حسنوند

ایل حسنوند

ایل حسنوند یکی از ایلات لک ساکن ایران است. محل سکونت این ایل لرستان و ایلام است این ایل بخشی از ایلات سلسله است. مردم آن به لکی تکلم می‌کنند.

خاستگاه قومی

ایل حسنوند یکی از چهار ایل بزرگ منتسب به سلسله می باشد. الشتر خاستگاه فرزندان سلسله به نامهای حسن،ترکاش ،کلی و یوسف می باشد که نیای بزرگ چهار ایل ،حسنوند، یوسفوند و ترکاشوند و کولیوند می‌باشد.

جمعیت

قدیمیترین آمار از جمعیت حسنوندها در دهه ۱۸۷۰ میلادی توسط شیندلر منتشر شده‌است و او جمعیت حسنوندها را حدود ۲٬۵۰۰ ذکر کرده‌است. نویسنده کتاب جغرافیای لرستان در ۱۸۸۳ میلادی جمعیت آن‌ها را حدود ۸۵۰ خانوار نوشته‌است. جمعیت این ایل در دهه ۱۹۳۰ میلادی پنج هزار خانوار و در دهه ۱۹۶۰ میلادی ۱٬۵۰۰ خانوار بوده‌است.

شجرنامه ایل حسنوند

ايل حسنوند داراى طوايف زير است:

- طايفه کاکولوند

اين طايفه داراى ۲۴ تيره به نام‌هاي: مرادجان، ميرزاجان، ابراهيم‌جان، محمدجان، امان‌جان، ديتنه‌وند، پولاد، زيودار (زيار)، اوررضا، روسي، سالار، قل‌ نره‌شي، بوه (بابا)، منظمي، ملکي، رحمتي، صادقي، اتابک، سياهپوش، نوراللهي، فرج‌اللهي، نصراللهي، فتح‌اللهي، ذکراللهى است.

- طايفه دولتشه

طايفهٔ دولتشه يا دولتشاهى داراى تيره‌هاي: پشم، رحمان‌شه، کل (کوتاه)، پهلوان قلى مى‌باشد.

- طايفهٔ خمسه

تيره‌هاى طايفهٔ خمسه (اولاد اسکندر) عبارتند از: ۱. تيرهٔ ميمى داراى اولاد: حسين، احمد، صيدنظر. ۲. تيرهٔ توخن داراى اولاد: مشل، گردل، نوم‌خدا، چوچل ۳. تيرهٔ زهووى (زهابي) داراى اولاد: وشنى و حمدبک ۴. تيرهٔ گرزبين شامل اولاد: گرزبين، گنجى ۵. تيرهٔ باباحسين.

- طايفهٔ بسوم

طايفهٔ بسوم يا بسطام نيز از دو تيره تشکيل گرديده که هريک داراى زيرتيره‌هائى به‌شرح زير مى‌باشد:

- تيرهٔ چراغ بگ شامل اولاد: غلامحسین، يمين گل‌رضا، زريني، امرائي، ابناخ، کرد، آهنگر مى‌باشد.

- تيرهٔ يوسف بگ شامل اولاد: رحمت‌علي، دمدار، امرائي، بختوبگ، خسروبگ، بوه، گل‌حسين، اسماعيل‌وند، حاجي، هومني، پوس‌بگ است.

جغرافیای سکونت

مردم ایل حسنوند از نژاد کاسیت‌ها یا کاسپی‌ها هستند، آن‌ها مردمانی قوی بنیه، رشید و سلحشور بوده‌اند. ایل حسنوند یکی از ایلات بزرگ لرستان می‌باشد. دکتر امان الهی بهاروند و کیرشمن فرانسوی لکها را از نژاد سکا که همان پارت و زبانشان پهلوی اشکانی است.(برگرفته از کتاب سرزمین جاوید ص. ۱۶۰۱ نوشته هرتز فیلد گیرشمن و ماریژان موله). این ایل در سال ۱۳۱۱، پنج هزار خانوار جمعیت داشته‌است. محل سکونت اصلی ایل حسنوند شهرستان سلسله است. پراکندگی جمعیتی این ایل لک زبان در شهرستان‌های سلسله، خرم‌آباد، پلدختر، کنگاور، دینور، کوهدشت، بروجرد و کلاردشت و قزوین می‌باشد.

هم‌اکنون حسنوند یکی از طایفه‌های لک ساکن در لرستان است. در مجلس شورای اسلامی سه تن از نمایندگان دوره هفتم با نام خانوادگی حسنوند بر کرسی نشسته‌اند که نمایندگان شهرهای الشتر و نورآباد، خرم‌آباد و اندیمشک بوده‌اند. «فهرست نمایندگان دوره هفتم مجلس شورای اسلامی»

منابع

• معجزی والیزاده، محمدرضا. تارخ لرستان: روزگ‍ار ق‍اج‍ار: از ت‍اس‍ی‍س ت‍ا ک‍ودت‍ای ۱۲۹۹. تهران: انتشارات حروفیه، ۱۳۸۰. شابک ‎۹۶۴-۹۲۱۸۵-۷-۲. 
• حیدری، حجت اله. ایل حسنوند. امیرکبیر خرم‌آباد: افلاک، ۱۳۸۱. شابک ‎۹۶۴-۶۴۳۱-۳۸-۶. 
• اقبالی، رضا. امنیت و انتظامات در لرستان: از صفویه تا پهلوی. تهران: ائمه (ع)، ۱۳۹۱. شابک ‎۹۷۸-۶۰۰-۶۳۰۶-۲۷-۸. 
• پهلوان، کیوان. رضاشاه «از الشتر تا الاشت» نیای لر رضاشاه. تهران: آرون، ۱۳۸۵. شابک ‎۹۶۴-۷۲۱۷-۶۷-۶. 
• حیدری، حجت اله. ریشه‌های نژادی لر. تهران: کتابفروشی فردوسی، ۱۳۵۵. 
• رحمتی، حشمت الله. خدایی خان: ایلخانی از پیشکوه لرستان. خرم‌آباد: شاپورخواست، ۱۳۹۱. شابک ‎۹۷۸-۶۰۰۲-۶۰۰۲-۲۶. 
• رحمتی، حشمت الله. قوم لُر در آینه تاریخ. خرم‌آباد: شاپورخواست، ۱۳۸۶. شابک ‎۹۷۸-۹۶۴-۲۷۰۷-۲۴-۹. 
• ذبیح‌الله منصوری، هرتز فیلد گیرشمن و ماریژان موله. سرزمین جاوید. تهران: انتشارات زرین. شابک ‎۹۷۸-۹۶۴-۴۰۷۰-۴۲-۶. 

جستارهای وابسته

• مردمان لر
• لرستان