اعتراضات دی ۱۳۹۶ ایران

تظاهرات سراسری ۱۳۹۶ ایران
پرونده:29 December 2017 protests in Kermanshah, Iran (full).jpg تظاهرات در کرمانشاه، ۸ دی ۱۳۹۶
تاریخ	۷ دی ۱۳۹۶ (۲۸ دسامبر ۲۰۱۷) - مداوم
موقعیت	مشهد اهواز کرمانشاه بجنورد بیرجند تهران پردیس خرم‌آباد اراک شهرکرد دورود آمل بابل زاهدان زنجان رشت ساری ساوه سبزوار قائمشهر قم قوچان قهدریجان اصفهان فولادشهر دزفول ایذه شاهین‌شهر کاشان کرمان کاشمر گرگان بوکان نیشابور کرج چابهار شیراز نورآباد بانه سنندج همدان تویسرکان قزوین خرم‌آباد زنجان خرمدره شاهرود اردبیل تبریز بندرعباس ایلام جهرم نجف‌آباد تنکابن ارومیه ملایر الیگودرز خوی وردنجان هشتگرد میانه
علت(ها)	مسائل اقتصادی و مالی خرج زندگی فساد دولتی و حکومتی بیکاری مداخلات در کشورهای خارجی (سوریه، عراق، یمن، لبنان، فلسطین، بحرین) استبداد دینی
روش‌ها	تظاهرات
طرف‌های مدنی درگیر
معترضان دانشجویان معترض معترضان طبقهٔ متوسط و کارگر سلطنت‌طلبان جمهوری‌خواهان سکولار (جمهوری غیردینی) حکومت ایران ناجا یگان ویژه تظاهرکنندگان طرفدار حکومت داوطلبان بسیجی (موسوم به لباس‌شخصی‌ها)
شخصیت‌های پیشرو
بدون رهبر علی خامنه‌ای حسن روحانی عبدالرضا رحمانی فضلی
تلفات
مرگ(ها)	بیش از ۲۱ نفر جزئیات: ۳ کشته در دورود لرستان توسط نیروی انتظامی در ۹ دی ۲ کشته دیگر در ایذه ۹ نفر در استان اصفهان
زخمیان	۱۰۰ نفر زخمی فقط در ۱۰ دی و ۶ زخمی در ۹ دی
دستگیرشدگان	حدود ۴۰۰ نفر (نقل از صدا و سیما) جزئیات: ۵۲ نفر (مشهد)، ۸۰ نفر (اراک)، ۱۰۰ نفر در ۹ دی (مرکزی)، ۴۵۰ نفر (تهران)۶۰ نفر (کاشان)۳ نفر (مازندران)

تظاهرات سراسری ۱۳۹۶ ایران
روزشمار تظاهرات برپایهٔ استان و شهر
۷ دی	تجمع‌های اعتراضی با عنوان «نه به گرانی» در خراسان رضوی (مشهد، نیشابور و کاشمر)
۸ دی	گسترش اعتراضات در استان‌های خراسان رضوی (قوچان، سبزوار)، سیستان و بلوچستان (زاهدان)، مازندران (قائم‌شهر، ساری)، گیلان (رشت)، قزوین (قزوین)، قم، اصفهان (اصفهان)، همدان (همدان)، خوزستان (اهواز)، لرستان (خرم‌آباد)، کرمانشاه (کرمانشاه)، آذربایجان غربی (خوی)
۹ دی	ادامهٔ اعتراضات و تظاهرات در استان‌های خراسان رضوی (مشهد)، هرمزگان (بندرعباس)، گلستان (گرگان)، مازندران (آمل، تنکابن، بهشهر)، سمنان (سمنان)، فارس (شیراز)، بوشهر (بوشهر)، چهارمحال و بختیاری (شهرکرد)، اصفهان (نجف‌آباد، کاشان)، مرکزی (اراک)، خوزستان (ایذه، اهواز، دزفول)، لرستان (دورود، خرم‌آباد)، همدان (ملایر)، مرکزی (ساوه)، تهران (کرج، هشتگرد، تهران)، گیلان (رشت)، زنجان (ابهر، زنجان)، اردبیل (اردبیل)، آذربایجان غربی (ارومیه)
۱۰ دی	تظاهرات در استان‌های خراسان رضوی (مشهد)، مازندران (ساری، بهشهر، نوشهر)، تهران (تهران)، گیلان (رشت)، اصفهان (شاهین‌شهر، اصفهان، قهدریجان، شهرضا، کاشان)، مرکزی (اراک)، همدان (ملایر، تویسرکان)، کردستان (سنندج)، آذربایجان شرقی (مراغه)، آذربایجان غربی (ارومیه)، اردبیل (اردبیل)، فارس (شیراز)، زنجان (زنجان)، خوزستان (اهواز، ایذه)، لرستان (دورود، خرم‌آباد، کوهدشت)، البرز (کرج)، چهارمحال و بختیاری (شهرکرد)، قزوین (قزوین)، کرمانشاه (کرمانشاه)، هرمزگان (بندعباس)
۱۱ دی	تظاهرات در استان‌های مازندران (ساری، آمل، سوادکوه)، تهران (تهران، شهریار)، گیلان (رشت، لاهیجان)، اصفهان (شاهین‌شهر، اصفهان، قهدریجان، نجف آباد، خمینی‌شهر، فولادشهر)، مرکزی (اراک، ساوه)، همدان (همدان، تویسرکان)، کردستان (سنندج)، آذربایجان شرقی (مراغه)، اردبیل (اردبیل)، لرستان (دلفان)، کرمانشاه (کرمانشاه، کنگاور)، البرز (کرج)، ایلام (ایلام)، خوزستان (اهواز، دزفول، شادگان، آبادان، ماهشهر، باغملک، بندر ماهشهر، مسجدسلیمان)، فارس (ممسنی)، قزوین (قزوین، تاکستان، آبیک، محمدیه)، زنجان (خرمدره)، بوشهر (بوشهر)، کهگیلویه و بویراحمد (دهدشت)، خراسان رضوی (مشهد، تربت حیدریه)
۱۲ دی	تظاهرات در استان‌های تهران (تهران، شهر قدس)، خراسان رضوی (مشهد)، فارس (شیراز)، خوزستان (اهواز، ماهشهر، مسجد سلیمان، آبادان، شادگان، ایذه)، مازندران (ساری، قائم‌شهر)، همدان (تویسرکان، همدان، نهاوند)، اصفهان (شاهین شهر، اصفهان، خمینی شهر، زرین شهر، قهدریجان، نجف آباد، فولادشهر، کاشان، لنجان)، گیلان (رشت، بندر انزلی، لاهیجان)، قزوین (قزوین)، بوشهر (بوشهر)، آذربایجان غربی (ارومیه)، آذربایجان شرقی (تبریز)، خراسان شمالی (بجنورد)، کرمانشاه (کرمانشاه، اسلام‌آباد غرب)، کردستان (سنندج، کامیاران)، خراسان جنوبی (بیرجند)، البرز (کرج، گوهردشت)، لرستان (خرم آباد)

تظاهرات ۱۳۹۶ ایران مجموعه اعتراض‌هایی است که از تاریخ ۷ دی ۱۳۹۶ (۲۸ دسامبر ۲۰۱۷) در مشهد و شهرهای بزرگ استان‌های خراسان آغاز شد. فراخوان شرکت در این تظاهرات که در آغاز «نه به گرانی» (پویش اعتراضات و تجمع مردمی) و اعتراض به سیاست‌های دولت حسن روحانی نامیده شد،در شبکه‌های اجتماعی انجام گرفت، اما دامنهٔ همگانی آن فراتر از مشکلات اقتصادی رفت و مخالفت‌ها با نظام سیاسی ایران به‌ویژه علیه ولایت فقیه و مقام‌دار آن، علی خامنه‌ای را نیز دربرگرفت که تاکنون ادامه دارد. تعیین تعداد تظاهرکنندگان امکان‌پذیر نبود، اما مجموع سراسری آن را بزرگترین اعتراضات پس از جنبش اعتراضی سال ۱۳۸۸ می‌دانند.

بسیاری از احزاب و شخصیت‌ها و رسانه‌های داخلی اعتراضات با محوریت اقتصادی را بحق دانسته و خواستار پاسخگویی دولت و «هشیاری مردم برای جلوگیری از سوءاستفاده دشمنان» شدند و «ضرورت تفکیک اعتراض به مشکلات اقتصادی و تظاهرات ساختارشکنانه» بیان شده‌است. معترضان در بعضی نقاط با شعارهای ضدحکومتی درخواست برکناری سیدعلی خامنه‌ای (اعتراضات علیه ولایت فقیه) را نیز سردادند.

زمینه‌ها

احمد توکلی اعتراضات را قابل پیش بینی و در نتیجه ۳ عامل: اتخاذ سیاست‌های خشن تعدیل صندوق بین‌المللی پول، دوم سستی و رخوت دولتی‌ها در رفع مشکلات معیشتی و نهایتاً بی اعتنائی به مردم و فرار از شفافیت و پاسخگوئی در قبال تصمیماتی که گرفته می‌شود می‌داند.

جامعه‌شناس مجید محمدی ۳ نظریه را پیش‌زمینهٔ این اعتراض مردمی عنوان کرده‌است: ۱. فساد ۲. وضعیت معیشتی ۳. استبداد دینی. به نظر وی اعتراض به استبداد دینی برجسته‌ترین وجه این اعتراض و فریاد نامیدی مردم ایران است؛ زیرا مردم معترض، حکومت ولایت فقیه را مصر بر حفظ وضع موجود می‌دانند، و از اصلاح آن مأیوس شده‌اند.

توماس اردبرینک، خبرنگار نیویورک تایمز در تهران در ۲۹ دسامبر نوشت که «این تظاهرات و اعتراضات علیه کارنامه ناکارآمد دولت حسن روحانی است… ناآرامی‌ها در شهر سه میلیونی مشهد آغاز شد، شهری که اعتراضات علیه شرایط بد اقتصادی به این وسعت در بیست سال اخیر بی‌سابقه است.» سردبیر روزنامهٔ خراسان نوشت که «احساس ناامیدی، تبعیض و بی‌پناهی» عامل اعتراضات بوده.

احمد توکلی بانک مرکزی را در جریان عملکرد صندوق مالی اعتباری ثامن مقصر می‌داند و معتقد است که نگرانی «از سوء استفادهٔ اسراییل و آمریکا از اعتراضات بحق مردم» وجود دارد. عباس عبدی آغاز اعتراضات را نتیجهٔ «تحریک افرادی که از موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز مبالغ هنگفتی وام گرفته و حاضر به پس دادن نبودند» می‌داند.

