باشگاه فوتبال استقلال تهران: تفاوت میان نسخهها
Maometto97 (بحث | مشارکتها) ←بازیکنان: مرتب و بهروزرسانی |
Fatranslator (بحث | مشارکتها) جز افزودن ناوباکس ۷.۶> الگو:مربیان لیگ برتر فوتبال ایران (درخواست کاربر:Mojtaba2361)+نشانی+املا+تمیز+ |
||
خط ۷: | خط ۷: | ||
| توضیحات = |
| توضیحات = |
||
| نام کامل باشگاه = باشگاه فرهنگی ورزشی استقلال ایران |
| نام کامل باشگاه = باشگاه فرهنگی ورزشی استقلال ایران |
||
| لقب = ''آبیهای پایتخت<ref>{{یادکرد وب |تاریخ بازدید=۴ مرداد ۱۳۹۷ |کد زبان= |عنوان=مهاجم خونه به خونه سومین خرید آبیهای پایتخت |نشانی=https://www.isna.ir/news/97031306208/مهاجم-خونه-به-خونه-سومین-خرید-آبی-های-پایتخت |ناشر=ایسنا |پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180727024545/https://www.isna.ir/news/97031306208/ |
| لقب = ''آبیهای پایتخت<ref>{{یادکرد وب |تاریخ بازدید=۴ مرداد ۱۳۹۷ |کد زبان= |عنوان=مهاجم خونه به خونه سومین خرید آبیهای پایتخت |نشانی=https://www.isna.ir/news/97031306208/مهاجم-خونه-به-خونه-سومین-خرید-آبی-های-پایتخت |ناشر=ایسنا |پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180727024545/https://www.isna.ir/news/97031306208/مهاجم-خونه-به-خونه-سومین-خرید-آبی-های-پایتخت |تاریخ بایگانی=۲۷ ژوئیه ۲۰۱۸ |dead-url=no}}</ref>{{سخ}}پسران آبی<ref>{{یادکرد وب |تاریخ بازدید=۹ تیر ۱۳۸۹ |کد زبان= |عنوان=استقلال ۲–۳ الشباب؛ حذف تلخ پسران آبی |نشانی=http://www.goal.com/iran/news/2675/لیگ-قهرمانان/2010/05/12/1920246/استقلال2-ـ-الشباب3-حذف-تلخ-پسران-آبی |ناشر=[[گل.کام|وبگاه گل]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6wPrywbrN | تاریخ بایگانی = ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref>{{سخ}}تاج{{سخ}}آبیپوشان<ref name="آبی پوشان">{{یادکرد وب |تاریخ بازدید=۲۴ دی ۱۳۸۵ |کد زبان= |عنوان=پایان اردوی آبی پوشان تهران در کیش |نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8510240475 |ناشر=[[خبرگزاری فارس]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6wPs4CBKO | تاریخ بایگانی = ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref>''{{سخ}}اساس<ref>{{یادکرد وب |تاریخ بازدید=۱۱ مرداد ۱۳۹۷ |کد زبان= |عنوان=فوتبال علمی این بود، دروغ بود دروغ بود |نشانی=https://www.farsnews.com/printable.php?nn=8810201374 |ناشر=فارسنیوز |پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180802193031/https://www.farsnews.com/printable.php?nn=8810201374 |تاریخ بایگانی=۲ اوت ۲۰۱۸ |dead-url=no}}</ref>{{سخ}}غول آبی آسیایی<ref>{{یادکرد وب |تاریخ بازدید=۱۴ اسفند ۱۳۹۷ |کد زبان= |عنوان=دربی غولهای آبی آسیا از نگاه آمار |نشانی=https://www.mashreghnews.ir/news/205409/دربی-غول-های-آبی-آسیا-از-نگاه-آمار |ناشر=مشرقنیوز |پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20190306111512/https://www.mashreghnews.ir/news/205409/دربی-غول-های-آبی-آسیا-از-نگاه-آمار |تاریخ بایگانی=۶ مارس ۲۰۱۹ |dead-url=no}}</ref> |
||
| شعار = |
| شعار = |
||
| تاریخ تأسیس = ۴ مهر ۱۳۲۴ ({{سن|۱۹۴۵|۹|۲۵}} پیش)<ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.rsssf.com/tablesi/iranfound.html |
| تاریخ تأسیس = ۴ مهر ۱۳۲۴ ({{سن|۱۹۴۵|۹|۲۵}} پیش)<ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.rsssf.com/tablesi/iranfound.html |
||
خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
| فصل جاری = باشگاه فوتبال استقلال تهران در فصل ۹۹–۱۳۹۸ |
| فصل جاری = باشگاه فوتبال استقلال تهران در فصل ۹۹–۱۳۹۸ |
||
}} |
}} |
||
'''باشگاه فوتبال استقلال ایران''' که بهطور خلاصه '''استقلال ایران،''' '''استقلال تهران''' و '''استقلال''' نیز نامیده میشود یک [[تیم فوتبال|باشگاه فوتبال]] حرفهای<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۹ آبان ۱۳۹۶|وبگاه=[[خبرگزاری تسنیم]]|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/08/19/1569835/اطلاعیه-باشگاه-استقلال-درباره-کسب-مجوز-حرفه-ای-بدون-مشکل-و-با-سربلندی-در-لیگ-قهرمانان-آسیا-حاضر-می-شویم|عنوان=اطلاعیه باشگاه استقلال دربارهٔ کسب مجوز حرفهای؛ بدون مشکل و با سربلندی در لیگ قهرمانان آسیا حاضر میشویم| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6wPsDIdsw | تاریخ بایگانی = ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa-IR|وبگاه=football-tribe.com|نشانی=https://football-tribe.com/iran/2017/11/12/صدور-مجوز-حضور-استقلال-و-پرسپولیس-در-لی/|عنوان=صدور مجوز حضور استقلال و پرسپولیس در لیگ قهرمانان آسیا {{!}} Football Tribe Iran|بازبینی=2018-07-24}}</ref> در ایران است که در چهارم مهر ۱۳۲۴ در شهر [[تهران]] بنیانگذاری شد. استقلال تا پیش از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب ایران]] در ابتدا '''دوچرخهسواران''' و سپس '''تاج''' نام داشت.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=ایسنا|تاریخ=2008-10-21|عنوان=فوتبال ایران به قلم "فردوسی پور" در WorldSoccer|نشانی=https://www.isna.ir/news/8707-17420/فوتبال-ايران-به-قلم-فردوسي-پور-در-WorldSoccer|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-07-26|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180723064359/https://www.isna.ir/news/8707-17420/ |
'''باشگاه فوتبال استقلال ایران''' که بهطور خلاصه '''استقلال ایران،''' '''استقلال تهران''' و '''استقلال''' نیز نامیده میشود یک [[تیم فوتبال|باشگاه فوتبال]] حرفهای<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۹ آبان ۱۳۹۶|وبگاه=[[خبرگزاری تسنیم]]|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/08/19/1569835/اطلاعیه-باشگاه-استقلال-درباره-کسب-مجوز-حرفه-ای-بدون-مشکل-و-با-سربلندی-در-لیگ-قهرمانان-آسیا-حاضر-می-شویم|عنوان=اطلاعیه باشگاه استقلال دربارهٔ کسب مجوز حرفهای؛ بدون مشکل و با سربلندی در لیگ قهرمانان آسیا حاضر میشویم| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6wPsDIdsw | تاریخ بایگانی = ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa-IR|وبگاه=football-tribe.com|نشانی=https://football-tribe.com/iran/2017/11/12/صدور-مجوز-حضور-استقلال-و-پرسپولیس-در-لی/|عنوان=صدور مجوز حضور استقلال و پرسپولیس در لیگ قهرمانان آسیا {{!}} Football Tribe Iran|بازبینی=2018-07-24}}</ref> در ایران است که در چهارم مهر ۱۳۲۴ در شهر [[تهران]] بنیانگذاری شد. استقلال تا پیش از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب ایران]] در ابتدا '''دوچرخهسواران''' و سپس '''تاج''' نام داشت.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=ایسنا|تاریخ=2008-10-21|عنوان=فوتبال ایران به قلم "فردوسی پور" در WorldSoccer|نشانی=https://www.isna.ir/news/8707-17420/فوتبال-ايران-به-قلم-فردوسي-پور-در-WorldSoccer|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-07-26|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180723064359/https://www.isna.ir/news/8707-17420/فوتبال-ايران-به-قلم-فردوسي-پور-در-WorldSoccer|تاریخ بایگانی=۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
||
استقلال بازیهای خانگی خود را در [[ورزشگاه آزادی تهران|ورزشگاه آزادی]] در غرب تهران انجام میدهد. این باشگاه در حال حاضر در [[لیگ برتر خلیج فارس|لیگ برتر]] و [[جام حذفی فوتبال ایران|جام حذفی]] ایران شرکت میکند و کهنترین تیم هر دوی این جامها است. رقبای اصلی استقلال در این دو جام تیمهای [[باشگاه فوتبال پرسپولیس|پرسپولیس]] از تهران و [[باشگاه فوتبال سپاهان اصفهان|سپاهان]] و [[باشگاه فوتبال ذوبآهن اصفهان|ذوب آهن]] از اصفهان هستند. استقلال با هشت قهرمانی در لیگهای فوتبال ایران،<ref name="قهرمانی لیگ" dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=Naraghi, Hooshyar F.|کد زبان=en|نشانی=http://www.rsssf.com/tablesi/iranchamp.html|عنوان=Iran – List of Champions|ناشر=[[بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال|RSSSF]]|تاریخ بازبینی=17 September 2012| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6wPsHM4gB | تاریخ بایگانی = 12 January 2018}}</ref> دومین تیم پرافتخار [[فهرست قهرمانان لیگ فوتبال ایران|لیگهای سراسری ایران]] و با هفت قهرمانی پرافتخارترین تیم [[جام حذفی فوتبال ایران|جام حذفی ایران]] است.<ref name="قهرمانی جام حذفی">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=وبگاه رسمی جام حذفی فوتبال ایران|نشانی=http://www.hazfi-cup.com/Ranking/Hazfi_Cup|عنوان=ردهبندی جام حذفی ایران|ناشر=|تاریخ بازبینی=۲۳ نوامبر ۲۰۱۷| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6wPsHpsDc | تاریخ بایگانی = ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> |
استقلال بازیهای خانگی خود را در [[ورزشگاه آزادی تهران|ورزشگاه آزادی]] در غرب تهران انجام میدهد. این باشگاه در حال حاضر در [[لیگ برتر خلیج فارس|لیگ برتر]] و [[جام حذفی فوتبال ایران|جام حذفی]] ایران شرکت میکند و کهنترین تیم هر دوی این جامها است. رقبای اصلی استقلال در این دو جام تیمهای [[باشگاه فوتبال پرسپولیس|پرسپولیس]] از تهران و [[باشگاه فوتبال سپاهان اصفهان|سپاهان]] و [[باشگاه فوتبال ذوبآهن اصفهان|ذوب آهن]] از اصفهان هستند. استقلال با هشت قهرمانی در لیگهای فوتبال ایران،<ref name="قهرمانی لیگ" dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=Naraghi, Hooshyar F.|کد زبان=en|نشانی=http://www.rsssf.com/tablesi/iranchamp.html|عنوان=Iran – List of Champions|ناشر=[[بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال|RSSSF]]|تاریخ بازبینی=17 September 2012| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6wPsHM4gB | تاریخ بایگانی = 12 January 2018}}</ref> دومین تیم پرافتخار [[فهرست قهرمانان لیگ فوتبال ایران|لیگهای سراسری ایران]] و با هفت قهرمانی پرافتخارترین تیم [[جام حذفی فوتبال ایران|جام حذفی ایران]] است.<ref name="قهرمانی جام حذفی">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=وبگاه رسمی جام حذفی فوتبال ایران|نشانی=http://www.hazfi-cup.com/Ranking/Hazfi_Cup|عنوان=ردهبندی جام حذفی ایران|ناشر=|تاریخ بازبینی=۲۳ نوامبر ۲۰۱۷| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6wPsHpsDc | تاریخ بایگانی = ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> |
||
خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
[[پرونده:Docharkheh Savaran 1940s.jpg|بندانگشتی|تیم دوچرخهسواران در سالهای نخستین|190x190پیکسل]] |
[[پرونده:Docharkheh Savaran 1940s.jpg|بندانگشتی|تیم دوچرخهسواران در سالهای نخستین|190x190پیکسل]] |
||
{{همچنین ببینید|پیشینه باشگاه فوتبال استقلال تهران (۱۳۵۷–۱۳۲۴)}} |
{{همچنین ببینید|پیشینه باشگاه فوتبال استقلال تهران (۱۳۵۷–۱۳۲۴)}} |
||
در ۱۳۲۴ تعدادی از دوچرخهسواران باسابقه و دارای عناوین قهرمانی در کشور تصمیم گرفتند با ایجاد مرکزی برای گردهماییهای دوستانه، پایههای یک تشکل صنفی را برپا کنند و کلوپ دوچرخهسواران در [[۴ مهر]] ۱۳۲۴ توسط آنان در تهران و در دفتری در [[خیابان فردوسی]] تأسیس شد، این باشگاه در ابتدا فقط مختص [[دوچرخهسواری]] بود. اما بعدها رشتههای دیگر از جمله [[فوتبال]] نیز به فعالیتهای باشگاه اضافه شدند.<ref name=":15" dir=ltr>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/football-|عنوان=FOOTBALL|بازبینی=January 24, 2018|وبگاه=Encyclopaedia Iranica|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20190517062206/http://www.iranicaonline.org/articles/football-|تاریخ بایگانی=۱۷ مه ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> پنج ماه بعد و در اسفند همان سال، بازیکنانی همچون چون [[علی داناییفرد]]، پطروس باباجان، حسین حراجچی، احمد صمدیان، [[پیر کارلو]]، [[حسنعلی منصور]]، تفرشی، پرویز عمواوغلی، محمد جاودان با ادغام دو تیم نادر به سرپرستی محمد جاودان و تیم شهاب به سرپرستی پرویز عمواوغلی، [[تیم فوتبال]] کلوپ دوچرخهسواران را تشکیل دادند<ref name=":3" |
در ۱۳۲۴ تعدادی از دوچرخهسواران باسابقه و دارای عناوین قهرمانی در کشور تصمیم گرفتند با ایجاد مرکزی برای گردهماییهای دوستانه، پایههای یک تشکل صنفی را برپا کنند و کلوپ دوچرخهسواران در [[۴ مهر]] ۱۳۲۴ توسط آنان در تهران و در دفتری در [[خیابان فردوسی]] تأسیس شد، این باشگاه در ابتدا فقط مختص [[دوچرخهسواری]] بود. اما بعدها رشتههای دیگر از جمله [[فوتبال]] نیز به فعالیتهای باشگاه اضافه شدند.<ref name=":15" dir=ltr>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/football-|عنوان=FOOTBALL|بازبینی=January 24, 2018|وبگاه=Encyclopaedia Iranica|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20190517062206/http://www.iranicaonline.org/articles/football-|تاریخ بایگانی=۱۷ مه ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> پنج ماه بعد و در اسفند همان سال، بازیکنانی همچون چون [[علی داناییفرد]]، پطروس باباجان، حسین حراجچی، احمد صمدیان، [[پیر کارلو]]، [[حسنعلی منصور]]، تفرشی، پرویز عمواوغلی، محمد جاودان با ادغام دو تیم نادر به سرپرستی محمد جاودان و تیم شهاب به سرپرستی پرویز عمواوغلی، [[تیم فوتبال]] کلوپ دوچرخهسواران را تشکیل دادند<ref name=":3"/> و بدین ترتیب باشگاه فوتبال دوچرخهسواران آغاز به فعالیت کرد. از میان بازیکنان آن زمان باشگاه علی داناییفرد به عنوان مربی انتخاب شد.<ref name=":16">{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://takhtejamshidcup.com/index.php?option=com_content&view=article&id=500&Itemid=1038|عنوان=علی دانایی فرد|بازبینی=۲۴ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=جام تخت جمشید| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b7TQtyx | تاریخ بایگانی = ۲۴ اوت ۲۰۱۸}}</ref> |
||
در ۳۱ فروردین ۱۳۲۵ نخستین بازی فوتبال تاریخ باشگاه دوچرخهسواران انجام شد، این بازی که یک [[بازی دوستانه]] با تیم [[باشگاه ورزشی گیو بندر انزلی|گیو بندرانزلی]] بود با نتیجه {{چر}}۱–۰ به سود تیم دوچرخهسواران پایان یافت.<ref name=":3">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۶ سپتامبر ۲۰۱۱|اثر=|وبگاه=|نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6I7m3A5Kn|نشانی=http://www.goal.com/iran/news/1825/ایران/2011/09/26/2682719/استقلال-66-ساله-شد|تاریخ بایگانی=۲ مارس ۲۰۱۸|عنوان=استقلال ۶۶ ساله شد!|ناشر=[[گل.کام]]|بازبینی=}}</ref> نخستین بازی رسمی تاریخ این باشگاه نیز در آذر ۱۳۲۵ در هفته اول [[جام باشگاههای تهران ۱۳۲۵]] برگزار شد که برابر تیم سرباز با نتیجه ۱–۳ شکست خورد.<ref name=":2">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=پیک ایران|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPsxzToj|نشانی=https://www.peykeiran.com/Content.aspx?ID=39599|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=روزگاران تلخ و شیرین دو باشگاه تاج و شاهین. (م. گئومات)|بازبینی=۹ نوامبر ۲۰۱۷}}</ref> دوچرخهسواران در پایان مسابقات آن فصل و در [[باشگاه فوتبال دوچرخهسواران در فصل ۱۳۲۵|اولین فصل حضورش]] در مسابقات رسمی، در هر دو جام باشگاهی و حذفی تهران به فینال رسید اما با شکست در فینالها در برابر تیمهای سرباز<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۲ دی ۱۳۹۰|نشانی=http://magiran.com/npview.asp?ID=2431595|عنوان=سربازهای عنوان دار قهرمان شدند|ناشر=[[روزنامه شرق]]|تاریخ بازدید=۲۴ ژانویه ۲۰۱۸|بازبینی=|وبگاه=| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b7y8npq | تاریخ بایگانی = ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸}}</ref> و دارایی<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://danakhabar.com/fa/news/1184535/یک-خارجی-و-یک-نخست-وزیر-در-استقلال-70-سال-قبل|عنوان=یک خارجی و یک نخستوزیر در استقلال 70 سال قبل!|بازبینی=۲۴ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=خبرگزاری دانا| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b8wU7H2 | تاریخ بایگانی = ۲ اوت ۲۰۱۸}}</ref> در هر دو جام دوم شد. فصل بعد و در خرداد ۱۳۲۷ این باشگاه قهرمان مسابقات جام حذفی تهران ۲۷–۱۳۲۶ شد که این قهرمانی نخستین عنوان رسمی دوچرخهسواران است.<ref name=":2" |
در ۳۱ فروردین ۱۳۲۵ نخستین بازی فوتبال تاریخ باشگاه دوچرخهسواران انجام شد، این بازی که یک [[بازی دوستانه]] با تیم [[باشگاه ورزشی گیو بندر انزلی|گیو بندرانزلی]] بود با نتیجه {{چر}}۱–۰ به سود تیم دوچرخهسواران پایان یافت.<ref name=":3">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۶ سپتامبر ۲۰۱۱|اثر=|وبگاه=|نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6I7m3A5Kn|نشانی=http://www.goal.com/iran/news/1825/ایران/2011/09/26/2682719/استقلال-66-ساله-شد|تاریخ بایگانی=۲ مارس ۲۰۱۸|عنوان=استقلال ۶۶ ساله شد!|ناشر=[[گل.کام]]|بازبینی=}}</ref> نخستین بازی رسمی تاریخ این باشگاه نیز در آذر ۱۳۲۵ در هفته اول [[جام باشگاههای تهران ۱۳۲۵]] برگزار شد که برابر تیم سرباز با نتیجه ۱–۳ شکست خورد.<ref name=":2">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=پیک ایران|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPsxzToj|نشانی=https://www.peykeiran.com/Content.aspx?ID=39599|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=روزگاران تلخ و شیرین دو باشگاه تاج و شاهین. (م. گئومات)|بازبینی=۹ نوامبر ۲۰۱۷}}</ref> دوچرخهسواران در پایان مسابقات آن فصل و در [[باشگاه فوتبال دوچرخهسواران در فصل ۱۳۲۵|اولین فصل حضورش]] در مسابقات رسمی، در هر دو جام باشگاهی و حذفی تهران به فینال رسید اما با شکست در فینالها در برابر تیمهای سرباز<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۲ دی ۱۳۹۰|نشانی=http://magiran.com/npview.asp?ID=2431595|عنوان=سربازهای عنوان دار قهرمان شدند|ناشر=[[روزنامه شرق]]|تاریخ بازدید=۲۴ ژانویه ۲۰۱۸|بازبینی=|وبگاه=| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b7y8npq | تاریخ بایگانی = ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸}}</ref> و دارایی<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://danakhabar.com/fa/news/1184535/یک-خارجی-و-یک-نخست-وزیر-در-استقلال-70-سال-قبل|عنوان=یک خارجی و یک نخستوزیر در استقلال 70 سال قبل!|بازبینی=۲۴ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=خبرگزاری دانا| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b8wU7H2 | تاریخ بایگانی = ۲ اوت ۲۰۱۸}}</ref> در هر دو جام دوم شد. فصل بعد و در خرداد ۱۳۲۷ این باشگاه قهرمان مسابقات جام حذفی تهران ۲۷–۱۳۲۶ شد که این قهرمانی نخستین عنوان رسمی دوچرخهسواران است.<ref name=":2"/><ref name=":14"/> در مهر ۱۳۲۸ و با توافق بین پرویز خسروانی، از اعضای هیئت مؤسسین و مدیر آن زمان باشگاه و مدیران تیم سرباز، این تیم منحل شد و بازیکنانش به تیم دوچرخهسواران پیوستند که این کار قدرت دوچندانی به تیم بخشید.<ref name=":3"/><ref name=":2"/> |
||
در زمستان ۱۳۲۸ پرویز خسروانی به تنهایی امتیاز باشگاه دوچرخهسواران را در اختیار گرفت<ref name="manager" |
در زمستان ۱۳۲۸ پرویز خسروانی به تنهایی امتیاز باشگاه دوچرخهسواران را در اختیار گرفت<ref name="manager"/> و سپس دست به تغییر نام باشگاه زد چرا که باشگاه دوچرخهسواران حالا در چندین رشته ورزشی فعال بود و نام دوچرخهسواران دیگر مناسب چنین باشگاهی نبود.<ref name=":4"/> در تاریخ یک اسفند ۱۳۲۸ نام باشگاه بعد از بحث و رایگیری بین اعضای هیئتمدیره و با توصیه بازیکنان نظامی باشگاه همچون [[محمد خاتمی (خلبان)|محمد خاتم]]، [[حسین سرودی]] و همچنین پرویز خسروانی، به باشگاه فوتبال تاج تهران تغییر کرد و به ثبت رسید.<ref name=":2"/><ref name=":4">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=تاریخ ورزش ایران|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPt3zgA4|نشانی=http://www.hisport.ir/showclub.php?id=6|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=باشگاه فرهنگی ورزشی استقلال تهران|بازبینی=۱۰ نوامبر ۲۰۱۷}}</ref><ref name="hamshahri">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/details/27552|عنوان=آشنایی با باشگاه استقلال تهران|ناشر=[[همشهریآنلاین]]|تاریخ بازدید=۲۱ بهمن ۱۳۹۴| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6wPt0JFOa | تاریخ بایگانی = ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> اعضای [[هیئت مدیره]] در هنگام تغییر نام باشگاه عبارت بودند از: پرویز عمواوغلی، گرائیلی، ملکی، علی داناییفرد و سیدآقا جلالی.<ref name=":4"/> همچنین در تابستان ۱۳۲۹ تیم تاج با دعوت انجمن ملی المپیک افغانستان<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=خبرگزاری فارس|نشانی=http://af.farsnews.com/sport/news/13941019000382|عنوان=پیشینه بازی فوتبال در افغانستان|بازبینی=۲۴ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> به این کشور سفر و در ''جام استقلال افغانستان'' در شهر [[کابل]] شرکت کرد و در یکی از بازیهای این جام [[تیم ملی فوتبال افغانستان|تیم ملی افغانستان]] را {{چر}}۳–۲ شکست داد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://footballonline.ir/News.aspx?ID=22405|عنوان=کابل، اولین سفر خارجی استقلال|بازبینی=۲۴ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=فوتبال آنلاین|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180623221911/http://footballonline.ir/News.aspx?ID=22405|تاریخ بایگانی=۲۳ ژوئن ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> این نخستین سفر یک تیم باشگاهی ایرانی به خارج از کشور بود.<ref name=":3"/> در اسفند ۱۳۲۹ [[بازیهای آسیایی ۱۹۵۱|نخستین دوره بازیهای آسیایی]] در [[دهلی نو|دهلینو]] برگزار شد و از ۶۴ ورزشکار کاروان ایران ۲۲ نفر از اعضای تیم تاج بودند از جمله ستارگان تیم فوتبال تاج، [[عارف قلیزاده]]، [[محمود بیاتی]]، [[نادر افشارعلوینژاد]]، [[پرویز کوزهکنانی]] و [[ژرژ مارکاریان]].<ref name=":3"/>{{سخ}}در سالهای ابتدایی دهه ۱۳۳۰، باشگاه تاج دچار اختلافات داخلی شد و این اختلافات باعث شدند تا تعدادی از بازیکنان و مربی تیم به تیم نادر بپیوندند.<ref name=":3"/> خاتم و سرودی نیز با خسروانی و جاه طلبیهایش به مشکل برخوردند و تاج را ترک کردند.<ref name=":2"/> مجموع این اتفاقات باعث شدند تا برای چند فصل تاج در مسابقات باشگاههای تهران شرکت نکند و دست تیم از جامهای قهرمانی کوتاه بماند. در نیمه دوم این دهه با بازگشت داناییفرد و تعدادی از بازیکنان جدا شده، تاج مجدداً موفق به فتح جام باشگاهها و حذفی تهران شد و در ۱۳۳۵ و ۱۳۳۷ توانست هر دو جام باشگاهها و حذفی تهران را همزمان فتح کند. در شهریور ۱۳۳۶ تاج به عنوان نماینده تهران در مسابقات قهرمانی ایران که در اصفهان برگزار شد شرکت کرد و با برتری بر رقبا قهرمان ایران شد. آنها در دیدار فینال با نتیجه ۰–۳ تیم تبریز را مغلوب کردند.<ref name=":3"/>{{سخ}}[[پرونده:Taj1970.jpg|راست|بندانگشتی|200x200پیکسل|تاج قهرمان آسیا در بهار ۱۳۴۹]] |
||
مسن شدن بازیکنان اصلی و ظهور رقبای جدید از جمله تیم [[باشگاه فوتبال پاس تهران|پاس]] که تعدادی از بازیکنان نظامی باشگاه از جمله [[حسن حبیبی (بازیکن فوتبال)|حسن حبیبی]]، [[حشمت مهاجرانی]] و [[محمد رنجبر]] را به خدمت گرفت باعث شدند تا تیم تاج در سالهای نخستین دهه ۱۳۴۰ موفقیت خاصی کسب نکند<ref name=":3" |
مسن شدن بازیکنان اصلی و ظهور رقبای جدید از جمله تیم [[باشگاه فوتبال پاس تهران|پاس]] که تعدادی از بازیکنان نظامی باشگاه از جمله [[حسن حبیبی (بازیکن فوتبال)|حسن حبیبی]]، [[حشمت مهاجرانی]] و [[محمد رنجبر]] را به خدمت گرفت باعث شدند تا تیم تاج در سالهای نخستین دهه ۱۳۴۰ موفقیت خاصی کسب نکند<ref name=":3"/> و در مسابقات جام باشگاههای تهران همواره در میانههای جدول متوقف شود. در نیمه دوم این دهه باشگاه دستخوش تغییراتی شد، [[زدراکو رایکوف]] در اسفند ۱۳۴۸ جانشین علی داناییفرد شد تا وی بعد از بیش از دو دهه مربیگری در تاج از این پست کنار رود و فصل نوینی در تاریخ باشگاه تاج رقم بخورد.<ref name=":3"/> رایکوف در نخستین قدم جوانگرایی را در دستور کار خود قرار داد و سپس [[سیستم (فوتبال)|سیستم]] تیم را از ۴-۲-۴ سنتی فوتبال ایران به سیستم مدرن ۳-۳-۴ تغییر داد<ref name=":17">{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://takhtejamshidcup.com/index.php?option=com_content&view=article&id=363&Itemid=911|عنوان=زدرادکو رایکوف|بازبینی=۲۵ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=جام تخت جمشید| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b8RPtRr | تاریخ بایگانی = ۹ اکتبر ۲۰۱۸}}</ref> تا در بهار ۱۳۴۹ تاج با سیمایی نوین قدم به [[مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۹۷۰|مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا]] بگذارد. تیم تاج که در [[ورزشگاه شهید شیرودی|ورزشگاه امجدیه]] میزبان این مسابقات بود موفق شد بدون شکست خوردن قهرمان شود. آنها در [[فینال مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۹۷۰|دیدار فینال]] این مسابقات در حالی که با یک گل از [[باشگاه فوتبال هاپوئل تلآویو|هاپوئل]]، حریف اسرائیلی خود عقب بودند در نهایت با گل [[غلام وفاخواه]] مساوی کردند و در وقتهای اضافه با گل [[مسعود معینی]] پیروز شدند تا جام قهرمانی آسیا در خانه بماند<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://f-f.ir/قهرمانی-آسیایی-تاج-بازخوانی-فروردین-ش/|عنوان=قهرمانی آسیایی تاج: بازخوانی فروردین شیرین ۱۳۴۹|بازبینی=۲۵ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=فرهنگستان فوتبال|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180111091640/http://f-f.ir/قهرمانی-آسیایی-تاج-بازخوانی-فروردین-ش/|archivedate=۱۱ ژانویه ۲۰۱۸|dead-url=yes}}</ref> و یکی از باارزشترین عناوین قهرمانی تاریخ این باشگاه به دست آید.<ref name=":17"/> در زمستان ۱۳۴۹ تاج [[جام منطقهای ایران ۱۳۴۹|جام منطقهای ۱۳۴۹]]، نخستین جام باشگاهی سراسری ایران را باز هم بدون شکست فتح کرد، آنها در نیمهنهایی این مسابقات در دیداری جنجالی و پر حاشیه از سد پرسپولیس گذشتند و در [[فینال جام منطقهای ایران ۱۳۴۹|فینال]] پاس را شکست دادند.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://takhtejamshidcup.com/index.php?option=com_content&view=article&id=331&Itemid=882|عنوان=تاج|بازبینی=۲۷ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=جام تخت جمشید| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b8ApLEn | تاریخ بایگانی = ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸}}</ref> در ادامه مسابقات آن فصل تاج در زمستان ۱۳۴۹ و بهار ۱۳۵۰ یک بار دیگر فاتح [[جام باشگاههای تهران ۱۳۵۰|جام باشگاههای تهران]] شد.<ref name=":17"/> |
||
تاج در [[باشگاه فوتبال تاج تهران در فصل ۱۳۵۱|فصل ۱۳۵۱]] یک بار دیگر [[جام باشگاههای تهران ۱۳۵۱|جام باشگاههای تهران]] را فتح کرد.<ref name=":3" |
تاج در [[باشگاه فوتبال تاج تهران در فصل ۱۳۵۱|فصل ۱۳۵۱]] یک بار دیگر [[جام باشگاههای تهران ۱۳۵۱|جام باشگاههای تهران]] را فتح کرد.<ref name=":3"/> جام باشگاههای تهران ۱۳۵۱ آخرین فصلی بود که تاج در این مسابقات شرکت کرد و از ۱۳۵۲ تیم تاج به مسابقات [[جام تخت جمشید]] پیوست<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://takhtejamshidcup.com/index.php?option=com_content&view=article&id=99&Itemid=648|عنوان=تاج (استقلال)|بازبینی=۲۵ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=جام تخت جمشید| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b6DKwAe | تاریخ بایگانی = ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۸}}</ref> و [[جام تخت جمشید ۱۳۵۳|دور دوم مسابقات]] را در حالی فتح کرد که در [[باشگاه فوتبال تاج تهران در فصل ۵۳–۱۳۵۲|نیم فصل نخست آن فصل]] از یازده بازی ده برد و یک تساوی کسب کرده بود اما در نیم فصل دوم که پس از برگزاری [[بازیهای آسیایی ۱۹۷۴|بازیهای آسیایی تهران]] ادامه یافت با افت مواجه شد ولی در نهایت دو هفته مانده به پایان فصل قهرمان شد.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://takhtejamshidcup.com/index.php?option=com_content&view=article&id=110&Itemid=659|عنوان=تاج (استقلال)|بازبینی=۲۵ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=جام تخت جمشید| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b9Yve5M | تاریخ بایگانی = ۳ مه ۲۰۱۹}}</ref> [[باشگاه فوتبال تاج تهران در فصل ۵۴–۱۳۵۳|فصل بعد]] تاج نتوانست از مقام قهرمانیاش دفاع کند<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://takhtejamshidcup.com/index.php?option=com_content&view=article&id=124&Itemid=674|عنوان=تاج (استقلال)|بازبینی=۲۵ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=جام تخت جمشید}}</ref> و در هفتههای پایانی [[باشگاه فوتبال تاج تهران در فصل ۵۵–۱۳۵۴|فصل ۱۳۵۵]] سرانجام رایکوف بعد از حدود هفت سال مربیگری از تاج کنار رفت و در ابتدا علی داناییفرد به شکل موقت<ref name=":16"/> و سپس [[ولادمیر جکیچ]] بهطور ثابت جانشینش شدند.<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=www.varzesh3.com|نشانی=http://www.varzesh3.com/news/1185949/افتخاراتی-که-بالکانی-ها-برایمان-آفریدند|عنوان=افتخاراتی که بالکانیها برایمان آفریدند :: ورزش سه|بازبینی=2018-08-04}}</ref> باشگاه تاج در [[باشگاه فوتبال تاج تهران در فصل ۵۷–۱۳۵۶|فصل ۱۳۵۷]] موفق شد فاتح [[جام حذفی فوتبال ایران ۵۷–۱۳۵۶|دومین دوره رقابتهای جام حذفی]] شود<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://www.hazfi-cup.com/champions/Hazfi_Cup|عنوان=جام حذفی فوتبال ایران - لیست قهرمانان جام حذفی|بازبینی=۲۵ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=جام حذفی|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20190428182554/http://www.hazfi-cup.com/champions/Hazfi_Cup|تاریخ بایگانی=۲۸ آوریل ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> تا آخرین عنوان قهرمانی فوتبال سراسری ایران قبل از انقلاب ۱۳۵۷ را از آن خود کند. در شهریور همان سال و در حالی که از [[جام تخت جمشید ۱۳۵۷|جام تختجمشید ۱۳۵۷]] دوازده هفته گذشته بود و این باشگاه با یک امتیاز کمتر در تعقیب [[باشگاه فوتبال شاهین تهران|شهباز]] صدرنشین بود، با ملتهب شدن شرایط کشور و اوجگیری انقلاب ایران و تعطیلی این مسابقات از ادامه حضور در رقابتها بازماند.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://www.yjc.ir/fa/news/5550167/مروری-بر-لیگی-که-ناتمام-ماند|عنوان=مروری بر لیگی که ناتمام ماند|بازبینی=۲۵ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=[[باشگاه خبرنگاران جوان]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b7E2S66 | تاریخ بایگانی = ۲۴ اوت ۲۰۱۸}}</ref> |
||
=== ۱۳۵۷–هماکنون: استقلال === |
=== ۱۳۵۷–هماکنون: استقلال === |
||
{{همچنین ببینید|پیشینه باشگاه فوتبال استقلال تهران (۱۳۸۰–۱۳۵۷)|پیشینه باشگاه فوتبال استقلال تهران (۱۳۸۰–تاکنون)}} |
{{همچنین ببینید|پیشینه باشگاه فوتبال استقلال تهران (۱۳۸۰–۱۳۵۷)|پیشینه باشگاه فوتبال استقلال تهران (۱۳۸۰–تاکنون)}} |
||
[[پرونده:Mansour Pourheidari-1.jpg|بندانگشتی|230x230پیکسل|منصور پورحیدری در جلوگیری از انحلال باشگاه تاج نقش حیاتی ایفا کرد و در سالهای بعد هفت مرتبه به عنوان مربیگری باشگاه را بر عهده گرفت.]] |
[[پرونده:Mansour Pourheidari-1.jpg|بندانگشتی|230x230پیکسل|منصور پورحیدری در جلوگیری از انحلال باشگاه تاج نقش حیاتی ایفا کرد و در سالهای بعد هفت مرتبه به عنوان مربیگری باشگاه را بر عهده گرفت.]] |
||
پس از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب ۱۳۵۷]]، کاخ مرکزی تاج، شبانه توسط [[کمیته انقلاب اسلامی]] تسخیر<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|تاریخ=۲۳ بهمن ۱۳۸۹|نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6EFyz4gJL|نشانی=http://www.asriran.com/fa/news/156097|تاریخ بایگانی=۷ فوریه ۲۰۱۳|زبان=|عنوان=شبی که باشگاه استقلال به تصرف درآمد|ناشر=عصر ایران به نقل از مجلهٔ دنیای ورزش|تاریخ بازدید=}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=رستمپور، مهدی|تاریخ=۲۳ بهمن ۱۳۸۹|نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6EFzFa57Y|نشانی=http://www.radiofarda.com/content/f3_sport_revolution/2306766.html|تاریخ بایگانی=۷ فوریه ۲۰۱۳|زبان=|عنوان=انقلاب ورزشی زودتر از انقلاب فرهنگی آغاز شد|ناشر=رادیو فردا|تاریخ بازدید=}}</ref> و موزه باشگاه تاج مورد سرقت واقع شد و بسیاری از اماکن باشگاه تاج مانند فروشگاه و دفتر مرکزی از دست گردانندگان باشگاه خارج و به سازمانهایی همچون تربیت بدنی و [[سازمان تبلیغات اسلامی|تبلیغات اسلامی]] واگذار شدند.<ref name=":19" |
پس از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب ۱۳۵۷]]، کاخ مرکزی تاج، شبانه توسط [[کمیته انقلاب اسلامی]] تسخیر<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|تاریخ=۲۳ بهمن ۱۳۸۹|نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6EFyz4gJL|نشانی=http://www.asriran.com/fa/news/156097|تاریخ بایگانی=۷ فوریه ۲۰۱۳|زبان=|عنوان=شبی که باشگاه استقلال به تصرف درآمد|ناشر=عصر ایران به نقل از مجلهٔ دنیای ورزش|تاریخ بازدید=}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=رستمپور، مهدی|تاریخ=۲۳ بهمن ۱۳۸۹|نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6EFzFa57Y|نشانی=http://www.radiofarda.com/content/f3_sport_revolution/2306766.html|تاریخ بایگانی=۷ فوریه ۲۰۱۳|زبان=|عنوان=انقلاب ورزشی زودتر از انقلاب فرهنگی آغاز شد|ناشر=رادیو فردا|تاریخ بازدید=}}</ref> و موزه باشگاه تاج مورد سرقت واقع شد و بسیاری از اماکن باشگاه تاج مانند فروشگاه و دفتر مرکزی از دست گردانندگان باشگاه خارج و به سازمانهایی همچون تربیت بدنی و [[سازمان تبلیغات اسلامی|تبلیغات اسلامی]] واگذار شدند.<ref name=":19"/> سپس در حالی که چند گروه مختلف سیاسی قصد مصادره باشگاه را داشتند<ref name=":0"/> و [[حسین فکری]]، سرپرست موقت سازمان تربیت بدنی به ۲۲ تن از بازیکنان تاج رضایتنامه داده و به آنان اعلام کرده بود که به هرجا دوست دارند میتوانند بروند،<ref name="manager"/> با تلاش و سماجت جمعی از بازیکنان آن زمان و سابق باشگاه همچون [[عنایتالله آتشی]] (از [[باشگاه بسکتبال تاج تهران|تیم بسکتبال تاج]])، عباس کردنوری، [[حسن نظری]]، [[ناصر حجازی]]، [[جواد قراب]]، [[محمدرضا عادلخانی|رضا عادلخانی]]، [[حسن روشن]]، مهدی کشاورز، قاضی شعار، [[هادی نراقی]] و به خصوص [[منصور پورحیدری]] و تعدادی از هواداران باشگاه از انحلال و مصادره تاج جلوگیری شد.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=ایسنا|نشانی=http://www.isna.ir/news/95081510609/تاج-چگونه-استقلال-شد|عنوان= «تاج» چگونه «استقلال» شد؟| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6wPt8G2x0 | تاریخ بایگانی = ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> سال بعد در حالی که تیم تاج قصد داشت در مسابقات [[جام شهید اسپندی]] شرکت کند، برگزارکنندگان مسابقات از حضور این تیم با نام تاج جلوگیری کردند و اعلام کردند که تاج یک مجموعهٔ ورزشی مانند [[ورزشگاه شهید شیرودی|امجدیه]] است و به عنوان یک تیم ورزشی در مسابقات پذیرفته نمیشود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۲ مهر ۱۳۸۶|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20130730101046/http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1499989|نشانی=http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1499989|تاریخ بایگانی=۳۰ ژوئیه ۲۰۱۳|عنوان=ظهور آبی و قرمز در تاریکخانه سیاست|ناشر=[[روزنامه اعتماد]]|بازبینی=۱۰ نوامبر ۲۰۱۷|dead-url=yes}}</ref> با مشورت برخی از بازیکنان قدیمی و نزدیکان باشگاه از جمله منصور پورحیدری، سیدآقا جلالی، بهرام صفت، پدر حسن روشن و عنایتالله آتشی چند نام همچون استقلال و آزادی و تختی پیشنهاد شدند و در نهایت در بیستم فروردین ۱۳۵۸ نام استقلال برگزیده شد و نام باشگاه به باشگاه فوتبال استقلال تهران، تغییر<ref name=":0"/> و باشگاه در [[جام شهید اسپندی]] شرکت کرد اما به هر صورت در میانههای برگزاری جام از ادامه مشارکت استقلال جلوگیری شد.<ref name=":6">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waClGgan|نشانی=http://f-f.ir/خواندنیهای-تاریخی-استقلال-به-روایت-ک/|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=خواندنیهای تاریخی استقلال به روایت کردنوری؛ دست رد دهداری بر سینه آبیها/ چرا نام استقلال "پیروزی" نشد؟|بازبینی=۲۵ نوامبر ۲۰۱۷}}</ref>{{سخ}}با جوانگرایی مربیان پیشین و سازندگی تیمهای پایه، باشگاه در سالهای پایانی دهه ۱۳۵۰ و نخستین دهه ۱۳۶۰ چندان ترکیب اصلی خود را عوض نکرد و از [[باشگاه فوتبال استقلال تهران در فصل ۱۳۵۸|فصل ۱۳۵۸]] به دلیل عدم برگزاری مسابقات سراسری به مسابقات استانی جام باشگاههای تهران بازگشت اما این مسابقات در هر دو فصل ۱۳۵۸ و ۱۳۵۹ ناتمام ماندند.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://takhtejamshidcup.com/index.php?option=com_content&view=article&id=611&catid=78|عنوان=جام تخت جمشید|بازبینی=۲۵ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=جام تخت جمشید| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b6n7xEi | تاریخ بایگانی = ۷ اوت ۲۰۱۸}}</ref> منصور پورحیدری بازیکن و مربی سابق باشگاه در [[باشگاه فوتبال استقلال تهران در فصل ۱۳۵۹|فصل ۱۳۵۹]] برای نخستین بار پست سرمربیگری باشگاه را بر عهده گرفت،<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۳ فوریه ۲۰۱۲|وبگاه=|نشانی=http://web.archive.org/web/20120223041400/http://fcesteghlal.ir/Page.aspx?id=27|عنوان=وب سایت رسمی باشگاه استقلال|بازبینی=۱۲ فوریه ۲۰۱۸| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78bA0Qrm3 | تاریخ بایگانی = ۸ اوت ۲۰۱۸}}</ref> در نیمه نخست دهه ۱۳۶۰ استقلال دو بار در سالهای [[جام باشگاههای تهران ۱۳۶۲|۱۳۶۲]] و [[جام باشگاههای تهران ۱۳۶۴|۱۳۶۴]] جام باشگاههای تهران را فتح کرد که قهرمانی این تیم در [[باشگاه فوتبال استقلال تهران در فصل ۱۳۶۲|فصل ۱۳۶۲]] نخستین قهرمانیاش با نام نوین استقلال بود.<ref name=":3"/> در سالهای ابتدایی دهه ۱۳۶۰ پست مربیگری در استقلال بارها دست به دست شد به گونهای که در ۱۳۶۳ فریدون عسگرزاده به مدت پانزده روز و در ۱۳۶۴ حسن حبیبی به مدت ۴۵ روز این سمت را بر عهده داشتند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://www.asriran.com/fa/news/120191/همه-مربيان-تاريخ-استقلال-مظلومي-مربي-بيست-و-پنجم|عنوان=همه مربیان تاریخ استقلال؛ مظلومی مربی بیست و پنجم|بازبینی=۲۵ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=[[عصرایران]]}}</ref> پست مدیریت باشگاه نیز میان کارمندان سازمان تربیت بدنی دست به دست شد؛ به عنوان نمونه نادر فریادشیران که در ۱۳۶۴ دروازهبان ذخیره [[باشگاه فوتبال راهآهن|راهآهن]] بود به دلیل کارمند بودن در سازمان تربیت بدنی همزمان مدیریت باشگاه را نیز بر عهده داشت.<ref name="manager"/> اما از ۱۳۶۸ و با تغییر در مدیریت سازمان تربیت بدنی،<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=۱۸ اکتبر ۲۰۱۵|عنوان=روسای ورزش ایران، میراثی ۸۰ ساله|نشانی=https://www.isna.ir/news/94072616555/روسای-ورزش-ایران-میراثی-80-ساله|ناشر=[[ایسنا]]|زبان=|تاریخ بازدید=۲۵ ژانویه ۲۰۱۸|تاریخ بازبینی=|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20190502184318/https://www.isna.ir/news/94072616555/روسای-ورزش-ایران-میراثی-80-ساله|تاریخ بایگانی=۲ مه ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> سیستم مدیریت استقلال نیز عوض شد و ثباتی که این تغییر با خود به همراه آورد<ref name="manager"/> باعث شد تا یکی از درخشانترین دورانهای باشگاه استقلال رقم بخورد. آنها در آن ابتدا در [[لیگ قدس ۶۹–۱۳۶۸|چهارمین دوره]] [[جام قدس|لیگ قدس]] که نخستین مسابقات سراسری باشگاهی در ایران پس از انقلاب ۱۳۵۷ بود قهرمان شدند؛<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://www.tabnak.ir/fa/news/334895/لیگ-سراسری-قدس-چگونه-و-چند-دوره-برگزار-شد|عنوان=لیگ سراسری قدس چگونه و چند دوره برگزار شد|بازبینی=۲۵ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=[[وبگاه تابناک]]|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20181011011939/http://www.tabnak.ir/fa/news/334895/لیگ-سراسری-قدس-چگونه-و-چند-دوره-برگزار-شد|تاریخ بایگانی=۱۱ اکتبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> استقلال در [[فینال لیگ سراسری قدس ۶۹−۱۳۶۸|دیدار فینال]] این مسابقات پرسپولیس را شکست داد.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=۲۲ اوت ۲۰۱۲|عنوان=شهریور ماه خاطرات تلخ و شیرین سرخابیها/ برتری با آبیهاست!|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/1677000/شهریور-ماه-خاطرات-تلخ-و-شیرین-سرخابی-ها-برتری-با-آبی-هاست|ناشر=[[خبرگزاری مهر]]|زبان=|تاریخ بازدید=۲۵ ژانویه ۲۰۱۸|تاریخ بازبینی=|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180723182127/https://www.mehrnews.com/news/1677000/شهریور-ماه-خاطرات-تلخ-و-شیرین-سرخابی-ها-برتری-با-آبی-هاست|تاریخ بایگانی=۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> سپس در ۱۳۶۹ به عنوان نماینده ایران راهی [[جام باشگاههای آسیا ۹۱–۱۹۹۰]] شدند و در حالی که این مسابقات به دلیل [[جنگ خلیج فارس]] به تعویق افتاده بود<ref name=":20" dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|نشانی=http://www.rsssf.com/tablesa/ascup91.html#cc|عنوان=Asian Club Competitions 1990/91|بازبینی=January 25, 2018|وبگاه=[[بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال|RSSSF]]|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20181002101015/http://www.rsssf.com/tablesa/ascup91.html#cc|تاریخ بایگانی=۲ اکتبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> سرانجام در تابستان ۱۳۷۰ مرحله نهاییاش به میزبانی [[بنگلادش]] برگزار شد و استقلال در [[فینال جام باشگاههای آسیا ۹۱–۱۹۹۰|دیدار فینال]] با پیروزی برابر [[باشگاه فوتبال لیائونینگ|لیائونینگ]] از چین موفق شد برای دومین بار قهرمان جام باشگاههای آسیا شود تا نخستین و تا به امروز تنها تیم ایرانی باشد که توانستهاست بیش از یک بار قهرمانی در جامهای رسمی بینالمللی را تجربه کند. در این بازیها استقلال باز هم بیشکست ماند<ref name=":20" dir=ltr/> و [[عبدالصمد مرفاوی|صمد مرفاوی]] هم با شش گل زده آقای گل این مسابقات شد.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=۲۹ ژوئیه ۲۰۱۷|عنوان=سالگرد دومین قهرمانی استقلال در آسیا؛ سالی که آبیها دو ستاره شدند|نشانی=https://www.tarafdari.com/خبر/760296/سالگرد-دومین-قهرمانی-استقلال-در-آسیا؛-سالی-که-آبی-ها-دو-ستاره-شدند|ناشر=[[طرفداری (وبگاه)|طرفداری]]|زبان=|تاریخ بازدید=۲۶ ژانویه ۲۰۱۸|تاریخ بازبینی=| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b74YLWx | تاریخ بایگانی = ۲۴ اوت ۲۰۱۸}}</ref> |
