سرداب مقدس

شیعه

درگاه تشیع
عقاید
اصول	توحید • نبوت • معاد یا قیامت • عدل • امامت
فروع	نماز • روزه • خمس • زکات • حج • جهاد • امر به معروف • نهی از منکر • تولی • تبری
عقاید برجسته	مهدویت: غیبت (غیبت صغرا، غیبت کبرا)، انتظار، ظهور و رجعت • بدا • شفاعت و توسل • تقیه • عصمت • مرجعیت، حوزه علمیه و تقلید • ولایت فقیه • متعه • شهادت ثالثه • جانشینی محمد • نظام حقوقی
شخصیت‌ها
چهارده معصوم	محمد • علی • فاطمه • حسن • حسین • سجاد • باقر • صادق • کاظم • رضا • جواد (تقی) • هادی (نقی) • حسن (عسکری) • مهدی
صحابه محترم نزد شیعه	مردان: سلمان فارسی • مقداد بن اسود • میثم تمار • ابوذر غفاری • عمار یاسر • بلال حبشی • جعفر بن ابی‌طالب • مالک اشتر • محمد بن ابوبکر • عقیل • عثمان بن حنیف • کمیل بن زیاد • اویس قرنی • ابوایوب انصاری • جابر بن عبدالله انصاری • ابن‌عباس • ابن مسعود • ابوطالب • حمزه • یاسر • هانی بن عروه • عثمان بن مظعون • عبدالله بن جعفر • خباب بن ارت • اسامة بن زید • خزیمة بن ثابت • مصعب بن عمیر • مالک بن نویره • زید بن حارثه زنان: فاطمه بنت اسد • حلیمه • زینب • ام کلثوم بنت علی • اسماء بنت عمیس • ام ایمن • صفیه بنت عبدالمطلب • سمیه
رجال و علما	کشته‌شدگان کربلا • فهرست رجال حدیث شیعه • اصحاب اجماع • روحانیان شیعه • عالمان شیعه • مراجع تقلید
مکان‌های متبرک
مکه و مسجدالحرام • مدینه، مسجد النبی و بقیع • بیت‌المقدس و مسجدالاقصی • نجف، حرم علی بن ابی‌طالب و مسجد کوفه • کربلا و حرم حسین بن علی • کاظمین و حرم کاظمین • سامرا و حرم عسکریین • مشهد و حرم علی بن موسی الرضا دمشق و زینبیه • قم، حرم فاطمه معصومه و مسجد جمکران • شیراز و حرم شاهچراغ • کاشمر و حمزه بن حمزه بن موسی بن جعفر امامزاده سید مرتضی و آرامگاه سید حسن مدرس • آستانه اشرفیه و سید جلال‌الدین اشرف • ری و حرم شاه عبدالعظیم مسجد • امامزاده • حسینیه
روزهای مقدس
عید فطر • عید قربان (عید اضحی) • عید غدیر خم • محرّم (سوگواری محرم)، تاسوعا، عاشورا و اربعین) • عید مبعث • میلاد پیامبر • تولد ائمه • ایام فاطمیه
رویدادها
رویداد مباهله • رویداد غدیر خم • سقیفه بنی‌ساعده • فدک • رویداد خانه فاطمه زهرا • قتل عثمان • جنگ جمل • نبرد صفین • نبرد نهروان • واقعه کربلا • مؤتمر علماء بغداد • حدیث ثقلین • اصحاب کسا • آیه تطهیر •
کتاب‌ها
قرآن • نهج‌البلاغه • صحیفه سجادیه کتب اربعه: الاستبصار • اصول کافی • تهذیب الاحکام • من لایحضره الفقیه مصحف فاطمه • مصحف علی • رساله حقوق • اسرار آل محمد وسائل‌الشیعه • بحارالانوار • الغدیر • مفاتیح‌الجنان تفسیر مجمع‌البیان • تفسیر المیزان • کتب شیعه
شاخه‌ها
دوازده‌امامی (اثنی‌عشری) • اسماعیلیه • زیدیه • غلاه • واقفیه
منابع اجتهاد
کتاب (قرآن) • سنت (روایات پیامبر و ائمه) • عقل • اجماع

سرداب مقدس یا سرداب غیبت، زیرزمین خانگی در حرم عسکریین واقع در سامرای عراق است که به نظر علمای شیعه، علی نقی، حسن عسکری و حجت بن حسن از امامان شیعه در آن به راز و نیاز مشغول بودند و از این رو برای شیعیان مقدس است.

این سرداب در ضلع شمال غربی صحن‌های عسکریین و در پانزده متری بقعه و حرم قرار دارد. این صحن، دارای ۶۰ متر طول و عرض بیست متر است، و شامل ایوان و شبستان نیز می باشد. روی سرداب، مسجدی واقع شده است که به مسجد صاحب مشهور است. بر فراز سرداب، گنبدی کاشی‌کاری نهاده شده است. بر مدخل ورودی سرداب، دری نصب شده که به «باب الغیبة» شهرت یافته و در عقب آن، اتاقی کوچک به طول ۲ متر و عرض ۵٫۱ متر واقع شده که به محل غیبت حجت بن الحسن معروف گردیده است.

در افواه عوام چاهی در آنجا به چاه غیبت مرسوم است و سرداب هم مکان غیبت یا حضور یا ظهور مهدی (امام دوازده شیعه) قلمداد می‌شود که علمای شیعه همه آنرا انکار کرده و بدون مدرک و خرافه می‌دانند.

محدث نوری، می‌گوید: «هرچه ما تفحص کردیم راجع به سرداب چیزی نیافتیم، جز جریان معتضد عباسی که در آن اشاره به سرداب دارد و این قصه را نورالدین جامی در کتاب شواهد النبوة آورده و البته این داستان در کتاب‌های خود اهل سنت آمده و ربطی به ما ندارد».

جستارهای وابسته

• غیبت امام زمان

پیوند به بیرون

• مقام امام زمان (عج) در سرداب مقدس سامرا
• سرداب غیبت، دروغ یا واقعیت؟! تبیان
• سرداب مقدس سامراء و آداب زیارت آن