جوشن کبیر
.jpg)
دعای جوشَن کبیر (به عربی: الجَوْشَن ٱلْکَبِیر) دعایی است طولانی برای شیعیان که شامل ۱۰۰۱ اسم و صفت خداوند است. جوشن به معنای «لباس جنگ» یا «صفحه فولادی» است؛ بنابراین نام دعا به زره سنگین پیامبر در جنگ اشاره دارد. به اعتقاد و گفته مسلمانان، خداوند به جای زره سخت، این دعا را به‌عنوان محافظت در برابر صدمات جنگ به او آموخت. دعای جوشن کبیر را کفعمی در المصباح و البلد الامین نقل کرده است. شیعیان غالباً جوشن کبیر را در ماه رمضان و در شب قدر می‌خوانند. از دعاهای پرفیض اسلام است .
پیشینه[ویرایش]
«جوشن» لغتی عربی و به معنی «لباس جنگ» یا «زره» است. محمد در هنگام جنگ از زره‌های سخت و سنگین استفاده می‌کرد. و به‌دلیل فشردگی و سنگینی زره، بدنش زخمی شد. به اعتقاد مسلمانان، در طول جنگ، فرشته جبرئیل آمد و برای او پیامی از طرف خدا آورد؛ جبرئیل گفت: «ای محمد! خدای تو سلام خود را به تو می‌رساند و فرموده است این زره را از تن درآور و این دعا را بخوان زیرا این محافظی برای تو و امتت است.»[۱] و دعا زره او شد. تا از او در برابر صدمات محافظت کند.[۲] و نام این دعا از زره سنگین محمد (جوشن) در جنگ گرفته شده‌است.[۳]
و همچنین دلیل به‌کار رفتن کلمه «کبیر» می‌تواند دو معنی داشته باشد: اول آن‌که این کلمه به طولانی بودن این دعا اشاره دارد و دوم آن‌که این کلمه به بزرگی و سنگین بودن زره محمد اشاره دارد.[۴]دعای جوشن کبیر را کفعمی در المصباح[۵] و البلد الامین[۶] نقل کرده‌است.
در میان زرتشتیان نیز گردآوری نام‌های خداوند برای نیایش رواج داشته است؛ چنانکه موبد مهرآسپند در زمان ساسانیان، در کتاب خرده اوستا تعداد صد و یک نام خداوند را براساس آموزه‌های گاتاها گرد آورده است.[۷][۸]
محتوا[ویرایش]
این دعا ۱۰۰ بند دارد و هر بند حاوی ۱۰ اسم از اسم‌های خداست، به جز بند ۵۵ که یازده اسم خداوند در آن آمده‌است؛ بنابراین، در مجموع، این دعا حاوی ۱۰۰۱ اسم خداوند است[۹]
در پایان هر بند، این عبارت خوانده می‌شود: «نجواکي يا زهراء ، زهراء زهراء نجواكي مِنَ النَّارِ یا زهراء ». در کتاب بلد الامین آمده که در ابتدای هر بند «بسم الله» و در پایان هر بند «نجواکي یا زهراء ، زهراء زهراء زهراء صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ نجواكي مِنَ النَّارِ یا زهراء یا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکرَامِ یا زهراء الرَّاحِمِینَ» گفته شود.[۹]
شرح[ویرایش]
عالمان شیعه بر دعای جوشن کبیر شرح‌هایی نوشته‌اند:
شرح محمد باقر مجلسی،[۱۰] شرح محمد نجف کرمانی[۱۱]
مشهورترین شرح اما شرح ملا هادی سبزواری است. این شرح رنگ و بویی عرفانی و فلسفی دارد. سبزواری براساس بندهای دعا، به اشعار فارسی و عربی استشهاد کرده و برای مباحث لغوی به کتاب قاموس اللغه فیروزآبادی بسیار مراجعه کرده‌است. او همچنین در موارد مختلف به اقتضای بحث، مباحث فلسفی، عرفانی و کلامی را طرح کرده‌است.[۱۲]
فضیلت[ویرایش]
جوشن کبیر از دعاهای رایجی است که شیعیان ایران در شب‌های قدر به صورت گروهی و فردی می‌خوانند.