||
[[پرونده:Esteghlal 2018.jpg|جایگزین=|راست|بندانگشتی|190x190پیکسل|استقلال در بهار ۱۳۹۷]] |
[[پرونده:Esteghlal 2018.jpg|جایگزین=|راست|بندانگشتی|190x190پیکسل|استقلال در بهار ۱۳۹۷]] |
||
در ۱۳۷۰ استقلال یک بار دیگر حضور در [[فینال جام باشگاههای آسیا ۱۹۹۱|فینال جام باشگاههای آسیا]] را تجربه کرد که در گام آخر در [[ضربات پنالتی]] مغلوب تیم [[باشگاه فوتبال الهلال|الهلال عربستان سعودی]] شد و از دستیابی به سومین قهرمانی قارهای بازماند.<ref name=":11" dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPxr79Qv|نشانی=http://www.rsssf.com/tablesa/ascup92.html|تاریخ بایگانی=January 12, 2018|عنوان=Asian Club Competitions 1991/92|بازبینی=December 28, 2017|وبگاه=[[بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال|RSSSF]]}}</ref> سال بعد و در [[لیگ آزادگان ۱۳۷۱|جام آزادگان ۱۳۷۱]] در حالی که استقلال در گروه خود سوم و در جدول کلی مسابقات پنجم شده بود، به دلیل سهمیهبندی استانی آن لیگ و تعدد تیمهای تهرانی مجبور به حضور در مسابقات [[سوپر جام فوتبال تهران|سوپر جام تهران]] شد تا جواز حضور در دوره بعدی جام آزادگان را کسب کند و به دنبال عدم موفقیت در آن مسابقات و پر بودن سهمیه تیمهای تهرانی در لیگ دسته دوم به لیگ دسته سوم فرستاده شد تا یکی از نقاط تاریک تاریخ این باشگاه رقم بخورد.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=|عنوان=نوستالژی/ یادی از استقلال اوایل دهه 70/ استقلال چطور به دسته سوم سقوط کرد؟|نشانی=http://90tv.ir/news/118569/نوستالژی-یادی-از-استقلال-اوایل-دهه-70-استقلال-چطور-به-دسته-سوم-سقوط-کرد؟|ناشر=[[برنامه نود]]|تاریخ بازدید=۲۶ ژانویه ۲۰۱۸|تاریخ بازبینی=}}</ref> در نیمه دوم این دهه نیز استقلال یک بار دیگر و این بار در مقابل تیم ژاپنی [[باشگاه فوتبال جوبیلو ایواتا|جوبیلو ایواتا]] در بازی فینال مغلوب شد و برای دومین بار به مقام نایب قهرمانی جام باشگاههای آسیا رسید.<ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|نشانی=http://www.rsssf.com/tablesa/ascup99.html#cc|عنوان=Asian Club Competitions 1998/99|بازبینی=February 22, 2018|وبگاه=[[بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال|RSSSF]]|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20181015184055/http://www.rsssf.com/tablesa/ascup99.html#cc|تاریخ بایگانی=۱۵ اکتبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
در ۱۳۷۰ استقلال یک بار دیگر حضور در [[فینال جام باشگاههای آسیا ۱۹۹۱|فینال جام باشگاههای آسیا]] را تجربه کرد که در گام آخر در [[ضربات پنالتی]] مغلوب تیم [[باشگاه فوتبال الهلال|الهلال عربستان سعودی]] شد و از دستیابی به سومین قهرمانی قارهای بازماند.<ref name=":11" dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPxr79Qv|نشانی=http://www.rsssf.com/tablesa/ascup92.html|تاریخ بایگانی=January 12, 2018|عنوان=Asian Club Competitions 1991/92|بازبینی=December 28, 2017|وبگاه=[[بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال|RSSSF]]}}</ref> سال بعد و در [[لیگ آزادگان ۱۳۷۱|جام آزادگان ۱۳۷۱]] در حالی که استقلال در گروه خود سوم و در جدول کلی مسابقات پنجم شده بود، به دلیل سهمیهبندی استانی آن لیگ و تعدد تیمهای تهرانی مجبور به حضور در مسابقات [[سوپر جام فوتبال تهران|سوپر جام تهران]] شد تا جواز حضور در دوره بعدی جام آزادگان را کسب کند و به دنبال عدم موفقیت در آن مسابقات و پر بودن سهمیه تیمهای تهرانی در لیگ دسته دوم به لیگ دسته سوم فرستاده شد تا یکی از نقاط تاریک تاریخ این باشگاه رقم بخورد.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=|عنوان=نوستالژی/ یادی از استقلال اوایل دهه 70/ استقلال چطور به دسته سوم سقوط کرد؟|نشانی=http://90tv.ir/news/118569/نوستالژی-یادی-از-استقلال-اوایل-دهه-70-استقلال-چطور-به-دسته-سوم-سقوط-کرد؟|ناشر=[[برنامه نود]]|تاریخ بازدید=۲۶ ژانویه ۲۰۱۸|تاریخ بازبینی=}}</ref> در نیمه دوم این دهه نیز استقلال یک بار دیگر و این بار در مقابل تیم ژاپنی [[باشگاه فوتبال جوبیلو ایواتا|جوبیلو ایواتا]] در بازی فینال مغلوب شد و برای دومین بار به مقام نایب قهرمانی جام باشگاههای آسیا رسید.<ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|نشانی=http://www.rsssf.com/tablesa/ascup99.html#cc|عنوان=Asian Club Competitions 1998/99|بازبینی=February 22, 2018|وبگاه=[[بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال|RSSSF]]|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20181015184055/http://www.rsssf.com/tablesa/ascup99.html#cc|تاریخ بایگانی=۱۵ اکتبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
||
در ابتدای دهه ۱۳۸۰ دوران طولانی مربیگری منصور پورحیدری در استقلال به پایان رسید<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=همشهری آنلاین|نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/hamnews/1381/810310/sport.htm#sport7|عنوان=مقصریم همه :زاده فتحالله |بازبینی=۲۶ ژانویه ۲۰۱۸| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b67A7FY | تاریخ بایگانی = ۷ اوت ۲۰۱۸}}</ref> و شاگردان و دستیاران این مربی شامل [[پرویز مظلومی]]، [[امیر قلعهنویی]] و [[عبدالصمد مرفاوی|صمد مرفاوی]] در چند نوبت مربیگری استقلال را در این دهه به عهده گرفتند<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://www.asriran.com/fa/news/126912/ليست-165-مربي-نه-دوره-ليگ-برتر|عنوان=لیست 165 مربی نه دوره لیگ برتر|بازبینی=۲۶ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=[[عصرایران]]|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20181015180432/http://www.asriran.com/fa/news/126912/ |
در ابتدای دهه ۱۳۸۰ دوران طولانی مربیگری منصور پورحیدری در استقلال به پایان رسید<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=همشهری آنلاین|نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/hamnews/1381/810310/sport.htm#sport7|عنوان=مقصریم همه :زاده فتحالله |بازبینی=۲۶ ژانویه ۲۰۱۸| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b67A7FY | تاریخ بایگانی = ۷ اوت ۲۰۱۸}}</ref> و شاگردان و دستیاران این مربی شامل [[پرویز مظلومی]]، [[امیر قلعهنویی]] و [[عبدالصمد مرفاوی|صمد مرفاوی]] در چند نوبت مربیگری استقلال را در این دهه به عهده گرفتند<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://www.asriran.com/fa/news/126912/ليست-165-مربي-نه-دوره-ليگ-برتر|عنوان=لیست 165 مربی نه دوره لیگ برتر|بازبینی=۲۶ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=[[عصرایران]]|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20181015180432/http://www.asriran.com/fa/news/126912/ليست-165-مربي-نه-دوره-ليگ-برتر|تاریخ بایگانی=۱۵ اکتبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> و به ویژه قلعهنویی دوران موفقی را با این تیم سپری کرد. وی دو بار و در حالی که تنها بعد از پایان فصل به عنوان مربی باشگاه انتخاب شده بود موفق شد جام حذفی را در فصلهای [[جام حذفی فوتبال ایران ۸۱–۱۳۸۰|۸۱–۱۳۸۰]] و [[جام حذفی فوتبال ایران ۸۷–۱۳۸۶|۸۷–۱۳۸۶]] فتح کند و دو بار نیز موفق به فتح [[لیگ برتر خلیج فارس|لیگ نوین و حرفهای]] فوتبال ایران که از ابتدای دهه ۱۳۸۰ پایهگذاری شده بود<ref name=":26"/> شد تا تمامی قهرمانیهای استقلال در لیگ در این دهه تحت هدایت این مربی به دست آیند. هرچند تیم استقلال در طی این دهه بارها در هفته یا هفتههای آخر از دستیابی به عنوان قهرمانی در لیگ حرفهای ایران بازماند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://goaldaily.ir/goaldaily/News.aspx?NID=10984|عنوان=مروری بر ادوار گذشته لیگ برتر|بازبینی=۲۶ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=روزنامه گل|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180723182100/http://goaldaily.ir/goaldaily/News.aspx?NID=10984|تاریخ بایگانی=۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref><ref>{{یادکرد وب|وبگاه=همشهری آنلاین|نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/hamnews/1383/830208/news/vrzsh.htm#s21735|عنوان=لیگ برتر فوتبال ایران / ۷ گل در اصفهان تا پله آخر قهرمانی پاس|بازبینی=۲۶ ژانویه ۲۰۱۸| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b6iCRqg | تاریخ بایگانی = ۸ سپتامبر ۲۰۱۸}}</ref> در زمستان ۱۳۸۵ کوتاهی مسئولان باشگاه استقلال در ارسال به موقع فهرست بازیکنان به [[کنفدراسیون فوتبال آسیا]] باعث شد که این کنفدراسیون استقلال را از [[لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۰۷]] کنار بگذارد تا یکی از بزرگترین اشتباهات مدیریتی تاریخ این باشگاه رقم بخورد.<ref name=":3"/> |
||
دهه ۱۳۹۰ نیز با فتح [[جام حذفی فوتبال ایران ۹۱–۱۳۹۰|جام حذفی ۹۱–۱۳۹۰]] و در ادامه [[لیگ برتر فوتبال ایران ۹۲–۱۳۹۱|لیگ برتر ۹۲–۱۳۹۱]] شروع شد و استقلال در ادامه و در [[باشگاه فوتبال استقلال تهران در فصل ۹۳–۱۳۹۲|فصل ۹۳–۱۳۹۲]] موفق شد بعد از سالها غیبت در مراحل پایانی [[لیگ قهرمانان آسیا]] تا مرحله نیمهنهایی این مسابقات صعود کند ولی در برابر [[باشگاه فوتبال سئول|تیم سئول]] از [[کره جنوبی]] مغلوب شد و از راهیابی به دیدار پایانی این مسابقات بازماند.<ref name=":22" dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPxtgFCX|نشانی=http://www.rsssf.com/tablesa/ascup2013.html#cl|تاریخ بایگانی=January 12, 2018|عنوان=Asian Club Competitions 2013|بازبینی=December 28, 2017|وبگاه=[[بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال|RSSSF]]}}</ref> پس از ناکامی متوالی مربیان ایرانی در هدایت این تیم به عنوان قهرمانی لیگ برتر ایران، در میانه دهه ۱۳۹۰ سرانجام مدیران باشگاه استقلال سیاست استخدام بازیکنان سابق باشگاه به عنوان مربی را کنار گذاشتند و بعد از پانزده سال یک مربی خارجی، [[وینفرید شفر]] را به عنوان مربی این تیم برگزیدند<ref name=":13">{{یادکرد وب|نویسنده=الهام ملکی|کد زبان=|تاریخ=۱۱ مهر ۱۳۹۶|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waHBVU8j|نشانی=https://www.esteghlalnews.com/اخبار-استقلال/5740-وینفرید-شفر-تا-پایان-فصل-استقلالی-شد-عکس.html|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=وینفرید شفر تا پایان فصل استقلالی شد + (عکس)|وبگاه=استقلال نیوز}}</ref> و وی موفق شد تا در نخستین فصل حضورش در استقلال عنوان قهرمانی در جام حذفی را برای این تیم به ارمغان آورد.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=۳ مه ۲۰۱۸|عنوان=استقلال قهرمان جام سیویکم شد/ شفر در اولین روز تمدید جام گرفت!|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/4287178/استقلال-قهرمان-جام-سی-ویکم-شد-شفر-در-اولین-روز-تمدید-جام-گرفت|ناشر=[[خبرگزاری مهر]]|زبان=|تاریخ بازدید=۳ مه ۲۰۱۸|تاریخ بازبینی=|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180627144308/https://www.mehrnews.com/news/4287178/ |
دهه ۱۳۹۰ نیز با فتح [[جام حذفی فوتبال ایران ۹۱–۱۳۹۰|جام حذفی ۹۱–۱۳۹۰]] و در ادامه [[لیگ برتر فوتبال ایران ۹۲–۱۳۹۱|لیگ برتر ۹۲–۱۳۹۱]] شروع شد و استقلال در ادامه و در [[باشگاه فوتبال استقلال تهران در فصل ۹۳–۱۳۹۲|فصل ۹۳–۱۳۹۲]] موفق شد بعد از سالها غیبت در مراحل پایانی [[لیگ قهرمانان آسیا]] تا مرحله نیمهنهایی این مسابقات صعود کند ولی در برابر [[باشگاه فوتبال سئول|تیم سئول]] از [[کره جنوبی]] مغلوب شد و از راهیابی به دیدار پایانی این مسابقات بازماند.<ref name=":22" dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPxtgFCX|نشانی=http://www.rsssf.com/tablesa/ascup2013.html#cl|تاریخ بایگانی=January 12, 2018|عنوان=Asian Club Competitions 2013|بازبینی=December 28, 2017|وبگاه=[[بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال|RSSSF]]}}</ref> پس از ناکامی متوالی مربیان ایرانی در هدایت این تیم به عنوان قهرمانی لیگ برتر ایران، در میانه دهه ۱۳۹۰ سرانجام مدیران باشگاه استقلال سیاست استخدام بازیکنان سابق باشگاه به عنوان مربی را کنار گذاشتند و بعد از پانزده سال یک مربی خارجی، [[وینفرید شفر]] را به عنوان مربی این تیم برگزیدند<ref name=":13">{{یادکرد وب|نویسنده=الهام ملکی|کد زبان=|تاریخ=۱۱ مهر ۱۳۹۶|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waHBVU8j|نشانی=https://www.esteghlalnews.com/اخبار-استقلال/5740-وینفرید-شفر-تا-پایان-فصل-استقلالی-شد-عکس.html|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=وینفرید شفر تا پایان فصل استقلالی شد + (عکس)|وبگاه=استقلال نیوز}}</ref> و وی موفق شد تا در نخستین فصل حضورش در استقلال عنوان قهرمانی در جام حذفی را برای این تیم به ارمغان آورد.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=۳ مه ۲۰۱۸|عنوان=استقلال قهرمان جام سیویکم شد/ شفر در اولین روز تمدید جام گرفت!|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/4287178/استقلال-قهرمان-جام-سی-ویکم-شد-شفر-در-اولین-روز-تمدید-جام-گرفت|ناشر=[[خبرگزاری مهر]]|زبان=|تاریخ بازدید=۳ مه ۲۰۱۸|تاریخ بازبینی=|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180627144308/https://www.mehrnews.com/news/4287178/استقلال-قهرمان-جام-سی-ویکم-شد-شفر-در-اولین-روز-تمدید-جام-گرفت|تاریخ بایگانی=۲۷ ژوئن ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> دوران حضور شفر در استقلال کوتاه بود و به دنبال نتایج ضعیف با استقلال در دومین فصل حضورش از سمت خود برکنار شد تا [[آندرهآ استراماچونی]] [[مردم ایتالیا|ایتالیایی]] جانشین وی شود و بدین ترتیب برای نخستین باز یک مربی که سابقه مربیگری در [[سری آ]] را دارد در استقلال مشغول به کار شود.<ref dir="ltr" name=":30">{{یادکرد وب|عنوان=Dall'Inter all'Iran: la lunga parabola di Andrea Stramaccioni|نشانی=https://www.foxsports.it/2019/06/13/stramaccioni-storia/|وبگاه=Fox Sports|تاریخ=2019-06-13|بازبینی=2019-06-18|کد زبان=it}}</ref> |
||
== نشانواره و نمادها == |
== نشانواره و نمادها == |
||
خط ۱۰۷: | خط ۱۰۷: | ||
[[پرونده:Pahlavi Crown.jpg|بندانگشتی|[[تاج پهلوی]]، منبع الهام نام و نشانواره پیشین باشگاه|183x183پیکسل]]نام و نشانواره پیشین باشگاه، با الهام از [[تاج پهلوی]]، تاج بود و در بیشینه مدت فعالیت باشگاه تا پیش از انقلاب ایران، این تیم همین نام را داشت و هواداران این تیم نیز به ''تاجی'' معروف بودند. بعد از انقلاب، بازیکنان، دستاندرکاران و نزدیکان باشگاه مجبور شدند برای جلوگیری از انحلال باشگاه نام تیم را عوض کنند و از میان نامهای استفاده شده در شعارهای انقلابی آن سال، واژه استقلال را برگزیدند. صفحه رسمی [[فیفا]] نیز، در گزارشی که در سپتامبر ۲۰۰۹ در مورد استقلال منتشر کرد از این تیم با نام تاج ایران نام برد.<ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=16 Sep 2009|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPtRtQRS|نشانی=http://www.fifa.com/news/y=2009/m=9/news=esteghlal-the-iranian-crown-1101649.html|تاریخ بایگانی=January 12, 2018|عنوان=Esteghlal the Iranian Crown|وبگاه=Fifa}}</ref> |
[[پرونده:Pahlavi Crown.jpg|بندانگشتی|[[تاج پهلوی]]، منبع الهام نام و نشانواره پیشین باشگاه|183x183پیکسل]]نام و نشانواره پیشین باشگاه، با الهام از [[تاج پهلوی]]، تاج بود و در بیشینه مدت فعالیت باشگاه تا پیش از انقلاب ایران، این تیم همین نام را داشت و هواداران این تیم نیز به ''تاجی'' معروف بودند. بعد از انقلاب، بازیکنان، دستاندرکاران و نزدیکان باشگاه مجبور شدند برای جلوگیری از انحلال باشگاه نام تیم را عوض کنند و از میان نامهای استفاده شده در شعارهای انقلابی آن سال، واژه استقلال را برگزیدند. صفحه رسمی [[فیفا]] نیز، در گزارشی که در سپتامبر ۲۰۰۹ در مورد استقلال منتشر کرد از این تیم با نام تاج ایران نام برد.<ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=16 Sep 2009|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPtRtQRS|نشانی=http://www.fifa.com/news/y=2009/m=9/news=esteghlal-the-iranian-crown-1101649.html|تاریخ بایگانی=January 12, 2018|عنوان=Esteghlal the Iranian Crown|وبگاه=Fifa}}</ref> |
||
استقلال از ابتدای [[باشگاه فوتبال استقلال تهران در فصل ۸۷–۱۳۸۶|فصل ۸۷–۱۳۸۶]] دو ستاره طلایی رنگ به نشانه دو قهرمانی در جام باشگاههای آسیا به نشانوارهاش افزود. این امر از همان ابتدا محل بحث و درگیری میان هوادران این تیم و سایر تیمها بود و در رسانهها نیر در مورد این دو ستاره نحوه نمایششان بر روی نشانواره استقلال بحثهای فراوانی درگرفت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=حذف ستارههای استقلال توسط سازمان لیگ/ پای فردوسیپور هم گیر است؟|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/3667812/حذف-ستاره-های-استقلال-توسط-سازمان-لیگ-پای-فردوسی-پور-هم-گیر|وبگاه=خبرگزاری مهر {{!}} اخبار ایران و جهان {{!}} Mehr News Agency|تاریخ=2016-05-25|بازبینی=2019-06-16|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=عابدینی: حذف ستاره از لوگوی استقلال، عمدی نبودهاست|نشانی=https://www.ilna.ir/بخش-ورزشی-7/374570-عابدینی-حذف-ستاره-از-لوگوی-استقلال-عمدی-نبوده-است|وبگاه=خبرگزاری ایلنا|بازبینی=2019-06-16|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=نصب ستاره روی پیراهن تیمهای فوتبال؛ قانون یا یک امر متداول؟|نشانی=https://www.tarafdari.com/خبر/681660/نصب-ستاره-روی-پیراهن-تیم-های-فوتبال؛-قانون-یا-یک-امر-متداول؟|وبگاه=طرفداری|تاریخ=2017-04-14|بازبینی=2019-06-16|کد زبان=fa}}</ref> با گذر سالها نزد هواداران و بازیکنان پیشین و کنونی استقلال قهرمانی در آسیا مترادف کسب ستاره قلمداد و تلاش برای قهرمانی در آسیا با کسب ستاره سوم همنام شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=کاریکاتور/ استقلال به دنبال کسب ستاره سوم در آسیا|نشانی=http://parsine.com/fa/news/152661|وبگاه=fa|تاریخ=۲۸ شهریور ۱۳۹۲|بازبینی=2019-06-16|کد زبان=fa|نام=Parsine com {{!}} پایگاه خبری-تحلیلی|نام خانوادگی=پارسینه|نویسنده=}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=خبرگزاری فارس - بیانی: استقلال برای صعود باید گلزنی کند/ پرسپولیس ۱۰ درصد شانس صعود دارد|نشانی=https://www.farsnews.com/news/13960306001472/بیانی-استقلال-برای-صعود-باید-گلزنی-کند-پرسپولیس-۱۰-درصد-شانس-صعود|وبگاه=خبرگزاری فارس|تاریخ=2017-05-28|بازبینی=2019-06-16}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=پتانسیل استقلال فقط صعود از گروه است/ این تیم برای کسب ستاره سوم باید تقویت شود|نشانی=http://www.jamnews.com/detail/News/786436|وبگاه=www.jamnews.com|بازبینی=2019-06-16}}</ref> بعدها کنفدراسیون فوتبال آسیا در حساب رسمیاش در [[شبکه اجتماعی]] [[اینستاگرام]] از نشانواره ستارهدار استقلال در سالگرد قهرمانی این تیم در آسیا استفاده کرد. این امر از سوی رسانهها به عنوان تأیید ستارههای نشانواره استقلال از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا تلقی شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.tabnak.ir/fa/news/610009/دو-ستاره-روی-پیراهن-استقلال-توسط-afc-تائید-شد|وبگاه=www.tabnak.ir|بازبینی=2019-06-16|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|عنوان=دو ستاره روی پیراهن استقلال توسط AFC تأیید شد}}</ref> در حال حاضر [[سازمان لیگ فوتبال ایران]] و کنفدراسیون فوتبال آسیا هر دو از نشانواره ستارهدار استقلال برای نمایش نشانواره این تیم استفاده میکنند.<ref name=":25" |
استقلال از ابتدای [[باشگاه فوتبال استقلال تهران در فصل ۸۷–۱۳۸۶|فصل ۸۷–۱۳۸۶]] دو ستاره طلایی رنگ به نشانه دو قهرمانی در جام باشگاههای آسیا به نشانوارهاش افزود. این امر از همان ابتدا محل بحث و درگیری میان هوادران این تیم و سایر تیمها بود و در رسانهها نیر در مورد این دو ستاره نحوه نمایششان بر روی نشانواره استقلال بحثهای فراوانی درگرفت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=حذف ستارههای استقلال توسط سازمان لیگ/ پای فردوسیپور هم گیر است؟|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/3667812/حذف-ستاره-های-استقلال-توسط-سازمان-لیگ-پای-فردوسی-پور-هم-گیر|وبگاه=خبرگزاری مهر {{!}} اخبار ایران و جهان {{!}} Mehr News Agency|تاریخ=2016-05-25|بازبینی=2019-06-16|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=عابدینی: حذف ستاره از لوگوی استقلال، عمدی نبودهاست|نشانی=https://www.ilna.ir/بخش-ورزشی-7/374570-عابدینی-حذف-ستاره-از-لوگوی-استقلال-عمدی-نبوده-است|وبگاه=خبرگزاری ایلنا|بازبینی=2019-06-16|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=نصب ستاره روی پیراهن تیمهای فوتبال؛ قانون یا یک امر متداول؟|نشانی=https://www.tarafdari.com/خبر/681660/نصب-ستاره-روی-پیراهن-تیم-های-فوتبال؛-قانون-یا-یک-امر-متداول؟|وبگاه=طرفداری|تاریخ=2017-04-14|بازبینی=2019-06-16|کد زبان=fa}}</ref> با گذر سالها نزد هواداران و بازیکنان پیشین و کنونی استقلال قهرمانی در آسیا مترادف کسب ستاره قلمداد و تلاش برای قهرمانی در آسیا با کسب ستاره سوم همنام شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=کاریکاتور/ استقلال به دنبال کسب ستاره سوم در آسیا|نشانی=http://parsine.com/fa/news/152661|وبگاه=fa|تاریخ=۲۸ شهریور ۱۳۹۲|بازبینی=2019-06-16|کد زبان=fa|نام=Parsine com {{!}} پایگاه خبری-تحلیلی|نام خانوادگی=پارسینه|نویسنده=}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=خبرگزاری فارس - بیانی: استقلال برای صعود باید گلزنی کند/ پرسپولیس ۱۰ درصد شانس صعود دارد|نشانی=https://www.farsnews.com/news/13960306001472/بیانی-استقلال-برای-صعود-باید-گلزنی-کند-پرسپولیس-۱۰-درصد-شانس-صعود|وبگاه=خبرگزاری فارس|تاریخ=2017-05-28|بازبینی=2019-06-16}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=پتانسیل استقلال فقط صعود از گروه است/ این تیم برای کسب ستاره سوم باید تقویت شود|نشانی=http://www.jamnews.com/detail/News/786436|وبگاه=www.jamnews.com|بازبینی=2019-06-16}}</ref> بعدها کنفدراسیون فوتبال آسیا در حساب رسمیاش در [[شبکه اجتماعی]] [[اینستاگرام]] از نشانواره ستارهدار استقلال در سالگرد قهرمانی این تیم در آسیا استفاده کرد. این امر از سوی رسانهها به عنوان تأیید ستارههای نشانواره استقلال از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا تلقی شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.tabnak.ir/fa/news/610009/دو-ستاره-روی-پیراهن-استقلال-توسط-afc-تائید-شد|وبگاه=www.tabnak.ir|بازبینی=2019-06-16|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|عنوان=دو ستاره روی پیراهن استقلال توسط AFC تأیید شد}}</ref> در حال حاضر [[سازمان لیگ فوتبال ایران]] و کنفدراسیون فوتبال آسیا هر دو از نشانواره ستارهدار استقلال برای نمایش نشانواره این تیم استفاده میکنند.<ref name=":25"/><ref>{{یادکرد وب|عنوان=AFC Champions League {{!}} AFC|نشانی=http://www.the-afc.com/competitions/afc-champions-league/teams/1443/?season=2019&competition=605&team=1443&cname=afc-champions-league|وبگاه=www.the-afc.com|بازبینی=2019-06-16|کد زبان=en-GB}}</ref> |
||
== رنگ و پوشاک == |
== رنگ و پوشاک == |
||
{{اصلی|رنگها و نشانهای باشگاه فوتبال استقلال تهران}} |
{{اصلی|رنگها و نشانهای باشگاه فوتبال استقلال تهران}} |
||
تیم فوتبال دوچرخهسواران از ابتدا با لباس [[آبی]] رنگ در مسابقات حاضر شد<ref name="hamshahri" |
تیم فوتبال دوچرخهسواران از ابتدا با لباس [[آبی]] رنگ در مسابقات حاضر شد<ref name="hamshahri"/><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۱ ژوئیه ۲۰۱۲|وبگاه=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPtVTuCY|نشانی=https://web.archive.org/web/20120711055324/http://fcesteghlal.ir:80/Page.aspx?id=30|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=وب سایت رسمی باشگاه استقلال|بازبینی=۲۴ نوامبر ۲۰۱۷}}</ref> و استقلال همچنان آبی میپوشد. از میان باشگاههای سطح اول ایران، استقلال و تیمهای همنامش همچون [[باشگاه فوتبال استقلال اهواز|استقلال اهواز]] و [[باشگاه فوتبال استقلال خوزستان|استقلال خوزستان]] تنها تیمهایی هستند که آبی میپوشند؛ بدین ترتیب رنگ آبی به یکی از نمادهای این باشگاه تبدیل شده و ''آبیپوشان'' یکی از لقبهای باشگاه است.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=www.khabaronline.ir|نشانی=https://www.khabaronline.ir/detail/791553/sport/premiere-league|عنوان=خبر خوب برای هواداران استقلال/ جپاروف هم با آبی پوشان به توافق رسید|بازبینی=2018-07-24}}</ref> |
||
تیم تاج در [[جام منطقهای فوتبال ایران|جام منطقهای]] ۱۳۴۹ با پیراهن [[فیروزهای|آبی فیروزهای]] و شرت [[سیاه|مشکی]] رنگ شرکت کرد<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۳ سپتامبر ۲۰۱۷|وبگاه=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPtkVkFk|نشانی=https://web.archive.org/web/20170923051152/http://takhtejamshidcup.com/index.php?option=com_content&view=article&id=331&Itemid=882|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=تاج|بازبینی=۱۱ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> اما قبل و بعد از آن رنگ آبی پیراهن باشگاه به ندرت دچار تغییر شدهاست. استقلال در مناسبتهای ویژهای همچون مرگ ناصر حجازی و [[غلامحسین مظلومی]] با پیراهن مشکی رنگ در میدانها حاضر شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|تاریخ=۱ آذر ۱۳۹۳ |وبگاه=قدس انلاین|نشانی=http://qudsonline.ir/news/248105/استقلال-با-لباس-مشکی-در-داربی|عنوان=استقلال با لباس مشکی در داربی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6wPtlUARX | تاریخ بایگانی = ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPtq5oD2|نشانی=http://www.farsnews.com/printable.php?nn=9003117685|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=استقلال مشکی پوش مقابل ملوان و سفر فتحاللهزاده به انزلی|بازبینی=۲۷ نوامبر ۲۰۱۷}}</ref> لباس دوم استقلال بهطور تاریخی همواره سفید رنگ بوده اما در مسابقات جام علم که در بهار ۱۳۵۲ در شهر اهواز برگزار شد با لباس زرد رنگ<ref>{{یادکرد ژورنال|عنوان=آبادان براستی شایسته بردن جام علم بود|ژورنال=کیهان ورزشی|شماره=۹۸۱|ناشر=موسسه کیهان|تاریخ=۲۵ فروردین ۱۳۵۲|صفحه=۳۱|زبان=|شاپا=|پیوند=|تاریخ دسترسی=}}</ref> و در بازیهای [[لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۳]] با لباس نقرهای رنگ به عنوان لباس دوم به میدان رفت.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۶ فروردین ۱۳۹۲|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPtrA7SZ|نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920115000382|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=شب طلایی استقلال نقرهای به روایت فیفا + عکس|وبگاه=[[خبرگزاری فارس]]}}</ref> |
تیم تاج در [[جام منطقهای فوتبال ایران|جام منطقهای]] ۱۳۴۹ با پیراهن [[فیروزهای|آبی فیروزهای]] و شرت [[سیاه|مشکی]] رنگ شرکت کرد<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۳ سپتامبر ۲۰۱۷|وبگاه=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPtkVkFk|نشانی=https://web.archive.org/web/20170923051152/http://takhtejamshidcup.com/index.php?option=com_content&view=article&id=331&Itemid=882|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=تاج|بازبینی=۱۱ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> اما قبل و بعد از آن رنگ آبی پیراهن باشگاه به ندرت دچار تغییر شدهاست. استقلال در مناسبتهای ویژهای همچون مرگ ناصر حجازی و [[غلامحسین مظلومی]] با پیراهن مشکی رنگ در میدانها حاضر شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|تاریخ=۱ آذر ۱۳۹۳ |وبگاه=قدس انلاین|نشانی=http://qudsonline.ir/news/248105/استقلال-با-لباس-مشکی-در-داربی|عنوان=استقلال با لباس مشکی در داربی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6wPtlUARX | تاریخ بایگانی = ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPtq5oD2|نشانی=http://www.farsnews.com/printable.php?nn=9003117685|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=استقلال مشکی پوش مقابل ملوان و سفر فتحاللهزاده به انزلی|بازبینی=۲۷ نوامبر ۲۰۱۷}}</ref> لباس دوم استقلال بهطور تاریخی همواره سفید رنگ بوده اما در مسابقات جام علم که در بهار ۱۳۵۲ در شهر اهواز برگزار شد با لباس زرد رنگ<ref>{{یادکرد ژورنال|عنوان=آبادان براستی شایسته بردن جام علم بود|ژورنال=کیهان ورزشی|شماره=۹۸۱|ناشر=موسسه کیهان|تاریخ=۲۵ فروردین ۱۳۵۲|صفحه=۳۱|زبان=|شاپا=|پیوند=|تاریخ دسترسی=}}</ref> و در بازیهای [[لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۳]] با لباس نقرهای رنگ به عنوان لباس دوم به میدان رفت.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۶ فروردین ۱۳۹۲|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPtrA7SZ|نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920115000382|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=شب طلایی استقلال نقرهای به روایت فیفا + عکس|وبگاه=[[خبرگزاری فارس]]}}</ref> |
||
خط ۲۱۴: | خط ۲۱۴: | ||
|- |
|- |
||
|<small>۸۰–۱۳۷۹</small> |
|<small>۸۰–۱۳۷۹</small> |
||
| colspan="4" rowspan="2" style="text-align:center;"|[[شرکت الجی|<small>ال جی</small>]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=ایسنا|تاریخ=2001-10-26|عنوان=گفتگوی تفصیلی ایسنا با منصور پورحیدری پیرامون آخرین وضعیت تیم فوتبال استقلال تهران در آستانه رقابتهای جام باشگاههایآسیا|نشانی=https://www.isna.ir/news/8008-05763.3767/گفت-وگوي-تفصيلي-ايسنا-با-منصور-پورحيدري-پيرامون-آخرين-وضعيت-تيم|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-09-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20190503004157/https://www.isna.ir/news/8008-05763.3767/ |
| colspan="4" rowspan="2" style="text-align:center;"|[[شرکت الجی|<small>ال جی</small>]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=ایسنا|تاریخ=2001-10-26|عنوان=گفتگوی تفصیلی ایسنا با منصور پورحیدری پیرامون آخرین وضعیت تیم فوتبال استقلال تهران در آستانه رقابتهای جام باشگاههایآسیا|نشانی=https://www.isna.ir/news/8008-05763.3767/گفت-وگوي-تفصيلي-ايسنا-با-منصور-پورحيدري-پيرامون-آخرين-وضعيت-تيم|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-09-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20190503004157/https://www.isna.ir/news/8008-05763.3767/گفت-وگوي-تفصيلي-ايسنا-با-منصور-پورحيدري-پيرامون-آخرين-وضعيت-تيم|تاریخ بایگانی=۳ مه ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> |
||
|- |
|- |
||
خط ۲۲۵: | خط ۲۲۵: | ||
| style="text-align:center;"| <small>۸۳–۱۳۸۲</small> |
| style="text-align:center;"| <small>۸۳–۱۳۸۲</small> |
||
| style="text-align:center;"| [[جورابان|<small>جورابان</small>]] |
| style="text-align:center;"| [[جورابان|<small>جورابان</small>]] |
||
| colspan="4" style="text-align:center;"|[[آیوا|<small>آیوا</small>]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=ایسنا|تاریخ=2003-09-07|عنوان=اسپانسر جدید تیم فوتبال استقلال مشخص شد|نشانی=https://www.isna.ir/news/8206-07195/اسپانسر-جديد-تيم-فوتبال-استقلال-مشخص-شد|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-09-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20190503004209/https://www.isna.ir/news/8206-07195/ |
| colspan="4" style="text-align:center;"|[[آیوا|<small>آیوا</small>]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=ایسنا|تاریخ=2003-09-07|عنوان=اسپانسر جدید تیم فوتبال استقلال مشخص شد|نشانی=https://www.isna.ir/news/8206-07195/اسپانسر-جديد-تيم-فوتبال-استقلال-مشخص-شد|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-09-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20190503004209/https://www.isna.ir/news/8206-07195/اسپانسر-جديد-تيم-فوتبال-استقلال-مشخص-شد|تاریخ بایگانی=۳ مه ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> |
||
|- |
|- |
||
| style="text-align:center;"| <small>۸۴–۱۳۸۳</small> |
| style="text-align:center;"| <small>۸۴–۱۳۸۳</small> |
||
| style="text-align:center;"| <small>عقیلی</small> |
| style="text-align:center;"| <small>عقیلی</small> |
||
| colspan="4" style="text-align:center;"|[[شارپ|<small>شارپ</small>]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=خبرگزاری مهر|تاریخ=2005-01-19|عنوان=مشکل باشگاه استقلال تهران حل شد|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/150243/مشكل-باشگاه-استقلال-تهران-حل-شد|زبان=fa|تاریخ بازبینی=2018-09-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180908092843/https://www.mehrnews.com/news/150243/ |
| colspan="4" style="text-align:center;"|[[شارپ|<small>شارپ</small>]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=خبرگزاری مهر|تاریخ=2005-01-19|عنوان=مشکل باشگاه استقلال تهران حل شد|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/150243/مشكل-باشگاه-استقلال-تهران-حل-شد|زبان=fa|تاریخ بازبینی=2018-09-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180908092843/https://www.mehrnews.com/news/150243/مشكل-باشگاه-استقلال-تهران-حل-شد|تاریخ بایگانی=۸ سپتامبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
||
|- |
|- |
||
| style="text-align:center;"| <small>۸۵–۱۳۸۴</small> |
| style="text-align:center;"| <small>۸۵–۱۳۸۴</small> |
||
| style="text-align:center;"| <small>آبیپوشان</small> |
| style="text-align:center;"| <small>آبیپوشان</small> |
||
| colspan="4" style="text-align:center;"|[[ساژم|<small>ساژم</small>]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=خبرگزاری مهر|تاریخ=2005-09-03|عنوان=مدیرعامل باشگاه استقلال: مثلث هواداران، کادرفنی و بازیکنان عامل موفقیت استقلال بود|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/225520/مديرعامل-باشگاه-استقلال-مثلث-هواداران-كادرفني-و-بازيكنان-عامل|زبان=fa|تاریخ بازبینی=2018-09-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180908092857/https://www.mehrnews.com/news/225520/ |
| colspan="4" style="text-align:center;"|[[ساژم|<small>ساژم</small>]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=خبرگزاری مهر|تاریخ=2005-09-03|عنوان=مدیرعامل باشگاه استقلال: مثلث هواداران، کادرفنی و بازیکنان عامل موفقیت استقلال بود|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/225520/مديرعامل-باشگاه-استقلال-مثلث-هواداران-كادرفني-و-بازيكنان-عامل|زبان=fa|تاریخ بازبینی=2018-09-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180908092857/https://www.mehrnews.com/news/225520/مديرعامل-باشگاه-استقلال-مثلث-هواداران-كادرفني-و-بازيكنان-عامل|تاریخ بایگانی=۸ سپتامبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
||
|- |
|- |
||
| style="text-align:center;"| <small>۸۶–۱۳۸۵</small> |
| style="text-align:center;"| <small>۸۶–۱۳۸۵</small> |
||
| rowspan="2" style="text-align:center;"| [[مروژ|<small>مجید</small>]] |
| rowspan="2" style="text-align:center;"| [[مروژ|<small>مجید</small>]] |
||
| style="text-align:center;"| <small>[[کفش ملی]]</small><ref>{{یادکرد خبر|کوشش=خبرگزاری مهر|تاریخ=2006-09-04|عنوان=اسپانسر هشت هفته ای برای آبی پوشان/مشکلات آبی پوشان در راه جذب حامی مالی بعدی|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/376026/اسپانسر-هشت-هفته-اي-براي-آبي-پوشان-مشكلات-آبي-پوشان-در-راه-جذب|زبان=fa|تاریخ بازبینی=2018-09-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180908092854/https://www.mehrnews.com/news/376026/ |
| style="text-align:center;"| <small>[[کفش ملی]]</small><ref>{{یادکرد خبر|کوشش=خبرگزاری مهر|تاریخ=2006-09-04|عنوان=اسپانسر هشت هفته ای برای آبی پوشان/مشکلات آبی پوشان در راه جذب حامی مالی بعدی|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/376026/اسپانسر-هشت-هفته-اي-براي-آبي-پوشان-مشكلات-آبي-پوشان-در-راه-جذب|زبان=fa|تاریخ بازبینی=2018-09-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180908092854/https://www.mehrnews.com/news/376026/اسپانسر-هشت-هفته-اي-براي-آبي-پوشان-مشكلات-آبي-پوشان-در-راه-جذب|تاریخ بایگانی=۸ سپتامبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
||
| style="text-align:center;"| <small>لاستیک بارز</small> |
| style="text-align:center;"| <small>لاستیک بارز</small> |
||
| colspan="2" style="text-align:center;"| [[ایرانسل|<small>ایرانسل</small>]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=خبرگزاری مهر|تاریخ=2007-03-30|عنوان=دربی 62 با تساوی سرخابیها به پایان رسید|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/464394/دربی-62-با-تساوی-سرخابی-ها-به-پایان-رسید|زبان=fa|تاریخ بازبینی=2018-08-07}}</ref> |
