شاهنامه ترنر ماکان

شاهنامه ترنر ماکان
	صفحهٔ اول از جلد اول شاهنامه به تصحیح ترنر ماکان
ویراستار(ها)	ترنر ماکان
نویسنده(ها)	فردوسی
زبان	فارسی
تعداد جلد	۴
تاریخ نشر	۱۸۲۹
متن اصلی	شاهنامه ترنر ماکان در فارسی ویکی‌نبشته

شاهنامه ترنر ماکان تصحیح و ویرایشی از کتاب شاهنامهٔ فردوسی است که توسط ترنر ماکان، افسر انگلیسی در هند،^[۱] در سال ۱۸۲۹ میلادی در کلکته به چاپ رسید. این نسخه اولین چاپ کامل و معتبر از کتاب شاهنامه بود^[۲] که بر اساس ۱۷ نسخهٔ خطی تصحیح شده بود و در چهار جلد منتشر شد.^[۳]

نسخهٔ لومسدن[ویرایش]

متیو لومسدن که استاد کالج فورت ویلیام در کلکته بود در سال ۱۸۰۸ کار تصحیح شاهنامه را شروع کرد و در سال ۱۸۱۱ اولین جلد از مجموعهٔ ۸ جلدی خود را در کلکته به چاپ رساند اما بقیهٔ جلدهای این مجموعه هرگز منتشر نشدند.^[۴]^[۵] نسخهٔ ترنر ماکان در جلد اول با تصحیح لومسدن مطابقت دارد اما سایر جلدها تهیه و تنظیم خود اوست و حاصل مقابله با چند نسخهٔ خطی دیگر است.^[۶]^[۷]

تصحیح[ویرایش]

ماکان این نسخه را با استفاده از ۱۷ نسخهٔ کامل و چهار نسخهٔ ناقص خطی از شاهنامه تهیه کرد. بیشتر این نسخه‌ها توسط افسران ارتش بریتانیا و حکام محلی در اختیار او قرار گرفتند.^[۸] هزینهٔ تهیهٔ این نسخه را نصیرالدین حیدر، پادشاه اوده در هندوستان پرداخت کرد.^[۹]^[۷]

این کتاب در چهار مجلد، با حروف سربی و به خط نسخ انتشار یافت.^[۷]^[۱] در ذیل صفحه عنوان این کتاب، دو بیت در مدح فردوسی آمده‌است:^[۷]

سکهٔ کاندر سخن فردوسی طوسی نشاند		تا نپنداری که کس از جملهٔ انسی نشاند
اول از بالای کرسی بر زمین آمد سخن		او ببالا برد و بازش بر سر کرسی نشاند

منابع[ویرایش]

↑ ^۱٫۰ ^۱٫۱ «نگاهی بر نسخه‌شناسی و ویرایش چند شاهنامهٔ نامدار». امرداد. ۲۰۱۸-۱۱-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۷.
↑ افشار، ایرج (۱۳۴۷). کتابشناسی فردوسی (PDF). ص. ۱۹۲.^{^{[پیوند مرده]}}
↑ «Abul Qasim Ferdowsi». TheFreeDictionary.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۷.
↑ افشار، ایرج (۱۳۴۷). کتابشناسی فردوسی (PDF). ص. ۱۹۱.^{^{[پیوند مرده]}}
↑ «LUMSDEN, Matthew – Persons of Indian Studies by Prof. Dr. Klaus Karttunen» (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۷.
↑ تمیم داری، احمد (۱۳۸۸). «تاثیر شاهنامه فردوسی در آثار حماسی غرب» (PDF). زبان و ادب پارسی دانشگاه علامه (زبان و ادب سابق) (۴۲): ۶۹.
↑ ^۷٫۰ ^۷٫۱ ^۷٫۲ ^۷٫۳ «معرفی چاپ‌های شاهنامه در جهان». www.karaketab.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۷.
↑ "Firdawsi (940-1020) - The Shah Nameh: an heroic poem containing the history of Persia from Kioomurs to Yesdejird … / by Abool Kasim Firdousee ; … with an introduction and life of the author … by Turner Macan, v.1". www.rct.uk (به انگلیسی). Retrieved 2021-02-07.
↑ ماکان، ترنر. شاهنامه. ص. ۴.

[:1-1] ۱٫۰ ^۱٫۱ «نگاهی بر نسخه‌شناسی و ویرایش چند شاهنامهٔ نامدار». امرداد. ۲۰۱۸-۱۱-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۷.

[2] افشار، ایرج (۱۳۴۷). کتابشناسی فردوسی (PDF). ص. ۱۹۲.^{^{[پیوند مرده]}}

[3] «Abul Qasim Ferdowsi». TheFreeDictionary.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۷.

[4] افشار، ایرج (۱۳۴۷). کتابشناسی فردوسی (PDF). ص. ۱۹۱.^{^{[پیوند مرده]}}

[5] «LUMSDEN, Matthew – Persons of Indian Studies by Prof. Dr. Klaus Karttunen» (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۷.

[6] تمیم داری، احمد (۱۳۸۸). «تاثیر شاهنامه فردوسی در آثار حماسی غرب» (PDF). زبان و ادب پارسی دانشگاه علامه (زبان و ادب سابق) (۴۲): ۶۹.

[:0-7] ۷٫۰ ^۷٫۱ ^۷٫۲ ^۷٫۳ «معرفی چاپ‌های شاهنامه در جهان». www.karaketab.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۷.

[8] "Firdawsi (940-1020) - The Shah Nameh: an heroic poem containing the history of Persia from Kioomurs to Yesdejird … / by Abool Kasim Firdousee ; … with an introduction and life of the author … by Turner Macan, v.1". www.rct.uk (به انگلیسی). Retrieved 2021-02-07.

[9] ماکان، ترنر. شاهنامه. ص. ۴.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]