شهرستان تایباد
| شهرستان تایباد | |
|---|---|
موقعیت در استان | |
| اطلاعات کلی | |
| کشور | |
| استان | خراسان رضوی |
| مرکز شهرستان | تایباد |
| سایر شهرها | تایباد، کاریز، مشهد ریزه |
| بخشها | مرکزی، میان ولایت |
| سال تأسیس | ۱۳۵۴ |
| نامهای پیشین | تی باد، طیبات |
| اداره | |
| حوزهٔ انتخابیه | تربت جام، تایباد، باخرز و صالحآباد |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۴۵٬۹۹۲ نفر (۱۳۸۵)[۱] |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۲۹۲۹[۲] کیلومتر مربع |
| ارتفاع از سطح دریا | ۸۱۰ متر |
| آبوهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۱۶٫۴ درجهٔ سانتیگراد |
| بارش سالانه | ۱۸۰٫۵ میلیمتر |
| دادههای دیگر | |
| پیششمارهٔ تلفن | ۵۴۵۲ و ۵۴۵۳ |
| وبگاه | https://taiebad.khorasan.ir |
شهرستان تایباد یکی از شهرستانهای استان خراسان رضوی در شرق ایران است. مرکز این شهرستان، شهر تایباد است. کاریز و مشهد ریزه شهرهای دیگر آن هستند. در سال ۱۳۹۵، این شهرستان تعداد ۱۱۷٬۵۶۴ نفر جمعیت داشته است.[۳] شهرستان تایباد به دلیل هممرز بودن با کشور افغانستان در مرز دوغارون از اهمیت بسیاری برای مبادلات کالا برخوردار است. شهرستان خواف در سال ۱۳۵۴ از شهرستان تربت جام جدا و مستقل شده است.[۴] جنوب این شهرستان واقع در رشتهکوه کوهسرخ قرار گرفته است.[۵]
تقسیمات کشوری
[ویرایش]در سرشماری سالهای ۱۳۳۵ و ۱۳۴۵ تایباد جزو شهرستان تربت جام بوده است و براساس مصوبه شماره ۶۷۳۶۸ مورخ ۲۹ دی ماه ۱۳۵۴ هیئت وزیران از تربت جام جدا گردید.[۶]
شهرها:
مشهدریزه یا به اختصار ریزه، شهری در بخش میان ولایت شهرستان تایباد استان خراسان مرکزی ایران است. این شهر در سال ۱۳۸۴ با ارتقاء روستای مشهد ریزه، مرکز بخش میانولایت از توابع شهرستان تایباد تشکیل شد.[۷]
مردمشناسی
[ویرایش]مردم این شهرستان از نژاد پارسی هستند و به زبان پارسی با گویش تایبادی سخن میگویند.[۸][۹] ایل تیموری، ایل جمشیدی، هزارههای سنی و ایل شیعه مذهب بهلولی نیز از ایلهایی هستند که در این شهر زندگی میکنند.[۱۰]
منطقه آزاد دوغارون
[ویرایش]منطقه آزاد تجاری-صنعتی دوغارون در بخش مرکزی شهرستان تایباد و در مرز ایران و افغانستان واقع شده است.
اقلیم و آب و هوا
[ویرایش]میانگین بارندگی در دورهٔ آماری بیست ساله (۵۴ تا ۷۴) شهرستان ۱۸۰٫۵ میلیمتر میباشد. این شهرستان در تابستان تحت تأثیر بادهای ۱۲۰ روزهٔ سیستان قرار میگیرد که باعث افزایش گرد و غبار هوا و وارد شدن خسارت به مزارع صیفیکاری میگردد. میانگین دمایی شهرستان (۵۴ تا ۷۴) ۱۶٫۴ درجهٔ سانتیگراد میباشد. بیشتر بارندگی در ماههای بهمن، اسفند و فروردین صورت میگیرد. بیشترین دمای اندازهگیری شده ۴۷٫۵ درجهٔ سانتیگراد و کمترین آن ۲۴ سانتیگراد زیر صفر، اندازهگیری شده است.
محصولات کشاورزی
[ویرایش]پسته یکی از محصولات کشاورزی شهرستان تایباد است .اکثر ارقام پسته کشت شده در شهرستان تایباد شامل احمدآقایی، بادامی سفید، اکبری و کلهقوچی است .[۱۱] زعفران یکی دیگر از محصولات کشاورزی شهرستان تایباد است .[۱۲] خربزه از محصولات کشاورزی دیرینه و سوغات معروف شهرستان تایباد است که برداشت آن از اواسط تیرماه شروع تا اوایل مهرماه ادامه دارد.[۱۳]
اماکن تاریخی، آثار باستانی و جهانگردی
[ویرایش]آثار ثبتشده
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ تاریخ و رجال شهرستان تایباد، ابراهیم زنگنه ،۱۳۸۸
- ↑ سالنامهٔ آماری استان خراسان رضوی – ۱۳۹۷، ص ۳۳
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.
- ↑ «تبدیل بخش باخزر با محدوده فعلی و بمرکزیت تایباد، بشهرستان». سامانه ملی قوانین و مقررات. دریافتشده در ۵ آبان ۱۳۹۹.
- ↑ «معرفی شهرستان - اداره میراث فرهنگی شهرستان بردسکن». اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی. دریافتشده در ۲۶ ژانویهٔ ۲۰۲۴.
- ↑ تاریخ و رجال شهرستان تایباد، ابراهیم زنگنه، صفحهٔ ۱۵
- ↑ شریفنیوز، چهارشنبه ۲۶ مرداد ۱۳۸۴
- ↑ فرهنگ جغرافیایی ایران جلد نهم.
- ↑ شناخت استان خراسان، ایرج افشار (سیستانی)، تهران:هیرمند،1378.
- ↑ ایلها و طایفههای عشایری خراسان، سیدعلی میرنیا.
- ↑ «پیشبینی برداشت بیش از ۴۰۰۰ تن پسته از باغات تایباد». ایسنا. ۲۷ مرداد ۱۴۰۱ -۱۳:۲۲. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «برداشت زعفران از ۶هزار هکتار اراضی کشاورزی تایباد» مقدار
|نشانی=را بررسی کنید (کمک). خبرگزاری صداوسیما خراسان رضوی. ۱۹ مهر ۱۳۹۹-۹:۳۵. تاریخ وارد شده در|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «پیشبینی برداشت ۵۵ هزار تن خربزه در تایباد» مقدار
|نشانی=را بررسی کنید (کمک). باشگاه خبرنگاران جوان. ۴ مرداد ۱۴۰۳-۱۰:۸. تاریخ وارد شده در|تاریخ=را بررسی کنید (کمک)