| colspan="2" style="text-align:center;"| [[ایرانسل|<small>ایرانسل</small>]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=خبرگزاری مهر|تاریخ=2007-03-30|عنوان=دربی 62 با تساوی سرخابیها به پایان رسید|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/464394/دربی-62-با-تساوی-سرخابی-ها-به-پایان-رسید|زبان=fa|تاریخ بازبینی=2018-08-07}}</ref> |
||
خط ۲۴۹: | خط ۲۴۹: | ||
| rowspan="5" style="text-align:center;"| [[آلاشپورت|<small>آلاشپورت</small>]] |
| rowspan="5" style="text-align:center;"| [[آلاشپورت|<small>آلاشپورت</small>]] |
||
| colspan="2" style="text-align:center;"|<small>بازار مبل ایران</small><ref name=":18">{{یادکرد وب|وبگاه=www.magiran.com|نشانی=http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1804322|عنوان=روزنامه اعتماد87/11/21: رودررویی قهرمان سابق و قهرمان جدید|بازبینی=2018-08-07}}</ref> |
| colspan="2" style="text-align:center;"|<small>بازار مبل ایران</small><ref name=":18">{{یادکرد وب|وبگاه=www.magiran.com|نشانی=http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1804322|عنوان=روزنامه اعتماد87/11/21: رودررویی قهرمان سابق و قهرمان جدید|بازبینی=2018-08-07}}</ref> |
||
| style="text-align:center;"| <small>بازار موبایل ایران</small><ref name=":18" |
| style="text-align:center;"| <small>بازار موبایل ایران</small><ref name=":18"/> |
||
||<small>[[سایپا]]</small><ref>{{یادکرد خبر|کوشش=Getty Images|عنوان=Saudi Al-Ittihad club player Mohammad Sa|نشانی=https://www.gettyimages.it/detail/fotografie-di-cronaca/saudi-al-ittihad-club-player-mohammad-salem-vies-fotografie-di-cronaca/86385206#/saudi-alittihad-club-player-mohammad-salem-vies-with-irans-esteghlal-picture-id86385206|زبان=it|تاریخ بازبینی=2018-08-04}}</ref> |
||<small>[[سایپا]]</small><ref>{{یادکرد خبر|کوشش=Getty Images|عنوان=Saudi Al-Ittihad club player Mohammad Sa|نشانی=https://www.gettyimages.it/detail/fotografie-di-cronaca/saudi-al-ittihad-club-player-mohammad-salem-vies-fotografie-di-cronaca/86385206#/saudi-alittihad-club-player-mohammad-salem-vies-with-irans-esteghlal-picture-id86385206|زبان=it|تاریخ بازبینی=2018-08-04}}</ref> |
||
|- |
|- |
||
| style="text-align:center;"| <small>۸۹–۱۳۸۸</small> |
| style="text-align:center;"| <small>۸۹–۱۳۸۸</small> |
||
| style="text-align:center;"| <small>بازار مبل ایران</small><ref name=":27">{{یادکرد وب|وبگاه=goaldaily.ir|نشانی=http://goaldaily.ir/template1/News.aspx?NID=23166|عنوان=ناکامی باشگاههای ایرانی از روی پیراهن شروع میشود!|بازبینی=2018-08-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180807125246/http://goaldaily.ir/template1/News.aspx?NID=23166|تاریخ بایگانی=۷ اوت ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
| style="text-align:center;"| <small>بازار مبل ایران</small><ref name=":27">{{یادکرد وب|وبگاه=goaldaily.ir|نشانی=http://goaldaily.ir/template1/News.aspx?NID=23166|عنوان=ناکامی باشگاههای ایرانی از روی پیراهن شروع میشود!|بازبینی=2018-08-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180807125246/http://goaldaily.ir/template1/News.aspx?NID=23166|تاریخ بایگانی=۷ اوت ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
||
| colspan="3" style="text-align:center;"| <small>بازار موبایل ایران</small><ref name=":27" |
| colspan="3" style="text-align:center;"| <small>بازار موبایل ایران</small><ref name=":27"/> |
||
|- |
|- |
||
| style="text-align:center;"| <small>۹۰–۱۳۸۹</small> |
| style="text-align:center;"| <small>۹۰–۱۳۸۹</small> |
||
خط ۲۶۱: | خط ۲۶۱: | ||
|- |
|- |
||
| style="text-align:center;"| <small>۹۱–۱۳۹۰</small> |
| style="text-align:center;"| <small>۹۱–۱۳۹۰</small> |
||
| style="text-align:center;"|<small>[[شهرداری تهران]]</small><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=www.varzesh11.com|نشانی=http://www.varzesh11.com/fa/soccer_classic/matches/show/استقلال_2-0_پرسپولیس؛_دیداری_که_لقب_%22سوبله%22_را_به_مظلومی_داد/118976|عنوان=استقلال 2-0 پرسپولیس؛ دیداری که لقب "سوبله" را به مظلومی داد! {{!}} ورزش 11|بازبینی=2018-08-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180807125322/http://www.varzesh11.com/fa/soccer_classic/matches/show/ |
| style="text-align:center;"|<small>[[شهرداری تهران]]</small><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=www.varzesh11.com|نشانی=http://www.varzesh11.com/fa/soccer_classic/matches/show/استقلال_2-0_پرسپولیس؛_دیداری_که_لقب_%22سوبله%22_را_به_مظلومی_داد/118976|عنوان=استقلال 2-0 پرسپولیس؛ دیداری که لقب "سوبله" را به مظلومی داد! {{!}} ورزش 11|بازبینی=2018-08-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180807125322/http://www.varzesh11.com/fa/soccer_classic/matches/show/استقلال_2-0_پرسپولیس؛_دیداری_که_لقب_%22سوبله%22_را_به_مظلومی_داد/118976|تاریخ بایگانی=۷ اوت ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
||
| colspan="3"|[[بانک شهر|<small>بانک شهر</small>]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=خبرگزاری فارس|تاریخ=2011-12-09|عنوان=خبرگزاری فارس - دیدار تیمهای فوتبال پرسپولیس و استقلال (1)|نشانی=https://www.farsnews.com/photo/13900918000619/دیدار-تیم-های-فوتبال-پرسپولیس-و-استقلال-|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-08-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180807125050/https://www.farsnews.com/photo/13900918000619/ |
| colspan="3"|[[بانک شهر|<small>بانک شهر</small>]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=خبرگزاری فارس|تاریخ=2011-12-09|عنوان=خبرگزاری فارس - دیدار تیمهای فوتبال پرسپولیس و استقلال (1)|نشانی=https://www.farsnews.com/photo/13900918000619/دیدار-تیم-های-فوتبال-پرسپولیس-و-استقلال-|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-08-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180807125050/https://www.farsnews.com/photo/13900918000619/دیدار-تیم-های-فوتبال-پرسپولیس-و-استقلال-|تاریخ بایگانی=۷ اوت ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
||
|- |
|- |
||
| style="text-align:center;"| <small>۹۲–۱۳۹۱</small> |
| style="text-align:center;"| <small>۹۲–۱۳۹۱</small> |
||
| style="text-align:center;"| <small>سرزمین ایرانیان</small><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=www.tasnimnews.com|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/media/1392/01/23/40932/دیدار-تیم-های-فوتبال-استقلال-و-گهر-دورود|عنوان=دیدار تیمهای فوتبال استقلال و گهر دورود - اخبار تسنیم - Tasnim|بازبینی=2018-08-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180807155532/https://www.tasnimnews.com/fa/media/1392/01/23/40932/ |
| style="text-align:center;"| <small>سرزمین ایرانیان</small><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=www.tasnimnews.com|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/media/1392/01/23/40932/دیدار-تیم-های-فوتبال-استقلال-و-گهر-دورود|عنوان=دیدار تیمهای فوتبال استقلال و گهر دورود - اخبار تسنیم - Tasnim|بازبینی=2018-08-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180807155532/https://www.tasnimnews.com/fa/media/1392/01/23/40932/دیدار-تیم-های-فوتبال-استقلال-و-گهر-دورود|تاریخ بایگانی=۷ اوت ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
||
| style="text-align:center;"| <small>سرمایهگذاری صدرا پاسارگاد</small><ref>{{یادکرد خبر|کوشش=ایسنا|تاریخ=2017-11-12|عنوان=پشت پرده "اسپانسر"ها در استقلال/ چه کلاههایی که سر آبیها نرفتهاست!|نشانی=https://www.isna.ir/news/96082112072/پشت-پرده-اسپانسر-ها-در-استقلال-چه-کلاه-هایی-که-سر-آبی-ها-نرفته|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-09-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20190503004156/https://www.isna.ir/news/96082112072/ |
| style="text-align:center;"| <small>سرمایهگذاری صدرا پاسارگاد</small><ref>{{یادکرد خبر|کوشش=ایسنا|تاریخ=2017-11-12|عنوان=پشت پرده "اسپانسر"ها در استقلال/ چه کلاههایی که سر آبیها نرفتهاست!|نشانی=https://www.isna.ir/news/96082112072/پشت-پرده-اسپانسر-ها-در-استقلال-چه-کلاه-هایی-که-سر-آبی-ها-نرفته|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-09-07|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20190503004156/https://www.isna.ir/news/96082112072/پشت-پرده-اسپانسر-ها-در-استقلال-چه-کلاه-هایی-که-سر-آبی-ها-نرفته|تاریخ بایگانی=۳ مه ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> |
||
| colspan="2" style="text-align:center;"| [[بانک رفاه کارگران|<small>بانک رفاه</small>]]<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=www.refah-bank.ir|نشانی=http://www.refah-bank.ir/news-1335-651|عنوان=بانک رفاه پشتیبان تیم فوتبال استقلال شد|بازبینی=2018-08-04}}</ref> |
| colspan="2" style="text-align:center;"| [[بانک رفاه کارگران|<small>بانک رفاه</small>]]<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=www.refah-bank.ir|نشانی=http://www.refah-bank.ir/news-1335-651|عنوان=بانک رفاه پشتیبان تیم فوتبال استقلال شد|بازبینی=2018-08-04}}</ref> |
||
|- |
|- |
||
خط ۲۸۰: | خط ۲۸۰: | ||
| style="text-align:center;"| <small>نمایندگی سامسونگ</small><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=www.khabaronline.ir|نشانی=https://www.khabaronline.ir/detail/444220/sport/premiere-league|عنوان=رونمایی از پیراهن استقلال با اسپانسر جدید|بازبینی=2018-08-03|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180804005355/https://www.khabaronline.ir/detail/444220/sport/premiere-league|تاریخ بایگانی=۴ اوت ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
| style="text-align:center;"| <small>نمایندگی سامسونگ</small><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=www.khabaronline.ir|نشانی=https://www.khabaronline.ir/detail/444220/sport/premiere-league|عنوان=رونمایی از پیراهن استقلال با اسپانسر جدید|بازبینی=2018-08-03|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180804005355/https://www.khabaronline.ir/detail/444220/sport/premiere-league|تاریخ بایگانی=۴ اوت ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
||
| style="text-align:center;"| [[شرکت ارتباطات سیار ایران|<small>همراه اول</small>]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=وب سایت استقلال جوان|عنوان=از پیراهن فصل جدید استقلال رونمایی شد|نشانی=http://esteghlaljavan.ir/از-پیراهن-فصل-جدید-استقلال-رونمایی-شد/|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-08-03}}</ref> |
| style="text-align:center;"| [[شرکت ارتباطات سیار ایران|<small>همراه اول</small>]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=وب سایت استقلال جوان|عنوان=از پیراهن فصل جدید استقلال رونمایی شد|نشانی=http://esteghlaljavan.ir/از-پیراهن-فصل-جدید-استقلال-رونمایی-شد/|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-08-03}}</ref> |
||
|<small>فودلند</small><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=www.tasnimnews.com|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/media/1394/07/03/870346/دیدار-تیمهای-فوتبال-استقلال-و-راه-آهن|عنوان=دیدار تیمهای فوتبال استقلال و راهآهن - اخبار تسنیم - Tasnim|بازبینی=2018-08-08|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180808135919/https://www.tasnimnews.com/fa/media/1394/07/03/870346/ |
|<small>فودلند</small><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=www.tasnimnews.com|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/media/1394/07/03/870346/دیدار-تیمهای-فوتبال-استقلال-و-راه-آهن|عنوان=دیدار تیمهای فوتبال استقلال و راهآهن - اخبار تسنیم - Tasnim|بازبینی=2018-08-08|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180808135919/https://www.tasnimnews.com/fa/media/1394/07/03/870346/دیدار-تیمهای-فوتبال-استقلال-و-راه-آهن|تاریخ بایگانی=۸ اوت ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
||
|- |
|- |
||
| style="text-align:center;"| <small>۹۶–۱۳۹۵</small> |
| style="text-align:center;"| <small>۹۶–۱۳۹۵</small> |
||
خط ۲۸۹: | خط ۲۸۹: | ||
| style="text-align:center;"| <small>۹۷–۱۳۹۶</small> |
| style="text-align:center;"| <small>۹۷–۱۳۹۶</small> |
||
| colspan="2" style="text-align:center;"|<small>همراه اول</small><ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=کیتز|نام=تیم|وبگاه=www.teamkits.org|نشانی=http://www.teamkits.org/post/1624|عنوان=تیم کیتز {{!}} طرحها و اخبار لباس و پیراهن تیمها - لباس اول استقلال برای فصل 97-96|بازبینی=2018-08-03|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20181015200156/http://www.teamkits.org/post/1624|تاریخ بایگانی=۱۵ اکتبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
| colspan="2" style="text-align:center;"|<small>همراه اول</small><ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=کیتز|نام=تیم|وبگاه=www.teamkits.org|نشانی=http://www.teamkits.org/post/1624|عنوان=تیم کیتز {{!}} طرحها و اخبار لباس و پیراهن تیمها - لباس اول استقلال برای فصل 97-96|بازبینی=2018-08-03|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20181015200156/http://www.teamkits.org/post/1624|تاریخ بایگانی=۱۵ اکتبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
||
| colspan="2" style="text-align:center;"| [[ایرانسل|<small>ایرانسل</small>]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=پایگاه خبری جماران - امام خمینی - انقلاب اسلامی|عنوان=رونمایی از پیراهن جدید استقلال+ عکس|نشانی=https://www.jamaran.ir/بخش-ورزشی-160/722661-رونمایی-از-پیراهن-جدید-استقلال-عکس|زبان=fa|تاریخ بازبینی=2018-08-03|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180913112150/https://www.jamaran.ir/ |
| colspan="2" style="text-align:center;"| [[ایرانسل|<small>ایرانسل</small>]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=پایگاه خبری جماران - امام خمینی - انقلاب اسلامی|عنوان=رونمایی از پیراهن جدید استقلال+ عکس|نشانی=https://www.jamaran.ir/بخش-ورزشی-160/722661-رونمایی-از-پیراهن-جدید-استقلال-عکس|زبان=fa|تاریخ بازبینی=2018-08-03|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180913112150/https://www.jamaran.ir/بخش-ورزشی-160/722661-رونمایی-از-پیراهن-جدید-استقلال-عکس|تاریخ بایگانی=۱۳ سپتامبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
||
|- |
|- |
||
| style="text-align:center;"| <small>۹۸–۱۳۹۷</small> |
| style="text-align:center;"| <small>۹۸–۱۳۹۷</small> |
||
خط ۳۰۲: | خط ۳۰۲: | ||
[[پرونده:Little Esteghlal fan, Esteghlal-Zob Ahan 20190224.jpg|بندانگشتی|هوادار خردسال استقلال که در ورزشگاه حاضر شدهاست - بازی مقابل [[باشگاه فوتبال ذوبآهن اصفهان|ذوبآهن اصفهان]]، اسفند ۱۳۹۷|جایگزین=|190x190پیکسل]] |
[[پرونده:Little Esteghlal fan, Esteghlal-Zob Ahan 20190224.jpg|بندانگشتی|هوادار خردسال استقلال که در ورزشگاه حاضر شدهاست - بازی مقابل [[باشگاه فوتبال ذوبآهن اصفهان|ذوبآهن اصفهان]]، اسفند ۱۳۹۷|جایگزین=|190x190پیکسل]] |
||
[[پرونده:Esteghlal vs Damash 1392 02 20.jpg|بندانگشتی|هواداران استقلال در بازی استقلال و [[باشگاه ورزشی داماش گیلان|داماش]] هفته پایانی فصل ۹۲–۱۳۹۱|190x190پیکسل|راست]] |
[[پرونده:Esteghlal vs Damash 1392 02 20.jpg|بندانگشتی|هواداران استقلال در بازی استقلال و [[باشگاه ورزشی داماش گیلان|داماش]] هفته پایانی فصل ۹۲–۱۳۹۱|190x190پیکسل|راست]] |
||
بهطور تاریخی هواداران استقلال از میان [[طبقه متوسط]]<ref dir=ltr>{{cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/sg/features/asias-biggest-rivalries-carlos-queiroz-explains-el-clasico-vs-tehran-derby|title=Asia's Biggest Rivalries: Carlos Queiroz explains El Clasico vs the Tehran Derby|date=March 29, 2017|website=FourFourTwo|last=Duerden|first=John|archiveurl=http://www.webcitation.org/6waDGIzbA|archivedate=January 19, 2018|access-date=July 23, 2018}}</ref> و نخبه جامعه ایران بودند،<ref dir=ltr>{{cite web|url=https://www.foxsportsasia.com/football/545001/asias-top-5-football-rivalries-best-asia/|title=Asia's top 5 football rivalries|date=December 6, 2016|website=FOX Sports Asia|access-date=July 23, 2018}}</ref> نخستین دستههای این هواداران از میانههای دهه ۱۳۲۰ شکل گرفتند، با پایان جنگ جهانی دوم در ۱۳۲۴ مردم به عرصههای جدید اجتماعی متمایل شدند و علاقهمندان به ورزش، ورزش جدید و جذاب فوتبال را پیگیری میکردند. در همان زمان نیز با انحلال تیم توفان که پرتماشاگرترین تیم زمان خود بود، طرفداران این تیم به تیمهای دیگر از جمله دوچرخهسواران متمایل شدند<ref name=":9" |
بهطور تاریخی هواداران استقلال از میان [[طبقه متوسط]]<ref dir=ltr>{{cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/sg/features/asias-biggest-rivalries-carlos-queiroz-explains-el-clasico-vs-tehran-derby|title=Asia's Biggest Rivalries: Carlos Queiroz explains El Clasico vs the Tehran Derby|date=March 29, 2017|website=FourFourTwo|last=Duerden|first=John|archiveurl=http://www.webcitation.org/6waDGIzbA|archivedate=January 19, 2018|access-date=July 23, 2018}}</ref> و نخبه جامعه ایران بودند،<ref dir=ltr>{{cite web|url=https://www.foxsportsasia.com/football/545001/asias-top-5-football-rivalries-best-asia/|title=Asia's top 5 football rivalries|date=December 6, 2016|website=FOX Sports Asia|access-date=July 23, 2018}}</ref> نخستین دستههای این هواداران از میانههای دهه ۱۳۲۰ شکل گرفتند، با پایان جنگ جهانی دوم در ۱۳۲۴ مردم به عرصههای جدید اجتماعی متمایل شدند و علاقهمندان به ورزش، ورزش جدید و جذاب فوتبال را پیگیری میکردند. در همان زمان نیز با انحلال تیم توفان که پرتماشاگرترین تیم زمان خود بود، طرفداران این تیم به تیمهای دیگر از جمله دوچرخهسواران متمایل شدند<ref name=":9"/> و طرفداران فوتبال در تهران بین سه تیم تاج، دارایی و شاهین تقسیم شدند. با انحلال دارایی و شاهین در اواخر دهه ۱۳۴۰ و ورود پرسپولیس به رده اول فوتبال تهران، تاج و پرسپولیس عمده طرفداران فوتبال را به خود جلب کردند<ref name=":15" dir=ltr/> و از آن پس نیز باشگاه همواره طرفداران خود را داشته و هماکنون نیز استقلال دارای میلیونها هوادار در سراسر ایران است.<ref name=":26">{{یادکرد خبر|ناشر=ایسنا|تاریخ=۲۱ اکتبر ۲۰۰۸|عنوان=فوتبال ایران به قلم "فردوسی پور" در WorldSoccer|نشانی=https://www.isna.ir/news/8707-17420/فوتبال-ايران-به-قلم-فردوسي-پور-در-WorldSoccer|زبان=|تاریخ بازبینی=۳ فوریه ۲۰۱۸}}</ref> تیم استقلال به کمک هوادارانش تعدادی از رکوردهای مربوط به حضور تماشاگر را در اختیار دارد؛ استقلال در طی ۱۲ فصل اخیر لیگ برتر در ۴ فصل رکورد بیشترین تماشاچی در بازیهای خانگی را به خود اختصاص دادهاست.<ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=October 22, 2005|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPuxG8AO|نشانی=http://www.iplstats.com/website05-06/team2.htm|تاریخ بایگانی=January 12, 2018|عنوان=Iranian Pro League Stats: 2005–2006 Season|وبگاه=IPLstats}}</ref><ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=September 30, 2006|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPuyIQB8|نشانی=http://www.iplstats.com/website06-07/team4.htm|تاریخ بایگانی=January 12, 2018|عنوان=Iranian Pro League Stats: 2006–2007 Season|وبگاه=IPLstats}}</ref><ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPuzSWd4|نشانی=https://www.transfermarkt.com/persian-gulf-pro-league/besucherzahlen/wettbewerb/IRN1/plus/?saison_id=2011|تاریخ بایگانی=January 12, 2018|عنوان=NUMBER OF SPECTATORS 11/12|وبگاه=transfermarket}}</ref><ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPv2qoGv|نشانی=https://www.transfermarkt.com/persian-gulf-pro-league/besucherzahlen/wettbewerb/IRN1/plus/?saison_id=2012|تاریخ بایگانی=January 12, 2018|عنوان=NUMBER OF SPECTATORS 12/13|وبگاه=transfermarket}}</ref> در بازیهای بینالمللی در یک دهه اخیر نیز باشگاه استقلال با هشت بار حضور در [[لیگ قهرمانان آسیا]]، در شش فصل [[لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۰|۲۰۱۰]]، [[لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۱|۲۰۱۱]]، [[لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۳|۲۰۱۳]]، [[لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۷|۲۰۱۷]]، [[لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۸|۲۰۱۸]] و [[لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۹|۲۰۱۹]] رکورد تعداد میانگین تماشاچی در بازیهای خانگی را به خود اختصاص دادهاست.<ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waDRd0SC|نشانی=http://www.worldfootball.net/attendance/afc-champions-league-2010/1/|تاریخ بایگانی=January 19, 2018|عنوان=AFC Champions League 2010 – Attendance|بازبینی=December 9, 2017}}</ref><ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waDUKDqy|نشانی=http://www.worldfootball.net/attendance/afc-champions-league-2011/1/|تاریخ بایگانی=January 19, 2018|عنوان=AFC Champions League 2011 – Attendance|بازبینی=December 9, 2017}}</ref><ref name=":10" dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waDXVsFC|نشانی=http://www.worldfootball.net/attendance/afc-champions-league-2013/1/|تاریخ بایگانی=January 19, 2018|عنوان=AFC Champions League 2013 – Attendance|بازبینی=December 9, 2017}}</ref><ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPvVZPS9|نشانی=http://www.worldfootball.net/attendance/afc-champions-league-2017/1/|تاریخ بایگانی=January 12, 2018|عنوان=AFC Champions League 2017 – Attendance|بازبینی=December 9, 2017}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=AFC Champions League 2018 - Attendance|نشانی=https://www.worldfootball.net/attendance/afc-champions-league-2018/1/|وبگاه=worldfootball.net|بازبینی=2019-09-11|کد زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=AFC Champions League 2019 - Attendance|نشانی=https://www.worldfootball.net/attendance/afc-champions-league-2019/1/|وبگاه=worldfootball.net|بازبینی=2019-09-11|کد زبان=en}}</ref> با این که باشگاه استقلال در [[تهران]] قرار دارد، در سراسر [[ایران]] دارای هوادار است<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waDZjviu|نشانی=http://f-f.ir/هویت-و-هواداری-باشگاههای-فوتبال-در-ل/|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=هویت و هواداری باشگاههای فوتبال در لیگ ایران|بازبینی=۹ دسامبر ۲۰۱۷}}</ref> و در بازیهای خارج از خانه نیز عده زیادی برای تشویق این تیم به ورزشگاه میروند به گونهای که معمولاً تیم استقلال بیشتر از تیم میزبان هوادار دارد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۹ آبان ۱۳۹۶|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPvjttXL|نشانی=http://donya-e-eqtesad.com/بخش-سایت-خوان-62/3316884-حاشیه-های-قبل-از-بازی-استقلال-سیاه-جامگان|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=حاشیههای قبل از بازی استقلال و سیاهجامگان|وبگاه=دنیای اقتصاد}}</ref> این باشگاه در [[کشورهای پیرامون خلیج فارس|کشورهای حوزه خلیج فارس]] هم هوادار دارد. به عنوان مثال در فصلهای ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ لیگ قهرمانان آسیا در بازیهای خارج از خانه استقلال که همگی در کشورهای حوزه [[خلیج فارس]] شامل [[قطر]]، [[امارات متحده عربی]] و [[عربستان سعودی]] برگزار شدند، بهطور میانگین و به ترتیب ۷٬۵۳۳ و ۷٬۷۵۱ نفر برای طرفداری از استقلال به ورزشگاه رفتند.<ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPvpQBst|نشانی=http://www.worldfootball.net/attendance/afc-champions-league-2009/2/|تاریخ بایگانی=January 12, 2018|عنوان=AFC Champions League 2009 – Attendance|بازبینی=December 9, 2017}}</ref><ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPvs86uW|نشانی=http://www.worldfootball.net/attendance/afc-champions-league-2010/2/|تاریخ بایگانی=January 12, 2018|عنوان=AFC Champions League 2010 – Attendance|بازبینی=December 9, 2017}}</ref> |
||
در [[جام باشگاههای آسیا ۹۹–۱۹۹۸|فصل ۹۹–۱۹۹۸]] جام باشگاههای آسیا و در بازی [[استقلال]] و [[باشگاه فوتبال جوبیلو ایواتا|جوبیلو ایواتا ژاپن]] که در [[ورزشگاه آزادی تهران|ورزشگاه آزادی]] برگزار شد، با حضور ۱۲۱ هزار نفر، پرتماشاگرترین بازی تاریخ [[لیگ قهرمانان آسیا|جام باشگاههای آسیا]] و از پرتماشاگرترین بازیهای تاریخ [[فوتبال در ایران|فوتبال ایران]] بودهاست.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۸ آذر ۱۳۹۴|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPvuowOT|نشانی=http://www.emruzonline.com/1394/09/استقلال-جوبیلوایواتا-با-طعم-تراژدی/|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=استقلال - جوبیلوایواتا با طعم تراژدی|وبگاه=امروز آنلاین}}</ref> این در حالیست که در آن روز حدود ۵۰ هزار نفر از هواداران استقلال نتوانستند راهی به ورزشگاه یابند و به خانههایشان برگشتند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۱ بهمن ۱۳۹۵|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPvztcvx|نشانی=http://90tv.ir/news/363391/گزارش-ویژه-استقلالی-ها-در-آسیا-برای-ششمین-بار-آزادی-را-پر-کردند|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=گزارش ویژه/ استقلالیها در آسیا برای ششمین بار، آزادی را پر کردند|وبگاه=وبسایت رسمی [[برنامه نود]]}}</ref>{{سخ}}همچنین در بازی پایانی پنجمین دوره لیگ برتر و در مقابل [[باشگاه فوتبال برق شیراز|برق شیراز]] که به پیروزی ۴–۱ استقلال و قهرمانی این تیم منجر شد، تعداد ۱۱۰ هزار نفر<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ= ۲ اردیبهشت ۱۳۸۵|وبگاه=خبرگزاری مهر|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/314997/اين-است-استقلال|عنوان=این است استقلال| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6wPw7UgtP | تاریخ بایگانی = ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> از هواداران استقلال برای دیدن این بازی که به قهرمانی این تیم منجر شد به ورزشگاه رفتند و حدود ۱۰ هزار نفر از هواداران نیز نتوانستند وارد ورزشگاه شوند که این تعداد رکورد جدیدی در فوتبال ایران بود.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=سروندی|نویسنده=|نام=فرید|کد زبان=|تاریخ=۲۱ آوریل ۲۰۰۶|وبگاه=بیبیسی فارسی|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20171221174432/http://www.bbc.com/persian/sport/story/2006/04/060421_jb_sport-news.shtml|نشانی=http://www.bbc.com/persian/sport/story/2006/04/060421_jb_sport-news.shtml|تاریخ بایگانی=۲۱ دسامبر ۲۰۱۷|عنوان=تازهترین خبرهای ورزشی ایران و جهان|بازبینی=}}</ref> |
در [[جام باشگاههای آسیا ۹۹–۱۹۹۸|فصل ۹۹–۱۹۹۸]] جام باشگاههای آسیا و در بازی [[استقلال]] و [[باشگاه فوتبال جوبیلو ایواتا|جوبیلو ایواتا ژاپن]] که در [[ورزشگاه آزادی تهران|ورزشگاه آزادی]] برگزار شد، با حضور ۱۲۱ هزار نفر، پرتماشاگرترین بازی تاریخ [[لیگ قهرمانان آسیا|جام باشگاههای آسیا]] و از پرتماشاگرترین بازیهای تاریخ [[فوتبال در ایران|فوتبال ایران]] بودهاست.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۸ آذر ۱۳۹۴|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPvuowOT|نشانی=http://www.emruzonline.com/1394/09/استقلال-جوبیلوایواتا-با-طعم-تراژدی/|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=استقلال - جوبیلوایواتا با طعم تراژدی|وبگاه=امروز آنلاین}}</ref> این در حالیست که در آن روز حدود ۵۰ هزار نفر از هواداران استقلال نتوانستند راهی به ورزشگاه یابند و به خانههایشان برگشتند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۱ بهمن ۱۳۹۵|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPvztcvx|نشانی=http://90tv.ir/news/363391/گزارش-ویژه-استقلالی-ها-در-آسیا-برای-ششمین-بار-آزادی-را-پر-کردند|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=گزارش ویژه/ استقلالیها در آسیا برای ششمین بار، آزادی را پر کردند|وبگاه=وبسایت رسمی [[برنامه نود]]}}</ref>{{سخ}}همچنین در بازی پایانی پنجمین دوره لیگ برتر و در مقابل [[باشگاه فوتبال برق شیراز|برق شیراز]] که به پیروزی ۴–۱ استقلال و قهرمانی این تیم منجر شد، تعداد ۱۱۰ هزار نفر<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ= ۲ اردیبهشت ۱۳۸۵|وبگاه=خبرگزاری مهر|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/314997/اين-است-استقلال|عنوان=این است استقلال| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6wPw7UgtP | تاریخ بایگانی = ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> از هواداران استقلال برای دیدن این بازی که به قهرمانی این تیم منجر شد به ورزشگاه رفتند و حدود ۱۰ هزار نفر از هواداران نیز نتوانستند وارد ورزشگاه شوند که این تعداد رکورد جدیدی در فوتبال ایران بود.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=سروندی|نویسنده=|نام=فرید|کد زبان=|تاریخ=۲۱ آوریل ۲۰۰۶|وبگاه=بیبیسی فارسی|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20171221174432/http://www.bbc.com/persian/sport/story/2006/04/060421_jb_sport-news.shtml|نشانی=http://www.bbc.com/persian/sport/story/2006/04/060421_jb_sport-news.shtml|تاریخ بایگانی=۲۱ دسامبر ۲۰۱۷|عنوان=تازهترین خبرهای ورزشی ایران و جهان|بازبینی=}}</ref> |
||
خط ۳۱۱: | خط ۳۱۱: | ||
=== زنان === |
=== زنان === |
||
[[پرونده:Esteghlal training 20190702.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|190x190پیکسل|بعد از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب ۱۳۵۷]] حضور [[زن|زنان]] در [[ورزشگاه|ورزشگاهها]] و حتی جلسههای تمرینی تیمهای ایرانی از جمله استقلال با محدودیتهای فراوانی روبهرو بوده]] |
[[پرونده:Esteghlal training 20190702.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|190x190پیکسل|بعد از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب ۱۳۵۷]] حضور [[زن|زنان]] در [[ورزشگاه|ورزشگاهها]] و حتی جلسههای تمرینی تیمهای ایرانی از جمله استقلال با محدودیتهای فراوانی روبهرو بوده]] |
||
تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ممنوعیتی برای ورود زنان به ورزشگاههای ایران وجود نداشت اما بعد از انقلاب ایران ورود زنان به ورزشگاههای ایران ممنوع شد<ref name=":15" dir=ltr |
تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ممنوعیتی برای ورود زنان به ورزشگاههای ایران وجود نداشت اما بعد از انقلاب ایران ورود زنان به ورزشگاههای ایران ممنوع شد<ref name=":15" dir=ltr/> و زنان هوادار استقلال نیز همچون زنان هوادار دیگر تیمها از ورود به ورزشگاهها محروم شدند. با این وجود زنان و دختران استقلالی همواره سعی در ورود به ورزشگاه داشتهاند به گونهای در بسیاری از مواقع برای اینکار مجبور به تغییر پوشش و ظاهر خود میشدند. در پارهای از اوقات این تلاشهایشان موفق بوده و خبر ورود دختران استقلالی به ورزشگاه حتی در رسانههای عمومی نیز انعکاس مییافت.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۶ فروردین ۱۳۹۲|وبگاه=مشرق|نشانی=https://www.mashreghnews.ir/news/207137/عکس-دختر-استقلالی-در-استادیوم-آزادی|عنوان=عکس/دختر استقلالی در استادیوم آزادی!| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6wPwYHq8n | تاریخ بایگانی = ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> در حال حاضر [[نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران|نیروی انتظامی]] در بیرون از ورزشگاه از ورود زنان به ورزشگاه جلوگیری میکند و دختران هوادار استقلال نیز اجازه ورود به ورزشگاه را ندارند و در یک مورد، در بازی استقلال و العین در مرحله یک شانزدهم نهایی لیگ قهرمانان آسیا، یکی از دختران استقلالی با پوشش پسرانه توسط این نیرو دستگیر شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ= ۱ خرداد ۱۳۹۶|وبگاه=خبر ورزشی|نشانی=http://www.khabarvarzeshi.com/p/119410|عنوان=دستگیری دختر استقلالی در آزادی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6waDxcmxs | تاریخ بایگانی = ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲ خرداد ۱۳۹۶|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPwmsiGO|نشانی=http://www.ilna.ir/بخش-ورزشی-7/492674-ویدئوی-شناسایی-دستگیری-دختر-طرفدار-استقلال-در-استادیوم-آزادی|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=ویدئوی شناسایی و دستگیری دختر طرفدار استقلال در استادیوم آزادی|وبگاه=[[ایلنا]]}}</ref> |
||
از ابتدای فصل ۹۶–۱۳۹۵ و با اجازه منصوریان مربی وقت باشگاه به بانوان اجازه ورود به زمین تمرین استقلال، [[کمپ ناصر حجازی]] داده شد تا تماشاگر تمرینهای پیش فصل استقلال باشند، اما این امر که با استقبال نسبی دختران هوادار استقلال رو به رو شده بود و بازخوردهای مثبتی هم داشت<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=دویچه وله فارسی|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPwq9ApS|نشانی=http://www.dw.com/fa-ir/تابوشکنی-حضور-زنان-در-تمرین-تیم-استقلال-بدون-درگیری/g-19340595|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان="تابوشکنی" حضور زنان در تمرین تیم استقلال بدون درگیری|بازبینی=۱۳ دسامبر ۲۰۱۷}}</ref> با مخالفت مدیریت وقت باشگاه رو به رو شد و بعد از فقط دو جلسه ورود دختران به تمرینهای باشگاه نیز ممنوع شد<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۷ ژانویه ۲۰۱۷|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPww3Gr7|نشانی=https://iranwire.com/fa/blogs/920/20315|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=بانوان حق ورود ندارند، چون آقایان فحاشی میکنند|وبگاه=ایرانوایر}}</ref> و پس از آن زنان استقلالی دیگر نتوانستند تماشاگر تمرینات این تیم باشند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ= ۳ تیر ۱۳۹۵|وبگاه=پارس فوتبال|نشانی=http://parsfootball.com/fa/50147/عکس-دختران-استقلالی-که-مجوز-ورود-تم/|عنوان=دختران استقلالی که مجوز ورود به تمرین آبی پوشان را نگرفتند| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6waE4zFah | تاریخ بایگانی = ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> |
از ابتدای فصل ۹۶–۱۳۹۵ و با اجازه منصوریان مربی وقت باشگاه به بانوان اجازه ورود به زمین تمرین استقلال، [[کمپ ناصر حجازی]] داده شد تا تماشاگر تمرینهای پیش فصل استقلال باشند، اما این امر که با استقبال نسبی دختران هوادار استقلال رو به رو شده بود و بازخوردهای مثبتی هم داشت<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=دویچه وله فارسی|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPwq9ApS|نشانی=http://www.dw.com/fa-ir/تابوشکنی-حضور-زنان-در-تمرین-تیم-استقلال-بدون-درگیری/g-19340595|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان="تابوشکنی" حضور زنان در تمرین تیم استقلال بدون درگیری|بازبینی=۱۳ دسامبر ۲۰۱۷}}</ref> با مخالفت مدیریت وقت باشگاه رو به رو شد و بعد از فقط دو جلسه ورود دختران به تمرینهای باشگاه نیز ممنوع شد<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۷ ژانویه ۲۰۱۷|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPww3Gr7|نشانی=https://iranwire.com/fa/blogs/920/20315|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=بانوان حق ورود ندارند، چون آقایان فحاشی میکنند|وبگاه=ایرانوایر}}</ref> و پس از آن زنان استقلالی دیگر نتوانستند تماشاگر تمرینات این تیم باشند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ= ۳ تیر ۱۳۹۵|وبگاه=پارس فوتبال|نشانی=http://parsfootball.com/fa/50147/عکس-دختران-استقلالی-که-مجوز-ورود-تم/|عنوان=دختران استقلالی که مجوز ورود به تمرین آبی پوشان را نگرفتند| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6waE4zFah | تاریخ بایگانی = ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> |
||
خط ۳۱۸: | خط ۳۱۸: | ||
{{اصلی|دختر آبی}} |
{{اصلی|دختر آبی}} |
||
سحر خدایاری از هواداران باشگاه استقلال بود که در اسفند ۱۳۹۷ و برای تماشای بازی استقلال و [[باشگاه فوتبال العین|العین]] در چارچوب [[لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۹]] وارد [[ورزشگاه آزادی تهران]] شد اما ماموران [[نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران|نیروی انتظامی ایران]] وی را دستگیر کردند. خدایاری بعد از بازداشت و حضور در دادگاه در اعتراض به حکم احتمالی زندان در مقابل دادگاه انقلاب تهران دست به خودسوزی زد و چند روز بعد در اثر جراحات ناشی از خود سوزی در ۱۸ شهریور درگذشت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=«دختر آبی» درگذشت|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/The-young-female-football-fan-who-sets-herself-on-fire-passed-away/30155487.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2019-09-11|کد زبان=fa}}</ref> این واقعه واکنشهای گسترده داخلی و بینالمللی در پی داشت<ref>{{یادکرد وب|عنوان=واکنش فیفا به خودسوزی «دختر آبی»: دولت ایران آزادی و امنیت زنان را تامین کند|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-women-fifa-blue-gairl-public-outrage/30157028.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2019-09-11|کد زبان=fa}}</ref> و در [[شبکه اجتماعی|شبکههای اجتماعی]] وی به دختر آبی معروف شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آتشِ جانِ سوخته «دختر آبی» در شبکههای اجتماعی|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/die-reactions-on-blue-girls-death-on-social-media/30157070.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2019-09-11|کد زبان=fa}}</ref> |
سحر خدایاری از هواداران باشگاه استقلال بود که در اسفند ۱۳۹۷ و برای تماشای بازی استقلال و [[باشگاه فوتبال العین|العین]] در چارچوب [[لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۹]] وارد [[ورزشگاه آزادی تهران]] شد اما ماموران [[نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران|نیروی انتظامی ایران]] وی را دستگیر کردند. خدایاری بعد از بازداشت و حضور در دادگاه در اعتراض به حکم احتمالی زندان در مقابل دادگاه انقلاب تهران دست به خودسوزی زد و چند روز بعد در اثر جراحات ناشی از خود سوزی در ۱۸ شهریور درگذشت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=«دختر آبی» درگذشت|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/The-young-female-football-fan-who-sets-herself-on-fire-passed-away/30155487.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2019-09-11|کد زبان=fa}}</ref> این واقعه واکنشهای گسترده داخلی و بینالمللی در پی داشت<ref>{{یادکرد وب|عنوان=واکنش فیفا به خودسوزی «دختر آبی»: دولت ایران آزادی و امنیت زنان را تامین کند|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-women-fifa-blue-gairl-public-outrage/30157028.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2019-09-11|کد زبان=fa}}</ref> و در [[شبکه اجتماعی|شبکههای اجتماعی]] وی به دختر آبی معروف شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آتشِ جانِ سوخته «دختر آبی» در شبکههای اجتماعی|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/die-reactions-on-blue-girls-death-on-social-media/30157070.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2019-09-11|کد زبان=fa}}</ref> |