دیدگاهی از یک اقتصاددان ایرانی نیز بیان می‌دارد که بحران بانکی و ناتوانی موسسات در پس دادن پول‌های دریافت شده از سپرده‌گذاران را که منجر به اعتراضات در ۲ سال گذشته شده بود، عامل رویدادهای دی ماه است. همچنین از تحریم‌های اقتصادی غرب به رهبری آمریکا که از دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد شدت یافت و آثار آن بر اقتصاد ایران به عنوان یکی از زمینه‌های اعتراضات نام برده شده‌است. در این باره خبرنگار واشینگتن پست نوشته که «ما در تجزیه و تحلیل اعتراضات ایران باید به نتایج مخرب تحریم‌های اقتصادی بر یک جامعه اذعان کنیم.»مکس آبراهامز همسو با این دیدگاه، استاد علوم سیاسی و عضو شورای روابط خارجی آمریکا نیز نوشت که «با توجه به شورش‌های ایران، بعید می‌دانم هیچ‌وقت تا این اندازه به تحریم‌های اقتصادی به چشم راهکاری موفقیت‌آمیز نگریسته شده باشد.»

گاهشمار رویدادها

نقشهٔ گسترهٔ سراسری اعتراض‌ها برپایه شهرها در چهار روز اولیهٔ آن (از صدای آمریکا)

۷ دی

در ۷ دی تجمع‌های اعتراضی با عنوان «نه به گرانی» گزارش شد. براساس برخی فیلم‌های انتشاریافته در شبکه‌های اجتماعی، تجمع اعتراضی در مشهد به‌دنبال واکنش نیروهای انتظامی به خشونت کشیده‌شد و مأموران برای متفرق‌کردن تجمع‌کنندگان از ماشین آب‌پاش و گاز اشک‌آور استفاده کردند. برخی از حامیان حسن روحانی می‌گویند فراخوان اولیه تجمع پنجشنبه مشهد را طرفداران ابراهیم رئیسی، متولی آستان قدس رضوی داده‌اند، اما پس از آن قشرهای دیگری به تجمع پیوسته‌اند. گزارش ایسنا از این تجمع بیان می‌کند که مربوط به سپرده‌گذاران برخی مؤسسات مالی و اعتباری و پدیدهٔ شاندیز در مشهد بود که «با تحریک برخی عوامل سودجو به ناآرامی کشیده شد که در پی آن نیروی انتظامی اقدام به دستگیری سرکردگان آن کرد. برخی عناصر مخل آرامش قصد سوءاستفاده از این تجمع آرام سپرده‌گذاران را داشتند که با معرفی تجمع‌کنندگان توسط نیروی انتظامی دستگیر شدند. این تجمع سرانجام پایان یافت و شرایط شهر مشهد به روال عادی بازگشت». سعید شیبانی، فرماندار نیشابور به تجمعاتی در نیشابور اشاره کرد و آن را به جنیش «نه به گرانی» وابسته دانست که میدان اصلی نیشابور برگزار شد که «مجوز نداشت و اعلام کردیم تا همشهریان نیز توجه کنند تجمعی که فراخوان آن در شبکه‌های مجازی داده شده بود، غیرقانونی است و مجوزی نگرفته ولی این تجمع شکل گرفت.» و «دستگیری صورت نگرفت و سعی شد علی‌رغم این که اطلاع‌رسانی شده بود که تجمع مجوز ندارد و غیرقانونی است… توصیه شد که متفرق شوند… با تجمع‌کنندگان حداکثر مدارا انجام شود و در کوتاه‌ترین زمان و به شکل مسالمت آمیز متفرق شوند.» در کاشمر، رئیس دادگستری آن دربارهٔ اعتراضات گفت که «به شدت با هنجارشکنان و برهم‌زنندگان نظم عمومی برخورد جدی می‌شود.» او از بازداشت چند نفر در آن شهرستان خبر داد.

۸ دی

براساس گزارش‌ها، تجمع‌های اعتراضی روز جمعه در تعدادی از شهرهای ایران ازجمله کرمانشاه، رشت، اصفهان، اهواز، قم، ساری، زاهدان، قزوین، لرستان، قوچان و ساوه پس از تاریک‌شدن هوا نیز ادامه یافته‌است.شعارهایی از قبیل زندانی سیاسی آزاد باید گردد، یا مرگ یا آزادی رضاشاه، روحت شاد از تظاهرات مردم مخابره شد و در اهواز کار به درگیری مسلحانه کشیده شد. در ساری و قائمشهر درگیری با نیروی انتظامی مداوم بود.

۹ دی

پرونده:A Footage of Iranian protests in Dorud, Lorestan - 30 December 2017.ogg

ویدئویی از درگیری‌های معترضان در دورود، لرستان، شامگاه ۹ دی که در یوتیوب بارگذاری شده‌است. فیلم حمل یک بدن خونین را نشان می‌دهد.

پرونده:Around Ferdowsi sq, Tehran - 30 December 2017.jpg

پیرامون میدان فردوسی، تهران، شامگاه ۹ دی (تصویری از خبرگزاری تسنیم)

اعتراضات ۹ دی در حالی شدت گرفت که تنها چند ساعت پیش از آن تظاهرات به مناسبت سالگرد راهپیمایی ۹ دی در سال ۸۸ در تهران برگزار شده بود. گزارش‌هایی از درگیری‌ها و اعتراضات در تهران، در خیابان انقلاب و مقابل دانشگاه تهران شده‌است. در ورودی دانشگاه تهران نیروهای امنیتی و دانشجویان درگیر شدند و از ماشین‌های آب‌پاش برای متفرق کردن دانشجویان استفاده شد. و مدیرکل روابط عمومی متروی تهران، محسن محمدیان، گفت ایستگاه‌های مترو در انقلاب و ولیعصر به دلیل تجمع‌های اعتراضی و مسائل امنیتی تعطیل شدند. استانداری استان تهران شایعهٔ منع رفت‌وآمد شبانه را تکذیب کرد.

اعتراضات در دیگر شهرها نیز افزایش یافت؛ در ابهر تصویر علی خامنه‌ای پایین کشیده شد. بی‌بی‌سی فارسی گزارش‌هایی مبنی بر شلیک به معترضان و اصابت گلوله به شش تن و زخمی شدن ده‌ها تن از معترضان روبروی فرمانداری در شهرستان دورود استان لرستان خبر داد. گزارش‌ها از حمله به برخی بانک‌ها، نیروهای انتظامی و ساختمان‌های دولتی و به آتش کشیدن شهرداری ناحیهٔ ۲ تهران و سطل‌های زباله خبر می‌دهند. العربیه از تجمعات در شهر اهواز، در این روز خبر داد که در آن معترضین یک خودروی یگان ویژه را در اختیار گرفتند. در ملایر به دفتر امام جمعه حمله شد.

کانال آمد نیوز در تلگرام مسدود شد، پس از درخواست وزیر ارتباطات ایران از پاول دورف مدیر پیام‌رسان تلگرام مبنی بر اینکه که کانال‌های دعوت‌کننده به ناآرامی‌ها را ببندد و پاول دورف در پاسخ گفت که گسترش خشونت در تلگرام جرم است و کانال‌هایی که ساخت بمب دست‌ساز و استفاده از اسلحه را رواج می‌دهند، بدون در نظر گرفتن محبوبیتشان، مسدود خواهند شد (بخش رسانه‌ها را ببنید). رحمانی فضلی، وزیر کشور، نیز از معترضان خواست تا اقدام به درخواست مجوز کنند و از حضور در تجمعات بدون مجوز قانونی خودداری کنند.

فرمانداری تهران از دستگیری ۲۰۰ نفر در روز ۹ دی در این شهر خبر داد و معترضین را «عوامل بیگانه» معرفی کرد که به مراجع قضایی سپرده شدند. دادستان تهران نیز به نقل از دستگیرشدگان گفت که آن‌ها اعلام کردند «احساساتی» شده‌اند. وی افزود: «این که مسجد یا حسینیه را که نه نگهبان دارد و نه حفاظ؛ آن هم در ساعات نیمه شب آتش بزنند؛ یا به افراد بسیجی حمله کنند، کاملاً موید دخالت عوامل بیگانه در این وقایع و مجرمانه بودن آن است.»

۱۰ دی

در این روز شبکه‌های اجتماعی تلگرام و اینستاگرام به صورت موقت روی شبکه‌های تلفن همراه بسته شدند. در صبح یکشنبه ۱۰ دی برخی از رسانه‌های ایران ویدئوها و تصاویری از تجمع «علیه سیاست‌های اقتصادی دولت» در دانشگاه تهران منتشر کرده‌اند.

دامنهٔ اعتراضات ضدحکومتی روز پیش تا شب ۱۰ دی (۳۱ دسامبر) نیز ادامه داشت. در برخی شهرها از جمله تهران (نزدیکی پل کالج - تقاطع خیابان انقلاب و خیابان حافظ - گوی دانشگاه)، کرج، گوهردشت، اراک، بندرعباس، اهواز و دورود درگیری‌ها پیوستهٔ روز پیش ادامه داشته و آتش زدن و حمله به بانک‌ها، ساختمان‌های دولتی و خودروهای نیروی انتظامی گزارش شد. در تویسرکان نیروهای نظامی به مردم تیراندازی کردند.

طبق گفته‌های صدا و سیمای ایران، تنها در روز یکشنبه ۱۰ تن از معترضین کشته شدند. به گفتهٔ صدا و سیما عده‌ای از تظاهرکننده‌ها قصد تصرف مسلحانه برخی ایستگاه‌های پلیس و پایگاه‌های نظامی را داشتند که مأموران مقاومت نمودند. به گفتهٔ فرماندار دورود یکی از جانباختگان ۱۲ الی ۱۵ سال سن داشت و زیر ماشین آتش‌نشانی رفته. او افزود که این ماشین برای خاموش کردن حریق بانک اعزام شده بود و توسط معترضان به زور گرفته شده‌بود. فرماندار ایذه، از شهرهای بختیاری‌نشین خوزستان، نیز در این روز گفت که دو نفر کشته و شماری زخمی شده‌اند. وی گفت مشخص نیست که تیرانداز نیروی انتظامی بوده یا از تظاهر کنندگان است. هدایت‌الله خادمی، نماینده ایذه، «سقوط» شهر را تکذیب نمود. نماینده ایذه، همچنین افزود که اسلحه داشتن مردم در منطقه برای مأموران از قبل هم مشکل‌آفرین بوده‌است و در خانهٔ برخی از دستگیرشدگان اسلحه‌ها و بمب‌های دست‌سازی یافته‌اند.

۱۱ دی

در این روز پس از پخش سخنان حسن روحانی دربارهٔ اعتراضات (پس از چهار روز سکوت) خبرگزاری‌های مختلف داخلی و خارجی از ادامه ناآرامی‌ها در شهرهای مختلف ایران خبر دادند.

بیشتر خبرگزاری‌های داخل ایران گزارش‌های مشابهی از شهرهای مختلف ایران اعم از کرج، تویسرکان، همدان، اراک، ساوه، آمل، ساری، بهشهر، شهرکرد، کرمانشاه، باغملک، قزوین، آبیک، محمدیه و نیز خرم‌دره در استان زنجان مخابره کرده‌اند که حاکی از ادامه تظاهرات در اقصی نقاط ایران است.

