مرتضی انصاری: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار: |
برچسب: خنثی‌سازی |
||
| (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{منبع معتبر}} |
{{منبع معتبر}} |
||
{{جعبه اطلاعات مراجع تقلید|عنوان=مرتضی انصاری |
{{جعبه اطلاعات مراجع تقلید|عنوان=مرتضی انصاری شوشتری|تصویر=|نام کامل=مرتضی انصاری شوشتری|لقب=شیخ اعظم{{سخ}}خاتم الفقهاء والمجتهدین|نسب=|تاریخ تولد=[[۱۲۱۴ (قمری)|۱۲۱۴ ه. ق]]|تاریخ فوت=|شهر تولد=[[دزفول]]<ref>{{cite web|title=ANṢĀRĪ, SHAIKH MORTAŻĀ|url=http://www.iranicaonline.org/articles/ansari-shaikh-mortaza-b|website=Encyclopaedia Iranica|language=en|quote=Born in Dezfūl}}</ref>|کشور تولد={{پرچم|ایران|۱۹۲۵}}|محل تحصیل=[[شوشتر]]، [[نجف]]، [[کربلا (شهر)|کربلا]]، [[کاشان]]|محل زندگی=[[شوشتر]][http://s8.picofile.com/file/8296907584/IMG_شیخ_انصاری_شوشتری_در_لغت_نامه_دهخدا.jpg]، [[نجف]]، [[کربلا (شهر)|کربلا]]، [[کاشان]]، [[مشهد]]|تاریخ وفات=[[۱۲۸۱ (قمری)|۱۲۸۱ ه. ق]]|شهر وفات=[[نجف]]، {{پرچم|امپراتوری عثمانی}}|مدفن=حرم [[علی بن ابیطالب]]|اساتید=[[حسین انصاری]]{{سخ}}[[سید محمد مجاهد]]{{سخ}}[[شریف العلما]] مازندرانی{{سخ}}[[ملا احمد نراقی]]{{سخ}}[[موسی کاشف الغطا]]{{سخ}}[[علی کاشف الغطا]]{{سخ}}محمدحسن [[صاحب جواهر]]|شاگردان=[[میرزا محمدحسن شیرازی]]{{سخ}}[[سید محمدهاشم خوانساری]]{{سخ}}[[شیخ جعفر شوشتری]]{{سخ}}[[میرزا حبیب‌الله رشتی]]{{سخ}}[[سید حسین کوه‌کمری تبریزی]]{{سخ}}سید ابوالقاسم موسوی خوانساری{{سخ}}[[سید محمدحسین شهرستانی]]{{سخ}}[[محمدحسن ممقانی]]{{سخ}}[[محمدکاظم خراسانی]]{{سخ}}[[ملا حسینقلی همدانی]]{{سخ}}[[میرزا حسین خلیلی تهرانی]]{{سخ}}و…|تالیفات=کتاب [[فرائد الاصول]] ([[رسائل]]){{سخ}}کتاب [[المکاسب]]{{سخ}}کتاب [[الصلاة]]{{سخ}}کتاب [[الطهارة]]{{سخ}}رساله‌ای در [[تقیه]]{{سخ}}رساله‌ای در [[رضاع]] و نشر حرمت آن{{سخ}}رساله‌ای در قضا میت{{سخ}}رساله‌ای در [[مواسعه]] و [[مضایقه]]{{سخ}}رساله‌ای در عدالت{{سخ}}رساله‌ای در [[مصاهره]]{{سخ}}رساله‌ای در ملک اقرار{{سخ}}و…|فعالیتهای اجتماعی=|فعالیتهای علمی=|وبگاه رسمی=}} |
||
[[پرونده:Manuscript by Sheikh Ansari.gif|بندانگشتی|200px|دستخط منسوب به شیخ مرتضی انصاری، خط مربوط به [[قرن ۱۳ (قمری)|قرن ۱۳ قمری]]]] |
[[پرونده:Manuscript by Sheikh Ansari.gif|بندانگشتی|200px|دستخط منسوب به شیخ مرتضی انصاری، خط مربوط به [[قرن ۱۳ (قمری)|قرن ۱۳ قمری]]]] |
||
'''مرتضی انصاری''', '''شیخ اعظم مرتضی انصاری |
'''مرتضی انصاری''', '''شیخ اعظم مرتضی انصاری شوشتری''' (زادهٔ سال ۱۲۱۴ [[هجری قمری]] در [[دزفول]] و درگذشتهٔ سال ۱۲۸۱ [[هجری قمری]] در [[نجف]]) از بزرگترین فقها و مراجع تقلید [[شیعه]] بود. وی بعد از درگذشت [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]] مرجعیت عامه شیعیان را بر عهده گرفت. |
||
در نسخ خطی به جا مانده از وی من‌جمله نسخ خطی موجود در مجلس شورای اسلامی نام وی '''شیخ مرتضی انصاری شوشتری''' ذکر شده‌است.[http://s8.picofile.com/file/8296907584/IMG_شیخ_انصاری_شوشتری_در_لغت_نامه_دهخدا.jpg]<ref> |
