سیرجان
| سیرجان | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | کرمان |
| شهرستان | سیرجان |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) پیشین | شیرگان، شهریگان، سیرگان، سعیدآباد |
| سال شهرشدن | ۱۳۰۶ |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۹۹٬۷۰۴ نفر(سرشماری سال۱۳۹۵) |
| رشد جمعیت | ▲ ۷٫۵۹+% |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع | ۱۷۶۶ متر از سطح دریا[نیازمند منبع] |
| آب‌وهوا | |
| میانگین بارش سالانه | ۱۳۵ میلی‌متر |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | رضا سروش نیا[۱] |
| ره‌آورد | مسقطی، قُوّتو، پسته، کشک، کلمپه گلیم شیرکی پیچ |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۳۴ |
| وبگاه | شهرداری سیرجان |
| شناسهٔ ملی خودرو | ایران ۶۵-د و۷۵-ب و ۷۵-ص[۲] |
| کد آماری | ۱۳۳۸ |
| پانویس | سیرجان شهر تاریخ و صنعت ، سیرجان شهر دارالحسین |
سیرجان شهری در جنوب ایران و در جنوب غربی استان کرمان و مرکز شهرستان سیرجان است. این شهر در ۹۶۰ کیلومتری تهران و ۱۸۰کیلومتری کرمان قرار دارد و با توجه به قرار گرفتن در تقاطع محورهای مواصلاتی تهران - بندرعباس و کرمان - شیراز از گذشته تاکنون، مورد توجه بوده‌است.[۴][۵] جمعیت شهر سیرجان بر پایه سرشماری سال ۹۵ برابر ۱۹۹٬۷۰۴ نفر بوده‌است و به لحاظ جمعیت دومین شهر استان کرمان بعد از شهر کرمان می‌باشد. شهر سیرجان به دو منطقهٔ شهرداری تقسیم شده‌است.[۶] سیرجان یکی از شهرهای صنعتی و اقتصادی کشور به‌شمار می‌رود و منطقه ویژه اقتصادی محسوب می‌شود. شهر سیرجان سرانه فضای سبز خوبی دارد[۷] ارتفاع شهر سیرجان از سطح دریا ۱۷۶۶ متر است و به دلیل قرارگرفتن سیرجان در دشتی مرتفع، این شهر نسبت به شهرهای نیمه کویری دیگر ایران هوایی معتدل‌تر و ملایم‌تر دارد و یکی از تولیدکنندگان اصلی پسته در استان کرمان است. به لحاظ تاریخی نیز سیرجان جاذبه‌های مهمی را در خود جای داده‌است.
پیشینه[ویرایش]
قدیمی‌ترین سند تاریخی دربارهٔ سیرجان این نوشتهٔ ابن اثیر است: «گشتاسب یکی از پادشاهان قدیم ایران بود و دین سلیمان را داشت، دین زرتشت را پذیرفت و در کوهستانی که تنبور نام داشت جای گرفت و در حالت تقیه به عبادت مشغول شد». به عقیده استاد باستانی پاریزی، کوه تنبور همان است که در مشرق سیرجان و حدود چهار گنبد قرار گرفته و به همین نام مشهور است.[۴]
وجه تسمیه[ویرایش]
دربارهٔ وجه تسمیهٔ سیرجان نظرهای مختلفی اظهار شده‌است، ولی پژوهشگران عمدتاً بر این عقیده‌اند که در زمان ساسانیان به دلیل وجود قناتهای بسیار زیاد در این منطقه، آن را سیرگان یا سیرکان یعنی سیرآب از قنات یا پر از قنات نامیده‌اند. عده‌ای نیز کلمه گان یا کان را که به معنی معدن است به علت وجود معادن گوناگون در این منطقه دانسته‌اند. در استیلای عرب نام سیرگان معرب شده و به سیرجان تغییر یافت.[۸]
سیرجان پیش از اسلام[ویرایش]
بنای سیرجان را به بهمن پادشاه اشکانی نسبت می‌دهند. ژان گوره در کتاب خواجهٔ تاجدار، شرحی بر سیرجان می‌نویسد و نشان می‌دهد که سیرجان قبل از اشکانیان نیز آباد بوده و توضیح می‌دهد: «سیرجان قدیم، به قول مورخان قدیم، از جمله سیسرون و کتزیاس که در دورهٔ هخامنشیان می‌زیسته‌اند، دارای ده محله بوده و در هر یک از محلات آن شهر، یک دسته از مردم زندگی می‌کرده‌اند».[۹] اما قدمت این شهر را به قبل از اشکانیان نیز نسبت داده‌اند. آن گونه که در کتاب تاریخ کرمان نوشته شده‌است: «اسکندر در بازگشت از هندوستان از روی قلعهٔ سنگ که محل قدیم شهر سیرجان است، عبور کرده و از طریق بوانات به پاسارگاد رفته‌است.»[۱۰]
سیرجان پس از اسلام[ویرایش]
مقدسی در قرن چهارم هجری قمری، سیرجان را یکی از چهار ولایت کرمان ذکر می‌کند. شهر قدیم سیرجان در محل قلعهٔ سنگ (در فاصله ۹ کیلومتری شهر فعلی سیرجان قرار دارد) و تا سال ۷۹۶ هجری قمری آباد بوده‌است و در آن تاریخ به وسیله «ایدکو» سردار تیمور، که دو سال شهر را در محاصره داشت نابود می‌گردد. ساکنان باقی‌مانده آن به محلی در همان نزدیکی به نام باغ بمید منتقل می‌شوند و شهر جدید در آن موقعیت بوجود می‌آید.[۴] اما باز در هجوم محمود افغان به کرمان، سیرجان هم مورد حمله و غارت قرار می‌گیرد. سال‌ها بعد در حدود سال ۱۲۰۰ هجری قمری، میرزا سعید کلانتر در جنوب باغ بمید دهی را آباد نمود که سعیدآباد نامیده شد، و این سعید آباد، همین شهر فعلی سیرجان و در واقع سومین موقعیت این شهر است.[۱۰]
آب و هوا و اقلیم[ویرایش]
اقلیم سیرجان نیمه‌بیابانی است.[۱۱] رطوبت متوسط آن ۳۶٪ و میانگین بارندگی سالانه ۱۶۰ میلی‌متر است.[۱۲]تابستان‌های نسبتاً گرم با شب‌های تابستانی خنک و زمستان های نسبتا سرد دارد. یکی از مرتفع‌ترین دشت‌های داخلی ایران به نام دشت ابراهیم‌آباد در جنوب‌شرقی سیرجان قرار گرفته و حداقل ۱٬۷۱۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. کویر نمک سیرجان در فاصلهٔ ۳۰ کیلومتری غرب شهر سیرجان واقع در استان کرمان می‌باشد. طول این کویر در حدود ۵۰ کیلومتر و عرض آن در قسمت میانی برابر با ۲۰ کیلومتر می‌باشد که هر چه در جهت شمال یا جنوب آن حرکت کنید از عرض آن کاسته می‌شود.[۱۳] موقعیت ژئولوژیک زمین‌شناسی سیرجان در کشور بی‌نظیر است. در شرق و شمال شرق این شهر کوه‌های بلند و مناطق سردسیر پاریز، چهارگنبد و قهستان وجود دارد.
جمعیت[ویرایش]
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت شهرسیرجان ۱۹۹٬۷۰۴ نفر (۵۸٬۷۵۶ خانوار) بوده‌است.[۱۴] جمعیت سیرجان با احتساب شهر نجف شهر که در نزدیکی شهرسیرجان قرار دارد بالغ بر ۲۲۰٬۰۰۰ نفر می رسد
گردشگری[ویرایش]
این شهر به دلیل قدمتی که دارد، مجموعه و موزه‌ای است از ادوار مختلف تاریخ ایران که هنوز در بناهای این شهر انعکاس دارد. معماری سیرجان صاحب یکی از بی‌نظیرترین نوع بادگیرهای ایرانی به نام بادگیر چپقی است.
دیدنی‌های تاریخی و فرهنگی[ویرایش]
- امام زاده احمد (ع)
- امامزاده علی (ع)[۱۵]
- بادگیر چپقی[۱۶]
- بازار تاریخی سیرجان[۱۷] این بازار از بناهای دوره قاجاریه است.[۱۸]
- یخدان‌های دوقلو[۱۹][۲۰]
- خانهٔ حاج رشید
- یخدان حاج رشید
- خانه علی‌اکبر شوکت سعیدی
- باغ سنگی
- آرامگاه میر زبیر
- قلعه سنگ سیرجان
- بنای شاه فیروز[۲۱][۲۲]
- کاروانسراها
- خانه خلعتی (صدرزاده)
- عمارت سعیدنیا
- باغ سنگی
- خانه ناظم
- عمارت صدرزاده
- کاروانسرای هماشهر
- روستای تاریخیکران
- قنوات هماشهر
- بنای میرزبیر هماشهر
موزه‌ها[ویرایش]
- موزه تاریخ و مردم‌شناسی سیرجان
- موزه سنگ‌های تزئینی در محل بنای بادگیر چپقی
- موزه دیرینه‌شناسی[۲۳]
- موزه دستبافته‌های عشایری سیرجان[۲۴]
- کوره آجر پزی سنتی حجت آباد
دیدنی‌های طبیعی[ویرایش]
- منطقهٔ زیبا و خوش آب و هوای پاریز
- منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ سیاهکوه
- سرو کهنسال امامزاده احمد
- طبیعت زیبای بلورد
- کفه نمک واقع در خیرآباد
- صخره باستانی بی‌بی‌دن دارستان
- منطقه کوهستانی و خوش آب و هوای چهارگنبد
- منطقه کوهستانی و خوش آب و هوای گدارخانه سرخ
- باغ‌های پسته
- باغ‌های قهستان (سعادت آباد) و کران
- قنوات هماشهر
- یخدان‌های قدیمی باغ بمید
- سد تنگوئیه (در فاصله ۲۵ کیلومتری جاده سیرجان-کرمان)
کوه‌های سیرجان[ویرایش]
کوه دالخونی، کوه لاشکار یا دکل، کوه قوچی، کوه سیاهکوه، کوه خواجویی، کوه چشمه قافل، کوه پوته ای، کوه مقولی، کوه سیاهکوه خیرآباد، کوه باغچوبی، کوه منسار، کوه کلاهی، کوه زرد، کوه خرسی، کوه خاکستری، کوه دره گرا، کوه مگسی، کوه ریزآب، کوه یال خری، کوه کمربست، کوه پوته‌ای، کوه شاه خیرالله، کوه هیزم بریز، کوه قله ماری، کوه تنبور، کوه یال سبز، کوه چاه طلا، کوه لانه زنبوری، کوه کویز، کوه چاه پت، کوه چک آب، کوه باغ حسن، کوه تونل، کوه پنج، کوه میان کوه زیارت، کوه کهکمی، کوه نوکن، کوه خدا نزدیک، کوه چاهزار، کوه قدارکوه، کوه چاه میل، کوه بیدسگلی
صنایع دستی[ویرایش]
سیرجان، شهر جهانی گلیم[ویرایش]
- گلیم شیریکی پیچ: این نوع گلیم در میراث جهانی یونسکو ثبت شده و سیرجان به عنوان شهر جهانی گلیم معرفی شده‌است.[۲۵][۲۶] به ندرت می‌توان در میان گلیم‌های شیریکی‌پیچ، دو نقش همانند یافت؛ چون نقوش، ترکیب‌بندی و رنگ‌ها بیانگر اندیشه و احساس بافنده‌اند و شادی و اندوه او در سردی و گرمی رنگ تبلور می‌یابد و نشانه‌های ذهنی یا تقلیدی را در شکل‌دادن نقوش از محیط و طبیعت و از باورها، عقاید، عادات، سنت‌ها الهام می‌گیرد.
- پته دوزی
- قالی
هتل‌ها و مراکز اقامتی[ویرایش]
- هتل چهارستاره زیگورات سیرجان(★★★★)(درحال احداث)
- هتل عطر سیب(★★★)
- هتل سروش[۲۷](★★)
- هتل فدک[۲۷](★★)
- هتل کهکشان[۲۷](★★)
- هتل سیرجان[۲۷]
- هتل قائم
- مهمانسرای جهانگردی سیرجان
بازارها و مراکز تجاری[ویرایش]
بازارهای سیرجان شامل قدیمی‌ترین به نام بازار کاروانسرای آقا ابراهیم و بازار قدیم و بازارنو می‌باشد و شامل یک بازار سنتی قهوه قوتو معروف به بازار علافی و تعدادی بازار نوساز است.
- بازار تاریخی سیرجان بازار و کاروانسرای آقا ابراهیم و بازارهای قدیم و نو[۲۸]
- بازار مهیاشهر از بازار روزهای جدید
- مجتمع تجاری مهر
- جمعه بازار
سوغات[ویرایش]
- مسقطی، پسته، قوتو (قاووت)
- شیرینی‌های خانگی از جمله باقلوا، کماچ سهن، کلمپه و دیگر شیرینی‌های سنتی
- گلیم شیرکی پیچ و پته
- بادام، انار، قیصی و زردآلو و انواع میوه‌جات
مراکز فرهنگی[ویرایش]
کتابخانه‌ها[ویرایش]
شهر سیرجان دارای ۱۲ کتابخانه عمومی رسمی زیرنظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.[۲۹]
سینما[ویرایش]
- سینما قدس[۳۰]
حمل و نقل شهری[ویرایش]
اتوبوسرانی[ویرایش]
اتوبوسرانی سیرجان ۷۸ دستگاه اتوبوس در اختیار دارد.[۳۱]
تاکسیرانی[ویرایش]
حمل و نقل بین شهری[ویرایش]
فرودگاه[ویرایش]
فرودگاه سیرجان:[۳۲] فرودگاه سیرجان فرودگاهی در کشور ایران با کد یاتا SYJ و ایکائو OIKY است که در شهر سیرجان قرار دارد. در سال ۲۰۱۶ میلادی ۴۲۸ نشست و برخاست هواپیما در این فرودگاه انجام شد و ۳۲٬۵۱۲ کیلوگرم بار و ۲۱۲٬۳۱۸ نفر مسافر از طریق آن جابجا شدند.
راه‌آهن[ویرایش]
قطار بندرعباس به تهران از سیرجان می‌گذرد و این شهر دارای ایستگاه راه‌آهن است. همچنین قطار بندرعباس به مشهد از این شهر عبور می‌کند که امکان مسافرت به مشهد از طریق راه‌آهن برای شهروندان این شهر فراهم است. عملیات احداث راه‌آهن سیرجان به کرمان نیز آغاز شده‌است.
تعدادی از میادین و معابر مهم[ویرایش]
تقاطع های غیرهمسطح[ویرایش]
- پل روگذر دفاع مقدس
- زیرگذر شیخ فضل‌الله نوری
- پل حجت آباد (شهید فتحی)
بلوارها و میدان های مهم[ویرایش]
- بلوار سردار جنگل
- خیابان شریعتی
- میدان امام علی (ع)
- خیابان آیت‌الله سعیدی
- بلوار دکتر صادقی
- بلوار سید جمال الدین اسدآبادی
- میدان آزادی
- بلوار عباسپور
- خیابان وحید
- بلوار قاآنی
- بلوار هجرت
- بلوار دکتر صفارزاده
- بلوار فاطمیه
- خیابان احمد کافی
- بلوار نماز
- بلوار شیخ مفید
- خیابان شهید نصیری
- میدان معلم ( درمانگاه بهبود )
- بلوار هجرت (دانشگاه ازاد واحد پردیس - مساکن مهر - نجف شهر جدید)
فضای سبز شهری[ویرایش]
سرانه فضای سبز شهری سیرجان نسبتاً بالا است.[۷] این فضای سبز به گونه‌ای است که بیشتر از میانگین سرانه فضای سبز کشور است و می‌توان شهر سیرجان را یک شهر سبز توصیف کرد. سرانه فضای سبز شهری سیرجان تا سال ۹۶ بیش از ۲۰ متر مربع بوده‌است.[۳۳]
پارک‌ها و بوستان‌ها[ویرایش]
شهر سیرجان پارک ها و بوستان‌های متعدد دارد که از آن جمله می‌توان به این بوستان‌ها اشاره کرد:
- بوستان مسافر
- بوستان مهندس صبوری
- بوستان شاهد
- بوستان هادی
- شهربازی سیرجان
- بوستان سعدی
- بوستان گلستان
- بوستان یاسمن
- بوستان بهارستان
- بوستان فردوسی(۱۷شهریور)
- پارک بانوان
- بوستان آزادگان
- بوستان لاله
- بوستان گلگهر
- بوستان بنفشه
- بوستان سرو
- بوستان شفا
- بوستان فارابی
- بوستان الغدیر مکی آباد
- بوستان ملت
- پارک آبی دلفین سیرجان[۳۴]
اینترنت وایرلس رایگان پارک‌ها[ویرایش]
دربرخی پارک‌های شهر سیرجان اینترنت وایرلس (بی‌سیم) رایگان به‌عنوان یکی از امکانات ارتباطی در دسترس شهروندان سیرجانی است.[۳۵]
فاصله تا سایر شهرها[ویرایش]
- فاصله تا تهران: ۹۶۶ کیلومتر
- فاصله تا کرمان: ۱۸۵ کیلومتر
- فاصله تا رفسنجان:۱۴۵کیلومتر
- فاصله تا بردسیر: ۱۲۰ کیلومتر
- فاصله تا بندرعباس: ۳۰۰ کیلومتر
- فاصله تا شهربابک: ۹۸ کیلومتر
- فاصله تا بافت: ۱۰۸ کیلومتر
- فاصله تا نی ریز: ۱۶۷ کیلومتر
- فاصله تا شیراز: ۳۶۷ کیلومتر
- فاصله تا یزد: ۳۵۱ کیلومتر
- فاصله تا حاجی‌آباد: ۱۴۴ کیلومتر
اقتصاد[ویرایش]
منطقهٔ ویژهٔ اقتصادی سیرجان[ویرایش]
منطقهٔ ویژهٔ اقتصادی سیرجان، که الگوی توسعهٔ مناطق ویژهٔ اقتصادی در سراسر ایران محسوب می‌شود، نخستین منطقهٔ ویژهٔ چندمنظوره در ایران است که با مجوز فعالیت‌های همه‌جانبه اقتصادی در بخش‌های صنعت، تجارت و خدمات به سرمایه‌گذاران فعال خدمات ارائه می‌دهد. منطقهٔ ویژهٔ اقتصادی سیرجان، در بهمن ماه سال ۱۳۷۰ بر مبنای تبصرهٔ ۲۰ قانون برنامهٔ اول توسعهٔ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران تأسیس و از شهریورماه سال ۱۳۷۲ تأسیسات گمرکی، انبارهای نگهداری کالا و فاز اول تأسیسات زیربنایی به بهره‌برداری رسیده‌است. منطقهٔ ویژهٔ اقتصادی سیرجان، تمامی امکانات و تسهیلات لازم برای تولید و تجارت بین‌المللی را یکجا و به صورت قابل دسترسی فراهم آورده و شرایط و موقعیت آن برای سرمایه‌گذاری‌های صنعتی، تولیدی، تجاری و خدمات پشتیبانی منحصربه‌فرد است. تاکنون بالغ بر ۴۰ واحد تولیدی با سرمایه‌گذاری بالغ بر ۲۰۰۰ میلیارد ریال در منطقه ویژه اقتصادی سیرجان به بهره‌برداری رسیده و فضای انباری سرپوشیده بالغ بر ۲۰۰۰۰۰ مترمربع برای نگهداشت کالا در اختیار تجار و بازرگانان محترم داخلی و خارجی قرار می‌گیرد.[۳۶]
مراکز حوزوی و دانشگاهی[ویرایش]
حوزه‌های علمیه[ویرایش]
دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی[ویرایش]
- دانشگاه صنعتی سیرجان[۳۹]
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان[۴۰]
- دانشگاه پیام نور سیرجان[۴۱]
- دانشکده علوم پزشکی سیرجان[۴۲]
- دانشکده فنی و حرفه‌ای پسران سیرجان (شهید کرانی)
- دانشکده فنی و حرفه‌ای دختران سیرجان (کوثر)
بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مهم[ویرایش]
- بیمارستان غرضی سیرجان[۴۳]
- بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی امام رضا (ع)[۴۴]
- بیمارستان ولایت (نیروی دریایی ارتش)
- بیمارستان فوق تخصصی گلگهر(درحال احداث واقع در منطقه ویژه اقتصادی سیرجان)
- درمانگاه بهبود
- درمانگاه سیب
- درمانگاه سلامت
- درمانگاه رویان
- درمانگاه امام رضا
- درمانگاه آراد
- درمانگاه حضرت زینب
- درمانگاه فرهنگیان
- درمانگاه هلال احمر
ورزش و امکانات ورزشی[ویرایش]
هم‌اکنون باشگاه فرهنگی ورزشی گلگهر با پوشش قریب به ۲۰۰۰ ورزشکار و با استفاده از ۶۰ نفر کادر فنی در غالب ۳۸ تیم ورزشی سعی در ارتقاء سطح کمی وکیفی ورزش شهرستان سیرجان و استان کرمان دارد. حضور حرفه‌ای در رشته‌های فوتبال و والیبال و همچنین حمایت از ورزش همگانی شهرستان و کارگری در سطح شرکت معدنی و صنعتی گل گهر، باعث ایجاد انگیزه، تحرک و پویایی بین نسل جوان شهر شده‌است و سلامتی و شادابی را نیز به فضای کارگری شرکت هدیه کرده‌است. حضور تیم‌های ورزشی باشگاه فرهنگی ورزشی گلگهر در لیگ‌های کشوری تبعات مثبت فراوانی را برای ورزش و اقتصاد شهر سیرجان به همراه دارد و علاوه بر ایجاد اشتغال مستقیم، به صورت غیرمستقیم نیز باعث ایجاد اشتغال گردیده‌است. هم چنین حضور تیم‌های مختلف ورزشی در سیرجان باعث رونق هتل‌ها، رستوران‌ها، فروشگاه‌ها و گسترش صنعت توریسم داخلی نیز شده‌است.[۴۵]
مجموعه‌های ورزشی[ویرایش]
- استادیوم امام علی سیرجان
- استادیوم تختی
- استادیوم و مجموعه ورزشی گل گهر
- استادیوم و مجموعه ورزشی شماره ۲ گل گهر
مجموعه ورزشی گل گهر[ویرایش]
مجموعه ورزشی گل گهرسیرجان شامل استادیوم و سایر امکانات ورزشی است که در شهر سیرجان واقع شده‌است.[۴۶]
تیم‌های شاخص ورزشی در لیگ‌های کشور[ویرایش]
سیرجان از شهرهای ورزشکار پرور است ودر تربیت جوانان ورزشکار با امکانات کم درصدر هست. تیم ها و باشگاه های گوناگونی از این شهر در لیگ های کشور حضور دارند.
- باشگاه فوتبال گلگهر سیرجان در لیگ برتر فوتبال ایران حضور دارد.
- تیم فوتبال شهرداری سیرجان (بانوان) در لیگ برتر فوتبال بانوان کشور حضور دارد.
- باشگاه والیبال فولاد سیرجان ایرانیان در لیگ برتر والیبال کشور حضور دارد.
- باشگاه فوتبال آرمان گهر سیرجان که در لیگ دسته اول فوتبال ایران حضور دارد
- باشگاه فوتسال گهرزمین سیرجان که در لیگ دسته اول فوتسال کشور حضور دارد.
- هیئت کشتی سیرجان در لیگ برتر کشتی حضور داشته و درسال ۹۸ مقام سوم را کسب نمود.
- تیم هیئت شطرنج سیرجان که به لیگ برتر کشور صعود کرده است.[۴۷]
رسانه‌ها[ویرایش]
از نشریات محلی سیرجان می‌توان به هفته‌نامه‌های پاسارگاد،[۴۸] سخن تازه،[۴۹] نگارستان،[۵۰] صبح سیرجان، نگین و پایگاه‌های خبری سیرنا[۵۱] و شهر من سیرجان پر مخاطب ترین رسانه در استان و سیرجان آنلاین اشاره کرد.
پانویس[ویرایش]
- ↑ سروش نیا شهردار سیرجان شد[پیوند مرده]
- ↑ بانک اطلاعاتی آکو، لیست پلاک‌های خودروهای ایران
- ↑ پارسا نجمی نژاد (۹ اسفند ۱۳۹۴–۱۲:۴۳). «نتایج نهایی انتخابات مجلس در کرمان». ایسنا. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ وثوقی رهبری، علی‌اصغر. تاریخ سیرجان. کرمان: انتشارات مرکز کرمان‌شناسی، ۱۳۷۶ خورشیدی، شابک ۹۶۴-۶۴۸۷-۰۱-۷.
- ↑ شهر الکترونیک سیرجان - سیرجان ازنگاه رسانه ها
- ↑ دربارهٔ شهرداری سیرجان
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ طرح‌های عمرانی شهرداری سیرجان
- ↑ مؤید محسنی، علی اکبر. نشریهٔ فرهنگ سیرجان، سال ۱۳۳۶، ص ۲۴
- ↑ گور، ژان. ترجمه منصوری، ذبیح‌الله. خواجهٔ تاجدار. تهران: انتشارات امیرکبیر، ۱۳۸۶. ص ۱۷۲
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ وزی‍ری کرمانی، اح‍م‍دع‍ل‍ی. ت‍ص‍ح‍ی‍ح و ت‍ح‍ش‍ی‍هٔ باستانی پریزی، م‍ح‍م‍داب‍راه‍ی‍م. تاریخ کرمان. تهران: انتشارات ع‍ل‍م‍ی، ۱۳۷۰
- ↑ https://www.sked.co.ir/index.aspx?page_=form&order=show&lang=1&sub=0&PageId=32&PageIDF=0&tempname=SkedMain دربارهٔ سیرجان
- ↑ http://www.ssez.ir/index.aspx?siteid=81&pageid=161 بایگانی‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine وبگاه منطقهٔ ویژهٔ اقتصادی سیرجان
- ↑ کویر نمک سیرجان
- ↑ «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در خرداد ۱۳۹۶.
- ↑ علی سیرجان
- ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ بادگیر چپقی[پیوند مرده]
- ↑ سیرجان[پیوند مرده]
- ↑ تاریخی سیرجان[پیوند مرده]
- ↑ دوقلوی سیرجان[پیوند مرده]
- ↑ مهر:معرفی یخدان‌های دوقلوی سیرجان
- ↑ بنای شاه فیروز
- ↑ «بنای شاه فیروز». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ مارس ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۸ مارس ۲۰۱۸.
- ↑ «معرفی موزه‌های شهر سیرجان». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۷ اکتبر ۲۰۱۷.
- ↑ «خبرگزاری ایسنا: افتتاح موزه دستبافته‌های عشایری سیرجان». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۷ اکتبر ۲۰۱۷.
- ↑ «خبرگزاری فارس: ثبت سیرجان به عنوان شهر جهانی گلیم». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۲ اکتبر ۲۰۱۷.
- ↑ خبرگزاری ایرنا: سیرجان، شهر جهانی گلیم
- ↑ ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ ۲۷٫۲ ۲۷٫۳ وبگاه جامع هتلداری ایران، فهرست هتل‌های ایران
- ↑ بازار تاریخی سیرجان
- ↑ عمومی شهرستان سیرجان
- ↑ قدس سیرجان افتتاح شد[پیوند مرده]
- ↑ «تعداد اتوبوس‌های شهر سیرجان». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ اکتبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۵ اکتبر ۲۰۱۴.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۹ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری سیرجان در گفتگو با نشریه پاسارگاد عنوان کرد: سرانه فضای سبز هر سیرجانی ۲۰ متر مربع است
- ↑ پارک آبی دلفین سیرجان
- ↑ اینترنت بی‌سیم رایگان در پارک‌های سیرجان
- ↑ ویژه اقتصادی سیرجان[پیوند مرده]
- ↑ نام در حوزه علمیه نرجسیه سیرجان[پیوند مرده]
- ↑ علمیه برادران سیرجان به بهره‌برداری رسید[پیوند مرده]
- ↑ صنعتی سیرجان[پیوند مرده]
- ↑ آزاد اسلامی واحد سیرجان[پیوند مرده]
- ↑ [sirjanpnu.ac.ir///دانشگاه پیام نور سیرجان]
- ↑ پایگاه دانشکده علوم پزشکی سیرجان
- ↑ «بیمارستان غرضی سیرجان». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۵ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ تولد سه قلوها در بیمارستان امام رضا سیرجان
- ↑ «سایت باشگاه گل گهرسیرجان». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۲.
- ↑ «ورزشگاه اختصاصی گل گهر». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۲ اکتبر ۲۰۱۹.
- ↑ خبری: شطرنجبازان سیرجانی تاریخ سازی کردند
- ↑ هفته نامه پاسارگادسیرجان[پیوند مرده]
- ↑ هفته نامه سخن تازه[پیوند مرده]
- ↑ هفته نامه نگارستان سیرجان[پیوند مرده]
- ↑ سیرنا
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای سیرجان دارد. |
- فرمانداری ویژه سیرجان
- رسانه سیرجان آنلاین
- شهرداری سیرجان
- پایگاه خبری سیرنا
- نیازمندیهای آنلاین شهر سیرجان
| بیشتر از ۱ میلیون نفر |  | |
|---|---|---|
| بیشتر از ۲۰۰ هزار نفر | ||
| بیشتر از ۱۰۰ هزار نفر | ||
| زیر ۱۰۰ هزار نفر | ||
| سوغات شهرهای استان کرمان | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ردیف | شهر | سوغات | |||||||||
| ۱ | کرمان | زیره • کلمپه • قاووت • خشکبار • فالوده کرمانی • پسته • کماچ سهن • فرش • پته • ظروف مسی • | |||||||||
| ۲ | بافت | گردو • زیره • خشکبار • بادام • کشک • گلیم • بنه • عسل • کنگر • لبنیات • کلمپه • قاووت • کماچ سهن | |||||||||
| ۳ | سیرجان | پسته • مسقطی • کلمپه • کماچ سهن • قاووت • قالی • گلیم • بادام • کنگر • لبنیات | |||||||||
| ۴ | رفسنجان | پسته • کلمپه • قاووت | |||||||||
| ۵ | بم | خرما • مرکبات • کلمپه • قاووت | |||||||||
| ۶ | جیرفت | خرما • مرکبات • صیفی جات • کلمپه • کماچ سهن | |||||||||
| ۷ | زرند | پسته • قاووت • سوهان • کماچ سهن | |||||||||
| ۸ | راین | چاقو • کلمپه • قاووت | |||||||||
| ۹ | بردسیر | گلاب • عسل | |||||||||
| ۱۰ | شهربابک | ریواس • کشک • زعفران • نان کرنون • لبنیات | |||||||||
| ۱۱ | انار | انار • پسته | |||||||||
| ۱۲ | کوهبنان | زیره | |||||||||
| ۱۳ | رابر | کلمپه • گردو • سیب • عسل • لبنیات • خشکبار | |||||||||
| ۱۴ | لاله زار (بردسیر) | گلاب • عرقیات • عسل • سیب • لبنیات • خشکبار | |||||||||
| ۱۵ | ارزوئیه | مرکبات • ذرت • کلمپه | |||||||||
| ۱۶ | کهنوج | مرکبات • خرما | |||||||||
| ۱۷ | قلعه گنج | مرکبات • خرما | |||||||||
| ۱۸ | راور | کلمپه • پسته • قالی | |||||||||
| ۱۹ | عنبرآباد | مرکبات • خرما | |||||||||
| ۲۰ | ماهان | کلمپه • قاووت | |||||||||
| سلاطین |  | |
|---|---|---|
| شهرها/پایتخت‌ها | ||
| سلسله‌های مرتبط | ||
| تأثیرات | ||
| بناها | ||