خبرگزاری فارس ویدئویی از آتش‌زدن خودرویی توسط یک نفر در میدان فردوسی منتشر کرد؛ همچنین گزارش کرده که در کرج، تجمعات که از ساعات اولیه شب آغاز شده بود به مواجهه با نیروهای یگان ویژه انجامید. همین خبرگزاری گزارش کرده که در تویسرکان تجمعات به درگیری و شکستن شیشه‌های برخی ادارات دولتی انجامید. گزارش‌های ضد و نقیضی هم از شهر ایذه در استان خوزستان مخابره شده. معترضان در شهرهای مختلف ایران تقریباً شعارهای یکسانی علیه شخص اول مملکت و کلیت نظام می‌دادند. در برخی از شهرها از جمله در کرمانشاه معترضان، شب گذشته با مأموران درگیر شدند. در شبکه‌های اجتماعی از تظاهرات در دماوند نور آباد لرستان، شاهین شهر و لاهیجان هم تصاویری منتشر شده‌است. همچنین امامزاده‌هایی در قائمشهر، دفتر امام جمعه و حسینیه بیت العباس در کرمانشاه توسط معترضان به آتش کشیده شد.

افزایش آمار کشته‌شدگان

علی‌رغم سخنان رئیس‌جمهور حسن روحانی و تلاش سران بلندپایه جمهوری اسلامی برای آرام‌کردن مردم معترض، درگیری‌ها میان مأموران حکومتی-نظامی و مردم معترض ادامه داشته‌است. خبرگزاری‌های داخلی و خارجی خبر از افزایش کشته‌شدگان مختلف در شهرهای ایران داده‌اند. تویسرکان در استان همدان، یکی از شهرهایی است که درگیری‌های معترضان با نظامیان در تاریخ ۱۱ دی ۱۳۹۶ منجر به کشته شدن دست‌کم شش شهروند معترض شده‌است. تلویزیون دولتی ایران (صدا و سیما) در گزارشی اعلام کرده‌است که شش تن در شهر تویسرکان در استان همدان و سه تن در شاهین شهر در استان اصفهان کشته شده‌اند. با محاسبه مجموع این آمارها، تعداد افراد کشته شده در تجمع‌های اخیر، براساس آمار رسمی، به ۱۵ تن رسید. با این همه، به گزارش رادیو فردا، خبرگزاری ایلنا به نقل از «یک مقام مسئول» در تویسرکان، این خبر را «به شدت تکذیب» کرد. این پایگاه خبری، در تیتری آمارهای تعداد کشته‌شدگان اعتراضات را «متناقض» خواند. براساس آمارهای تلویزیون حکومت ایران (صدا و سیما)، این رسانه کشته شدن دست‌کم ۱۵ شهروند معترض در تظاهرات را تا شامگاه دوشنبه ۱۱ دی ۱۳۹۶، تأیید کرده‌است. در ساعات پایانی ۱۱ دی ۱۳۹۶، گزارشاتی از درگیری‌ها و کشته و زخمی‌های بیشتر در سایر شهرستانها مخابره شد. بر اساس این گزارش‌ها، در نجف آباد، ۲ کشته و ۲ زخمی دربین نیروهای امنیتی و نظامی روی داده‌است. همچنین دست کم ۶ کشته و تعداد زیادی زخمی در شهرستان قهدریجان از توابع اصفهان در پی تلاش تظاهرکنندگان برای تصرف فرمانداری این شهر گزارش شده‌است. در خمینی شهر نیز ۲ تن از تظاهرکنندگان به دست نیروهای امنیتی کشته شدند.

سرویس فارسی بی‌بی‌سی، از کشته شدن دست‌کم «۹ تن» تنها در روز دوشنبه ۱۱ دی ۱۳۹۶ خبر داد. این رسانه به نقل از شبکه خبر تلویزیون حکومت ایران (صدا و سیما)، خبر داد که «۶ تن» از این کشته‌شدگان تنها در شهر قهدریجان استان اصفهان بوده‌اند. خبرگزاری‌های داخل ایران به آتش کشیده‌شدن یک پاسگاه پلیس در قهدریجان توسط معترضان را تأیید کرده‌اند.

آمار بازداشت‌شدگان

بر اساس آمار اعلام شده توسط فرمانداری تهران، تنها در روز یکشنبه حدود ۲۰۰ تن در پایتخت بازداشت شده‌اند، و معاون امنیتی انتظامی فرمانداری تهران مدعی است که ۴۰ تن از بازداشت‌شدگان در روز یکشنبه «لیدر اعتراضات» بوده‌اند.

۱۲ دی

تظاهرات در اکثر شهرهای ایران ادامه یافت. ویدئوهایی از تظاهراتی بدون خشونت و تنها با سردادن شعارهایی در شهر اهواز و ویدئوهایی از تظاهرات همراه با خشونت در شهر همدان و مسجد سلیمان، در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. تظاهرات در بیشتر شهرهای استان اصفهان و نقاط مختلف تهران از جمله جردن، میدان انقلاب، خیابان جمهوری و امیرآباد تا نیمه شب امتداد داشت. در این روز دادگستری کرج، و پایگاه بسیج و حوزه علمیه امام علی در تهران به‌آتش کشیده‌شد. و در تویسرکان و شیراز نیز درگیری بین مردم معترض و نیوری انتظامی بالا گرفت و در شاهین شهر نیروی انتظامی بر روی معترضان اقدام به تیراندازی نمود.

۱۳ دی

ایالات متحده آمریکا خواستار تشکیل جلسه فوری شورای امنیت سازمان ملل متحد در رابطه با تظاهرات مردم ایران شد. نیکی هیلی، سفیر ایالات متحده آمریکا در سازمان ملل متحد، گفت که جامعه بین‌الملل باید دربارهٔ اتفاق‌های ایران واکنش نشان دهد. وی خواستار تشکیل جلسه فوری شورای امنیت سازمان ملل برای «واکنش» به این تحولات شد. همچنین سارا هاکبی سندرز سخنگوی کاخ سفید با صدور بیانیه‌ای از رهبران ایران خواست «به حقوق اساسی شهروندان خود برای بیان مسالمت آمیز خواست خود برای تغییر احترام بگذارند».

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا که با محکوم کردن بازداشت تظاهرات کنندگان اعلام کرده بود که از اعتراضات مردم در ایران حمایت می‌کند، در این روز خواستار رفع فیلتر شبکه‌های اجتماعی در ایران شده‌است.

تظاهرات ایرانیان خارج از کشور

۸ دی

با آغاز تظاهرات سراسری از ۷ دی برخی از خبرگزاری‌ها از تجمعات ایرانیان خارج از کشور مقابل سفارت‌خانه های ایران خبر دادند. برخی از این خبرها حاکی از تجمع معترضان ایرانی ساکن کشورهای اروپایی بود که در روز ۸ دی‌ماه در حمایت از معترضین داخل کشور در جلوی سفارت حکومت ایران در آن کشورها دست به برپایی تظاهرات زدند.

۹ و ۱۰ دی

در ادامه اعتراضات ایرانیان ساکن اروپا در تاریخ ۸ دی ۱۳۹۶، هم چنین در روزهای ۹ و ۱۰ دی‌ماه در ایالتهای مختلف ایالات متحده آمریکا، ایرانیان برای آنچه که «حمایت از هموطنانشان در داخل کشور» خوانده شد، دست به برپایی تظاهرات در داخل آن کشور زدند.

خبرگزاری‌ها گزارش کرده‌اند که ایرانیان مقیم هامبورگ آلمان از تظاهرات سراسری مردم ایران، با شعار «مرگ بر دیکتاتور» حمایت کرده‌اند. این تجمع در مقابل کنسولگری‌ ایران صورت پذیرفته است. این اخبار حاکی از برگزاری تظاهرات ایرانیان مقیم خارج در چند کشور دیگر از جمله در سوئد، آمریکا، بریتانیا، ترکیه، آلمان و فرانسه بوده‌است. سرویس فارسی رسانه خبری ترکیه‌ای میکروفون‌نیوز، هدف از برگزاری این اعتراضات خارج از ایران را «حمایت از حوادث روزهای جاری در داخل ایران» گزارش کرد.

رسانه‌ها

تظاهراتی بدون خشونت و سلاح در تهران

الیت ایبرامز در مقاله‌ای با عنوان چرا نیویورک‌تایمز از ارزش اعتراضات ایران می‌کاهد؟ به تاریخ ۲۹ دسامبر ۲۰۱۷ گفت که «نیویورک‌تایمز به شکل گمراه‌کننده اعتراضات ایران را پوشش می‌دهد و این شیوه پوشش خبری، از ارزش اعتراضات ایران کاسته و آن را محدود به حوزه اقتصادی می‌کند.» در حالی که از دید او، با توجه با شعارها، بُعد سیاسی این تظاهرات نیز قابل توجه است. رسانه آمدنیوز عکسی متعلق به سالهای قبل و حمل یک تانک در یکی از خیابانهای تهران را منتشر کرد و مدعی انتقال ادوات زرهی برای سرکوب مردم شد.

شبکه‌های اجتماعی

شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه تلگرام و توئیتر به ابزار اساسی برای تظاهرات ۱۳۹۶ ایران تبدیل شده‌اند. معترضان می‌کوشند تا اخبار را مستقیماً با عکس‌برداری و فیلم‌برداری در خیابان‌ها نشان دهند، که برخلاف بیشتر اخبار رسمی خبرگزاری‌ها و مخالفان معترضان است. حساسیت روی خبرگزاری‌های رسمی داخلی بسیار بیشتر از سایر رسانه‌های داخلی است و گزارشی از ابلاغیهٔ مقامات به آنان دربارهٔ عدم پوشش داده شده‌است. فراخوان‌های شبکه‌های اجتماعی برای اعتراضات در شهرهای گوناگون ایران پخش شده‌است. مخالفان معترضان به کشورهای مبدأ ارسال توئیت‌های هشتگ #تظاهرات سراسری اشاره کرده‌اند که برپایهٔ تحلیل‌های trendsmap تا دی ۱۰ دی ۱۳۹۶، ۲۷ درصد هشتگ توییت‌کنندگان این هشتگ از عربستان سعودی، ۲۶ درصد ایران، بریتانیا ۷ درصد، فرانسه ۵ درصد، آلمان ۵ درصد و امارات ۴درصد بوده‌اند.

محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات ایران، در پی این رویدادها از پاول دورف، مؤسس تلگرام، خواستار مسدودیت کانال آمد نیوز به دلیل «اغتشاش و ترویج مردم به استفاده از سلاح و نارنجک‌های دستی و ایجاد آشوب در تلگرام» شد، درخواست وزیر مورد موافقت تلگرام قرار گرفت و دورف در توییتر خود نوشت که این کانال «اعضای خود را به استفاده از کوکتل مولوتف علیه پلیس تشویق کرد و با استناد به قانون ممنوعیت اشاعه خشونت این کانال مسدود شد.»

در ۱۰ دی رئیس‌جمهور ایران، حسن روحانی، اقدام به ضبط گفتگویی تلویزیونی نمود تا از صدا و سیمای ایران پخش شود و در آن با مردم سخن گوید. وی گفت مردم علاوه بر حل مشکلات اقتصادی خواسته‌های دیگری چون مبارزه با فساد و عدم شفافیت هم دارند و به جز دولت، به دیگر قوا نیز معترضند. وی اعتراض و تظاهرات را حق مردم دانست ولی افزود که دولت تخریب اموال عمومی را تحمل نخواهد کرد.

فیلترینگ

همچنین ببینید: فیلترینگ اینترنت در ایران و تلگرام در ایران § مسدود شدن تلگرام در پی اعتراضات سراسری

در شب ۹ دی در رسانه‌ها مختلفی گفته شد که در جلسه‌ای در شورای عالی امنیت ملی، به پیشنهاد حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران دستور داده شد تلگرام فیلتر شود اما این موضوع توسط خبرگزاری ایرنا تکذیب شد با این حال در روز بعد صداوسیما اعلام کرد «با تصمیم سطوح عالی امنیتی فعالیت تلگرام و اینستاگرام به‌طور موقت محدود می‌شود» و تلگرام و اینستاگرام از دسترس خارج شد.

شبکه‌های اجتماعی تلگرام و اینستاگرام به صورت موقت روی شبکه‌های تلفن همراه بسته شدند ولی همچنان از طریق شبکه‌های اینترنت خانگی در دسترس بوده‌اند. پاول دورف پس از مسدود شدن تلگرام در ایران، این مسدودیت را از سوی حکومت ایران دانسته و اعلام کرد دلیل این اقدام چنین بود که از او خواستند برخی کانال‌ها که اعتراضات مسالمت‌جویانه را ترویج می‌کردند، مسدود کند ولی تلگرام به چنین کاری تن نداده‌است. پاول دورف سپس از کار بر روی فیلترشکنی قوی بر روی تلگرام خبر داد. در عین حال شایعاتی مبنی بر فیلتر دائمی تلگرام در ایران توسط ایلنا پخش شد.

واکنش‌های داخلی

حامیان دولت کنونی حسن روحانی از دست‌داشتن محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری پیشین و حامیان او در سازماندهی این راهپیمایی‌ها می‌گویند. سپاه پاسداران ایران نیز نسبت به «فتنهٔ جدید» هشدار داد. برخی برگزاری تجمعات مشهد و کرمانشاه را برنامه‌ای از سوی مخالفان حسن روحانی و به‌طور مشخص سپاه می‌دانند. اما معتقدند اکنون کنترل این تجمع‌ها که قرار بود صرفاً محدود به طرح شعارهایی علیه حسن روحانی، رئیس‌جمهوری این کشور باشد از دست طراحان آن خارج شده و به فرصتی تبدیل شده‌است تا مردم از آن برای طرح مشکلات عمدهٔ خود از جمله مشکلات اقتصادی استفاده کنند.

علی خامنه‌ای در نطقی در ۱۲ دی گفت: «در قضایای چند روز اخیر، دشمنان ایران با ابزارهای گوناگونِ در اختیارشان از جمله پول، سلاح، سیاست و دستگاه امنیتی هم‌پیمان شدند تا برای نظام اسلامی مشکل ایجاد کنند … من در خصوص این قضایا حرف‌هایی دارم و در وقت آن با مردم عزیزمان سخن خواهم گفت.»

ایرانیان خارج از کشور

در روز ۱۲ دی ۱۳۹۶ گروهی از ایرانیان مقیم هامبورگ در حمایت از تجمعات اعتراضی در ایران، دست به تجمع زدند.مجوز تجمع اعتراضی در مقابل سفارت ایران در آلمان صادر شده‌است.
مردم همچنین در مقابل سفارت‌ها و کنسول‌گری‌های جمهوری اسلامی ایران در بسیاری از نقاط دیگر چون پاریس، لندن، رم، برلین، آمستردام و واشینگتن تجمع و از تظاهرات حمایت کردند. همچنین سازمان جوامع ایرانیان آمریکایی در حمایت از اعتراضات مردم ایران در مقابل کاخ سفید تجمع نمودند.

دولت

اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور ایران، در یک سخنرانی در ۸ دی ۱۳۹۶ گفت: «شاخص‌های اقتصادی کشور در وضعیت مناسبی است؛ ولی چند کالا گران شده‌است که دلایل خود را دارد و دولت هم مکلف است قیمت آن‌ها را اصلاح کند اما مسائل اقتصادی بهانه برخی مسائل شده‌است. در پشت پرده، مسائل دیگری مطرح است. کسانی که بانی برخی اقدامات علیه دولت شده‌اند، بدانند دود اقدامات آنها به چشم خودشان می‌رود. وقتی حرکت سیاسی در خیابان شروع می‌شود، دیگران بر آن سوار می‌شوند و کسانی که آن حرکت را شروع کرده‌اند، پایان‌دهندهٔ آن نیستند».

حسام‌الدین آشنا، مشاور حسن روحانی، اعتراضات را به محمود احمدی‌نژاد و مشکلات دوران او وابسته است و گفت: «با توجه به مجموع عملکرد سیاسی و اداری آقای احمدی‌نژاد، مواضع فعلی و نقش مؤثر جریان پشت‌پرده و حامی او در حوادث جاری می‌توان گفت که آتش فتنه‌های احمدی‌نژاد تا مدت‌ها دامن‌گیر نظام خواهد بود.»

بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجهٔ ایران در ۹ دی ۱۳۹۶ دربارهٔ واکنش دونالد ترامپ به این اعتراضات گفت که «مردم رشید ایران وقعی به شعارهای فرصت طلبانه و ریاکارانه مقامات آمریکا نمی‌گذارند.» و تأکید کرد که «قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ساختارهای دموکراتیک را برای حمایت قانونی از خواسته‌های مدنی مردم پیش بینی کرده‌است و امکان پیگیری این خواسته‌ها در چارچوب قانون کاملاً امکان‌پذیر است.» همچنین گفت که حمایت فرصت‌طلبانه و فریبکارانه همین مقامات از برخی تجمعات در روزهای اخیر در برخی از شهرهای ایران را چیزی جز نیرنگ و ریاکاری دولت آمریکا نمی‌دانند.

حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران در ۱۰ دی ۱۳۹۶ همزمان با تبریک گفتن میلاد مسیح و آغاز سال نو میلادی ۲۰۱۸ گفت: «زمینه را برای انتقاد و اعتراض قانونی مردم، حتی راهپیمایی و اجتماع قانونمند فراهم کنند» «این نکته باید برای همه روشن باشد که ما ملت آزادی هستیم و طبق قانون اساسی و حقوق شهروندی، مردم در بیان انتقادات و حتی اعتراض‌شان کاملاً آزاد هستند.» «ریشه برخی از مشکلات اقتصادی مردم به سال‌های قبل برمی‌گردد و برخی دیگر هم به همین ایام مربوط می‌شود» «اما نقد مردم فقط به اقتصاد نیست، مردم راجع به فساد و شفافیت حرف دارند و می‌گویند مسایل باید شفاف باشد.»

نیروهای نظامی و انتظامی

همچنین با وجود دستگیری برخی از معترضان بدست پلیس، سپاه پاسداران تا کنون حضوری در جهت مقابله با تظاهرات‌ها نداشته‌است.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بیانیهٔ ۸ دی ۱۳۹۶ خود بیان داشت: «عده‌ای تحت تأثیر پروپاگاندای آمریکایی–صهیونیستی در ایجاد دوقطبی‌های کاذب و نیز امیال شخصی، جناحی و فرقه‌ای با برجسته‌سازی مشکلات بی‌تدبیری برخی دستگاه‌ها، درحال حساسیت‌زدایی حافظهٔ تاریخی کشور نسبت به فتنه ۸۸ و خسارت‌های سنگین آن بوده و برخلاف حماسهٔ نهم دی‌ماه در آرزوی فتنه‌آفرینی‌های جدید هستند.» این بیانیه در پایان می‌گوید «فتنه‌سازی‌های آینده را رصد» و درعمل به وصیت روح‌الله خمینی «در پشتیبانی از ولایت فقیه» اجازه نخواهد داد به مملکت آسیبی برسد.»

محمدحسین باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران در پیامی به‌تاریخ ۸ دی ۱۳۹۶ به‌مناسبت سالگرد تظاهرات ۹ دی ۱۳۸۸، آن را حماسه‌ای بزرگ و معنادار توصیف کرد «که بساط فتنهٔ خطرناک پس از انتخابات دهم ریاست‌جمهوری» را درهم پیچید. او پیامدهای انتخابات ریاست‌جمهوری دهم ایران و جنبش سبز را «فتنهٔ ۸۸» نامید که «درحقیقت تهاجم همه‌جانبه به اصل نظام و انقلاب اسلامی با حمایت سردمداران نظام سلطه و صهیونیسم و خیانت و حماقت سران فتنه به‌شمار می‌رود». او بر «پیروی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه‌ها و برنامه‌های رهبری معظم ایران — ولی فقیه و فرماندهٔ کل قوا —» تأکید کرد و بیان داشت که «نگه‌داشتن پرچم بصیرت دشمن‌شناسی، ولایتمداری، وحدت و ایستادگی ملی در هر زمانه‌ای به ویژه در شرایط خطیر کنونی که زمان آبستن فتنه‌های پیچیده‌تر است» ضرورت دارد و در پایان از همهٔ مردم خواست تا «صیانت از هویت و موجودیت ملت و نظام اسلامی و پایداری بر ارزش‌های دینی و انقلابی» را «اولویت اصلی و فراموش‌ناپذیر خود» قرار دهند تا «همچنان پیش‌روندگی و درخشش ایران و ایرانی در جغرافیای عالم استمرار یابد».

رمضان شریف، سخنگو و مسئول روابط عمومی کل سپاه نیز در ۹ دی ۱۳۹۶ به‌مناسبت سالگرد تظاهرات ۹ دی ۱۳۸۸ در بیرجند گفت که همهٔ رویارویی آنان با کسانی که با «گفتمان انقلاب اسلامی، حرکت امام خمینی (ره) و حاکم‌شدن احکام دینی در کشور و پیاده‌شدن شعار اصلی مردم (استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی) مخالف بوده» را «یک منظومهٔ ملی و یکپارچه» توصیف نمود.

نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در بیانیهٔ ۸ دی ۱۳۹۶ به‌مناسبت سالگرد تظاهرات ۹ دی ۱۳۸۸، آن رویداد را «حماسهٔ تاریخی ۹ دی‌ماه» و «یوم‌اللهی عظیم در تاریخ انقلاب و میهن اسلامی» نامید و «شکست تاریخی فتنهٔ شیطانی ۸۸ را محصول «بصیرت» و «میثاق امت اسلامی با ولایت» دانست. این بیانیهٔ رسمی، پیامدهای انتخابات ریاست‌جمهوری دهم ایران و جنبش سبز را «فتنهٔ آمریکایی–صهیونیستی ۸۸» توصیف می‌کند که «حادثه‌ای تلخ و درعین‌حال، الهام‌بخش و آموزنده در تاریخ کشور و یادآور تقابل ذاتی و راهبردی انقلاب اسلامی با جبههٔ سلطه و استکبار جهانی» است. درپایان می‌گوید که «انقلاب اسلامی به‌رهبری ولی فقیه زمان و اتکا به مؤلفه‌های درونی قادر است… پیچیده‌ترین بحران‌ها را مهار و با تبدیل آن به فرصت‌های تاریخی، ارادهٔ خود را به دشمنان تحمیل و آنان را از «هوس خلق فتنه‌های جدید علیه ارزش‌ها و مقدسات دینی، انقلابی و ملی» برحذر دارد.»