|||
مرتضی انصاری را به دلیل آثار مهم وی در زمینه علم اصول و فقه «'''خاتم الفقها والمجتهدین'''» به معنی پایان دهنده و تکمیل کننده فقاهت لقب داده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=شیخ مرتضی انصاری؛ خاتم فقهاء و مجتهدین|نشانی=https://www.isna.ir/news/92020905599/شیخ-مرتضی-انصاری-خاتم-فقهاء-و-مجتهدین|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2013-04-29|بازبینی=2019-03-25|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=خاتم الفقها لقب چه کسی بود|نشانی=https://www.mashreghnews.ir/news/403314/خاتم-الفقها-لقب-چه-کسی-بود|وبگاه=مشرق نیوز|تاریخ=2015-04-08|بازبینی=2019-04-02|کد زبان=fa}}</ref> |
|||
[https://www.welayatnet.com/fa/news/106039 زندگینامه شیخ مرتضی انصاری] رهروان ولایت</ref><ref>[https://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=245779&imageid=82484 خاتم الفقهاء و المجتهدين شيخ مرتضي انصاري] تبیان</ref><ref>[http://behseen.ir/thread/3746/339/67032 مرتضی انصاری] بهسین</ref> |
|||
== زندگینامه == |
== زندگینامه == |
||
=== تولد و کودکی === |
=== تولد و کودکی === |
||
او در [[۱۸ ذیحجه]] سال [[۱۲۱۴ (قمری)|۱۲۱۴ ه. ق]]، در [[غدیر خم|روز غدیر]]، در [[دزفول]] به دنیا آمد. والدینش به مناسبت روز تولد، او را '''مرتضی''' نامیدند.<ref>کتابخانه طهور.</ref> از دوران کودکی [[قرآن]] و معارف [[اسلامی]] را فراگرفت. پس از خواندن [[قرآن]] و [[ادبیات عرب]] به خواندن [[فقه]] و [[اصول]] پرداخت و در این دو رشته، در جوانی به درجه [[اجتهاد]] رسید.<ref>گلشن ابرار، ص ۳۳۲. |
او در [[۱۸ ذیحجه]] سال [[۱۲۱۴ (قمری)|۱۲۱۴ ه. ق]]، در [[غدیر خم|روز غدیر]]، در [[دزفول]] به دنیا آمد. والدینش به مناسبت روز تولد، او را '''مرتضی''' نامیدند.<ref>کتابخانه طهور.</ref> از دوران کودکی [[قرآن]] و معارف [[اسلامی]] را فراگرفت. پس از خواندن [[قرآن]] و [[ادبیات عرب]] به خواندن [[فقه]] و [[اصول]] پرداخت و در این دو رشته، در جوانی به درجه [[اجتهاد]] رسید.<ref>گلشن ابرار، ص ۳۳۲.</ref> |
||
=== نسب === |
=== نسب === |
||
نسب شیخ مرتضی انصاری به [[جابر بن عبدالله انصاری]]، از [[صحابه]] [[محمد|حضرت محمد (ص)]]، پیامبر اسلام می‌رسد. شیخ مرتضی فرزند محمد امین بن شمس الدین بن احمد بن نورالدین بن محمد صادق شوشتری است.<ref>فرهنگ فارسی، دکتر معین.</ref><ref>[http://www.irna.ir/khuzestan/fa/News/81160933/معارف/خاتم_الفقهاء_و_المجتهدین خاتم الفقهاء و المجتهدین] ایرنا</ref><ref>[http://irc.ir/old/occasion/index/default.special/id/552 رحلت |
