مسجد جامع فهرج

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
مسجد جامع فهرج
Map
ناممسجد جامع فهرج
کشورایران
استاناستان یزد
شهرستانشهرستان یزد
اطلاعات اثر
نوع بناشیوه خراسانی
کاربریمذهبی
دیرینگیصدر اسلام
دورهٔ ساخت اثرصدر اسلام
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۹۰۶
تاریخ ثبت ملی۳۰ آذر ۱۳۴۹

مسجد جامع فهرج یا مسجد امام حسن مسجدی متعلّق به صدر اسلام[۱] است که در فهرج قرار دارد. این اثر در تاریخ ۳۰ آذر ۱۳۴۹ با شمارهٔ ثبت ۹۰۶ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده‌است.

پیشینه[ویرایش]

ساخت مسجد جامع فهرج به نیمۀ اول قرن اول هجری برمی گردد، اما ساختمان اصلی بنا از آثار دوره ساسانیان بوده که با ورود اسلام و در اصل زمان خلافت عمر به مسجد تبدیل شده است.[۱] این مسجد، تنها مسجدی در جهان اسلام با قدمت زیاد است که ساختمان آن از ابتدا تا کنون تغییری نکرده‌است. مسجد از نوع شبستانی و فاقد ایوان است. اگرچه بین باستان شناسان اختلاف نظر وجود دارد اما ظاهراً مسجد جامع فهرج قدیمی‌ترین مسجد ایران است.البته مسجد جامع سراوان (دزک) در استان سیستان وبلوچستان نیز درهمین دوره ساخته شده است هرچند برخی مسجد تاریخانه دامغان را قدیمی‌ترین مسجد ایران می‌دانند. در حال حاضر مسجد تاریخانه صرفاً کاربرد بازدید و گردشگری دارد اما در مسجد جامع فهرج کماکان نماز خوانده می‌شود.

معماری[ویرایش]

هشت ستون بزرگ، شبستان کوچک و شکل بنا، یادآور ساختمان‌های دوره ساسانی است. مناره گلی نه چندان بلند مسجد در قرن سوم به بنای اصلی اضافه شده‌است، که در عین حال راه دسترسی به پشت بام هم هست. این مسجد، همچون بسیاری دیگر از مساجد جامع دارای درهای ورودی متعدد است.

در داخل مسجد هیچ اثری از محراب، گنبد، کتیبه، کاشیکاری و سایر صنایع مرسوم در ساخت مسجدهای دوره‌های بعدی نیست.[۲]

نگارخانه[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. محمدکریم پیرنیا، «مسجدجامع فهرج»، باستانشناسی و هنر ایران، بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ آوریل ۲۰۱۵، دریافت‌شده در ۷ ژانویه ۲۰۱۵
  2. «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.

پیوند به بیرون[ویرایش]