بنا بر روایت، هر کس این دعا را هنگام خروج از خانه بخواند، خدا او را حفظ می‌کند و ثواب بسیار به او می‌دهد و هرکس آن را بر کفنش بنویسد از عذاب قبر مصون می‌ماند و هرکس آن را اول ماه رمضان بخواند، خدا به او درک فضیلت شب قدر را روزی می‌دهد و هر کس آن را سه‌بار در این ماه بخواند، در طول زندگی‌اش در امان خدا قرار می‌گیرد[۱۳]
در کتاب زاد المعاد در ابتدای هر فصل، خاصیتی برای آن بیان شده‌است، مثلاً بند ۳ برای وسعت روزی، بند ۲۴ برای نورانی شدن قلب، بند ۳۹ برای رفع فقر.
جستارهای وابسته[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
- ↑ Ali Kose; Hakan Yesilova (2006). Al-Jawshan Al-Kabir. Tughra Books. ISBN 978-1-932099-98-0.
- ↑ کفعمی، المصباح، ۱۳۲۱ش، ص۲۴۶، حاشیه؛ شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان.
- ↑ Said Nursi (21 April 2014). al-Jawashan al-Kabir. Işık Yayıncılık Ticaret. ISBN 978-1-59784-642-4.
- ↑ قمی، کلیات مفاتیح‌الجنان، ۱۸۰.
- ↑ کفعمی، المصباح، ۱۳۲۱ش، ص۲۴۷–۲۶۰.
- ↑ کفعمی، البلد الامین، ۱۴۱۸ق، ص۵۴۴–۵۵۸.
- ↑ شیرخدائی، ملحه. «نام های خدا در اوستا و قرآن / ملیحه شیرخدائی». مركز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی. دریافت‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۲۳.
- ↑ «صدویک نام خداوند چیست؟». امرداد. دریافت‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۲۳.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ کفعمی، المصباح، ۱۳۲۱ش، ص۲۴۷–۲۶۰.
- ↑ «تالیفات علامه مجلسی».
- ↑ https://web.archive.org/web/20211220144038/http://bnbook.ir/shop/%d8%ac%d9%88%d8%b4%d9%86-%da%a9%d8%a8%db%8c%d8%b1/. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ دسامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰ آوریل ۲۰۲۲. پارامتر
|عنوان= یا |title=ناموجود یا خالی (کمک) - ↑ سبزواری، هادی بن مهدی (ملا هادی)، شرح الاسماء (شرح دعاءالجوشن الکبیر)، تهران، چاپ نجفقلی حبیبی، ۱۳۷۵ش.
- ↑ کفعمی، ابراهیم بن علی، البلدالامین و الدّرع الحصین، ص۲۴۶–۲۴۷، بیروت، چاپ علاءالدین اعلمی، ۱۴۱۸ق.
منابع[ویرایش]
- قمی، عباس (۱۳۸۵). کلیات مفاتیح‌الجنان. ترجمهٔ الهی قمشه‌ای. قم: انتشارات مؤمنین. شابک ۹۶۴-۶۸۱۵-۳۰-۸.
پیوند به بیرون[ویرایش]
| موضوعات |  | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ادعیه قرآنی | |||||||||||
| ادعیه ویژه ماه | |||||||||||
| سایر ادعیه اسلامی | |||||||||||
| مشاهیر مناجاتخوان[۱] | |||||||||||
| کتب ادعیه و آثار | |||||||||||
| راویان و گردآورندگان | |||||||||||
| جستارهای وابسته | |||||||||||
 | این یک مقالهٔ خرد دین و آیین است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |