قرچک

قرچک
کشور	ایران
استان	تهران
نام(های) قدیمی	گرچک ریشه در زبان پهلوی
مردم
جمعیت	۲۶۲٬۱۴۵
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا	۹۴۵ متر
اطلاعات شهری
شهردار	حجت الله موسوی
پیش‌شماره تلفنی	۰۲۱
شناسهٔ ملی خودرو	ایران78 ایران21
قرچک روی نقشه ایران ۳۵.۴۴° شمالی ۵۱.۵۷° شرقی / 35.44; 51.57

قَرچَک شهری است در جنوب استان تهران در شهرستان قرچک. قرچک در سال ۱۳۲۰۴۵۶۷۳۵۵۷۷۱۶۷نفر جمعیت داشته قرچک به علت مهاجرپذیری فراوان، رشدخود رابه شهر به‌سرعت پیموده‌است. وجه تسمیهٔ آن به سبب وجود پست بازرسی روسها در جریان جنگ دوم جهانی ، در کنار ایستگاه قطاری بود که آن جا برای بازرسی محموله های گندمی که به مقصد اتحاد جماهیر شوروی ، فرستاده می شد ، ایجاد کرده بودند و به این سبب ، مردم بومی به آن جا قریهٔ چک می گفتند. قرچک در سال ۱۳۵۵ به شهر تبدیل شد علت توسعه اصلی آن در آن سالها وجود کوره پزخانه‌های زیادی بود که در این منطقه وجود داشت ودارد ودلیل اصلی شکل گیری قرچک کوره پزخانه‌های آن است بر روی یکی از دودکشهای آن که غیرفعال است ودر کنار کمربندی واقع شده توسط معمار آن که مشخص نیست چه کسی است با آجر و به صورت برجسته سال ۱۳۳۲ نقش بسته‌است. در سالهایی که تهران برای توسعه وساخت وساز نیاز به مصالح ساختمانی از جمله آجر فشاری داشت کارگران فصلی برای کار در این کوره پزخانه‌ها از شهرستانهای مختلف به این شهر می‌آمدند؛ از آذربایجان، خراسان، کردستان، ایلام... بعداز شروع جنگ در افغانستان ومهاجرت افغان‌ها، افغانها نیز به این کارگران اضافه شدند وبسیاری از این کارگران فصلی در این شهر ساکن شدند و این شهر شکل گرفت. با افزایش جمعیت ورشد مهاجرت این شهر هر روز بزرگ‌تر شد. بیش از ۹۸ درصدجمعیت این شهر مهاجرانی از شهرستانهای مختلف ایران می‌باشند؛ آذریها، لرها، کردها، خراسانیها، شمالیها. از اینرو این شهررا می‌توان ایرانی کوچک دانست. در دوران ۸ سال جنگ ایران و عراق نیز محله‌هایی از این شهر میزبان شیعیان عراقی بودن که به ایران مهاجرت کرده بودند. خلاصه اهل هر شهری از ایران که با شید در قرچک حتماً همشهریانی خواهید داشت. قرچک به دلیل خاک مرغوب همیشه مورد توجه صنعت تولید آجر و سفال بوده وبه دلیل حفاری‌های انجام شده به همین منظور در شمال این شهر چاله‌های عظیمی وجود دارد. در قرچک مهاجران محله خاص خود را دارند و علاوه بر زبان فارسی به گویشهای وزبانهای قومی خویش سخن می‌گویند. مسجدها وحسینیه‌های زیادی در این شهر وجود دارد که ذیل اسم مسجد نام منطقه‌ای که مردم آن محله از آنجا مهاجرت نموده‌اند، نوشته شده‌است ودر سالهای اخیر نیز میزبان جمعیت سر ریز تهران هم بوده‌است. پل معروفی در منطقه باقرآباد این شهر نیز وجود دارد که به دلیل کشته شدن تعدای که با قصد اعتراض به بازداشت آیت‌الله خمینی در روز ۱۵خرداد۱۳۴۲ ورامین وپیشوا را ترک گفته وبه سمت تهران عزیمت داشته و روی این پل اتفاق افتاد و پراکنده شدن به پل ۱۵ خرداد معروف است. ساخت این پل قدیمی آجری به دوره پهلوی اول باز می‌گردد. در قرچک یک قنات از شمال تا جنوب این شهر وجوداشته که به قنات ولی آباد معروف است وخیابان ولی آباد در کنار آن شکل گرفته که امروزه جز در کنار خط آهن وبدلیل ایجاد مشکل اثری از آن نیست. خط آهن سراسری (تهران، مشهد) جنوب این شهر را بصورت کلی طی می‌کند ومانع پیشروی این شهر به سمت جنوب شده‌است.