||
== هماوردان == |
== هماوردان == |
||
=== هماوردان داخلی === |
=== هماوردان داخلی === |
||
{{مرتبط|آمار باشگاه فوتبال استقلال تهران برابر حریفان لیگ|شهرآورد استقلال و شاهین|شهرآورد تهران|هماوردی استقلال و سپاهان}} |
{{مرتبط|آمار باشگاه فوتبال استقلال تهران برابر حریفان لیگ|شهرآورد استقلال و شاهین|شهرآورد تهران|هماوردی استقلال و سپاهان}} |
||
[[شهرآورد]] استقلال و [[باشگاه فوتبال شاهین تهران|شاهین]] نخستین شهرآورد تهران محسوب میشود.<ref name=":2" |
[[شهرآورد]] استقلال و [[باشگاه فوتبال شاهین تهران|شاهین]] نخستین شهرآورد تهران محسوب میشود.<ref name=":2"/> تاج و شاهین در کنار [[باشگاه فوتبال دارایی تهران|دارایی]] ۳ قطب اصلی فوتبال تهران را تشکیل میدادند<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=[[وبگاه تابناک]]|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waED0f9d|نشانی=https://www.tabnak.ir/fa/news/155295/چراهوادار-پرسپولیس-بیشتر-از-استقلال-است|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=چرا هوادار پرسپولیس بیشتر از استقلال است؟|بازبینی=۹ نوامبر ۲۰۱۷}}</ref> و به دلیل پرطرفدار بودن<ref name=":9">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۹ نوامبر ۲۰۱۷|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPxGyzWg|نشانی=http://www.varzesh3.com/news/1245645/تماشاگردارهای-غیرسرخابی-فوتبال-تهران|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=تماشاگردارهای غیرسرخابی فوتبال تهران|وبگاه=[[ورزش ۳]]}}</ref> و خاستگاههای متفاوت دو تیم،<ref name=":5">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=همشهری ورزشی|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20171110005120/http://varzeshi.hamshahrilinks.org/Contents/اصغر-تهرانی-و-تاج-ابوالحسن!?feed=7f8efd72-28da-477e-b60f-8e05d3af01d5|نشانی=http://varzeshi.hamshahrilinks.org/Contents/اصغر-تهرانی-و-تاج-ابوالحسن!?feed=7f8efd72-28da-477e-b60f-8e05d3af01d5|تاریخ بایگانی=۱۰ نوامبر ۲۰۱۷|عنوان=اصغر تهرانی و تاج ابوالحسن!|بازبینی=۹ نوامبر ۲۰۱۷|dead-url=yes}}</ref> دیدارهای رو در روی تاج و شاهین همواره با حساسیت زیادی برگزار میشد به گونهای که تا سالها این بازی نقطه عطف جام باشگاههای تهران بود<ref name=":7">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20170301211337/http://www.shahinfc.net/information.aspx?uc=1518|نشانی=http://www.shahinfc.net/information.aspx?uc=1518|تاریخ بایگانی=۱ مارس ۲۰۱۷|عنوان=تاریخ شاهین|بازبینی=۲۵ نوامبر ۲۰۱۷|dead-url=yes}}</ref> و تا پیش از انحلال شاهین در ۱۳۴۶ این بازی شهرآورد اصلی تهران بود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=همشهری ورزشی|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20171110005120/http://varzeshi.hamshahrilinks.org/Contents/اصغر-تهرانی-و-تاج-ابوالحسن!?feed=7f8efd72-28da-477e-b60f-8e05d3af01d5|نشانی=http://varzeshi.hamshahrilinks.org/Contents/اصغر-تهرانی-و-تاج-ابوالحسن!?feed=7f8efd72-28da-477e-b60f-8e05d3af01d5|تاریخ بایگانی=۱۰ نوامبر ۲۰۱۷|عنوان=اصغر تهرانی و تاج ابوالحسن!|بازبینی=۱۰ نوامبر ۲۰۱۷|dead-url=yes}}</ref> در دهه ۱۳۵۰ و با بازگشت شاهین به سطح برتر فوتبال ایران با نام شهباز این شهرآورد مجدداً از سرگرفته شد. نخستین بازی دو تیم در ۱۳۲۵ در چارچوب مسابقات جام باشگاههای تهران برگزار شد که آن بازی در پایان ۱–۱ مساوی شد.<ref name=":2"/> [[پرونده:Voria ghafouri vs persepolis 3.jpg|انگشتدان|لحظه به ثمر رسیدن گل استقلال توسط [[وریا غفوری]] در ۸۷<sup>امین</sup> شهرآورد تهران، ۱۰ اسفند ۱۳۹۶، استقلال ۱–۰ پرسپولیس|190x190پیکسل|راست]] |
||
با انحلال [[باشگاه فوتبال شاهین تهران|باشگاه فوتبال شاهین]] و کوچ دسته جمعی بازیکنان شاهین و تغییر جهت دسته زیادی از هواداران این تیم به تیم [[باشگاه فوتبال پرسپولیس|پرسپولیس]] که تا آن زمان در دسته پایینتر فوتبال تهران شرکت میکرد بازی میان تاج و شاهین به نوعی دیگر و اینبار در قالب تاج و پرسپولیس ادامه یافت و اکنون نیز رقابت دو باشگاه پرهوادار و پرافتخار استقلال و پرسپولیس، مهمترین مسابقهٔ باشگاهی فوتبال در ایران است.<ref name=":26" |
با انحلال [[باشگاه فوتبال شاهین تهران|باشگاه فوتبال شاهین]] و کوچ دسته جمعی بازیکنان شاهین و تغییر جهت دسته زیادی از هواداران این تیم به تیم [[باشگاه فوتبال پرسپولیس|پرسپولیس]] که تا آن زمان در دسته پایینتر فوتبال تهران شرکت میکرد بازی میان تاج و شاهین به نوعی دیگر و اینبار در قالب تاج و پرسپولیس ادامه یافت و اکنون نیز رقابت دو باشگاه پرهوادار و پرافتخار استقلال و پرسپولیس، مهمترین مسابقهٔ باشگاهی فوتبال در ایران است.<ref name=":26"/> نخستین بازی دو تیم در ۱۶ فروردین ۱۳۴۷ یک بازی دوستانه بود که با نتیجهٔ بدون گل پایان گرفت. نخستین برنده این شهرآورد تیم تاج بود و از آن زمان تاکنون تعداد بردهای تیم استقلال در شهرآورد تهران همواره از باختهایش بیشتر بودهاست. همچنین تیم استقلال صاحب رکورد ویژه شش سال و ده ماه بازنده نشدن در شهرآورد است<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://goaldaily.ir/Template1/News.aspx?NID=17285|عنوان=استقلال 8 سال و 6 ماه نباخت|بازبینی=۱۶ فوریه ۲۰۱۸|وبگاه=روزنامه گل|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180723182134/http://goaldaily.ir/Template1/News.aspx?NID=17285|تاریخ بایگانی=۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=ورزش سه|نشانی=http://www.varzesh3.com/news/1277908/با-شکستناپذیرهای-دربی-آشنا-شوید|عنوان=با شکستناپذیرهای دربی آشنا شوید|بازبینی=۱۶ فوریه ۲۰۱۸| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b9CHeJE | تاریخ بایگانی = ۲ اوت ۲۰۱۸}}</ref> به گونهای که برد تیم پرسپولیس در مهر ۱۳۷۵ تنها سومین برد این تیم بعد از انقلاب ۱۳۵۷ بود.{{سخ}}فردای برگزاری نخستین شهرآورد، هفتهنامه کیهان ورزشی روی جلد خود چیزی از بازی ننوشت و تیتری از [[فوتبال زنان در ایران|فوتبال دخترها]] داشت،<ref>{{یادکرد|تاریخ=۱۳۸۷|صفحه=صفحهٔ ۲۵| عنوان = سال قبل دربی بیخاصیت بود|نشریه=خبر ورزشی|شماره=ویژهنامه نوروزی}}</ref> امروزه این بازی همواره با حساسیت بالا و تماشاگران زیاد همراه است و برگزاری آن بازتابهای زیادی در [[ایران]] دارد.<ref name="fifa" dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=October 31, 2012|وبگاه=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPxTawha|نشانی=http://www.fifa.com/newscentre/news/newsid=83872.html|تاریخ بایگانی=January 12, 2018|عنوان=The Red 'Victors' and the 'Independent' Blues|ناشر=[[فیفا|Fifa]]}}</ref> هواداران دو تیم معمولاً برای این بازی [[ورزشگاه آزادی تهران|ورزشگاه آزادی]] را پر میکنند.<ref name=":26"/> این شهرآورد گاهی به خشونت میان بازیکنان، و درگیری میان هواداران میانجامد و [[هولیگانیسم فوتبالی|اوباشگران]] به [[حمل و نقل عمومی|ناوگان حمل و نقل عمومی]] از جمله اتوبوسها آسیب میزنند.<ref name="fifa" dir=ltr/><ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=January 18, 2004|وبگاه=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPxWJxZl|نشانی=http://observer.guardian.co.uk/osm/story/0,6903,1123137,00.html|تاریخ بایگانی=January 12, 2018|عنوان=Football, blood and war|ناشر=[[آبزرور|The Observer]]|تاریخ بازدید=December 26, 2012|نقل قول=December 2000 Following an ill-tempered Tehran derby, between Pirouzi and Estegahl, violence spills on to the streets as fans destroy cars and buses. Three players from each side and 60 fans are arrested; more than 250 coaches are vandalised.}}</ref> |
||
تیم [[باشگاه فوتبال سپاهان اصفهان|سپاهان اصفهان]] که در ابتدا شعبه [[باشگاه فوتبال شاهین تهران|شاهین تهران]] در شهر [[اصفهان]] بود<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=[[باشگاه خبرنگاران جوان]]|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPxXewkO|نشانی=http://www.yjc.ir/fa/news/4317989/تاریخچه-باشگاه-فرهنگی-ورزشی-فولاد-مبارکه-سپاهان|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=تاریخچه باشگاه فرهنگی ورزشی فولاد مبارکه سپاهان|بازبینی=۲۶ نوامبر ۲۰۱۷}}</ref> با انحلال تیم شاهین نام خود را به سپاهان تغییر داد<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۶ اردیبهشت ۱۳۸۹|نشانی=http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2083826|عنوان=سپاهان در تعقیب پیروزی، استقلال و پاس|بازبینی=۲۲ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=[[روزنامه کیهان]]|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20120920041753/http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2083826|تاریخ بایگانی=۲۰ سپتامبر ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref> و در ۱۳۵۰ برای نخستین بار در چارچوب بازیهای [[جام منطقهای فوتبال ایران|جام منطقهای ایران]] برابر تاج قرار گرفت که {{چر}}۴–۰ بازنده شد. از آن پس دیدارهای دو تیم در قالب جامهای مختلف و دیدارهای دوستانه ادامه داشت. از اوائل دهه ۱۳۸۰ و با قدرت گرفتن تیم سپاهان و خارج شدن فوتبال ایران از حالت دو قطبی و قهرمانی سپاهان در لیگ برتر به عنوان اولین تیم غیر تهرانی، این بازی نیز دارای اهمیت دو چندانی شد. به شکل ویژهای دیدارهای فینال جام حذفی ۸۳–۱۳۸۲ که با جنجال و درگیریهای فراوانی همراه بود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۴ آذر ۱۳۹۶|وبگاه=خبر ورزشی|نشانی=http://www.khabarvarzeshi.com/p/143783|عنوان=کتککاری و دعواهای فراموشنشدنی استقلال – سپاهان| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6wPxYHd5o | تاریخ بایگانی = ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> در سالهای پایانی دهه ۱۳۸۰ نیز بازی این دو تیم اهمیت دوچندانی یافت چرا که برای پنج سال متوالی یکی از این دو تیم قهرمان لیگ برتر میشد و دیدار رو در روی این دو تیم تا حد زیادی تعیینکننده قهرمان لیگ بود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲ شهریور ۱۳۸۹|وبگاه=ایمنا|نشانی=http://www.imna.ir/news/16197/عقیلی-بازی-با-استقلال-به-اندازه-داربی-اهمیت-دارد|عنوان=عقیلی: بازی با استقلال به اندازه داربی اهمیت دارد| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6wPxgBUR6 | تاریخ بایگانی = ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPxktYHm|نشانی=http://press.jamejamonline.ir/Newspreview/1006933312549335124|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=مدعیان قهرمانی لیگ برتر رو در روی هم|بازبینی=۹ دسامبر ۲۰۱۷}}</ref> |
تیم [[باشگاه فوتبال سپاهان اصفهان|سپاهان اصفهان]] که در ابتدا شعبه [[باشگاه فوتبال شاهین تهران|شاهین تهران]] در شهر [[اصفهان]] بود<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=[[باشگاه خبرنگاران جوان]]|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPxXewkO|نشانی=http://www.yjc.ir/fa/news/4317989/تاریخچه-باشگاه-فرهنگی-ورزشی-فولاد-مبارکه-سپاهان|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=تاریخچه باشگاه فرهنگی ورزشی فولاد مبارکه سپاهان|بازبینی=۲۶ نوامبر ۲۰۱۷}}</ref> با انحلال تیم شاهین نام خود را به سپاهان تغییر داد<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۶ اردیبهشت ۱۳۸۹|نشانی=http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2083826|عنوان=سپاهان در تعقیب پیروزی، استقلال و پاس|بازبینی=۲۲ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=[[روزنامه کیهان]]|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20120920041753/http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2083826|تاریخ بایگانی=۲۰ سپتامبر ۲۰۱۲|dead-url=yes}}</ref> و در ۱۳۵۰ برای نخستین بار در چارچوب بازیهای [[جام منطقهای فوتبال ایران|جام منطقهای ایران]] برابر تاج قرار گرفت که {{چر}}۴–۰ بازنده شد. از آن پس دیدارهای دو تیم در قالب جامهای مختلف و دیدارهای دوستانه ادامه داشت. از اوائل دهه ۱۳۸۰ و با قدرت گرفتن تیم سپاهان و خارج شدن فوتبال ایران از حالت دو قطبی و قهرمانی سپاهان در لیگ برتر به عنوان اولین تیم غیر تهرانی، این بازی نیز دارای اهمیت دو چندانی شد. به شکل ویژهای دیدارهای فینال جام حذفی ۸۳–۱۳۸۲ که با جنجال و درگیریهای فراوانی همراه بود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۴ آذر ۱۳۹۶|وبگاه=خبر ورزشی|نشانی=http://www.khabarvarzeshi.com/p/143783|عنوان=کتککاری و دعواهای فراموشنشدنی استقلال – سپاهان| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6wPxYHd5o | تاریخ بایگانی = ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> در سالهای پایانی دهه ۱۳۸۰ نیز بازی این دو تیم اهمیت دوچندانی یافت چرا که برای پنج سال متوالی یکی از این دو تیم قهرمان لیگ برتر میشد و دیدار رو در روی این دو تیم تا حد زیادی تعیینکننده قهرمان لیگ بود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲ شهریور ۱۳۸۹|وبگاه=ایمنا|نشانی=http://www.imna.ir/news/16197/عقیلی-بازی-با-استقلال-به-اندازه-داربی-اهمیت-دارد|عنوان=عقیلی: بازی با استقلال به اندازه داربی اهمیت دارد| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6wPxgBUR6 | تاریخ بایگانی = ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPxktYHm|نشانی=http://press.jamejamonline.ir/Newspreview/1006933312549335124|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=مدعیان قهرمانی لیگ برتر رو در روی هم|بازبینی=۹ دسامبر ۲۰۱۷}}</ref> |
||
خط ۳۳۰: | خط ۳۲۹: | ||
=== هماوردان بینالمللی === |
=== هماوردان بینالمللی === |
||
{{اصلی|باشگاه فوتبال استقلال تهران در رقابتهای آسیایی}}{{مرتبط|فهرست بازیهای بینالمللی باشگاه فوتبال استقلال تهران}} |
{{اصلی|باشگاه فوتبال استقلال تهران در رقابتهای آسیایی}}{{مرتبط|فهرست بازیهای بینالمللی باشگاه فوتبال استقلال تهران}} |
||
به دلیل تعدد بازیها و برگزاری بازیها در مراحل حساسی همچون فینال و نیمهنهایی میتوان باشگاه [[باشگاه فوتبال الهلال|الهلال]] از کشور [[عربستان سعودی]] را مهمترین هماورد بینالمللی استقلال دانست<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPxoCsf3|نشانی=http://www.navad.net/Newscontent.aspx?NewsID=62228|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=مروری بر دیدارهای قبلی الهلال و استقلال|بازبینی=۲۸ دسامبر ۲۰۱۷|وبگاه=روزنامه ورزشی نود}}</ref> بازی دو تیم که از سوی وبگاه گل ''دربی غرب آسیا'' لقب گرفتهاست<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۶ آوریل ۲۰۱۳|وبگاه=[[گل.کام]]|نشانی=https://web.archive.org/web/20130406014959/http://www.goal.com/iran/news/1825/ایران/2013/04/03/3875939/الهلال-1-استقلال-2-فاتحین-نقره-ای-دربی-غرب-آسیا-شجاعت-زیرآتش|عنوان=گزارش زنده: الهلال صفر - استقلال صفر|بازبینی=۲۱ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> تقابل دو قدرت سنتی قاره آسیاست<ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|نشانی=http://www.the-afc.com/competitions/afc-champions-league/latest/news/preview-group-d-esteghlal-v-al-hilal|عنوان=Preview – Group D: Esteghlal v Al Hilal|بازبینی=February 22, 2018|وبگاه=The Asian Football Confederation|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20181009223151/http://www.the-afc.com/competitions/afc-champions-league/latest/news/preview-group-d-esteghlal-v-al-hilal|تاریخ بایگانی=۹ اکتبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> و هماکنون تبدیل به یک بازی مهم،<ref>{{یادکرد خبر|ناشر=ایران ورزشی آنلاین|عنوان=استقلال-الهلال، بازی خطرناک|نشانی=http://iran-varzeshi.com/News/76791.html|زبان=|تاریخ بازبینی=۲۲ فوریه ۲۰۱۸|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180723152233/http://iran-varzeshi.com/News/76791.html|تاریخ بایگانی=۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> حساس و کلاسیک شدهاست.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=|عنوان=١٠نکته از تاریخچه بازیهای استقلال و الهلال|نشانی=http://90tv.ir/news/441508/١٠نكته-از-تاريخچه-بازيهاي-استقلال-و-الهلال|ناشر=وبسایت رسمی [[برنامه ۹۰]]|تاریخ بازدید=۲۲ فوریه ۲۰۱۸|تاریخ بازبینی=| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b8lDe0w | تاریخ بایگانی = ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸}}</ref> دو تیم نخستین بار در مرحله گروهی مسابقات [[جام باشگاههای آسیا ۱۹۹۱]] با یکدیگر رو به رو شدند که الهلال با یک گل پیروز آن بازی شد.<ref name=":11" dir=ltr |
به دلیل تعدد بازیها و برگزاری بازیها در مراحل حساسی همچون فینال و نیمهنهایی میتوان باشگاه [[باشگاه فوتبال الهلال|الهلال]] از کشور [[عربستان سعودی]] را مهمترین هماورد بینالمللی استقلال دانست<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPxoCsf3|نشانی=http://www.navad.net/Newscontent.aspx?NewsID=62228|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=مروری بر دیدارهای قبلی الهلال و استقلال|بازبینی=۲۸ دسامبر ۲۰۱۷|وبگاه=روزنامه ورزشی نود}}</ref> بازی دو تیم که از سوی وبگاه گل ''دربی غرب آسیا'' لقب گرفتهاست<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۶ آوریل ۲۰۱۳|وبگاه=[[گل.کام]]|نشانی=https://web.archive.org/web/20130406014959/http://www.goal.com/iran/news/1825/ایران/2013/04/03/3875939/الهلال-1-استقلال-2-فاتحین-نقره-ای-دربی-غرب-آسیا-شجاعت-زیرآتش|عنوان=گزارش زنده: الهلال صفر - استقلال صفر|بازبینی=۲۱ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> تقابل دو قدرت سنتی قاره آسیاست<ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|نشانی=http://www.the-afc.com/competitions/afc-champions-league/latest/news/preview-group-d-esteghlal-v-al-hilal|عنوان=Preview – Group D: Esteghlal v Al Hilal|بازبینی=February 22, 2018|وبگاه=The Asian Football Confederation|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20181009223151/http://www.the-afc.com/competitions/afc-champions-league/latest/news/preview-group-d-esteghlal-v-al-hilal|تاریخ بایگانی=۹ اکتبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> و هماکنون تبدیل به یک بازی مهم،<ref>{{یادکرد خبر|ناشر=ایران ورزشی آنلاین|عنوان=استقلال-الهلال، بازی خطرناک|نشانی=http://iran-varzeshi.com/News/76791.html|زبان=|تاریخ بازبینی=۲۲ فوریه ۲۰۱۸|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180723152233/http://iran-varzeshi.com/News/76791.html|تاریخ بایگانی=۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> حساس و کلاسیک شدهاست.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=|عنوان=١٠نکته از تاریخچه بازیهای استقلال و الهلال|نشانی=http://90tv.ir/news/441508/١٠نكته-از-تاريخچه-بازيهاي-استقلال-و-الهلال|ناشر=وبسایت رسمی [[برنامه ۹۰]]|تاریخ بازدید=۲۲ فوریه ۲۰۱۸|تاریخ بازبینی=| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b8lDe0w | تاریخ بایگانی = ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸}}</ref> دو تیم نخستین بار در مرحله گروهی مسابقات [[جام باشگاههای آسیا ۱۹۹۱]] با یکدیگر رو به رو شدند که الهلال با یک گل پیروز آن بازی شد.<ref name=":11" dir=ltr/> پس از آن این دو تیم شش بار دیگر در رقابتهای [[جام برندگان جام آسیا]] و [[لیگ قهرمانان آسیا]] با یکدیگر رو به رو شدند<ref name=":11" dir=ltr/><ref name=":22" dir=ltr/><ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPxroNli|نشانی=http://www.rsssf.com/tablesa/ascup97.html#cwc|تاریخ بایگانی=January 12, 2018|عنوان=Asian Club Competitions 1996/97|بازبینی=December 28, 2017|وبگاه=[[بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال|RSSSF]]}}</ref><ref name=":21" dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPxsZtkf|نشانی=http://www.rsssf.com/tablesa/ascup99.html#cc|تاریخ بایگانی=January 12, 2018|عنوان=Asian Club Competitions 1998/99|بازبینی=December 28, 2017|وبگاه=[[بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال|RSSSF]]}}</ref><ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPxtA2EZ|نشانی=http://www.rsssf.com/tablesa/ascup03.html#cl|تاریخ بایگانی=January 12, 2018|عنوان=Asian Club Competitions 2002/03|بازبینی=December 28, 2017|وبگاه=[[بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال|RSSSF]]}}</ref> که از بازیهای مهم دو تیم میتوان به [[فینال جام باشگاههای آسیا ۱۹۹۱]]، نیمه نهایی جام برندگان جام آسیا ۱۹۹۶ و یک چهارم نهایی [[جام باشگاههای آسیا ۹۹–۱۹۹۸]] اشاره کرد. در مجموع استقلال در نه رویارویی با الهلال چهار بار پیروز شده، دو بار مساوی کرده و سه بار نیز شکست خورده. دو تیم باید در مرحله گروهی مسابقات [[لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۰۷]] نیز با یکدیگر رو در رو میشدند اما به دلیل اهمال مسئولان استقلال در ارسال به موقع اسامی بازیکنان [[کنفدراسیون فوتبال آسیا|ایافسی]] تیم استقلال را از مسابقات محروم کرد و بازیهای آن گروه تنها با شرکت سه تیم برگزار شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|نشانی=http://www.rsssf.com/tablesa/ascup07.html#cl|عنوان=Asian Club Competitions 2007|بازبینی=2018-08-06|وبگاه=www.rsssf.com}}</ref> آخرین دیدار دو تیم در مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۸ بود که استقلال در [[عمان]] {{چر}}۱–۰ پیروز شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|نشانی=http://www.rsssf.com/tablesa/ascup2018.html#cl|عنوان=Asian Club Competitions 2018|بازبینی=2018-08-06|وبگاه=www.rsssf.com}}</ref> |
||
== رسانه و فرهنگ عمومی == |
== رسانه و فرهنگ عمومی == |
||
[[پرونده:تاج ورزشی.jpg|بندانگشتی|220x220پیکسل|دو هفته نامهٔ تاج ورزشی به مدت ۲۹ سال بدون وقفه منتشر شد]] |
[[پرونده:تاج ورزشی.jpg|بندانگشتی|220x220پیکسل|دو هفته نامهٔ تاج ورزشی به مدت ۲۹ سال بدون وقفه منتشر شد]] |
||
باشگاه استقلال نخستین باشگاه فوتبال ایرانی است که رسانه اختصاصی خود را داشت، [[تاج ورزشی]] نام دو هفته نامهای بود که توسط باشگاه از فروردین ۱۳۲۸ و با نام ''دوچرخهسواران'' و سپس ''تاج ورزشی'' منتشر شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waEDdAF3|نشانی=http://www.khabaronline.ir/detail/240577/sport/premiere-league|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=اولین مجله اختصاصی باشگاه استقلال/ آبیها 63 سال قبل مجله 5ریالی داشتند!|بازبینی=۲۵ دسامبر ۲۰۱۷|وبگاه=[[خبرآنلاین]]}}</ref> انتشار این دو هفتهنامه تا بهمن ۱۳۵۷ انتشار یافت و بعد از انقلاب ایران انتشارش متوقف شد. بعد از انقلاب و از ابتدای دهه ۱۳۷۰ و دوران مدیریت کاظم اولیایی باشگاه مجدداً اقدام به انتشار رسانه اختصاصی خود کرد و هفتهنامه [[استقلال جوان]] با سردبیری [[علی فتحاللهزاده]] متولد شد<ref name=":8" |
باشگاه استقلال نخستین باشگاه فوتبال ایرانی است که رسانه اختصاصی خود را داشت، [[تاج ورزشی]] نام دو هفته نامهای بود که توسط باشگاه از فروردین ۱۳۲۸ و با نام ''دوچرخهسواران'' و سپس ''تاج ورزشی'' منتشر شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waEDdAF3|نشانی=http://www.khabaronline.ir/detail/240577/sport/premiere-league|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=اولین مجله اختصاصی باشگاه استقلال/ آبیها 63 سال قبل مجله 5ریالی داشتند!|بازبینی=۲۵ دسامبر ۲۰۱۷|وبگاه=[[خبرآنلاین]]}}</ref> انتشار این دو هفتهنامه تا بهمن ۱۳۵۷ انتشار یافت و بعد از انقلاب ایران انتشارش متوقف شد. بعد از انقلاب و از ابتدای دهه ۱۳۷۰ و دوران مدیریت کاظم اولیایی باشگاه مجدداً اقدام به انتشار رسانه اختصاصی خود کرد و هفتهنامه [[استقلال جوان]] با سردبیری [[علی فتحاللهزاده]] متولد شد<ref name=":8"/> که انتشارش هماکنون و به شکل روزنامه نیز ادامه دارد. در سالهای میانی دهه ۱۳۷۰ هفتهنامههای دیگری با موضوعیت باشگاه استقلال منتشر میشدند که از میان آنها میتوان به ''آوای ساوه'' و ''صدای عدالت'' اشاره کرد،<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=|عنوان=نوستالژی/ یادی از هفته نامه فانوس و کری خواندنهای کیوسکی!|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPyApbvD|نشانی=http://90tv.ir/news/126690/نوستالژی-یادی-از-هفته-نامه-فانوس-و-کری-خواندن-های-کیوسکی|ناشر=وبسایت رسمی [[برنامه ۹۰]]|تاریخ بازدید=|تاریخ بازبینی=۲۵ دسامبر ۲۰۱۷|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> باشگاه استقلال از اردیبهشت ۱۳۹۷ و در حاشیه جشن قهرمانی در جام حذفی [[شبکه باشگاه فوتبال استقلال|شبکه نلویزیونیاش]] را افتتاح کرد.<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=www.varzesh3.com|نشانی=https://www.varzesh3.com/news/1524501/جشن-قهرمانی-رسمی-آبی-ها|عنوان=جشن قهرمانی رسمی آبیها :: ورزش سه|بازبینی=2018-10-30}}</ref> از این شبکه برنامههایی همچون تمرینها و بازیهای قدیمی استقلال پخش میشوند. استقلال در حالی در ۱۳۹۷ شبکه تلویزیونیاش را افتتاح کرد که سالها قبل و در پاییز ۱۳۸۳ قصد داشت شبکهای ماهوارهای به نام استقلال اسپرت را افتتاح کند اما در این راه ناکام ماند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=رادیو فردا|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/325580.html|عنوان=راه اندازی ایستگاه تلویزیونی ماهواره ای بنام استقلال اسپورت و احتمال راه اندازی تلویزیونهای ورزشی باشگاههای دیگر|بازبینی=2018-10-30|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20190414044651/https://www.radiofarda.com/a/325580.html|تاریخ بایگانی=۱۴ آوریل ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> |
||
باشگاه استقلال موضوع یک مجموعه مستند سه قسمتی به اسم [[آبی استقلالی]] بودهاست که دو قسمت نخست آن به بازیهای پایانی و حواشی استقلال در [[لیگ برتر فوتبال ایران ۸۸–۱۳۸۷|فصل ۸۸–۱۳۸۷ لیگ برتر]] که با قهرمانی استقلال همراه بود میپردازد.<ref name=":1" |
باشگاه استقلال موضوع یک مجموعه مستند سه قسمتی به اسم [[آبی استقلالی]] بودهاست که دو قسمت نخست آن به بازیهای پایانی و حواشی استقلال در [[لیگ برتر فوتبال ایران ۸۸–۱۳۸۷|فصل ۸۸–۱۳۸۷ لیگ برتر]] که با قهرمانی استقلال همراه بود میپردازد.<ref name=":1"/> این مجموعه مستند در سه قسمت ساخته شد و کارگردان قسمتهای اول و دوم این مجموعه مهدی زریباف بودهاست.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=خبرگزاری فارس|تاریخ=2010-01-09|عنوان=خبرگزاری فارس - حضور سازنده «آبی استقلالی» و «مردان پرسپولیس» در برنامه صبحگاهی تلویزیون|نشانی=https://www.farsnews.com/news/8810190527/حضور-سازنده-آبي-استقلالي-و-مردان-پرسپولیس-در-برنامه-صبحگاهي-تلويزيون|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-07-26| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b8fQkQQ | تاریخ بایگانی = ۸ اوت ۲۰۱۸}}</ref> قسمت سوم این مجموعه نیز از بابت حضور در [[لیگ برتر فوتبال ایران ۸۹–۱۳۸۸|فصل بعد لیگ برتر فوتبال ایران]] ساخته شد.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://www.fardanews.com/fa/news/95801/آبی-استقلالی-3-با-حذف-قلعهنوعی|عنوان=آبی استقلالی 3 با حذف قلعهنویی|بازبینی=۲۵ دسامبر ۲۰۱۷|وبگاه=پایگاه خبری تحلیلی فردا| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b9q6vae | تاریخ بایگانی = ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۸}}</ref> هم چنین یک فیلم مستند سینمایی با نام [[آبی به رنگ آسمان]] توسط [[امیر رفیعی]] در مورد پیشینه این باشگاه ساخته شد که در مهر ماه ۱۳۹۸ در سینماهای سراسر کشور به نمایش درآمد.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=۱۸ فوریه ۲۰۱۷|عنوان=فیلم «۴ فینال آسیا» ییِ استقلال ساخته میشود|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPyWlzDx|نشانی=https://www.isna.ir/news/95113021171/فیلم-۴-فینال-آسیا-یی-استقلال-ساخته-می-شود|ناشر=|زبان=|تاریخ بازدید=|تاریخ بازبینی=۲۵ دسامبر ۲۰۱۷|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> در این فیلم که با روایت چند بازیگر سرشناس سینمای ایران، تاریخ باشگاه استقلال تهران از زمان تأسیس تا به حال شرح داده میشود، بیش از هفتاد پیشکسوت باشگاه حضور یافتهاند.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=|عنوان=فیلم تاریخ باشگاه استقلال در آستانه حضور در جشنواره فیلم فجر|نشانی=http://90tv.ir/news/432127/فیلم-تاریخ-باشگاه-استقلال-در-آستانه-حضور-در-جشنواره-فیلم-فجر|ناشر=وبسایت رسمی [[برنامه ۹۰]]|تاریخ بازدید=۲۸ فوریه ۲۰۱۸|تاریخ بازبینی=| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b9GOYlu | تاریخ بایگانی = ۲۲ آوریل ۲۰۱۹}}</ref> |
||
در حوزه موسیقی نیز هواداران استقلال ترانههایی به یاد و طرفداری این تیم خواندهاند که از میان آنها میتوان به ترانه آبی با صدای [[رضا یزدانی (خواننده)|رضا یزدانی]]،<ref name=":1">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۱ شهریور ۱۳۸۸|نشانی=http://www.musicema.com/node/150127|عنوان=مستند «آبی استقلالی 2» با صدای رضا یزدانی منتشر خواهدشد|وبگاه=[[موسیقی ما]]|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180723212310/http://www.musicema.com/node/150127|تاریخ بایگانی=۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸|accessdate=۲۵ دسامبر ۲۰۱۷|dead-url=no}}</ref> سرود رسمی تیم استقلال با صدای [[بابک جهانبخش]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=[[عصر ایران]]|نشانی=http://www.asriran.com/fa/news/349656/دانلود-آهنگ-رسمی-باشگاه-استقلال|عنوان=دانلود آهنگ رسمی باشگاه استقلال|بازبینی=۹ دسامبر ۲۰۱۷|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20181015174048/http://www.asriran.com/fa/news/349656/ |
در حوزه موسیقی نیز هواداران استقلال ترانههایی به یاد و طرفداری این تیم خواندهاند که از میان آنها میتوان به ترانه آبی با صدای [[رضا یزدانی (خواننده)|رضا یزدانی]]،<ref name=":1">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۱ شهریور ۱۳۸۸|نشانی=http://www.musicema.com/node/150127|عنوان=مستند «آبی استقلالی 2» با صدای رضا یزدانی منتشر خواهدشد|وبگاه=[[موسیقی ما]]|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180723212310/http://www.musicema.com/node/150127|تاریخ بایگانی=۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸|accessdate=۲۵ دسامبر ۲۰۱۷|dead-url=no}}</ref> سرود رسمی تیم استقلال با صدای [[بابک جهانبخش]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=[[عصر ایران]]|نشانی=http://www.asriran.com/fa/news/349656/دانلود-آهنگ-رسمی-باشگاه-استقلال|عنوان=دانلود آهنگ رسمی باشگاه استقلال|بازبینی=۹ دسامبر ۲۰۱۷|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20181015174048/http://www.asriran.com/fa/news/349656/دانلود-آهنگ-رسمی-باشگاه-استقلال|تاریخ بایگانی=۱۵ اکتبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> و ترانه استقلال با صدای سعید عرب<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPyqyJtL|نشانی=http://jamejamonline.ir/nava/1411744329426334964|تاریخ بایگانی=۱۲ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=ترانه سعید عرب برای تیم استقلال/دانلود|بازبینی=۹ دسامبر ۲۰۱۷}}</ref> اشاره کرد. |
||
بعد از انتخاب [[وینفرید شفر]] به عنوان مربی جدید استقلال، سفیر آلمان در ایران مهمان یک جلسه تمرین تیم استقلال بود. این نخستین بازدید سفیر یک کشور اروپایی از تمرین استقلال بودهاست.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=۱۷ دسامبر ۲۰۱۷|عنوان=از حضور سفیر آلمان در تمرین استقلال تا تمرین اختصاصی انصاری|نشانی=https://www.isna.ir/news/96092614624/از-حضور-سفیر-آلمان-در-تمرین-استقلال-تا-تمرین-اختصاصی-انصاری|ناشر=[[ایسنا]]|زبان=|تاریخ بازدید=۲۶ ژانویه ۲۰۱۸|تاریخ بازبینی=|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180723212423/https://www.isna.ir/news/96092614624/ |
بعد از انتخاب [[وینفرید شفر]] به عنوان مربی جدید استقلال، سفیر آلمان در ایران مهمان یک جلسه تمرین تیم استقلال بود. این نخستین بازدید سفیر یک کشور اروپایی از تمرین استقلال بودهاست.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=۱۷ دسامبر ۲۰۱۷|عنوان=از حضور سفیر آلمان در تمرین استقلال تا تمرین اختصاصی انصاری|نشانی=https://www.isna.ir/news/96092614624/از-حضور-سفیر-آلمان-در-تمرین-استقلال-تا-تمرین-اختصاصی-انصاری|ناشر=[[ایسنا]]|زبان=|تاریخ بازدید=۲۶ ژانویه ۲۰۱۸|تاریخ بازبینی=|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180723212423/https://www.isna.ir/news/96092614624/از-حضور-سفیر-آلمان-در-تمرین-استقلال-تا-تمرین-اختصاصی-انصاری|تاریخ بایگانی=۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> پیش از این و در سال ۱۳۵۱، [[پله (بازیکن فوتبال)|پله]] ستاره فوتبال جهان و برزیل در دیداری که از ایران داشت به باشگاه تاج رفته بود و بازدیدی از امکانات این باشگاه داشت. پله دربارهٔ باشگاه تاج گفت:<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=YJC|نام=خبرگزاری باشگاه خبرنگاران {{!}} آخرین اخبار ایران و جهان {{!}}|کد زبان=fa-IR|وبگاه=خبرگزاری باشگاه خبرنگاران {{!}} آخرین اخبار ایران و جهان {{!}} YJC|نشانی=https://www.yjc.ir/fa/news/5424687/نظر-پله-اسطوره-فوتبال-جهان-در-مورد-تیم-استقلال-فیلم|عنوان=نظر پله اسطوره فوتبال جهان در مورد تیم استقلال + فیلم|بازبینی=2018-07-26|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180807192013/https://www.yjc.ir/fa/news/5424687/نظر-پله-اسطوره-فوتبال-جهان-در-مورد-تیم-استقلال-فیلم|تاریخ بایگانی=۷ اوت ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref><blockquote>به نظرم این باشگاه یکی از بهترین باشگاههایی است که دیدهام. باشگاه تاج میتواند در ردیف بزرگترین باشگاههای جهان باشد.</blockquote> |
||
== ورزشگاه == |
== ورزشگاه == |
||
خط ۳۵۴: | خط ۳۵۳: | ||
=== زمین تمرین === |
=== زمین تمرین === |
||
تاج در دهههای ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ چهار زمین تمرین در تهران داشت<ref>{{یادکرد وب|عنوان=دیهیم از زیر غبار خارج شد:|نشانی=https://www.varzesh3.com/news/1394217/ |
تاج در دهههای ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ چهار زمین تمرین در تهران داشت<ref>{{یادکرد وب|عنوان=دیهیم از زیر غبار خارج شد:|نشانی=https://www.varzesh3.com/news/1394217/دیهیم-از-زیر-غبار-خارج-شد|وبگاه=ورزش سه|بازبینی=2019-07-04}}</ref> و معمولاً در [[ورزشگاه رسالت|زمین دیهیم]] در شرق تهران جلسات تمرینیاش را برگزار میکرد. این ورزشگاه در کنار دیگر داراییهای سازمان ورزشی و فرهنگی تاج بعد از انقلاب ایران در ۱۳۵۷ از مالکیت این سازمان خارج شد اما استقلال در دهه ۱۳۶۰ همچنان در این زمین به تمرین کردن ادامه داد. استقلال در دهه ۱۳۷۰ در [[ورزشگاه شهید مرغوبکار|زمین مرغوبکار]] که از داراییهای سابق خودش بود به تمرین کردن پرداخت. |
||
در زمستان ۱۳۹۴ [[شهرداری تهران]] تصمیم گرفت به دلیل بالا بودن هزینه نگهداری، دو [[ورزشگاه شهید کاظمی]] را که در [[منطقه ۱۸ شهرداری تهران|منطقه ۱۸ شهرداری]] واقع شده را برای سه سال به تیم استقلال و [[ورزشگاه امام رضا (تهران)|ورزشگاه امام رضا]] را که در [[منطقه ۱۹ شهرداری تهران|منطقه ۱۹ شهرداری]] واقع شده به مدت سه سال به [[باشگاه فوتبال پرسپولیس|تیم پرسپولیس]] واگذار کند تا این دو باشگاه ضمن استفاده از این ورزشگاهها هزینههای نگهداری آنها را نیز متقبل بشوند. با دخالت و کارشکنی مسئولان [[باشگاه فوتبال پرسپولیس|باشگاه پرسپولیس]] و به ویژه [[جعفر کاشانی]] از اعضای هیئت مدیره این باشگاه، ورزشگاه شهید کاظمی که در ابتدا به نام ناصر حجازی کلنگ خورده بود و شرایط بهتری نیز داشت از اختیار باشگاه استقلال خارج و به تیم پرسپولیس واگذار شد.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=فرارو|نشانی=http://fararu.com/fa/news/258970/دعوای-استقلال-و-پرسپولیس-بر-سر-یک-ورزشگاه|عنوان=دعوای استقلال و پرسپولیس بر سر یک ورزشگاه|بازبینی=۱۰ دسامبر ۲۰۱۷}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۳ دی ۱۳۹۴|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waF3fdY6|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/3023837/ورزشگاه-شهید-کاظمی-برای-پرسپولیس-شد|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=ورزشگاه شهید کاظمی برای پرسپولیس شد|وبگاه=[[خبرگزاری مهر]]}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۲ دی ۱۳۹۴|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waF8feRK|نشانی=https://www.mashreghnews.ir/news/521601/پرسپولیس-دست-روی-ورزشگاه-استقلال-گذاشت|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=پرسپولیس دست روی ورزشگاه استقلال گذاشت|وبگاه=مشرق نیوز}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۶ بهمن ۱۳۹۴|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waFD95eT|نشانی=http://90tv.ir/news/200928/بعد-از-دعوای-پرسپولیس-و-استقلال-سر-ورزشگاه-شهید-کاظمی-شهردار-امروز-تصمیم-آخـر-را-میگیـرد|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=بعد از دعوای پرسپولیس و استقلال سر ورزشگاه شهید کاظمی /شهردار امروز تصمیم آخر را میگیرد|وبگاه=وبسایت رسمی برنامه نود}}</ref> هماکنون باشگاه به دلیل دوری ورزشگاه امام رضا و زمین [[چمن مصنوعی]] آن از این ورزشگاه نه برای برگزاری جلسات تمرینی و نه برای برگزاری بازیهای رسمی یا دوستانه استفاده نمیکند |
در زمستان ۱۳۹۴ [[شهرداری تهران]] تصمیم گرفت به دلیل بالا بودن هزینه نگهداری، دو [[ورزشگاه شهید کاظمی]] را که در [[منطقه ۱۸ شهرداری تهران|منطقه ۱۸ شهرداری]] واقع شده را برای سه سال به تیم استقلال و [[ورزشگاه امام رضا (تهران)|ورزشگاه امام رضا]] را که در [[منطقه ۱۹ شهرداری تهران|منطقه ۱۹ شهرداری]] واقع شده به مدت سه سال به [[باشگاه فوتبال پرسپولیس|تیم پرسپولیس]] واگذار کند تا این دو باشگاه ضمن استفاده از این ورزشگاهها هزینههای نگهداری آنها را نیز متقبل بشوند. با دخالت و کارشکنی مسئولان [[باشگاه فوتبال پرسپولیس|باشگاه پرسپولیس]] و به ویژه [[جعفر کاشانی]] از اعضای هیئت مدیره این باشگاه، ورزشگاه شهید کاظمی که در ابتدا به نام ناصر حجازی کلنگ خورده بود و شرایط بهتری نیز داشت از اختیار باشگاه استقلال خارج و به تیم پرسپولیس واگذار شد.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=فرارو|نشانی=http://fararu.com/fa/news/258970/دعوای-استقلال-و-پرسپولیس-بر-سر-یک-ورزشگاه|عنوان=دعوای استقلال و پرسپولیس بر سر یک ورزشگاه|بازبینی=۱۰ دسامبر ۲۰۱۷}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۳ دی ۱۳۹۴|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waF3fdY6|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/3023837/ورزشگاه-شهید-کاظمی-برای-پرسپولیس-شد|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=ورزشگاه شهید کاظمی برای پرسپولیس شد|وبگاه=[[خبرگزاری مهر]]}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۲ دی ۱۳۹۴|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waF8feRK|نشانی=https://www.mashreghnews.ir/news/521601/پرسپولیس-دست-روی-ورزشگاه-استقلال-گذاشت|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=پرسپولیس دست روی ورزشگاه استقلال گذاشت|وبگاه=مشرق نیوز}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۶ بهمن ۱۳۹۴|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waFD95eT|نشانی=http://90tv.ir/news/200928/بعد-از-دعوای-پرسپولیس-و-استقلال-سر-ورزشگاه-شهید-کاظمی-شهردار-امروز-تصمیم-آخـر-را-میگیـرد|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=بعد از دعوای پرسپولیس و استقلال سر ورزشگاه شهید کاظمی /شهردار امروز تصمیم آخر را میگیرد|وبگاه=وبسایت رسمی برنامه نود}}</ref> هماکنون باشگاه به دلیل دوری ورزشگاه امام رضا و زمین [[چمن مصنوعی]] آن از این ورزشگاه نه برای برگزاری جلسات تمرینی و نه برای برگزاری بازیهای رسمی یا دوستانه استفاده نمیکند |