نسب شیخ مرتضی انصاری به [[جابر بن عبدالله انصاری]]، از [[صحابه]] [[محمد|حضرت محمد (ص)]]، پیامبر اسلام می‌رسد. شیخ مرتضی فرزند محمد امین بن شمس الدین بن احمد بن نورالدین بن محمد صادق شوشتری است.<ref>فرهنگ فارسی، دکتر معین.</ref><ref>[http://www.irna.ir/khuzestan/fa/News/81160933/معارف/خاتم_الفقهاء_و_المجتهدین خاتم الفقهاء و المجتهدین] ایرنا</ref><ref>[http://irc.ir/old/occasion/index/default.special/id/552 رحلت شيخ مرتضي انصاري ( ۱۲۸۱ ق)]اداره کل پژوهش های اسلامی رسانه</ref><ref>[https://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=934&articleid=523220 زندگینامه شیخ مرتضی انصاری] تبیان</ref> پدرش ''شیخ محمد امین'' (متوفی [[۱۲۴۸ (قمری)|۱۲۴۸]]) از مبلغین اسلام و مادرش (متوفی [[۱۲۷۹ (قمری)|۱۲۷۹ ه. ق]]) دختر یکی از علمای عصر خود بوده‌است. در کلیه نسخ خطی به جا مانده از آثارش من‌جمله نسخ خطی موجود در مجلس شورای اسلامی نام وی '''شیخ مرتضی انصاری شوشتری''' ذکر شده‌است. ادعا شده مادر مرتضی انصاری قبل از تولد وی، شبی امام [[جعفر صادق]] را در عالم رؤیا می‌بیند که قرآنی طلاکاری شده به او داد. معبرین خوابش را و عطای قرآن را به فرزندی صالح و بلندمرتبه تعبیر کردند.<ref>گلشن ابرار، ص ۳۳۱.</ref> |
||
=== تحصیلات === |
=== تحصیلات === |
||
مرتضی [[ادبیات عرب]] و مقدمات را نزد پدرش و دانشوران شوشتر گذراند و فقه و اصول و دوره سطح را نزد ''شیخ حسین انصاری'' (عموزاده‌اش) آموخت. او در سال [[۱۲۳۲ (قمری)|۱۲۳۲]] به همراه پدرش به [[عتبات]] ([[کربلا (شهر)|کربلا]] و [[نجف]]) برای تکمیل دروس سفر کرد. شیخ مرتضی چهار سال از درس [[سید مجاهد]] و [[شریف العلماء]] استفاده کرد. در سال چهارم، شیخ به شوشتر بازگشت، |
مرتضی [[ادبیات عرب]] و مقدمات را نزد پدرش و دانشوران شوشتر گذراند و فقه و اصول و دوره سطح را نزد ''شیخ حسین انصاری'' (عموزاده‌اش) آموخت. او در سال [[۱۲۳۲ (قمری)|۱۲۳۲]] به همراه پدرش به [[عتبات]] ([[کربلا (شهر)|کربلا]] و [[نجف]]) برای تکمیل دروس سفر کرد. شیخ مرتضی چهار سال از درس [[سید مجاهد]] و [[شریف العلماء]] استفاده کرد. در سال چهارم، شیخ به شوشتر بازگشت، |
||
[http://s8.picofile.com/file/8296907584/IMG_شیخ_انصاری_شوشتری_در_لغت_نامه_دهخدا.jpg] اما پس از یک سال در سال [[۱۲۳۷ (قمری)|۱۲۳۷]] بار دیگر به عتبات بازگشت. |
[http://s8.picofile.com/file/8296907584/IMG_شیخ_انصاری_شوشتری_در_لغت_نامه_دهخدا.jpg] اما پس از یک سال در سال [[۱۲۳۷ (قمری)|۱۲۳۷]] بار دیگر به عتبات بازگشت. |
||
== بازگشت به ایران == |
== بازگشت به ایران == |
||
در سال [[۱۲۴۰ (قمری)|۱۲۴۰]] عازم [[مشهد]] شد. او در این مسافرت، از حوزه‌های علمیه [[حوزه علمیه بروجرد|بروجرد]]، [[حوزه علمیه اصفهان|اصفهان]] و [[حوزه علمیه کاشان|کاشان]] نیز دیدن کرد و در برخی از آن حوزه‌ها مدتی اقامت گزید و در [[کاشان]] حدود ۴ سال نزد [[ملا احمد نراقی]] درس آموخت. |
در سال [[۱۲۴۰ (قمری)|۱۲۴۰]] عازم [[مشهد]] شد. او در این مسافرت، از حوزه‌های علمیه [[حوزه علمیه بروجرد|بروجرد]]، [[حوزه علمیه اصفهان|اصفهان]] و [[حوزه علمیه کاشان|کاشان]] نیز دیدن کرد و در برخی از آن حوزه‌ها مدتی اقامت گزید و در [[کاشان]] حدود ۴ سال نزد [[ملا احمد نراقی]] درس آموخت. |
||
شیخ مرتضی پس از ۴ سال اقامت در کاشان به اتفاق برادرش ''شیخ منصور'' به مشهد رفت. پس از زیارت و ۴ ماه اقامت در آنجا، به تهران رفت و مدتی نیز در آنجا مقیم بود. پس از شش سال مسافرت به شوشتر بازگشت |