قرچک به‌خاطر نزدیکی به تهران، سرریز جمعیت پایتخت را به‌خود جذب می‌کند که علت اصلی آن ارزان‌تر بودن مسکن در قرچک نسبت به تهران است. حدود یک‌سوم از جمعیت قرچک را سرریز جمعیتی تهران برآورد می‌کنند.

شهر قرچک از یک سو توسط یک اتوبان چهار بانده به شهر تهران و از سوی دیگر به شهرستان ورامین متصل می‌شود.

جمعیت

آخرین سرشماری سال ۱۳۹۰ جمعیت شهری: ۱۹۱۵۸۸ نفر زنان: ۹۳۹۱۰ نفر مردان: ۹۷۶۷۸ نفر

جغرافیا

موقعیت

قرچک در نیمه شمالی ایران و 25 کیلومتری جنوب شرقی تهران قرار دارد.

تقسیمات کشوری

بخش ها

• بخش قرچک

شهر ها

• قرچک

دهستان ها

• دهستان ولی‌آباد

روستا ها

• قشلاق جیتو
• قشلاق مشهدی ابوالحسن
• قشلاق مشهدی محمد

دیگر اماکن

• مسجد شهدای ۱۵ خرداد
• مسجد جامع شهر قرچک در مرکز آن واقع شده‌است.
• این شهر دارای یک واحد دانشگاه پیام نور ، یک واحد دانشگاه آزاد اسلامی و علمی کاربردی می‌باشد.
• ترمینال مسافر بری قرچک امکان سفرهای بین شهری را فراهم می‌کند.
• پارک ولی عصر، پارک جنگلی زیبا شهر و بلوار طلائیه از اماکن تفریحی شهر قرچک می‌باشند.
• از مکان های دیدنی این شهر میتوان به وجود میادین های اول شهر و وسط شهر که به آبنماهای زیبا و نورافکنی آب میتوان نام برد.

اماکن باستانی و تاریخی

• تپه ۵ هزار ساله ی فردیس
• تپه میل پوئینک
• پل باقرآباد: بر روی رود خانه جاجرود واقع شده است. کفن پوشان ورامین در سال ۱۳۴۲ نزدیک این پل به خاک و خون کشیده شدند. در نزدیکی این پل کانالی با خشت وگل وجود دارد که توسط آن کانال آب را از زیر رودخانه عبور داده‌اند. آب بر اثر اختلاف سطح از طرف دیگر رودخانه جاری گشته و اراضی کشاورزی را سیرآب می‌نموده‌است.

محله‌ها

محله‌های قدیمی از محله‌های قدیمی شهر قرچک می‌توان به ولی آباد، محمدآباد، منبع آب، مخابرات، فردیس، قشلاق فردیس، زیباشهر و باقرآباد نام برد.

محله‌های جدید محله‌های جدید شهر قرچک شامل شهرک طلائیه، فرهنگیان، الحدید، کارگر، امام علی، امام حسن و زیتون است.

مشاهیر

تندیس امیر منصور ستاری فرمانده نیروی هوایی ارتش ایران در میدان ورودی شهر

• امیر سرلشکر منصور ستاری

مشاهیر ورزشی

• محمد طاهری بازیکن فوتسال
• مجتبی نصیری نیا بازیکن فوتسال
• محمد عباسی بازیکن فوتسال و مربی فوتسال
• رضا داورزنی بازیکن فوتسال و مربی فوتسال
• محمد خالقی قهرمان پارالمپیک ۲۰۰۸ چین - پارالمپیک ۲۰۱۲ لندن - پارا آسیایی و چند عنوان جهانی و بین المللی
• عباس گلستانی پاورلیفتینگ پیشکسوتان
• محمد آیینی ووشو جوانان
• حمید تیموری ووشو جوانان
• مجید موسوی ووشو جوانان

باشگاه‌های قرچک

• تیم باشگاه فوتسال شهید منصوری قرچک که در لیگ برتر فوتسال کشوری بازی می‌کند متعلق به این شهر است.

جستارهای وابسته

ورامین

پیشوا

منابع

• اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ. (همچنین منبع جمعیت)
• مختصات و ارتفاع از فالینگ‌رین.
• سایت شهرداری قرچک http://www.gharchak.ir/ShowPage.aspx?page_=form&order=show&lang=1&sub=0&PageId=189&codeV=1&tempname=Template5