گورستان ظهیرالدوله
مختصات: ۳۵°۴۸′۴۳.۱۶″ شمالی ۵۱°۲۶′۰.۶۴″ شرقی / ۳۵.۸۱۱۹۸۸۹° شمالی ۵۱.۴۳۳۵۱۱۱° شرقی
| باغ و گورستان ظهیر الدوله | |
|---|---|
 |
|
| نام | باغ و گورستان ظهیر الدوله |
| کشور |  ایران |
| استان | تهران |
| شهرستان | شمیرانات |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | گورستان |
| دیرینگی | قاجار |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۲۰۰۱ |
| تاریخ ثبت ملی | ۱/۲/۱۳۷۷ |
| اطلاعات بازدید | |
| امکان بازدید | خواهران، پنج شنبه‌ها ساعت ۱۰ تا ۱۲ صبح و برادران، پنجشنبه‌ها ساعت ۱۳ تا ۱۶ |
| وبگاه | http://www.zahirdowleh.com |
گورستان ظهیرالدوله گورستان کوچکی است بین امامزاده قاسم و تجریش در شمال تهران که علاوه بر علی‌خان ظهیرالدوله چندتن از هنرمندان، شاعران و چهره‌های سرشناس ایران در آن مدفونند.
تاریخچه[ویرایش]
وقتی که علی خان ظهیرالدوله در روز سه شنبه بیست و چهارم ذیقعده سال ۱۳۰۳ خورشیدی در اثر سکته قلبی در باغ خود در جعفرآباد شمیران در گذشت، در جوار باغ خود در قبرستان عمومی که بین تجریش و امام زاده قاسم واقع بود، دفن گردید. سابقاً در این محل گورستان کهنه‌ای قرار داشت و بعدها خانقاه ظهیرالدوله نیز به همین محل منتقل شده بود. اما پس از دفن ظهیرالدوله، مریدانش، این گورستان قدیمی و خانقاه را «آرامگاه ظهیرالدوله» خواندند.
محل دفن ظهیرالدوله، درست در زیر درختی بود که داغداغان نامیده می‌شد و ظهیرالدوله در طی ایام حیات خود، اغلب در سایه همین درخت می‌نشست. وی قبل از دفن، به وسیله مولوی رشتی که بعدها خود او هم در همین جا دفن گردید، تغسیل گردید و انجمن اخوت، این قبرستان عمومی را محصور ساخته و قبرستان (ظهیرالدوله) نامیدند.
از آنجا که ظهیرالدوله مورد قبول اکثر طبقات اجتماعی بود، بسیاری از هنرمندان، سیاستمداران و دانشمندان وصیت کردند که در این آرامگاه دفن شوند و به همین جهت متولیان خانقاه و مریدان ظهیرالدوله، از جهت فروش زمین‌های مقبره، عواید سرشاری بدست آوردند.
از سال‌های ۱۳۴۰ به بعد دفن اموات در این مجموعه ممنوع شد و دفن افراد در سال‌های ۴۰ تا ۵۰ با اجازه‌نامه خاص و آنهم بصورت محدود انجام می‌شد. آخرین تدفین درآرامگاه ظهیرالدوله در سال ۱۳۵۹ انجام شده‌است.
وضعیت کنونی[ویرایش]
محوطه آرامگاه ظهیرالدوله پوشیده از درخت‌های سبز و خرم و درهم تنیده‌است و سنگ اکثر گورها متأسفانه در حال تخریب می‌باشند. از سال ۱۳۶۶ تاکنون پیرزنی متولی حفظ و نگهداری این گورستان و خانقاه است. آخرین متولی از سوی انجمن اخوت، درویش رضا بود که پس از درگذشت او همسرش عهده‌دار این مسئولیت شد.[۱][۲]بازدید از این مکان فقط پنجشنبه‌ها (از ساعت ۱۰-۱۲ بانوان و از ساعت ۱۳-۱۶ آقایان) امکانپذیر است. متولی گورستان ظهیرالدوله هم اکنون پایگاه بسیج امامزاده صالح است.[نیازمند منبع]
مدفونان در ظهیرالدوله[ویرایش]
علی ظهیرالدوله در سال ۱۳۰۳ به خاک سپرده شد. ایرج میرزا در سال ۱۳۰۴ و درویش‌خان در سال ۱۳۰۵ نخستین هنرمندانی بودند که در این گورستان به خاک سپرده شدند و پس از آن بسیاری از هنرمندان در این مکان به خاک سپرده شدند.
-
خیابان ظهیرالدوله
پیوند به بیرون[ویرایش]
- مباشری، شهاب. ظهیرالدوله (گزارش تصویری)، هفته‌نامه فروغ، شمارهٔ ۲۰.
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ گورستان ظهیرالدوله موجود است. |
