رباط شرف
رباط شرف | |
---|---|
نام | رباط شرف |
کشور | ایران |
استان | استان خراسان رضوی |
شهرستان | سرخس |
اطلاعات اثر | |
کاربری | رباط |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۳۵۹ |
تاریخ ثبت ملی | ۲۰ خرداد ۱۳۲۱ |
رباط شرف کاروانسرایی در ۴۵ کیلومتری شهر سرخس است که به شیوهٔ رازی ساخته شده و نام معمار آن استاد محمد طرائقی سرخسی ذکر شدهاست.[۱] این اثر در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۳۲۱ با شمارهٔ ثبت ۳۵۹ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.[۲]
طبق مدارک و متون تاریخی بانی بنای کنونی «شرف الدین ابوطاهربن سعدالدین عل القمی» است که مدتی حکومت مرو و سرانجام صدرات سلطان سنجر را برعهده داشت. با توجه به کتیبهٔ موجود بنای رباط به سال ۵۴۹ هجری قمری در زمان سلطان سنجر سلجوقی با مصالح آجر و گچ ساخته شدهاست و بیشک یکی از شاهکارهای هنر ایرانی بهشمار میرود.[نیازمند منبع]
این بنا در حاشیهٔ جادهٔ قدیم نیشابور-سرخس (جادهٔ ابریشم) و شش کیلومتری جادهٔ سرخس -مشهد بعد از تپههای کم ارتفاع روستای شورلق قرار دارد. شکل این رباط از دور به دژی بزرگ شبیه است؛ از داخل به مانند یک کاخ جلوه میکند.[نیازمند منبع]
این بنا دو صحن دارد و هر صحن دارای چهار ایوان به شکل چلیپا (صلیب) و شبستان میباشد و همچنین آجرچینی و کتیبههای آن جلوه ویژهای دارد. در این رباط چند مسجد و محراب دیده میشود که همه با کتیبههای گلی و گچی تزئین شدهاند. کتیبهها عمدتاً باقیمانده از دوران سلجوقی هستند. در وسط رباط حوض بزرگ، در اضلاع جنوبی دو اصطبل برای استراحت اسبها و در اطراف دهلیزهایی برای اسکان مسافران وجود دارد.[نیازمند منبع]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ سبکشناسی معماری ایرانی. محمد کریم پیرنیا. نشر معمار. ۱۳۸۳. ص۱۵۷
- ↑ «پرونده رباط شرف در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافتشده در ۱۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
منابع
- دکتر عباس سعیدی (آذر ۱۳۴۵)، سرخس دیروز و امروز، انتشارات توس
- حسن زنده دل (۱۳۷۷)، استان خراسان، نشر ایرانگردان
- سیدمحسن حسینی (۱۳۷۹)، رباط شرف، موسسه چاپ آستان قدس رضوی
- آثار ملی ایران
- جاذبههای گردشگری استان خراسان رضوی
- رباطهای تاریخی شهرستان سرخس
- ساختمانها و سازههای کاملشده در ۱۱۱۴ (میلادی)
- ساختمانهای مذهبی کاملشده در ۱۱۱۴ (میلادی)
- کاروانسراهای استان خراسان رضوی
- کاروانسراهای تاریخی شهرستان سرخس
- مسجدهای ایران
- مسجدهای سده ۱۲ (میلادی)
- معماری ایرانی
- معماری دهه ۱۱۱۰ (میلادی)