ترجمه قرآن به زبان فرانسوی

تصویر صفحه اول ترجمه قرآن دوریه

پیشینه ترجمهٔ قرآن به زبان فرانسوی به سده ۱۷ میلادی باز می‌گردد. پیش از آن نزدیک به چهار قرن ترجمه روبرت کتون و پیر تولد تنها مأخذ فرانسویان دربارهٔ قرآن بود. حدود ۱۳۰ میلیون نفر به این زبان صحبت می‌کنند.

پیشینه

برای اولین بار در سال ۱۶۴۷ آندره دوری‌یه قرآن را مستقیماً از روی متن عربی به زبان فرانسه ترجمه کرد. او در حدود سال ۱۶۴۰ ترجمهٔ قرآن را آغاز کرد و برای نخستین بار کتاب دینی مسلمانان را مستقیماً از روی متن عربی به یکی از زبان‌های زنده اروپایی ترجمه کرد. او بر خلاف آنچه که تا پیش از آن در بین مترجمان قرآن متداول بود، کشیشی متعصب نبود بلکه سیاست‌مدار بود.

این ترجمه در سال ۱۶۴۹، تجدید چاپ شد و در همان سال به زبان انگلیسی (توسط الکساندر راس) سپس به زبان‌های هلندی، آلمانی و روسی ترجمه شد. و از تاریخ انتشار تا سال ۱۷۸۵، ۲۴ بار به چاپ رسید. دو ریه در ترجمه خود از تفاسیر و کتب علوم قرآنی نیز استفاده کرده‌است.

جلد ترجمه قرآن ساواری

دومین ترجمهٔ قرآن به زبان فرانسوی، توسط کلود-اتی‌ین ساواری در دوجلد در ۱۷۸۳ منتشر شد.. متن عربی قرآن و با استفاده از ترجمه لاتینی ماراتچی و برگردان انگلیسی جورج سیل انجام داد. این ترجمه ۱۹ بار چاپ شد. ساواری در ترجمه‌اش از ترجمه‌های پیشین قرآن نیز یاد می‌کند و ترجمه دوری‌یه را خسته‌کننده و ملال‌آور توصیف می‌کند و علت آن را هم شیوه کار او عنوان می‌کند که او «نتوانسته از سبک قرآن که پر احساس و هیجان انگیز است پیروی کند.»

پس از ترجمه این دو، مهم‌ترین ترجمه فرانسوی بیبرشتاین کازیمیرسکی است. در ۱۹۷۰، این ترجمه با مقدمه محمد ارکون منتشر شد. ترجمه دوریه بعد از انتشار ترجمه کازیمیرسکی در ۱۸۴۰، رونق خود را از دست داد.

ترجمه‌ها مسلمانان

پیش از این، مسلمانان نقشی در ترجمه قرآن به فرانسه نداشتند و فرانسویان با هدف شناخت بهتر اسلام و گاه با اهداف استعماری قرآن را به فرانسه ترجمه می‌کردند. در سال ۱۹۲۹ ادوارد مونته، رئیس دانشکده الهیات دانشگاه ژنو، ترجمه جدیدی از قرآن مجید در ژنو و پاریس منتشر کرد.

از دیگر ترجمه‌های فرانسوی مشهور مسلمانان از قرآن، ترجمه‌های محمد حمیدالله (پاریس، ۱۹۵۹) و صادق مازیغ (تونس، ۱۹۷۸) و احمد بودیب (پاریس، ۱۹۷۶) است.

ترجمه‌های فرانسوی

فهرست مهم‌ترین ترجمه‌های کامل قرآن به زبان فرانسوی:

