شاهنامه فلورانس

شاهنامهٔ فلورانس^[۱] کهن‌ترین نسخهٔ دست‌نویس کتاب شاهنامهٔ، ابوالقاسم فردوسی است. تاریخ نوشتن این نسخه از شاهنامه به سال ۶۱۴ هـ. ق/ ۱۲۱۷ م، بیش از ۲۰۰ سال پس از پایانِ سرایش شاهنامه است. با این حال، این شاهنامه نقشی پایه‌ای در تصحیح شاهنامه دارد.

تاریخچهٔ شناسایی

جلال خالقی مطلق، در تصحیح خود از شاهنامه، از این دست‌نویس فراوان سود جسته‌است. آنجلو پیه‌مونتِزه، پژوهشگر ایران‌شناس ایتالیایی، این دست‌نویس را در سال ۱۹۷۸ میلادی، شناسایی کرد. تا پیش از پیداکردن این دست‌نویس، دست‌نویس شاهنامه لندن، که به سال ۶۷۵ هـ.ق منسوب بود، کهن‌ترین نسخهٔ شاهنامه شناخته می‌شد. چون این دست‌نویس نسبت به دیگر دست‌نویس‌ها تازه‌تر یافت شده‌است، تصحیح‌های قدیمی شاهنامه، همچون تصحیح مسکو، امکان بهره‌وری از آن را نداشته‌اند. برخی از ویژگی‌های این دست‌نویس، حفظ‌کردن ضبط کهنِ بسیاری از واژه‌ها، کمتر بودنِ شمار بیت‌های الحاقی، و رعایت‌کردن قاعدهٔ ذال معجم اشاره کرد.

تصحیح عزیزالله جوینی

نسخه خطی موزه فلورانس را دکترعزیزالله جوینی در هشت جلد تصحیح نموده که توسط انتشارات دانشگاه تهران تاکنون ۷ جلد آن چند بار چاپ شده و جلد هشتم در دست چاپ می‌باشد. این نسخه از شاهنامه ناتمام است و تقریباً شامل نیمی از متن اثر است.^{^{[نیازمند منبع]}}