||
خط ۳۶۱: | خط ۳۶۰: | ||
== تیمهای دیگر == |
== تیمهای دیگر == |
||
استقلال نخستین باشگاه ایرانیست که اقدام به تأسیس شعب مختلف در شهرهای دیگر کرد، شعبه اهواز باشگاه در ۱۳۲۷ تأسیس شد<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ= ۲۱ مرداد ۱۳۸۶|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waFmY7lx|نشانی=http://www.aftabir.com/articles/view/sport/federation/c6c1186931651_esteghlal_p1.php/استقلال-اهواز-و-استقلال-تهران|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=استقلال اهواز و استقلال تهران|وبگاه=آفتاب آنلاین}}</ref> و پس از آن نیز در شهرهای دیگر نیز شعبههای مختلفی را تأسیس کرد. تاج از اولین باشگاههایی بود که در ایران مدارس فوتبال نیز راهاندازی کرد<ref name="school">{{یادکرد|تاریخ=۱۲ تیر ۱۳۸۴|صفحه=صفحه تهرانشهر|نویسنده=صدر، بنیامین|عنوان = کشف استعداد در مستطیل سبز | پیوند = http://www.hamshahrionline.ir/hamnews/1384/840412/Irshahr/tehransh.htm#s1407|نشریه=[[همشهری|روزنامه همشهری]]|شماره=شماره ۳۷۳۸| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b6KMIvM | تاریخ بایگانی = ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۸}}</ref> و بازیکنان این مدارس فوتبال، پشتوانهای برای آینده باشگاه بودند.<ref name="school" |
استقلال نخستین باشگاه ایرانیست که اقدام به تأسیس شعب مختلف در شهرهای دیگر کرد، شعبه اهواز باشگاه در ۱۳۲۷ تأسیس شد<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ= ۲۱ مرداد ۱۳۸۶|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waFmY7lx|نشانی=http://www.aftabir.com/articles/view/sport/federation/c6c1186931651_esteghlal_p1.php/استقلال-اهواز-و-استقلال-تهران|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=استقلال اهواز و استقلال تهران|وبگاه=آفتاب آنلاین}}</ref> و پس از آن نیز در شهرهای دیگر نیز شعبههای مختلفی را تأسیس کرد. تاج از اولین باشگاههایی بود که در ایران مدارس فوتبال نیز راهاندازی کرد<ref name="school">{{یادکرد|تاریخ=۱۲ تیر ۱۳۸۴|صفحه=صفحه تهرانشهر|نویسنده=صدر، بنیامین|عنوان = کشف استعداد در مستطیل سبز | پیوند = http://www.hamshahrionline.ir/hamnews/1384/840412/Irshahr/tehransh.htm#s1407|نشریه=[[همشهری|روزنامه همشهری]]|شماره=شماره ۳۷۳۸| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b6KMIvM | تاریخ بایگانی = ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۸}}</ref> و بازیکنان این مدارس فوتبال، پشتوانهای برای آینده باشگاه بودند.<ref name="school"/> |
||
=== خانواده تیمهای تاج === |
=== خانواده تیمهای تاج === |
||
{{همچنین ببینید|باشگاه تاج آبادان|باشگاه فوتبال استقلال اهواز|باشگاه فوتبال استقلال رشت|باشگاه فوتبال تاج مسجدسلیمان}} |
{{همچنین ببینید|باشگاه تاج آبادان|باشگاه فوتبال استقلال اهواز|باشگاه فوتبال استقلال رشت|باشگاه فوتبال تاج مسجدسلیمان}} |
||
[[پرونده:MIS Taj 1352.jpg|بندانگشتی|تاج مسجدسلیمان، سال ۱۳۵۲|190x190px]] |
[[پرونده:MIS Taj 1352.jpg|بندانگشتی|تاج مسجدسلیمان، سال ۱۳۵۲|190x190px]] |
||
پیش از انقلاب ایران، باشگاه تاج به دلیل پشتوانه مالی قویای که داشت<ref name="school" |
پیش از انقلاب ایران، باشگاه تاج به دلیل پشتوانه مالی قویای که داشت<ref name="school"/> در بسیاری از شهرهای ایران شعبههای مختلفی تأسیس کرد. [[آبادان]]، [[اهواز]]، [[تبریز]]، [[خرمآباد]]، [[رشت]]، [[شیراز]]، [[گنبد کاووس]]، [[مسجدسلیمان]] و [[همدان]] از جمله این شهرها بودند.<ref name="school"/>{{سخ}}در ۱۳۴۹ و در مرحله مقدماتی [[جام منطقهای ایران ۱۳۴۹|جام منطقهای]]، در کنار تیم تاج تهران، ۸ تیم دیگر از خانواده تیمهای تاج در مسابقات شرکت کردند که تیمهای [[باشگاه تاج آبادان|تاج آبادان]] و تاج شیراز به مرحله نهایی صعود کردند و تیم تاج آبادان در نهایت موفق به کسب عنوان سومی آن جام شد.<ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=RSSSF|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waFrZtrV|نشانی=http://www.rsssf.com/tablesi/iran70.html|تاریخ بایگانی=January 19, 2018|عنوان=Iran 1970|بازبینی=November 10, 2017}}</ref> سال بعد و در مسابقات [[جام منطقهای ایران ۱۳۵۰|جام منطقهای ۱۳۵۰]] نیز، [[باشگاه فوتبال تاج مسجدسلیمان|تاج مسجدسلیمان]] در مسابقات شرکت کرد و در میان ۸ تیم، ششم شد.<ref>{{یادکرد|کتاب=۳۴ سال با پرسپولیس (از سال ۴۷ تا سال ۸۱)|نویسنده = صداقت، فرهاد|شهر=تبریز|سال=شهریور ۱۳۸۱|صفحه=صفحهٔ ۸۷|شابک=964-06-1693-1}}</ref>{{سخ}}یکی از شعبههای موفق، [[باشگاه فوتبال استقلال اهواز|تاج اهواز]] بود که از همان ابتدا گروهی از بازیکنان خوب [[استان خوزستان]] را داشت و حتی توانست امتیاز لازم برای صعود به [[جام تخت جمشید ۱۳۵۲]] را به دست آورد، اما چون مطابق قانون تنها یک تیم از هر باشگاه میتوانست در بالاترین [[دسته بازی]] کند و تاج تهران نیز در این دسته بود، از صعود بازماند و تیم نورد اهواز با استفاده از بازیکنان اصلی تاج اهواز در مسابقات آن سال شرکت کرد.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=جام تخت جمشید|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waFs1SLu|نشانی=http://takhtejamshidcup.com/index.php?option=com_content&view=article&id=106&Itemid=655|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=نورد اهواز|بازبینی=۱۷ نوامبر ۲۰۱۷}}</ref>{{سخ}}پس از انقلاب نیز، [[باشگاه فوتبال استقلال رشت|استقلال رشت]] (که زیر نظر [[شهرداری رشت]] بود)<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://hamshahrionline.ir/News/?id=36300 |عنوان=آشنایی با باشگاه داماش گیلان |تاریخ بازدید=۲۵ بهمن ۱۳۸۸|ناشر=[[همشهریآنلاین]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6waFtRupb | تاریخ بایگانی = ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> و [[باشگاه فوتبال استقلال اهواز|استقلال اهواز]] در فصول مختلف در ردههای بالای [[لیگ فوتبال ایران]] حضور داشتند. بعدها امتیاز استقلال رشت به [[باشگاه فوتبال پگاه گیلان|پگاه گیلان]] فروخته شد، اما [[باشگاه فوتبال استقلال اهواز|استقلال اهواز]] تاکنون در فوتبال ایران حضور دارد. |
||
=== تیمهای پایه === |
=== تیمهای پایه === |
||
{{مرتبط|آکادمی فوتبال باشگاه استقلال تهران|باشگاه فوتبال امید استقلال تهران|باشگاه فوتبال جوانان استقلال تهران}}[[پرونده:Reza Azari, Esteghlal - Saipa 20181101.jpg|جایگزین=|راست|بندانگشتی|331x331پیکسل|[[رضا آذری]] از آخرین محصولات [[آکادمی فوتبال باشگاه استقلال تهران|آکادمی استقلال]] که به تیم اصلی راه یافتهاست]] |
{{مرتبط|آکادمی فوتبال باشگاه استقلال تهران|باشگاه فوتبال امید استقلال تهران|باشگاه فوتبال جوانان استقلال تهران}}[[پرونده:Reza Azari, Esteghlal - Saipa 20181101.jpg|جایگزین=|راست|بندانگشتی|331x331پیکسل|[[رضا آذری]] از آخرین محصولات [[آکادمی فوتبال باشگاه استقلال تهران|آکادمی استقلال]] که به تیم اصلی راه یافتهاست]] |
||
باشگاه تاج از ابتدای تأسیس خود همواره توجه خاصی به تیمهای پایه و پرورش بازیکنان جوان داشت و علی داناییفرد مربی تیم اصلی باشگاه در همان دهه ۱۳۲۰ سرپرستی و مدیریت تیم جوانان باشگاه را بر عهده داشت<ref>{{یادکرد ژورنال|عنوان=بازی را بردیم اما هم کتک خوردیم هم برای شکست سند دادیم|ژورنال=[[کیهان ورزشی (هفتهنامه)|کیهان ورزشی]] شماره ۱۱۲۸|ناشر=موسسه کیهان|تاریخ=۲۰ دی ۱۳۵۴|صفحه=۱۶|زبان=|شاپا=|پیوند=|تاریخ دسترسی=}}</ref> و تاج علاوه بر شهرهای دیگر در تهران نیز تیمهای پایه و اقماری داشت و بسیاری از بازیکنان سرشناس باشگاه و دیگر باشگاههای ایرانی از این تیمها رشد کردند. با ورود رایکوف به تیم تاج در اواخر دهه ۱۳۴۰، تمامی تیمهای پایه برای مدتی زیر نظر وی قرار گرفتند و بازیکنانی همچون حسن روشن، حسن نظری و ایرج داناییفرد زیر نظر وی و علی داناییفرد، مربی وقت تیمهای پایه تاج، رشد کردند و حتی به [[تیم ملی فوتبال ایران|تیم ملی ایران]] در [[جام جهانی فوتبال ۱۹۷۸|جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین]] نیز پیوستند.<ref name="school" |
باشگاه تاج از ابتدای تأسیس خود همواره توجه خاصی به تیمهای پایه و پرورش بازیکنان جوان داشت و علی داناییفرد مربی تیم اصلی باشگاه در همان دهه ۱۳۲۰ سرپرستی و مدیریت تیم جوانان باشگاه را بر عهده داشت<ref>{{یادکرد ژورنال|عنوان=بازی را بردیم اما هم کتک خوردیم هم برای شکست سند دادیم|ژورنال=[[کیهان ورزشی (هفتهنامه)|کیهان ورزشی]] شماره ۱۱۲۸|ناشر=موسسه کیهان|تاریخ=۲۰ دی ۱۳۵۴|صفحه=۱۶|زبان=|شاپا=|پیوند=|تاریخ دسترسی=}}</ref> و تاج علاوه بر شهرهای دیگر در تهران نیز تیمهای پایه و اقماری داشت و بسیاری از بازیکنان سرشناس باشگاه و دیگر باشگاههای ایرانی از این تیمها رشد کردند. با ورود رایکوف به تیم تاج در اواخر دهه ۱۳۴۰، تمامی تیمهای پایه برای مدتی زیر نظر وی قرار گرفتند و بازیکنانی همچون حسن روشن، حسن نظری و ایرج داناییفرد زیر نظر وی و علی داناییفرد، مربی وقت تیمهای پایه تاج، رشد کردند و حتی به [[تیم ملی فوتبال ایران|تیم ملی ایران]] در [[جام جهانی فوتبال ۱۹۷۸|جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین]] نیز پیوستند.<ref name="school"/> |
||
در حال حاضر تیمهای پایه استقلال در چهار رده سنّی [[باشگاه فوتبال امید استقلال تهران|امید]]، [[باشگاه فوتبال جوانان استقلال تهران|جوانان]]، نوجوانان و نونهالان فعال هستند<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waG24xbC|نشانی=http://fcesteghlal.ir/news/item/711/اطلاعیه+آکادمی+باشگاه+استقلال+درباره+تست+گیری+تیم+های+پایه?size=2|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=استقلال ایران|بازبینی=۱۰ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=وبگاه باشگاه استقلال تهران}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waG4ajLh|نشانی=http://www.varzesh3.com/news/73216/مربیان-تیمهای-پایه-استقلال-معرفی-شدند|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=مربیان تیمهای پایه استقلال معرفی شدند|بازبینی=۱۰ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=[[ورزش سه]]}}</ref> و در ردههای سنی مختلف لیگ فوتبال استان تهران شرکت میکنند. تیم امید استقلال در سال ۱۳۹۷ قهرمان امیدهای تهران شد<ref>{{یادکرد وب|عنوان=قهرمانی استقلال در رده امید/ پرسپولیس پنجم شد|نشانی=https://www.isna.ir/news/97101507984/قهرمانی-استقلال-در-رده-امید-پرسپولیس-پنجم-شد|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2019-01-05|بازبینی=2019-06-22|کد زبان=fa}}</ref> و تیمهای جوانان، نوجوانان و نونهالان در لیگ فوتبال تهران به ترتیب چهارم، هفتم و ششم شدند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=جدول نتایج لیگ برتر - جوانان|نشانی=http://www.football-tehran.com/i-tablegame-1827/4523/|وبگاه=www.football-tehran.com|بازبینی=2019-06-22}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=جدول نتایج لیگ برتر - نوجوانان|نشانی=http://www.football-tehran.com/i-tablegame-1827/4524/|وبگاه=www.football-tehran.com|بازبینی=2019-06-22}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=جدول نتایج لیگ برتر - نونهالان|نشانی=http://www.football-tehran.com/i-tablegame-1827/4525/|وبگاه=www.football-tehran.com|بازبینی=2019-06-22}}</ref> |
در حال حاضر تیمهای پایه استقلال در چهار رده سنّی [[باشگاه فوتبال امید استقلال تهران|امید]]، [[باشگاه فوتبال جوانان استقلال تهران|جوانان]]، نوجوانان و نونهالان فعال هستند<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waG24xbC|نشانی=http://fcesteghlal.ir/news/item/711/اطلاعیه+آکادمی+باشگاه+استقلال+درباره+تست+گیری+تیم+های+پایه?size=2|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=استقلال ایران|بازبینی=۱۰ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=وبگاه باشگاه استقلال تهران}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waG4ajLh|نشانی=http://www.varzesh3.com/news/73216/مربیان-تیمهای-پایه-استقلال-معرفی-شدند|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=مربیان تیمهای پایه استقلال معرفی شدند|بازبینی=۱۰ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=[[ورزش سه]]}}</ref> و در ردههای سنی مختلف لیگ فوتبال استان تهران شرکت میکنند. تیم امید استقلال در سال ۱۳۹۷ قهرمان امیدهای تهران شد<ref>{{یادکرد وب|عنوان=قهرمانی استقلال در رده امید/ پرسپولیس پنجم شد|نشانی=https://www.isna.ir/news/97101507984/قهرمانی-استقلال-در-رده-امید-پرسپولیس-پنجم-شد|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2019-01-05|بازبینی=2019-06-22|کد زبان=fa}}</ref> و تیمهای جوانان، نوجوانان و نونهالان در لیگ فوتبال تهران به ترتیب چهارم، هفتم و ششم شدند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=جدول نتایج لیگ برتر - جوانان|نشانی=http://www.football-tehran.com/i-tablegame-1827/4523/|وبگاه=www.football-tehran.com|بازبینی=2019-06-22}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=جدول نتایج لیگ برتر - نوجوانان|نشانی=http://www.football-tehran.com/i-tablegame-1827/4524/|وبگاه=www.football-tehran.com|بازبینی=2019-06-22}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=جدول نتایج لیگ برتر - نونهالان|نشانی=http://www.football-tehran.com/i-tablegame-1827/4525/|وبگاه=www.football-tehran.com|بازبینی=2019-06-22}}</ref> |
||
خط ۳۷۹: | خط ۳۷۸: | ||
{{اصلی|باشگاه فوتبال زنان استقلال تهران}} |
{{اصلی|باشگاه فوتبال زنان استقلال تهران}} |
||
[[پرونده:TAJ Ladies ( 1970 -1974).jpg|بندانگشتی|تیم فوتبال دختران تاج در سال ۱۳۴۹، نخستین تیم فوتبال بانوان در ایران|190x190px]] |
[[پرونده:TAJ Ladies ( 1970 -1974).jpg|بندانگشتی|تیم فوتبال دختران تاج در سال ۱۳۴۹، نخستین تیم فوتبال بانوان در ایران|190x190px]] |
||
باشگاه تاج، نخستین باشگاه فوتبال در ایران بود که برای زنان کلاس فوتبال تمرینی گذاشت و از پیشگامان [[فوتبال زنان در ایران]] بود. نخستین تیم [[فوتبال زنان|فوتبال بانوان]] در ایران توسط تاج در ۱۳۴۹ تأسیس شد و علی داناییفرد نخستین سرمربی این تیم بود. بعد از تاج تیمهای دیگر از جمله دیهیم و عقاب و پرسپولیس تیمهای بانوان خویش را تشکیل دادند اما در سالهای ابتدایی فاصله تیم تاج با تیمهای دیگر بسیار بود.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=(www.dw.com)|نام=Deutsche Welle|کد زبان=fa|وبگاه=DW.COM|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/تاریخچه-پر-ماجرای-فوتبال-زنان-در-ایران/a-15145322|عنوان=تاریخچه پر ماجرای فوتبال زنان در ایران {{!}} DW {{!}} 20.06.2011|بازبینی=2018-08-24|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180824183223/https://www.dw.com/fa-ir/ |
باشگاه تاج، نخستین باشگاه فوتبال در ایران بود که برای زنان کلاس فوتبال تمرینی گذاشت و از پیشگامان [[فوتبال زنان در ایران]] بود. نخستین تیم [[فوتبال زنان|فوتبال بانوان]] در ایران توسط تاج در ۱۳۴۹ تأسیس شد و علی داناییفرد نخستین سرمربی این تیم بود. بعد از تاج تیمهای دیگر از جمله دیهیم و عقاب و پرسپولیس تیمهای بانوان خویش را تشکیل دادند اما در سالهای ابتدایی فاصله تیم تاج با تیمهای دیگر بسیار بود.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=(www.dw.com)|نام=Deutsche Welle|کد زبان=fa|وبگاه=DW.COM|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/تاریخچه-پر-ماجرای-فوتبال-زنان-در-ایران/a-15145322|عنوان=تاریخچه پر ماجرای فوتبال زنان در ایران {{!}} DW {{!}} 20.06.2011|بازبینی=2018-08-24|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180824183223/https://www.dw.com/fa-ir/تاریخچه-پر-ماجرای-فوتبال-زنان-در-ایران/a-15145322|تاریخ بایگانی=۲۴ اوت ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=User|نام=Super|کد زبان=fa-ir|وبگاه=takhtejamshidcup.com|نشانی=http://takhtejamshidcup.com/index.php?option=com_content&view=article&id=500&Itemid=1038|عنوان=علی دانایی فرد|بازبینی=2018-08-24| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b6ynQad | تاریخ بایگانی = ۸ اوت ۲۰۱۸}}</ref> |
||
در بهمن ۱۳۸۷، خبر بازی دوستانه تیم نوجوانان پسر (به مربیگری [[علیرضا منصوریان]]) و تیم دختران استقلال منتشر شد. این واقعه پس از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب]] بیسابقه بود و جنجال و واکنشهای بسیاری برانگیخت.<ref>{{یادکرد|عنوان = تکذیب میکنیم، برخورد میکنیم؛ دیدار تیمهای فوتبال دختران و نوجوانان پسر استقلال | پیوند = http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1792236|نشریه=[[اعتماد (روزنامه)|روزنامه اعتماد]]|تاریخ=۵ بهمن ۱۳۸۷|شماره=شماره ۱۸۷۴|صفحه=صفحهٔ ۱۳| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78bAD8TV3 | تاریخ بایگانی = ۳۰ اکتبر ۲۰۱۸}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=821174 |عنوان=دیدار تیمهای فوتبال دختران و پسران استقلال/ با خاطیان برخورد شود|تاریخ بازدید=۵ مهر ۱۳۸۸|تاریخ=۴ بهمن ۱۳۸۷|ناشر=[[خبرگزاری مهر]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6waGRUAsh | تاریخ بایگانی = ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> این بازی دوستانه، منجر به انحلال تیم زنان استقلال شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8711081071 |عنوان=تیم فوتبال بانوان استقلال منحل شد |تاریخ بازدید=۱۵ بهمن ۱۳۸۸ |تاریخ=۸ بهمن ۱۳۸۷ |ناشر=[[خبرگزاری فارس]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6waGVMxtL | تاریخ بایگانی = ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> در ۱۳۹۳ مجدداً تیم بانوان استقلال فعال شد اما در ۱۳۹۵ و به دستور مدیر عامل استقلال رضا افتخاری این تیم برای دومین بار (و سومین بار بعد از انقلاب ایران) تعطیل شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.varzesh3.com/news/1373066/ماجرای-عجیب-انحلال-تیم-بانوان-استقلال|عنوان=ماجرای عجیب انحلال تیم بانوان استقلال|تاریخ بازدید=۲۶ آبان ۱۳۹۶ |تاریخ=۲۶ آبان ۱۳۹۵|ناشر=[[ورزش سه]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6waGaOwYc | تاریخ بایگانی = ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> این در حالی بود که تیم زنان استقلال در آن زمان کارش را از دسته دو شروع کرده بود و با قهرمانی در دسته یک به [[لیگ کوثر فوتبال زنان ایران|لیگ برتر بانوان]] راه یافته بود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=رادیو فردا|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/f3-esteghal-club/28140783.html|عنوان=چرا تیم فوتبال زنان استقلال تهران منحل شد؟|بازبینی=2018-08-24|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180824183414/https://www.radiofarda.com/a/f3-esteghal-club/28140783.html|تاریخ بایگانی=۲۴ اوت ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
در بهمن ۱۳۸۷، خبر بازی دوستانه تیم نوجوانان پسر (به مربیگری [[علیرضا منصوریان]]) و تیم دختران استقلال منتشر شد. این واقعه پس از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب]] بیسابقه بود و جنجال و واکنشهای بسیاری برانگیخت.<ref>{{یادکرد|عنوان = تکذیب میکنیم، برخورد میکنیم؛ دیدار تیمهای فوتبال دختران و نوجوانان پسر استقلال | پیوند = http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1792236|نشریه=[[اعتماد (روزنامه)|روزنامه اعتماد]]|تاریخ=۵ بهمن ۱۳۸۷|شماره=شماره ۱۸۷۴|صفحه=صفحهٔ ۱۳| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78bAD8TV3 | تاریخ بایگانی = ۳۰ اکتبر ۲۰۱۸}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=821174 |عنوان=دیدار تیمهای فوتبال دختران و پسران استقلال/ با خاطیان برخورد شود|تاریخ بازدید=۵ مهر ۱۳۸۸|تاریخ=۴ بهمن ۱۳۸۷|ناشر=[[خبرگزاری مهر]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6waGRUAsh | تاریخ بایگانی = ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> این بازی دوستانه، منجر به انحلال تیم زنان استقلال شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8711081071 |عنوان=تیم فوتبال بانوان استقلال منحل شد |تاریخ بازدید=۱۵ بهمن ۱۳۸۸ |تاریخ=۸ بهمن ۱۳۸۷ |ناشر=[[خبرگزاری فارس]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6waGVMxtL | تاریخ بایگانی = ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> در ۱۳۹۳ مجدداً تیم بانوان استقلال فعال شد اما در ۱۳۹۵ و به دستور مدیر عامل استقلال رضا افتخاری این تیم برای دومین بار (و سومین بار بعد از انقلاب ایران) تعطیل شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.varzesh3.com/news/1373066/ماجرای-عجیب-انحلال-تیم-بانوان-استقلال|عنوان=ماجرای عجیب انحلال تیم بانوان استقلال|تاریخ بازدید=۲۶ آبان ۱۳۹۶ |تاریخ=۲۶ آبان ۱۳۹۵|ناشر=[[ورزش سه]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6waGaOwYc | تاریخ بایگانی = ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> این در حالی بود که تیم زنان استقلال در آن زمان کارش را از دسته دو شروع کرده بود و با قهرمانی در دسته یک به [[لیگ کوثر فوتبال زنان ایران|لیگ برتر بانوان]] راه یافته بود.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=رادیو فردا|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/f3-esteghal-club/28140783.html|عنوان=چرا تیم فوتبال زنان استقلال تهران منحل شد؟|بازبینی=2018-08-24|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180824183414/https://www.radiofarda.com/a/f3-esteghal-club/28140783.html|تاریخ بایگانی=۲۴ اوت ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
||
خط ۳۸۵: | خط ۳۸۴: | ||
=== ورزشهای دیگر === |
=== ورزشهای دیگر === |
||
[[پرونده:Davande esteghlal.jpg|جایگزین=|راست|بندانگشتی|190x190پیکسل|استقلال در سال ۱۳۹۷ دوباره در رشته دو و میدانی اقدام به تیمداری کرد و در مسابقات قهرمانی ایران نیز شرکت نمود.]] |
[[پرونده:Davande esteghlal.jpg|جایگزین=|راست|بندانگشتی|190x190پیکسل|استقلال در سال ۱۳۹۷ دوباره در رشته دو و میدانی اقدام به تیمداری کرد و در مسابقات قهرمانی ایران نیز شرکت نمود.]] |
||
این باشگاه از همان ابتدای فعالیتش در دهه ۱۳۲۰ در چندین رشته ورزشی مختلف فعال بود و باشگاه فوتبال تنها تیم فوتبال سازمان ورزشی و فرهنگی تاج محسوب میشد. این سازمان در زمان اوج فعالیتش در سالهای پیش از انقلاب ایران به غیر از فوتبال در هجده رشته ورزشی مردان و دوازده رشته ورزشی بانوان فعالیت داشت و در چهارده رشته ورزشی قهرمان باشگاههای ایران شده بود. رشتههای ورزشی مردان عبارت بودند از: کشتی آزاد، کشتی فرنگی، جودو، وزنهبرداری، بوکس، پرورش اندام، [[باشگاه والیبال تاج تهران|والیبال]]، [[باشگاه بسکتبال تاج تهران|بسکتبال]]، بدمینتون، دو و میدانی، تنیس، تنیس روی میز، شنا و شیرجه، دوچرخهسواری، شمشیربازی، کوهنوردی، اسکی و ورزشهای رزمی. رشتههای ورزشی بانوان نیز شامل: [[باشگاه والیبال زنان تاج تهران|والیبال]]، [[باشگاه بسکتبال زنان تاج تهران|بسکتبال]]، بدمینتون، دو و میدانی، تنیس، تنیس روی میز، شنا و شیرجه، دوچرخهسواری، شمشیر بازی، کوهنوردی، اسکی و ورزشهای رزمی میشدند.<ref name=":2" |
این باشگاه از همان ابتدای فعالیتش در دهه ۱۳۲۰ در چندین رشته ورزشی مختلف فعال بود و باشگاه فوتبال تنها تیم فوتبال سازمان ورزشی و فرهنگی تاج محسوب میشد. این سازمان در زمان اوج فعالیتش در سالهای پیش از انقلاب ایران به غیر از فوتبال در هجده رشته ورزشی مردان و دوازده رشته ورزشی بانوان فعالیت داشت و در چهارده رشته ورزشی قهرمان باشگاههای ایران شده بود. رشتههای ورزشی مردان عبارت بودند از: کشتی آزاد، کشتی فرنگی، جودو، وزنهبرداری، بوکس، پرورش اندام، [[باشگاه والیبال تاج تهران|والیبال]]، [[باشگاه بسکتبال تاج تهران|بسکتبال]]، بدمینتون، دو و میدانی، تنیس، تنیس روی میز، شنا و شیرجه، دوچرخهسواری، شمشیربازی، کوهنوردی، اسکی و ورزشهای رزمی. رشتههای ورزشی بانوان نیز شامل: [[باشگاه والیبال زنان تاج تهران|والیبال]]، [[باشگاه بسکتبال زنان تاج تهران|بسکتبال]]، بدمینتون، دو و میدانی، تنیس، تنیس روی میز، شنا و شیرجه، دوچرخهسواری، شمشیر بازی، کوهنوردی، اسکی و ورزشهای رزمی میشدند.<ref name=":2"/> از میان موفقترین تیمهای سازمان فرهنگی ورزشی تاج میتوان به تیمهای والیبال زنان و مردان تاج اشاره کرد. تیم والیبال زنان تاج در ۱۳۴۲ و در هنگام تشکیل تیم ملی والیبال زنان ایران و برگزاری نخستین بازی تیم ملی، به عنوان تیم قهرمان والیبال زنان باشگاههای تهران اسکلت اصلی تیم ملی را تشکیل داد و تیم ملی بر پایه بازیکنان تیم تاج شکل گرفت.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://takhtejamshidcup.com/index.php?option=com_content&view=article&id=521&Itemid=1036|عنوان=نخستین بازی ۱۳۴۲|بازبینی=۲ فوریه ۲۰۱۸|وبگاه=جام تخت جمشید| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b83JVvU | تاریخ بایگانی = ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸}}</ref> تیم والیبال مردان تاج نیز از موفقترین تیمهای سازمان تاج بود و در دوره دوم و سوم جام پاسارگاد قهرمان ایران شده بود.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://takhtejamshidcup.com/index.php?option=com_content&view=article&id=293&Itemid=845|عنوان=تاج ۱۳۵۵|بازبینی=۲ فوریه ۲۰۱۸|وبگاه=جام تخت جمشید}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://takhtejamshidcup.com/index.php?option=com_content&view=article&id=420&Itemid=951|عنوان=تاج 57 – 1356|بازبینی=۲ فوریه ۲۰۱۸|وبگاه=جام تخت جمشید}}</ref> |
||
تقریباً تیمهای تمامی این رشتهها پس از انقلاب تعطیل شدند اما استقلال در دهههای ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰ برای مدتی صاحب تیمهای فوتسال زنان<ref name=":24">{{یادکرد وب|تاریخ=۱۶ دی ۱۳۹۳|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waGNwTpL|نشانی=http://sooot.ir/1393/10/16/پرونده-ویژه-برای-فوتبال-بانوان-عکس-اول.html/|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=پرونده ویژه برای فوتبال بانوان +عکس اولین تیم زنان تاج|ناشر=سوت|تاریخ بازدید=۲۴ آبان ۱۳۹۶}}</ref> و مردان شده بود که آن تیمها نیز بعدتر منحل شدند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۶ ژوئیه ۲۰۰۸|وبگاه=|نشانی=https://web.archive.org/web/20080716040847/http://www.esteghlaltehranfc.com/newsdetail-155-fa.html|عنوان=تیم فوتسال استقلال تهران از لیگ حذف شد!|بازبینی=۲ فوریه ۲۰۱۸| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b9Ta5X1 | تاریخ بایگانی = ۲۲ آوریل ۲۰۱۹}}</ref> در ۱۳۹۷ و بعد از سالها عدم تیمداری در رشتههای ورزشی دیگر، استقلال اقدام به تیمداری در رشته دو و میدانی کرد و با [[باشگاه دو و میدانی استقلال تهران|تیم دو و میدانیاش]] در مسابقات قهرمانی ایران حاضر و موفق به کسب مقام دومی نیز شد.<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=iriaaf.ir|نشانی=http://iriaaf.ir/اخبار-مسابقات/قهرمانی-آسان-پرداخت-برای-دومین-سال-متوالی--اعلام-نتایج-برترینهای-روز-پایانی502|عنوان=قهرمانی آسان پرداخت برای دومین سال متوالی/ اعلام نتایج برترینهای روز پایانی|بازبینی=2018-10-30|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20181030205900/http://iriaaf.ir/ |
تقریباً تیمهای تمامی این رشتهها پس از انقلاب تعطیل شدند اما استقلال در دهههای ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰ برای مدتی صاحب تیمهای فوتسال زنان<ref name=":24">{{یادکرد وب|تاریخ=۱۶ دی ۱۳۹۳|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waGNwTpL|نشانی=http://sooot.ir/1393/10/16/پرونده-ویژه-برای-فوتبال-بانوان-عکس-اول.html/|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=پرونده ویژه برای فوتبال بانوان +عکس اولین تیم زنان تاج|ناشر=سوت|تاریخ بازدید=۲۴ آبان ۱۳۹۶}}</ref> و مردان شده بود که آن تیمها نیز بعدتر منحل شدند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۶ ژوئیه ۲۰۰۸|وبگاه=|نشانی=https://web.archive.org/web/20080716040847/http://www.esteghlaltehranfc.com/newsdetail-155-fa.html|عنوان=تیم فوتسال استقلال تهران از لیگ حذف شد!|بازبینی=۲ فوریه ۲۰۱۸| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b9Ta5X1 | تاریخ بایگانی = ۲۲ آوریل ۲۰۱۹}}</ref> در ۱۳۹۷ و بعد از سالها عدم تیمداری در رشتههای ورزشی دیگر، استقلال اقدام به تیمداری در رشته دو و میدانی کرد و با [[باشگاه دو و میدانی استقلال تهران|تیم دو و میدانیاش]] در مسابقات قهرمانی ایران حاضر و موفق به کسب مقام دومی نیز شد.<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=iriaaf.ir|نشانی=http://iriaaf.ir/اخبار-مسابقات/قهرمانی-آسان-پرداخت-برای-دومین-سال-متوالی--اعلام-نتایج-برترینهای-روز-پایانی502|عنوان=قهرمانی آسان پرداخت برای دومین سال متوالی/ اعلام نتایج برترینهای روز پایانی|بازبینی=2018-10-30|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20181030205900/http://iriaaf.ir/اخبار-مسابقات/قهرمانی-آسان-پرداخت-برای-دومین-سال-متوالی--اعلام-نتایج-برترینهای-روز-پایانی502|تاریخ بایگانی=۳۰ اکتبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> سرمربی این تیم [[هادی سپهرزاد]] دونده ملیپوش ایران است.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=طرفداری|تاریخ=2018-09-24|عنوان=تیم استقلال تهران در فصل جدید لیگ دو و میدانی شرکت میکند|نشانی=https://www.tarafdari.com/node/1101447|زبان=fa|تاریخ بازبینی=2018-10-30|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20190414080134/https://www.tarafdari.com/node/1101447|تاریخ بایگانی=۱۴ آوریل ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> |
||
== آمار و رکوردها == |
== آمار و رکوردها == |
||
{{اصلی|فهرست آمار و رکوردهای باشگاه فوتبال استقلال تهران|فهرست فصلهای باشگاه فوتبال استقلال تهران}} |
{{اصلی|فهرست آمار و رکوردهای باشگاه فوتبال استقلال تهران|فهرست فصلهای باشگاه فوتبال استقلال تهران}} |
||
[[پرونده:Arash borhanii.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|190x190پیکسل|[[آرش برهانی]] بهترین گلزن تاریخ باشگاه استقلال با ۱۰۹ گل زده]] |
[[پرونده:Arash borhanii.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|190x190پیکسل|[[آرش برهانی]] بهترین گلزن تاریخ باشگاه استقلال با ۱۰۹ گل زده]] |
||
باشگاه استقلال با مجموع ۳۶ عنوان قهرمانی رسمی استانی، کشوری و قارهای، پرافتخارترین تیم باشگاهی فوتبال ایران است. نخستین قهرمانی رسمی باشگاه استقلال، قهرمانی در مسابقات جام حذفی باشگاههای تهران ۱۳۲۶ و جدیدترین قهرمانی استقلال، قهرمانی در [[جام حذفی فوتبال ایران ۹۷–۱۳۹۶|جام حذفی ایران ۹۷–۱۳۹۶]] است. استقلال در میان تیمهای حاضر در برترین سطح فوتبال ایران باسابقهترین تیم است و تنها تیمیست که از دهه ۱۳۲۰ تاکنون همچنان در بالاترین سطح فوتبال ایران فعال است و همچنین تنها تیمیست که از ابتدای برگزاری جامهای باشگاهی سراسری در ایران در دهه ۱۳۴۰ در هر [[دهه]] خورشیدی حداقل یک بار قهرمان ایران شدهاست. استقلال تنها قهرمان هر پنج سیستم لیگ ایران، [[جام منطقهای فوتبال ایران|جام منطقهای]]، [[جام تخت جمشید]]، [[جام قدس|لیگ قدس]]، [[جام آزادگان]] و [[لیگ برتر خلیج فارس]] نیز هست.<ref name=":28">{{یادکرد وب|نام خانوادگی=جهان{{!}}TABNAK|نام=سایت خبری تحلیلی تابناک{{!}}اخبار ایران و|کد زبان=fa-IR|وبگاه=سایت خبری تحلیلی تابناک{{!}}اخبار ایران و جهان{{!}}TABNAK|نشانی=http://www.tabnak.ir/fa/news/258703/همه-رکوردهای-تاریخ-لیگ-فوتبال-ایران|عنوان=همه رکوردهای تاریخ لیگ فوتبال ایران|بازبینی=2018-08-11|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20181012024600/http://www.tabnak.ir/fa/news/258703/ |
باشگاه استقلال با مجموع ۳۶ عنوان قهرمانی رسمی استانی، کشوری و قارهای، پرافتخارترین تیم باشگاهی فوتبال ایران است. نخستین قهرمانی رسمی باشگاه استقلال، قهرمانی در مسابقات جام حذفی باشگاههای تهران ۱۳۲۶ و جدیدترین قهرمانی استقلال، قهرمانی در [[جام حذفی فوتبال ایران ۹۷–۱۳۹۶|جام حذفی ایران ۹۷–۱۳۹۶]] است. استقلال در میان تیمهای حاضر در برترین سطح فوتبال ایران باسابقهترین تیم است و تنها تیمیست که از دهه ۱۳۲۰ تاکنون همچنان در بالاترین سطح فوتبال ایران فعال است و همچنین تنها تیمیست که از ابتدای برگزاری جامهای باشگاهی سراسری در ایران در دهه ۱۳۴۰ در هر [[دهه]] خورشیدی حداقل یک بار قهرمان ایران شدهاست. استقلال تنها قهرمان هر پنج سیستم لیگ ایران، [[جام منطقهای فوتبال ایران|جام منطقهای]]، [[جام تخت جمشید]]، [[جام قدس|لیگ قدس]]، [[جام آزادگان]] و [[لیگ برتر خلیج فارس]] نیز هست.<ref name=":28">{{یادکرد وب|نام خانوادگی=جهان{{!}}TABNAK|نام=سایت خبری تحلیلی تابناک{{!}}اخبار ایران و|کد زبان=fa-IR|وبگاه=سایت خبری تحلیلی تابناک{{!}}اخبار ایران و جهان{{!}}TABNAK|نشانی=http://www.tabnak.ir/fa/news/258703/همه-رکوردهای-تاریخ-لیگ-فوتبال-ایران|عنوان=همه رکوردهای تاریخ لیگ فوتبال ایران|بازبینی=2018-08-11|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20181012024600/http://www.tabnak.ir/fa/news/258703/همه-رکوردهای-تاریخ-لیگ-فوتبال-ایران|تاریخ بایگانی=۱۲ اکتبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
||
در [[لیگ برتر خلیج فارس|لیگ برتر]] بعد از برگزاری هفده دوره، این باشگاه در کنار تیمهای پرسپولیس، سپاهان و [[باشگاه فوتبال ذوبآهن اصفهان|ذوب آهن]] تنها تیمی است که در تمامی ادوار این لیگ حاضر بوده و در مجموع با ۹۲۹ امتیاز، ۷۷۳ گل زده و ۲۵۵ برد در تمامی این زمینهها رکورددار است و در رتبه اول جدول کلی لیگ برتر قرار دارد.<ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waGhAkf7|نشانی=http://www.iplstats.com/IPL_ALL.htm|تاریخ بایگانی=January 19, 2018|عنوان=Iranian Pro League Alltime Table 2001–2017|ناشر=|تاریخ بازبینی=|وبگاه=IPLstats}}</ref> |
در [[لیگ برتر خلیج فارس|لیگ برتر]] بعد از برگزاری هفده دوره، این باشگاه در کنار تیمهای پرسپولیس، سپاهان و [[باشگاه فوتبال ذوبآهن اصفهان|ذوب آهن]] تنها تیمی است که در تمامی ادوار این لیگ حاضر بوده و در مجموع با ۹۲۹ امتیاز، ۷۷۳ گل زده و ۲۵۵ برد در تمامی این زمینهها رکورددار است و در رتبه اول جدول کلی لیگ برتر قرار دارد.<ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waGhAkf7|نشانی=http://www.iplstats.com/IPL_ALL.htm|تاریخ بایگانی=January 19, 2018|عنوان=Iranian Pro League Alltime Table 2001–2017|ناشر=|تاریخ بازبینی=|وبگاه=IPLstats}}</ref> |
||
در [[لیگ برتر فوتبال ایران ۸۸–۱۳۸۷|فصل ۸۸–۱۳۸۷]] استقلال موفق شد ۷۰ گل بزند که رکورد تعداد گل زده در یک فصل فوتبال ایران است.<ref name=":28" |
در [[لیگ برتر فوتبال ایران ۸۸–۱۳۸۷|فصل ۸۸–۱۳۸۷]] استقلال موفق شد ۷۰ گل بزند که رکورد تعداد گل زده در یک فصل فوتبال ایران است.<ref name=":28"/> پر گلترین پیروزی تاریخ باشگاه در ششم دی ۱۳۳۶ و از مسابقات جام باشگاههای تهران رقم خورد. در این بازی تاج با ۱۸ گل تیم داریوش را شکست داد.<ref name=":3"/> |
||
[[پرونده:Hossein Hosseini, 13970505.jpg|راست|بندانگشتی|190x190پیکسل|[[حسین حسینی (بازیکن فوتبال، زاده ۱۳۷۱)|حسین حسینی]] دروازهبان استقلال با بسته نگه داشتن دروازهاش به مدت ۸۰۷ دقیقه در این زمینه رکورددار لیگ ایران است]] |
[[پرونده:Hossein Hosseini, 13970505.jpg|راست|بندانگشتی|190x190پیکسل|[[حسین حسینی (بازیکن فوتبال، زاده ۱۳۷۱)|حسین حسینی]] دروازهبان استقلال با بسته نگه داشتن دروازهاش به مدت ۸۰۷ دقیقه در این زمینه رکورددار لیگ ایران است]] |
||
تاج نخستین تیم ایرانی بود که در رقابتهای بینالمللی موفق به کسب قهرمانی شد، قهرمانی تاج تهران در [[مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۹۷۰|مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۳۴۹]] نخستین قهرمانی یک تیم ایرانی در مسابقات بینالمللی بود.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=۲۵ فوریه ۲۰۱۳|عنوان=تاریخچه کامل لیگ قهرمانان باشگاههای آسیا + آمار|نشانی=https://www.mashreghnews.ir/news/196788/تاریخچه-کامل-لیگ-قهرمانان-باشگاه-های-آسیا-آمار|ناشر=مشرق نیوز|زبان=|تاریخ بازدید=۲۲ مارس ۲۰۱۸|تاریخ بازبینی=|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180701055034/https://www.mashreghnews.ir/news/196788/ |
تاج نخستین تیم ایرانی بود که در رقابتهای بینالمللی موفق به کسب قهرمانی شد، قهرمانی تاج تهران در [[مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۹۷۰|مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۳۴۹]] نخستین قهرمانی یک تیم ایرانی در مسابقات بینالمللی بود.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=۲۵ فوریه ۲۰۱۳|عنوان=تاریخچه کامل لیگ قهرمانان باشگاههای آسیا + آمار|نشانی=https://www.mashreghnews.ir/news/196788/تاریخچه-کامل-لیگ-قهرمانان-باشگاه-های-آسیا-آمار|ناشر=مشرق نیوز|زبان=|تاریخ بازدید=۲۲ مارس ۲۰۱۸|تاریخ بازبینی=|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180701055034/https://www.mashreghnews.ir/news/196788/تاریخچه-کامل-لیگ-قهرمانان-باشگاه-های-آسیا-آمار|تاریخ بایگانی=۱ ژوئیه ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> همچنین استقلال پرافتخارترین و باسابقهترین باشگاه ایرانی در [[لیگ قهرمانان آسیا]] است.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=90tv.ir {{!}} وبسایت رسمی برنامه ۹۰ -|عنوان=90tv.ir {{!}} وبسایت رسمی برنامه ۹۰ - پرافتخارترین تیمهای رقابتهای باشگاهی آسیا؛ استقلال پرافتخارترین تیم ایرانی|نشانی=http://90tv.ir/news/367604/پرافتخارترین-تیم-های-رقابت-های-باشگاهی-آسیا؛-استقلال-پرافتخارترین-تیم-ایرانی|تاریخ بازبینی=2018-08-11}}</ref> تیم تاج در ۱۳۴۹ برای نخستین بار در [[مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۹۷۰|سومین دوره]] مسابقات جام باشگاههای آسیا شرکت کرد و موفق شد بدون شکست خوردن در بازیها مقام قهرمانی را کسب کند. استقلال در سومین حضور خود در جام باشگاههای آسیا در [[جام باشگاههای آسیا ۹۱–۱۹۹۰|فصل ۹۱–۱۹۹۰]] باز هم بدون شکست موفق به فتح جام شد تا تنها تیم ایرانی باشد که موفق شده بیش از یک بار یک جام بینالمللی را فتح کند.<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=www.varzesh3.com|نشانی=https://www.varzesh3.com/news/1205526/استقلال-همچنان-پرافتخارترین-تیم-ایرانی-در-آسیا|عنوان=استقلال همچنان پرافتخارترین تیم ایرانی در آسیا :: ورزش سه|بازبینی=2018-08-15| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b639qgm | تاریخ بایگانی = ۲۳ مه ۲۰۱۹}}</ref> استقلال با ۱۶ بار حضور در لیگ قهرمانان آسیا،<ref group="پانویس">آمار جام باشگاههای آسیا و لیگ قهرمانان آسیا در یک ردیف قرار گرفتهاند.</ref> دو عنوان قهرمانی، دو عنوان نائب قهرمانی، دو عنوان سومی، ۱۰۷ بازی، ۵۳ برد و ۱۷۲ گل زده پرافتخارترین تیم ایرانی و سومین تیم پر افتخار در این بازیها است. |
||
در مجموع رقابتهای آسیایی و با در نظر گرفتن مسابقات [[جام برندگان جام آسیا]]، استقلال با ۱۲۵ بازی، ۶۱ برد و ۲۰۹ گل زده در میان تیمهای ایرانی رکورددار است. همچنین استقلال نخستین تیم ایرانیست که بیش از ۱۰۰ بازی در آسیا انجام داده، بازی برگشت استقلال و [[باشگاه فوتبال بوریرام یونایتد|بوریرام تایلند]] در مرحله یک چهارم نهایی [[لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۳]] صدمین بازی این تیم بود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۹ شهریور ۱۳۹۲|وبگاه=خبر انلاین|نشانی=https://www.khabaronline.ir/detail/313800/sport/iran-soccer|عنوان=100 تا بازی تو آسیا؛ رکورد استقلالی ها!|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180815171526/https://www.khabaronline.ir/detail/313800/sport/iran-soccer|تاریخ بایگانی=۱۵ اوت ۲۰۱۸|accessdate=۱۵ اوت ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
در مجموع رقابتهای آسیایی و با در نظر گرفتن مسابقات [[جام برندگان جام آسیا]]، استقلال با ۱۲۵ بازی، ۶۱ برد و ۲۰۹ گل زده در میان تیمهای ایرانی رکورددار است. همچنین استقلال نخستین تیم ایرانیست که بیش از ۱۰۰ بازی در آسیا انجام داده، بازی برگشت استقلال و [[باشگاه فوتبال بوریرام یونایتد|بوریرام تایلند]] در مرحله یک چهارم نهایی [[لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۳]] صدمین بازی این تیم بود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۹ شهریور ۱۳۹۲|وبگاه=خبر انلاین|نشانی=https://www.khabaronline.ir/detail/313800/sport/iran-soccer|عنوان=100 تا بازی تو آسیا؛ رکورد استقلالی ها!|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180815171526/https://www.khabaronline.ir/detail/313800/sport/iran-soccer|تاریخ بایگانی=۱۵ اوت ۲۰۱۸|accessdate=۱۵ اوت ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> |
||
از میان رکوردهای شخصی بازیکنان استقلال در زمان حضورشان در باشگاه میتوان به ترانسفر [[بیوک جدیکار]] در ۱۳۳۷ به تیم ویکتوریا ۱۸۸۹ آلمان اشاره کرد، وی نخستین لژیونر تاریخ فوتبال ایران<ref dir=ltr>{{cite web|url=http://www.espnfc.com/blog/football-asia/153/post/2699744|title=Asian success is what sets Iran's Esteghlal apart from the rest|website=''ESPNFC.com''|last=Duerden|first=John|archiveurl=http://www.webcitation.org/6waGkA0Xd|archivedate=January 19, 2018|access-date=July 23, 2018}}</ref> و آسیا<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=۱۸ دسامبر ۲۰۱۳|عنوان=کارنامهٔ مرحوم جدیکار، نخستین لژیونر فوتبال آسیا|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waGnS2yV|نشانی=https://www.isna.ir/news/92092719385/کارنامه-ی-مرحوم-جدیکار-نخستین-لژیونر-فوتبال-آسیا|ناشر=ایسنا|زبان=|تاریخ بازدید=۱۳ ژانویه ۲۰۱۸|تاریخ بازبینی=|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> است. نخستین گل ایران در ادوار [[جام جهانی فوتبال|جام جهانی]] را نیز [[ایرج داناییفرد]]، بازیکن وقت تیم تاج به ثمر رساند، دیگر گل ایران در [[جام جهانی فوتبال ۱۹۷۸|جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین]] هم توسط یک بازیکن تاج، [[حسن روشن]] به ثمر رسید. این دو بازیکن در دیدار خداحافظی پله به تیم منتخب جهان هم دعوت شدند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=www.khabaronline.ir|نشانی=https://www.khabaronline.ir/detail/342391/sport/iran-soccer|عنوان=گفتگو با آندرانیک اسکندریان، همبازی اسبق پله/ مهاجم اسکاتلند هُلَم داد تا به حجازی گل به خودی بزنم|بازبینی=2018-07-26|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180726204807/https://www.khabaronline.ir/detail/342391/sport/iran-soccer|تاریخ بایگانی=۲۶ ژوئیه ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> [[مهدی پاشازاده]] دیگر بازیکن استقلال است که در زمان بازی در این تیم به تیم منتخب جهان هم دعوت شده بود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waH15PCR|نشانی=http://www.khabaronline.ir/detail/488018/sport/iran-soccer|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=گفتگوی بی پرده با پاشازاده از تیم منتخب «عادل» تا روزی که مایلی کهن اشکش را پای اتوبوس درآورد|بازبینی=۱۰ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=[[خبر آنلاین]]}}</ref> دو بازیکن استقلال نیز موفق به کسب عنوان آقای گلی در مسابقات بینالمللی شدهاند، [[غلامحسین مظلومی]] با پنج گل در مسابقات جام باشگاههای آسیا ۱۹۷۰و [[عبدالصمد مرفاوی|صمد مرفاوی]] با شش گل در مسابقات فصل ۹۱–۱۹۹۰ موفق به کسب عنوان آقای گل مسابقات جام باشگاههای آسیا شدند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://goaldaily.ir/goaldaily/News.aspx?NID=7237|عنوان=موفقترین تیم تاریخ ایران در آسیا|بازبینی=۲ فوریه ۲۰۱۸|وبگاه=روزنامه گل|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180723212303/http://goaldaily.ir/goaldaily/News.aspx?NID=7237|تاریخ بایگانی=۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> در ۲۰۱۰ میلادی نیز بر اساس نظرسنجی سایت فدراسیون بینالمللی تاریخ و آمار، [[فرهاد مجیدی]] کاپیتان آن زمان استقلال به عنوان محبوبترین بازیکن جهان در ۲۰۱۰ شناخته شد.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://www.entekhab.ir/fa/news/23060/فرهاد-مجیدی-محبوب-ترین-بازیکن-دنیا-شد|عنوان=فرهاد مجیدی محبوبترین بازیکن دنیا شد!|بازبینی=۱۰ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=پایگاه خبری تحلیلی انتخاب|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180724032131/http://www.entekhab.ir/fa/news/23060/ |
از میان رکوردهای شخصی بازیکنان استقلال در زمان حضورشان در باشگاه میتوان به ترانسفر [[بیوک جدیکار]] در ۱۳۳۷ به تیم ویکتوریا ۱۸۸۹ آلمان اشاره کرد، وی نخستین لژیونر تاریخ فوتبال ایران<ref dir=ltr>{{cite web|url=http://www.espnfc.com/blog/football-asia/153/post/2699744|title=Asian success is what sets Iran's Esteghlal apart from the rest|website=''ESPNFC.com''|last=Duerden|first=John|archiveurl=http://www.webcitation.org/6waGkA0Xd|archivedate=January 19, 2018|access-date=July 23, 2018}}</ref> و آسیا<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=۱۸ دسامبر ۲۰۱۳|عنوان=کارنامهٔ مرحوم جدیکار، نخستین لژیونر فوتبال آسیا|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waGnS2yV|نشانی=https://www.isna.ir/news/92092719385/کارنامه-ی-مرحوم-جدیکار-نخستین-لژیونر-فوتبال-آسیا|ناشر=ایسنا|زبان=|تاریخ بازدید=۱۳ ژانویه ۲۰۱۸|تاریخ بازبینی=|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> است. نخستین گل ایران در ادوار [[جام جهانی فوتبال|جام جهانی]] را نیز [[ایرج داناییفرد]]، بازیکن وقت تیم تاج به ثمر رساند، دیگر گل ایران در [[جام جهانی فوتبال ۱۹۷۸|جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین]] هم توسط یک بازیکن تاج، [[حسن روشن]] به ثمر رسید. این دو بازیکن در دیدار خداحافظی پله به تیم منتخب جهان هم دعوت شدند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=www.khabaronline.ir|نشانی=https://www.khabaronline.ir/detail/342391/sport/iran-soccer|عنوان=گفتگو با آندرانیک اسکندریان، همبازی اسبق پله/ مهاجم اسکاتلند هُلَم داد تا به حجازی گل به خودی بزنم|بازبینی=2018-07-26|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180726204807/https://www.khabaronline.ir/detail/342391/sport/iran-soccer|تاریخ بایگانی=۲۶ ژوئیه ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> [[مهدی پاشازاده]] دیگر بازیکن استقلال است که در زمان بازی در این تیم به تیم منتخب جهان هم دعوت شده بود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waH15PCR|نشانی=http://www.khabaronline.ir/detail/488018/sport/iran-soccer|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=گفتگوی بی پرده با پاشازاده از تیم منتخب «عادل» تا روزی که مایلی کهن اشکش را پای اتوبوس درآورد|بازبینی=۱۰ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=[[خبر آنلاین]]}}</ref> دو بازیکن استقلال نیز موفق به کسب عنوان آقای گلی در مسابقات بینالمللی شدهاند، [[غلامحسین مظلومی]] با پنج گل در مسابقات جام باشگاههای آسیا ۱۹۷۰و [[عبدالصمد مرفاوی|صمد مرفاوی]] با شش گل در مسابقات فصل ۹۱–۱۹۹۰ موفق به کسب عنوان آقای گل مسابقات جام باشگاههای آسیا شدند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://goaldaily.ir/goaldaily/News.aspx?NID=7237|عنوان=موفقترین تیم تاریخ ایران در آسیا|بازبینی=۲ فوریه ۲۰۱۸|وبگاه=روزنامه گل|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180723212303/http://goaldaily.ir/goaldaily/News.aspx?NID=7237|تاریخ بایگانی=۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> در ۲۰۱۰ میلادی نیز بر اساس نظرسنجی سایت فدراسیون بینالمللی تاریخ و آمار، [[فرهاد مجیدی]] کاپیتان آن زمان استقلال به عنوان محبوبترین بازیکن جهان در ۲۰۱۰ شناخته شد.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://www.entekhab.ir/fa/news/23060/فرهاد-مجیدی-محبوب-ترین-بازیکن-دنیا-شد|عنوان=فرهاد مجیدی محبوبترین بازیکن دنیا شد!|بازبینی=۱۰ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=پایگاه خبری تحلیلی انتخاب|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180724032131/http://www.entekhab.ir/fa/news/23060/فرهاد-مجیدی-محبوب-ترین-بازیکن-دنیا-شد|تاریخ بایگانی=۲۴ ژوئیه ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> [[حسین حسینی (بازیکن فوتبال، زاده ۱۳۷۱)|حسین حسینی]] دروازهبان استقلال نیز با بسته نگهداشتن دروازهاش به مدت ۸۷۲ در این زمینه در میان دروازهبانهای تاریخ فوتبال ایران رکورددار است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://www.varzesh3.com/news/1497169/پایان-رکورد-حسینی-در-کلین-شیت|عنوان=پایان رکورد حسینی در کلین شیت|بازبینی=۲۸ فوریه ۲۰۱۸|وبگاه= [[ورزش سه]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b6QWjao | تاریخ بایگانی = ۸ سپتامبر ۲۰۱۸}}</ref> |
||
== افتخارات == |
== افتخارات == |
||
خط ۴۰۸: | خط ۴۰۷: | ||
[[پرونده:Esteghlal championship in the 2017–26 Hazfi Cup.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|200x200پیکسل|استقلال قهرمان جام حذفی ۹۷–۱۳۹۶]] |
[[پرونده:Esteghlal championship in the 2017–26 Hazfi Cup.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|200x200پیکسل|استقلال قهرمان جام حذفی ۹۷–۱۳۹۶]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|+جامهای رسمی استقلال<ref name=":14" dir=ltr |
|+جامهای رسمی استقلال<ref name=":14" dir=ltr/><ref dir=ltr>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=rsssf|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6wPsLcIU4|نشانی=http://www.rsssf.com/miscellaneous/torre-asia-best.html|تاریخ بایگانی=January 12, 2018|عنوان=The best clubs of Asia|بازبینی=December 21, 2017}}</ref> |
||
!{{وسطچین}}نوع |
!{{وسطچین}}نوع |
||
! colspan="2" |{{وسطچین}}رقابتها |
! colspan="2" |{{وسطچین}}رقابتها |
||
خط ۴۸۳: | خط ۴۸۲: | ||
{{بازیکن|شماره=۸۸|ملیت=ایران|نقش=[[هافبک]]|نام=[[آرش رضاوند]]}} |
{{بازیکن|شماره=۸۸|ملیت=ایران|نقش=[[هافبک]]|نام=[[آرش رضاوند]]}} |
||
{{بازیکن|شماره=۹۹|ملیت=ایران|نقش=[[مهاجم (فوتبال)|مهاجم]]|نام=[[سجاد آقایی]] <sup>زیر۲۳ سال</sup>}} |
{{بازیکن|شماره=۹۹|ملیت=ایران|نقش=[[مهاجم (فوتبال)|مهاجم]]|نام=[[سجاد آقایی]] <sup>زیر۲۳ سال</sup>}} |
||
{{بازیکن/پایان}} |
{{بازیکن/پایان}} |
||
خط ۵۰۶: | خط ۵۰۴: | ||
{{اصلی|فهرست مربیان باشگاه فوتبال استقلال تهران}} |
{{اصلی|فهرست مربیان باشگاه فوتبال استقلال تهران}} |
||
[[پرونده:Andrea Stramaccioni Press Conferences, 20 June 2019 - 03.jpg|بندانگشتی|[[آندرهآ استراماچونی]]، سرمربی فعلی باشگاه استقلال|جایگزین=|294x294پیکسل]] |
[[پرونده:Andrea Stramaccioni Press Conferences, 20 June 2019 - 03.jpg|بندانگشتی|[[آندرهآ استراماچونی]]، سرمربی فعلی باشگاه استقلال|جایگزین=|294x294پیکسل]] |
||
نخستین مربی تاریخ باشگاه [[علی داناییفرد]] بود.<ref name=":14" dir=ltr |
نخستین مربی تاریخ باشگاه [[علی داناییفرد]] بود.<ref name=":14" dir=ltr/> داناییفرد در مجموع طی سه نوبت به مدت ۲۲ سال مربیگری باشگاه را برعهده داشت. [[زدراکو رایکوف]] نخستین مربی خارجی باشگاه و نخستین مربی خارجی در باشگاههای ایرانی است. در مجموع و تاکنون ۳۱ مربی مختلف پست سرمربیگری استقلال را بر عهده گرفتهاند. در سالهای پیش از انقلاب شش مربی در نه نوبت مختلف، در فاصله ده سال بین ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۸، ۱۲ مربی در ۲۰ نوبت و از در فاصله ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۱ هشت مربی در ۱۲ نوبت این پست بر عهده گرفتهاند. از ۱۳۸۱ تاکنون نیز ۱۲ مربی ۱۶ بار این پست را بر عهده گرفتهاند. مربی کنونی استقلال [[آندرهآ استراماچونی]] است، وی که از خرداد ۱۳۹۸ مشغول به کار شده نخستین مربی ایتالیایی این تیم است.<ref name=":30"/> |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|+کادر فنی |
|+کادر فنی |
||
خط ۶۴۹: | خط ۶۴۷: | ||
{{اصلی|فهرست مدیران باشگاه استقلال تهران}} |
{{اصلی|فهرست مدیران باشگاه استقلال تهران}} |
||
[[پرونده:سپهبد پرویز خسروانی.png|جایگزین=|بندانگشتی|272x272پیکسل|[[پرویز خسروانی]]، از مؤسسان نخستین باشگاه و مالک آن از ۱۳۲۸ تا ۱۳۵۷.]] |
[[پرونده:سپهبد پرویز خسروانی.png|جایگزین=|بندانگشتی|272x272پیکسل|[[پرویز خسروانی]]، از مؤسسان نخستین باشگاه و مالک آن از ۱۳۲۸ تا ۱۳۵۷.]] |
||
نخستین مدیر عامل باشگاه، پرویز خسروانی، از پدیدآورندگان باشگاه و از اعضای هیئت مدیره بود. در ۱۳۲۸ وی مالک باشگاه شد و پرویز شیخان را به عنوان مدیر عامل باشگاه برگزید. شیخان تا زمان انقلاب ایران در ۱۳۵۷ این پست را حفظ کرد. بعد از انقلاب و تصرف باشگاه تاج توسط انقلابیها، این پست دستخوش تغییرات بسیاری شد و پس از مالکیت سازمان تربیت بدنی بر باشگاه، طی ده سال چهار نفر از کارمندان سازمان تربیت بدنی مدیران عامل باشگاه شدند.<ref name="manager" |
نخستین مدیر عامل باشگاه، پرویز خسروانی، از پدیدآورندگان باشگاه و از اعضای هیئت مدیره بود. در ۱۳۲۸ وی مالک باشگاه شد و پرویز شیخان را به عنوان مدیر عامل باشگاه برگزید. شیخان تا زمان انقلاب ایران در ۱۳۵۷ این پست را حفظ کرد. بعد از انقلاب و تصرف باشگاه تاج توسط انقلابیها، این پست دستخوش تغییرات بسیاری شد و پس از مالکیت سازمان تربیت بدنی بر باشگاه، طی ده سال چهار نفر از کارمندان سازمان تربیت بدنی مدیران عامل باشگاه شدند.<ref name="manager"/> در ۱۳۶۸ و تغییر مدیریت سازمان تربیت بدنی، نحوه مدیریت و باشگاه نیز دستخوش تغییراتی شد و مدیریت کارمندان سازمان تربیت بدنی از استقلال رخت بست و این پست به علی آقامحمدی رسید. وی به دلیل مشغله کاری تنها برای مدت بسیار کوتاهی در این مقام بود و پست مدیریت باشگاه را به دوست و همشهریاش کاظم اولیایی واگذار کرد<ref name=":8"/> تا حداقل ثبات در پست مدیریتی باشگاه برای مدتی برقرار شود. هماکنون نیز امیرحسین فتحی که از سوی وزارت ورزش به این سمت منصوب شده مدیریت باشگاه استقلال را بر عهده دارد.<ref name=":29">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=2019-01-28|وبگاه=ایسنا|نشانی=https://www.isna.ir/news/97110804150/اعضای-جدید-هیات-مدیره-استقلال-معرفی-شدند-فتحی-مدیرعامل-ماند|عنوان=اعضای جدید هیئت مدیره استقلال معرفی شدند/ فتحی مدیرعامل ماند|بازبینی=2019-01-30|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20190422134952/https://www.isna.ir/news/97110804150/اعضای-جدید-هیات-مدیره-استقلال-معرفی-شدند-فتحی-مدیرعامل-ماند|تاریخ بایگانی=۲۲ آوریل ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> |
||
{| class="wikitable wikitable" |
{| class="wikitable wikitable" |
||
|+چارت مدیریتی<ref name=":29" |
|+چارت مدیریتی<ref name=":29"/> |
||
|- |
|- |
||
!نام |
!نام |
||
خط ۶۷۵: | خط ۶۷۳: | ||
!دوران مدیریت |
!دوران مدیریت |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran|۱۹۶۴}} [[پرویز خسروانی]]<ref name="manager" |
|{{flagicon|Iran|۱۹۶۴}} [[پرویز خسروانی]]<ref name="manager"/> |
||
|{{وسطچین}}۲۸–۱۳۲۴ |
|{{وسطچین}}۲۸–۱۳۲۴ |
||
خط ۶۸۳: | خط ۶۸۱: | ||
|{{وسطچین}}۵۷–۱۳۲۸ |
|{{وسطچین}}۵۷–۱۳۲۸ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[عنایتالله آتشی]]<ref name=":3" |
|{{flagicon|Iran}} [[عنایتالله آتشی]]<ref name=":3"/> |
||
|{{وسطچین}}۵۸–۱۳۵۷ |
|{{وسطچین}}۵۸–۱۳۵۷ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[عباس کردنوری]]<ref name="manager" |
|{{flagicon|Iran}} [[عباس کردنوری]]<ref name="manager"/> |
||
|{{وسطچین}}۶۴–۱۳۵۸ |
|{{وسطچین}}۶۴–۱۳۵۸ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[نادر فریادشیران]]<ref name="manager" |
|{{flagicon|Iran}} [[نادر فریادشیران]]<ref name="manager"/> |
||
|{{وسطچین}}۱۳۶۴ |
|{{وسطچین}}۱۳۶۴ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[عباس نکویه]]<ref name="manager" |
|{{flagicon|Iran}} [[عباس نکویه]]<ref name="manager"/> |
||
|{{وسطچین}}۶۸–۱۳۶۴ |
|{{وسطچین}}۶۸–۱۳۶۴ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[علی آقامحمدی]]<ref name="manager" |
|{{flagicon|Iran}} [[علی آقامحمدی]]<ref name="manager"/> |
||
|{{وسطچین}}۱۳۶۸ |
|{{وسطچین}}۱۳۶۸ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[کاظم اولیایی]]<ref name="manager" |
|{{flagicon|Iran}} [[کاظم اولیایی]]<ref name="manager"/> |
||
|{{وسطچین}}۷۵–۱۳۶۸ |
|{{وسطچین}}۷۵–۱۳۶۸ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[علی فتحاللهزاده]]<ref name="manager" |
|{{flagicon|Iran}} [[علی فتحاللهزاده]]<ref name="manager"/> |
||
|{{وسطچین}}۸۲–۱۳۷۵ |
|{{وسطچین}}۸۲–۱۳۷۵ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[محمدحسین قریب]]<ref name="manager" |
|{{flagicon|Iran}} [[محمدحسین قریب]]<ref name="manager"/> |
||
|{{وسطچین}}۸۴–۱۳۸۲ |
|{{وسطچین}}۸۴–۱۳۸۲ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[کاظم اولیایی]]<ref name="manager" |
|{{flagicon|Iran}} [[کاظم اولیایی]]<ref name="manager"/> |
||
|{{وسطچین}}۱۳۸۴ |
|{{وسطچین}}۱۳۸۴ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[محمدحسین قریب]]<ref name="manager" |
|{{flagicon|Iran}} [[محمدحسین قریب]]<ref name="manager"/> |
||
|{{وسطچین}}۸۵–۱۳۸۴ |
|{{وسطچین}}۸۵–۱۳۸۴ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[مقداد نجفنژاد]]<ref name="manager" |
|{{flagicon|Iran}} [[مقداد نجفنژاد]]<ref name="manager"/> |
||
|{{وسطچین}}۸۶–۱۳۸۵ |
|{{وسطچین}}۸۶–۱۳۸۵ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[علی فتحاللهزاده]]<ref name="manager" |
|{{flagicon|Iran}} [[علی فتحاللهزاده]]<ref name="manager"/> |
||
|{{وسطچین}}۸۷–۱۳۸۶ |
|{{وسطچین}}۸۷–۱۳۸۶ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[امیررضا واعظی آشتیانی]]<ref name="manager" |
|{{flagicon|Iran}} [[امیررضا واعظی آشتیانی]]<ref name="manager"/> |
||
|{{وسطچین}}۸۹–۱۳۸۷ |
|{{وسطچین}}۸۹–۱۳۸۷ |
||
|- |
|- |
||
خط ۷۲۵: | خط ۷۲۳: | ||
|{{وسطچین}}۹۳–۱۳۸۹ |
|{{وسطچین}}۹۳–۱۳۸۹ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[بهرام افشارزاده]]<ref name="manager" |
|{{flagicon|Iran}} [[بهرام افشارزاده]]<ref name="manager"/> |
||
|{{وسطچین}}۹۵–۱۳۹۳ |
|{{وسطچین}}۹۵–۱۳۹۳ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[رضا حسنیخو]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=خبرگزاری مهر|تاریخ=2016-08-05|عنوان=مدیرعامل استقلال نیامده کنارهگیری کرد/ دلیل استعفای رضا حسنیخو|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/3732782/مدیرعامل-استقلال-نیامده-کناره-گیری-کرد-دلیل-استعفای-رضا-حسنی-خو|زبان=fa|تاریخ بازبینی=2018-08-13|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180814003334/https://www.mehrnews.com/news/3732782/ |
|{{flagicon|Iran}} [[رضا حسنیخو]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=خبرگزاری مهر|تاریخ=2016-08-05|عنوان=مدیرعامل استقلال نیامده کنارهگیری کرد/ دلیل استعفای رضا حسنیخو|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/3732782/مدیرعامل-استقلال-نیامده-کناره-گیری-کرد-دلیل-استعفای-رضا-حسنی-خو|زبان=fa|تاریخ بازبینی=2018-08-13|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180814003334/https://www.mehrnews.com/news/3732782/مدیرعامل-استقلال-نیامده-کناره-گیری-کرد-دلیل-استعفای-رضا-حسنی-خو|تاریخ بایگانی=۱۴ اوت ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref><ref group="پانویس">حسنیخو تنها ۳ روز بعد از انتصاب به سمت مدیرعاملی باشگاه از کار خود کنارهگیری کرد.</ref> |
||
|{{وسطچین}}۱۳۹۵ |
|{{وسطچین}}۱۳۹۵ |
||
|- |
|- |
||
خط ۷۳۴: | خط ۷۳۲: | ||
|{{وسطچین}}۹۷–۱۳۹۵ |
|{{وسطچین}}۹۷–۱۳۹۵ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[امیرحسین فتحی]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=خبرگزاری ایلنا|عنوان=رسمی؛ امیرحسین فتحی مدیرعامل استقلال شد +سوابق مدیریتی|نشانی=https://www.ilna.ir/بخش-ورزشی-7/646019-رسمی-امیرحسین-فتحی-مدیرعامل-استقلال-شد-سوابق-مدیریتی|زبان=fa|تاریخ بازبینی=2018-08-08|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180918090929/https://www.ilna.ir/ |
|{{flagicon|Iran}} [[امیرحسین فتحی]]<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=خبرگزاری ایلنا|عنوان=رسمی؛ امیرحسین فتحی مدیرعامل استقلال شد +سوابق مدیریتی|نشانی=https://www.ilna.ir/بخش-ورزشی-7/646019-رسمی-امیرحسین-فتحی-مدیرعامل-استقلال-شد-سوابق-مدیریتی|زبان=fa|تاریخ بازبینی=2018-08-08|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180918090929/https://www.ilna.ir/بخش-ورزشی-7/646019-رسمی-امیرحسین-فتحی-مدیرعامل-استقلال-شد-سوابق-مدیریتی|تاریخ بایگانی=۱۸ سپتامبر ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref><ref group="پانویس">در پی استعفای رضا افتخاری، مدیر پیشین باشگاه، در ۲۷ تیر ۱۳۹۷ فتحی به عنوان سرپرست موقت انتخاب شد و در ۸ بهمن همان سال به عنوان مدیرعامل برگزیده شد.</ref> |
||
|{{وسطچین}}هماکنون–۱۳۹۷ |
|{{وسطچین}}هماکنون–۱۳۹۷ |
||
|- |
|- |
||
خط ۷۴۱: | خط ۷۳۹: | ||
=== مالکان === |
=== مالکان === |
||
{{اصلی|فهرست مالکان باشگاه استقلال تهران}} |
{{اصلی|فهرست مالکان باشگاه استقلال تهران}} |
||
از گروه اولیه تشکیلدهنده باشگاه در سال ۱۳۲۴، پنج نفر اولین هیئتمدیره را ساختند. این پنج نفر، عبارت بودند از: [[پرویز خسروانی]]، یک افسر ۲۳ ساله که در مسابقات دوچرخهسواری کشوری قهرمان شده بود،<ref name="manager" |
از گروه اولیه تشکیلدهنده باشگاه در سال ۱۳۲۴، پنج نفر اولین هیئتمدیره را ساختند. این پنج نفر، عبارت بودند از: [[پرویز خسروانی]]، یک افسر ۲۳ ساله که در مسابقات دوچرخهسواری کشوری قهرمان شده بود،<ref name="manager"/> اصغر نواب که دوچرخهساز بود، میرزایی که نجار بود، خشایی که نگهبان بانک بود و عنایتالله جانان پور که کارمند تربیت بدنی بود.<ref name="آبیهای ایران 70 ساله شدند">{{یادکرد وب|نویسنده=|تاریخ=۳ مهر ۱۳۹۴|نشانی=http://www.varzesh3.com/news/1269979|عنوان=آبیهای ایران 70 ساله شدند|ناشر=ورزش ۳| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6waHoO4Zc | تاریخ بایگانی = ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> این هیئت مدیره نخستین مالکان باشگاه بودند تا آن که در بهمن ۱۳۲۸ [[پرویز خسروانی]] به تنهایی امتیاز باشگاه دوچرخهسواران را در اختیار گرفت و تا ۱۳۵۷ این عنوان را حفظ کرد. بعد از انقلاب ایران و در حالی که باشگاه در آستانه انحلال بود، در نهایت سازمان تربیت بدنی به عنوان مالک جدید باشگاه شناخته شد و از ۱۳۸۹ با انحلال این سازمان و تشکیل وزارت ورزش و جوانان این وزارتخانه مالک باشگاه است. در ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ مزایدههایی برای فروش باشگاه استقلال برگزار شد اما در نهایت بر اساس مصوبه [[دیوان عدالت اداری ایران|دیوان عدالت اداری]] واگذاری باشگاه استقلال به بخش خصوص منتفی شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۱ مهر ۱۳۹۵|وبگاه=خبرگزاری مهر|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/3794313/خصوصی-شدن-استقلال-و-پرسپولیس-منتفی-شد|عنوان=خصوصی شدن استقلال و پرسپولیس منتفی شد| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6waHuiM96 | تاریخ بایگانی = ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> |
||
{| class="wikitable" style="text–align:right;" |
{| class="wikitable" style="text–align:right;" |
||
|- |
|- |
||
خط ۷۴۷: | خط ۷۴۵: | ||
!دوران |
!دوران |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran|۱۹۶۴}} هیئت مؤسسان اولیه<ref name=":2" |
|{{flagicon|Iran|۱۹۶۴}} هیئت مؤسسان اولیه<ref name=":2"/> |
||
|{{وسطچین}} مهر ۱۳۲۴ – بهمن ۱۳۲۸ |
|{{وسطچین}} مهر ۱۳۲۴ – بهمن ۱۳۲۸ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran|۱۹۶۴}} [[پرویز خسروانی]]<ref name="manager" |
|{{flagicon|Iran|۱۹۶۴}} [[پرویز خسروانی]]<ref name="manager"/> |
||
|{{وسطچین}} بهمن ۱۳۲۸ – ۱۳۴۷ |
|{{وسطچین}} بهمن ۱۳۲۸ – ۱۳۴۷ |
||
|- |
|- |
||
خط ۷۵۶: | خط ۷۵۴: | ||
|{{وسطچین}} ۱۳۴۷ – بهمن ۱۳۵۷ |
|{{وسطچین}} ۱۳۴۷ – بهمن ۱۳۵۷ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[سازمان تربیت بدنی]]<ref name="manager" |
|{{flagicon|Iran}} [[سازمان تربیت بدنی]]<ref name="manager"/><ref>{{یادکرد وب|وبگاه=rc.majlis.ir|نشانی=http://rc.majlis.ir/fa/law/show/98296?keyword=لایحه%20قانون%20مج|عنوان=مرکز پژوهشها - لایحه قانونی واگذاری سازمان ورزشی و فرهنگی تاج به سازمان تربیت بدنی ایران|بازبینی=2018-08-04| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/78b7rQ2xY | تاریخ بایگانی = ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸}}</ref> |
||
|{{وسطچین}}بهمن ۱۳۵۷ – دی ۱۳۸۴ |
|{{وسطچین}}بهمن ۱۳۵۷ – دی ۱۳۸۴ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[وزارت رفاه و تأمین اجتماعی ایران|وزارت رفاه]]<ref name=":3" |
|{{flagicon|Iran}} [[وزارت رفاه و تأمین اجتماعی ایران|وزارت رفاه]]<ref name=":3"/> |
||
|{{وسطچین}}دی ۱۳۸۴ – تیر ۱۳۸۶ |
|{{وسطچین}}دی ۱۳۸۴ – تیر ۱۳۸۶ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[سازمان تربیت بدنی]]<ref name="manager" |
|{{flagicon|Iran}} [[سازمان تربیت بدنی]]<ref name="manager"/> |
||
|{{وسطچین}}تیر ۱۳۸۶ – دی ۱۳۸۹ |
|{{وسطچین}}تیر ۱۳۸۶ – دی ۱۳۸۹ |
||
|- |
|- |
||
|{{flagicon|Iran}} [[وزارت ورزش و جوانان]]<ref name="manager" |
|{{flagicon|Iran}} [[وزارت ورزش و جوانان]]<ref name="manager"/> |
||
|{{وسطچین}}دی ۱۳۸۹ – هماکنون |
|{{وسطچین}}دی ۱۳۸۹ – هماکنون |
||
|- |
|- |
||
خط ۷۷۱: | خط ۷۶۹: | ||
== درآمدزایی و داراییها == |
== درآمدزایی و داراییها == |
||
باشگاه استقلال با وجود حرفهای بودن ظاهری در عمل برخلاف باشگاههای حرفهای واقعی درآمدزا نیست چرا که به دلیل دولتی و غیر حرفهای بودن ساختار فوتبال ایران، استقلال با وجود داشتن طرفداران فراوان و امکان درآمدزایی بالقوه، از اصلیترین راههای درآمدزایی محروم<ref name=":12" |
باشگاه استقلال با وجود حرفهای بودن ظاهری در عمل برخلاف باشگاههای حرفهای واقعی درآمدزا نیست چرا که به دلیل دولتی و غیر حرفهای بودن ساختار فوتبال ایران، استقلال با وجود داشتن طرفداران فراوان و امکان درآمدزایی بالقوه، از اصلیترین راههای درآمدزایی محروم<ref name=":12"/> و همواره بهطور مستقیم وابسته به بودجه دولتی خود است.<ref name=":26"/> |
||
سازمان صدا و سیما به عنوان تنها تلویزیون دولتی ایران همواره به شکل اختصاصی و انحصاری بازیهای باشگاه استقلال را پخش میکند و با وجود درآمد سرشاری که از این طریق دارد<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=|عنوان=صداوسیما حق پخش را نمیدهد، بدون فوتبال هم میمیرد|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waHysRgI|نشانی=https://iranwire.com/fa/features/23752|ناشر=ایران وایر|زبان=|تاریخ بازدید=۲۸ دسامبر ۲۰۱۷|تاریخ بازبینی=|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> به بهانه دولتی بودن این باشگاه از پرداخت حق پخش سر باز زده و تلاشهای مدیران مختلف باشگاه برای دریافت حق پخش در طی سالهای اخیر بینتیجه مانده و بدین ترتیب باشگاه استقلال از درآمدزایی از طریق اصلیترین منبع درآمد یک باشگاه حرفهای بازماندهاست. |
سازمان صدا و سیما به عنوان تنها تلویزیون دولتی ایران همواره به شکل اختصاصی و انحصاری بازیهای باشگاه استقلال را پخش میکند و با وجود درآمد سرشاری که از این طریق دارد<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=|عنوان=صداوسیما حق پخش را نمیدهد، بدون فوتبال هم میمیرد|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waHysRgI|نشانی=https://iranwire.com/fa/features/23752|ناشر=ایران وایر|زبان=|تاریخ بازدید=۲۸ دسامبر ۲۰۱۷|تاریخ بازبینی=|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> به بهانه دولتی بودن این باشگاه از پرداخت حق پخش سر باز زده و تلاشهای مدیران مختلف باشگاه برای دریافت حق پخش در طی سالهای اخیر بینتیجه مانده و بدین ترتیب باشگاه استقلال از درآمدزایی از طریق اصلیترین منبع درآمد یک باشگاه حرفهای بازماندهاست. |
||
=== داراییها === |
=== داراییها === |
||
مجموعه ورزشی تاج تا پیش از انقلاب ایران دارای ۵ باشگاه ورزشی در تهران و ۶۶ باشگاه در شهرستانها بود.<ref name=":2" |
مجموعه ورزشی تاج تا پیش از انقلاب ایران دارای ۵ باشگاه ورزشی در تهران و ۶۶ باشگاه در شهرستانها بود.<ref name=":2"/> تاج همچنین در کشورهای ترکیه (با نام [[:tr:Taçspor|باشگاه تاجاسپور]])<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=۵ مه ۲۰۱۵|عنوان=راز کمپ ۲ هزار میلیاردی استقلال در ترکیه|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waHzxRdD|نشانی=https://www.isna.ir/news/94021508270/راز-کمپ-2-هزار-میلیاردی-استقلال-در-ترکیه|ناشر=[[ایسنا]]|زبان=|تاریخ بازدید=۱۰ ژانویه ۲۰۱۸|تاریخ بازبینی=|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> و قطر نیز دارای باشگاههایی بود که با انقلاب ایران این اماکن از مالکیت باشگاه خارج شدند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|نشانی=http://www.khabaronline.ir/detail/415099/sport/sport-management|عنوان=ماجرای زمین ۲ هزار میلیاردی استقلال این بار به روایت سفیر پیشین ایران در ترکیه|بازبینی=۱۰ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=خبرآنلاین|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20180724035155/https://www.khabaronline.ir/detail/415099/sport/sport-management|تاریخ بایگانی=۲۴ ژوئیه ۲۰۱۸|dead-url=no}}</ref> باشگاههای تاج در تهران شامل کاخ مرکزی تاج در خیابان بهارستان، باشگاه ورزشی [[پله (بازیکن فوتبال)|پله]] در خیابان نظام آباد، کلوپ بانوان تاج در خیابان لسآنجلس (حجاب کنونی)، کلوپ تنیس تاج در [[خیابان ولیعصر|خیابان پهلوی]] (ولیعصر فعلی) و کلوپ رضا پهلوی در نازیآباد بودند. تاج همچنین دارای دو فروشگاه ورزشی در تهران در خیابانهای شاهرضا و بهارستان بود. با انقلاب ایران و در روز ۲۸ بهمن ۱۳۵۷ کاخ مرکزی تاج و سایر اماکن متعلق به باشگاه تاج به تصرف کمیتههای انقلاب درآمدند<ref name=":2"/> مکانهای ورزشی در اختیار سازمان تربیت بدنی قرار گرفت و اماکن اداری یا خدماتی دیگر همچون فروشگاه ورزشی باشگاه به ارگانهایی مانند سازمان تبلیغات اسلامی واگذار گردید.<ref name=":19">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۳ بهمن ۱۳۸۹|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waIDk979|نشانی=http://www.afkarnews.ir/بخش-ورزشی-7/18411-ساختمان-پرماجرای-تربیت-بدنی-استان-تهران|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=ساختمان پرماجرای تربیتبدنی استان تهران|وبگاه=افکارنیوز}}</ref> تلاشهای باشگاه استقلال برای بازپسگیری این اماکن تا به حال موفق نبودهاست. باشگاه استقلال در تیر ۱۳۸۸، با پرداخت ۲ میلیارد تومان مالک ۱٪ از سهام [[بانک تات]] شد،<ref>{{یادکرد|تاریخ=۱ مرداد ۱۳۸۸|صفحه=صفحهٔ ۱۹| عنوان = سرخط خبرها|نشریه=[[اعتماد ملی (روزنامه)|روزنامه اعتماد ملی]]|شماره=شماره ۹۷۵}} «دو باشگاه پرسپولیس و استقلال هر یک با پرداخت ۲ میلیارد تومان یک درصد از سهام بانک تازهتأسیس تات را خریداری کردند. پول خرید این سهام از سوی سازمان تربیت بدنی پرداخت شده.»</ref> این کار در آغاز با استقبال کارشناسان روبرو شد و اقدامی جهت سودآوری آینده باشگاه دانستهشد.<ref>{{یادکرد|تاریخ=۷ آبان ۱۳۸۸|صفحه=صفحهٔ ۱|نویسنده=شهبازی، نعمتالله| عنوان = در حاشیه سرمایهگذاری استقلال و پرسپولیس در بانک تات؛ ایجاد زیرساختهای اقتصادی لازمه موفقیت باشگاههای مردمی|نشریه=روزنامه ورزشی گل|شماره=شماره ۱۰۷۵}}</ref> در پایان ۱۳۸۸، استقلال به دلیل اختلافهای مدیریتی سهمش را با ۱۸٪ سود واگذار کرد.<ref>{{یادکرد|تاریخ=۲۷ اسفند ۱۳۸۸|صفحه=صفحهٔ ۸| عنوان = باز هم فرصتسوزی در ورزش کشور؛ اختلافات مدیران دولتی موجب خروج بخش ورزش از یک بانک خصوصی شد|نشریه=روزنامه ورزشی گل|شماره=شماره ۱۱۸۵}}</ref> |
||
در حال حاضر باشگاه استقلال مالک بخشهای ورزشی [[مجموعه ورزشی شهید کشوری|مجموعه شهید کشوری]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waIHYgDr|نشانی=http://www.varzesh3.com/news/1003982/واگذاری-قطعی-ورزشگاه-کشوری-به-استقلال-تهران|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=واگذاری قطعی ورزشگاه کشوری به استقلال تهران|بازبینی=۱۰ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=[[ورزش سه]]}}</ref> و [[کمپ ناصر حجازی]] است. در روز ۱۶ تیر ۱۳۸۷، کلنگ کمپ اختصاصی باشگاه استقلال در [[پارک ارم]] تهران به زمینخورد<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8705190830|عنوان=مناقصه برای ساخت کمپ استقلال |تاریخ بازدید=۴ آبان ۱۳۸۷|تاریخ=۵ تیر ۱۳۸۷|ناشر=[[خبرگزاری فارس]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6waIW4PZ7 | تاریخ بایگانی = ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> و [[علی فتحاللهزاده]]، مدیرعامل آن زمان استقلال اعلام کرد که ارزش این کمپ ۷۰ میلیارد تومان است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/News/?id=60557|عنوان=کلنگ آبی برای چندمین بار به زمینخورد |تاریخ بازدید=۴ آبان ۱۳۸۷|ناشر=[[همشهریآنلاین]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6waIaJuKk | تاریخ بایگانی = ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> در پایان در بهار ۱۳۹۰ فتحاللهزاده کمپ اختصاصی باشگاه را افتتاح کرد. کمپ اختصاصی استقلال تهران به یاد و نام بازیکن و مربی سابق استقلال، ناصر حجازی نامگذاری شدهاست که این امر در مواقعی باعث اعتراض خانواده وی نیز شدهاست.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=همشهری آنلاین|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waIashsY|نشانی=http://hamshahrionline.ir/details/173898|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=نام حجازی را از کمپ استقلال بردارید|بازبینی=۲۷ نوامبر ۲۰۱۷}}</ref> |
در حال حاضر باشگاه استقلال مالک بخشهای ورزشی [[مجموعه ورزشی شهید کشوری|مجموعه شهید کشوری]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waIHYgDr|نشانی=http://www.varzesh3.com/news/1003982/واگذاری-قطعی-ورزشگاه-کشوری-به-استقلال-تهران|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=واگذاری قطعی ورزشگاه کشوری به استقلال تهران|بازبینی=۱۰ ژانویه ۲۰۱۸|وبگاه=[[ورزش سه]]}}</ref> و [[کمپ ناصر حجازی]] است. در روز ۱۶ تیر ۱۳۸۷، کلنگ کمپ اختصاصی باشگاه استقلال در [[پارک ارم]] تهران به زمینخورد<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8705190830|عنوان=مناقصه برای ساخت کمپ استقلال |تاریخ بازدید=۴ آبان ۱۳۸۷|تاریخ=۵ تیر ۱۳۸۷|ناشر=[[خبرگزاری فارس]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6waIW4PZ7 | تاریخ بایگانی = ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> و [[علی فتحاللهزاده]]، مدیرعامل آن زمان استقلال اعلام کرد که ارزش این کمپ ۷۰ میلیارد تومان است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/News/?id=60557|عنوان=کلنگ آبی برای چندمین بار به زمینخورد |تاریخ بازدید=۴ آبان ۱۳۸۷|ناشر=[[همشهریآنلاین]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6waIaJuKk | تاریخ بایگانی = ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref> در پایان در بهار ۱۳۹۰ فتحاللهزاده کمپ اختصاصی باشگاه را افتتاح کرد. کمپ اختصاصی استقلال تهران به یاد و نام بازیکن و مربی سابق استقلال، ناصر حجازی نامگذاری شدهاست که این امر در مواقعی باعث اعتراض خانواده وی نیز شدهاست.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=همشهری آنلاین|پیوند بایگانی=http://www.webcitation.org/6waIashsY|نشانی=http://hamshahrionline.ir/details/173898|تاریخ بایگانی=۱۹ ژانویه ۲۰۱۸|عنوان=نام حجازی را از کمپ استقلال بردارید|بازبینی=۲۷ نوامبر ۲۰۱۷}}</ref> |
||
خط ۸۴۵: | خط ۸۴۳: | ||
{{دادههای کتابخانهای}} |
{{دادههای کتابخانهای}} |
||
{{portal bar|استقلال تهران|فوتبال|ورزش|تهران|ایران}} |
{{portal bar|استقلال تهران|فوتبال|ورزش|تهران|ایران}} |
||
{{مربیان لیگ برتر فوتبال ایران}} |
|||
[[رده:باشگاه استقلال]] |
[[رده:باشگاه استقلال]] |
||
[[رده:باشگاههای فوتبال ایران|استقلال تهران]] |
[[رده:باشگاههای فوتبال ایران|استقلال تهران]] |
نسخهٔ ۸ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۲۳:۴۱
نام کامل | باشگاه فرهنگی ورزشی استقلال ایران | ||
---|---|---|---|
لقب(ها) | آبیهای پایتخت[۱] پسران آبی[۲] تاج آبیپوشان[۳] اساس[۴] غول آبی آسیایی[۵] | ||
تاریخ بنیانگذاری | ۴ مهر ۱۳۲۴ (۷۸ سال پیش)[۶] با نام دوچرخهسواران | ||
نام ورزشگاه | ورزشگاه آزادی | ||
گنجایش | ۷۸٬۱۱۶ نفر[۷] | ||
مالک | وزارت ورزش و جوانان | ||
مدیرعامل | امیرحسین فتحی | ||
سرمربی | آندرهآ استراماچونی | ||
لیگ | لیگ برتر خلیج فارس | ||
۹۸–۱۳۹۷ | سوم | ||
وبگاه | |||
| |||
باشگاه فوتبال استقلال ایران که بهطور خلاصه استقلال ایران، استقلال تهران و استقلال نیز نامیده میشود یک باشگاه فوتبال حرفهای[۸][۹] در ایران است که در چهارم مهر ۱۳۲۴ در شهر تهران بنیانگذاری شد. استقلال تا پیش از انقلاب ایران در ابتدا دوچرخهسواران و سپس تاج نام داشت.[۱۰]
استقلال بازیهای خانگی خود را در ورزشگاه آزادی در غرب تهران انجام میدهد. این باشگاه در حال حاضر در لیگ برتر و جام حذفی ایران شرکت میکند و کهنترین تیم هر دوی این جامها است. رقبای اصلی استقلال در این دو جام تیمهای پرسپولیس از تهران و سپاهان و ذوب آهن از اصفهان هستند. استقلال با هشت قهرمانی در لیگهای فوتبال ایران،[۱۱] دومین تیم پرافتخار لیگهای سراسری ایران و با هفت قهرمانی پرافتخارترین تیم جام حذفی ایران است.[۱۲]
این باشگاه تا پیش از برگزاری رقابتهای سراسری فوتبال در ایران در دهه ۱۳۵۰ خورشیدی و سپستر در زمان جنگ ایران و عراق در دهه ۱۳۶۰، در جامهای استان تهران، جام باشگاهها و جام حذفی تهران بازی میکرد. رقبای اصلی باشگاه در آن جامها در ابتدا تیمهای شاهین و دارایی و بعدتر تیمهای پاس و پرسپولیس بودند. این باشگاه با چهارده قهرمانی در جام باشگاههای تهران پرافتخارترین تیم این جام و با چهار قهرمانی در جام حذفی باشگاههای تهران دومین تیم پر افتخار این جام محسوب میشود. یک قهرمانی در سوپر جام تهران ۱۳۷۳ دیگر قهرمانی استانی این باشگاه است و در مجموع استقلال با نوزده قهرمانی پرافتخارترین تیم جامهای استان تهران است.
استقلال در ده فصل اخیر هشت بار جواز حضور در لیگ قهرمانان آسیا را کسب کردهاست. این باشگاه با دو قهرمانی در جام باشگاههای آسیا (مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۹۷۰ و جام باشگاههای آسیا ۹۱–۱۹۹۰) و دو نائب قهرمانی (جام باشگاههای آسیا ۹۲–۱۹۹۱ و جام باشگاههای آسیا ۹۹–۱۹۹۸) و دو مقام سومی (مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۹۷۱ و جام باشگاههای آسیا ۰۲–۲۰۰۱) پُرافتخارترین باشگاه فوتبال ایران در رقابتهای آسیایی و سومین باشگاه پرافتخار قاره آسیا است.[۱۳][۱۴] فدراسیون بینالمللی تاریخ و آمار فوتبال این باشگاه را پس از الهلال عربستان و یوکوهاما مارینوس ژاپن، سومین باشگاه برتر فوتبال آسیا در قرن بیستم اعلام کردهاست.[۱۵]
استقلال از پرطرفدارترین تیمهای ایران است و در رقابتهای لیگ برتر ایران و لیگ قهرمانان آسیا بازیهای خانگی این تیم معمولاً در میان بازیهای پر تماشاگر فصل هستند و در فصول اخیر این مسابقات استقلال بارها رکورد میانگین بیشترین تماشاگران بازیهای خانگی را به خود اختصاص دادهاست. رکورد پرتماشاگرترین بازی جام باشگاههای آسیا و لیگ برتر ایران تا پایان ۲۰۱۹ نیز در اختیار استقلال است.