نمایندگان مجلس

• علی مطهری نایب رئیس مجلس خواستار توجه دولت به حق اعتراض مدنی و ارایه مجوز تظاهرات و همزمان توجه مردم به قانون و عدم اغتشاش شد. وی طی یادداشتی با عنوان فرهنگ اعتراض نوشت: «این که مردم احساس آزادی می‌کنند و نظر خود را در قالب تجمع یا راه‌پیمایی بیان می‌نمایند یک نقطه مثبت و روشن برای جامعه ما و نظام جمهوری اسلامی است اما این که این اظهارنظرهای جمعی توأم با تخریب اموال عمومی و اخلال در نظم جامعه می‌شود یک نقطه منفی و تاریک است.»
• محمدرضا عارف نماینده و رئیس فراکسیون امید مجلس در پیام توییتری خود نوشت که: «رسیدگی به وضعیت معیشتی مردم عزیزمان وظیفه مسوولین بخصوص دولت و مجلس است و پیگیری این‌گونه مطالبات از سوی مردم با سازوکارهای قانونی حق طبیعی آن‌هاست؛ ولی متوجه باشیم کاری نکنیم که فضای کشور متشنج شود. چون این فضا خواست بدخواهان ملت و کسانی است که به‌دنبال از بین بردن امید مردم هستند.»
• محمد کیانوش‌راد گفت: «اعتراض حق هر شهروند ایرانی است و اعتراض کردن نشانه زنده و پویا بودن این جامعه است؛ اما در فقدان نهادهای مدنی پرقدرت، بروز خواسته‌های مردم بعضاً به صورت غیرقانونی بوده و به عنوان بستری برای سوءاستفاده قرار می‌گیرد.»
• غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، از نمایندگان محافظه‌کاران میانه‌رو هم گفته‌است: «ما همه سوار بر یک قایق هستیم و هرکسی این قایق را سوراخ کند، همه با هم غرق می‌شویم؛ لذا امیدوارم تمام افرادی که فقط می‌گویند دولت را هدف بگیریم و مردم را نسبت به دولت بدبین کنیم، متوجه باشند که مرم فرقی بین دولت، حاکمیت و نظام قائل نیستند.»
• علاءالدین بروجردی عامل اصلی این تجمعات را اعتراض به تعیین تکلیف نشدن وضعیت سپرده‌های‌شان در موسسات مالی دانست.
• محمود صادقی در توییتر خود نوشت «تجمع اعتراض آمیز مردم در مشهد و بعضی از شهرها در واقع اعتراض به نابسامانی‌ها و کاستی‌ها در نظام کلان تدبیر و مدیریت کشور در ادوار مختلف است؛ به جای تلاش برای خاموش کردن و سیاسی و جناحی جلوه دادن آن، صدای مردم را بشنویم و برایش چاره اندیشی کنیم.» وی در نهم دی نیز گفت راهپیمایی مسالمت آمیز و بدون حمل سلاح طبق اصل ۲۷ قانون اساسی نیاز به مجوز ندارد.
• احمد بیگدلی، نماینده خدابنده و از اعضای فراکسیون امید دلیل تجمع‌ها را مشکلات اقتصادی دانست و گفت: «حق آزادی تجمعات به رسمیت شناخته شده و این مسئله در قانون اساسی به صراحت مورد تأکید قرار گرفته‌است.» به نظر وی بخشی از مردم که بیان خواسته‌های خود را مسیر نمی‌دیدند در این روزها از راه‌های مختلف نظر خود را بیان کردند.
• حمیدرضا کاظمی، نمایندهٔ پل‌دختر، گفت پلیس مجبور شد به «هنجارشکنان» شلیک کند. وی بیان داشت که نمی‌توان به افراد «لاابالی» که قصد تخریب اموال عمومی را دارند، گفت آرامش خود را حفظ کنند.

احزاب

• حزب کمونیست کارگری ایران در بیانیهٔ ۹ دی ۱۳۹۶ خود تأکید کرد که از میان شعارهای معترضان «حکومت اسلامی، نمی‌خواهیم، نمی‌خواهیم!»، چکیدهٔ اعتراضاتی است که در طی نزدیک به چهار دهه اعتراضات در جامعه در جریان داشته‌است. این شعار باید در سراسر ایران طنین افکن شود.» این بیانیه در پایان با سه شعار «مرگ بر جمهوری اسلامی!» «آزادی، برابری، حکومت کارگری!» «زنده باد جمهوری سوسیالیستی!» پایان می‌یابد.
• حزب توده ایران در بیانیهٔ ۸ دی ۱۳۹۶ خود می‌گوید که «راه نجات کشور، مبارزهٔ مشترک و سازمان‌یافتهٔ همهٔ نیروهای آزادی‌خواه، ملی و ضددیکتاتوری برای طرد رژیم استبدادی و ضدمردمی ولایت فقیه است.» این بیانیهٔ کمیتهٔ مرکزی حزب تودهٔ ایران تأکید می‌کند که آنان «سال‌هاست بر این عقیده پای می‌فشرد که نظام سیاسی حاکم بر ایران، یعنی نظامی بنا شده بر حاکمیت یک فرد، در مقام «نمایندهٔ خدا برزمین»، و بر فراز کلیهٔ قوانین و دستگاه‌های اجرایی، قانون‌گذار، قضایی، نظامی و انتظامی، نظامی اصلاح‌پذیر نیست و نمی‌توان با استحالهٔ این نظام سیاسی از درون آن حاکمیتی مردم‌سالار را پدیدآورد.»
• حزب کمونیست ایران در اطلاعیهٔ ۷ دی ۱۳۹۶ دربارهٔ تظاهرات علیه گرانی، نوشت که «اعتراضات کارگری و توده ای بطور اجتناب‌ناپذیری گسترش پیدا خواهند کرد، چون رژیم هیچ برنامه‌ای برای بهبود زندگی و معیشت مردم در دستور کار ندارد.»
• حزب کار ایران (توفان) در بیانیهٔ ۷ دی ۱۳۹۶ بیان می‌دارد که نکته مهمی که باید بدان توجه کرد «برخی از شعارهای انحرافی است که متأسفانه تظاهرکنندگان فریاد زدند و محافل ارتجاعی داخلی وخارجی نیز آن را برجسته نمودند و به جای همبستگی میان ملل درمنطقه به نفرت ملی و ضد عرب دامن زدند. شعارهای نه غزه، نه لبنان، نه سوریه جانم فدای ایران شعارهای مترقی نیستند ونمی توانند باشند.» در پایان تأکید می‌کند که این حزب از «مبارزه برحق مردم مشهد و سراسر ایران علیه گرانی وفقر وبیکاری وپیکار برای مطالبات دمکراتیک و آزادی احزاب و اجتماعات عمیقاً حمایت می‌کند.» و «تنها آلترناتیو برای رهایی از شر نظام گندیدهٔ سرمایه‌داری جمهوری اسلامی، سوسیالیسم است و جز این نیز نیست.»
• حسین مرعشی سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی نیز در کانال خد نوشت که «اینکه همراهان آقای روحانی متناسب با نیازهای دولت کاری نمی‌کنند، یک واقعیت است. آقایان اگر بلد نیستند، کنار بکشند؛ اگر هم بلد هستند که کارها را راه بیندازند.»
• رضا پهلوی، ولی‌عهد پیشین و سخنگوی شورای ملی ایرانیان در ۸ دی در پیامی در صفحه فیسبوک خود نوشت که «فریاد حق‌طلبانه شما بیانگر آگاهی و دانایی شما است از حقوقتان در اعتراض به ظلم و بی‌عدالتی حاکم بر مملکت. راه چنین است و راهی دیگر جز سر فرود آوردن فرقه تبهکار در مقابل اراده شما نیست.» سپس در صفحهٔ فیسبوک خود نگاشت که «مفتخرم که صدای حق طلبانه شما را می‌شنوم.»
• حزب دمکرات کردستان ایران و کومله در بیانیه‌ای مشترک ۳۰ دسامبر ۲۰۱۷، بیان کرد که «شعارهای معترضان نشانگر این است که مردم ایران دیگر این رژیم را نمی‌پذیرند و خواهان جایگزینی آن با حکومتی دمکراتیک هستند که پاسخگوی مطالباتشان بوده که عدالت، برابری و حفظ کرامت انسانی و ملی را برایشان به ارمغان بیاورد.» و در پایان از «همه مجامع و سازمانهای بشردوست و مراکز سیاسی و صلاحیتدار جهانی» خواستار پشتیبانی از «مطالبات برحق مردم ستمدیده ایران» و «فشار بر رژیم ایران» شده‌است. حزب دموکرات کردستان ایران در بیانیهٔ ۳۱ دسامبر خود نیز می‌گوید که «از کشورهای دمکراتیک و نهادهای بین‌المللی مدافع دمکراسی و حقوق بشر نیز می‌خواهیم از مردم تحت ستم و بجان آمدهٔ ایران که با دست خالی اما با اراده‌ای مستحکم و با خواستهایی مشروع به میدان آمده‌اند و خواستار آزادی و دمکراسی و ابتدایی‌ترین حقوق خویش هستند، حمایت بعمل آورند.»
• مجمع روحانیون مبارز در جلسهٔ یازدهم خود به ریاست سید محمد خاتمی در شامگاه ۱۱ دی/۱ ژانویه، بیانیه‌ای صادر کرد که در آن به «حل مشکلات و تأمین خواسته‌های مردم» با «روش‌های اصلاح‌طلبانه و با تکیه بر وحدت و همدلی داخلی و ملی» تأکید شد.

شورا و شهرداری

• محمد علی نجفی شهردار تهران ضمن ابراز تاسف از رویدادها گفت خسارات اندکی به ناسیسات شهری وارد شده‌است.
• محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران گفت: «حق اعتراض قابل قبول است اما نحوه بیان انتقادات و مطالبات باید به شیوه قانونی و در چهارچوب رعایت قانون باشد،»

• کانون نویسندگان ایران بیانیه‌ای به تاریخ ۲ ژانویه صادر کرد، «در جامعه‌ای که اعتراض کردن آزاد نباشد، از آزادی خبری نیست. مردم به همان اندازه که حق اعتراض کردن را به دست می‌آورند، آزادند.» «این حق مردم است که به سختی‌های معیشتی خود، به تبعیض و زندگی زیر خط فقر اعتراض کنند، این حق نویسندگان و هنرمندان است که به سانسور و تیغ حذف و قلع‌وقمع فرهنگی و ده‌ها مشکل دیگر معترض باشند، این حق زنان است که به تبعیض جنسیتی نه بگویند؛ حق جوانان است که در مقابل موانع کار و شادی‌شان معترض باشند. این . . . این حق همگان است که آزادانه صدای اعتراض خود را بلند کنند. مردم در تجمع‌های اعتراضی خود، حق طبیعی و مدنی‌شان را محقق می‌کنند. مقابله با این حق است که ناحق است.»

