ویسه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه است که توسط 2.186.79.222 (بحث) در تاریخ ‏۱۶ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۰۲ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی داشته باشد.

ویسه
اطلاعات کلی
نامویسه
منصبوزیر پشنگ
آئیندیویسنا
زادگاهویسه گرد
درفشسیاه
ملیتتوران
سایر اطلاعات
شناخته شدهتصاحب شبستان نوذر
جنگ‌هاایران و توران
جنگ اولجنگ پشنگ
نتیجه نبردهلاکت نوذر تصرّف کامل ایران
خانواده
نام نیاتور
نام پدرزادشم
فرزندانپیران، هومان، فرشیدورد، پیلسم، نستیهن، کلباد، بارمان و لهاک

ویسه در شاهنامه فرزند زادشم و نبیره تور است. وی پدر پیران و سپهبد پشنگ بود و در رایزنی برای نبرد با ایرانیان حضور داشت. افراسیاب او را به یاری کروخان به دنبال شبستان نوذر بسوی پارس فرستاد. فردوسی در بیتی از شاهنامه، از ویسه، چنین یاد کرده‌است:

سپهبدش چون ویسه تیزچنگکه سالار بُد بر سپاه پشنگ [۱]

ویسه در شاهنامه

هنگامی که جنگ پشنگ به فرمان پشنگ صادر شد، افراسیاب جوان سپهسالار توران به مرزهای ایران یورش آورد و در نزدیکی دهستان محل استقرار نوذر و سپاه ایران سه جنگ بزرگ با لشکر نوذر در گرفت. در ابتدای نبرد نخست، بارمان پسر ویسه که پهلوانی بزرگ بود هماورد خواست و قباد برادر کهنسال قارن (کارن پسر کاوه آهنگر) سپهسالار سپاه نوذر و ایرانیان ، به رزم با او شتافت و بارمان بر او غلبه کرد و اورا کشت. پس از جدا شدن قارن از نوذر و رفتن قارن همراه با گروهی از لشکر ایران به سوی پارس برای دفاع از زنان و خانواده سربازان، در نزدیکی دژ سپید با بارمان روبرو می شود و در نبردی بارمان را می کشد. افراسیاب که از رفتن قارن خبردار می شود دستور می دهد که بارمان به دنبال قارن برود و جلوی اورا بگیرد. اما وقتی به او خبر می دهند که بارمان قبلن کشته شده، به ویسه میگوید که با لشکری جنگاور به سوی قارن برود و هم اورا شکست دهد و هم انتقام خون پسرش بارمان را بگیرد.

بشد ویسه سالار توران سپاهابا لشکری نامور کینه خواه

ویسه به لشکر قارن می رسد و به کین فرزندش با قارن نبرد نمود و قبل از نبرد خطاب به قارن گفت:

ز قلب سپه ویسه آواز دادکه شد تاج و تخت بزرگی به باد
ز قنّوج تا مرز کابلستانهمان تا در بُست و زابلستان
همه سر بسر پاک در چنگ ماستبر ایوانها نقش و نیرنگ ماست
کجا یافت خواهی تو آرامگاهازان پس کجا شد گرفتار شاه [۲]

پس از نبرد دو لشکر و کشته شدن بسیاری، ویسه شکست می خورد و از جنگ روی بر می گرداند و به نزد افراسیاب بر می گردد.

ویسه، پدر پیران ویسه از شخصیت های بارز و خردمند شاهنامه است.

جستارهای وابسته

پانویس

  1. پارسی نگاشتهٔ شاهنامهٔ فردوسی، صفحه: ۷۷۳ . منظور از پشنگ همان شاه توران و پدر افراسیاب است.
  2. شاهنامه. جلد دوّم. نوذر ص ۶۷

منابع

  • حسین، الهی قمشه‌ای (۱۳۸۶). شاهنامه فردوسی. ترجمهٔ ناهید فرشادمهر. تهران: نشر محمد. شابک ۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵.
  • پارسی نگاشتهٔ شاهنامه، نگارش: فرانک دوانلو، انتشارات آهنگ قلم، چاپ سوم، ۱۳۸۷ (با اندکی تغییر)