تلیمان (پهلوان)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
تلیمان (پهلوان)
اطلاعات کلی
نامتلیمان
لقبگُرد تلیمان
نبردهاجنگ با تورانیان
نتیجه نبردشکست ایرانیان
مرگکشته شدن بدست تورانیان

تَلیمان، از شخصیت‌های شاهنامه که از روزگار فریدون تا زمان نوذر می‌زیست و در کین خواهی ایرج شرکت داشت. وی همچنین در نبرد نوذر و افراسیاب فرماندهی جناح راست سپاه ایران را بدست داشت.

تلیمان در شاهنامه[ویرایش]

فردوسی در بیتی از شاهنامه از تلیمان چنین یاد می‌کند:

طلایه به پیش اندرون چون قبادکمین ور چو گرد تلیمان نژاد [۱]

کشته شدن تلیمان[۲][ویرایش]

پس از منوچهر فرزندش نوذر به پادشاهی میرسد که نوذر پس از مدتی رفتارش دگرگون می گردد و ستم پیشه می‌کند، با بزرگان و موبدان به بدی برخورد می‌کند و تنها می ماند، در کشور شورش‌هایی رخ می‌دهد، تا جایی که ایرانیان به سام نریمان پیشنهاد پادشاهی می‌دهند اما نمی‌پذیرد. خبر آشوب به گوش پشنگ شاه توران‌ می‌رسد پشنگ سپاهی انبوه به فرماندهی افراسیاب به جنگ ایران می‌فرستد. از ایران سپاهی با سپهسالاری قارن به جنگ با سپاه انبوه افراسیاب گسیل می‌شود، اما سپاه ایران بسیار کم تعدادتر از آن است که توانایی مقاومت داشته باشد. قارن برای مقابله با توران شاپور پسر نستوه را در سمت چپ سپاه و تلیمان را در سمت راست و خود در قلب سپاه در کنار نوذر می‌ماند. در جنگ شاپور نسوه تا آخرین نفس مبارزه میکند و کشته می‌شود.

بیاراست قارن به قلب اندرونکه با شاه باشد سپه را ستون
چپ شاه گرد تلیمان بخواستچو شاپور نستوه بر دست راست
ز شبگیر تا خور ز گردون بگشتنبد کوه پیدا نه دریا نه دشت
دل تیغ گفتی ببالدهمیزمین زیر اسپان بنالد همی
چو شد نیزه‌ها بر زمین سایه‌دارشکست اندر آمد سوی مایه‌دار
چو آمد به بخت اندرون تیرگیگرفتند ترکان برو چیرگی
بدان سو که شاپور نستوه بودپراگنده شد هر چه انبوه بود
همی بود شاپور تا کشته شدسر بخت ایرانیان گشته شد
و زان سو کجا بد تلیمان گرد نماندند زنده بزرگان و خرد[۳]

جستارهای وابسته[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

  1. پارسی نگاشتهٔ شاهنامهٔ فردوسی، صفحه: ۶۵۶
  2. شاهنامه فردوسی، تصحیح جلال خالقی مطلق، انتشارات سخن، جلد اول، صفحه ۱۶۹تا ۱۷۰
  3. شاهنامه فردوسی، تصحیح جلال خالقی مطلق، انتشارات سخن، جلد اول، صفحه ۱۶۹تا ۱۷۰

منابع[ویرایش]

  • حسین، الهی قمشه‌ای (۱۳۸۶). شاهنامه فردوسی. ترجمهٔ ناهید فرشادمهر. تهران: نشر محمد. شابک ۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵.
  • پارسی نگاشتهٔ شاهنامه، نگارش: فرانک دوانلو، انتشارات آهنگ قلم، چاپ سوم، ۱۳۸۷ (با اندکی تغییر)