گزنده‌تباران
| گزنده‌تباران | |
|---|---|
| |
| آرایه‌شناسی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| زیرفرمانرو: | هوپس‌زیان |
| شاخه: | گزنده‌تباران |
گزنده‌تباران یا مَرجانیان یا نیداریا یا کیسه تنان (به انگلیسی: Cnidaria) شاخه‌ای از جانوران هستند، دارای تقارن شعاعی ساده که اندامک‌های نیش‌زننده‌ای به نام نخ‌کیسه (nematocyst) دارند؛ دولایه‌ای هستند و روپوست و شکم‌پوست (gastroderm) آنها را ماده‌ای به نام میان‌چسب (mesogloea) از هم جدا می‌کند.[۱]
مرجانیان را در طبقه‌بندی‌های قدیمی کیسه‌تنان می‌نامیدند ولی از آنجا که کیسه‌داران بجز مرجانیان، شانه‌داران را هم شامل می‌شد این طبقه‌بندی را رها کردند.
گزنده‌داران بیشتر دریازی هستند. بعضی در آب شیرین به سر می‌برند. بازوهایی به صورت شعاعی به اطراف می‌فرستند که کنیدوبلاستهای محتوی نماتوسیست دارند. بدن کیسه مانند است و این کیسه با مجرایی به خارج باز می‌شود که هم به منزله دهان و هم مخرج است. چند شکلی دارند و شامل مدوز یا پولیپ می‌شوند. لارو پلانولا دارند. ۱۰ هزار گونه دارند. شامل رده‌های زیر است:
- رده آب‌سان‌زیان (هیدروزوآ): اوبلیا، هیدر، فیزالیا
- رده فنجان‌زیان (سیفوزوآ): عروس‌های دریایی
- رده گل‌سان‌زیان (آنتوزوآ): شقایق‌های دریایی و مرجان‌ها
| جانوران |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
منابع[ویرایش]
- ↑ واژه‌های مصوّب فرهنگستان تا پایان دفتر یازدهم فرهنگ واژه‌های مصوّب
- D. T. Anderson: Invertebrate Zoology. Oxford Univ. Press, Oxford ۲۰۰۱ (۲nd ed.), ch. ۳، p. ۳۱. ISBN 0-19-551368-1
برابرهای انگلیسی:
- آب‌دزدک دریایی: Tunicate
- آب‌سان‌زیان: Hydrozoa
- آرواره‌مندان: Gnathifera
- استوانه‌ای‌ها، کرم‌های نَرّه‌ای: Priapulida
- اسفنج دریایی: Sponge
- اسفنج‌های آهکی (Calcarea)
- اسفنج‌های شاخی، چنداسفنجی‌ها (Demospongiae)
- اسفنج‌های شیشه‌ای (Hexactinellida)
- اسفنجیان: Porifera
- بازوپایان:Brachiopoda
- بندپایان: Arthropoda
- بی‌کاواکان: Acoela
- بی‌کاواک‌سانان: Acoelomorpha
- پاگَردداران: Ambulacraria
- پَرازیان، شبه جانوران: Parazoa
- پرتوئیان: Radiata
- پهن‌زیان: Platyzoa
- پهن‌کرم‌های بیگانه: Xenoturbellida
- پوست‌اندازان: Ecdysozoa
- تاج‌داران: Lophophorata
- تاج‌وچرخ‌زیان: Lophotrochozoa
- تارآروارگان، کرم‌های پیکانی، پیکانیان: Chaetognatha
- تخت‌زیان، لاکه‌زیان: Placozoa
- تک‌غنچه‌زیان: Monoblastozoa
- تیغ‌کلاه‌داران: Scalidophora
- جعبه‌زیان: Cubozoa
- جمجمه‌داران: Craniata
- چرخ‌داران، گردان‌تنان: Rotifera
- چرخ‌زیان: Trochozoa
- چرخک‌داران: Trochophore
- خارپوستان: Echinoderm
- خارسران: Acanthocephala
- خزه‌زیان: Bryozoa
- درون‌مورزیان: Entoprocta
- دهان‌گِرد: Hagfish
- دوسوئیان (Bilateria)
- دوم‌دهانیان: Deuterostomia
- دُم‌طنابداران: Urochordata
- راست‌شناوران: Orthonectida
- روبانیان: Nemertea
- ریزآرواره‌زیان: Limnognathia، Micrognathozoa
- ساق‌زیان: Staurozoa
- سرطنابداران: Cephalochordata
- سینه‌بندداران: Loricifera
- شانه‌داران: Ctenophora
- شکم‌تاران: Gastrotricha
- طنابداران: Chordata
- عروس دریایی جعبه‌ای: Box jellyfish
- عروس ساقدار دریایی: Stauromedusae
- فنجان‌زبان: Scyphozoa
- کرم پهن: Flatworm
- کرم‌های آرواره‌دار: Gnathostomulida
- کرم‌های بادام‌زمینی: Sipuncula
- کرم‌های پهن: Platyhelminthes
- کرم‌های تیغ‌به‌سر. پوزه‌جنبان‌تباران: Kinorhyncha
- کرم‌های حلقوی: Annelida
- کرم‌های لوله‌ای: Nematode
- کرم‌های مخملی: Onychophora
- کرم‌های نعل اسبی: Phoronida
- کرم‌های یال‌اسبی: Nematomorpha
- کندرو: Tardigrade
- گردنورونیان: Cycloneuralia
- گل‌سان‌زیان: Anthozoa
- لَخته‌پایان: Lobopodia
- لوزی‌زیان: Rhombozoa
- لوله‌کرم‌واران: Nematoida
- مارپیچ‌داران: Spiralia
- مخاط‌زیان: Myxozoa
- مخاطی‌واران: Myxini
- مرجانیان: Cnidaria
- مویین‌تخته: Trichoplax
- مهره‌داران: Vertebrata
- میان‌زیان: Mesozoa
- نخست‌دهانیان: Protostomia
- نرم‌تنان: Mollusca
- نمرتس‌پوستان: Nemertodermatida
- نیزک: Lancelet
- نیم‌طنابداران: Hemichordata
- هم‌زیَک: Symbion
- هم‌زیکان: Cycliophora
- همه‌بندپایان: Panarthropoda
- هوپس‌زیان: Eumetazoa
</noinclude>
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ گزنده‌تباران موجود است. |