شاهنامه فلورانس

شاهنامهٔ فلورانس کهن‌ترین نسخهٔ دست‌نویس کتاب شاهنامهٔ فردوسی است. تاریخ نوشتن این نسخه از شاهنامه سال ۶۱۴ هـ. ق/ ۱۲۱۷ م، بیش از ۲۰۰ سال پس از پایانِ سرایش شاهنامه است. با این حال، این نسخه نقشی پایه‌ای در تصحیح شاهنامه دارد.

این نسخه از شاهنامه ناتمام است و شامل نیمی از متن اثر است.

نسخه خطی شاهنامه ای که در کتابخانه فوق نگهداری می شود، قدیمی ترین نسخه شناخته شده موجود در جهان است و به حدود ۸۰۰ سال پیش برمی گردد.

تاریخچهٔ شناسایی

جلال خالقی مطلق، در تصحیح خود از شاهنامه - که امروز علمی‌ترین تصحیح شاهنامه است-، از این دست‌نویس فراوان سود جسته‌است.وی در دفتر یکم شاهنامه می نویسد : این دستنویس نه تنها کهنترین، بلکه معتبرترین دستنویس موجود شاهنامه نیز هست.یکی از بزرگترین نیکویی های آن نقطه گذاری آن است، همچنین در این دستنویس بسیاری از واژه ها به ریخت کهنه تر آنها بکار رفته‌اند.آنجلو پیه‌مونتِزه، پژوهشگر ایران‌شناس ایتالیایی، این دست‌نویس را در سال ۱۹۷۸ میلادی، شناسایی کرد. تا پیش از پیداکردن این دست‌نویس، دست‌نویس شاهنامه لندن، که به سال ۶۷۵ هـ.ق منسوب بود، کهن‌ترین نسخهٔ شاهنامه شناخته می‌شد. چون این دست‌نویس نسبت به دیگر دست‌نویس‌ها تازه‌تر یافت شده‌است، تصحیح‌های قدیمی شاهنامه، همچون تصحیح مسکو، امکان بهره‌وری از آن را نداشته‌اند. برخی از ویژگی‌های این دست‌نویس، حفظ‌کردن ضبط کهنِ بسیاری از واژه‌ها، کمتر بودنِ شمار بیت‌های الحاقی، و رعایت‌کردن قاعدهٔ ذال معجم اشاره کرد.

تصحیح عزیزالله جوینی

نسخه خطی موزه فلورانس را دکترعزیزالله جوینی در هشت جلد تصحیح نموده که توسط انتشارات دانشگاه تهران تاکنون ۷ جلد آن چند بار چاپ شده و جلد هشتم در دست چاپ می‌باشد.

پیوند به بیرون

• نسخه فلورانس کتابخانه دیجیتال