گفتگو با باد

گفتگو با باد
کارگردان	بهرام بیضایی
تهیه‌کننده	بهرام بیضایی (گروهِ فیلمِ لیسار)
نویسنده	بهرام بیضایی
بازیگران	مژده شمسایی سعید شنبه‌زاده پرویز پورحسینی شاهرخ سخایی
موسیقی	گزیدهٔ بهرام بیضایی
فیلم‌بردار	عزیز ساعتی
تدوین‌گر	بهرام بیضایی
تاریخ‌های انتشار	۱۳۷۷، ایران
مدت زمان	۲۰ دقیقه
زبان	فارسی

گفتگو با باد فیلمِ کوتاهی ساختهٔ بهرام بیضایی به سالِ ۱۳۷۷ است، بر اساسِ فیلمنامه‌ای به همین نام از فیلم‌ساز. این فیلم بخشی از فیلمِ قصّه‌های کیش بود که سپس‌تر جدا شد.

داستان

زنی بومی با لهجهٔ فارسیِ تهرانی با جامه‌های محلّی در جزیرهٔ کیشِ مدرن در خیابان بر مردی که پول می‌شمارد ظاهر می‌شود و او را به یادِ گذشتهٔ دور می‌اندازد، آنگاه که زندگانی در جزیره صورتِ دیگری داشت. تصاویرِ گذشته می‌گذرد. مرد هر بار چیزی به یاد نمی‌آورد و به کار روزمرّهٔ خود می‌شتابد. در پایان فیلم مرد چیزی از گذشته‌ها به یاد نیاورده و همچنان پول می‌شمارد و این بار در بوتیک. زن روانه می‌شود و بر سکّوی بندرگاه تا پایان می‌رود و به لب آب می‌رسد.

فیلمنامه

فیلمنامهٔ گفتگو با باد را بیضایی سال ۱۳۷۷ نوشت. این فیلمنامه در ۱۳۷۹ با متن گفتگوهایی با عوامل فیلم و نیز مقالاتی دربارهٔ فیلم در کتابی به نامِ گفتگو، نقد و نظر و فیلمنامهٔ گفتگو با باد در نشر دیدار به کوششِ زاون قوکاسیان به چاپ رسید.

ساخت

فیلم در جزیرهٔ کیش فیلمبرداری شد. فیلمبرداری در پانزده روز سر گرفت. فیلمبردار فیلم، عزیز ساعتی، در گفتگو با زاون قوکاسیان توضیح داده که «بیضایی همهٔ کادرها و همهٔ حرکات دوربین را در همهٔ فیلم‌هایش خودش انتخاب می‌کند. مانند همهٔ کلمات و جملاتش او پیشاپیش تصاویرش و تمام جزئیات کار را آماده می‌کند.»

چند عکسِ جمشید بایرامی از پشتِ صحنهٔ فیلم در کتابِ پشت صحنه سینمای ایران (۱۳۹۰) منتشر شد.

نمایش و پس از آن

نخستین نمایش گفتگو با باد در جشنوارهٔ فیلم فجر ۱۳۷۷ در تهران بوده‌است؛ همراه سه بخش دیگر از قصّه‌های کیش کارِ ناصر تقوایی و محسن مخملباف و ابوالفضل جلیلی.

فیلمِ قصّه‌های کیش برای جشنوارهٔ فیلمِ کنِ ۱۹۹۹ در نظر گرفته شد. رئیس این جشنواره بر آن بود که گفتگو با باد «با روح جزیره نمی‌خواند» و به همین خاطر این بخش با همکاری تهیه‌کننده اوّلیه از فیلم حذف شد و سال ۱۳۷۸ بیضایی حقوق فیلم را خرید و فیلم را از تهیه‌کننده پس گرفت تا سپس‌تر با افزودن سه بخش دیگر − «گفتگو با آب» و «گفتگو با آتش» و «گفتگو با خاک» − فیلمی بلند بسازد. سه بخشِ بعدی ساخته نشد و فیلم به نمایشِ همگانی درنیامد، مگر سال‌ها بعد و به طورِ محدود.

نقد و نظر

مقالاتی از بابک احمدی، صفی یزدانیان، ژاله آموزگار و شهرام جعفری‌نژاد در کتاب گفتگو، نقد و نظر و فیلمنامهٔ گفتگو با باد به کوشش زاون قوکاسیان فراهم آمده‌است.

جستارهای وابسته

• طوفان (نمایشنامه)
• سالِ گذشته در مارین‌باد

منابع

• آدینه (۱۳۶-۱۴۰). ۱۹۹۹ میلادی.
• آرتا، فرانک (خرداد ۱۳۷۸). «داستان قصه‌های کیش». فیلم ویدئو (۳۸): ۳۲−۴۷.
• قوکاسیان، زاون, ویراستار (۱۳۷۸). مجموعهٔ مقالات در نقد و معرفی آثار بهرام بیضایی (ویراست ۲). تهران: انتشارات آگاه. شابک ۹۶۴-۴۱۶-۱۰۹-۲.
• قوکاسیان، زاون, ویراستار (۱۳۷۹). گفتگو، نقد و نظر و فیلمنامهٔ گفتگو با باد. تهران: دیدار. شابک ۹۶۴-۵۵۵۳-۳۲-۶.
• جعفری‌نژاد، شهرام (۱۳۷۹). بهرام بیضائی. تهران: نشر قصه. شابک ۹۶۴-۵۷۷۶-۰۷-۴.

پیوند به بیرون

• گفتگو با باد در بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDb)
• فیلم در یوتیوب
• عکسِ مژده شمسایی با رختِ گفتگو با باد روی جلدِ مجلّهٔ National Geographic (ژوئیهٔ ۱۹۹۹)