شیخ مرتضی پس از ۴ سال اقامت در کاشان به اتفاق برادرش ''شیخ منصور'' به مشهد رفت. پس از زیارت و ۴ ماه اقامت در آنجا، به تهران رفت و مدتی نیز در آنجا مقیم بود. پس از شش سال مسافرت به شوشتر بازگشت |
||
[http://s8.picofile.com/file/8296907584/IMG_شیخ_انصاری_شوشتری_در_لغت_نامه_دهخدا.jpg] |
[http://s8.picofile.com/file/8296907584/IMG_شیخ_انصاری_شوشتری_در_لغت_نامه_دهخدا.jpg] |
||
و چند سالی در آنجا اقامت گزید. |
و چند سالی در آنجا اقامت گزید. |
||
پس از مدتی در سال [[۱۲۴۹ (قمری)|۱۲۴۹]] عازم نجف شد و به تدریس در حوزه آن دیار مشغول شد.<ref>اعیان الشیعه |
پس از مدتی در سال [[۱۲۴۹ (قمری)|۱۲۴۹]] عازم نجف شد و به تدریس در حوزه آن دیار مشغول شد.<ref>اعیان الشیعه ص۴۵۵-۴۵۶</ref> |
||
== مرجعیت == |
== مرجعیت == |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۶: | ||
== استادان == |
== استادان == |
||
شیخ از محضر استادان متعددی بهره جسته‌است که نام چند تن از آنان چنین است: |
شیخ از محضر استادان متعددی بهره جسته‌است که نام چند تن از آنان چنین است: |
||
* حاج ملا هادی سبزواری (صاحب «[[شرح المنظومه|منظومه حکمت]] و [[شرح المنظومه|شرح منظومه]]»)، به مدت ۲ سال. |
* حاج ملا هادی سبزواری (صاحب «[[شرح المنظومه|منظومه حکمت]] و [[شرح المنظومه|شرح منظومه]]»)، به مدت ۲ سال. |
||
* |
*عموی وی، ''شیخ حسین انصاری'' (شاگرد ''[[صاحب ریاض]] ''([[سید علی طباطبایی (صاحب ریاض)|سید علی طباطبایی]])، تا سن ۱۷ سالگی).<ref>زندگی و شخصیت شیخ انصاری، ص ۱۷۹.</ref> |
||
* ''سید محمد مجاهد'' (از شاگردان ''آیت‌الله [[وحید بهبهانی]]'') او در سنین ۱۸سالگی، دو سال تمام از محضر او بهره جسته‌است.<ref>همان، ص ۱۹۰.</ref> |
* ''سید محمد مجاهد'' (از شاگردان ''آیت‌الله [[وحید بهبهانی]]'') او در سنین ۱۸سالگی، دو سال تمام از محضر او بهره جسته‌است.<ref>همان، ص ۱۹۰.</ref> |
||
* ''[[شریف العلما]] مازندرانی''.<ref>همان، ص ۱۸۲.</ref> |
* ''[[شریف العلما]] مازندرانی''.<ref>همان، ص ۱۸۲.</ref> |
||
* ''[[ملا احمد نراقی]]'' (صاحب «''مستند الشیعه''»)، به مدت ۴سال تمام در [[کاشان]].<ref>همان، ص ۱۹۷.</ref> |
* ''[[ملا احمد نراقی]]'' (صاحب «''مستند الشیعه''»)، به مدت ۴سال تمام در [[کاشان]].<ref>همان، ص ۱۹۷.</ref> |
||
* ''شیخ موسی [[کاشف الغطا]]'' به مدت یک سال.<ref name="Gol">همان، ص ۱۸۸.</ref> |
* ''شیخ موسی [[کاشف الغطا]]'' به مدت یک سال.<ref name="Gol">همان، ص ۱۸۸.</ref> |
||
* ''شیخ علی کاشف الغطا''، به مدت ۵ سال.<ref name="Gol" |
* ''شیخ علی کاشف الغطا''، به مدت ۵ سال.<ref name="Gol"/> |
||
* ''شیخ محمدحسن [[صاحب جواهر]]'' (مدت بسیار اندک). |
* ''شیخ محمدحسن [[صاحب جواهر]]'' (مدت بسیار اندک). |
||
| خط ۱۱۹: | خط ۱۲۰: | ||
* {{یادکرد وب |نشانی=http://www.tahoorkotob.com/page.php?pid=3656 |عنوان=شیخ مرتضی انصاری |نویسنده= |ناشر=کتابخانه طهور |زبان=}} |
* {{یادکرد وب |نشانی=http://www.tahoorkotob.com/page.php?pid=3656 |عنوان=شیخ مرتضی انصاری |نویسنده= |ناشر=کتابخانه طهور |زبان=}} |
||
* {{یادکرد|فصل=[http://www.hawzah.net/Hawzah/Scientists/Scientists.aspx?id=581 شیخ انصاری] |کتاب=گلشن ابرار |نویسنده= رفیعی پور علوی علویجه. سید عباس |ترجمه= |ناشر=نشر معروف |چاپ=سوم |شهر= |کوشش= |ویرایش= |صفحه= |سال=۱۳۸۵ |شابک= {{چر}}۹۶۴-۶۷۳۹-۴۰-۷}} |
* {{یادکرد|فصل=[http://www.hawzah.net/Hawzah/Scientists/Scientists.aspx?id=581 شیخ انصاری] |کتاب=گلشن ابرار |نویسنده= رفیعی پور علوی علویجه. سید عباس |ترجمه= |ناشر=نشر معروف |چاپ=سوم |شهر= |کوشش= |ویرایش= |صفحه= |سال=۱۳۸۵ |شابک= {{چر}}۹۶۴-۶۷۳۹-۴۰-۷}} |
||
* {{یادکرد وب |نشانی=http://www.balagh.net/persian/feqh/library/23/35.htm |عنوان=شیخ مرتضی انصاری |تاریخ بازدید=۲۰۰۸-ژوئن-۹ |نویسنده= |ناشر=وبگاه بلاغ |زبان=}} |
|||
* عقیقی بخشایشی. ''فقهای نامدار شیعه''. قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی، ص ۳۴۱ و ۳۴۲. |
* عقیقی بخشایشی. ''فقهای نامدار شیعه''. قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی، ص ۳۴۱ و ۳۴۲. |
||
* انصاری. مرتضی. ''زندگی و شخصیت شیخ انصاری''، کنگره جهانی بزرگداشت دویست‌مین سالگرد تولد شیخ انصاری. |
|||
* [http://ijtihad.ir/modules.php?op=modload&name=Web_Links&file=index&req=viewdetails&cides=&cid=20&lid=392&type=3&mhawzah=9&sw=0 شبکه اطلاع‌رسانی اجتهاد] |
|||
{{مراجع تقلید عامه شیعه}} |
{{مراجع تقلید عامه شیعه}} |
||
{{مراجع تقلید شیعه}} |
{{مراجع تقلید شیعه}} |
||
{{ترتیب‌پیش‌فرض:انصاری، مرتضی}} |
{{ترتیب‌پیش‌فرض:انصاری، مرتضی}} |
||
[[رده:افراد ایرانی عرب‌تبار]] |
[[رده:افراد ایرانی عرب‌تبار]] |
||
[[رده:اهالی دزفول|انصاری، مرتضی]] |
[[رده:اهالی دزفول|انصاری، مرتضی]] |
||
نسخهٔ ۳ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۱۹:۵۷
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
مرتضی انصاری شوشتری مرتضی انصاری | |
|---|---|
| عنوان(ها) | شیخ اعظم خاتم الفقهاء والمجتهدین |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | مرتضی انصاری شوشتری ۱۲۱۴ ه. ق |
| درگذشته | ۱۲۸۱ ه. ق |
| محل دفن | حرم علی بن ابیطالب |
| محل اقامت | شوشتر[۱]، نجف، کربلا، کاشان، مشهد |
| آثار معروف | کتاب فرائد الاصول (رسائل) کتاب المکاسب کتاب الصلاة کتاب الطهارة رساله‌ای در تقیه رساله‌ای در رضاع و نشر حرمت آن رساله‌ای در قضا میت رساله‌ای در مواسعه و مضایقه رساله‌ای در عدالت رساله‌ای در مصاهره رساله‌ای در ملک اقرار و… |
| تحصیلات | شوشتر، نجف، کربلا، کاشان |
| استادان | حسین انصاری سید محمد مجاهد شریف العلما مازندرانی ملا احمد نراقی موسی کاشف الغطا علی کاشف الغطا محمدحسن صاحب جواهر |
![[۱]](http://s8.picofile.com/file/8296907584/IMG_شیخ_انصاری_شوشتری_در_لغت_نامه_دهخدا.jpg){kind=link}
مرتضی انصاری, شیخ اعظم مرتضی انصاری شوشتری (زادهٔ سال ۱۲۱۴ هجری قمری در دزفول و درگذشتهٔ سال ۱۲۸۱ هجری قمری در نجف) از بزرگترین فقها و مراجع تقلید شیعه بود. وی بعد از درگذشت صاحب جواهر مرجعیت عامه شیعیان را بر عهده گرفت.