چهره‌های سرشناس

• فرح پهلوی، شهبانوی پیشین در پیامی در سومین روز از اعتراض گفت که «نزدیک به ۳۹ سال است که یوغ بیداد و فساد بر گردن می‌کشید و صبورانه منتظر بودید که شاید گردانندگان به عقل آیند و اوضاع تغییر یابد. فشار تباه‌کاری، اختناق و سوء رفتار گردانندگان از یک طرف و ناامیدی از تغییر وضعیت اقتصادی، به آنجا رسیده که اکنون ملت ایران بار دیگر جایگاه خود را در دنیای مترقی امروز طلب می‌کند… اطمینان دارم ملت ایران که هربار چون ققنوس برپا می‌خیزد، این بار نیز بر سختی‌ها فائق خواهد آمد و نور بر تاریکی پیروز خواهد شد.»
• شیرین عبادی حقوق‌دان در گفتگو با خبرگزاری فرانسه تظاهرات اعتراضی مردم را سرآغاز یک حرکت بزرگ دانست و آن را حرکتی به مراتب بزرگ‌تر و وسیع‌تر از جنبشی که پس انتخابات ۱۳۸۸ در ایران سرکوب شد، برشمرد.
• نسرین ستوده حقوق‌دانان و روشنفکران ایران را به حمایت از درخواست‌های مردم فراخواند؛ همچنین نسرین ستوده گفته‌است که اصل ۲۷ قانون اساسی تجمعات صلح آمیز را حق مردم می‌داند و برگزاری آنها را منوط به مجوز ندانسته‌است. به این ترتیب، برگزاری تجمعات، به گفتهٔ ستوده، حق قانونی مردم ایران است و این حق باید در عمل به رسمیت شناخته شود.

هنرمندان

• ابراهیم حامدی (ابی) در کانال خود در شبکه‌های اجتماعی (اینستاگرام و توئیتر) پست‌هایی کوتاه در پشتیبانی از «#تظاهرات سراسری» در شامگاه ۱۰ دسامبر/۹ دی فرستاد، با مضمون «رد شو از ترس و به سایه بگو نه/بگو نه که کوچه گلبارون شه.» در توییتر و با عنوان «سربلندی ملت ایران آرزوی همه ایرانیان است. به امید رهایی از چنگال فقر، بی‌کاری، گرانی و زندان. به امید روزی که کودک کاری وجود نداشته باشد. به امید روزی که نان آور خانه سرشکسته و دست خالی نباشد. به امید روزی که جوان ایرانی در همه کشورها جا داشته باشد. به امید روزی که زن ایرانی شجاع نماد ایران آزاد باشد. به امید روزی که بازنشسته ایرانی با خیالی راحت شب را به فردا برساند. به امید رهایی.» در حساب رسمی اینستاگرام خود.
• داریوش اقبالی خواننده اهل ایران، ویدئویی در حساب اینستاگرام خود با عنوان «بخوان با ما سرود فتحِ فردا که فردا می‌رسد با پرچمِ ما» منتشر کرد.
• مهناز افشار هنرپیشه اهل ایران در حساب رسمی توییتر خود نوشت: «این صدای مردمِ معترض است و جواب صدای اعتراضشان، باتوم و گاز اشک آور نیست.»
• گوگوش خواننده و هنرپیشه اهل ایران، پستی باعنوان «نسلی که نخواهد سوخت #فقط_آزادی» در حساب رسمی اینستاگرام خود منتشر کرد.
• شهره صولتی خواننده و هنرپیشه اهل ایران پستی در حساب اینستاگرام خود با عنوان «امیدوارم فریاد اعتراضاتی که این روزها از وطنم (ایران) به گوش می‌رسد نویدی برای فردایی روشن باشد و هر آنچه هموطنان عزیزم بخصوص جوانان خواستار آن هستند همان بشود. این روزها اخبار را دنبال می‌کنم و قلبم همراه با شماست.» منتشر کرد.
• شاهین نجفی خواننده اهل ایران پستی با عنوان «بابا دیگه قرار نیست نون بده_اینجا… هر زن واسه نون جون میده … اوضاع نابسامانی حاکم شده … برخیزید و از آزادی و حق خود دفاع کنید» در حساب اینستاگرام خود منتشر کرد.
• نازنین بنیادی هنرپیشهٔ ایرانی-بریتانیایی پستی با عنوان «هم‌زبان با مردم برخاسته ایران چشم به راه آفتاب‌خیزان باشید.» در حساب رسمی اینستاگرام خود منتشر کرد.
• امین زندگانی هنرپیشهٔ ایرانی در واکنش به اعتراضات و تجمعات، از مسئولان خواست «به حرف جوانانی که مطابلاتی دارند نجیبانه گوش دهند».
• حمید جبلی هنرپیشه ایرانی، در حمایت از اعتراضات، تصویری از رویارویی پلیس با مردم که مربوط به همین اعتراضات بود به همراه متنی با مضمون "جواب هم صدایی‌ها پلیس ضد شورش نیست …" در اینستاگرام خود منتشر کرد.
• علیرضا عصار خواننده ایرانی، در بخشی از کنسرت خود که در ۱۱ دی در تهران برگزار شد، گفت: «من همان‌طور که همه شما هم حتماً همین نظر را دارید، موافق برخی از اتفاقات مانند شیشه شکستن و آسیب رساندن به کسی و اموال عمومی نیستم، ولی نظر شخصی من این است و این را از اعماق جانم می‌گویم که حق با مردم است. این حرف را هم فارغ از هر حرف کلیشه و شعاری بیان می‌کنم. واقعاً، واقعاً حق با مردم است و خواهش می‌کنم مسئولین در هر سمتی که هستند، دقت کنند به این موضوع که این مردم حقیقتاً شایستگی‌شان بیشتر از این حرف‌هاست که در کشوری با این همه ثروت اینقدر سخت زندگی کنند.»
• حمید فرخ‌نژاد بازیگر و هنرپیشه اهل ایران، با انتشار طرحی از «الملک یبقی مع الکفر و لایبقی مع الظلم» در اینستاگرام نوشت، مطالبه‌گری و اعتراض حق ماست و خشونت مطالبات را به انحراف می‌کشاند.
• ترانه علیدوستی، بازیگر سینما و تئاتر اهل ایران، در توییتر خود از دست‌اندرکاران خواست که برخورد فیزیکی با مردم را متوقف کنند و خواستار آن شد که معترضان و بازداشت‌شده‌ها در امنیت و در پناه قانون باشند.
• الهام پاوه‌نژاد، بازیگر ایرانی در توییتر خود نوشت که دولتمردان با تدبیر و نه فیلترینگ، امنیت را به مردم برگردانند و «عاشقان ایران» را سربلند و روسفید نگه‌دارند.
• مهدی کرم‌پور، کارگردان اهل ایران اینطور توییت کرد: «روش‌های خشونت‌آمیز و تخریب اموال عمومی اشتباه است، اما غارت اموال عمومی هم اشتباه است و باید صدای مردم را شنید. او نوشت که فیلترینگ راه حل نیست و از مسئولان خواست با تدبیر با مردم خسته، صادق باشند و نفی خشونت کنند.»
• جعفر پناهی، کارگردان و فیلمساز ایرانی هم در اینستاگرامش از آنچه «لشکرکشی» نیروهای انتظامی و ضد شورش خواند انتقاد کرد و خواستار برگزاری رفراندوم شد. جعفر پناهی در جریان اعتراضات سال ۸۸ بازداشت شده بود و بعد از آن که ممنوع‌الخروج شد به شش سال حبس و ۲۰ سال محرومیت از برخی حقوق اجتماعی محکوم شد.
• هومن سیدی، بازیگر و فیلمساز اهل ایران در اینستاگرامش با اشاره به وضعیت اقتصادی نابسامان مردم از هشتگ حق گرفتنی است و اموال عمومی را تخریب نکنیم استفاده کرده‌است.
• محمود رضوی، تهیه‌کننده سینما و رئیس ستاد انتخاباتی محمد باقر قالیباف در توییتر خود از پخش اخبار بی‌خاصیت و مصاحبه‌های مدل اول انقلاب در صدا و سیما انتقاد کرد و نوشت که صدا و سیما به جای کمک به حل مشکل این روزها بیشتر مخاطبانش را عصبی می‌کند. آقای رضوی نوشت که به جای تلگرام و اینستاگرام باید تلویزیون را فیلتر می‌کردند.
• آناهیتا همتی، بازیگر اهل ایران در اینستاگرامش با انتشار عکسی از اعتراضات خواستار توقف خشونت و تساوی حقوق زن و مرد شد و با هشتگ تسلیت و مادران داغدار با بستگان کشته‌شدگان حوادث اخیر همدردی کرد.
• تهمینه میلانی، فیلم‌نامه‌نویس، کارگردان و معمار ایرانی در واکنش به این اعتراضات اظهار داشت: با تخریب و خشونت مخالفم، اما باور دارم که بی‌شک این صحنه حاصل دخالت و نقشه دشمن نیست. این صحنه یعنی مردم از هر گروه سنی و طبقاتی خشمگین هستند. یعنی نابرابری زن و مرد را برنمی‌تابند. یعنی خواهان احترام به حقوق شهروندی و حقوق فردی خود هستند. یعنی تریبون آزاد برای خواسته‌های برحق خود (گرانی، بیکاری و…) ندارند. یعنی کسی صدای آنها را نمی‌شنود. یعنی انسان‌های آزاده از بی‌عدالتی‌ها به تنگ آمده‌اند. یعنی قصد برهم زدن مرز خودی و غیرخودی دارند. یعنی به سیاست‌های خارجی و داخلی معترضندو خیلی یعنی‌های دیگر.
• فرهاد اصلانی، بازیگرِ تئاتر، سینما و تلویزیون، در واکنش به این اتفاقات در اینستاگرام خود چنین نوشت: "مردم معترضند، مردم زیر بار گرانی و تورم کمرشان خم شده، مردم از فساد اقتصادی و اداری و رشوه خواری و بی‌عدالتی عصبانی‌اند، مردم نگران آینده فرزندانشان هستند، بیکاری و فقر شایسته این مردم نیست از مسئولین مملکت، نمایندگان مجلس و رسانه‌های دولتی خواهشمندم به داد این مردم برسید، پیش از آنکه دیر شود، صدای این مردم را فقط با پلیس و باتوم و زندان و اتهام زنی نمی‌شود پاسخ داد، چاره کار چیز دیگریست!"
• باران کوثری، بازیگر، طراح صحنه و لباس و منشی صحنه ایرانی، با نقل قول از مصطفی تاج‌زاده، یادآوری می‌کند: «اصل ۲۷ قانون اساسی تشکیل اجتماعات اعتراضی را حق ایرانیان می‌خواند…»
• پرستو صالحی بازیگر ایرانی نیز در استوری اینستاگرام خود نوشت: "رفقا این مردمی که این روزها معترضند مردم خودمونن، خسته اند، دلگیرند، اعتمادشون سلب شده، صداشونو نشنیده نگیر، بهشون انگ نزن، درد دلشونو بشنو زیر بار فقر و بیکاری و مشکلات اقتصادی له شدن، والله این مردم نجیب‌ترین مردم جهانند ببینشون، بشنو چی میگن، بفهم چی میخوان فقط همین!!!
• حسن فتحی، کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس با نقل قول یک جمله از مارتین لوترکینگ نوشت: «هیچ چیز خطرناکتر از این نیست که جامعه‌ای بسازیم که در آن بیشتر مردم حس کنند که هیچ سهمی در آن ندارند. مردمی که حس می‌کنند سهمی در جامعه دارند از آن جامعه محافظت می‌کنند، ولی اگر چنین احساسی نداشته باشند، ناخودآگاه می‌خواهند که آن جامعه را نابود کنند.»
• پریناز ایزدیار، بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون، با هشتگ ایران چنین گفت: «اوضاع اقتصادی این روزها برای هیچ‌کس قابل تحمل نیست، کاش به جای خاموش کردن صدای اعتراضات، زودتر فکری به حال دلِ پر از درد این مردم کنید»

