قاطر
| قاطر | |
|---|---|
.jpg)
| |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | پستانداران |
| راسته: | تک‌سم‌سانان[۱] |
| تیره: | اسبان |
| گونه: | E. caballus + asinus |
| نام دوبخشی | |
| Equus mule? | |
قاطر یا اَستَر یا خراسب حیوانی است که از جفت‌گیری خر نر و اسب ماده ایجاد می‌شود. قاطر یک گونه به حساب نمی‌آید زیرا توانایی تولید مثل را ندارد و برای به وجود آوردن قاطر دیگری باید حتماً یک خر نر را با یک اسب ماده آمیزش داد. این حیوان معمولاً به عنوان بارکش استفاده می‌شود. در زیست‌شناسی قاطر را زیستا اما نازا خطاب می‌کنند. جثهٔ قاطرها معمولاً از خرها بزرگ‌تر بوده و سری بزرگ و کشیده با گوش‌های نسبتاً بلند دارد. توانایی جسمی و مقاومت آن در برابر بیماری‌ها به مراتب از خرها بیشتر است و به همین دلیل روستاییان ترجیح می‌دهند تا از قاطر برای باربری استفاده کنند.[۲]
واژه اَستَر ریشه در زبان سانسکریت دارد که به صورت اسوتره ادا می‌شده که جزء اول آن (اسو) بمعنی اسب است.[۲] در برخی گویش‌های ایرانی از آن جمله گویش تاتی عمارلو به این جانور مول می‌گویند. در زبان کردی نیز به آن اِستر گفته می‌شود. شبه اسب گونه‌ای دیگر از چهارپایان است که از جفت‌گیری اسب نر و خر ماده به‌وجود می‌آید. پرورش قاطر تنها زمانی امکان‌پذیر شد که دامنه پراکنش اسب اهلی که در حدود ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد و از آسیای مرکزی شکل گرفته بود، به الاغ اهلی که از منطقهٔ شمال شرقی آفریقا سرچشمه می‌گرفت رسید. این همپوشانی احتمالاً در آناتولی و بین‌النهرین و در منطقهٔ آسیای غربی رخ داده‌است و قاطرها اندکی پیش‌تر از ۱۰۰۰ قبل از میلاد در آنجا پرورش داده شده‌اند.[۳]
پانویس[ویرایش]
- ↑ Perissodactyla
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ دهخدا، علی‌اکبر. لغتنامه دهخدا. مدخل «اَستَر».
- ↑ Valerie Porter, Lawrence Alderson, Stephen J.G. Hall, D. Phillip Sponenberg (2016). Mason's World Encyclopedia of Livestock Breeds and Breeding بایگانی‌شده در ۵ فوریه ۲۰۲۳ توسط Wayback Machine (sixth edition). Wallingford: CABI. شابک ۹۷۸۱۷۸۰۶۴۷۹۴۴.
منابع[ویرایش]
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Mule». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۹ نوامبر ۲۰۰۸.
- دهخدا، علی‌اکبر. «مدخل «اَستَر»». لغتنامه دهخدا. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۶ مه ۲۰۱۱.
Campbell, N.A. ;Biology, concepts & connections; assisting Wesley longman inc;2000
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ قاطر موجود است. |
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به قاطر در ویکی‌گفتاورد موجود است. |