پرویز خسروانی از مؤسسان نخستین باشگاه و مالک آن تا پیش از انقلاب بود و بعد از انقلاب در حالی که در ابتدا سعی بر مصادره یا انحلال این باشگاه توسط گروههای سیاسی مختلف بود، در نهایت با تلاش عنایتالله آتشی نماینده سازمان تربیت بدنی دولت وقت در امور مربوط به سازمان ورزشی و فرهنگی تاج و تعدادی از بازیکنان پیشین و آن زمان استقلال به ویژه منصور پورحیدری، این باشگاه با تغییر نام و نشانواره از انحلال نجات یافت و به صورت رسمی تحت مالکیت سازمان تربیت بدنی درآمد هرچند که در این راه تمامی داراییهای خود را از دست داد. با انحلال سازمان تربیت بدنی در ۱۳۸۹ و تأسیس وزارت ورزش و جوانان، مالکیت این باشگاه نیز به این وزارتخانه رسید. برند باشگاه استقلال نیز در ۱۳۹۲ و در دهمین جشنواره ملی قهرمانان صنعت ایران به عنوان یکی از ۱۰۰ برند برتر ایران شناخته شد.[۱۶]
پیشینه
۵۷–۱۳۲۴: دوچرخهسواران و تاج
در ۱۳۲۴ تعدادی از دوچرخهسواران باسابقه و دارای عناوین قهرمانی در کشور تصمیم گرفتند با ایجاد مرکزی برای گردهماییهای دوستانه، پایههای یک تشکل صنفی را برپا کنند و کلوپ دوچرخهسواران در ۴ مهر ۱۳۲۴ توسط آنان در تهران و در دفتری در خیابان فردوسی تأسیس شد، این باشگاه در ابتدا فقط مختص دوچرخهسواری بود. اما بعدها رشتههای دیگر از جمله فوتبال نیز به فعالیتهای باشگاه اضافه شدند.[۱۷] پنج ماه بعد و در اسفند همان سال، بازیکنانی همچون چون علی داناییفرد، پطروس باباجان، حسین حراجچی، احمد صمدیان، پیر کارلو، حسنعلی منصور، تفرشی، پرویز عمواوغلی، محمد جاودان با ادغام دو تیم نادر به سرپرستی محمد جاودان و تیم شهاب به سرپرستی پرویز عمواوغلی، تیم فوتبال کلوپ دوچرخهسواران را تشکیل دادند[۱۸] و بدین ترتیب باشگاه فوتبال دوچرخهسواران آغاز به فعالیت کرد. از میان بازیکنان آن زمان باشگاه علی داناییفرد به عنوان مربی انتخاب شد.[۱۹]
در ۳۱ فروردین ۱۳۲۵ نخستین بازی فوتبال تاریخ باشگاه دوچرخهسواران انجام شد، این بازی که یک بازی دوستانه با تیم گیو بندرانزلی بود با نتیجه ۱–۰ به سود تیم دوچرخهسواران پایان یافت.[۱۸] نخستین بازی رسمی تاریخ این باشگاه نیز در آذر ۱۳۲۵ در هفته اول جام باشگاههای تهران ۱۳۲۵ برگزار شد که برابر تیم سرباز با نتیجه ۱–۳ شکست خورد.[۲۰] دوچرخهسواران در پایان مسابقات آن فصل و در اولین فصل حضورش در مسابقات رسمی، در هر دو جام باشگاهی و حذفی تهران به فینال رسید اما با شکست در فینالها در برابر تیمهای سرباز[۲۱] و دارایی[۲۲] در هر دو جام دوم شد. فصل بعد و در خرداد ۱۳۲۷ این باشگاه قهرمان مسابقات جام حذفی تهران ۲۷–۱۳۲۶ شد که این قهرمانی نخستین عنوان رسمی دوچرخهسواران است.[۲۰][۲۳] در مهر ۱۳۲۸ و با توافق بین پرویز خسروانی، از اعضای هیئت مؤسسین و مدیر آن زمان باشگاه و مدیران تیم سرباز، این تیم منحل شد و بازیکنانش به تیم دوچرخهسواران پیوستند که این کار قدرت دوچندانی به تیم بخشید.[۱۸][۲۰]
در زمستان ۱۳۲۸ پرویز خسروانی به تنهایی امتیاز باشگاه دوچرخهسواران را در اختیار گرفت[۲۴] و سپس دست به تغییر نام باشگاه زد چرا که باشگاه دوچرخهسواران حالا در چندین رشته ورزشی فعال بود و نام دوچرخهسواران دیگر مناسب چنین باشگاهی نبود.[۲۵] در تاریخ یک اسفند ۱۳۲۸ نام باشگاه بعد از بحث و رایگیری بین اعضای هیئتمدیره و با توصیه بازیکنان نظامی باشگاه همچون محمد خاتم، حسین سرودی و همچنین پرویز خسروانی، به باشگاه فوتبال تاج تهران تغییر کرد و به ثبت رسید.[۲۰][۲۵][۲۶] اعضای هیئت مدیره در هنگام تغییر نام باشگاه عبارت بودند از: پرویز عمواوغلی، گرائیلی، ملکی، علی داناییفرد و سیدآقا جلالی.[۲۵] همچنین در تابستان ۱۳۲۹ تیم تاج با دعوت انجمن ملی المپیک افغانستان[۲۷] به این کشور سفر و در جام استقلال افغانستان در شهر کابل شرکت کرد و در یکی از بازیهای این جام تیم ملی افغانستان را ۳–۲ شکست داد.[۲۸] این نخستین سفر یک تیم باشگاهی ایرانی به خارج از کشور بود.[۱۸] در اسفند ۱۳۲۹ نخستین دوره بازیهای آسیایی در دهلینو برگزار شد و از ۶۴ ورزشکار کاروان ایران ۲۲ نفر از اعضای تیم تاج بودند از جمله ستارگان تیم فوتبال تاج، عارف قلیزاده، محمود بیاتی، نادر افشارعلوینژاد، پرویز کوزهکنانی و ژرژ مارکاریان.[۱۸]
در سالهای ابتدایی دهه ۱۳۳۰، باشگاه تاج دچار اختلافات داخلی شد و این اختلافات باعث شدند تا تعدادی از بازیکنان و مربی تیم به تیم نادر بپیوندند.[۱۸] خاتم و سرودی نیز با خسروانی و جاه طلبیهایش به مشکل برخوردند و تاج را ترک کردند.[۲۰] مجموع این اتفاقات باعث شدند تا برای چند فصل تاج در مسابقات باشگاههای تهران شرکت نکند و دست تیم از جامهای قهرمانی کوتاه بماند. در نیمه دوم این دهه با بازگشت داناییفرد و تعدادی از بازیکنان جدا شده، تاج مجدداً موفق به فتح جام باشگاهها و حذفی تهران شد و در ۱۳۳۵ و ۱۳۳۷ توانست هر دو جام باشگاهها و حذفی تهران را همزمان فتح کند. در شهریور ۱۳۳۶ تاج به عنوان نماینده تهران در مسابقات قهرمانی ایران که در اصفهان برگزار شد شرکت کرد و با برتری بر رقبا قهرمان ایران شد. آنها در دیدار فینال با نتیجه ۰–۳ تیم تبریز را مغلوب کردند.[۱۸]
مسن شدن بازیکنان اصلی و ظهور رقبای جدید از جمله تیم پاس که تعدادی از بازیکنان نظامی باشگاه از جمله حسن حبیبی، حشمت مهاجرانی و محمد رنجبر را به خدمت گرفت باعث شدند تا تیم تاج در سالهای نخستین دهه ۱۳۴۰ موفقیت خاصی کسب نکند[۱۸] و در مسابقات جام باشگاههای تهران همواره در میانههای جدول متوقف شود. در نیمه دوم این دهه باشگاه دستخوش تغییراتی شد، زدراکو رایکوف در اسفند ۱۳۴۸ جانشین علی داناییفرد شد تا وی بعد از بیش از دو دهه مربیگری در تاج از این پست کنار رود و فصل نوینی در تاریخ باشگاه تاج رقم بخورد.[۱۸] رایکوف در نخستین قدم جوانگرایی را در دستور کار خود قرار داد و سپس سیستم تیم را از ۴-۲-۴ سنتی فوتبال ایران به سیستم مدرن ۳-۳-۴ تغییر داد[۲۹] تا در بهار ۱۳۴۹ تاج با سیمایی نوین قدم به مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا بگذارد. تیم تاج که در ورزشگاه امجدیه میزبان این مسابقات بود موفق شد بدون شکست خوردن قهرمان شود. آنها در دیدار فینال این مسابقات در حالی که با یک گل از هاپوئل، حریف اسرائیلی خود عقب بودند در نهایت با گل غلام وفاخواه مساوی کردند و در وقتهای اضافه با گل مسعود معینی پیروز شدند تا جام قهرمانی آسیا در خانه بماند[۳۰] و یکی از باارزشترین عناوین قهرمانی تاریخ این باشگاه به دست آید.[۲۹] در زمستان ۱۳۴۹ تاج جام منطقهای ۱۳۴۹، نخستین جام باشگاهی سراسری ایران را باز هم بدون شکست فتح کرد، آنها در نیمهنهایی این مسابقات در دیداری جنجالی و پر حاشیه از سد پرسپولیس گذشتند و در فینال پاس را شکست دادند.[۳۱] در ادامه مسابقات آن فصل تاج در زمستان ۱۳۴۹ و بهار ۱۳۵۰ یک بار دیگر فاتح جام باشگاههای تهران شد.[۲۹]
تاج در فصل ۱۳۵۱ یک بار دیگر جام باشگاههای تهران را فتح کرد.[۱۸] جام باشگاههای تهران ۱۳۵۱ آخرین فصلی بود که تاج در این مسابقات شرکت کرد و از ۱۳۵۲ تیم تاج به مسابقات جام تخت جمشید پیوست[۳۲] و دور دوم مسابقات را در حالی فتح کرد که در نیم فصل نخست آن فصل از یازده بازی ده برد و یک تساوی کسب کرده بود اما در نیم فصل دوم که پس از برگزاری بازیهای آسیایی تهران ادامه یافت با افت مواجه شد ولی در نهایت دو هفته مانده به پایان فصل قهرمان شد.[۳۳] فصل بعد تاج نتوانست از مقام قهرمانیاش دفاع کند[۳۴] و در هفتههای پایانی فصل ۱۳۵۵ سرانجام رایکوف بعد از حدود هفت سال مربیگری از تاج کنار رفت و در ابتدا علی داناییفرد به شکل موقت[۱۹] و سپس ولادمیر جکیچ بهطور ثابت جانشینش شدند.[۳۵] باشگاه تاج در فصل ۱۳۵۷ موفق شد فاتح دومین دوره رقابتهای جام حذفی شود[۳۶] تا آخرین عنوان قهرمانی فوتبال سراسری ایران قبل از انقلاب ۱۳۵۷ را از آن خود کند. در شهریور همان سال و در حالی که از جام تختجمشید ۱۳۵۷ دوازده هفته گذشته بود و این باشگاه با یک امتیاز کمتر در تعقیب شهباز صدرنشین بود، با ملتهب شدن شرایط کشور و اوجگیری انقلاب ایران و تعطیلی این مسابقات از ادامه حضور در رقابتها بازماند.[۳۷]
۱۳۵۷–هماکنون: استقلال
پس از انقلاب ۱۳۵۷، کاخ مرکزی تاج، شبانه توسط کمیته انقلاب اسلامی تسخیر[۳۸][۳۹] و موزه باشگاه تاج مورد سرقت واقع شد و بسیاری از اماکن باشگاه تاج مانند فروشگاه و دفتر مرکزی از دست گردانندگان باشگاه خارج و به سازمانهایی همچون تربیت بدنی و تبلیغات اسلامی واگذار شدند.[۴۰] سپس در حالی که چند گروه مختلف سیاسی قصد مصادره باشگاه را داشتند[۴۱] و حسین فکری، سرپرست موقت سازمان تربیت بدنی به ۲۲ تن از بازیکنان تاج رضایتنامه داده و به آنان اعلام کرده بود که به هرجا دوست دارند میتوانند بروند،[۲۴] با تلاش و سماجت جمعی از بازیکنان آن زمان و سابق باشگاه همچون عنایتالله آتشی (از تیم بسکتبال تاج)، عباس کردنوری، حسن نظری، ناصر حجازی، جواد قراب، رضا عادلخانی، حسن روشن، مهدی کشاورز، قاضی شعار، هادی نراقی و به خصوص منصور پورحیدری و تعدادی از هواداران باشگاه از انحلال و مصادره تاج جلوگیری شد.[۴۱] سال بعد در حالی که تیم تاج قصد داشت در مسابقات جام شهید اسپندی شرکت کند، برگزارکنندگان مسابقات از حضور این تیم با نام تاج جلوگیری کردند و اعلام کردند که تاج یک مجموعهٔ ورزشی مانند امجدیه است و به عنوان یک تیم ورزشی در مسابقات پذیرفته نمیشود.[۴۲] با مشورت برخی از بازیکنان قدیمی و نزدیکان باشگاه از جمله منصور پورحیدری، سیدآقا جلالی، بهرام صفت، پدر حسن روشن و عنایتالله آتشی چند نام همچون استقلال و آزادی و تختی پیشنهاد شدند و در نهایت در بیستم فروردین ۱۳۵۸ نام استقلال برگزیده شد و نام باشگاه به باشگاه فوتبال استقلال تهران، تغییر[۴۱] و باشگاه در جام شهید اسپندی شرکت کرد اما به هر صورت در میانههای برگزاری جام از ادامه مشارکت استقلال جلوگیری شد.[۴۳]
با جوانگرایی مربیان پیشین و سازندگی تیمهای پایه، باشگاه در سالهای پایانی دهه ۱۳۵۰ و نخستین دهه ۱۳۶۰ چندان ترکیب اصلی خود را عوض نکرد و از فصل ۱۳۵۸ به دلیل عدم برگزاری مسابقات سراسری به مسابقات استانی جام باشگاههای تهران بازگشت اما این مسابقات در هر دو فصل ۱۳۵۸ و ۱۳۵۹ ناتمام ماندند.[۴۴] منصور پورحیدری بازیکن و مربی سابق باشگاه در فصل ۱۳۵۹ برای نخستین بار پست سرمربیگری باشگاه را بر عهده گرفت،[۴۵] در نیمه نخست دهه ۱۳۶۰ استقلال دو بار در سالهای ۱۳۶۲ و ۱۳۶۴ جام باشگاههای تهران را فتح کرد که قهرمانی این تیم در فصل ۱۳۶۲ نخستین قهرمانیاش با نام نوین استقلال بود.[۱۸] در سالهای ابتدایی دهه ۱۳۶۰ پست مربیگری در استقلال بارها دست به دست شد به گونهای که در ۱۳۶۳ فریدون عسگرزاده به مدت پانزده روز و در ۱۳۶۴ حسن حبیبی به مدت ۴۵ روز این سمت را بر عهده داشتند.[۴۶] پست مدیریت باشگاه نیز میان کارمندان سازمان تربیت بدنی دست به دست شد؛ به عنوان نمونه نادر فریادشیران که در ۱۳۶۴ دروازهبان ذخیره راهآهن بود به دلیل کارمند بودن در سازمان تربیت بدنی همزمان مدیریت باشگاه را نیز بر عهده داشت.[۲۴] اما از ۱۳۶۸ و با تغییر در مدیریت سازمان تربیت بدنی،[۴۷] سیستم مدیریت استقلال نیز عوض شد و ثباتی که این تغییر با خود به همراه آورد[۲۴] باعث شد تا یکی از درخشانترین دورانهای باشگاه استقلال رقم بخورد. آنها در آن ابتدا در چهارمین دوره لیگ قدس که نخستین مسابقات سراسری باشگاهی در ایران پس از انقلاب ۱۳۵۷ بود قهرمان شدند؛[۴۸] استقلال در دیدار فینال این مسابقات پرسپولیس را شکست داد.[۴۹] سپس در ۱۳۶۹ به عنوان نماینده ایران راهی جام باشگاههای آسیا ۹۱–۱۹۹۰ شدند و در حالی که این مسابقات به دلیل جنگ خلیج فارس به تعویق افتاده بود[۵۰] سرانجام در تابستان ۱۳۷۰ مرحله نهاییاش به میزبانی بنگلادش برگزار شد و استقلال در دیدار فینال با پیروزی برابر لیائونینگ از چین موفق شد برای دومین بار قهرمان جام باشگاههای آسیا شود تا نخستین و تا به امروز تنها تیم ایرانی باشد که توانستهاست بیش از یک بار قهرمانی در جامهای رسمی بینالمللی را تجربه کند. در این بازیها استقلال باز هم بیشکست ماند[۵۰] و صمد مرفاوی هم با شش گل زده آقای گل این مسابقات شد.[۵۱]
در ۱۳۷۰ استقلال یک بار دیگر حضور در فینال جام باشگاههای آسیا را تجربه کرد که در گام آخر در ضربات پنالتی مغلوب تیم الهلال عربستان سعودی شد و از دستیابی به سومین قهرمانی قارهای بازماند.[۵۲] سال بعد و در جام آزادگان ۱۳۷۱ در حالی که استقلال در گروه خود سوم و در جدول کلی مسابقات پنجم شده بود، به دلیل سهمیهبندی استانی آن لیگ و تعدد تیمهای تهرانی مجبور به حضور در مسابقات سوپر جام تهران شد تا جواز حضور در دوره بعدی جام آزادگان را کسب کند و به دنبال عدم موفقیت در آن مسابقات و پر بودن سهمیه تیمهای تهرانی در لیگ دسته دوم به لیگ دسته سوم فرستاده شد تا یکی از نقاط تاریک تاریخ این باشگاه رقم بخورد.[۵۳] در نیمه دوم این دهه نیز استقلال یک بار دیگر و این بار در مقابل تیم ژاپنی جوبیلو ایواتا در بازی فینال مغلوب شد و برای دومین بار به مقام نایب قهرمانی جام باشگاههای آسیا رسید.[۵۴]
در ابتدای دهه ۱۳۸۰ دوران طولانی مربیگری منصور پورحیدری در استقلال به پایان رسید[۵۵] و شاگردان و دستیاران این مربی شامل پرویز مظلومی، امیر قلعهنویی و صمد مرفاوی در چند نوبت مربیگری استقلال را در این دهه به عهده گرفتند[۵۶] و به ویژه قلعهنویی دوران موفقی را با این تیم سپری کرد. وی دو بار و در حالی که تنها بعد از پایان فصل به عنوان مربی باشگاه انتخاب شده بود موفق شد جام حذفی را در فصلهای ۸۱–۱۳۸۰ و ۸۷–۱۳۸۶ فتح کند و دو بار نیز موفق به فتح لیگ نوین و حرفهای فوتبال ایران که از ابتدای دهه ۱۳۸۰ پایهگذاری شده بود[۵۷] شد تا تمامی قهرمانیهای استقلال در لیگ در این دهه تحت هدایت این مربی به دست آیند. هرچند تیم استقلال در طی این دهه بارها در هفته یا هفتههای آخر از دستیابی به عنوان قهرمانی در لیگ حرفهای ایران بازماند.[۵۸][۵۹] در زمستان ۱۳۸۵ کوتاهی مسئولان باشگاه استقلال در ارسال به موقع فهرست بازیکنان به کنفدراسیون فوتبال آسیا باعث شد که این کنفدراسیون استقلال را از لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۰۷ کنار بگذارد تا یکی از بزرگترین اشتباهات مدیریتی تاریخ این باشگاه رقم بخورد.[۱۸]
دهه ۱۳۹۰ نیز با فتح جام حذفی ۹۱–۱۳۹۰ و در ادامه لیگ برتر ۹۲–۱۳۹۱ شروع شد و استقلال در ادامه و در فصل ۹۳–۱۳۹۲ موفق شد بعد از سالها غیبت در مراحل پایانی لیگ قهرمانان آسیا تا مرحله نیمهنهایی این مسابقات صعود کند ولی در برابر تیم سئول از کره جنوبی مغلوب شد و از راهیابی به دیدار پایانی این مسابقات بازماند.[۶۰] پس از ناکامی متوالی مربیان ایرانی در هدایت این تیم به عنوان قهرمانی لیگ برتر ایران، در میانه دهه ۱۳۹۰ سرانجام مدیران باشگاه استقلال سیاست استخدام بازیکنان سابق باشگاه به عنوان مربی را کنار گذاشتند و بعد از پانزده سال یک مربی خارجی، وینفرید شفر را به عنوان مربی این تیم برگزیدند[۶۱] و وی موفق شد تا در نخستین فصل حضورش در استقلال عنوان قهرمانی در جام حذفی را برای این تیم به ارمغان آورد.[۶۲] دوران حضور شفر در استقلال کوتاه بود و به دنبال نتایج ضعیف با استقلال در دومین فصل حضورش از سمت خود برکنار شد تا آندرهآ استراماچونی ایتالیایی جانشین وی شود و بدین ترتیب برای نخستین باز یک مربی که سابقه مربیگری در سری آ را دارد در استقلال مشغول به کار شود.[۶۳]
نشانواره و نمادها
نشانواره
باشگاه استقلال در طی تاریخش پنج نشانواره مختلف داشتهاست که دو نشانواره متعلق به پیش از انقلاب و سه نشانواره مربوط به بعد از انقلاب هستند.[۶۴] با توجه به نام اولیه باشگاه، نشانواره نخستین تیم نشانگر ورزش دوچرخهسواری بود اما با تغییر نام باشگاه به تاج در ۱۳۲۸، نشانواره این باشگاه نیز تغییر کرد، بدین ترتیب نشانواره باشگاه با الهام از نام نوین تیم به تاج سلطنتی دودمان پهلوی و دو حلقه در هم تنیده در هر طرفش تغییر یافت. نشانواره باشگاه به مدت ۲۸ سال ثابت و بدون تغییر بود تا اینکه بعد از انقلاب ۱۳۵۷ و تغییر اجباری نام تیم، نشانواره باشگاه نیز دستخوش تغییرات شد.
-
نشانواره دوچرخهسواران از سال ۱۳۲۴ تا ۱۳۲۸
-
نشانواره تاج از سال ۱۳۲۸ تا ۱۳۵۸
-
نشانواره استقلال از سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۷۰
-
نشانواره استقلال از ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۹ و از ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۶
-
نشانواره استقلال در فصل ۱۳۷۹–۸۰
-
نشانواره استقلال از ۱۳۸۶ بدین سو
نمادها
نام و نشانواره پیشین باشگاه، با الهام از تاج پهلوی، تاج بود و در بیشینه مدت فعالیت باشگاه تا پیش از انقلاب ایران، این تیم همین نام را داشت و هواداران این تیم نیز به تاجی معروف بودند. بعد از انقلاب، بازیکنان، دستاندرکاران و نزدیکان باشگاه مجبور شدند برای جلوگیری از انحلال باشگاه نام تیم را عوض کنند و از میان نامهای استفاده شده در شعارهای انقلابی آن سال، واژه استقلال را برگزیدند. صفحه رسمی فیفا نیز، در گزارشی که در سپتامبر ۲۰۰۹ در مورد استقلال منتشر کرد از این تیم با نام تاج ایران نام برد.[۶۵]
استقلال از ابتدای فصل ۸۷–۱۳۸۶ دو ستاره طلایی رنگ به نشانه دو قهرمانی در جام باشگاههای آسیا به نشانوارهاش افزود. این امر از همان ابتدا محل بحث و درگیری میان هوادران این تیم و سایر تیمها بود و در رسانهها نیر در مورد این دو ستاره نحوه نمایششان بر روی نشانواره استقلال بحثهای فراوانی درگرفت.[۶۶][۶۷][۶۸] با گذر سالها نزد هواداران و بازیکنان پیشین و کنونی استقلال قهرمانی در آسیا مترادف کسب ستاره قلمداد و تلاش برای قهرمانی در آسیا با کسب ستاره سوم همنام شد.[۶۹][۷۰][۷۱] بعدها کنفدراسیون فوتبال آسیا در حساب رسمیاش در شبکه اجتماعی اینستاگرام از نشانواره ستارهدار استقلال در سالگرد قهرمانی این تیم در آسیا استفاده کرد. این امر از سوی رسانهها به عنوان تأیید ستارههای نشانواره استقلال از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا تلقی شد.[۷۲] در حال حاضر سازمان لیگ فوتبال ایران و کنفدراسیون فوتبال آسیا هر دو از نشانواره ستارهدار استقلال برای نمایش نشانواره این تیم استفاده میکنند.[۷۳][۷۴]
رنگ و پوشاک
تیم فوتبال دوچرخهسواران از ابتدا با لباس آبی رنگ در مسابقات حاضر شد[۲۶][۷۵] و استقلال همچنان آبی میپوشد. از میان باشگاههای سطح اول ایران، استقلال و تیمهای همنامش همچون استقلال اهواز و استقلال خوزستان تنها تیمهایی هستند که آبی میپوشند؛ بدین ترتیب رنگ آبی به یکی از نمادهای این باشگاه تبدیل شده و آبیپوشان یکی از لقبهای باشگاه است.[۷۶]
تیم تاج در جام منطقهای ۱۳۴۹ با پیراهن آبی فیروزهای و شرت مشکی رنگ شرکت کرد[۷۷] اما قبل و بعد از آن رنگ آبی پیراهن باشگاه به ندرت دچار تغییر شدهاست. استقلال در مناسبتهای ویژهای همچون مرگ ناصر حجازی و غلامحسین مظلومی با پیراهن مشکی رنگ در میدانها حاضر شد.[۷۸][۷۹] لباس دوم استقلال بهطور تاریخی همواره سفید رنگ بوده اما در مسابقات جام علم که در بهار ۱۳۵۲ در شهر اهواز برگزار شد با لباس زرد رنگ[۸۰] و در بازیهای لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۳ با لباس نقرهای رنگ به عنوان لباس دوم به میدان رفت.[۸۱]
پوشاک
طرح لباس استقلال از ابتدا پیراهن آبی رنگ ساده بود و از ابتدای فعالیت باشگاه تا اواسط دهه ۱۳۶۰ لباس استقلال کمتر دچار تغییر میشد. تنها استثنا فصل ۶۱–۱۳۶۰ بود که استقلال با الهامگیری از پیراهن تیم ملی پرو در جام جهانی ۱۹۷۸ یک نوار مورب سفید رنگ به پیراهن خود افزود.[۸۲] این طرح پس از آن فصل دیگر تکرار نشد. در ابتدای دهه ۱۳۷۰ طرح اصلی لباس استقلال چندین بار عوض شد و لباس استقلال در ۱۳۷۰ در آخرین دوره مسابقات جام باشگاههای تهران دارای اشکال هندسی بود. از دهه ۱۳۸۰ بدین سو طرح پیراهن استقلال از سادگی درآمد و خطوط و طرحهای گرافیکی وارد طراحی پیراهن باشگاه شدند.[۸۳] همچنین استقلال به مناسبت بازیهای ویژهای همچون شهرآوردهای تهران و بازیهای لیگ قهرمانان آسیا لباسهایی را به تن کرده که فقط مخصوص آن بازی بودهاند و دیگر پس از آن با آن لباسها به میدان نرفت.[۸۴][۸۵]
پشتیبانان مالی و پوشاک
از ابتدای تأسیس باشگاه تا میانههای دهه ۱۳۶۰، استقلال بدون درج نشان تولیدکننده پوشاک به میدانها میرفت. از دهه ۱۳۶۰ بدین سو باشگاه استقلال اقدام به درج نماد تولیدکننده پوشاک بر روی پیراهن کرد از آن پس همواره شرکتهای مختلفی تولیدکننده اصلی پوشاک باشگاه بودهاند. عدم رعایت مالکیت فکری و جدی نگرفته شدن حق تکثیر[۸۶] باعث شدهاند که شرکتهای معتبر و بینالمللی تمایلی به قرارداد بستن با باشگاههای ایرانی از جمله استقلال نداشته باشند چرا که امکان فروش انحصاری محصولات خود را در بازار ایران ندارند. بدین ترتیب استقلال همواره با شرکتهای ایرانی یا شرکتهای بینالمللی کمتر شناخته شده قرارداد میبندد. این امر باعث متضرر شدن باشگاه نیز میشود چرا که قراردادهای تولید پوشاک استقلال همگی تنها تأمین کالا هستند و باشگاه در این زمینه درآمدزایی نقدی ندارد.[۸۷]
فصل | تولیدکننده پوشاک | پشتیبانان مالی اصلی پیراهن | |||
---|---|---|---|---|---|
۷۴–۱۳۲۴ | - | -
| |||
۷۵–۱۳۷۴ | عقیلی | ایراندا | بیمه آسیا | بیمه ایران[۸۸] | |
۷۶–۱۳۷۵ | پیچک | بیمه آسیا | |||
۷۷–۱۳۷۶ | بیمه آسیا | پاک | |||
۷۸–۱۳۷۷ | موتوژن | ||||
۷۹–۱۳۷۸ | بیمه آسیا | آترا[۸۹] | آدامس پرستو[۹۰] | ||
۸۰–۱۳۷۹ | ال جی[۹۱] | ||||
۸۱–۱۳۸۰ | دایی | ||||
۸۲–۱۳۸۱ | موتورسیکلت تلاش | ||||
۸۳–۱۳۸۲ | جورابان | آیوا[۹۲] | |||
۸۴–۱۳۸۳ | عقیلی | شارپ[۹۳] | |||
۸۵–۱۳۸۴ | آبیپوشان | ساژم[۹۴] | |||
۸۶–۱۳۸۵ | مجید | کفش ملی[۹۵] | لاستیک بارز | ایرانسل[۹۶] | |
۸۷–۱۳۸۶ | مؤسسه مالی و اعتباری شهر[۹۷] | یک و یک | فروشگاه شهروند[۹۸] | ||
۸۸–۱۳۸۷ | آلاشپورت | بازار مبل ایران[۹۹] | بازار موبایل ایران[۹۹] | سایپا[۱۰۰] | |
۸۹–۱۳۸۸ | بازار مبل ایران[۱۰۱] | بازار موبایل ایران[۱۰۱] | |||
۹۰–۱۳۸۹ | بانک شهر[۱۰۲] | بانک تات[۱۰۳] | |||
۹۱–۱۳۹۰ | شهرداری تهران[۱۰۴] | بانک شهر[۱۰۵] | |||
۹۲–۱۳۹۱ | سرزمین ایرانیان[۱۰۶] | سرمایهگذاری صدرا پاسارگاد[۱۰۷] | بانک رفاه[۱۰۸] | ||
۹۳–۱۳۹۲ | مجید | بازار مبل ایران[۱۰۹] | |||
۹۴–۱۳۹۳ | |||||
۹۵–۱۳۹۴ | ۳۶۱ درجه | ریرا[۱۱۰] | نمایندگی سامسونگ[۱۱۱] | همراه اول[۱۱۲] | فودلند[۱۱۳] |
۹۶–۱۳۹۵ | لی-نینگ | بیمه رازی[۱۱۴] | همراه اول[۱۱۵] | ||
۹۷–۱۳۹۶ | همراه اول[۱۱۶] | ایرانسل[۱۱۷] | |||
۹۸–۱۳۹۷ | ایرانسل[۱۱۸] | ||||
۹۹–۱۳۹۸ | آلاشپورت |
هواداران
بهطور تاریخی هواداران استقلال از میان طبقه متوسط[۱۱۹] و نخبه جامعه ایران بودند،[۱۲۰] نخستین دستههای این هواداران از میانههای دهه ۱۳۲۰ شکل گرفتند، با پایان جنگ جهانی دوم در ۱۳۲۴ مردم به عرصههای جدید اجتماعی متمایل شدند و علاقهمندان به ورزش، ورزش جدید و جذاب فوتبال را پیگیری میکردند. در همان زمان نیز با انحلال تیم توفان که پرتماشاگرترین تیم زمان خود بود، طرفداران این تیم به تیمهای دیگر از جمله دوچرخهسواران متمایل شدند[۱۲۱] و طرفداران فوتبال در تهران بین سه تیم تاج، دارایی و شاهین تقسیم شدند. با انحلال دارایی و شاهین در اواخر دهه ۱۳۴۰ و ورود پرسپولیس به رده اول فوتبال تهران، تاج و پرسپولیس عمده طرفداران فوتبال را به خود جلب کردند[۱۷] و از آن پس نیز باشگاه همواره طرفداران خود را داشته و هماکنون نیز استقلال دارای میلیونها هوادار در سراسر ایران است.[۵۷] تیم استقلال به کمک هوادارانش تعدادی از رکوردهای مربوط به حضور تماشاگر را در اختیار دارد؛ استقلال در طی ۱۲ فصل اخیر لیگ برتر در ۴ فصل رکورد بیشترین تماشاچی در بازیهای خانگی را به خود اختصاص دادهاست.[۱۲۲][۱۲۳][۱۲۴][۱۲۵] در بازیهای بینالمللی در یک دهه اخیر نیز باشگاه استقلال با هشت بار حضور در لیگ قهرمانان آسیا، در شش فصل ۲۰۱۰، ۲۰۱۱، ۲۰۱۳، ۲۰۱۷، ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ رکورد تعداد میانگین تماشاچی در بازیهای خانگی را به خود اختصاص دادهاست.[۱۲۶][۱۲۷][۱۲۸][۱۲۹][۱۳۰][۱۳۱] با این که باشگاه استقلال در تهران قرار دارد، در سراسر ایران دارای هوادار است[۱۳۲] و در بازیهای خارج از خانه نیز عده زیادی برای تشویق این تیم به ورزشگاه میروند به گونهای که معمولاً تیم استقلال بیشتر از تیم میزبان هوادار دارد.[۱۳۳] این باشگاه در کشورهای حوزه خلیج فارس هم هوادار دارد. به عنوان مثال در فصلهای ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ لیگ قهرمانان آسیا در بازیهای خارج از خانه استقلال که همگی در کشورهای حوزه خلیج فارس شامل قطر، امارات متحده عربی و عربستان سعودی برگزار شدند، بهطور میانگین و به ترتیب ۷٬۵۳۳ و ۷٬۷۵۱ نفر برای طرفداری از استقلال به ورزشگاه رفتند.[۱۳۴][۱۳۵]
در فصل ۹۹–۱۹۹۸ جام باشگاههای آسیا و در بازی استقلال و جوبیلو ایواتا ژاپن که در ورزشگاه آزادی برگزار شد، با حضور ۱۲۱ هزار نفر، پرتماشاگرترین بازی تاریخ جام باشگاههای آسیا و از پرتماشاگرترین بازیهای تاریخ فوتبال ایران بودهاست.[۱۳۶] این در حالیست که در آن روز حدود ۵۰ هزار نفر از هواداران استقلال نتوانستند راهی به ورزشگاه یابند و به خانههایشان برگشتند.[۱۳۷]
همچنین در بازی پایانی پنجمین دوره لیگ برتر و در مقابل برق شیراز که به پیروزی ۴–۱ استقلال و قهرمانی این تیم منجر شد، تعداد ۱۱۰ هزار نفر[۱۳۸] از هواداران استقلال برای دیدن این بازی که به قهرمانی این تیم منجر شد به ورزشگاه رفتند و حدود ۱۰ هزار نفر از هواداران نیز نتوانستند وارد ورزشگاه شوند که این تعداد رکورد جدیدی در فوتبال ایران بود.[۱۳۹]
جمعیت و رفتارشناسی
بر اساس یک پژوهش که در ۱۳۹۰ بر روی جامعه آماری هواداران استقلال و پرسپولیس با هدف تقسیم هواداران بر اساس متغیرهای جمعیتشناختی، جغرافیایی و وفاداری بود انجام شد،[۱۴۰] مشخص گردید که هواداران ۱۶ تا ۲۴ سال با ۶۸/۸ درصد بیشترین درصد هواداران استقلال را تشکیل میدهند و هواداران ۴۵ تا ۵۴ ساله با ۰/۹ درصد کمترین درصد هواداران را تشکیل میدهند. همچنین در تقسیمبندی بر اساس محل سکونت، ۶۱/۶ درصد هواداران استقلال ساکن استانهای تهران و البرز و ۳۸/۴ درصد ساکن سایر استانهای ایران هستند. با استفاده از جدول متقاطع نشان داده شد که ۹۳/۸ درصد هواداران باشگاه استقلال در گروه دارای وفاداری پنهان؛ ۳/۵ درصد هواداران باشگاه استقلال در گروه دارای وفاداری پایین؛ ۲/۷ درصد در گروه دارای وفاداری زیاد قرار داشتند؛ و هیچکدام یک از آنها در گروه دارای وفاداری جعلی نبودهاند. در نهایت، مقایسه وفاداری هواداران دو تیم نشان داد که بین وفاداری نگرشی هواداران دو باشگاه استقلال و پرسپولیس تفاوت معنی داری وجود ندارد، اما نتایج مقایسه وفاداری رفتاری هواداران دو باشگاه نشان داد وفاداری رفتاری هواداران استقلال از هواداران پرسپولیس بهطور معنی داری بیشتر است.
زنان
تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ممنوعیتی برای ورود زنان به ورزشگاههای ایران وجود نداشت اما بعد از انقلاب ایران ورود زنان به ورزشگاههای ایران ممنوع شد[۱۷] و زنان هوادار استقلال نیز همچون زنان هوادار دیگر تیمها از ورود به ورزشگاهها محروم شدند. با این وجود زنان و دختران استقلالی همواره سعی در ورود به ورزشگاه داشتهاند به گونهای در بسیاری از مواقع برای اینکار مجبور به تغییر پوشش و ظاهر خود میشدند. در پارهای از اوقات این تلاشهایشان موفق بوده و خبر ورود دختران استقلالی به ورزشگاه حتی در رسانههای عمومی نیز انعکاس مییافت.[۱۴۱] در حال حاضر نیروی انتظامی در بیرون از ورزشگاه از ورود زنان به ورزشگاه جلوگیری میکند و دختران هوادار استقلال نیز اجازه ورود به ورزشگاه را ندارند و در یک مورد، در بازی استقلال و العین در مرحله یک شانزدهم نهایی لیگ قهرمانان آسیا، یکی از دختران استقلالی با پوشش پسرانه توسط این نیرو دستگیر شد.[۱۴۲][۱۴۳]
از ابتدای فصل ۹۶–۱۳۹۵ و با اجازه منصوریان مربی وقت باشگاه به بانوان اجازه ورود به زمین تمرین استقلال، کمپ ناصر حجازی داده شد تا تماشاگر تمرینهای پیش فصل استقلال باشند، اما این امر که با استقبال نسبی دختران هوادار استقلال رو به رو شده بود و بازخوردهای مثبتی هم داشت[۱۴۴] با مخالفت مدیریت وقت باشگاه رو به رو شد و بعد از فقط دو جلسه ورود دختران به تمرینهای باشگاه نیز ممنوع شد[۱۴۵] و پس از آن زنان استقلالی دیگر نتوانستند تماشاگر تمرینات این تیم باشند.[۱۴۶]
سحر خدایاری
سحر خدایاری از هواداران باشگاه استقلال بود که در اسفند ۱۳۹۷ و برای تماشای بازی استقلال و العین در چارچوب لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۹ وارد ورزشگاه آزادی تهران شد اما ماموران نیروی انتظامی ایران وی را دستگیر کردند. خدایاری بعد از بازداشت و حضور در دادگاه در اعتراض به حکم احتمالی زندان در مقابل دادگاه انقلاب تهران دست به خودسوزی زد و چند روز بعد در اثر جراحات ناشی از خود سوزی در ۱۸ شهریور درگذشت.[۱۴۷] این واقعه واکنشهای گسترده داخلی و بینالمللی در پی داشت[۱۴۸] و در شبکههای اجتماعی وی به دختر آبی معروف شد.[۱۴۹]
هماوردان
هماوردان داخلی
شهرآورد استقلال و شاهین نخستین شهرآورد تهران محسوب میشود.[۲۰] تاج و شاهین در کنار دارایی ۳ قطب اصلی فوتبال تهران را تشکیل میدادند[۱۵۰] و به دلیل پرطرفدار بودن[۱۲۱] و خاستگاههای متفاوت دو تیم،[۱۵۱] دیدارهای رو در روی تاج و شاهین همواره با حساسیت زیادی برگزار میشد به گونهای که تا سالها این بازی نقطه عطف جام باشگاههای تهران بود[۱۵۲] و تا پیش از انحلال شاهین در ۱۳۴۶ این بازی شهرآورد اصلی تهران بود.[۱۵۳] در دهه ۱۳۵۰ و با بازگشت شاهین به سطح برتر فوتبال ایران با نام شهباز این شهرآورد مجدداً از سرگرفته شد. نخستین بازی دو تیم در ۱۳۲۵ در چارچوب مسابقات جام باشگاههای تهران برگزار شد که آن بازی در پایان ۱–۱ مساوی شد.[۲۰]
با انحلال باشگاه فوتبال شاهین و کوچ دسته جمعی بازیکنان شاهین و تغییر جهت دسته زیادی از هواداران این تیم به تیم پرسپولیس که تا آن زمان در دسته پایینتر فوتبال تهران شرکت میکرد بازی میان تاج و شاهین به نوعی دیگر و اینبار در قالب تاج و پرسپولیس ادامه یافت و اکنون نیز رقابت دو باشگاه پرهوادار و پرافتخار استقلال و پرسپولیس، مهمترین مسابقهٔ باشگاهی فوتبال در ایران است.[۵۷] نخستین بازی دو تیم در ۱۶ فروردین ۱۳۴۷ یک بازی دوستانه بود که با نتیجهٔ بدون گل پایان گرفت. نخستین برنده این شهرآورد تیم تاج بود و از آن زمان تاکنون تعداد بردهای تیم استقلال در شهرآورد تهران همواره از باختهایش بیشتر بودهاست. همچنین تیم استقلال صاحب رکورد ویژه شش سال و ده ماه بازنده نشدن در شهرآورد است[۱۵۴][۱۵۵] به گونهای که برد تیم پرسپولیس در مهر ۱۳۷۵ تنها سومین برد این تیم بعد از انقلاب ۱۳۵۷ بود.
فردای برگزاری نخستین شهرآورد، هفتهنامه کیهان ورزشی روی جلد خود چیزی از بازی ننوشت و تیتری از فوتبال دخترها داشت،[۱۵۶] امروزه این بازی همواره با حساسیت بالا و تماشاگران زیاد همراه است و برگزاری آن بازتابهای زیادی در ایران دارد.[۱۵۷] هواداران دو تیم معمولاً برای این بازی ورزشگاه آزادی را پر میکنند.[۵۷] این شهرآورد گاهی به خشونت میان بازیکنان، و درگیری میان هواداران میانجامد و اوباشگران به ناوگان حمل و نقل عمومی از جمله اتوبوسها آسیب میزنند.[۱۵۷][۱۵۸]
تیم سپاهان اصفهان که در ابتدا شعبه شاهین تهران در شهر اصفهان بود[۱۵۹] با انحلال تیم شاهین نام خود را به سپاهان تغییر داد[۱۶۰] و در ۱۳۵۰ برای نخستین بار در چارچوب بازیهای جام منطقهای ایران برابر تاج قرار گرفت که ۴–۰ بازنده شد. از آن پس دیدارهای دو تیم در قالب جامهای مختلف و دیدارهای دوستانه ادامه داشت. از اوائل دهه ۱۳۸۰ و با قدرت گرفتن تیم سپاهان و خارج شدن فوتبال ایران از حالت دو قطبی و قهرمانی سپاهان در لیگ برتر به عنوان اولین تیم غیر تهرانی، این بازی نیز دارای اهمیت دو چندانی شد. به شکل ویژهای دیدارهای فینال جام حذفی ۸۳–۱۳۸۲ که با جنجال و درگیریهای فراوانی همراه بود.[۱۶۱] در سالهای پایانی دهه ۱۳۸۰ نیز بازی این دو تیم اهمیت دوچندانی یافت چرا که برای پنج سال متوالی یکی از این دو تیم قهرمان لیگ برتر میشد و دیدار رو در روی این دو تیم تا حد زیادی تعیینکننده قهرمان لیگ بود.[۱۶۲][۱۶۳]
هماوردان بینالمللی
به دلیل تعدد بازیها و برگزاری بازیها در مراحل حساسی همچون فینال و نیمهنهایی میتوان باشگاه الهلال از کشور عربستان سعودی را مهمترین هماورد بینالمللی استقلال دانست[۱۶۴] بازی دو تیم که از سوی وبگاه گل دربی غرب آسیا لقب گرفتهاست[۱۶۵] تقابل دو قدرت سنتی قاره آسیاست[۱۶۶] و هماکنون تبدیل به یک بازی مهم،[۱۶۷] حساس و کلاسیک شدهاست.[۱۶۸] دو تیم نخستین بار در مرحله گروهی مسابقات جام باشگاههای آسیا ۱۹۹۱ با یکدیگر رو به رو شدند که الهلال با یک گل پیروز آن بازی شد.[۵۲] پس از آن این دو تیم شش بار دیگر در رقابتهای جام برندگان جام آسیا و لیگ قهرمانان آسیا با یکدیگر رو به رو شدند[۵۲][۶۰][۱۶۹][۱۷۰][۱۷۱] که از بازیهای مهم دو تیم میتوان به فینال جام باشگاههای آسیا ۱۹۹۱، نیمه نهایی جام برندگان جام آسیا ۱۹۹۶ و یک چهارم نهایی جام باشگاههای آسیا ۹۹–۱۹۹۸ اشاره کرد. در مجموع استقلال در نه رویارویی با الهلال چهار بار پیروز شده، دو بار مساوی کرده و سه بار نیز شکست خورده. دو تیم باید در مرحله گروهی مسابقات لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۰۷ نیز با یکدیگر رو در رو میشدند اما به دلیل اهمال مسئولان استقلال در ارسال به موقع اسامی بازیکنان ایافسی تیم استقلال را از مسابقات محروم کرد و بازیهای آن گروه تنها با شرکت سه تیم برگزار شد.[۱۷۲] آخرین دیدار دو تیم در مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۸ بود که استقلال در عمان ۱–۰ پیروز شد.[۱۷۳]
رسانه و فرهنگ عمومی
باشگاه استقلال نخستین باشگاه فوتبال ایرانی است که رسانه اختصاصی خود را داشت، تاج ورزشی نام دو هفته نامهای بود که توسط باشگاه از فروردین ۱۳۲۸ و با نام دوچرخهسواران و سپس تاج ورزشی منتشر شد.[۱۷۴] انتشار این دو هفتهنامه تا بهمن ۱۳۵۷ انتشار یافت و بعد از انقلاب ایران انتشارش متوقف شد. بعد از انقلاب و از ابتدای دهه ۱۳۷۰ و دوران مدیریت کاظم اولیایی باشگاه مجدداً اقدام به انتشار رسانه اختصاصی خود کرد و هفتهنامه استقلال جوان با سردبیری علی فتحاللهزاده متولد شد[۱۷۵] که انتشارش هماکنون و به شکل روزنامه نیز ادامه دارد. در سالهای میانی دهه ۱۳۷۰ هفتهنامههای دیگری با موضوعیت باشگاه استقلال منتشر میشدند که از میان آنها میتوان به آوای ساوه و صدای عدالت اشاره کرد،[۱۷۶] باشگاه استقلال از اردیبهشت ۱۳۹۷ و در حاشیه جشن قهرمانی در جام حذفی شبکه نلویزیونیاش را افتتاح کرد.[۱۷۷] از این شبکه برنامههایی همچون تمرینها و بازیهای قدیمی استقلال پخش میشوند. استقلال در حالی در ۱۳۹۷ شبکه تلویزیونیاش را افتتاح کرد که سالها قبل و در پاییز ۱۳۸۳ قصد داشت شبکهای ماهوارهای به نام استقلال اسپرت را افتتاح کند اما در این راه ناکام ماند.[۱۷۸]
باشگاه استقلال موضوع یک مجموعه مستند سه قسمتی به اسم آبی استقلالی بودهاست که دو قسمت نخست آن به بازیهای پایانی و حواشی استقلال در فصل ۸۸–۱۳۸۷ لیگ برتر که با قهرمانی استقلال همراه بود میپردازد.[۱۷۹] این مجموعه مستند در سه قسمت ساخته شد و کارگردان قسمتهای اول و دوم این مجموعه مهدی زریباف بودهاست.[۱۸۰] قسمت سوم این مجموعه نیز از بابت حضور در فصل بعد لیگ برتر فوتبال ایران ساخته شد.[۱۸۱] هم چنین یک فیلم مستند سینمایی با نام آبی به رنگ آسمان توسط امیر رفیعی در مورد پیشینه این باشگاه ساخته شد که در مهر ماه ۱۳۹۸ در سینماهای سراسر کشور به نمایش درآمد.[۱۸۲] در این فیلم که با روایت چند بازیگر سرشناس سینمای ایران، تاریخ باشگاه استقلال تهران از زمان تأسیس تا به حال شرح داده میشود، بیش از هفتاد پیشکسوت باشگاه حضور یافتهاند.[۱۸۳]
در حوزه موسیقی نیز هواداران استقلال ترانههایی به یاد و طرفداری این تیم خواندهاند که از میان آنها میتوان به ترانه آبی با صدای رضا یزدانی،[۱۷۹] سرود رسمی تیم استقلال با صدای بابک جهانبخش[۱۸۴] و ترانه استقلال با صدای سعید عرب[۱۸۵] اشاره کرد.