روحانیان

• محسن کدیور در یادداشتی با عنوان «صدای اعتراض مردم» در وبگاهش، این رویداد را «تظاهرات مسالمت‌آمیز مخالفت با سیاست‌های نادرست جمهوری اسلامی» توصیف نمود و بیان کرد که «شعار استقلال، آزادی، جمهوری ایرانی یعنی مردم خواستار اصلاح ساختاری نظام هستند.» او در پایان نوشت که این تظاهرات «می‌تواند شروع دوباره جنبش‌های رهایی‌بخش ملت ایران باشد، به شرط اینکه تظاهرکنندگان از تخریب اموال عمومی اجتناب کنند و رو به آینده دموکراتیک داشته باشد، نه اینکه خسته از استبداد آخوندی مفاسد استبداد وابسته شاهنشاهی را نادیده بگیرد.»
• حسن یوسفی اشکوری در ۹ دی ۱۳۹۶ یادداشتی با عنوان «آخوندا در سه اپیزود» در وبگاهش نشر داد که خاطراتش از سه رویداد انقلاب شاه و ملت، انقلاب ۱۳۵۷ ایران، و اعتراضات ۱۳۹۶ و نقش روحانیان شیعه در آن را یادآوری نمود.
• احمد علم‌الهدی در خطبهٔ دوم نماز جمعهٔ ۸ دی در مشهد، حرم امام رضا بیان داشت که «طبیعی است [رسانه‌های خارجی] «عربده‌کشی یک مشت خائنی» که وسط یک عده مطالبه‌گر برحق آمدند وضعیت مطالبات آنان را ابزار کنند، آن را به‌عنوان صدای ملت در مشهد و نیشابور و کاشمر و بیرجند منعکس کنند اما فریادهای حماسی فردای مردم ما را در سالروز ۹ دی اعتنا نخواهند کرد.» او خواسته‌های مالباختگان را برحق دانست.
• حسین نوری همدانی در ۹ دی گفت که «معتقدیم که مردم خواسته بحقی دارند و ما پشتیبان خواسته‌های مردم هستیم، مردمی که از گرانی، سختی معیشت، بیکاری و مشکلات فراوان زندگی رنج می‌برند، نمی‌توان با سخنرانی و الفاظ و عبارات و آمار مشکل آن‌ها را برطرف کرد.» «در این کشور مالباختگانی هستند که هر روز به ما نامه می‌نویسند و می‌گویند که ما پول خود را به این مؤسسات داده‌ایم و دولت پولی به ما نمی‌دهد، این بانک‌ها از مردم دیرکرد می‌گیرند و ما همیشه گفته‌ایم که این ربا و حرام است، متأسفانه دولت هیچ اقدامی برای مالباختگان نمی‌کند و فقط به‌فکر خود است.» «اخیراً حرکت‌هایی در شهرها به‌وجود آمده و دشمن خیلی به این حرکات امیدوار شده‌است، ما به مردم می‌گوییم هوشیار باشید و نگذارید عده‌ای ضدانقلاب و ضدنظام که گوش آن‌ها به حرف‌های دشمن است قاطی شما شده و موج‌سواری کنند.»
• ابراهیم رئیسی در ۹ دی در بوشهر گفت که «مردم با مشکلات اقتصادی و معیشتی مواجه هستند باید حتماً این گره‌های مردم گشوده شود و مشکلات معیشتی مردم حل‌وفصل شود. دولت باید به‌گونه‌ای در حل مشکلات اقتصادی و کسب‌وکار مردم عمل کند که مردم روزبه‌روز احساس کنند مشکلات آن‌ها کاهش یافته‌است.» و تأکید کرد «ملت ما اجازه نمی‌دهد خواسته‌های بحق آنان مورد سوءاستفاده دشمن قرار گیرد.»

واکنش‌های بین‌المللی

• سناتور جمهوریخواه تد کروز در بیانیهٔ ۹ دی اعلام کرد با مردم ایران که علیه «حکومت سرکوبگر و ظالم» تظاهرات کرده‌اند، اعلام همبستگی می‌کند. برخی اعضای کنگره مانند پل رایان، اورین هچ و تام کاتن نیز دیدگاه‌های همسو با معترضان داشته‌اند.
• آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد نیز روز سه شنبه از افزایش آمار کشته‌ها در تظاهرات ضددولتی ایران ابراز تاسف کرد و از جمهوری اسلامی ایران خواست حق تظاهرکنندگان مسالمت آمیز را به رسمیت بشناسد.
• اتحادیه اروپا اعلام کرد که وضعیت را در ایران زیر نظر دارد؛ همچنین انتظار دارد حق تجمع مسالمت‌آمیز رعایت شود.
• بیانیه‌ای به نام «فرهیختگان، نویسندگان و آزادگان سوریه» ۱۳ دی/ 3 ژانویه منتشر شد که در آن از معترضان حمایت نمودند، «از آنجا که ما درخواست‌های زنان و مردان شرکت‌کننده در تظاهرات را درک کرده و چه مطالبات انسانی و چه سیاسی باشند، درخواست‌هایی عادلانه و به حق می‌دانیم، امروز در کنار آزادگانی که در تظاهراتی گسترده به خیابان‌ها آمده و شعار آزادی سر داده و خواستار آزادی نسل‌های جدید از زندان‌های ولی فقیه و شبه‌نظامیان سپاه پاسدارانش شده و درخواست‌هایشان برای کرامت انسانی‌شان را فریاد زده و اصل مشکل منطقه را توضیح می‌دهد، می‌ایستیم.» ۹۲ نفر آن را امضا نمودند از از جمله امضاکنندگان سرشناس این بیانیه برهان غلیون، نوری جراح، جرج صبرا، ریاض نعسان آغا و علی فرزات می‌باشند.

دولت‌ها

• پس از آن که دو عضو کابینهٔ دولت اسرائیل با اعلام حمایت خود از اعتراضات سراسری در ایران در صفحه توییتر خود واکنش نشان دادند، نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو از اعضای کابینه خود خواست در بیان دیدگاهایشان دربارهٔ اعتراضات ایران محتاط بوده و آن‌ها را به «حداقل» برسانند. گیلاد اردان، وزیر امنیت عمومی اسرائیل پیش از این گفته بود: «معترضان ایرانی شجاعانه در برابر حکومتی که میلیاردها دلار از پول خود را صرف کمک به گروه‌های تروریستی بین‌المللی مانند حماس و حزب‌الله می‌کند، ایستاده‌اند.»
• دولت آلمان نیز خواستار احترام دولت ایران به حقوق معترضان شده و از تظاهرکنندگان خواست که به صورت مسالمت‌آمیز خواسته‌هایشان را مطرح کنند.
• وزیر مشاور در امور خارجهٔ امارات متحدهٔ عربی، انور قرقاش، تأکید کرد که این تظاهرات فرصتی برای حمایت از منافع داخلی و توسعه در ایران است و گفت: «مصلحت منطقه و ایران در ساختنِ درون‌کشوری و توسعهٔ آن است نه در ستیزگی با جهان عرب.»
• رئیس‌جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا، دونالد ترامپ بر حمایت از مردم ایران و اعتراض‌شان، تأکید کرد. همچنین، سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید موضع دولت فدرال ایالات متحدهٔ آمریکا را بیان داشت. وزارت خارجه آمریکا پیش از واکنش سندرز نیز، در بیانیه‌ای خواستار حمایت همهٔ ملت‌ها از «خواسته‌های مردم ایران برای حقوق اولیه‌شان» شد.
• بوریس جانسون، وزیر امور خارجهٔ بریتانیا در توئیتی به تاریخ ۳۱ دسامبر، گفت که «رویدادها در ایران را با نگرانی دنبال می‌کنیم. ضروری است که شهروندان حق اعتراض مسالمت‌آمیز داشته باشند».
• بحرین از شهروندان خود خواسته‌است که به دلیل «ناآرامی‌ها و خشونت گسترده» به ایران «به‌طور دائم و بدون هیچ شرایطی» سفر نکنند. بیانیهٔ وزارت خارجه بحرین از شهروندان خود خواسته که بلافاصله «با مراقبت احتیاط فوق‌العاده» ایران را ترک کند.
• ترکیه خواهان اجتناب از دخالت خارجی در این وقایع شده و ابراز امیدواری کرده‌است که تنش بیشتری رخ ندهد.
• سخنگوی وزارت خارجه چین، می‌گوید پکن «گزارش‌ها در مورد وضعیت ایران را رویت کرده» و «امیدوار هستیم ثبات در ایران حفظ شود و این کشور توسعه پیدا کند». روزنامه‌های رسمی چین هم مقاله‌هایی در مورد اعتراضات ایران منتشر کرده‌اند.
• وزارت خارجهٔ روسیه، در ۳۱ دسامبر/۱۰ دی، توصیه‌هایی را برای اتباع روسیه در ایران ارائه داد که به آنها هشدار داده می‌شود تا از تجمع‌های دسته‌جمعی در ایران در پی تظاهرات‌های مداوم دوری کنند. در بیانیهٔ وزارت خارجهٔ روسیه در صفحهٔ فیسبوکش آمده‌است: «برخی شهرهای ایران، ازجمله تهران، مشهد، اصفهان و رشت، به‌دلیل نارضایتی اجتماعی ایجادشده در جامعه، شاهد تجمعات اعتراضی و درگیری میان معترضان و پلیس است؛ از شهروندان روسی در ایران می‌خواهیم که ضمن حفظ هوشیاری، از محل تجمعات مردم دوری کنند».
• سوریه هرگونه دخالت خارجی در امور داخلی ایران را غیرقابل قبول خواند و ابراز امیدواری کرد که توطئه شکست خواهد خورد.
• نوری المالکی معاون رئیس‌جمهور عراق بیان کرد که اعتراض‌های ایران «یک مسئله داخلی است. ولی دشمنان ایران و اذناب آنها برای ایجاد آشوب و بی‌ثباتی در این کشور تلاش می‌کنند.» او با حمایت از حاکمیت ایران و محکومیت «هر نوع دخالت خارجی» خواستار «حفظ آرامش و اتخاذ تدابیر مناسب» «به نفع ملت ایران» شد.
• طبق اعلام وزارت خارجه فرانسه، مقامات فرانسه با دقت تحولات ایران را پیگیری می‌کنند. حق اعتراض آزادانه و همچنین برخورداری از جریان آزاد اطلاعات، از حقوق اساسی هستند. فرانسه نگرانی خود را نسبت به‌شمار قابل توجه قربانیان و دستگیرشدگان این حوادث نیز ابراز کرد و اعلام کرد «این موضوعات و بطور کلی مسئله احترام به حقوق بشر، در قلب گفتگوها و مراودات ما با مقامات ایرانی طی هفته‌های پیش رو خواهد بود.»
• وزارت امور خارجه کانادا با انتشار اطلاعیه‌ای در ۳۰ دسامبر از خواسته‌ها و حقوق اساسی مردم ایران حمایت کرد و بیان کرد: «کانادا شاهد است که مردم ایران در حال استفاده از حق اساسی اعتراضِ مسالمت آمیز هستند.» «ما از مقامات ایرانی می‌خواهیم حقوق دموکراتیک و انسانی را حفظ کنند و به آن احترام بگذارند.»
• عبدالملک المخلافی، وزیر امور خارجهٔ یمن در دولت عبد ربه منصور هادی در یک سری از توییت‌های منتشر شده در ۲ ژانویه/ ۱۲ دی در حساب توییتر خود از تظاهرات حمایت نمود و آن را «قیام ایران»(انتفاضهٔ ایرانی) نامید که نیاز مردم این کشور به زندگی در صلح و آرامش با مردم منطقه روشن می‌سازد.
• آنجلینو آلفانو وزیر خارجه ایتالیا در ۲ ژانویه/۱۳ دی گفت که «با بالاترین دقت، اعتراضات و خواسته‌های تظاهرات‌کنندگان در ایران را دنبال می‌کنیم …باید آزادیهای مسالمت‌آمیز برای بیان و تظاهرات در ایران تضمین شود.»
• مارگو والستروم وزیر خارجه سوئد در پیامی گفت: «تظاهرات در ایران را دنبال می‌کنیم. مهم است که از خشونت بیشتر جلوگیری شود. آزادی اجتماع، یک حقِّ اساسی انسانی است».« محکومیت کافی نیست، خشونت رژیم اسلامی باید محکوم شود.»

