آسپارتام

آسپارتام (به انگلیسی: Aspartame) جایگزین قند، از خویشاوندان شیمیایی نزدیک دی پپتیدل - آسپارتیل - ل. فنیل آلاتین است. هر دی‌پپتید ترکیبی از دو اسیدآمینه است؛ که آجرهای ساختمانی پروتئین هستند.

آسپارتام برخلاف ساکارید و سیکلامات که بدون تغییر از بدن دفع می‌شوند، به اسیدهای آمینه طبیعی سازنده‌اش تجزیه می‌شود، و آن‌ها نیز به‌نوبه خود در مسیرهای سوخت و ساز معمولی بدن به اجزای کوچک‌تری شکسته می‌شوند. شیرینی آسپارتام ۲۰۰ برابر بیشتر از ساکاروز (قند معمولی) است. آسپارتام دارای یک گروه عاملی الکلی (در این‌جا کربوکسیلیک اسید)، یک گروه عاملی آمینی یک گروه عاملی آمیدی و یک گروه عاملی استری و یک حلقه بنزن (C6H6) است. فرمول مولکولی آسپارتام C₁₄H₁₈N₂O₅ است. جرم مولی آسپارتام ‎۲۹۴/۰۹ است.

آسپارتام از اجزایی به نام «اسیدهای آمینه» گرفته می‌شود. اسیدهای آمینه نوعی از ترکیبات شیمیایی هستند؛ که توسط گیاهان و حیوانات به کار می‌روند تا پروتئین لازم برای حیات آن‌ها را تولید کنند. از حدود 20 نوع اسید آمینه که به صورت طبیعی به دست می‌آیند، دو نوع آن‌ها برای تولید آسپارتام به کار می‌رود: اسید آسپارتیک و فنیل‌آلانین. اگرچه اجزای تشکیل دهنده آسپارتام در طبیعت به تنهایی یافت می‌شوند اما خود آسپارتام در طبیعت نیست و به دست بشر تولید می‌شود. آسپارتام، به دو روش «تخمیر» و «ترکیب شیمیایی» قابل تولید است.

جستارهای وابسته

• استیویا