بایگانی‌شده در ۱۶ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine, and a sketch is available here بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine.

]

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=بارداری&oldid=35010854»