در نسخ خطی به جا مانده از وی من‌جمله نسخ خطی موجود در مجلس شورای اسلامی نام وی شیخ مرتضی انصاری شوشتری ذکر شده‌است.[۲][۲][۳][۴]
زندگینامه
تولد و کودکی
او در ۱۸ ذیحجه سال ۱۲۱۴ ه. ق، در روز غدیر، در دزفول به دنیا آمد. والدینش به مناسبت روز تولد، او را مرتضی نامیدند.[۵] از دوران کودکی قرآن و معارف اسلامی را فراگرفت. پس از خواندن قرآن و ادبیات عرب به خواندن فقه و اصول پرداخت و در این دو رشته، در جوانی به درجه اجتهاد رسید.[۶]
نسب
نسب شیخ مرتضی انصاری به جابر بن عبدالله انصاری، از صحابه حضرت محمد (ص)، پیامبر اسلام می‌رسد. شیخ مرتضی فرزند محمد امین بن شمس الدین بن احمد بن نورالدین بن محمد صادق شوشتری است.[۷][۸][۹][۱۰] پدرش شیخ محمد امین (متوفی ۱۲۴۸) از مبلغین اسلام و مادرش (متوفی ۱۲۷۹ ه. ق) دختر یکی از علمای عصر خود بوده‌است. در کلیه نسخ خطی به جا مانده از آثارش من‌جمله نسخ خطی موجود در مجلس شورای اسلامی نام وی شیخ مرتضی انصاری شوشتری ذکر شده‌است. ادعا شده مادر مرتضی انصاری قبل از تولد وی، شبی امام جعفر صادق را در عالم رؤیا می‌بیند که قرآنی طلاکاری شده به او داد. معبرین خوابش را و عطای قرآن را به فرزندی صالح و بلندمرتبه تعبیر کردند.[۱۱]
تحصیلات
مرتضی ادبیات عرب و مقدمات را نزد پدرش و دانشوران شوشتر گذراند و فقه و اصول و دوره سطح را نزد شیخ حسین انصاری (عموزاده‌اش) آموخت. او در سال ۱۲۳۲ به همراه پدرش به عتبات (کربلا و نجف) برای تکمیل دروس سفر کرد. شیخ مرتضی چهار سال از درس سید مجاهد و شریف العلماء استفاده کرد. در سال چهارم، شیخ به شوشتر بازگشت، [۳] اما پس از یک سال در سال ۱۲۳۷ بار دیگر به عتبات بازگشت.
بازگشت به ایران
در سال ۱۲۴۰ عازم مشهد شد. او در این مسافرت، از حوزه‌های علمیه بروجرد، اصفهان و کاشان نیز دیدن کرد و در برخی از آن حوزه‌ها مدتی اقامت گزید و در کاشان حدود ۴ سال نزد ملا احمد نراقی درس آموخت.
شیخ مرتضی پس از ۴ سال اقامت در کاشان به اتفاق برادرش شیخ منصور به مشهد رفت. پس از زیارت و ۴ ماه اقامت در آنجا، به تهران رفت و مدتی نیز در آنجا مقیم بود. پس از شش سال مسافرت به شوشتر بازگشت [۴] و چند سالی در آنجا اقامت گزید.
پس از مدتی در سال ۱۲۴۹ عازم نجف شد و به تدریس در حوزه آن دیار مشغول شد.[۱۲]
مرجعیت
از سال ۱۲۶۲ مرجعیت عامه به محمدحسن نجفی معروف به صاحب جواهر منتقل شد. در سال ۱۲۶۶ او در لحظات آخر حیاتش در جمع بزرگان شیعه خطاب به شیخ انصاری گفت:
«هذا مرجعکم من بعدی: این مرجع شما بعد از من است»
[۱۳] و پس از درگذشتش، شیخ مرتضی مرجعیت عام شیعه را یافت.
شیخ انصاری پس از شیخ علی کاشف الغطا، برادرش شیخ حسن کاشف الغطا و همچنین شیخ محمدحسن صاحب جواهر ریاست و اداره حوزه علمیه نجف را از سال ۱۲۶۶ تا ۱۲۸۱ به مدت ۱۵ سال به عهده داشت و شیعیان جهان از وی تقلید می‌کردند.