سازمان‌ها

• سازمان جوامع ایرانیان آمریکایی، گروهی هم‌پیمان با شورای ملی مقاومت ایران در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۷ در برابر کاخ سفید گردآمدند و حمایت خود را از معترضان بیان نمودند.
• گزارشگران بدون مرز ۱۰ دی در فیس‌بوک خود «محدود کردن دسترسی مردم به اینترنت و نرم‌افزارهای کاربردی چون تلگرام و اینستاگرام را از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی ایران» را محکوم کرد و آن را «سرکوب آزادی اطلاع‌رسانی و حق دانستن مردم» دانست.

خشونت‌ها

طبق گزارش رسانه‌های ایران، تا یازدهم دی ماه، در کل ۱۲ تن در جریان اعتراض‌ها کشته شده‌اند. به گفته وبگاهی که مسائل حقوق بشر در شرق کردستان را پوشش می‌دهد در تظاهرات ۹ دی ۱۳۹۶ دورود استان لرستان بر اثر تیراندازی نیروهای امنیتی لرستان ۵ نفر کشته شدند؛ با این حال معاون سیاسی امنیتی استانداری لرستان بدون تأیید این تیراندازی آمار کشته شدگان در شهرستان دورود را ۲ نفر اعلام کرد و آن را با گروه‌های تکفیری و سرویس‌های اطلاعاتی خارجی مرتبط دانست اما حمیدرضا کاظمی، نمایندهٔ پل‌دختر لرستان تیراندازی پلیس به متعرضان را تأیید کرد. ماشاءالله نعمتی فرماندار دورود لرستان در مصاحبه‌ای گفت «آمار دقیقی از افرادی که در تظاهرات شب ۱۰ دی ۱۳۹۶ دورود کشته یا زخمی شده‌اند، نداریم» ولی زیر گرفته‌شدن و جان باختن یک فرد میانسال و یک پسر نوجوان را توسط یکی از ماشین‌های آتش‌نشانی که به گفتهٔ او توسط معترضان به‌زور گرفته شده بود وپس از آسیب زدن آن و شکستن شیشه‌های خودرو، ماشین را خلاص کرده و از روی پل «وحدت» شهر دورود رها کردند، تأیید کرد.

هدایت‌الله خادمی نماینده ایذه استان خوزستان کشته شدن دونفر از متعرضان و زخمی شدن تعدادی خوزستانی در شب ۱۰ دی ۱۳۹۶ را تأیید کرد اما از هویت تیراندازان ابراز بی‌اطلاعی کرد.

همراه شدن یگان‌ویژه با مردم

برخی ویدئوهای منتشر شده ۱۲ دی حاکی از آن است که یگان ویژه پلیس در مواردی در برابر مردم مقاومت نکرده‌است و گفته: «سرباز مملکتیم، با اجنبی می‌جنگیم، نه با شما» و مردم شعار «کنار ما باش» سر داده‌اند.

نام و شرح کشته‌شدگان

• به گفته خبرگزاری فرانسه با کشته‌شدن تظاهرکنندگان شهرستان دورود در استان لرستان ناآرامی‌های ایران وارد مرحلهٔ تازه‌ای شد.
• به گزارش رسانه‌های ایران نیروهای وزارت اطلاعات (موسوم به سربازان گمنام) متعرضی که سبب برخورد ماشین آتش‌نشانی با دو شهروند دورود لرستان شد بود را دستگیر کردند.
• اصغر هدایت فرماندار فلاورجان کشته شدن ۶ نفر از متعرضان که به کلانتری قهدریجان در استان اصفهان حمله کرده بودند را تأیید کرد، به گفته او «اغتشاش‌گران تا زمانی که وارد حیاط کلانتری شهر قهدریجان شدند، عوامل کلانتری رأفت خود را نشان دادند اما زمانی که قصد خلع سلاح آن‌ها را داشتند با قاطعیت با اغتشاش‌گران برخورد به عمل آمد.» و حسین حسین‌زاده جانشین فرمانده انتظامی استان اصفهان تأیید کرد که در قهدریجان هیچ پلیسی کشته نشده‌است.

فهرست جان‌باختگان

• حمزه لهشنی، از معترضان کشته شده توسط تیراندازی پلیس دورود لرستان.
• محسن ویرایسی، از معترضان کشته شده توسط تیراندازی پلیس دورود لرستان.
• محمد چوباک، از معترضان کشته شده توسط تیراندازی پلیس دورود لرستان.
• حسین رشنو، از معترضان کشته شده توسط تیراندازی پلیس دورود لرستان.
• احمد موسوی، از معترضان کشته شده توسط تیراندازی پلیس دورود لرستان.

فضای امنیتی

تهران به‌عنوان پایتخت سیاسی ایران، دارای فضای امنیتی شد و مأموران پلیس ضد شورش در میدان‌ها و خیابان‌های مرکز شهر حضور یافتند. در بسیاری از شهرها از جمله اصفهان، تهران، تویسرکان، شهرضا و کرمانشاه معترضان با مأموران درگیر شدند.

شعارها

• این‌همه لشکر آمده، علیه رهبر آمده (یورونیوز)
• ای شاه ایران برگرد به ایران. (بی‌بی‌سی)(وبسایت ایرانیان انگلستان)
• ایران که شاه نداره حساب کتاب نداره. (بی‌بی‌سی)
• سوریه را رها کن، فکری به حال ما کن (رادیو فردا)
• نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران (رادیو آزادی)
• رضاشاه روحت شاد (رادیو آزادی)
• چه اشتباهی کردم که انقلاب کردم (رادیو آزادی)
• زندانی سیاسی آزاد باید گردد (رادیو آزادی)
• اصلاح‌طلب، اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا (بی‌بی‌سی)
• ملت گدایی می‌کند، آقا خدایی می‌کند (رادیو آزادی)
• سیدعلی حیا کن، مملکتو رها کن (رادیو فردا)
• مرگ بر روحانی (رادیو فردا)
• مرگ بر دیکتاتور (رادیو فردا)
• پلیس برو دزد رو بگیر (رادیو فردا)
• اسلام رو پله کردید، مردم رو ذله کردید (رادیو فردا)
• چه اشتباهی کردیم که انقلاب کردیم (رادیو فردا)
• نترسید نترسید ما همه با هم هستیم (رادیو فردا)
• نان، کار و آزادی (الریاض)
• آخوندها حیا کنید، مملکت رو رها کنید (گویا)
• شاهنشاه روحت شاد (گویا)
• می‌میریم، می‌میریم، ایران رو پس می‌گیریم (گویا)
• کشور ما دزدخونه است، توی جهان نمونه است (گویا)
• عزا عزاست امروز، حقوق ملت ما زیر عباست امروز (گویا)
• ما آریایی هستیم، عرب نمی‌پرستیم (بی‌بی‌سی)
• الشعب یرید اسقاط النظام (العربیه)
• مرگ بر خامنه ای (رادیوفردا)
• سید علی ببخشین، دیگه باید بلند شین (رادیو فردا)
• مرگ بر روسیه (دویچه وله)
• مرگ بر حزب‌الله (دویچه وله)
• این است شعار مردم، رفراندوم، رفراندوم (صدای آمریکا)
• استقلال، آزادی، جمهوری ایرانی (پیک ایران)
• توپ تانک فشفشه، آخوند باید گم بشه (یورونیوز)
• جوون بیکار نشسته، آخوند تو کاخ نشسته (یورونیوز)

پیامدهای اقتصادی

• افزایش بهای نفت به بالاترین نرخ خود از اواسط سال ۲۰۱۵ تاکنون (۹ دی، سومین روز اعتراضات) (برخی کارشناسان علت این افزایش را اتفاقات اخیر ایران گزارش کرده‌اند)
• افزایش بهای سکه بهار آزادی به ۱۵۰۶۰۰۰ تومان تا تاریخ چهارشنبه ۱۳ دی ۱۳۹۶ (ششمین روز اعتراضات)
• افزایش بهای دلار آمریکا به ۴۴۲۵ هزار تومان تا تاریخ چهارشنبه ۱۳ دی ۱۳۹۶ (ششمین روز اعتراضات)
• افزایش بهای ارز یورو به نرخ ۵۵۲۰ هزار تومان تا تاریخ چهارشنبه ۱۳ دی ۱۳۹۶ (ششمین روز اعتراضات)

جستارهای وابسته

• اعتراضات علیه حسن روحانی
• اعتراضات علیه ولایت فقیه (خمینی، خامنه‌ای)
• قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران