کتاب‌شناسی بهرام بیضایی

کتاب‌شناسی
بهرام بیضایی

رویِ جلدِ دیوان نمایش با پرترهٔ بیضایی
کتاب‌ها↘	۶۶
مقاله‌ها↘	بیش از ۸۰
داستان‌ها↘	۱
مجموعه‌ها↘	۵
نمایشنامه‌ها↘	۵۰~
فیلمنامه‌ها↘	۶۰~
گفتگوها↘	۱۱۰~
نامه‌ها↘	۱۱
ترجمه‌ها↘	۶
پژوهش↘	۵
تک‌پرده‌ای‌های کوتاه↘	۱۰
برنوشت↘	۹
سوگنامه↘	۱۹
پروانه↘	۴
چاپ‌نشده‌ها↘	. . .
گُم‌شده‌ها↘	۵
منابع و پانوشت

این مقاله سیاهه‌ای است از نوشته‌های بهرام بیضایی (۱۳۱۷) به ترتیبِ تاریخِ نگارش و نیز به تفکیکِ گونه.

بیضایی از نویسندگانِ برجسته و پُرکارِ روزگارش به شمار می‌رود. پنج تا از نام‌هایِ مستعارِ شناخته‌اش عبارت است از «مهرداد رهسپار»، «ع. سالک»، «اعظم علیان»، «بهروز برومند» و «کاوه اسماعیلی». نوشته‌های بیضایی از اواخرِ دههٔ ۱۳۳۰ به بعد بعضی از مهم‌ترین نمایشنامه‌ها و فیلمنامه‌ها و پژوهش‌های زبان فارسی را در بر می‌گیرد. بعضی از این‌ها به بنگالی و کُردی و گُرجی و تُرکی و عربی و ایتالیایی و فرانسوی و اسپانیایی و انگلیسی و آلمانی نیز درآمده است. نخستین کتابِ بیضایی به سالِ ۱۳۴۱ در تهران چاپ شد که مجموعه‌ای کوچک از دو نمایشنامه به نام‌های «مترسکها در شب» و «عروسکها» بود. او در همان اوایلِ دههٔ ۱۳۴۰ مقاله‌نویسِ پُرکاری نیز بود. سالِ ۱۳۳۳ مجلّهٔ پُست تهران نپذیرفت که نوشته‌ای از بیضاییِ نوجوان را چاپ کند. امّا او از اواخرِ دههٔ ۱۳۳۰ در مجلّاتی مانندِ علم و زندگی و هنر و سینما و موزیک ایران و آرش مقاله می‌نوشت. بعضی از مقالاتِ آن دوره به صورتِ کتاب هم منتشر شد، از جمله در کتابِ نمایش در ایران (۱۳۴۴). دههٔ ۱۳۴۰ دورهٔ رونقِ نمایشنامهٔ فارسی بود و بیضایی، با غلامحسین ساعدی و اکبر رادی، یکی از سه نمایشنامه‌نویسی به شمار می‌رفت که معروف یا، به قولِ سیمین دانشور در دههٔ ۱۳۶۰، «تثبیت‌شده» و «مطرح» گشتند. از دههٔ ۱۳۵۰ فیلمنامه‌نویسی نیز جزوِ کارِ نویسندگیِ حرفه‌ای بیضایی شد و تا پایانِ قرن ادامه یافت، چنان که نمایشنامه‌نویسیش.

بیضایی از پایه‌گذارانِ کانون نویسندگان ایران نیز بود، که سپس‌تر از آن کناره‌گرفت.

کتاب‌های منتشرشده

این جدول فهرستی است از کتاب‌های چاپ‌شدهٔ نویسنده به ترتیبِ نگارش. بیشترِ این نمایشنامه‌ها بارها به نمایش درآمده و بعضی از فیلمنامه‌ها فیلم شده. آنجا که نویسنده خود در ساخت و نمایش نقش داشته در توضیحات اشاره شده است. بسیاری از این کتاب‌ها بی اجازهٔ نویسنده و ناشر در اینترنت و بعضاً در بازارِ غیررسمیِ کتابِ کاغذی نیز منتشر شده‌اند.

بیضایی بر طرحِ جلدِ بیشترِ کتاب‌هایش نیز نظارت داشته است.

گونه

      نمایشنامه

      فیلمنامه

      پژوهش

      داستان

      گفتگو

      مجموعه

کتاب‌های منتشرشدهٔ بیضایی
سالِ نگارش	نام	گونه	سالِ انتشار	ناشر	توضیحات
۱۳۳۷ و ۱۳۴۲	آرش	برخوانی	۱۳۵۶	نیلوفر	در بعضی گزیده‌های ادبی فارسی نیز منتشر شده. سالِ ۱۳۹۲ به کارگردانی نویسنده آواخوانی شده است.
نگاشته و بازنگریسته از ۱۳۳۷ تا ۱۳۷۴	سه برخوانی	مجموعهٔ برخوانی	۱۳۷۶	روشنگران	سه برخوانیِ «آرش»، «اژدهاک» و «کارنامه‌ی بندار بیدخش» که اوّلی و سوّمی به کارگردانی نویسنده به ترتیب آواخوانی شده و به نمایش درآمده. «اژدهاک» پیش‌تر به سالِ ۱۳۴۶ در ماهنامهٔ پیام نوین و به سالِ ۱۳۷۰ در کتاب روشن و «کارنامه‌ی بندار بیدخش» به سالِ ۱۳۷۵ در مجلّهٔ کلک منتشر شده بود.
۱۳۴۱	مترسکها در شب و عروسکها	مجموعهٔ نمایشنامه	۱۳۴۱	نویسنده	دو نمایشنامهٔ «مترسکها در شب» و «عروسکها» چاپ شده به وسیلهٔ نویسنده. این کتاب هرگز تجدید چاپ نشده. و نمایشنامهٔ یکُم چاپِ دیگری نداشته‌است؛ ولی به کارگردانی جعفر والی به سالِ ۱۳۴۲ تله‌تئاتر شده.
۱۳۴۱ و ۱۳۴۲	سه نمایشنامه‌ی عروسکی	مجموعهٔ نمایشنامه	۱۳۴۲	نویسنده نگاه روشنگران	سه نمایشنامهٔ «عروسکها»، «غروب در دیاری غریب» و «قصه ماه پنهان» که یکُمی را نویسنده به نمایش درآورده و در نمایش دو تای دیگر نیز همکاری کرده.
۱۳۴۳	نمایش در ژاپن	پژوهش	۱۳۴۳	مجله موسیقی	با همکاری داریوش آشوری و سهراب سپهری در بخش‌های ترجمه. نسخهٔ آغازینِ این کتاب به صورتِ مقاله‌ای در زمستانِ ۱۳۳۸ نوشته شد. سالِ ۱۳۴۳ به صورتِ چند مقاله بازنویسی و در چند شماره از مجلّه موسیقی چاپ شد. زمستانِ همان سال مجموعهٔ این مقالات به صورتِ کتاب چاپ شد.
۱۳۴۱ و ۱۳۴۲	نمایش در ایران	پژوهش	۱۳۴۴	نویسنده روشنگران	پیش‌تر به صورت سلسله‌ای از چهارده مقاله در دورهٔ سوّم مجلّه موسیقی از شمارهٔ ۶۲ تا ۷۷ به سالِ ۱۳۴۱ و ۱۳۴۲ چاپ شده بود. سپس‌تر چاپ‌های غیرمجاز بسیاری داشته. صورتِ بازنوشتهٔ کتاب هنوز منتشر نشده است.
۱۳۴۲	پهلوان اکبر می‌میرد	نمایشنامه	۱۳۴۴	صائب نگاه روشنگران	نخستین بار پاییز و زمستانِ ۱۳۴۴ با همکاری نویسنده در تالار ۲۵ شهریور به وسیلهٔ گروهِ هنرِ ملّی به نمایش درآمد.
۱۳۴۳	هشتمین سفر سندباد	نمایشنامه	۱۳۵۰	جوانه روزبهان روشنگران	در پاییزِ ۱۳۴۳ شصت نسخه پلی‌کپی از این نمایشنامه به طور محدود منتشر شد و در دسترس اهل نمایش بود.
۱۳۴۴	دنیای مطبوعاتی آقای اسراری	نمایشنامه	۱۳۴۵	مروارید روشنگران
۱۳۴۴	سلطان مار	نمایشنامه	۱۳۴۵	نویسنده تیراژه روشنگران	نویسنده سالِ ۱۳۴۸ بر صحنه برده.
۱۳۴۶	میراث و ضیافت	مجموعهٔ نمایشنامه	۱۳۵۵	نگاه روشنگران	دو نمایشنامهٔ تک‌پرده‌ایِ «میراث» و «ضیافت» که نویسنده سالِ ۱۳۴۶ به نمایش درآورده. سپس‌تر نامِ این کتاب شد ضیافت / میراث.
۱۳۴۶	چهار صندوق	مضحکه	۱۳۵۸	روزبهان روشنگران	نخستین بار بهمن‌ماهِ ۱۳۴۶ در نخستین شمارهٔ جُنگِ دفترهای زمانه چاپ شد.
۱۳۴۷	دیوان بلخ	نمایشنامه	۱۳۴۷	امیرکبیر نگاه
۱۳۴۸	گمشدگان	نمایشنامه	۱۳۵۷	پیام
۱۳۴۸	نمایش در چین	پژوهش	۱۳۴۹	امیرکبیر روشنگران	با نمایشنامه‌های لی‌کویی، گردباد سیاه و مهر تقلبی و دایره‌ی گچی به ترجمهٔ داریوش آشوری
۱۳۴۹	راه توفانی فرمان پسر فرمان از میان تاریکی	نمایشنامه	۱۳۵۷	نیلوفر	نخست در کیهان سالِ ۱۳۵۱ چاپ شده بود.
۱۳۴۹	حقیقت و مرد دانا	داستانِ کودکان	۱۳۵۱	کانون پرورش فکری	با نقّاشی‌هایِ مرتضی ممیّز
۱۳۴۹	عیّار تنها	فیلمنامه	۱۳۶۴	روشنگران	چاپِ نخست: «عیار تنها». چراغ (۲): ۱۳۲-۱۸۵. ۱۳۶۰.
۱۳۵۴	حقایق درباره‌ی لیلا دختر ادریس	فیلمنامه	۱۳۶۱	تیراژه روشنگران
۱۳۵۵	آهو، سلندر، طلحک و دیگران	فیلمنامه	۱۳۵۶	نگاه روشنگران	«سلندر» یک بار فیلم شده (سازنده: واروژ کریم‌مسیحی) و دیگر بار بر اساسش فیلمی ساخته‌اند (سازنده: رفیع پیتز). نامِ این هر دو فیلمِ کوتاه «سلندر» است.
۱۳۵۶	ندبه	نمایشنامه	۱۳۷۱	رامین تصویر و زمانه روشنگران	بخشی از آغازِ نمایشنامه تابستانِ ۱۳۵۹ در شمارهٔ سوّم نامهٔ کانون نویسندگان ایران آمده. نسخهٔ کاملش اوّل بار تابستانِ ۱۳۶۲ در شمارهٔ سوّمِ جُنگِ الفبای پاریس به نامِ «بهروز برومند» منتشر شد.
۱۳۵۸	مرگ یزدگرد	نمایشنامه	۱۳۵۹	روزبهان روشنگران	نخستین بار در شمارهٔ پانزدهمِِ کتاب جمعه در آبان ۱۳۵۸ چاپ شد. نمایشِ نویسنده به سالِ ۱۳۵۸ و فیلم‌شده به سالِ ۱۳۶۰. بخش‌هایی از فیلمنامه‌اش با مختصری توضیحات به سالِ ۱۳۷۱ در مجموعهٔ مقالات در نقد و معرفی آثار بهرام بیضایی نیز آمده.
۱۳۵۳ و ۱۳۵۸	قصّه‌های میر کفن‌پوش	فیلمنامه	۱۳۶۳	ابتکار روشنگران
۱۳۵۹	شب سمور	فیلمنامه	۱۳۶۶	عکس معاصر	چاپِ نخست: «شب سمور». چراغ (۱): ۷۰-۱۲۲. ۱۳۶۰. فیلمِ خطِّ قرمز را بر اساس این کار ساخته‌اند.
۱۳۵۹	اشغال	فیلمنامه	۱۳۶۸	روشنگران رامین	چاپِ نخست: «اِشغال». چراغ (۳): ۱۷۲-۲۴۷. ۱۳۶۱.
۱۳۵۹	آینه‌های روبرو	فیلمنامه	۱۳۶۱	دماوند روشنگران
۱۳۶۰	خاطرات هنرپیشهٔ نقش دوم	نمایشنامه	۱۳۶۲	دماوند روشنگران
۱۳۶۱	روز واقعه	فیلمنامه	۱۳۶۳	ابتکار روشنگران	سالِ ۱۳۷۳ با همین نام فیلم کرده‌اند.
۱۳۶۱	زمین	فیلمنامه	۱۳۶۴	ابتکار روشنگران
۱۳۶۱	فتحنامه‌ی کلات	نمایشنامه	۱۳۶۲	دماوند روشنگران
۱۳۶۳	پرونده‌ی قدیمی پیرآباد	فیلمنامه	۱۳۶۳	ابتکار روشنگران	سالِ ۱۳۷۵ فیلمی به نامِ فصل پنجم بر این اساس ساخته‌اند. نیز داستانِ فیلمِ اتوبوس (۱۳۶۴) با این فیلمنامه می‌خواند.
۱۳۶۳	عیّارنامه	فیلمنامه	۱۳۶۴	فاریاب سیمرغ روشنگران	با نقّاشیِ آیدین آغداشلو
۱۳۶۳	تاریخ سرّی سلطان در آبسکون	فیلمنامه	۱۳۶۵	عکس معاصر روشنگران
۱۳۶۳	وقت دیگر، شاید . . .	فیلمنامه	۱۳۶۸	ابتکار	با نقّاشیِ آیدین آغداشلو − سالِ ۱۳۶۶ با نام شاید وقتی دیگر فیلم شده. دو فصلَش به سالِ ۱۳۷۱ در مجموعهٔ مقالات در نقد و معرفی آثار بهرام بیضایی نیز چاپ شده.
۱۳۶۳	پرده‌خانه	نمایشنامه	۱۳۷۲	روشنگران
۱۳۵۸ و ۱۳۶۵	طومار شیخ شرزین	فیلمنامه	۱۹۸۹ میلادی	رامین روشنگران	با نقّاشیِ آیدین آغداشلو
۱۳۶۵	دیباچه‌ی نوین شاهنامه	فیلمنامه	۱۳۶۹	روشنگران	با نقّاشیِ آیدین آغداشلو. پاره‌ای از این فیلمنامه به سالِ ۱۳۸۵ در شمارهٔ ۹ مجلّهٔ رودکی نیز چاپ شده‌است.
۱۳۶۵	پرده‌ی نئی	فیلمنامه	۱۳۷۱	روشنگران
۱۳۶۵ و ۱۳۶۷	گفت‌وگو با بهرام بیضایی	گفتگو	۱۳۷۱	آگاه	گفتگو با زاون قوکاسیان. بخش‌هایی از این گفتگو با عنوانِ «پالایش آیین‌ها» در شمارهٔ ۳۲ و با عنوانِ «نگهبانِ عشق و باروری» در شمارهٔ ۷۹ و با عنوانِ «ترس از گذر زمان» در شمارهٔ ۸۰ و با عنوانِ «آتش و خاک» در شمارهٔ ۹۲ ماهنامهٔ صنعت سینما دوباره منتشر شده است.
۱۳۶۷	جنگنامه‌ی غلامان	نمایشنامه	۱۳۶۹	عصر جدید روشنگران
۱۳۶۸	سفر به شب	فیلمنامه	۱۳۹۶	روشنگران
۱۳۶۸	مسافران	فیلمنامه	۱۳۷۱	روشنگران	به سالِ ۱۳۶۹ و ۱۳۷۰ فیلم شده. پاره‌ای پیش‌تر چاپ شده در «مسافران: سکانس ۶». گزارش فیلم (۸ (پیاپی ۲۱)): ۴۰. بهمن ۱۳۷۰.
۱۳۶۹	فیلم در فیلم	فیلمنامه	۱۳۷۳	روشنگران
۱۳۷۰	هیچکاک در قاب	گفتگو	۱۳۷۴	روشنگران
۱۳۷۱	سگ‌کُشی	فیلمنامه	۱۳۸۰	روشنگران	به سالِ ۱۳۷۸ و ۱۳۷۹ فیلم شده. پاره‌ای پیش‌تر چاپ شده در «سگ‌کشی: فصلی از فیلمنامه». گزارش فیلم (۱۶۶): ۵۵-۵۶. بهمن ۱۳۷۹. و تصویرِ دستخطِ پاره‌ای سپس‌تر در «دکوپاژ یک فصل: فصل ۴۱ «سگ‌کشی»». صنعت سینما (۱): ۲۰-۲۱. ۱۳۸۱.
۱۳۷۲	سیاوش‌خوانی	نمایشنامه و فیلمنامه	۱۳۷۵	روشنگران
۱۳۷۳	آوازهای ننه آرسو	فیلمنامه	۱۳۷۵	روشنگران	فیلمِ سایه به سایه را بر اساس این فیلمنامه نوشته و ساخته‌اند.
۱۳۷۵	مقصد	فیلمنامه	۱۳۷۷	روشنگران
۱۳۵۳ و ۱۳۷۵	چشم‌انداز	فیلمنامه	۱۳۸۸	روشنگران	«چشم‌انداز»ِ احمد محمود
۱۳۷۶	افرا، یا روز می‌گذرد	نمایشنامه	۱۳۸۱	روشنگران	نویسنده سالِ ۱۳۸۶ نمایش داده.
۱۳۷۶	بهرام بیضایی: جدال با جهل	گفتگو	۱۳۸۸	ثالث	گفتگو (نه با نوشابه امیری) – چاپِ ناقصِ پیشین: «از جهالت متنفرم». گزارش فیلم (۱۲۵): ۱۲-۳۴. اردیبهشت ۱۳۷۸.
۱۳۷۷	مجلس قربانی سِنِمّار	نمایشنامه	۱۳۸۰	روشنگران
۱۳۷۷	گفتگو با باد	فیلمنامهٔ کوتاه	۱۳۷۹	دیدار	فیلم شده به سالِ ۱۳۷۷ به کارگردانیِ نویسنده. کتاب با نامِ کاملِ گفتگو، نقد و نظر و فیلمنامهٔ گفتگو با باد با گفتگوهایی با بیضایی و عوامل فیلم و مقالاتی دربارهٔ فیلم به کوششِ زاون قوکاسیان
۱۳۷۳ و ۱۳۷۸	سهراب‌کُشی	نمایشنامه	۱۳۸۶	روشنگران	پاره‌هایی چند از واپسین بخش نمایشنامه که مویه‌ٔ تهمینه بر مرگِ سهراب است به سالِ ۱۳۸۵ در شمارهٔ ۵۷ مجلّهٔ بخارا چاپ شده بود، و مژده شمسایی نیز همین بخش را در شبِ بخارای بهرام بیضایی در زادروزش در همان سال برای حاضران خوانده بود.
۱۳۷۹	ایستگاه سلجوق	فیلمنامه	۱۳۸۱	روشنگران
۱۳۷۹	مجلس ضربت زدن	نمایشنامه	۱۳۸۱	روشنگران
۱۳۸۱	اتفاق خودش نمی‌افتد!	فیلمنامه	۱۳۸۴	روشنگران
متنِ نوینِ بازنگریسته‌ای از اکثر نمایشنامه‌های سال‌های ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۹	دیوان نمایش	مجموعهٔ نمایشنامه	۱۳۸۲	روشنگران	دفتر یکُم و دوّم چاپ شده که متن بازنگری‌شدهٔ هجده نمایشنامه از دههٔ ۱۳۴۰ است. این صورت از این هجده نمایشنامه است که از ۱۳۸۲ به بعد به صورت تکی نیز چاپ شده.
۱۳۸۲	شب هزارویکُم	نمایشنامه	۱۳۸۲	روشنگران	سه تک‌پرده‌ایِ هم‌نامِ پی‌درپی که نویسنده سالِ ۱۳۸۲ به نمایش درآورده است.
۱۳۸۲	ریشه‌یابیِ درخت کهن	پژوهش	۱۳۸۳	روشنگران	پارهٔ یکُمِ هِزاراَفسان کجاست؟
۱۳۸۳	ماهی	فیلمنامه	۱۳۹۹	بیشه	با گفته‌هایی کوتاه دربارهٔ پیشینهٔ متن. سالِ ۱۳۸۸ به طورِ غیررسمی و محدود منتشر شده بود.
۱۳۸۴	هِزاراَفسان کجاست؟	پژوهش	۱۳۹۱	روشنگران	پارهٔ دوّمِ ریشه‌یابیِ درخت کهن
۱۳۸۵	لبه‌ی پرتگاه	فیلمنامه	۱۳۸۶	روشنگران
۱۳۸۶	وقتی همه خوابیم	فیلمنامه	۱۳۸۸	روشنگران	به سالِ ۱۳۸۷ فیلم شده.
۱۳۸۸	تاراج‌نامه	نمایشنامه	۱۳۹۰	روشنگران
۱۳۸۸	چهارراه	نمایشنامه	۱۳۹۸	روشنگران	نویسنده در فروردینِ ۱۳۹۷ بر صحنه برده.

