زبانهای داردی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
فرض حسن نیت |
ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار: |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''زبانهای داردی''' (با گرته‌برداری از انگلیسی '''زبانهای دردیک'''<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/2008/12/081201_ram_languages_4.shtml BBC فارسی - افغانستان - زندگی زبانها ۴: زبان پشه ای <!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> هم نوشته‌اند، که در مناطق شمال [[پاکستان]]، شرق [[افغانستان]] و بخش [[جامو و کشمیر]] [[هند]] سخنورانی دارد ریشته آن را به [[زبانهای ایرانی]] فرض کرده‌اند.<ref>http://www.departments.bucknell.edu/linguistics/pie2.gif</ref><ref name="ReferenceA">[ |
'''زبانهای داردی''' (با گرته‌برداری از انگلیسی '''زبانهای دردیک'''<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/2008/12/081201_ram_languages_4.shtml BBC فارسی - افغانستان - زندگی زبانها ۴: زبان پشه ای <!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> هم نوشته‌اند، که در مناطق شمال [[پاکستان]]، شرق [[افغانستان]] و بخش [[جامو و کشمیر]] [[هند]] سخنورانی دارد ریشته آن را به [[زبانهای ایرانی]] فرض کرده‌اند.<ref>http://www.departments.bucknell.edu/linguistics/pie2.gif</ref><ref name="ReferenceA">[[:en:Dardic languages]]</ref> |
||
== جایگاه در خانوادهٔ هندوآریایی == |
== جایگاه در خانوادهٔ هندوآریایی == |
||
زبانهای داردی زیرشاخه‌ای از زبانهای هندوآریایی‌ست که به دلیل مجاورت با [[زبانهای ایرانی شرقی]] و [[زبان نورستانی|نورستانی]]، پیوندهای مستحکم ساختاری با آنها پیدا کرده‌است. نورستانی زبانیست که در شرق افغانستان بدان سخن گفته می‌شود. در ابتدا زبانشناسان زبان نورستانی را شاخه‌ای از زبانهای داردی فرض می‌کردند اما امروزه طبق پژوهشهای [[گئورگ مورگنشتیرنه]] نروژی، زبان نورستانی خود یکی از شاخه‌های مستقل زبانهای هندوایرانیست. طبق پژوهشهای این زبانشناس، زبانهای هندوایرانی به سه شاخهٔ هندوآریایی، ایرانی و نورستانی تقسیم می‌شوند. |
زبانهای داردی زیرشاخه‌ای از زبانهای هندوآریایی‌ست که به دلیل مجاورت با [[زبانهای ایرانی شرقی]] و [[زبان نورستانی|نورستانی]]، پیوندهای مستحکم ساختاری با آنها پیدا کرده‌است. نورستانی زبانیست که در شرق افغانستان بدان سخن گفته می‌شود. در ابتدا زبانشناسان زبان نورستانی را شاخه‌ای از زبانهای داردی فرض می‌کردند اما امروزه طبق پژوهشهای [[گئورگ مورگنشتیرنه]] نروژی، زبان نورستانی خود یکی از شاخه‌های مستقل زبانهای هندوایرانیست. طبق پژوهشهای این زبانشناس، زبانهای هندوایرانی به سه شاخهٔ هندوآریایی، ایرانی و نورستانی تقسیم می‌شوند. |
||
بجز زبان کشمیری، دیگر زبانهای خانوادهٔ [[داردی]]، زبانهایی با سخنوران کم و مناطق زیر پوشش کوچک هستند و بسیاری از آنها فرهنگ نوشتاری و قدرت تدریس ندارند. در بیشتر موارد سخنوران بدین زبانها در مناطق سخت‌گذر کوهستانی بسر می‌برند. بخش بزرگی از این مناطق بعلاوه مشکل سخت‌گذر بودن بطور مداوم با نیروهای دولتی در ستیز بسر می‌برند. |