ردیف	مترجم قرآن	نام کامل	عنوان ترجمه	عنوان کامل ترجمه	توضیحات	تاریخ و محل چاپ
۱	غلامحسین ابوالقاسمی فخری		قرآن	Le Coran	متن آیایت به خط عثمان طه، حرف نگاری و آوا نگاری با حروف لاتینی و ترجمه آیات با رنگ‌های متفاوت، ترجمه به زبان فرانسه	قم، انتشارات انصاریان، ۲۰۰۰
۲	ژاک برک	Jacques Berque	قرآن کریم		ترجمه به زبان فرانسه	پاریس، ۱۹۹۰
۳	رژی بلاشر	Régis Blachère	درآمدی بر قرآن		ترجمه به زبان فرانسه، به ترتیب نزول آیات و تقویی تاریخی سوره‌ها	پاریس، ۱۹۴۷-۱۹۵۰، ۱۹۵۷، ۱۹۶۶، ۱۹۷۶
۴	حمزه بوبکر	Hamza Boubakeur	قرآن	Le Coran	ترجمه به زبان فرانسه	پاریس، ۱۹۷۲، ۱۹۷۷، ۱۹۷۹
۵	احمد بودیب	Ahmed Boudib	واژه‌نامه قرآن	Le Coran Glorieux	بدون متن عربی، شامل مقدمه‌ای مفصل دربارهٔ شجره‌نامه و زندگی پیامبر اسلام و مقدمه‌ای کوتاه شامل سوره فاتحه و شرح گسترش اسلام در کشورهای مختلف، همراه با حواشی، ترجمه و شرح به زبان فرانسه	پاریس و انگلستان، ۱۹۶۷
۶	بوریما عبده داود	Boureima Bbdou Daouda	تفسیر معانی القرآن الکریم باللغة الفرنسیة	Le sens des versets du Saint Qour'an	همراه متن عربی قرآن، ترجمه و تفسیر از روی ترجمه فرانسه محمد حمیدالله، ریم الخط آیات قرآن برگرفته از خطاطی عثمان طه، نظام آوا نگاری فرانسه	ریاض، ۱۹۹۹
۷	اوکتاو پِل	Octave Pelse	قرآن	Le Coran	ترجمه به زبان فرانسه	پاریس، لاروس، ۱۹۳۶ (۷بار چاپ شده)
۸	جواد حدیدی و یحیی علوی		قرآن کریم		ترجمه به زبان فرانسه، دارای حاشه‌های لغوی/توضیحی، تفسیری و واژه‌نامهٔ دوسویه، همراه با مقدمه‌ای مفصل راجع به شیوه نوین این ترجمه، با متن قرآن کریم	مرکز ترجمه قرآن مجید، ۲۰۰۰
۹	محمد حمیدالله	Muhammad Hamidullah	قرآن مجید	Le saint Coran	ترجمه از عربی به زبان فرانسه، با قدمه لویی ماسینیون به خط لاتین	پاریس، ۱۹۵۹، ۱۹۵۹، ۱۹۶۳، ۱۹۶۳، ۱۹۶۵، ۱۹۶۶، ۱۹۷۱؛ بیروت، ۱۹۷۳، ۱۹۸۰، ۱۹۹۰؛ دهلی
۱۰	رنه خوام	René Khawam	قرآن کریم		ترجمه به زبان فرانسه	پاریس، ۱۹۹۰
۱۱	آندره دوریه	André Du Ryer	قرآن محمد	L، Alcoran de Mohammed	ترجمه از زبان عربی به زبان فرانسه	چاپهای متعدد
۱۲	مارسل دیویک	M. Devic	قرآن		ترجمه به زبان فرانسه	۱۸۸۳
۱۳	کلود اتین ساواری	Claude-Étienne Savary	قرآن	Le Coran	ترجمه به زبان فرانسه با مقدمه کردن و خود مترجم	چاپهای متعدد
۱۴	آندره شورقی (شورکی)	André Chouraqui	قرآن کریم		ترجمه به زبان فرانسه	پاریس، ۱۹۹۱
۱۵	آمور غدیره	A. Ghadira	قرآن کریم		ترجمه به زبان فرانسه، به خط لاتین	لیون، ۱۹۵۶
۱۶	فاطمه زیده		قرآن	L. Alkoran	ترجمه به زبان فرانسه، به خط لاتین	لیسبون، ۱۸۶۱
۱۷	کازیمیزسکی، آلبرت دوبیبرشتاین	Kasimirsky، Albert. Du. Bibrestein	قرآن	Le Coran	ترجمه از عربی به زبان فرانسه	چاپهای متعدد
۱۸	صلاح‌الدین کشرید		قرآن کریم		ترجمه به زبان فرانسه	بیروت، ۱۹۸۴، ۱۹۸۵
۱۹	آنتوان گالان	Antonie Galland	قرآن کریم		ترجمه به زبان فرانسه	فاقد مشخصات چاپ
۲۰	ژان روژان	Jean Grosjean	قرآن	Le Coran	ترجمه به زبان فرانسه، با یادداشت ژاک برگ، همراه متن عربی	پاریس، ۱۹۷۲؛ بیروت، ۱۹۷۴، ۱۹۹۴
۲۱	دنی ماسون	Denise Masson	قرآن	Le Coran	ترجمه به زبان فرانسه، به خط لاتین، با مقدمه ژان کروژان	بلژیک، ۱۹۶۷؛ با متن عربی، بیروت، ۱۹۷۵ و پاریس، ۱۹۷۶
۲۲	ادوارد لویی مونته	Edward. L. Montet	قرآن	Le Coran	ترجمه به زبان فرانسه، همران مقدمه‌ای دربارهٔ نزول آیات و سیره پیامبر اسلام	پاریس، ۱۹۲۹؛ بیروت، ۱۹۴۹، ۱۹۵۴، ۱۹۵۸، ۱۹۶۳؛ ۱۹۶۸، ۱۹۶۹

منابع

• محمدکاظم رحمتی. «ترجمه قرآن». دانشنامه جهان اسلام. دریافت‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۰۸.
• ابوالقاسم رادفر (۱۳۸۳)، کتابشناسی ترجمه‌های قرآن به زبان‌های خارجی، ترجمهٔ ابوالقاسم رادفر، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران، شابک &#۸۲۰۶;۹۶۴-۸۴۱۸-۰۱-۲ &#۸۲۰۶;

• S. M. Zwemer: Translations of the Koran, The Moslem World, 1915
• Ali Qull Qara'i: The Qur'an and its Translators

جستارهای وابسته

• ترجمه قرآن
• اسلام در فرانسه

پیوند به بیرون

• تصاویر از ترجمه قرآن آندره دوریه (PDF)
• ترجمه قرآن به زبان فرانسوی. وب‌گاه الشیعه
• ترجمه قرآن به زبان فرانسوی. وب‌گاه الاسلام