نمایشنامه‌های کوتاه

نمایشنامه‌هایی که به صورتِ کتابِ جداگانه چاپ نشده

سالِ نگارش	نام	منبع
۱۳۴۰ - ۱۳۳۸	اژدهاک	در ماهنامهٔ پیام نوین (۱۳۴۶) و کتاب روشن (۱۳۷۰) و کتابِ سه برخوانی (۱۳۷۶) و جلدِ یکُمِ دیوان نمایش (۱۳۸۲)
۱۳۴۱	مترسکها در شب	در کتابِ مترسکها در شب و عروسکها
۱۳۴۱	عروسکها	در کتاب مترسکها در شب و عروسکها و سه نمایشنامه‌ی عروسکی و جلدِ یکُمِ دیوان نمایش (۱۳۸۲)
۱۳۴۱	غروب در دیاری غریب	در کتابِ سه نمایشنامه‌ی عروسکی و جلدِ یکُمِ دیوان نمایش (۱۳۸۲)
۱۳۴۲	قصه‌ی ماه پنهان	در کتابِ سه نمایشنامه‌ی عروسکی و جلدِ یکُمِ دیوان نمایش (۱۳۸۲)
۱۳۴۰ و ۱۳۷۴	کارنامه‌ی بُندارِ بیدَخش	در مجلّهٔ کلک (۱۳۷۵) و در کتابِ سه برخوانی و جلدِ یکُمِ دیوان نمایش (۱۳۸۲)
۱۳۴۶	ضیافت	در کتاب نمایش (۱۳۴۶) و در کتابِ میراث و ضیافت و نیز در جلدِ دوّمِ دیوان نمایش (۱۳۸۲)
۱۳۴۶	میراث	در ماهنامهٔ پیام نوین (۱۳۴۶) و در کتابِ میراث و ضیافت و نیز در جلدِ دوّمِ دیوان نمایش (۱۳۸۲)
۱۳۴۷	ساحل نجات	در جلدِ دوّمِ دیوان نمایش (۱۳۸۲)
۱۳۴۷	در حضورِ باد	در شمارهٔ دوّمِ دفترهای روزن (۱۳۴۷) و در جلدِ دوّمِ دیوان نمایش (۱۳۸۲) و در گروه هنر ملی از آغاز تا پایان (۱۳۹۵)

کوتاهِ فیلمنامه‌ها

بسیاری از فیلمنامه‌های بیضایی کتاب شده است؛ و شماری هنوز نه. او هشت تا از فیلمنامه‌هاییش را که فیلم کرده به صورتِ کتاب منتشر نکرده‌است. فصل‌هایی از پنج تا از این فیلمنامه‌های فیلم‌شدهٔ چاپ‌نشده را (به اضافهٔ بخش‌هایی از مرگ یزدگرد و شاید وقتی دیگر . . . که کتاب شده) زاون قوکاسیان در کتابِ مجموعهٔ مقالات در نقد و معرفی آثار بهرام بیضایی (۱۳۷۱) آورده است. این‌ها عبارت است از:

1. «چند فصل از فیلمنامهٔ «رگبار»»
2. «دو فصل از فیلمنامهٔ «غریبه و مه»»
3. «دو فصل از فیلمنامهٔ «کلاغ»»
4. «فصلی از فیلمنامهٔ «چریکه‌ی تارا»»
5. «چند فصل از فیلمنامهٔ «باشو غریبه‌ی کوچک»»

‌طرح‌ها و پاره‌هایی نیز از بعضِ فیلمنامه‌های فیلم‌نشده و کتاب هم نشده جداگانه منتشر شده است:

• «طرح ابتدایی تهیه یک فیلم ...». آرش (۳): ۶۳-۷۱. ۱۳۴۱.
• «هدایت». کارنامه (۱۳): ۴-۱۳. ۱۳۷۹. (نوشتهٔ ۱۳۷۶)
• «شش طرح برای صدسالگی سینمای ایران». فیلم (۲۵۸): ۴۸-۵۰. شهریور ۱۳۷۹. (چاپِ دیگر در کتابِ بهرام بیضایی و وقتی همه خوابیم، ۱۳۹۸)
• «گفت‌وگو با آب، باد، خاک، آتش». صنعت سینما (۳۲): ۸. ۱۳۸۳.
• «بُریده‌ها: بخشِ سایه‌بازی از فیلم‌نامه‌ی «داستانِ باورنکردنی»». بخارا (۱۳۹): ۲۱-۲۶. شهریور ۱۳۹۹.

نسخه‌ای از فیلمنامهٔ آقای لیر (۱۳۶۷) نیز به سالِ ۱۳۶۸ در مجلهٔ بررسی کتاب چاپ شده است. تصویرِ دستخطِ پاره‌ای از فیلمنامهٔ موسیقیِ وقتی همه خوابیم نیز آمده است در «دو صفحه از فیلم‌نامهٔ بیضایی برای موسیقی فیلم». فیلم (۳۹۳): ۷۵. ۱۳۸۸.

مقالات و منشآت

مقالات و پاره‌نوشته‌های منتشرشده و نشدهٔ بیضایی فراوان است. او از سال‌های پایانی دههٔ ۱۳۳۰ مقالاتی در مجلّات گوناگون می‌نوشت. بعضی از این مجلّه‌ها سپس‌تر دوباره منتشر شده است، مانند هفت شمارهٔ دورهٔ نخستِ آرش که نشر ویراستار در دو جلدِ رقعی منتشر کرده. تصویرِ مقداری دستخط از بیضایی نیز – از امضا و تقدیم‌نامه و نامه و شعر و پاره‌ای از فیلمنامه و غیره – در مجلّات و اینترنت منتشر شده‌است. فهرستی از چاپ‌کرده‌های وی – منهای نوشته‌هایی که کتاب شده – از این قرار است:

مقاله و شعر و پیام و رسالهٔ مفرده و داستان و دیباچه

تاریخِ انتشارِ مکتوب	نام	توضیحات
اسفندِ ۱۳۳۷	نقاش	در کتابِ طلیعهٔ آثار انجمن ادبی طهران
فروردینِ ۱۳۴۰	پرده‌های عریض	هنر و سینما (۱).
اردیبهشتِ ۱۳۴۰	صف طویل خاکستری	فیلم و هنر (۵). (چاپِ دیگر در کتابِ اسطورهٔ سینما: جان فورد و سینمایش)
اردیبهشتِ ۱۳۴۰		هنر و سینما (۵).
خردادِ ۱۳۴۰	موزیک در سینما	موزیک ایران (۱ (پیاپی ۱۰۹)): ۹ و ۲۲.
تیرِ ۱۳۴۰	یادداشت‌هائی درباره تعزیه	هنر و سینما (۹).
مردادِ ۱۳۴۰	درباره متن بازار شام	هنر و سینما (۱۰): ۵۲-۵۵.
مهرِ ۱۳۴۰	لایتموتیو در موزیک سینما	موزیک ایران (۵ (پیاپی ۱۱۳)): ۹−۱۰.
		علم و زندگی.
		علم و زندگی.
۱۳۴۰	گوشه‌ای از تاریخ نمایش در ایران	آرش (۱): ۸۴-۹۲.
اسفندِ ۱۳۴۰	سینمای هند	علم و زندگی (۲): ۶۵-۷۳.
۱۳۴۱	یک معرکه و یک نمایشنامهٔ ته شهری	کیهان ماه (۱): ۱۵۲-۱۵۳.
۱۳۴۱	خیمه‌شب‌بازی در ایران	آرش (۳): ۲۵-۴۳.
۱۳۴۱	تعزیه شمر و عباس	آرش (۵): ۲۶-۲۸.
۱۳۴۱	کارنامه فیلم گلستان	آرش (۵): ۵۱-۵۶.
۱۳۴۲	تئاتر ۴۱	آرش (۶): ۲۹-۳۳. (چاپِ دیگر در کتابِ گروه هنر ملی از آغاز تا پایان، ۱۳۹۵)
۱۳۴۲	پانتومیم «فقیر»، زمینه و اجرایش	آرش (۶): ۱۱۱-۱۱۴.
خردادِ ۱۳۴۲	درباره‌ی روزنه آبی: نمایشنامه در سه پرده. نوشته‌ی اکبر رادی ۱۳۴۱	آرش (۶): ۱۱۴-۱۱۷. (چاپ‌های دیگر: نمایش (۲۳۶): ۸۶-۸۷. ۱۳۹۸. و در کتابِ ارثیه‌ی باشکوه آقای گیل، ۱۳۹۸)
۱۳۴۲	(دربارهٔ آلونک)	فردوسی (۶۴۹): ۱۱ و ۱۳. (چاپِ دیگر در کتابِ گروه هنر ملی از آغاز تا پایان، ۱۳۹۵)
اسفندِ ۱۳۴۳	ابر زلف و ابر زمانه	انتقاد کتاب (۸): ۳۳-۳۶. (چاپِ دیگر در جلدِ پنجمِ کتابِ دیدگاه‌ها درباره آثار دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن، ۱۳۹۴)
آذر و دیِ ۱۳۴۴		انتقاد کتاب (۴).
۱۳۴۵	«از پشت شیشه‌ها»ی غم‌انگیز، نامه‌ٔ بهرام بیضایی به اکبر رادی	مجلّهٔ فردوسی (چاپ‌های دیگر: شناختنامهٔ اکبر رادی (۱۳۸۳، ص ۳۷۳-۳۷۱) و نمایش (۲۳۴ و ۲۳۵): ۱۰۴. ۱۳۹۸. و ««از پشت شیشه‌ها»ی مغموم». گیله‌وا (۵۷): ۱۷. ۱۳۷۹.)
۱۳۴۵	زمینه‌های سینمای ایران	جهان نو (۶ و ۷): ۱۱۴-۱۱۱. (با نام مستعار «مهرداد رهسپار»)
۱۳۴۵	ترس و نکبت رایش سوّم، برتولت برشت، ترجمه‌ی شریف لنکرانی	بررسی کتاب (۸): ۲۵.
مردادِ ۱۳۴۶	بازیابی یک تعزیه	بررسی کتاب (۱۰).
۱۳۴۷	مقدمه‌ای بر نمایش شرقی	نشریات جشن هنر شیراز (نوشتهٔ ۱۳۴۷. چاپ‌های دیگر: ارک (۲): ۲۰-۴۵. ۱۳۶۱. و دفترهای تآتر (۹): ۳-۲۱. ۱۳۸۸.)
۱۳۴۷	مجلس شهادت حمزه	بررسی کتاب (۳).
۱۵ شهریورِ ۱۳۴۹	نمایش بی‌بارقه‌ی عشق	آیندگان.
۱۳۴۹	در جستجوی قربانی [معرفی نمایشنامه کلفت‌ها]	آیندگان (۸۲۴).
۱۳۴۹	فاجعه مسلم [درباره تعزیه]	آیندگان (۸۲۶).
۱۳۴۹	این تئاتر متزلزل ما	کیهان (۸۲۲۰).
زمستانِ ۱۳۸۷	نمایش در هند	دفترهای تآتر (۸): ۲۴-۳. (نوشتهٔ ۱۳۵۰)
۱۳۵۰	«رگبار» ساخته شد!!	در دفترچهٔ رگبار در معرّفیِ فیلمِ رگبار. چاپ‌های دیگر: «رگبار ساخته شد». ستاره سینما (۱ دورهٔ جدید). و در کتابِ مجموعهٔ مقالات در نقد و معرفی آثار بهرام بیضایی (۱۳۷۱) و «رگبار ساخته شد!!». گزارش فیلم (۷۵): ۲۲. نوروز ۱۳۷۵.)
۱۳۵۱	من قصه‌هایم را خواب می‌بینم [معرفی فیلم سفر]	کیهان (۸۸۰۲).
دیِ ۱۳۵۱	مدخلی بر یک قیاس	ویژه سینما و تآتر (۲ و ۳): ۲۷۵–۲۹۹. (چاپِ دیگر: «نوی «بنکی روی پل» و تعزیه‌ی «مجلس فتاح‌شاه»: سنجش دو نمایشنامه». دفترهای تآتر (۷): ۳–۲۸. ۱۳۸۶.)
۱۳۵۷	در موقعیت تئاتر و سینما	سخنرانی شبِ سوّمِ شب‌های شعر گوته (۱۳۵۶) – چاپِ ۱۳۵۷ در کتابِ ده شب (چاپ‌های دیگر: ۱۳۹۲ در کتابِ بازخوانی ده شب و ۱۳۹۶ در کتابِ شب‌های نویسندگان و شاعران ایران: انستیتو گوته – تهران ۲۷-۱۸ مهر ۱۳۵۶ و نمایش (۲۳۸): ۹۷-۹۹. ۱۳۹۸.)
مهرِ ۱۳۶۳	درباره‌ی «عباس هندو»	چراغ (۵): ۴۴-۷۶. (چاپِ دیگر: دفترهای تآتر (۵): ۷-۴۶. ۱۳۸۴.)
مهرِ ۱۳۶۳	پایان کار «سربداران»	چراغ (۵): ۱۳۷-۱۵۸. (با نامِ مستعارِ «اعظم علیان»)
۱۳۶۷	بهرام بیضایی: باید فیلم را دوباره ببینم	فیلم (۶۲): ۱۲۰.
خردادِ ۱۳۷۲	دو یادداشت از بهرام بیضایی	فیلم (۱۴۲): ۹۸. (نوشتهٔ ۱۶ فروردین و ۹ اردیبهشتِ ۱۳۷۲)
پاییزِ ۱۳۷۲	(رأی‌گیری فیلم‌های پسنده)	سوره سینما (۴): ۸۲ و ۹۵. (چاپِ دیگر: دنیای تصویر (۷۴): ۲۷. ۱۳۷۸.)
تابستانِ ۱۳۷۵	پس از صد سال	ایران‌نامه (۳ (سال ۱۴)): ۳۶۳-۳۸۲.
مرداد و شهریورِ ۱۳۷۷	افسونگان	بخارا (۱): ۱۸۵-۱۸۱. (نوشتهٔ ۱۳۷۶. «افسونگران» نیز ضبط شده که غلط چاپی است.)
شهریورِ ۱۳۷۷	(دربارهٔ طرّاحی صحنه)	چاپِ دیگرِ بخشی در کتابِ طراحی فیلم (۱۳۷۹)
تابستانِ ۱۳۷۸	یادداشت بهرام بیضایی	در کتابِ فرهنگ کارگردانهای سینمای ایران
۱۳۷۸	درباره‌ی نامه‌ی رئیس بزرگ ژیل ژاکوب	سینمای آزاد (۱۶): ۶.
۱۳۷۸	بهرام بیضائی: من وابسته به زبان و فرهنگ ایران هستم	سینما (۳۷۴).
۱۳۷۸	نگاه ایرانیان به تصویر و کلمه	هنر هفتم (۱).
دیِ ۱۳۷۸	کاش یادم نمی‌آوردید	خرداد.
نوروزِ ۱۳۷۹	اینجا گفت‌وگو وجود ندارد	هنر هفتم (۲). (با تماشاکُنانِ کارنامه‌ی بندار بیدخش)
۱۳۸۱	به انگیزه نمایش نسخه کامل «مسافران» پس از ده سال	صنعت سینما (۳): ۷۰-۷۲.
۱۳۸۳	اگر حرفی مانده باشد!	نوشتهٔ ۱۳۷۹ – چاپ در کتابِ سر زدن به خانه‌ی پدری (۱۳۸۳)
۱۳۸۳	سر زدن به خانه‌ی پدری	نوشتهٔ ۱۳۷۹ – چاپ در کتابِ سر زدن به خانه‌ی پدری (۱۳۸۳) و در شمارهٔ ۵۷ مجلّهٔ بخارا (۱۳۸۵) و تک‌شمارهٔ ۲ و ۳ مجلّهٔ کاج (۱۳۹۸)
آذر و دیِ ۱۳۸۳	نظر نویسندگان، شاعران و هنرمندانِ هم‌روزگارش	حنان (۱ و ۲): ۱۲.
۱۳۸۵	اگر در من توانی هست	بخارا (۵۷): ۱۰۹.
۱۳۸۷	درباره‌ی آیدینِ آغداشلو و هُنَرِ او	بخارا (۶۷): ۳۲۲-۳۳۱.
۱۳۸۷	نوروزنامه	آفتاب یزد (۲۵۹۱): ۱۰. (تصویرِ دستخط نیز در اینترنت منتشر شده.)
	سبز، بی‌آلودگی، بی‌شب
۱۳۸۸	به امید باروی	صنعت سینما (۸۰): ۱۰. (تصویرِ دستخط)
زمستانِ ۱۳۸۸	در ستایش تردید و گذر از آن	پیمان (۴۹).
۱۳۸۹	در زادْروزِ آن که دولتَش آباد	بخارا (۷۶): ۲۶۰.
۱۳۸۹	آن مرد	بخارا (۷۷ و ۷۸): ۷. (تصویرِ دستخط؛ نیز منتشر شده در آلبومِ صدای طهرون قدیمِ مرتضی احمدی، ۱۳۹۸-۱۳۸۹)
	(نوشته‌ای به علیرضا داوودنژاد)	دربارهٔ فیلمِ مرهم
۵ دیِ ۱۳۹۰	(با مطلعِ «از شما می‌پرسم»)	شرق (۱۴۲۶): ۱. (با تصویرِ دستخط)
۱۹ دیِ ۱۳۹۰	برگ سبزی برای درویشی	شرق (۱۴۳۸): ۱ و ۱۵.
دیِ ۱۳۹۱	چگونه ساعتی عزیز شد!	در بروشورِ نمایشگاهِ عکس‌های عزیز ساعتی در نگارخانهٔ آریا، تهران (چاپِ دیگر: اعتماد (۲۵۷۶): ۱۲. ۴ دی ۱۳۹۱.)
۹ دیِ ۱۳۹۱	پیام بهرام بیضایی برای همه آنها که یادش بودند	بهار (۲۵): ۱۴.
۱۶ دیِ ۱۳۹۲	(با مطلعِ «واژه‌های چندانی برای سپاسگزاری نیست»)	اعتماد (۲۸۶۶): ۱۶. (چاپِ دیگر در جلدِ اوّلِ کتابِ شهروند جهان (۱۳۹۴) به کوششِ محمّد تنگستانی. تصویرِ دستخط نیز در اینترنت منتشر شده.)
مهر و آبانِ ۱۳۹۲	لعبت چشم و لعبت دیده	بخارا (۹۵ و ۹۶): ۴۳-۴۶.
اسفندِ ۱۳۹۲	در خود بودن و یک جا نماندن	شرق (۱۹۷۹): ۱۱. (تصویرِ دستخط نیز در اینترنت منتشر شده.)
خردادِ ۱۳۹۳	دُو بند از پِی‌گُفتارِ جانا و بلادور. . .: سایه‌بازی نمرده است!	آزما (۱۰۲): ۲۴-۲۶. (چاپ کامل‌تر: «سایه‌بازی نمُرده است!». دفترهای تآتر (۱۵): ۱۴۲-۱۳۳. دی ۱۳۹۷.)
۱۳۹۳	برای واروژ کریم‌مسیحی	(تصویرِ دستخط)
بهمنِ ۱۳۹۳	بَر اَرداویراف چه گُذَشت؟	شرق (۲۲۱۸): ۱۴.
فروردینِ ۱۳۹۴	(نامه)	آزما (۱۰۹): ۱۰.
۱۳۹۵	(به مناسبت انتشار ترجمهٔ انگلیسی فتحنامه‌ی کلات)	نوشته‌ای به منوچهر انور
مهرِ ۱۳۹۵	تبریک متفاوت بیضایی برای تولد شجریان	شهروند (۹۵۲): ۱۴. ۳ مهر ۱۳۹۵.
خردادِ ۱۳۹۶	اعتراضی نیست؛ خیالتان راحت!	فیلم (۵۲۶): ۳۰-۳۵. (نوشتهٔ اردیبهشتِ ۱۳۹۶؛ چاپِ دیگر در کتابِ بهرام بیضایی و وقتی همه خوابیم، ۱۳۹۸)
شهریورِ ۱۳۹۶	(پیام به آکادمی حمید سمندریان)	«بیضایی: سپاسگزارم که مرا تصادفا یاد کردید!». شهروند (۱۲۲۶): ۱۳. ۲۷ شهریور ۱۳۹۶. / «در اهمیتِ بیضایی بودن». شرق (۲۹۶۷): ۱۴. ۲۹ شهریور ۱۳۹۶.
دیِ ۱۳۹۷	طرب‌نامه [فشرده‌ی متن]	دفترهای تآتر (۱۵): ۲۰۰-۲۰۸.
۵ دیِ ۱۳۹۸	گفتگوی مادر و دُختر درباره داشاک	همشهری (۷۸۴۱): ۱.
نوروزِ ۱۳۹۹	ما پراکنده شدیم	اندیشه پویا (۶۵): ۱۶۷.
اردیبهشتِ ۱۳۹۹	مرگ یک استاد	فیلم (۵۷۰): ۲۶-۲۷.
شهریورِ ۱۳۹۹	هر کس خودش را می‌نویسد	اندیشه پویا (۶۸): ۱۳۴-۱۳۵.
آذرِ ۱۳۹۹	در جدال با دشنام‌گویان حزبی	اندیشه پویا (۷۰): ۸۴. (چاپِ دیگر: «مسکوب و خوانشِ اساطیر». بخارا (۱۴۱): ۱۳-۱۹. دی ۱۳۹۹.)

برنوشت

• مقدّمه‌ای بر نخستین نمایشِ محسن یلفانی در تلویزیون (دههٔ ۱۳۴۰)
• برنوشتِ حکومت زمان‌خان به کارگردانی رکن‌الدّین خسروی (۱۳۴۷)
• برنوشتِ سلطان مار (چاپِ دیگر در کتابِ گروه هنر ملی از آغاز تا پایان، ۱۳۹۵)
• برنوشتِ کارنامه‌ی بُندارِ بیدَخش (۱۳۷۶)
• برنوشتِ شب هزارویکُم (۱۳۸۲)
• برنوشتِ مجلس شبیه؛ در ذکر مصایب استاد نوید ماکان و همسرش مهندس رُخشید فرزین (۱۳۸۴)
• برنوشتِ جانا و بلادور (چاپِ دیگر: «جانا و بلادور [فشرده‌ی متن؛ از برنوشتِ اجرا]». دفترهای تآتر (۱۵): ۱۴۵-۱۴۳. دی ۱۳۹۷.)
• برنوشتِ طرب‌نامه (۱۳۹۵؛ چاپِ دیگر: «یادداشتِ نویسنده و کارگردانِ «طرب‌نامه» [از برنوشتِ اجرا]». دفترهای تآتر (۱۵): ۲۱۲-۲۰۹. دی ۱۳۹۷.)
• برنوشتِ چهارراه (۱۳۹۷؛ چاپ‌های دیگر: «شگفت از سفری که هنوز . .». تجربه (۵۶): ۸۲-۸۱. فروردین ۱۳۹۷. و «یادداشتِ نویسنده و کارگردانِ «چهارراه» [از برنوشتِ اجرا]». دفترهای تآتر (۱۵): ۲۸۷-۲۸۴. دی ۱۳۹۷.)

نامه

اندک‌شماری از مکاتباتِ خصوصی و اداری و سرگشادهٔ بیضایی منتشر شده یا خبری ازشان هست:

• نامه‌ای به بهمن فرمان‌آرا (درخواستِ کمکِ مالی برای تمام کردنِ فیلمِ چریکه‌ی تارا)
• نامه‌ای (چاپ‌شده با حذف چند کلمه) در اعتراض به اوضاع سینما (۱۳۵۷؛ روزنامهٔ رستاخیز)
• نامه‌ای (چاپ‌شده با حذف چند کلمه) در اعتراض به بی‌اجازه آوردنِ نامش در نامهٔ انجمن تهیه‌کنندگان در تأییدِ سرکوب آشوب‌ها
• ملکوتی، بی‌تا, ویراستار (۱۳۸۴). «نامهٔ آقای بیضائی به مسؤول سینمایی وقت (۱۵ اسفندِ ۱۳۶۴)». اسطورهٔ مهر: زندگی و سینمای سوسن تسلیمی. تهران: نشر ثالث. ص. ۲۳۸-۲۳۶. شابک ۹۶۴-۳۸۰-۰۸۰-۶.
• نامه‌ای به یدالله صمدی دربارهٔ پروندهٔ قدیمی پیرآباد (حدودِ ۱۳۶۴)
• نامه‌ای به مجلّهٔ سروش و اطّلاعات هفتگی و روزنامهٔ کیهان، با رونوشت فرستاده به مطبوعات دیگری. نیمی از این نامه در شمارهٔ ۱۱۰ مجلّهٔ فیلم (شهریورِ ۱۳۷۰) با عنوانِ «سینما بود که عدنان را بینا کرد» منتشر شد و نسخهٔ کامل‌تری با عنوانِ «اگر عدنان «باشو» نمی‌شد . . .» در شمارهٔ ۱۶ مجلّهٔ گزارش فیلم (۱۳۷۰).
• «اداره کل امور سینمائی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، امور نظارت و ارزشیابی، شورای صدور پروانه‌ی نمایش فیلم». ققنوس (۴): ۱۲۸-۱۲۶. ۱۳۷۱. (نامهٔ سرگشاده، بی عنوان، به مسئولان سینمایی. چاپِ دیگر در نشریهٔ هدف، ۱۳۷۱)
• «نامه اعتراضی بهرام بیضایی به تهیه‌کننده فیلم "کیش"». سینمای آزاد (۱۶): ۵. ۱۳۷۸. (چاپِ دیگر: «بخشی از نامه بهرام بیضائی خطاب به محسن قریب». سینما (۳۷۳). ۱۳۷۸.)
• نامه‌ای به محمّد بهرامی (تصویرِ دستخط)
• نامه‌ای به خانه تئاتر ایران
• نامه‌ای به فرشید قلی‌پور (تصویرِ دستخط در «بهرام‌نامه یا نامه‌ای به هیچ کس» در شمارهٔ ۷۷۹ مجلّهٔ چلچراغ؛ متن نیز منتشر شده در «بهرام بیضایی در سالروز تولدش به «هنر و تجربه» می‌آید». همدلی (۱۳۲۴): ۸. ۱۳۹۸.)

یاد و یادبود

• «با یاد مهدی اخوانِ ثالث» در کتابِ باغ بی‌برگی: یادنامهٔ مهدی اخوان ثالث (م. امید) (۱۳۷۰؛ چاپِ دیگر: «تجربهٔ مرگ» در کتابِ ناگه غروب کدامین ستاره: یادنامهٔ مهدی اخوان ثالث (م. امید)، ۱۳۷۰)
• «این معلم بی استاد». فیلم (۱۹۷): ۳۵-۳۴. دی ۱۳۷۵. (چاپِ دیگر: «علی حاتمی». سینما تئاتر (۳۰): ۱۴. مرداد ۱۳۷۷.)
• ایران. ۶ مرداد ۱۳۷۹.
• «به احترام هوشنگ گلشیری». کارنامه (۱۳): ۳۸. مهر ۱۳۷۹.
• «کرنشی سه‌گانه به بامداد». کارنامه (۱۳): ۳۸. مهر ۱۳۷۹. (چاپِ دیگر در کتابِ بامداد همیشه: یادنامه‌ی احمد شاملو، ۱۳۸۱)
• «از نگفتنْ گفتن» (در کتاب سر زدن به خانه‌ی پدری ۱۳۸۳)
• «برق اشک». فیلم (۳۵۶): ۶۴-۶۵. دی ۱۳۸۵. (بخشی از این متن را محمّد سریر در مراسمِ تشییعِ جنازهٔ بابک بیات خواند.)
• «این از روزگار است». اعتماد (۱۵۷۶): ۱. ۱۳۸۶. (تصویرِ دستخط در «یادداشتِ بهرام بیضایی در سوگِ اکبر رادی». سیمیا (۲): ۱۳-۱۲. زمستان ۱۳۸۶.)
• «لحنِ سی‌ویکُم: پرویز مشکاتیان را یاد!». بخارا (۷۵): ۹. فروردین−تیر ۱۳۸۹.
• نوشته‌ای با مطلعِ «روز مرگش پرسید مادرم» (تصویرِ دستخط)
• «یادمانِ سمندریان» (۱۳۹۱؛ تصویرِ دستخط)
• قصیده‌ای در سوگِ سیمین بهبهانی با مطلعِ «ز گهواره تا گور زور است و زور» (۱۳۹۳)
• «زاون/۱» (۱۳۹۳؛ تصویرِ دستخط)
• «زاون/۲» (۱۳۹۴؛ تصویرِ دستخط)
• «روشنفکر تمام‌وقت». اندیشه پویا (۳۳): ۱۱۴-۱۱۵. اسفند ۱۳۹۴.
• «دریغ آن گنج دانش». اعتماد (۴۰۰۴): ۸. ۲۷ دی ۱۳۹۶.
• پیامِ تسلیتِ درگذشتِ نصرت کریمی (منتشرنشده)
• در درگذشتِ بهمن مفید (منتشرشده در وبسایتِ بی‌بی‌سی فارسی، در ۲۸ مردادِ ۱۳۹۹. نیز: «تجلیل بهرام بیضایی از هنر بهمن مفید». دنیای اقتصاد (۴۹۶۶). ۱ شهریور ۱۳۹۹.)
• «...». بخارا (۱۴۱): ۲۰. دی ۱۳۹۹.

پروانه

• متنِ واگذاری حقّ نمایشِ نمایشنامهٔ پهلوان اکبر می‌میرد به عبّاس جوانمرد (۱۳۴۲؛ تصویرِ دستخط در کتابِ گروه هنر ملی از آغاز تا پایان، ۱۳۹۵)
• پروانهٔ نمایشِ نمایشنامهٔ پهلوان اکبر می‌میرد به ولی‌الله شیراندامی (دستخط در مجموعهٔ خصوصی ولی‌الله شیراندامی)
• «متن واگذاری فیلمنامهٔ «شب سمور»» (در کتاب شناختنامهٔ مسعود کیمیایی، ج ۲، ص ۱۴۱۱)
• رضایتنامهٔ اجرای یکی از نمایشنامه‌ها در جشنوارهٔ تئاتر فجر به تقی همّتی‌نیا (دستخط)
• پروانهٔ نمایشنامه‌خوانیِ گمشدگان به نفع سیل‌زدگانِ معمولان (۱۳۹۸؛ تصویرِ دستخط بر پوسترهای رپرتوار گروه تئاتر گیتی، تابستانِ ۱۳۹۸)

گزیده و برگرفته و نقل‌شده

شبی از خواب دیشبش می‌گفت. هر دو، هر از گاه، خواب سقوط می‌دیدیم، مضمون خواب‌ها را رد و بدل می‌کردیم. ایستاده بر لبهٔ سست و ژندهٔ زندگی، توشهٔ دیگری نداشتیم. یک ساختمان بلند را خواب دیده بود، با حیاط سیمانی خشک. گروهی بچّه دور گودالی مستطیل بازی می‌کردند، هیچ نرده‌ای، حصاری، حفاظِ گودال نبود. بهرام تعجّب می‌کرد، نگران بچّه‌ها بود؛ چرا درست همانجا، در مرز سقوط؟ کاری از دستش برنمی‌آمد. تا کودکی افتاد، رفت به اعماق. . . .

— غزاله علیزاده، تیرِ ۱۳۶۸

در دورانِ زندگی بیضایی، با یا بی آگاهی خودش، پاره‌هایی از گفته‌ها و نوشته‌هایش را دیگرانی برگرفته و منتشر کرده‌اند. از این جمله است سفینهٔ بَهرامْ‌نِوِشت (۱۳۹۶) که گزیدهٔ فرشید قلی‌پور از نوشته‌های بیضایی است و فصلِ «زندگی‌نامه» از کتابِ غریبه‌ی بزرگ (۱۳۸۳) که بازنوشتهٔ محمّد عبدی از حسب حال بیضایی است و سخن بیضایی در پذیرشِ جایزهٔ ویژهٔ جشن دنیای تصویر در سالِ ۱۳۸۶ که در صفحهٔ ۸۹ شمارهٔ ۱۷۴ مجلّهٔ دنیای تصویر آمده است و سخنان کوتاهش در شبِ منتقدان در ۳۰ فروردینِ ۱۳۷۲ که در صفحهٔ ۷ و ۱۳ شمارهٔ ۱۴۱ مجلّهٔ فیلم آمده و گفتهٔ مختصری که در صفحهٔ ۴۰ شمارهٔ ۷۵ مجلّهٔ گزارش فیلم (۱۳۷۵) نقل شده و چیزهایی از گفته‌هایش در ۳۰ آبانِ ۱۳۸۸ که در مقالهٔ «روزگار دوزخی درام امروز» (۱۳۹۹) سید حسن رسولی آمده است. در کتابِ کاوش در سینما و تئاتر بهرام بیضایی (۱۳۹۶) فرشید قلی‌پور نیز پاره‌هایی از نوشته‌هایی از بیضایی نقل شده بی آن که این پاره‌ها مشخّص شود؛ یعنی در عمل دزدی ادبیِ ناخواسته.

نوشته‌های گروهی

در بعضی نوشته‌های گروهی نیز امضای بیضایی آمده است، گاهی بی اطّلاعِ خودش. وی در این موارد اغلب نامهٔ اعتراض نوشته است تا روشن شود که بر چه چیز صحّه نهاده و بر چه نه.

اعلامیه‌ها و نامه‌های کانون نویسندگان

• «دربارهٔ یک ضرورت»
• اعلامیه نویسندگان ایران (برای آزادیِ فریدون تنکابنی، ۲۸ اردیبهشتِ ۱۳۴۸؛ چاپِ دیگر در کتابِ کانون نویسندگان ایران به روایت اسناد ساواک، ۱۳۸۲)
• نامهٔ معروف به «نامهٔ ۴۰نفره»
• «دومین نامه سرگشاده کانون نویسندگان ایران» (۲۸ تیرِ ۱۳۵۶؛ نیز چاپِ پاره‌ای از متن در بروشورِ «کانون نویسندگان ایران چه میگوید و چه میخواهد». چاپِ دیگرِ نامه و بروشور در کتابِ کانون نویسندگان ایران به روایت اسناد ساواک، ۱۳۸۲)

و پس از کناره‌گیری از کانون به سال ۱۳۵۷:

• نامهٔ اعتراض به حبسِ علی‌اکبر سعیدی سیرجانی
• «بیانیهٔ ۱۳۴ نویسنده» (۱۳۷۳؛ چاپِ دیگر در شمارهٔ ۱۱ مجلّهٔ افسانه)
• بیانیهٔ ۹ مرداد ۱۳۹۸ در اعتراض به حکم زندان سه نویسنده

دیگر

• «بیانیهٔ دربارهٔ کنگرهٔ نویسندگان» (نوشتهٔ داریوش آشوری، با اصلاحات و مصوّبِ نُه نویسنده به تاریخِ ۱ اسفندِ ۱۳۴۶. یکی از نُه نسخهٔ این سند از آنِ بیضایی بوده (و او از مهرداد صمدی و منصور اوجی (به واسطهٔ اسماعیل نوری علا) و بهرام اردبیلی امضای تأیید گرفته)، و امضای بیضایی، مانند نُه تنِ دیگر، بر هر نُه نسخه بوده است؛ و اصلِ این‌ها نزد محمّدعلی سپانلو بوده است. تصویرِ دستخط در بولتن کانون نویسندگان ایران. تصویرِ یکی از نسخه‌ها در کتابِ کانون نویسندگان ایران به روایت اسناد ساواک، ۱۳۸۲. تصویرِ امضاهای هر نُه نسخه در شمارهٔ ۵۰ کتاب هفته خبر، ۱۳۹۳.)
• استعفانامهٔ هنرمندان از سندیکای هنرمندان فیلم ایرانی (چاپِ ۱۸ تیرِ ۱۳۵۲ در روزنامهٔ اطّلاعات؛ تصویرِ دستخطِّ «فهرست اسامی و مشخصات کامل داوطلبان تشکیل شرکت تعاونی کانون سینماگران پیشرو» در شمارهٔ ۲۱ آبانِ ۱۳۹۹ روزنامهٔ همشهری)
• نامه‌ای دسته‌جمعی با بعض اهل نمایش برای آزادی غلامحسین ساعدی و سعید سلطان‌پور
• نامه‌ای به محمود طالقانی در اعتراض به دستگیری عبّاس نعلبندیان و محمّدرضا ژیان (چاپِ ۱۲ فروردینِ ۱۳۵۸ در روزنامهٔ کیهان، ص. ۴، با عنوانِ «به دستگیری این دو هنرمند اعتراض داریم»)
• «نامه‌ی سرگشاده‌ی سینماگران ایران به ملت و دولت» (۱۳۶۰؛ چاپِ دیگر در کتابِ سینما و من: چگونه به سینما راه یافتم . . . مهدی فخیم‌زاده)
• بیانیهٔ چهل‌وپنج سینماگر در حمایت از سینمای مستقل (۱۳۸۸)
• نامه برای آزادی جعفر پناهی و محمّد نوری‌زاد (۱۳۸۹)
• نامهٔ اعتراضِ اهل فرهنگ به جدا انگاشتن فارسی از دری در بی‌بی‌سی
• بیانیهٔ ده‌مادّه‌ای دویست سینماگر ایرانی (۱۳۹۸)

و چند آگهی تسلیت:

• آگهی تسلیتِ درگذشتِ غلامحسین ساعدی (چاپِ دیگر در کتابِ نقد آثار غلامحسین ساعدی از نگاه نویسندگان)
• «اعلانهای تسلیت در سوگ دکتر مهرداد بهار». کلک (۵۴): ۳۳۱-۳۳۳. ۱۳۷۳.
• «نفرین به سفر که هر چه کرد او کرد». جامعه. ۱۴ تیر ۱۳۷۷. (چاپِ دیگر در کتابِ یادنامهٔ سهراب شهید ثالث، ۱۳۷۸)
• «شما تنها نیستید» در مرگِ عبّاس کیارستمی
• آگهی تسلیتِ درگذشتِ نوهٔ خسرو سینایی

گفتگوها

مطبوعاتی

گفتگوهای مفصّلِ بیضایی کتاب شده‌است. گفتگوهای کوتاه‌تری که چاپ هم شده اینجا فهرست می‌شود. بیضایی بیشترِ اوقات نوشتهٔ گفتگوهایش را پیش از چاپ ویرایش کرده یا از اوّل پرسش‌ها را به صورتِ کتبی پاسخ گفته است.

تاریخِ گفتگو	عنوان / موضوع	تاریخِ انتشار	طرفِ گفتگو	توضیحات
	گفت‌وگو و توضیح بر نمایشنامه‌های غروب در دیاری غریب و قصّه‌ی ماه پنهان: سه ساعت صحبت با نصرت پرتوی، بهرام بیضایی و عبّاس جوانمرد	۱۳۴۵		روشنفکر (۶۵۸): ۱۱-۱۰ و ۴۷ و ۵۱. (چاپِ دیگر در کتابِ گروه هنر ملی از آغاز تا پایان، ۱۳۹۵)
۱۳۴۶	چند پرسش از بهرام بیضایی درباره‌ی میراث و ضیافت	۱۳۴۶		کیهان (۷۳۱۴): ۱۳. (چاپِ دیگر در کتابِ گروه هنر ملی از آغاز تا پایان، ۱۳۹۵)
۱۳۴۶	«میزگرد تئاتر»؟	۱۳۴۶	سعید سلطان‌پور، آربی اوانسیان، سیروس طاهباز، محمود دولت‌آبادی، ملیکیان	کتاب جگن (۵): ۹۱-۷۰. (چاپ‌های دیگر: «میزگرد تئاتر: درباره‌ی «میراث» و «ضیافت»». سیمیا (۲): ۱۸۷-۱۶۵. زمستان ۱۳۸۶. و در کتابِ گروه هنر ملی از آغاز تا پایان، ۱۳۹۵)
	قصه یک تخیل در سال یأس از قرن یائسه	شهریورِ ۱۳۴۸	صادق هاتفی	فردوسی (۹۲۸): ۲۰-۱۹. (چاپِ دیگر در کتابِ گروه هنر ملی از آغاز تا پایان، ۱۳۹۵)
۱۳۴۸	. . . و همیشه در پی صحنه‌ی گرد: گفت‌وگویی با بهرام بیضایی به مناسبت اجرای سلطان مار در تئاتر بیست‌وپنج شهریور	۱۳۴۸		آیندگان (۵۳۲): ۶ و ۹. (چاپِ دیگر در کتابِ گروه هنر ملی از آغاز تا پایان، ۱۳۹۵)
۱۳۴۸	حرف‌هایی با بهرام بیضایی درباره‌ی سلطان مار	۱۳۴۸		فیلم و هنر (۲۶): ۳۵ و ۴۱-۴۰. (چاپِ دیگر در کتابِ گروه هنر ملی از آغاز تا پایان، ۱۳۹۵)
۱۳۴۸	گفت‌وشنودی با بهرام بیضایی و بحثی پیرامون سلطان مار و نمایش‌های بومی ایران	۱۳۴۸	بیژن مهاجر	امید ایران (۷۸۷): ۱۲-۱۳. (چاپِ دیگر در کتابِ گروه هنر ملی از آغاز تا پایان، ۱۳۹۵)
	حرف‌های سازندگان دو فیلم ایرانی شرکت‌کننده در نخستین جشنواره‌ی جهانی فیلم تهران – آربی اوانسیان و بهرام بیضایی	اردیبهشتِ ۱۳۵۱		نشریه‌ی روزانه‌ی نخستین جشنواره‌ی جهانی فیلم تهران.
	درخشش فوق‌العاده یک فیلم، یک کارگردان	۱ خردادِ ۱۳۵۱	علیرضا نوری‌زاده	فردوسی (۱۰۶۴).
	تجربه‌های من در تئاتر و سینما	خردادِ ۱۳۵۱	کاوه رستگار	رودکی (۸): ۱۰-۱۲. (چاپ‌های دیگر: فیلم و سینما (۱۲). ۱۳۷۶. و «نشانه‌های رگبار از زبان بیضایی». گزارش فیلم (۱۲۵): ۶۵-۶۶. اردیبهشت ۱۳۷۸. و «وقتی از تئاتر حرف می‌زنیم . . .: تکه‌هایی از سه گفت‌وگو با بهرام بیضایی». سیمیا (۲): ۴۱-۳۰. زمستان ۱۳۸۶. و کتابِ گروه هنر ملی از آغاز تا پایان، ۱۳۹۵)
	تجربه‌های من در تئاتر و سینما ۲	تیرِ ۱۳۵۱	کاوه رستگار	رودکی (۹): ۲۰-۲۲. (چاپ‌های دیگر: فیلم و سینما (۱۲). ۱۳۷۶. و «نشانه‌های رگبار از زبان بیضایی». گزارش فیلم (۱۲۵): ۶۵-۶۶. اردیبهشت ۱۳۷۸. و «وقتی از تئاتر حرف می‌زنیم . . .: تکه‌هایی از سه گفت‌وگو با بهرام بیضایی». سیمیا (۲): ۴۱-۳۰. زمستان ۱۳۸۶. و کتابِ گروه هنر ملی از آغاز تا پایان، ۱۳۹۵)
	غریبه و مه: ابهامی در جوهر			بولتن شمارهٔ ۲ سینمای آزاد
	ترکِ غوغای دکان‌داران	۱۳۵۶		سینما (۶). (چاپِ دیگر: «وقتی از تئاتر حرف می‌زنیم . . .: تکه‌هایی از سه گفت‌وگو با بهرام بیضایی». سیمیا (۲): ۴۱-۳۰. زمستان ۱۳۸۶.)
	صحنه‌هایی هست که با قلب می‌سازید نه عقل . . .	شهریور و مهرِ ۱۳۵۶	هژیر داریوش	سینما ۶ (۳۱): ۲۱. (چاپِ دیگر: «متشکرم، دیگر طاقت فیلمسازی ندارم». ستاره سینما (۲۱۱). ۵ آذر ۱۳۵۶.)
۱ آذرِ ۱۳۵۶	نکته‌هائی از گفتگوی جمعی با: بهرام بیضائی	دی و بهمنِ ۲۵۳۶ شاهنشاهی	؟	سینما ۶ (۳۳): ۹۶.
۱۳۵۶			احمد کامیابی مسک	منتشرشده به‌طورِ محدود در پایان‌نامه‌های دانشکدهٔ هنرهای دراماتیک (احتمالاً در بررسی سه نمایشنامه از بهرام بیضایی (۱۳۵۳) مهرانگیز مدیر تمدّن یا بررسی سه نمایشنامه از بهرام بیضایی (۱۳۵۹) نسرین غزنوی راد یا بررسی جهان‌بینی بیضایی (۱۳۵۹) نسرین نعمت‌اللهی)
		۲۸ اسفندِ ۱۳۵۶		آیندگان: ۱۰.
	(پرسش‌وپاسخ با جوانان و هنرمندان سینمای آزاد)	فروردین و اردیبهشتِ ۱۳۵۷		منتشرشده در چهار شمارهٔ رستاخیز جوان
	کناره‌گیری از بازیِ عربده‌کشان	۱۳۵۷		جوان. (چاپِ دیگر: «وقتی از تئاتر حرف می‌زنیم . . .: تکه‌هایی از سه گفت‌وگو با بهرام بیضایی». سیمیا (۲): ۴۱-۳۰. زمستان ۱۳۸۶.)
۱۳۵۸	نمادی از مقاومت		کورین ماک‌مولن	در کتابِ مجموعهٔ مقالات در نقد و معرفی آثار بهرام بیضایی
	بهرام بیضایی، برندهٔ جایزهٔ اول سینه‌کلوب	مردادِ ۱۳۶۷		فیلم (۶۶): ۷۶.
	تعصب و نابرابری‌های اجتماعی زمینه‌ساز فکری من است	۱۵ تیرِ ۱۳۶۸		هدف.
	غریبه‌ای در پی تفاهم	اسفندِ ۱۳۶۸	شهرام جعفری‌نژاد، امید روحانی، خسرو دهقان	فیلم (۸۷): ۴۴-۵۱. (چاپِ دیگر: ماهنامهٔ سینمایی فیلم: گفت‌وگوها: ۱ تا ۲۰۰: جلد اوّل: ۳۹۰-۳۹۷. ۱۳۷۷. )
۱ تیرِ ۱۳۶۹	هر کس یک فیلم خوب در ایران ساخته باشد، معلم من است	مردادِ ۱۳۶۹	دانشجویانِ دانشکدهٔ سینما و تئاتر دانشگاه هنر	فیلم (۹۳): ۲۰-۲۱. (بخش‌هایی از گفتگویی مفصّل، به کوششِ آنتونیا شرکاء؛ روایتِ دیگر در جاهد، پرویز (آبان ۱۳۶۹). «چرا ما فیلم مهمی نمی‌سازیم؟». دنیای سخن (۳۵): ۴۸-۵۱.)
بهارِ ۱۳۶۷	و همه‌ی جهان بازی است	اردیبهشتِ ۱۳۷۰	حمید امجد، احمد پایداری	گزارش فیلم (۱۲): ۳۲-۳۵. (چاپِ دیگر: «سینما و تئاتر بدون تجربه کردن می‌میرند». سیمیا: ۱۹۹-۲۱۵. زمستان ۱۳۸۶.)
۱۳۷۰	یک کنجکاوی ته ذهن	اسفندِ ۱۳۷۰	امید روحانی	فیلم (۱۲۰): ۶۱-۶۴. (چاپِ دیگر: ماهنامهٔ سینمایی فیلم: گفت‌وگوها: ۱ تا ۲۰۰: جلد دوّم: ۵۳۷-۵۴۰. ۱۳۷۸. )
	مسافران فیلم بسیار بسیار ساده‌ای است در ستایش زندگی و امیدهای نو	۱۳۷۱
	شبی آینه در خوابم درخشید . . .	۱۵ دیِ ۱۳۷۱	زاون قوکاسیان	گزارش فیلم (۱۰): ۴۰-۴۵.
	لحظهٔ پرواز	دیِ ۱۳۷۱	شهرام جعفری‌نژاد	فیلم (۱۳۵): ۳۵-۳۶.
	فیلم جدی دارای اندیشه در هیچ جای جهان تماشاگر بی‌شمار ندارد	۲۳ دیِ ۱۳۷۱	مسلم منصوری	سینما (۳۷).
	جستجو در ریشه‌ها	خردادِ ۱۳۷۲	خسرو دهقان	فیلم (۱۴۲): ۹۷-۹۸.
۲۴ اکتبرِ ۱۹۹۳ (۲ آبانِ ۱۳۷۲)	پاسترناک، سولژنیتسین و بیضایی	بهمنِ ۱۳۷۲	تماشاکُنانِ چهارمین جشنوارهٔ فیلم‌های ایرانی در شیکاگو	فیلم (۱۵۳): ۶۰.
	در جست و جوی سینمای ایران	تابستانِ ۱۳۷۳		گفتگو (۴): ۱۸۶-۱۶۸.
		پاییزِ ۱۳۷۴	شاهرخ گلستان	چشم‌انداز (۱۵).
۱۳ مارسِ ۱۹۹۵		۲۰۰۱	حمید دباشی	منتشرشده به ترجمهٔ انگلیسی در کتابِ Close Up: Iranian Cinema, Past, Present, and Future
		۱۳۷۴	زاون قوکاسیان	برای انتشار در کاتالوگِ جشنوارهٔ بین‌المللی فیلم وین
۱۳۷۴	گروهی آن وسط	آذرِ ۱۳۷۴	زاون قوکاسیان	فیلم (۱۸۱): ۷۱.
	یک ایرانی برای تمام فصول	بهارِ ۱۳۷۵	سعیده پاکروان	چنته (۱۱): ۳۸-۴۲.
	شما می‌توانید امیدوار باشید	۱۳۷۵		سینمای آزاد (۱): ۲۶-۱۲.
۱۳۷۶	از جهان پاکان در پی اصل گمشده	تیرِ ۱۳۷۶	حمید امجد	دنیای تصویر (۴۶): ۳۱-۳۳. (چاپِ دیگر: سیمیا (۲): ۱۳۷-۱۵۲. زمستان ۱۳۸۶. ) و به ترجمهٔ انگلیسی غزال بزرگمهر در مجلّهٔ Iranian Studies در ۲۰۱۳ میلادی
۱۳۷۶	(سلطان مار)	۱۳۹۸	داوود فتحعلی‌بیگی، اردشیر صالح‌پور، گلاب آدینه	کاج (۲ و ۳).
	سفر عیلامی	۱۳۷۶	مهرداد بهار	در کتابِ از اسطوره تا تاریخ
	بهرام بیضائی	۴ بهمنِ ۱۳۷۶	محمّد عبدی	سینما (۲۹۸).
	وقتی اتفاق افتاد خبرتان می‌کنم	۲۱ بهمنِ ۱۳۷۶		همشهری. (چاپِ دیگرِ گزیده‌ای: «بیضایی: عده‌ای نمی‌خواهند فیلم بسازم». همشهری (۷۳۱۹): ۳۲. ۲۱ بهمن ۱۳۹۶.)
	بهرام بیضائی از تئاتر نو می‌گوید	۹ اسفندِ ۱۳۷۶	داود فاضلی	عصر هنر (۱۱).
	گفت‌وگو با بهرام بیضائی	۱۳۷۷	زاون قوکاسیان، مسلم منصوری، حمید امجد، احمد پایداری	پاره‌هایی از چند گفتگو، در کتابِ سینما و ادبیات: چهارده گفتگو
	از گذشته و تاریخ جز احساس رقّت و نفرت چیزی در من نیست	اردیبهشتِ ۱۳۷۷	جهانبخش نورایی، احمد طالبی‌نژاد	فیلم و سینما (۲): ۲۸-۳۳. (چاپِ دیگر: «من اگر ماندم برای این بود که دست به نوشتن داشتم». سینمای آزاد (۱۴): ۱۹-۱۰. ۱۳۷۷.)
بهارِ ۱۳۷۷	بازاندیشیِ جهانِ کهن	اردیبهشتِ ۱۳۷۷	حمید امجد	فیلم و سینما (۲): ۴۴-۴۷. (چاپِ دیگر: سیمیا (۲): ۲۶۲-۲۴۷. زمستان ۱۳۸۶. )
	بهرام بیضائی: نقد، یک گفتگوی فرهنگی است	زمستانِ ۱۳۷۷	محمّد عبدی	در کتابِ نقد فیلم در ایران (۱۳۷۷)
۱۳۷۷	موسیقی نمایشی: در گفت‌وگوی بابک بیات با بهرام بیضایی	۱۳۷۹	بابک بیات	صحنه. (چاپ‌های دیگر: «گفت‌وگوی بابک بیات و بهرام بیضایی». مقام موسیقایی (۶): ۱۵۶-۱۶۹. ۱۳۹۰. و «موسیقی نمایشی: گفت‌وگوی بابک بیات و بهرام بیضایی». هنر موسیقی (۱۷۵): ۴۴-۵۵. ۱۳۹۷.)
	درباره گفت‌وگو با باد	۱۳۷۹	زاون قوکاسیان	در کتابِ گفتگو با باد (۱۳۷۹)
۱۱ خردادِ ۱۳۷۹	روایت تراژدی قدرت به زبان نمایش و سینما	مردادِ ۱۳۷۹	علی معلّم، حسن ملکی و حاضرانِ جلسه	دنیای تصویر (۸۳): ۶۰-۶۲. ۱۳۷۹.
۱۲ خردادِ ۱۳۷۹	نقد و بررسی «سه برخوانی»	مهرِ ۱۳۷۹	منوچهر آتشی، علی‌محمّد حق‌شناس، حمید یاوری، رسول نظرزاده، حسین سناپور، مطلق	کارنامه (۱۳): ۲۸-۳۷.
	نمی‌خواهم با سینما کاسبی کنم	بهمنِ ۱۳۷۹	سیامک پورزند	گزارش فیلم (۱۶۶): ۵۷-۵۸.
	نمی‌خواهم خودم را اندازه شعور منتقد خارجی کنم	اسفندِ ۱۳۷۹	سیامک پورزند	سینما جهان (۲).
	تصویر روابط مادی در جامعه امروز	۲۶ آذرِ ۱۳۸۰	زاون قوکاسیان	سینما جهان (۳۹): ۱۲۰-۱۰۳.
	فیلمی که عین واقعیت باشد، دروغ محض است	۲۸ آذرِ ۱۳۸۰	سعید قطبی‌زاده	سینما (۵۰۷).
	واقعیت به مراتب تلخ‌تر است	۶ دیِ ۱۳۸۰	محمّد عبدی	ایران (۲۰۰۷).
	آدم‌های جاکن‌شده . . .	دیِ ۱۳۸۰	نوشابه امیری	گزارش فیلم (۱۸۵): ۷۴-۷۹.
	سگ‌کشی مهربان‌تر از واقعیت جامعه ماست	۱۶ دیِ ۱۳۸۰	منیژه بهارلو	نوروز.
	سگ‌کشی کابوس من است	۱۶ دیِ ۱۳۸۰	مختار شکری‌پور	همبستگی (۳۵۰).
اواخرِ پاییزِ ۱۳۸۰	تجربهٔ شخصی، مسألهٔ اجتماعی	دیِ ۱۳۸۰	حمید امجد	فیلم (۲۷۹): ۱۱۶-۱۱۹.
	بهرام بیضایی: شمسایی هم مثل تسلیمی از برترین‌هاست	۲۶ بهمنِ ۱۳۸۰	مریم احمدی	حیات نو.
	اینجا تک‌گویی حاکم است نه گفت‌وگو	۲۷ اسفندِ ۱۳۸۰	محمّد عبدی	بنیان (۲۹).
		۱۳۸۱		در کتابِ سینمای ایران؛ روزگار نو
	بازیگر فقط باید خوب بازی کند!	آبانِ ۱۳۸۱	رضا کیانیان	فیلم (۲۹۲): ۸-۱۲. (چاپِ دیگر در کتابِ بازیگری در قاب، ۱۳۸۷)
۲۶ مردادِ ۱۳۸۱	معنویت گمشده: گزارشی از جلسه نمایشنامه‌خوانی خانه تئاتر با حضور بهرام بیضائی	۱۳۸۱		نمایش (۵۴): ۳۰-۲۹.
۱۳۸۰	تنها امید، خلّاقیّت است	۱۳۸۳		در کتابِ سر زدن به خانه‌ی پدری
	به جریان‌هایی پاسخ می‌دهم که نسبت به روشنفکران مشکوک هستند
	عشق و استعداد بازیگری	تیرِ ۱۳۸۱	ناصر صفّاریان	سینمای نو (۳۰): ۱۴-۱۵. (چاپِ دیگر در کتابِ آیه‌های آه: ناگفته‌هایی از زندگی فروغ فرخ‌زاد، بعدها منتشرشده با نامِ آیه‌های آه: ناگفته‌هایی از زندگی و کار فروغ فرخ‌زاد)
۱۳۸۰	گفت‌وگو با بهرام بیضایی	۱۳۸۱		در کتابِ بهرام بیضایی و پدیده‌ی سگ‌کشی (پاره‌ای از این گفتگو در ۲۶ تیر ۱۳۹۸ در روزنامهٔ همشهری با عنوانِ «در ستایش حرفه‌ای بودن» منتشر شده است.)
	غریبه‌ی بزرگ	۲۲ آبانِ ۱۳۸۱	محمّد عبدی	همشهری (۲۸۹۷).
	مسافران؛ عرصهٔ گفت‌وگوی عواطف است	آذرِ ۱۳۸۱	جابر قاسمعلی	فیلم‌نگار (۵): ۴۷-۵۰.
	من دوست‌دار دانشم	۱۳۸۲	رضا کوچک‌زاده	هنرهای نمایشی (۲).
	هزارویک شب ایرانی	۸ مهرِ ۱۳۸۲	رضا آشفته	شرق (۲۹).
	حرفی که باید سال‌ها پیش می‌زدم	۲۳ مهرِ ۱۳۸۲	کیومرث مرادی	سینما (۶۰۰).
	اسطوره، تراژدی و داستان امروز	۲۷ مهرِ ۱۳۸۲	بابک مستوفی	یاس نو (۱۸۳).
	شهرزاد، آناهیتا بر روی زمین	۱ آبانِ ۱۳۸۲	محمّد عبدی	ایران (۲۶۱۷).
	زیستن در کنار قدرت	آبانِ ۱۳۸۲	احمد طالبی‌نژاد، بی‌تا ملکوتی	هفت (۶): ۶۳-۵۳.
	صحنه نمایش می‌تواند دوره‌های تاریخی را متحول کند	بهمنِ ۱۳۸۲	مشهود محسنیان	صحنه (۱۳ (۳۳)): ۵۸-۶۰.
	زندگی‌نامه	۱۳۸۳	محمّد عبدی	در کتابِ غریبه‌ی بزرگ: زندگی و سینمای بهرام بیضائی (بازنوشته در صیغهٔ سوّم شخص)
	هزارویک شب، و ضحاک در گفت‌وگو با بهرام بیضایی	۱۳۸۴	امیرکاووس بالازاده	کتاب ماه هنر (۷۹ و ۸۰): ۳۶-۳۰.
	بهرام بیضائی	۱۳۸۴		ملکوتی، بی‌تا (ویراستار). اسطورهٔ مهر: زندگی و سینمای سوسن تسلیمی. تهران: نشر ثالث. ص. ۲۳۵-۲۱۱. شابک ۹۶۴-۳۸۰-۰۸۰-۶.
				منتشرشده به ترجمهٔ انگلیسی در کتابِ Cinemas of the Other: A Personal Journey with Film-Makers from the Middle East and Central Asia
	«کجاست کسی که داوری کند؟!»	۱۳۸۵		صحنه (۵۰): ۴۵.
	نگران زمانی که از چنگ می‌گریزد: گفت‌وگو با بهرام بیضایی درباره‌ی «افرا؛ یا روز می‌گذرد»	زمستانِ ۱۳۸۶		سیمیا (۲): ۳۶۳-۳۳۷.
	بهرام بیضایی: اکثر زنده‌گی ما یک تک‌گویی بزرگ است	۱۳۸۶		فردوسی (۶۰ و ۶۱): ۶۱-۶۰.
۱۳۸۶	خودمان با خودمان نقشه می‌کشیم – این نمایش یک تاریکخانه است	۱۳۸۶	علی قلی‌پور	اعتماد (۱۵۸۸ و ۱۵۸۹): ۱۰ و ۷.
۹ بهمنِ ۱۳۸۶	اعلام حمایت از نامه سینماگران	۱۰ بهمنِ ۱۳۸۶	(خبرگزاری مهر)	اعتماد (۱۶۰۳): ۲۰.
	به گفتگوی واقعی نیازمندیم	بهمنِ ۱۳۸۷	علیرضا کاوه	سینما (۸۲۸): ۱۷-۲۳. (چاپِ دیگر در کتابِ بهرام بیضایی و وقتی همه خوابیم، ۱۳۹۸)
	اسطوره هویت‌های دوگانه در درامی معاصر	اسفندِ ۱۳۸۷	حمید امجد	صنعت سینما (۸۰): ۲۷-۳۵. (چاپِ دیگر در کتابِ بهرام بیضایی و وقتی همه خوابیم، ۱۳۹۸)
۱۳۸۸	دیگر وقت تعارف نیست	۱۳۸۸	شاهین امین	سینمای پویا (۱۵).
	خواب بزرگ	اردیبهشتِ ۱۳۸۸	احمد طالبی‌نژاد	فیلم (۳۹۳): ۷۸-۸۵.
	سگ‌کشی آیینه‌ای بود که خودشان را در آن دیدند	دیِ ۱۳۹۰	محسن آزرم، کریم نیکونظر	تجربه (۷): ۱۰۲-۱۰۴.
	غروبِ عروسک‌ها در دیاری غریب	بهارِ ۱۳۹۱	نگار نعمتی	دفترهای تآتر (۱۱): ۳۵-۵۵. (چاپِ دیگر در کتابِ گروه هنر ملی از آغاز تا پایان، ۱۳۹۵)
		۱۳۹۱		در کتابِ لذّت فیلم دیدن: گفت‌وگوهایی درباره‌ی سینما
۲۰۱۳ میلادی	(دربارهٔ رگبار و ترمیمش و نمایشش در جشنواره بین‌المللی فیلم سان‌فرانسیسکو)			به انگلیسی
	چه محکمه‌های روشنفکری که گذراندم	آذر و دیِ ۱۳۹۲	علیرضا اکبری	اندیشه پویا (۱۲): ۱۲۲-۱۱۸.
	«آرش» حرف مردمی است که شنیده نمی‌شوند	نوروزِ ۱۳۹۴	علیرضا اکبری	اندیشه پویا (۲۴): ۱۶۴-۱۶۶.
	آزادی می‌خواستند برای سانسور دیگران	آذرِ ۱۳۹۵	؟	اندیشه پویا (۳۹): ۱۳۳.
	احساس می‌کنم که در ایرانم – ایران آرمانی‌ام	۱۳۹۵	فرهاد مهندس‌پور	شرق (سالنامه): ۲۰۳-۲۰۲.
	(سانسور در سینمای ایران)	۲۰۱۶		منتشرشده به ترجمهٔ انگلیسی در کتابِ Iranian Cinema Uncensored
	می‌خواهم مردم را به تاریخ ببرم	تیرِ ۱۳۹۶	ایرج افشاری اصل	صدا (۱۲۰): ۸۷-۸۵. (چاپ کامل‌تر در کتابِ زبان آرکائیک در نمایشنامه‌های بهرام بیضایی، ۱۳۹۶)
خردادِ ۱۳۹۴	ریشه دواندن در باد	دیِ ۱۳۹۷	حمید امجد	دفترهای تآتر (۱۵): ۱۲۰-۱۰۳.
	بیضایی: «رگبار» شعار سیاسی نمی‌دهد	۱۳۹۶		شرق (۲۹۲۴): ۱۴ و ۱۹. (چاپِ دیگر در کتابِ همچون در یک آینه: دیروز و امروز سینمای ایران)
۱۳۹۶	به قلم پناه بردم وقتی همه فریاد می‌زدند	شهریورِ ۱۳۹۶	علیرضا اکبری	اندیشه پویا (۴۵): ۱۳۹-۱۳۸.
	از زندگی و تئاتر	۱۳۹۶	احمد نیک‌آذر	آوای تبعید بر گستره ادبیات و فرهنگ (۳): ۴۱-۳۷. (متن گفته‌های بیضایی در فیلم مستند ریشه‌ها)
	جار می‌زنیم صدایی شنیده نشود	۱۳۹۷	عسل عبّاسیان	شرق (۳۱۷۳): ۱۰-۹ و ۱۳.
			گادفری چشایر	در کتابِ In the Time of Kiarostami
	(رضا براهنی)
	و قصه‌ی خودِ شهرزادِ قصه‌گو	۱۳۹۸	امید روحانی	در کتابِ بهرام بیضایی و وقتی همه خوابیم (۱۳۹۸)
	وقتی خود را به خواب می‌زنیم!	۱۳۹۸	علیرضا کاوه	در کتابِ بهرام بیضایی و وقتی همه خوابیم (۱۳۹۸)
	شاید لجبازی با زمانه فراموشکار	اردیبهشتِ ۱۳۹۹		چلچراغ (۷۷۹): ۱۲-۱۴.

در صفحهٔ ۶۵ از شمارهٔ ۱۲۵ مجلّهٔ گزارش فیلم (۱۳۷۸) گزیده‌ای از گفتارِ بیضایی در گفتگوهای گوناگون زیرِ عنوانِ «آدم‌های رگبار از زبان بیضایی» آمده است.

نقلِ قول

گاهی گفته‌ای از بیضایی به صورتِ نوشته نقل شده (گاهی طوری که نخستین و واپسین انتشارش همین نقل قول بوده است)، از جمله در:

• امید، جمال (مرداد ۱۳۵۲). «با بیضائی و غریبه و مه». سینما ۵۲: ۵۸.
• مفخم، نازنین (تیر ۱۳۶۷). «با بیضائی دربارهٔ "شاید وقتی دیگر"». آدینه (۲۵): ۳۲-۳۶.
• مخبری، مهشاد (آذر و دی ۱۳۶۹). «کارگردانی مهمترین بازی است!». گزارش فیلم (۸): ۳۶-۴۳.
• − (تیر ۱۳۷۰). «بهرام بیضائی: وقتی خودم تهیه‌کننده باشم کارها خوب پیش می‌رود». گزارش فیلم (۱ (پیاپی ۱۴)): ۱۰.
• فانوس خیال: سرگذشت سینمای ایران از آغاز تا انقلاب اسلامی به روایت بی‌بی‌سی (۱۳۷۴)
• − (آذر ۱۳۷۶). «بهرام بیضایی در جمع دانشجویان هنر». گزارش فیلم (۹۸): ۱۶.
• لاهیجی، شهلا؛ − (اردیبهشت ۱۳۷۷). «بیضایی اینجوری هست». فیلم و سینما (۲): ۱۸.
• تیاتر قرن سیزدهم (۱۳۷۸) حمید امجد
• کتابِ تنگنای (۱۳۸۶) هوشنگ گلمکانی
• این صحنه خانه‌ی من است (۱۳۸۸) حمید سمندریان
• سیلیِ نقد (۱۳۹۸) احمد طالبی‌نژاد
• پرویز پورحسینی (۱۳۹۹) به کوششِ منصور خلج
• «بیضایی، «اتوبوس» را می‌سازد؟» در شمارهٔ ۱۲ مجلّهٔ فیلم
• آسایش، محمدحسین (تیر ۱۳۸۰). «مجاز، غیرمجاز، مطلوب، منفور، باید، نباید و غیره!». دنیای تصویر (۹۳): ۵۴-۶۳.
• «امید به خلاقیت» (۱۳۸۰) در شمارهٔ ۱۸۷ مجلّهٔ گزارش فیلم
• − (اردیبهشت ۱۳۸۱). «بهرام بیضایی و کدورت احساس سینمایی». سینمای نو (۱۹): ۵.
• − (خرداد ۱۳۸۱). «بیضایی: چه چیزی خلاقیت ما را نابود کرد؟!». سینمای نو (۲۳): ۴.
• − (خرداد ۱۳۸۱). «سگ‌کشی کوتاه شد». سینمای نو (۲۴): ۳.
• قادری، امیر (شهریور ۱۳۸۸). «بر پرده سینماها». دنیای تصویر (۱۸۵): ۴۴-۵۵.
• «خسته نباشید به روابط عمومی جشنواره» (۱۳۸۸) مجید شجاعی در شمارهٔ ۳۳ و ۳۴ و ۳۵ مجلّهٔ نقد سینما
• ««رئالیزمِ معمول را بگذارید کنار»: یادداشت‌هایی از تمرینِ «چهارراه»» (۱۳۹۷) حمید احیاء که بیشترِ نامش هم نقلِ قولِ بیضایی است
• سروری، هادی (۶ دی ۱۳۹۶). «ما و بهرام بیضایی». شرق.
• «بیضایی: «رگبار» شعار سیاسی نمی‌دهد» (۱۳۹۶) که نقلِ پرویز جاهد است از گفته‌های بیضایی در مجلسی
• «تنهایی بی‌هیاهوی یک شاعر» (۱۳۹۹) از علی بزرگیان
• گفتگویی با داوود فتحعلی‌بیگی به سالِ ۱۳۹۳ که با عنوانِ «بیضایی نقش‌آفرین ماندگاری نمایش‌های ایرانی» در روزنامهٔ شرق منتشر شده است.

همچنین از گفتگوهای وی با مأمورانِ وزارت اطّلاعات جمهوری اسلامی ایران یا نیروی انتظامی پاره‌هایی در گفتگوهای کسانی چون مسعود کیمیایی و مسعود بهنود به میان آمده و گاه چاپ شده‌است.

گاهی هم گفتاری از او به زبانی دیگر ترجمه و چاپ یا به طورِ شفاهی – ضبط‌شده یا غیر – منتشر شده است. از این جمله است یک گفتگوی حمید دباشی با بیضایی که به ترجمهٔ انگلیسی در کتابِ Close Up: Iranian Cinema, Past, Present, and Future آمده و ترجمهٔ انگلیسیِ شفاهیِ عبّاس میلانی از گفتارِ بیضایی دربارهٔ جانا و بلادور که فیلمبرداری و در اینترنت منتشر شده است.

سین جیم

پرسش و پاسخِ مکتوبِ بیضایی با ساواک در ۲۵ خردادِ ۱۳۴۷ همراهِ دستخطِ بیضایی در کتابِ کانون نویسندگان ایران به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۲) منتشر شده‌است. نیز در همین کتاب گزارش‌هایی از ساواک هست که برخی از گفته‌های وی را به‌طور غیرمستقیم بازگفته است.

ترجمه‌ها

نمایشنامه‌های لی‌کویی، گردباد سیاه و مهر تقلبی و دایره‌ی گچی در کتابِ نمایش در چین را داریوش آشوری به فارسی درآورده (گویا از زبان انگلیسی). (در نامه‌ای از سیمین دانشور به جلال آل احمد آمده که دانشور مُهر تقلّبی را برای ویرایش به بیضایی سپرده است.) در همین کتاب نمایشنامهٔ کوتاهِ دیگری به نامِ «گوی گل» نیز هست که بیضایی ترجمه کرده و نخستین بار در شمارهٔ ۱ کیهان ماه در خردادِ ۱۳۴۱ منتشر کرده بود.

و این یگانه کارِ ترجمهٔ بهرام بیضایی نیست. ولی، روی هم رفته، چنین نمی‌نماید که در کارنامهٔ بیضایی بتوان ترجمه‌های چندانی به معنای متعارف یافت. جای دیگری که نامِ آشوری و بیضایی با هم همچون مترجم آمده پای ترجمهٔ یک نوی ژاپنی کارِ سه‌آمی موتوکیو به نامِ آتسوموری است که آذر ماهِ ۱۳۴۲ در شمارهٔ هفتمِ مجلّهٔ آرش و سپس تابستانِ ۱۳۴۳ در مجلّه موسیقی با افزوده‌هایی در حاشیه به ترجمهٔ سهراب سپهری چاپ شده‌است. این ترجمه از روی برگردانِ انگلیسی به قلمِ آرتور ویلی است و افزوده‌ها را سپهری از روی ترجمهٔ فرانسوی نوئل پری فراهم کرده‌است. آتسوموری سرانجام در کتابِ نمایش در ژاپن چاپ شد. تنها جاهایی که نام بیضایی به تنهایی همچون مترجم آمده پای کابوکی کانجینچو کارِ نامیکی گوهی سوّم است، که بیضایی از روی ترجمهٔ انگلیسی جیمز براندن و تاماکو نیوا به فارسی درآورده و سالِ ۱۳۴۳ در شمارهٔ ۹۴ مجلّه موسیقی و کتاب نمایش در ژاپن چاپ کرده‌است، و نیز پای کیوگن پرنده‌گیر در دنیای مردگان که از روی ترجمهٔ انگلیسی شیو ساکانیشی و نیز ترجمهٔ آرتور ویلی به فارسی درآمده و در همان سلسله مقالات (به نامِ «نمایش در ژاپن» به سال ۱۳۴۳) در مجلّه موسیقی و سپس در کتاب نمایش در ژاپن چاپ شده. این کتاب ضمیمه‌ای کوتاه نیز دارد که بیضایی از قلم ریوساکو تسونودا و دانلد کین به فارسی ترجمه کرده‌است.

بیضایی نوهای بنکی روی پلِ هیوشی ساآمی یاسوکیو و بانو آئویی از دورهٔ موروماچی ژاپن را نیز ترجمه و به ترتیب در سالِ ۱۳۵۱ در ویژه سینما و تآتر (۲ و ۳) و سالِ ۱۳۶۹ در کتاب صبح منتشر کرده‌است. بنا بوده این نمایشنامه‌ها همراهِ ترجمه‌های دیگری از او به وسیلهٔ انتشارات نیلا تجدید چاپ شود.

سال‌ها پس از این ترجمه‌ها همسرِ بیضایی نیز کتابی دربارهٔ کیوگن نوشت و چندین نمایشنامهٔ کوتاهِ ژاپنی را به فارسی درآورد و در این کتاب چاپ کرد:

• شمسایی، مژده (۱۳۸۲). کیوگن: نمایش شادی‌بخش ژاپنی. تهران: انتشارات نمایش. شابک ۹۶۴-۵۵۹۶-۷۱-۸.

از جملهٔ این متن‌ها یکی کیوگنِ شکارچی پرنده در برزخ است که ترجمهٔ دیگری از همان متنِ پرنده‌گیر در دنیای مردگان است.

چاپ‌نشده‌ها

. . . بی‌نهایت لغت، مطلب و اندیشه بکر دارد. بارها شده است بیضایی گفته قصه‌ای نوشته‌ام که می‌خواهم برایت تعریف کنم و در همان وقت که تعریف می‌کرد به آن اضافه می‌کرد. بیضایی آگاه‌ترین آدم نمایش ماست؛ هم در تئاتر و هم در سینما. تا بخواهید سوژه نانوشته و کار نکرده دارد و امیدوارم امروز که فراغتی پیدا کرده، مقداری از ایده‌هایش را نوشته باشد. . . .

— عبّاس جوانمرد، پاییزِ ۱۳۹۴

نوشته‌های فراوانی از نویسنده به چاپ نرسیده است. از این جمله است بعضی فیلمنامه‌های فیلم‌شده مانند سفر و قالی سخنگو و کتاب‌های دیگری؛ بعضی منتظر چاپ، بعضی بی پروانهٔ نشر. نام و نشان و داستانِ بعضی از کارهای منتشرنشدهٔ بیضایی در کتابی به نامِ بهرام بیضائی کارِ شهرام جعفری‌نژاد آمده است. همچنین در «سالشمار زندگی و آثار بهرام بیضایی» که بارها در مجلّات و کتاب‌های گوناگون چاپ شده می‌توان نام بعضی از نوشته‌های چاپ‌نشدهٔ او را دید. از فیلمنامه‌های منتشرنشدهٔ بیضایی می‌شود قلعهٔ کولاک (۱۳۶۴) و چه کسی رئیس را کُشت؟ (۱۳۴۹ و ۱۳۷۱) و یوآنا، یا نامه‌ای به هیچ‌کس (۱۳۷۱) و اعتراض (۱۳۷۵) و سَنَد (۱۳۸۳) و سلسله‌ای از طرح‌های فیلم به نامِ شغل یک و شغل دو و شغل سه و غیره را برشمرد. فیلمنامه‌ای که از پیش‌نویس‌های نمایشنامهٔ افرا، یا روز می‌گذرد بوده است هم هنوز منتشر نشده است. بعضی از نمایشنامه‌های منتشرنشده عبارت است از گزارش به بالانشینان (۱۳۴۵)، مجلس بساط برچیدن (۱۳۷۶) و همایش (۱۳۷۸). چاقو در پشت (۱۳۷۳) نیز به سالِ ۱۳۷۸ به نمایش درآمده، ولی چاپ نشده است. بیضایی به خواستِ خود بعضی از کارهایش را منتشر نکرده‌است. هفتمین طرح فیلمَش برای صدمین سال سینما را چاپ نکرده‌است. گفتگوی بلند بیضایی با حمید امجد و احمد پایداری به سالِ ۱۳۶۷ هنوز به صورتِ کامل چاپ نشده‌است. گفتگوهای بیضایی و مژده شمسایی دربارهٔ کیوگن جز به صورتِ بازنوشتهٔ پاره‌هایی نامعیّن لابلای کتابِ کیوگن: نمایش شادی‌بخش ژاپنی (۱۳۸۲) منتشر نشده. گفتگوی بیضایی با روح‌الله جعفری نیز از کتابِ گروه هنر ملی از آغاز تا پایان (۱۳۹۵) حذف شده‌است. گفتگوی بیضایی با عبّاس میلانی برای نسخهٔ فارسیِ کتابِ Eminent Persians هنوز منتشر نشده‌است.

از کارهایی که بیضایی در امریکا نوشته و منتشر نکرده‌است می‌توان پیام دورادور (۱۳۹۰)، زرّین‌تاج (۱۳۹۱)، مبارک و آرزو (۱۳۹۲)، دلپسند و دیو (۱۳۹۲)، پهلوان ارژنگ و ارغوان (۱۳۹۲)، دیودختر و دلپسند (۱۳۹۲)، میرخان و تخت زر (۱۳۹۳)، پهلوان گیسو و مبارک (۱۳۹۳)، داستان‌های دوزخی (۱۳۹۴)، داش آکل به گفته‌ی مرجان (۱۳۹۶) و رسالهٔ پژوهشیِ سایه‌بازی ایرانی (۱۳۹۵) را نام برد.

کتاب‌های منتظرِ چاپ
نـــامِ کـتـاب	گـونه	سالِ نگارش	سالِ انتشارِ اعلام‌شده	ناشرِ اعلام‌شده	ترجمه	توضیحات
جانا و بلادور	نمایشنامه	۱۳۵۶ و ۱۳۷۸	۲۰۱۷ میلادی	روشنگران	برای تماشاکُنانِ انگلیسی‌زبانِ نمایش به انگلیسی ترجمه شده، ولی چاپ نشده.	سایه‌بازی. سالِ ۱۳۹۱ نویسنده نمایش داده، ولی برای همگان منتشر نشده.
طرب‌نامه	نمایشنامه	۱۳۷۳	۲۰۱۷ میلادی			فروردین و آبانِ ۱۳۹۵ به کارگردانی نویسنده در امریکا به نمایش درآمده‌است.
گزارش ارداویراف	نمایشنامه	۱۳۷۸	۲۰۱۷ میلادی			سالِ ۱۳۹۳ به کارگردانی نویسنده بر صحنه خوانده شده.
مجلس شبیه در ذکر مصایب استاد نوید ماکان و همسرش مهندس رخشید فرزین	نمایشنامه	۱۳۸۳		روشنگران		نویسنده در تابستانِ ۱۳۸۴ بر صحنه برده‌است.
داستان باورنکردنی	فیلمنامه	۱۳۵۸ و ۱۳۶۱		روشنگران		پاره‌ای از این در شمارهٔ ۱۳۹ مجلّهٔ بخارا (شهریورِ ۱۳۹۹) منتشر شد.
داش آکل به گفته‌ی مرجان	نمایشنامه	۱۳۹۶	۲۰۲۱ میلادی	انتشارات بیشه		پاره‌ای از متنش در ۵ دیِ ۱۳۹۸ در روزنامهٔ همشهری زیرِ عنوانِ «گفتگوی مادر و دُختر درباره داشاک» منتشر شد.

«امیدوارم بالاخره به آرزوی بزرگش برسد و بتواند آن کاری را که می‌خواهد برای نمایش در ایران انجام دهد و آن را تکمیل کند و تبدیل به یک کار ماندگار کند. امیدوارم آن قدر زنده باشم که بتوانم این کار را منتشر کنم.»
شهلا لاهیجی، ناشرِ کتاب‌های بیضایی، ۱۳۹۸

دیوان نمایش

دو جلد از این دیوان به چاپ رسیده و دفترهای بعدی هنوز چاپ نشده‌است. نمایشنامه‌ای به نامِ رگبار (۱۳۴۲) از دفتر نخست جااُفتاده و جای دیگری نیز برای همگان منتشر نشده و احتمالاً گم شده‌است. مترسکها در شب (۱۳۴۱) دانسته و به رای بیضایی در دیوان نمایش نیامده. از دفتر دوّم نیز چند نمایشنامه جااُفتاده که انتشار دیگری نیز نداشته، از جمله سرود نیمه‌راه (۱۳۴۷).

جُنگِ فیلمنامه

این کتاب قرار بود مجموعهٔ فیلمنامه‌های بیضایی باشد، که هنوز منتشر نشده است.

کتابِ مجموعهٔ کارها

روزِ ۱۴ اسفندِ ۱۳۹۴ در جشنِ چاپِ نوی مجموعهٔ هشت‌جلدیِ مقالات و گفتگوهای آیدین آغداشلو در موزهٔ هنرهای معاصر تهران، ناهید طباطبایی نویدِ چاپِ مجموعهٔ کارهای بهرام بیضایی را داد.

سانسورشده‌ها

نوشته‌های بیضایی نه فقط برای فیلم شدن یا نمایش بر صحنه به ردّ و عدم امکان ساخت از حیث پروانهٔ دولتی یا جذب سرمایه خورده، که برای چاپ هم دچار گرفتاری‌های فراوان بوده‌است. اسنادی از سانسور کتاب‌های بیضایی در بایگانی‌های دولتی، از جمله در کتابخانهٔ ملّی ایران، موجود است. چند پارهٔ حذفی از چند کتاب بیضایی را می‌شود در کتابِ ممیزی کتاب: پژوهشی در ۱۴۰۰ سند ممیزی کتاب در سال ۱۳۷۵ (۱۳۹۶) کارِ احمد رجب‌زاده یافت.

گُم‌شده‌ها

یکی از دریغ‌های بیضایی گم شدنِ مقداری از کاغذهایش در اسباب‌کشی از اصفهان به تهران در سالِ ۱۳۴۷ بوده است. از نوشته‌های گُم‌شدهٔ او می‌شود نمایشنامهٔ رگبار (۱۳۴۲) و طرحِ فیلمِ مستندِ داستانیِ «شمر» و فیلمنامه‌های «میر نوروزی» و «ساز» (۱۳۵۳) و بیشترِ نمایشنامهٔ نوشته‌های دیواری (۱۳۵۷) را برشمرد. هنوز نشانی از این آثار به دست نیامده است.

جهانبخش نورایی نیز از گم شدنِ نوشته‌ای از بیضایی خبر داده که – به خواستِ مقاماتِ پلیسی جمهوری اسلامی ایران تا از پدر و مادرش تبرّی جوید – در بازجویی‌ای در تهران نوشته شده بود در ستایشِ پدر و مادرش.

نام‌ها

دستِ کم یک جا را بیضایی به عبارتی برساختهٔ خودش نامیده، و آن کافه‌ای است به نامِ «شِنُفْدیدارْجای» در مرکزِ تهران.

رساله‌های دانشگاهی

بیضایی استادِ راهنما یا مشاور یا داورِ پایان‌نامه‌های چندی در دانشگاه‌های تهران بوده است؛ که از آن جمله است پایان‌نامه‌های لیسانس و فوق لیسانسِ حمید امجد و پایان‌نامه‌های لیسانسِ عزّت‌الله انتظامی و پرویز شهبازی. علی تاجور در کتابشناسی پایان‌نامه‌های نمایش (۱۳۸۵) بیست‌ویک پایان‌نامه به راهنمایی یا مشاورت بیضایی را فهرست کرده است:

«راهنمایی»

1. احساسی، جلال. زندگانی و آثار رضا کمال (شهرزاد). ۱۳۵۰. (دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران. در ۱۳۵۳ در دانشکدهٔ سینما تئاتر دانشگاه هنر (دانشکدهٔ هنرهای دراماتیکِ وقت) نیز ثبت شده است.)
2. زمان، محسن. تئاتر لاله‌زاری (علل ایجاد دوره فطرت تئاترهای لاله‌زار بین سالهای ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۶). ۱۳۵۰.
3. عبّاسی، اختر. بازیگران زن (نمایش‌های مذهبی و غیرمذهبی). ۱۳۵۰.
4. قنّادزاده، حسن. تعزیه در بابل. ۱۳۵۰.
5. لولایی، مجید. تئاتر جدید آمریکا، گردآوری آلوین کرنان. ۱۳۵۱.
6. میلانی، حسن. جستجو برای نفس، اثر ساموئل بکت. ۱۳۵۱.
7. حمیدیان، شهلا. شکسپیر، نویسنده مردم از «الکساندر آنیگست». ۱۳۵۳.
8. مختار، مریم. ارزشهای ادبی و شعری تعزیه. ۱۳۵۳.
9. اسکندری، شهین. ادبیات دراماتیک معاصر عرب. ۱۳۵۴.
10. حسینی، علی. نمایش آرمانی (گوهرش از دین، تنش از رؤیای روئین). ۱۳۵۴.
11. بدهی لنگرودی، طاهره. نمایش در دهخوارقان. ۱۳۵۵.
12. خردمند، محمّدرضا. اهل حق، «مرام، ریشه، عقاید، ارکان، مقدمات و رسوم». ۱۳۵۵.
13. رخوند، سوری. عنایت‌الله خان شیبانی. ۱۳۵۵.
14. سلاحی (سلامی؟)، عبدالنبی. تعزیه در شهرستان کازرون. ۱۳۵۵.
15. حاج‌رسولی، مهرداد. کتابنامه‌ی نمایشی. ۱۳۵۶.
16. کیانیان، رضا. نمایشنامه خسروالدنیا. دههٔ ۱۳۵۰.
17. روحانی، مهشید. میرزا فتحعلی آخوندزاده. ۱۳۶۵.
18. گرگین، جمشید. نگرشی به آثار نمایشی اکبر رادی. ۱۳۶۵.

«مشاوره»

1. شمسایی، مژده. کیوگن. ۱۳۷۷.
2. سیف، پریزاد. تکنیکهای زبان در آثار پینتر (رساله نظری): فیلمنامه «در بزرگراه» (رساله عملی). ۱۳۷۹.

امضا

تصویرِ امضای بیضایی بارها منتشر شده است، از جمله امضایش در قبالهٔ نخستین ازدواجش و صورتجلسهٔ قضاوتِ پایان‌نامهٔ عزّت‌الله انتظامی. روی جلدِ شمارهٔ ۱۰۰ ماهنامهٔ آزما (۱۳۹۲) نیز تصویری از امضای بیضایی هست. کسانی که دستخط یا امضایی از بیضایی گرفته‌اند یا بازماندگانشان نیز گاهی تصویری از این‌ها را در اینترنت یا مطبوعه‌ای منتشر کرده‌اند، از جمله علی دهباشی در یادنامهٔ باغ امیدواران: درباره علی دهباشی به کوششِ محمّدرضا رجائی‌پور.

سپارش‌ها

یکی از کارهای خوب بهرام بیضایی در زمانی که مدیریت دانشکدهٔ تئاتر هنرهای زیبا را به عهده داشت، این بود که نمایشنامه‌های خوب خارجی را برای ترجمه سفارش می‌داد و بعد آن‌ها را برای استفادهٔ دانشجویان چاپ می‌کرد. نمایشنامهٔ فیزیکدان‌ها را هم به همین منظور از من گرفت و چاپ کرد.

— رضا کرم‌رضایی

بیضایی، همچنان که به سفارش قلم زده و در واقع متنِ بعضی از برجسته‌ترین کارهایش (مانندِ هشتمین سفر سندباد و سگ‌کُشی و مجلس ضربت زدن) و نیز بعضِ کارهای نافرجامش (مانندِ فیلمنامه‌ای که سالِ ۱۳۷۰ بنا بود بنویسد تا گئورگی شنگلایا فیلم کند) را سفارش گرفته (و، به روایتِ جلال آل احمد، مقالهٔ «کارنامه فیلم گلستان» را نیز)، نوشته‌هایی هم سفارش داده یا تشویق کرده است که پدید آیند، از ترجمه و شعر و غیر از این‌ها. یک نمونه از این سفارش‌ها برخی از شعرهای نمایشنامهٔ تُرُبِ بیژن مفید بوده است که بیضایی از پدرش، ذکایی، خواست که ساخت. نمونه‌های دیگر ترجمهٔ فرشیده نسرین از نسخه‌ای از مهمانخانه‌چیِ کارلو گولدونی و ترجمهٔ احمد کامیابی مسک از سیاه‌زنگی‌های ژان ژنه و شاه می‌میردِ اوژن یونسکو در دههٔ ۱۳۵۰ بوده است. فریدون معزّی مقدّم نیز در سالِ ۱۳۵۱ یک نمایشنامهٔ کلاسیکِ هندی برای نمایش در هندِ بیضایی (که به صورتِ کتاب منتشر نشد) در دستِ ترجمه داشته است. معرّفیِ بهزاد رحیمیان برای مدخل‌نویسی در موضوعات سینمایی به مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی نیز، که حاصلش انتشارِ مقالهٔ رحیمیان در جلدِ نوزدهمِ تاریخ جامع ایران (۱۳۹۴) بوده، نمونه‌ای از کارهای واسطه‌گری و تشویقی بیضایی در سال‌های پس از انقلابِ ۱۳۵۷ بوده است.

اسفارِ مشکوک

• رهسپار، مهرداد (۱۳۴۵). «شاهین سرکیسیان و روزنهٔ آبی». جهان نو: ۱۳۳-۱۳۵.
• رهسپار، مهرداد (بهمن ۱۳۵۰). «کرگدن، کالبدشکافی یک واقعه». رودکی (۵): ۳-۴.
• «یادی از جلال»، با نام مستعار «مهرداد رهسپار»، در یادنامه جلال آل احمد (علی دهباشی)
• شعری منثور منسوب به بیضایی با مطلعِ «وطن، وطن، وطنِ من! / وطن! / تو دوست، دوست، دوست نمی‌داریم!»
• رهسپار، مهران (۱۳۶۶). «اجاره‌نشین‌ها، تصویری کوچک از دنیای بزرگ». مفید (۳). (چاپ‌های دیگر در کتاب‌های مجموعهٔ مقالات در معرفی و نقد آثار داریوش مهرجویی و داریوش مهرجویی: نقد آثار از الماس ۳۳ تا هامون) (جمال میرصادقی پیش‌تر به این نام مطلب منتشر کرده است.)
• جزوه‌ای دربارهٔ فیلمِ شاید وقتی دیگر
• یادداشت بهرام بیضایی به مناسبت تولد اکبر رادی (۱۳۸۴)
• نوشته‌ای در فیس‌بوک دربارهٔ پروانه معصومی (۱۳۹۲)
• پیامِ تسلیتِ درگذشتِ حمید لطفی
• «بیضایی: این روزها هیچ شرکتی در جشن و آیینی ندارم». شهروند (۱۸۷۰): ۶. ۴ دی ۱۳۹۸.

نیز شایع بوده است که متنِ مجموعهٔ تلویزیونیِ سربداران را بیضایی بازنوشته است.

جعلیّات

گاهی مطلبی به اشتباه از بیضایی نقل شده، و بعضِ این موارد را بیضایی تکذیب کرده است. از جمله، گاهی در نامه‌ای دسته‌جمعی امضای او بی‌اجازه استفاده شده. چند بار در رسانه‌های گوناگون پیام‌های جعلی از شبکه‌های اجتماعی اینترنتی نقل کرده و به بیضایی نسبت داده‌اند − در درگذشت کسی یا در انتخاباتی در تبلیغ جناحی و از این دست. رسانه‌های ایرانی هم بارها اقوال شفاهی و کتبی بدون سند از او آورده‌اند که تأیید یا تکذیب درستیشان دشوار است – از جمله عبارتِ «من بهایی هستم» که بعضِ رسانه‌های اصول‌گرای جمهوری اسلامی ایران چندین بار نقل کرده‌اند.

منابع

• − (مرداد ۱۳۷۰). «−». فیلم (۱۰۹): ۱۴.
• − (۱۳۸۲). کانون نویسندگان ایران به روایت اسناد ساواک. تهران: مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. شابک ۹۶۴-۵۷۹۸-۷۷-۹.
• − (۹ آذر ۱۳۸۵). «آخرین وداع با بابک بیات». دنیای اقتصاد (۱۱۱۶).
• – (۱۴ خرداد ۱۳۳۳). «تهران – آقای بهرام بیضائی». پُست تهران: ۲۸.
• − (۱۳۹۷). «نگرانی از پیشینه سیاسی رییس جدید». جهان صنعت (۳۹۶۴): ۸.
• − (۹ آبان ۱۳۸۸). «هشدار ۴۵ سینماگر نسبت به حذف سینمای مستقل». آفتاب یزد (۲۷۶۵): ۱۰.
• امجد، حمید (دی ۱۳۹۷). «چکیده‌ای از زندگی و کارنامه‌ی بهرام بیضایی». دفترهای تآتر (۱۵): ۶-۱۵.
• اوجی، منصور (مهر ۱۳۹۰). «هوای باغ نکردیم: شب‌های شعرِ تاریخی سرزمینِ مادری». تجربه (۵ (پیاپی ۸۰)): ۳۹-۴۱ ضمیمه.
• بیضایی، بهرام (۱۳۸۵). «سالشمار زندگی و آثار بهرام بیضایی». بخارا (۵۷): ۳۰-۱۸.
• بیضایی، بهرام (زمستان ۱۳۸۶). «سالشمار زندگی و آثار بهرام بیضایی». سیمیا (۲): ۲۸–۱۵.
• بیضایی، بهرام (۱۳۴۳). «نمایش در ژاپن». مجلّه موسیقی (۹۴): ۷۰–۳۵.
• بیضایی، بهرام (۱۳۴۳). نمایش در ژاپن. تهران: انتشارات مجله موسیقی.
• تاجور، علی, ویراستار (۱۳۸۵). کتابشناسی پایان‌نامه‌های نمایش. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. شابک ۹۶۴-۹۵۸۵۱-۸-۴.
• جعفری‌نژاد، شهرام (۱۳۷۹). بهرام بیضائی. تهران: نشر قصه. شابک ۹۶۴-۵۷۷۶-۰۷-۴.
• جوانمرد، عبّاس؛ شفیعی، افسانه (۱ مهر ۱۳۹۴). «به مردم بدهکاریم». شرق (۲۴۰۵): ۹-۱۰.
• دانشور، سیمین؛ آل احمد، جلال (۱۳۸۵). جعفری جزی، مسعود، ویراستار. نامه‌های سیمین دانشور و جلال آل احمد: کتاب سوّم. تهران: انتشارات نیلوفر. شابک ۹۶۴-۴۴۸-۳۲۲-۷.
• دانشور، سیمین؛ ناتل خانلری، پرویز؛ حریری، ناصر (۱۳۶۶). هنر و ادبیات امروز: گفت و شنودی با دکتر پرویز ناتل خانلری، دکتر سیمین دانشور. بابل: کتابسرای بابل.
• سپانلو، م. ع. (۱۳۹۰). بن‌بست‌ها و شاهراه. استکهلم: پن پاب. شابک ۹۸۷-۹۱-۹۷۷۶۰۷-۷-۵.
• صابری، ایرج (۱۳۸۴). قلم بر پرده نقره‌ای: تاریخچه نقد و منتقد در ایران. تهران: نشر نوگل. شابک ۹۶۴-۹۴۵۷۱-۷-۸.
• طالبی‌نژاد، احمد؛ شمشیربندی، مهرداد (۱۳۹۸). سیلیِ نقد: گفت‌وگو با احمد طالبی‌نژاد. تهران: انتشارات روزنه. شابک ۹۷۸-۶۲۲-۲۳۴-۱۱۸-۳.
• علیزاده، غزاله (۱۳۷۱) [۱۳۶۸]. [۱۲۹-۱۹۴ «عکس و آینه»]. در قوکاسیان، زاون. مجموعهٔ مقالات در نقد و معرفی آثار بهرام بیضایی. تهران: آگاه.
• قوکاسیان، زاون (۱۳۷۱). مجموعهٔ مقالات در نقد و معرفی آثار بهرام بیضایی. تهران: انتشارات آگاه.
• کرم‌رضایی، رضا (۱۳۸۷). همهٔ دوستان من: زندگی رضا کرم‌رضایی و خاطراتش از نقش‌آفرینان خاطره‌انگیز. تهران: انتشارات ققنوس. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۱۱-۷۱۱-۵.
• کیمیایی، مسعود؛ روحانی، امید (دی ۱۳۷۸). «بازجویی سعید امامی از کیمیایی و بیضایی». ضمیمه گزارش فیلم (۱۴۱): ۸-۲۳.
• لاهیجی، شهلا؛ − (مرداد و شهریور ۱۳۷۲). «آثار بیضایی پیش از آن که سینمایی باشند، ادبی هستند». فرهنگ و سینما (۲۷): ۶۶.
• لاهیجی، شهلا (۱۳۹۸). «شکوه چهره زنانه در نگاه بیضایی». فرهنگ امروز (۲۶): ۷۳-۷۶.
• مطلّب‌زاده، علی (۱۶ اسفند ۱۳۹۴). «دولت‌آبادی، یاوری و دیگران از آغداشلوی نویسنده گفتند». اعتماد (۳۴۸۳): ۱۲.
• موتوکیو، سه‌آمی (۱۳۴۲). «آتسوموری». آرش (۷): ۳۴-۴۵.
• مهرابی، مسعود (۱۳۸۰). کتابشناسی سینما در ایران از آغاز تا ۱۳۷۹. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی. شابک ۹۶۴-۵۷۹۹-۲۸-۷.
• یوسفی‌نژاد، اصغر (۱۳۹۴). کتابشناسی سینما در ایران: ۱۳۰۶−۱۳۹۴. تهران: روزنه کار. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۶۷۲۸-۷۹-۰.

• Chelkowski, Peter J. (1989). "Iranian Literature". In Klein, Leonard S. (ed.). Encyclopedia of World Literature in the 20th Century (به انگلیسی). Vol. 2 (Revised ed.). New York: Continuum. pp. 453–456.

پیوند به بیرون

• آثار بهرام بیضایی در کتابخانهٔ باز