بجز زبان کشمیری، دیگر زبانهای خانوادهٔ [[داردی]]، زبانهایی با سخنوران کم و مناطق زیر پوشش کوچک هستند و بسیاری از آنها فرهنگ نوشتاری و قدرت تدریس ندارند. در بیشتر موارد سخنوران بدین زبانها در مناطق سخت‌گذر کوهستانی بسر می‌برند. بخش بزرگی از این مناطق بعلاوه مشکل سخت‌گذر بودن بطور مداوم با نیروهای دولتی در ستیز بسر می‌برند. |
||
همه زبانهای داردی بطور تاریخی تحت |
همه زبانهای داردی بطور تاریخی تحت تأثیر زبانهای پیشرفته‌تر همسایه مانند زبانهای ایرانی و دیگر زبانهای هندی قرار گرفته‌اند که این باعث نامشخص بودن دسته‌بندی خانوادگی در این زبانها شده‌است.<ref name="ReferenceA"/> |
||
== زیر شاخه زبانهای داردی == |
== زیر شاخه زبانهای داردی == |
||
#. کشمیری( |
# . کشمیری (کشمیری، کشتوری، پوگلی، رمبانی) |
||
#.زبان شینه ( |
# . زبان شینه (بالستان، لدخ، داماکی، کوندال شاهی، شینه، اشوجو، کلکوتی پاولی و ساوی است. |
||
#.زبان چترال ( |
# . زبان چترال (کلشه، خوار) |
||
#. زبان کنری( |
# . زبان کنری (دامیلی، گواربتی، نان گالمی، گرنگالی، شمشتی) |
||
#. پشه ای |
# . پشه ای |
||
#.زبان کوهستانی |
# . زبان کوهستانی: (باتری، چلی سو، گورو، مایا، کوهستانی اندس، تیراهی، توروالی، تاپور، کترقالی) |
||
== زبانهای داردی در افغانستان == |
== زبانهای داردی در افغانستان == |
||
*زبان پشه‌ای |
* زبان پشه‌ای |
||
*زبان داملی |
* زبان داملی |
||
*زبان دوماکی |
* زبان دوماکی |
||
*زبان شمشتی |
* زبان شمشتی |
||
*زبان کالامی |
* زبان کالامی |
||
*زبان کوهستانی |
* زبان کوهستانی |
||
*زبان کهوار |
* زبان کهوار |
||
*زبان گواربتی |
* زبان گواربتی |
||
*نان گالمی |
* نان گالمی |
||
*گرنگالی |
* گرنگالی |
||
== پانویس == |
== پانویس == |
||
{{پانویس}} |
{{پانویس}} |
||
== منابع == |
== منابع == |
||
*Morgenstierne, G. Irano-Dardica. Wiesbaden 1973; |
* Morgenstierne, G. Irano-Dardica. Wiesbaden 1973; |
||
*Morgenstierne, G. Die Stellung der Kafirsprachen. In Irano-Dardica, 327-343. Wiesbaden, Reichert 1975 |
* Morgenstierne, G. Die Stellung der Kafirsprachen. In Irano-Dardica, 327-343. Wiesbaden, Reichert 1975 |
||
*Decker, Kendall D. Sociolinguistic Survey of Northern Pakistan, Volume 5. Languages of Chitral. |
* Decker, Kendall D. Sociolinguistic Survey of Northern Pakistan, Volume 5. Languages of Chitral. |
||
*The Comparative study of Urdu and Khowar. Badshah Munir Bukhari National Language Authority Pakistan 2003. |
* The Comparative study of Urdu and Khowar. Badshah Munir Bukhari National Language Authority Pakistan 2003. |
||
*National Institute of Pakistani Studies, Quaid-i-Azam University & Summer Institute of Linguistics [1] Re |
* National Institute of Pakistani Studies, Quaid-i-Azam University & Summer Institute of Linguistics [1] Re |
||
«کریم پوپل» |
|||
{{زبانهای هندوایرانی}} |
{{زبانهای هندوایرانی}} |
||
{{داده‌های کتابخانه‌ای}} |
{{داده‌های کتابخانه‌ای}} |
||
نسخهٔ ۱۸ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۲۰:۳۲
زبانهای داردی (با گرته‌برداری از انگلیسی زبانهای دردیک[۱] هم نوشته‌اند، که در مناطق شمال پاکستان، شرق افغانستان و بخش جامو و کشمیر هند سخنورانی دارد ریشته آن را به زبانهای ایرانی فرض کرده‌اند.[۲][۳]
جایگاه در خانوادهٔ هندوآریایی
زبانهای داردی زیرشاخه‌ای از زبانهای هندوآریایی‌ست که به دلیل مجاورت با زبانهای ایرانی شرقی و نورستانی، پیوندهای مستحکم ساختاری با آنها پیدا کرده‌است. نورستانی زبانیست که در شرق افغانستان بدان سخن گفته می‌شود. در ابتدا زبانشناسان زبان نورستانی را شاخه‌ای از زبانهای داردی فرض می‌کردند اما امروزه طبق پژوهشهای گئورگ مورگنشتیرنه نروژی، زبان نورستانی خود یکی از شاخه‌های مستقل زبانهای هندوایرانیست. طبق پژوهشهای این زبانشناس، زبانهای هندوایرانی به سه شاخهٔ هندوآریایی، ایرانی و نورستانی تقسیم می‌شوند.
بجز زبان کشمیری، دیگر زبانهای خانوادهٔ داردی، زبانهایی با سخنوران کم و مناطق زیر پوشش کوچک هستند و بسیاری از آنها فرهنگ نوشتاری و قدرت تدریس ندارند. در بیشتر موارد سخنوران بدین زبانها در مناطق سخت‌گذر کوهستانی بسر می‌برند. بخش بزرگی از این مناطق بعلاوه مشکل سخت‌گذر بودن بطور مداوم با نیروهای دولتی در ستیز بسر می‌برند. همه زبانهای داردی بطور تاریخی تحت تأثیر زبانهای پیشرفته‌تر همسایه مانند زبانهای ایرانی و دیگر زبانهای هندی قرار گرفته‌اند که این باعث نامشخص بودن دسته‌بندی خانوادگی در این زبانها شده‌است.[۳]
زیر شاخه زبانهای داردی
- . کشمیری (کشمیری، کشتوری، پوگلی، رمبانی)
- . زبان شینه (بالستان، لدخ، داماکی، کوندال شاهی، شینه، اشوجو، کلکوتی پاولی و ساوی است.
- . زبان چترال (کلشه، خوار)
- . زبان کنری (دامیلی، گواربتی، نان گالمی، گرنگالی، شمشتی)
- . پشه ای
- . زبان کوهستانی: (باتری، چلی سو، گورو، مایا، کوهستانی اندس، تیراهی، توروالی، تاپور، کترقالی)
زبانهای داردی در افغانستان
- زبان پشه‌ای
- زبان داملی
- زبان دوماکی
- زبان شمشتی
- زبان کالامی
- زبان کوهستانی
- زبان کهوار
- زبان گواربتی
- نان گالمی
- گرنگالی
پانویس
منابع
- Morgenstierne, G. Irano-Dardica. Wiesbaden 1973;
- Morgenstierne, G. Die Stellung der Kafirsprachen. In Irano-Dardica, 327-343. Wiesbaden, Reichert 1975
- Decker, Kendall D. Sociolinguistic Survey of Northern Pakistan, Volume 5. Languages of Chitral.
- The Comparative study of Urdu and Khowar. Badshah Munir Bukhari National Language Authority Pakistan 2003.
- National Institute of Pakistani Studies, Quaid-i-Azam University & Summer Institute of Linguistics [1] Re
«کریم پوپل»
| زبانهای رسمی | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| زبانهای ایالتی | |||||||||||||||
| زبانهای اقلیت (برپایهٔ تقسیمات کشوری پاکستان) |
| ||||||||||||||
| جستارهای مرتبط | |||||||||||||||