مرتضی انصاری به همراهی میرزا حبیب‌الله رشتی، صاحب جواهر، میرزای شیرازی، حسین محدث نوری، شیخ فضل‌الله نوری، میرزاحسن آشتیانی، سید محمدکاظم طباطبایی یزدی، سید جمال الدین اسدآبادی، آقا نجفی اصفهانی، میرزا حسین نائینی، حاج شیخ علی لنکرانی، حاجی میرزا حسن آقا مجتهد تبریزی، آخوند ملامحمد خمامی رشتی، آخوند رستم‌آبادی، سید احمد طباطبایی، آخوند ملا قربانعلی زنجانی، ملا محمد آملی، شیخ عبدالنبی نوری، عبدالکریم حائری، سید حسین قاضی طباطبایی تبریزی، سید علی اکبر فال اسیری، شیخ محمد بروجردی، حاج میرزا لطف‌الله، حاج آقا نورالله مجتهد عراقی، شیخ علی اکبر مجتهد، سید علی قطب نخجوانی، شیخ محمد علی پیشنماز، آقا جمال الدین لافجه‌ای، عبدالکریم حائری یزدی، شیخ علی اکبر طالقانی و برخی دیگر از بنیانگذاران، جمع اوران و جامع سازان عصر اول احیای روشنفکری، نواندیشی و خردگرایی مذهب شیعه و شکل دهندگان جنبش مشروعه در قرن ۱۲ هجری-قمری بودند.[نیازمند منبع]
استادان
شیخ از محضر استادان متعددی بهره جسته‌است که نام چند تن از آنان چنین است:
- حاج ملا هادی سبزواری (صاحب «منظومه حکمت و شرح منظومه»)، به مدت ۲ سال.
- عموی وی، شیخ حسین انصاری (شاگرد صاحب ریاض (سید علی طباطبایی)، تا سن ۱۷ سالگی).[۱۴]
- سید محمد مجاهد (از شاگردان آیت‌الله وحید بهبهانی) او در سنین ۱۸سالگی، دو سال تمام از محضر او بهره جسته‌است.[۱۵]
- شریف العلما مازندرانی.[۱۶]
- ملا احمد نراقی (صاحب «مستند الشیعه»)، به مدت ۴سال تمام در کاشان.[۱۷]
- شیخ موسی کاشف الغطا به مدت یک سال.[۱۸]
- شیخ علی کاشف الغطا، به مدت ۵ سال.[۱۸]
- شیخ محمدحسن صاحب جواهر (مدت بسیار اندک).
شاگردان
نزد او شاگردان زیادی که شمار آنها را از ۵۰۰ نفر تا ۳۰۰۰ نفر در کتب رجالی و تاریخی ثبت کرده‌اند، تربیت یافتند. در میان آنان شخصیتهای نامی برجسته‌ای قرار داشتند که از آن جمله‌اند:
- میرزا محمدحسن شیرازی، صاحب فتوای تحریم تنباکو.
- میرزا سید محمدهاشم خوانساری صاحب مبانی الاصول
- حسین محدث نوری. محدث نوری بنیانگذار عقل‌گرایی شیعه در فرهنگ اسلامی ایران
- شیخ جعفر شوشتری.
- میرزا حبیب‌الله رشتی، صاحب بدائع الافکار، و رساله اجاره و غصب.
- شیخ فضل‌الله نوری[۱۹]
- سید حسین کوه‌کمری تبریزی، صاحب آثار و نثر فراوان و استاد حوزه نجف.
- سید محمدحسین شهرستانی،
- شیخ محمدحسن مامقانی، صاحب کتاب ذرایع الاحکام فی شرح شرائع الاسلام و کتب دیگر.
- سید عبدالکریم لاهیجی
- محمد باقر نجفی
- شیخ محمدکاظم خراسانی، صاحب کفایةالاصول.
- ملا حسینقلی همدانی، شاگرد شیخ و صاحب منظومه حاج ملا هادی سبزواری.
- میرزا حسین خلیلی تهرانی، مجتهد و صاحب فتوای مشروطیت.
- شربیانی، مجتهد معروف آذربایجانی.
- سید جمال‌الدین اسدآبادی، بنیانگذار وحدت مسلمین و مبارزه علیه استعمار خارجی.
- میرزا ابوطالب زنجانی.
- سید ابوالقاسم موسوی خوانساری از نوادگان سید ابوالقاسم خوانساری (میرکبیر)
- سید محمدابراهیم بهبهانی.
- آخوند ملا قربانعلی زنجانی.
- علامه شیخ مرتضی ریزی.
- میرزا محمد آشتیانی.
حاج آقا رضا همدانی صاحب کتاب مصباح الفقیه متولد همدان ۱۲۵۰ هجری درگذشته در سامراء ۱۳۲۲ هجری
آثار
- کتاب رسائل (در علم اصول فقه) معروف به فرائد الاصول
- کتاب المکاسب (در خصوص مسائل کسب و تجارت)
- کتاب الصلاة (در مورد مسائل نماز)
- کتاب الطهارة
- رساله‌ای در تقیه
- رساله‌ای در رضاع و نشر حرمت آن
- رساله‌ای در قضا میت
- رساله‌ای در مواسعه و مضایقه
- رساله‌ای در عدالت
- رساله‌ای در مصاهره
- رساله‌ای در ملک اقرار
- رساله‌ای در تبیین قاعده لاضرر و لاضرار
- رساله‌ای در خمس
- رساله‌ای در زکات
- رساله‌ای در خلل صلوة
- رساله‌ای در ارث
- رساله‌ای در تیمم
- رساله‌ای در قاعده تسامح
- رساله‌ای در باب حجیت اخبار
- رساله‌ای در قرعه
- رساله‌ای در متعه
- رساله‌ای در تقلید
- رساله‌ای در قطع و جزم
- رساله‌ای در ظن
- رساله‌ای در اصالة البرائه
- رساله‌ای در مناسک حج
- حاشیه‌ای بر مبحث استصحاب
- حاشیه‌ای بر نجاة العباد (رساله عملیه)
- کتابی در علم رجال (از وجیزه علامه مجلسی بزرگتر است)
- تألیفی در اصول الفقه
- حواشی بر عوائد نراقی
- حاشیه‌ای بر بغیة الطالب
- اثبات التسامح فی ادلة السنن
- التعادل و التراجیح
- رساله‌ای در تقیه
- رساله‌ای در التیمم الاستدلالی
- رساله‌ای در خمس
درگذشت
انصاری در ۱۸ جمادی‌الثانی سال ۱۲۸۱ در سن ۶۷ سالگی در نجف درگذشت و در حرم علی بن ابیطالب دفن شد.[۲۰]
پانویس
- ↑ "ANṢĀRĪ, SHAIKH MORTAŻĀ". Encyclopaedia Iranica (به انگلیسی).
Born in Dezfūl
- ↑ زندگینامه شیخ مرتضی انصاری رهروان ولایت
- ↑ خاتم الفقهاء و المجتهدين شيخ مرتضي انصاري تبیان
- ↑ مرتضی انصاری بهسین
- ↑ کتابخانه طهور.
- ↑ گلشن ابرار، ص ۳۳۲.
- ↑ فرهنگ فارسی، دکتر معین.
- ↑ خاتم الفقهاء و المجتهدین ایرنا
- ↑ رحلت شيخ مرتضي انصاري ( ۱۲۸۱ ق)اداره کل پژوهش های اسلامی رسانه
- ↑ زندگینامه شیخ مرتضی انصاری تبیان
- ↑ گلشن ابرار، ص ۳۳۱.
- ↑ اعیان الشیعه ص۴۵۵-۴۵۶
- ↑ فقهای نامدار شیعه، ص ۳۴۱ و ۳۴۲.
- ↑ زندگی و شخصیت شیخ انصاری، ص ۱۷۹.
- ↑ همان، ص ۱۹۰.
- ↑ همان، ص ۱۸۲.
- ↑ همان، ص ۱۹۷.
- ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ همان، ص ۱۸۸.
- ↑ حاشیه بر رسائل شیخ انصاری شیخ فضل‌الله نوری
- ↑ وفات شیخ مرتضی انصاری حوزه
منابع
- «شیخ مرتضی انصاری». کتابخانه طهور.
- رفیعی پور علوی علویجه. سید عباس (۱۳۸۵)، «شیخ انصاری»، گلشن ابرار، نشر معروف، شابک &#۸۲۰۶;۹۶۴-۶۷۳۹-۴۰-۷ مقدار
|شابک=را بررسی کنید: invalid character (کمک) پارامتر|چاپ=اضافه است (کمک); پیوند خارجی در|فصل=وجود دارد (کمک) - «شیخ مرتضی انصاری». وبگاه بلاغ. دریافت‌شده در ۲۰۰۸-ژوئن-۹. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=را بررسی کنید (کمک) - عقیقی بخشایشی. فقهای نامدار شیعه. قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی، ص ۳۴۱ و ۳۴۲.
- انصاری. مرتضی. زندگی و شخصیت شیخ انصاری، کنگره جهانی بزرگداشت دویست‌مین سالگرد تولد شیخ انصاری.
- شبکه اطلاع‌رسانی اجتهاد