بعد از انتخاب وینفرید شفر به عنوان مربی جدید استقلال، سفیر آلمان در ایران مهمان یک جلسه تمرین تیم استقلال بود. این نخستین بازدید سفیر یک کشور اروپایی از تمرین استقلال بودهاست.[۱۸۶] پیش از این و در سال ۱۳۵۱، پله ستاره فوتبال جهان و برزیل در دیداری که از ایران داشت به باشگاه تاج رفته بود و بازدیدی از امکانات این باشگاه داشت. پله دربارهٔ باشگاه تاج گفت:[۱۸۷]
به نظرم این باشگاه یکی از بهترین باشگاههایی است که دیدهام. باشگاه تاج میتواند در ردیف بزرگترین باشگاههای جهان باشد.
ورزشگاه
ورزشگاه امجدیه (شهید شیرودی کنونی) از ابتدای تأسیس باشگاه نخستین ورزشگاه خانگی این تیم بود. از نیمه فصل ۵۳–۱۳۵۲ و با افتتاح و بهرهبرداری ورزشگاه آزادی این ورزشگاه به عنوان میزبان بازیهای تاج نیز انتخاب شد و پس از آن تا نیمه دهه ۱۳۶۰ باشگاه به تناوب در هر دو ورزشگاه بازی میکرد اما از ۱۳۶۸ استفاده از ورزشگاه شهید شیرودی متوقف شد و تمامی بازیهای استقلال به ورزشگاه آزادی منتقل شد. از نیمه دوم دهه ۱۳۷۰ بعضی از بازیهای استقلال از جمله بازیهای جام حذفی در ورزشگاه تختی برگزار شدند و در پی بازسازی چمن ورزشگاه آزادی در فصل ۸۲–۱۳۸۱ استقلال تمام بازیهای خانگی خود را در این ورزشگاه برگزار کرد و برای میزبانی بازی رفت شهرآورد در آن فصل از ورزشگاه یادگار امام شهر تبریز استفاده کرد.[۱۸۸]
ورزشگاههای خانگی
امجدیه (نام پیشین ورزشگاه شهید شیرودی) نخستین ورزشگاهی بود که تیم دوچرخهسواران در آن بازیهای خود را انجام داد. این ورزشگاه از ابتدای تأسیس باشگاه در ۱۳۲۴ تا ۱۳۵۳ به تنهایی و از ۱۳۵۳ تا ۱۳۶۸ به تناوب و به همراه ورزشگاه آزادی میزبان بازیهای خانگی استقلال بود. تعدادی از مهمترین بازیهای باشگاه تاج در این ورزشگاه برگزار شد که از میان آنها میتوان به شهرآوردهای این تیم در مقابل شاهین، نخستین بازیهای شهرآورد این تیم در مقابل پرسپولیس و فینالهای جام باشگاهها و حذفی تهران در دهههای ۱۳۲۰ و ۱۳۳۰ اشاره کرد. اما مهمترین بازی باشگاه در این ورزشگاه، دیدار فینال مسابقات قهرمانی باشگاههای آسیا در بهار ۱۳۴۹ است که با پیروزی و قهرمانی تاج پایان یافت.
در ۲۷ بهمن ۱۳۶۸ قرار بود که تیم استقلال در چارچوب رقابتهای جام باشگاههای تهران، در این ورزشگاه در مقابل پاس تهران قرار بگیرد. به دلیل بارش باران در روز قبل و آماده نبودن زمین ورزشگاه این بازی لغو شد اما نبود وسائل ارتباط جمعی مناسب و عدم اطلاعرسانی کافی هیئت فوتبال تهران باعث شد که هواداران استقلال به درستی در جریان این امر قرار نگیرند و به هر حال در ورزشگاه حاضر و با درهای بسته مواجه شوند. این مسئله باعث خیزش نامتعارف این هواداران، تجمعشان در خیابان و سر دادن شعارهای ضد حکومتی میشود.[۱۷۵] پس از این حادثه استفاده از ورزشگاه شیرودی برای همیشه متوقف و تمامی بازیهای خانگی استقلال به ورزشگاه آزادی منتقل شد.
از تابستان ۱۳۵۳ و در نیم فصل دومین دوره جام تخت جمشید ورزشگاه آزادی که به مناسبت بازیهای آسیایی ۱۹۷۴ تهران افتتاح شده بود به عنوان ورزشگاه میزبان بازیهای تیم تاج نیز برگزیده میشود اما دور بودن این ورزشگاه از شهر تهران در دهههای ۱۳۵۰ و ۱۳۶۰ و کمبود وسائل ترابری عمومی باعث شدند که استفاده ار ورزشگاه امجدیه که در مرکز شهر بود همچنان ادامه یابد. از نیمه دوم دهه ۱۳۶۰ تا هماکنون این ورزشگاه به تنهایی میزبان بازیهای استقلال است و تعدادی از مهمترین بازیهای استقلال از جمله دو بازی نیمه نهایی و فینال جام باشگاههای آسیا ۹۹–۱۹۹۸ در این ورزشگاه انجام شدند. استقلال هماکنون برای بازیهای خانگی خود این ورزشگاه را اجاره میکند.[۷۳]
زمین تمرین
تاج در دهههای ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ چهار زمین تمرین در تهران داشت[۱۸۹] و معمولاً در زمین دیهیم در شرق تهران جلسات تمرینیاش را برگزار میکرد. این ورزشگاه در کنار دیگر داراییهای سازمان ورزشی و فرهنگی تاج بعد از انقلاب ایران در ۱۳۵۷ از مالکیت این سازمان خارج شد اما استقلال در دهه ۱۳۶۰ همچنان در این زمین به تمرین کردن ادامه داد. استقلال در دهه ۱۳۷۰ در زمین مرغوبکار که از داراییهای سابق خودش بود به تمرین کردن پرداخت.
در زمستان ۱۳۹۴ شهرداری تهران تصمیم گرفت به دلیل بالا بودن هزینه نگهداری، دو ورزشگاه شهید کاظمی را که در منطقه ۱۸ شهرداری واقع شده را برای سه سال به تیم استقلال و ورزشگاه امام رضا را که در منطقه ۱۹ شهرداری واقع شده به مدت سه سال به تیم پرسپولیس واگذار کند تا این دو باشگاه ضمن استفاده از این ورزشگاهها هزینههای نگهداری آنها را نیز متقبل بشوند. با دخالت و کارشکنی مسئولان باشگاه پرسپولیس و به ویژه جعفر کاشانی از اعضای هیئت مدیره این باشگاه، ورزشگاه شهید کاظمی که در ابتدا به نام ناصر حجازی کلنگ خورده بود و شرایط بهتری نیز داشت از اختیار باشگاه استقلال خارج و به تیم پرسپولیس واگذار شد.[۱۹۰][۱۹۱][۱۹۲][۱۹۳] هماکنون باشگاه به دلیل دوری ورزشگاه امام رضا و زمین چمن مصنوعی آن از این ورزشگاه نه برای برگزاری جلسات تمرینی و نه برای برگزاری بازیهای رسمی یا دوستانه استفاده نمیکند
استقلال هماکنون در زمین فوتبال مجموعه ورزشی باشگاه نفت تهرانسر تمرین میکند.در گذشته استقلال در زمینهایی همچون زمین شماره دو مجموعه ورزشی آزادی[۱۹۴][۱۹۵] و سازمان صنایع دفاع تمرین میکرد.[۱۹۶][۱۹۷] یکی دیگر از محلهای تمرین باشگاه استقلال کمپ ناصر حجازی بوده که هماکنون به دلیل کیفیت پایین چمن ورزشگاه این کمپ بیاستفاده ماندهاست.[۱۹۸] با توجه به استفاده سایر تیمها از زمین شماره دو ورزشگاه آزادی و ترافیک بالای این زمین تمرینی، پیدا کردن زمین تمرین مناسب همواره برای باشگاه مشکل بزرگی بودهاست.[۱۹۹][۲۰۰]
تیمهای دیگر
استقلال نخستین باشگاه ایرانیست که اقدام به تأسیس شعب مختلف در شهرهای دیگر کرد، شعبه اهواز باشگاه در ۱۳۲۷ تأسیس شد[۲۰۱] و پس از آن نیز در شهرهای دیگر نیز شعبههای مختلفی را تأسیس کرد. تاج از اولین باشگاههایی بود که در ایران مدارس فوتبال نیز راهاندازی کرد[۲۰۲] و بازیکنان این مدارس فوتبال، پشتوانهای برای آینده باشگاه بودند.[۲۰۲]
خانواده تیمهای تاج
پیش از انقلاب ایران، باشگاه تاج به دلیل پشتوانه مالی قویای که داشت[۲۰۲] در بسیاری از شهرهای ایران شعبههای مختلفی تأسیس کرد. آبادان، اهواز، تبریز، خرمآباد، رشت، شیراز، گنبد کاووس، مسجدسلیمان و همدان از جمله این شهرها بودند.[۲۰۲]
در ۱۳۴۹ و در مرحله مقدماتی جام منطقهای، در کنار تیم تاج تهران، ۸ تیم دیگر از خانواده تیمهای تاج در مسابقات شرکت کردند که تیمهای تاج آبادان و تاج شیراز به مرحله نهایی صعود کردند و تیم تاج آبادان در نهایت موفق به کسب عنوان سومی آن جام شد.[۲۰۳] سال بعد و در مسابقات جام منطقهای ۱۳۵۰ نیز، تاج مسجدسلیمان در مسابقات شرکت کرد و در میان ۸ تیم، ششم شد.[۲۰۴]
یکی از شعبههای موفق، تاج اهواز بود که از همان ابتدا گروهی از بازیکنان خوب استان خوزستان را داشت و حتی توانست امتیاز لازم برای صعود به جام تخت جمشید ۱۳۵۲ را به دست آورد، اما چون مطابق قانون تنها یک تیم از هر باشگاه میتوانست در بالاترین دسته بازی کند و تاج تهران نیز در این دسته بود، از صعود بازماند و تیم نورد اهواز با استفاده از بازیکنان اصلی تاج اهواز در مسابقات آن سال شرکت کرد.[۲۰۵]
پس از انقلاب نیز، استقلال رشت (که زیر نظر شهرداری رشت بود)[۲۰۶] و استقلال اهواز در فصول مختلف در ردههای بالای لیگ فوتبال ایران حضور داشتند. بعدها امتیاز استقلال رشت به پگاه گیلان فروخته شد، اما استقلال اهواز تاکنون در فوتبال ایران حضور دارد.
تیمهای پایه
باشگاه تاج از ابتدای تأسیس خود همواره توجه خاصی به تیمهای پایه و پرورش بازیکنان جوان داشت و علی داناییفرد مربی تیم اصلی باشگاه در همان دهه ۱۳۲۰ سرپرستی و مدیریت تیم جوانان باشگاه را بر عهده داشت[۲۰۷] و تاج علاوه بر شهرهای دیگر در تهران نیز تیمهای پایه و اقماری داشت و بسیاری از بازیکنان سرشناس باشگاه و دیگر باشگاههای ایرانی از این تیمها رشد کردند. با ورود رایکوف به تیم تاج در اواخر دهه ۱۳۴۰، تمامی تیمهای پایه برای مدتی زیر نظر وی قرار گرفتند و بازیکنانی همچون حسن روشن، حسن نظری و ایرج داناییفرد زیر نظر وی و علی داناییفرد، مربی وقت تیمهای پایه تاج، رشد کردند و حتی به تیم ملی ایران در جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین نیز پیوستند.[۲۰۲]
در حال حاضر تیمهای پایه استقلال در چهار رده سنّی امید، جوانان، نوجوانان و نونهالان فعال هستند[۲۰۸][۲۰۹] و در ردههای سنی مختلف لیگ فوتبال استان تهران شرکت میکنند. تیم امید استقلال در سال ۱۳۹۷ قهرمان امیدهای تهران شد[۲۱۰] و تیمهای جوانان، نوجوانان و نونهالان در لیگ فوتبال تهران به ترتیب چهارم، هفتم و ششم شدند.[۲۱۱][۲۱۲][۲۱۳]
تیمهای استقلال در گذشته در ورزشگاه مرغوبکار تمرین میکردند[۲۱۴] اما با بازپسگیری این ورزشگاه از تیم استقلال[۲۱۵] هماکنون در ورزشگاه امام رضا تمرین میکنند.[۲۱۶] هم اکنون و از مهر ۱۳۹۷ محمد مومنی بازیکن سابق استقلال به عنوان رئیس آکادمی استقلال فعالیت میکند. مربیان تیمهای ردههای سنی پایه استقلال نیز همگی از میان بازیکنان سابق استقلال انتخاب شدهاند. در سال ۱۳۹۸ در ردههای امید، جوانان، نوجوانان و نونهالان به ترتیب رضا حسنزاده، محمد نوازی، علیرضا اکبرپور و داود حسینی مربیان تیمهای پایه استقلال هستند.[۲۱۷]
تیم زنان
باشگاه تاج، نخستین باشگاه فوتبال در ایران بود که برای زنان کلاس فوتبال تمرینی گذاشت و از پیشگامان فوتبال زنان در ایران بود. نخستین تیم فوتبال بانوان در ایران توسط تاج در ۱۳۴۹ تأسیس شد و علی داناییفرد نخستین سرمربی این تیم بود. بعد از تاج تیمهای دیگر از جمله دیهیم و عقاب و پرسپولیس تیمهای بانوان خویش را تشکیل دادند اما در سالهای ابتدایی فاصله تیم تاج با تیمهای دیگر بسیار بود.[۲۱۸][۲۱۹]
در بهمن ۱۳۸۷، خبر بازی دوستانه تیم نوجوانان پسر (به مربیگری علیرضا منصوریان) و تیم دختران استقلال منتشر شد. این واقعه پس از انقلاب بیسابقه بود و جنجال و واکنشهای بسیاری برانگیخت.[۲۲۰][۲۲۱] این بازی دوستانه، منجر به انحلال تیم زنان استقلال شد.[۲۲۲] در ۱۳۹۳ مجدداً تیم بانوان استقلال فعال شد اما در ۱۳۹۵ و به دستور مدیر عامل استقلال رضا افتخاری این تیم برای دومین بار (و سومین بار بعد از انقلاب ایران) تعطیل شد.[۲۲۳] این در حالی بود که تیم زنان استقلال در آن زمان کارش را از دسته دو شروع کرده بود و با قهرمانی در دسته یک به لیگ برتر بانوان راه یافته بود.[۲۲۴]
ورزشهای دیگر
این باشگاه از همان ابتدای فعالیتش در دهه ۱۳۲۰ در چندین رشته ورزشی مختلف فعال بود و باشگاه فوتبال تنها تیم فوتبال سازمان ورزشی و فرهنگی تاج محسوب میشد. این سازمان در زمان اوج فعالیتش در سالهای پیش از انقلاب ایران به غیر از فوتبال در هجده رشته ورزشی مردان و دوازده رشته ورزشی بانوان فعالیت داشت و در چهارده رشته ورزشی قهرمان باشگاههای ایران شده بود. رشتههای ورزشی مردان عبارت بودند از: کشتی آزاد، کشتی فرنگی، جودو، وزنهبرداری، بوکس، پرورش اندام، والیبال، بسکتبال، بدمینتون، دو و میدانی، تنیس، تنیس روی میز، شنا و شیرجه، دوچرخهسواری، شمشیربازی، کوهنوردی، اسکی و ورزشهای رزمی. رشتههای ورزشی بانوان نیز شامل: والیبال، بسکتبال، بدمینتون، دو و میدانی، تنیس، تنیس روی میز، شنا و شیرجه، دوچرخهسواری، شمشیر بازی، کوهنوردی، اسکی و ورزشهای رزمی میشدند.[۲۰] از میان موفقترین تیمهای سازمان فرهنگی ورزشی تاج میتوان به تیمهای والیبال زنان و مردان تاج اشاره کرد. تیم والیبال زنان تاج در ۱۳۴۲ و در هنگام تشکیل تیم ملی والیبال زنان ایران و برگزاری نخستین بازی تیم ملی، به عنوان تیم قهرمان والیبال زنان باشگاههای تهران اسکلت اصلی تیم ملی را تشکیل داد و تیم ملی بر پایه بازیکنان تیم تاج شکل گرفت.[۲۲۵] تیم والیبال مردان تاج نیز از موفقترین تیمهای سازمان تاج بود و در دوره دوم و سوم جام پاسارگاد قهرمان ایران شده بود.[۲۲۶][۲۲۷]
تقریباً تیمهای تمامی این رشتهها پس از انقلاب تعطیل شدند اما استقلال در دهههای ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰ برای مدتی صاحب تیمهای فوتسال زنان[۲۲۸] و مردان شده بود که آن تیمها نیز بعدتر منحل شدند.[۲۲۹] در ۱۳۹۷ و بعد از سالها عدم تیمداری در رشتههای ورزشی دیگر، استقلال اقدام به تیمداری در رشته دو و میدانی کرد و با تیم دو و میدانیاش در مسابقات قهرمانی ایران حاضر و موفق به کسب مقام دومی نیز شد.[۲۳۰] سرمربی این تیم هادی سپهرزاد دونده ملیپوش ایران است.[۲۳۱]
آمار و رکوردها
باشگاه استقلال با مجموع ۳۶ عنوان قهرمانی رسمی استانی، کشوری و قارهای، پرافتخارترین تیم باشگاهی فوتبال ایران است. نخستین قهرمانی رسمی باشگاه استقلال، قهرمانی در مسابقات جام حذفی باشگاههای تهران ۱۳۲۶ و جدیدترین قهرمانی استقلال، قهرمانی در جام حذفی ایران ۹۷–۱۳۹۶ است. استقلال در میان تیمهای حاضر در برترین سطح فوتبال ایران باسابقهترین تیم است و تنها تیمیست که از دهه ۱۳۲۰ تاکنون همچنان در بالاترین سطح فوتبال ایران فعال است و همچنین تنها تیمیست که از ابتدای برگزاری جامهای باشگاهی سراسری در ایران در دهه ۱۳۴۰ در هر دهه خورشیدی حداقل یک بار قهرمان ایران شدهاست. استقلال تنها قهرمان هر پنج سیستم لیگ ایران، جام منطقهای، جام تخت جمشید، لیگ قدس، جام آزادگان و لیگ برتر خلیج فارس نیز هست.[۲۳۲]
در لیگ برتر بعد از برگزاری هفده دوره، این باشگاه در کنار تیمهای پرسپولیس، سپاهان و ذوب آهن تنها تیمی است که در تمامی ادوار این لیگ حاضر بوده و در مجموع با ۹۲۹ امتیاز، ۷۷۳ گل زده و ۲۵۵ برد در تمامی این زمینهها رکورددار است و در رتبه اول جدول کلی لیگ برتر قرار دارد.[۲۳۳] در فصل ۸۸–۱۳۸۷ استقلال موفق شد ۷۰ گل بزند که رکورد تعداد گل زده در یک فصل فوتبال ایران است.[۲۳۲] پر گلترین پیروزی تاریخ باشگاه در ششم دی ۱۳۳۶ و از مسابقات جام باشگاههای تهران رقم خورد. در این بازی تاج با ۱۸ گل تیم داریوش را شکست داد.[۱۸]
تاج نخستین تیم ایرانی بود که در رقابتهای بینالمللی موفق به کسب قهرمانی شد، قهرمانی تاج تهران در مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۳۴۹ نخستین قهرمانی یک تیم ایرانی در مسابقات بینالمللی بود.[۲۳۴] همچنین استقلال پرافتخارترین و باسابقهترین باشگاه ایرانی در لیگ قهرمانان آسیا است.[۲۳۵] تیم تاج در ۱۳۴۹ برای نخستین بار در سومین دوره مسابقات جام باشگاههای آسیا شرکت کرد و موفق شد بدون شکست خوردن در بازیها مقام قهرمانی را کسب کند. استقلال در سومین حضور خود در جام باشگاههای آسیا در فصل ۹۱–۱۹۹۰ باز هم بدون شکست موفق به فتح جام شد تا تنها تیم ایرانی باشد که موفق شده بیش از یک بار یک جام بینالمللی را فتح کند.[۲۳۶] استقلال با ۱۶ بار حضور در لیگ قهرمانان آسیا،[پانویس ۱] دو عنوان قهرمانی، دو عنوان نائب قهرمانی، دو عنوان سومی، ۱۰۷ بازی، ۵۳ برد و ۱۷۲ گل زده پرافتخارترین تیم ایرانی و سومین تیم پر افتخار در این بازیها است.
در مجموع رقابتهای آسیایی و با در نظر گرفتن مسابقات جام برندگان جام آسیا، استقلال با ۱۲۵ بازی، ۶۱ برد و ۲۰۹ گل زده در میان تیمهای ایرانی رکورددار است. همچنین استقلال نخستین تیم ایرانیست که بیش از ۱۰۰ بازی در آسیا انجام داده، بازی برگشت استقلال و بوریرام تایلند در مرحله یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۳ صدمین بازی این تیم بود.[۲۳۷]
از میان رکوردهای شخصی بازیکنان استقلال در زمان حضورشان در باشگاه میتوان به ترانسفر بیوک جدیکار در ۱۳۳۷ به تیم ویکتوریا ۱۸۸۹ آلمان اشاره کرد، وی نخستین لژیونر تاریخ فوتبال ایران[۲۳۸] و آسیا[۲۳۹] است. نخستین گل ایران در ادوار جام جهانی را نیز ایرج داناییفرد، بازیکن وقت تیم تاج به ثمر رساند، دیگر گل ایران در جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین هم توسط یک بازیکن تاج، حسن روشن به ثمر رسید. این دو بازیکن در دیدار خداحافظی پله به تیم منتخب جهان هم دعوت شدند.[۲۴۰] مهدی پاشازاده دیگر بازیکن استقلال است که در زمان بازی در این تیم به تیم منتخب جهان هم دعوت شده بود.[۲۴۱] دو بازیکن استقلال نیز موفق به کسب عنوان آقای گلی در مسابقات بینالمللی شدهاند، غلامحسین مظلومی با پنج گل در مسابقات جام باشگاههای آسیا ۱۹۷۰و صمد مرفاوی با شش گل در مسابقات فصل ۹۱–۱۹۹۰ موفق به کسب عنوان آقای گل مسابقات جام باشگاههای آسیا شدند.[۲۴۲] در ۲۰۱۰ میلادی نیز بر اساس نظرسنجی سایت فدراسیون بینالمللی تاریخ و آمار، فرهاد مجیدی کاپیتان آن زمان استقلال به عنوان محبوبترین بازیکن جهان در ۲۰۱۰ شناخته شد.[۲۴۳] حسین حسینی دروازهبان استقلال نیز با بسته نگهداشتن دروازهاش به مدت ۸۷۲ در این زمینه در میان دروازهبانهای تاریخ فوتبال ایران رکورددار است.[۲۴۴]
افتخارات
استقلال با کسب ۳۶ عنوان قهرمانی رسمی در جامهای استانی، کشوری و قارهای پرافتخارترین تیم ایران است.[۲۳][۲۴۵]
نوع
|
رقابتها
|
عنوانها | سالها / فصلها
| |
---|---|---|---|---|
داخلی
|
کشوری
|
۸
|
||
۷ | ||||
استانی
|
۱۴ | ۱۳۲۸، ۱۳۳۱، ۱۳۳۵، ۱۳۳۶، ۱۳۳۸، ۱۳۴۰، ۱۳۴۱، ۱۳۴۸، ۱۳۴۹، ۱۳۵۰، ۱۳۵۱، ۱۳۶۲، ۱۳۶۴، ۱۳۷۰
| ||
۴
|
۱۳۲۶، ۱۳۳۰، ۱۳۳۷، ۱۳۳۸
| |||
*۱ | ||||
قارهای
|
**۲ | |||
مجموع
|
۳۶ |
- رکورد
- * رکورد مشترک
- ** رکورد ایران
بازیکنان
بازیکنان کنونی
به روز شده تا ۷ مرداد ۱۳۹۸[۲۴۷][۷۳]
مطابق با آییننامه نقل و انتقالات لیگ برتر، هر باشگاه لیگ برتری مجاز به استفاده از ۱۸ بازیکن بزرگسال است و بقیه بازیکنان تیم باید از سهمیهٔ زیر ۲۳ سال، زیر ۲۱ سال یا زیر ۱۹ سال باشند؛ همچنین هر باشگاه میتواند ۳ بازیکن زیر ۲۵ سال نیز جدا از سهمیه بزرگسالان داشته باشد، به شرطی که آن بازیکنان از فصل قبل با تیم قرارداد داشته باشند.[۲۴۸] در این میان هر تیم میتواند از ۴ بازیکن خارجی، شامل حداقل یک بازیکن آسیایی، استفاده کند.[۲۴۹]
|
|
سایر بازیکنان تحت قرارداد
این فهرست شامل بازیکنانی است که با باشگاه استقلال قرارداد دارند اما بنا بر دلایل مختلفی نام آنها از فهرست بازیکنان اصلی تیم خارج شدهاست.
|
بازیکنان جدا شده به صورت قرضی
|
بازیکنان پیشین
برای دیدن بازیکنان پیشین باشگاه که در ویکیپدیا مقاله دارند، رده:بازیکنان باشگاه استقلال را ببینید.
برای دیدن آمار و رکوردهای بازیکنان استقلال فهرست آمار و رکوردهای باشگاه فوتبال استقلال تهران§آمار بازیکنان را ببینید.
برای دیدن پیشینه بازیکنان استقلال در تیم ملی فوتبال ایران باشگاه استقلال و تیم ملی ایران را ببینید.
پرسنل
مربیان
نخستین مربی تاریخ باشگاه علی داناییفرد بود.[۲۳] داناییفرد در مجموع طی سه نوبت به مدت ۲۲ سال مربیگری باشگاه را برعهده داشت. زدراکو رایکوف نخستین مربی خارجی باشگاه و نخستین مربی خارجی در باشگاههای ایرانی است. در مجموع و تاکنون ۳۱ مربی مختلف پست سرمربیگری استقلال را بر عهده گرفتهاند. در سالهای پیش از انقلاب شش مربی در نه نوبت مختلف، در فاصله ده سال بین ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۸، ۱۲ مربی در ۲۰ نوبت و از در فاصله ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۱ هشت مربی در ۱۲ نوبت این پست بر عهده گرفتهاند. از ۱۳۸۱ تاکنون نیز ۱۲ مربی ۱۶ بار این پست را بر عهده گرفتهاند. مربی کنونی استقلال آندرهآ استراماچونی است، وی که از خرداد ۱۳۹۸ مشغول به کار شده نخستین مربی ایتالیایی این تیم است.[۶۳]
سمت | نام |
---|---|
سرمربی | آندرهآ استراماچونی |
دستیار مربی | سباستین لتو |
عمر دانِزی | |
مربی دروازهبانها | بهزاد غلامپور |
مربی بدنساز | مارکو کسر |
آنالیزور | |
فیزیوتراپیست | امین نوروزی |
پزشک | کاوه ستوده |
ماساژور | مهرداد رهبری |
سرپرست تیم | جواد زرینچه |
مدیر آکادمی | اصغر حاجیلو |
مربی امیدها | رضا حسنزاده |
مربی جوانان | هادی شکوری |
مربی نوجوانان | علیرضا اکبرپور |
مربی نونهالان | داوود حسینی |
تدارکات | مدد جباری |
مدیر رسانهای | محمد نوری فر |
رییس کانون مشوقین | رامین همتی |
نام | دوران | جامها | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
داخلی | آسیایی | جمع | ||||||||
کشوری | استانی | |||||||||
لیگ سراسری |
حذفی ایران |
باشگاههای تهران |
حذفی تهران |
سوپرجام تهران |
جام باشگاهها | |||||
علی داناییفرد | ۱۳۳۲–۱۳۲۵ ۱۳۴۶–۱۳۳۳ ۱۳۴۹–۱۳۴۷ ۱۳۵۵ (مربی موقت)
|
۰ |
۰ |
۹
|
۴
|
۰ |
۰ |
۱۳
| ||
زدراکو رایکوف | ۱۳۵۵–۱۳۴۹
|
۲ |
۰ |
۲
|
۰
|
۰ |
۱ |
۵
| ||
ولادمیر جکیچ | ۱۳۵۷–۱۳۵۵
|
۰ |
۱ |
۰
|
۰
|
۰ |
۰ |
۱
| ||
منصور پورحیدری | ۱۳۶۰–۱۳۵۹ ۱۳۶۳–۱۳۶۲ ۱۳۶۵–۱۳۶۴ ۱۳۶۷–۱۳۶۵ ۱۳۷۱–۱۳۶۸ ۱۳۷۵–۱۳۷۴ ۱۳۸۱–۱۳۷۸ ۱۳۸۲ (مربی موقت)
|
۲ |
۲ |
۳
|
۰
|
۰ |
۱ |
۸
| ||
رضا نعلچگر | ۱۳۷۳
|
۰
|
۰
|
۰
|
۰
|
۱
|
۰
|
۱
| ||
ناصر حجازی | ۱۳۶۲–۱۳۶۱ ۱۳۶۳ ۱۳۷۸–۱۳۷۵ ۱۳۸۶
|
۱ |
۰ |
۰
|
۰
|
۰ |
۰ |
۱
| ||
امیر قلعهنویی | ۱۳۸۱ (مربی موقت) ۱۳۸۵–۱۳۸۲ ۱۳۸۸–۱۳۸۷ ۱۳۹۴–۱۳۹۱
|
۳ |
۲ |
۰
|
۰
|
۰ |
۰ |
۵
| ||
پرویز مظلومی | ۱۳۹۱–۱۳۸۹ ۱۳۹۵–۱۳۹۴
|
۰ |
۱ |
۰
|
۰
|
۰ |
۰ |
۱
| ||
وینفرید شفر | ۱۳۹۸–۱۳۹۶
|
۰
|
۱
|
۰
|
۰
|
۰
|
۰
|
۱
| ||
مجموع | ۸ | ۷ | ۱۴ | ۴ | ۱ | ۲ | ۳۶ |
مدیران
نخستین مدیر عامل باشگاه، پرویز خسروانی، از پدیدآورندگان باشگاه و از اعضای هیئت مدیره بود. در ۱۳۲۸ وی مالک باشگاه شد و پرویز شیخان را به عنوان مدیر عامل باشگاه برگزید. شیخان تا زمان انقلاب ایران در ۱۳۵۷ این پست را حفظ کرد. بعد از انقلاب و تصرف باشگاه تاج توسط انقلابیها، این پست دستخوش تغییرات بسیاری شد و پس از مالکیت سازمان تربیت بدنی بر باشگاه، طی ده سال چهار نفر از کارمندان سازمان تربیت بدنی مدیران عامل باشگاه شدند.[۲۴] در ۱۳۶۸ و تغییر مدیریت سازمان تربیت بدنی، نحوه مدیریت و باشگاه نیز دستخوش تغییراتی شد و مدیریت کارمندان سازمان تربیت بدنی از استقلال رخت بست و این پست به علی آقامحمدی رسید. وی به دلیل مشغله کاری تنها برای مدت بسیار کوتاهی در این مقام بود و پست مدیریت باشگاه را به دوست و همشهریاش کاظم اولیایی واگذار کرد[۱۷۵] تا حداقل ثبات در پست مدیریتی باشگاه برای مدتی برقرار شود. هماکنون نیز امیرحسین فتحی که از سوی وزارت ورزش به این سمت منصوب شده مدیریت باشگاه استقلال را بر عهده دارد.[۲۵۰]
نام | سمت |
---|---|
امیرحسین فتحی | مدیرعامل |
احمد سعادتمند | رئیس هیئت مدیره |
اسماعیل خلیلزاده | نایب رئیس هیئت مدیره |
کامران منزوی | عضو هیئت مدیره |
میرشاد ماجدی | عضو هیئت مدیره |
مدیران پیشین
مدیر | دوران مدیریت |
---|---|
پرویز خسروانی[۲۴] | ۲۸–۱۳۲۴
|
پرویز شیخان[۲۴] | ۵۷–۱۳۲۸
|
عنایتالله آتشی[۱۸] | ۵۸–۱۳۵۷
|
عباس کردنوری[۲۴] | ۶۴–۱۳۵۸
|
نادر فریادشیران[۲۴] | ۱۳۶۴
|
عباس نکویه[۲۴] | ۶۸–۱۳۶۴
|
علی آقامحمدی[۲۴] | ۱۳۶۸
|
کاظم اولیایی[۲۴] | ۷۵–۱۳۶۸
|
علی فتحاللهزاده[۲۴] | ۸۲–۱۳۷۵
|
محمدحسین قریب[۲۴] | ۸۴–۱۳۸۲
|
کاظم اولیایی[۲۴] | ۱۳۸۴
|
محمدحسین قریب[۲۴] | ۸۵–۱۳۸۴
|
مقداد نجفنژاد[۲۴] | ۸۶–۱۳۸۵
|
علی فتحاللهزاده[۲۴] | ۸۷–۱۳۸۶
|
امیررضا واعظی آشتیانی[۲۴] | ۸۹–۱۳۸۷
|
علی فتحاللهزاده[۲۵۱] | ۹۳–۱۳۸۹
|
بهرام افشارزاده[۲۴] | ۹۵–۱۳۹۳
|
رضا حسنیخو[۲۵۲][پانویس ۲] | ۱۳۹۵
|
رضا افتخاری[۲۵۳] | ۹۷–۱۳۹۵
|
امیرحسین فتحی[۲۵۴][پانویس ۳] | هماکنون–۱۳۹۷
|
مالکان
از گروه اولیه تشکیلدهنده باشگاه در سال ۱۳۲۴، پنج نفر اولین هیئتمدیره را ساختند. این پنج نفر، عبارت بودند از: پرویز خسروانی، یک افسر ۲۳ ساله که در مسابقات دوچرخهسواری کشوری قهرمان شده بود،[۲۴] اصغر نواب که دوچرخهساز بود، میرزایی که نجار بود، خشایی که نگهبان بانک بود و عنایتالله جانان پور که کارمند تربیت بدنی بود.[۲۵۵] این هیئت مدیره نخستین مالکان باشگاه بودند تا آن که در بهمن ۱۳۲۸ پرویز خسروانی به تنهایی امتیاز باشگاه دوچرخهسواران را در اختیار گرفت و تا ۱۳۵۷ این عنوان را حفظ کرد. بعد از انقلاب ایران و در حالی که باشگاه در آستانه انحلال بود، در نهایت سازمان تربیت بدنی به عنوان مالک جدید باشگاه شناخته شد و از ۱۳۸۹ با انحلال این سازمان و تشکیل وزارت ورزش و جوانان این وزارتخانه مالک باشگاه است. در ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ مزایدههایی برای فروش باشگاه استقلال برگزار شد اما در نهایت بر اساس مصوبه دیوان عدالت اداری واگذاری باشگاه استقلال به بخش خصوص منتفی شد.[۲۵۶]
مالک | دوران |
---|---|
هیئت مؤسسان اولیه[۲۰] | مهر ۱۳۲۴ – بهمن ۱۳۲۸
|
پرویز خسروانی[۲۴] | بهمن ۱۳۲۸ – ۱۳۴۷
|
سازمان ورزشی و فرهنگی تاج[۲۵۷] | ۱۳۴۷ – بهمن ۱۳۵۷
|
سازمان تربیت بدنی[۲۴][۲۵۸] | بهمن ۱۳۵۷ – دی ۱۳۸۴
|
وزارت رفاه[۱۸] | دی ۱۳۸۴ – تیر ۱۳۸۶
|
سازمان تربیت بدنی[۲۴] | تیر ۱۳۸۶ – دی ۱۳۸۹
|
وزارت ورزش و جوانان[۲۴] | دی ۱۳۸۹ – هماکنون
|
درآمدزایی و داراییها
باشگاه استقلال با وجود حرفهای بودن ظاهری در عمل برخلاف باشگاههای حرفهای واقعی درآمدزا نیست چرا که به دلیل دولتی و غیر حرفهای بودن ساختار فوتبال ایران، استقلال با وجود داشتن طرفداران فراوان و امکان درآمدزایی بالقوه، از اصلیترین راههای درآمدزایی محروم[۸۶] و همواره بهطور مستقیم وابسته به بودجه دولتی خود است.[۵۷]
سازمان صدا و سیما به عنوان تنها تلویزیون دولتی ایران همواره به شکل اختصاصی و انحصاری بازیهای باشگاه استقلال را پخش میکند و با وجود درآمد سرشاری که از این طریق دارد[۲۵۹] به بهانه دولتی بودن این باشگاه از پرداخت حق پخش سر باز زده و تلاشهای مدیران مختلف باشگاه برای دریافت حق پخش در طی سالهای اخیر بینتیجه مانده و بدین ترتیب باشگاه استقلال از درآمدزایی از طریق اصلیترین منبع درآمد یک باشگاه حرفهای بازماندهاست.
داراییها
مجموعه ورزشی تاج تا پیش از انقلاب ایران دارای ۵ باشگاه ورزشی در تهران و ۶۶ باشگاه در شهرستانها بود.[۲۰] تاج همچنین در کشورهای ترکیه (با نام باشگاه تاجاسپور)[۲۶۰] و قطر نیز دارای باشگاههایی بود که با انقلاب ایران این اماکن از مالکیت باشگاه خارج شدند.[۲۶۱] باشگاههای تاج در تهران شامل کاخ مرکزی تاج در خیابان بهارستان، باشگاه ورزشی پله در خیابان نظام آباد، کلوپ بانوان تاج در خیابان لسآنجلس (حجاب کنونی)، کلوپ تنیس تاج در خیابان پهلوی (ولیعصر فعلی) و کلوپ رضا پهلوی در نازیآباد بودند. تاج همچنین دارای دو فروشگاه ورزشی در تهران در خیابانهای شاهرضا و بهارستان بود. با انقلاب ایران و در روز ۲۸ بهمن ۱۳۵۷ کاخ مرکزی تاج و سایر اماکن متعلق به باشگاه تاج به تصرف کمیتههای انقلاب درآمدند[۲۰] مکانهای ورزشی در اختیار سازمان تربیت بدنی قرار گرفت و اماکن اداری یا خدماتی دیگر همچون فروشگاه ورزشی باشگاه به ارگانهایی مانند سازمان تبلیغات اسلامی واگذار گردید.[۴۰] تلاشهای باشگاه استقلال برای بازپسگیری این اماکن تا به حال موفق نبودهاست. باشگاه استقلال در تیر ۱۳۸۸، با پرداخت ۲ میلیارد تومان مالک ۱٪ از سهام بانک تات شد،[۲۶۲] این کار در آغاز با استقبال کارشناسان روبرو شد و اقدامی جهت سودآوری آینده باشگاه دانستهشد.[۲۶۳] در پایان ۱۳۸۸، استقلال به دلیل اختلافهای مدیریتی سهمش را با ۱۸٪ سود واگذار کرد.[۲۶۴]
در حال حاضر باشگاه استقلال مالک بخشهای ورزشی مجموعه شهید کشوری[۲۶۵] و کمپ ناصر حجازی است. در روز ۱۶ تیر ۱۳۸۷، کلنگ کمپ اختصاصی باشگاه استقلال در پارک ارم تهران به زمینخورد[۲۶۶] و علی فتحاللهزاده، مدیرعامل آن زمان استقلال اعلام کرد که ارزش این کمپ ۷۰ میلیارد تومان است.[۲۶۷] در پایان در بهار ۱۳۹۰ فتحاللهزاده کمپ اختصاصی باشگاه را افتتاح کرد. کمپ اختصاصی استقلال تهران به یاد و نام بازیکن و مربی سابق استقلال، ناصر حجازی نامگذاری شدهاست که این امر در مواقعی باعث اعتراض خانواده وی نیز شدهاست.[۲۶۸]
یادداشتها
- ↑ آمار جام باشگاههای آسیا و لیگ قهرمانان آسیا در یک ردیف قرار گرفتهاند.
- ↑ حسنیخو تنها ۳ روز بعد از انتصاب به سمت مدیرعاملی باشگاه از کار خود کنارهگیری کرد.
- ↑ در پی استعفای رضا افتخاری، مدیر پیشین باشگاه، در ۲۷ تیر ۱۳۹۷ فتحی به عنوان سرپرست موقت انتخاب شد و در ۸ بهمن همان سال به عنوان مدیرعامل برگزیده شد.
پانویس
- ↑ «مهاجم خونه به خونه سومین خرید آبیهای پایتخت». ایسنا. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۷ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۴ مرداد ۱۳۹۷.
- ↑ «استقلال ۲–۳ الشباب؛ حذف تلخ پسران آبی». وبگاه گل. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۹ تیر ۱۳۸۹.
- ↑ «پایان اردوی آبی پوشان تهران در کیش». خبرگزاری فارس. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۴ دی ۱۳۸۵.
- ↑ «فوتبال علمی این بود، دروغ بود دروغ بود». فارسنیوز. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۱ مرداد ۱۳۹۷.
- ↑ «دربی غولهای آبی آسیا از نگاه آمار». مشرقنیوز. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۶ مارس ۲۰۱۹. دریافتشده در ۱۴ اسفند ۱۳۹۷.
- ↑ Zarei, Asghar. "Iran – List of Foundation Dates" (به انگلیسی). RSSSF. Archived from the original on 12 January 2018. Retrieved 17 September 2012.
- ↑ «ظرفیت دقیق ورزشگاه آزادی مشخص شد». خبرگزاری تسنیم. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «اطلاعیه باشگاه استقلال دربارهٔ کسب مجوز حرفهای؛ بدون مشکل و با سربلندی در لیگ قهرمانان آسیا حاضر میشویم». خبرگزاری تسنیم. ۱۹ آبان ۱۳۹۶. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «صدور مجوز حضور استقلال و پرسپولیس در لیگ قهرمانان آسیا | Football Tribe Iran». football-tribe.com. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۷-۲۴.
- ↑ «فوتبال ایران به قلم "فردوسی پور" در WorldSoccer». ایسنا. ۲۰۰۸-۱۰-۲۱. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۷-۲۶.
- ↑ Naraghi, Hooshyar F. "Iran – List of Champions" (به انگلیسی). RSSSF. Archived from the original on 12 January 2018. Retrieved 17 September 2012.
- ↑ «ردهبندی جام حذفی ایران». وبگاه رسمی جام حذفی فوتبال ایران. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ "The best clubs of Asia" (به انگلیسی). Archived from the original on January 12, 2018. Retrieved December 21, 2017.
- ↑ "ROLL OF HONOUR" (به انگلیسی). AFC. Archived from the original on January 12, 2018. Retrieved November 21, 2017.
- ↑ "IFFHS HISTORY: CONTINENTAL CENTURY CLUBS (1900–1999)" (به انگلیسی). IFFHS. November 17, 2017. Archived from the original on January 12, 2018. Retrieved November 21, 2017.
- ↑ «برندهای ارزشمند ایران معرفی شدند». خبرآنلاین. ۲۱ دی ۱۳۹۳. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۷ مرداد ۱۳۹۴.
- ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ ۱۷٫۲ "FOOTBALL". Encyclopaedia Iranica (به انگلیسی). Archived from the original on 17 May 2019. Retrieved January 24, 2018.
- ↑ ۱۸٫۰۰ ۱۸٫۰۱ ۱۸٫۰۲ ۱۸٫۰۳ ۱۸٫۰۴ ۱۸٫۰۵ ۱۸٫۰۶ ۱۸٫۰۷ ۱۸٫۰۸ ۱۸٫۰۹ ۱۸٫۱۰ ۱۸٫۱۱ ۱۸٫۱۲ ۱۸٫۱۳ ۱۸٫۱۴ «استقلال ۶۶ ساله شد!». گل.کام. ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۱. بایگانیشده از اصلی در ۲ مارس ۲۰۱۸.
- ↑ ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ «علی دانایی فرد». جام تخت جمشید. بایگانیشده از اصلی در ۲۴ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ ۲۰٫۰۰ ۲۰٫۰۱ ۲۰٫۰۲ ۲۰٫۰۳ ۲۰٫۰۴ ۲۰٫۰۵ ۲۰٫۰۶ ۲۰٫۰۷ ۲۰٫۰۸ ۲۰٫۰۹ ۲۰٫۱۰ «روزگاران تلخ و شیرین دو باشگاه تاج و شاهین. (م. گئومات)». پیک ایران. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۹ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «سربازهای عنوان دار قهرمان شدند». روزنامه شرق. ۲۲ دی ۱۳۹۰. بایگانیشده از اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «یک خارجی و یک نخستوزیر در استقلال 70 سال قبل!». خبرگزاری دانا. بایگانیشده از اصلی در ۲ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ ۲۳٫۲ ۲۳٫۳ «دربارهٔ باشگاه». وبگاه باشگاه استقلال تهران. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۳ فوریه ۲۰۱۲. دریافتشده در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۲.
- ↑ ۲۴٫۰۰ ۲۴٫۰۱ ۲۴٫۰۲ ۲۴٫۰۳ ۲۴٫۰۴ ۲۴٫۰۵ ۲۴٫۰۶ ۲۴٫۰۷ ۲۴٫۰۸ ۲۴٫۰۹ ۲۴٫۱۰ ۲۴٫۱۱ ۲۴٫۱۲ ۲۴٫۱۳ ۲۴٫۱۴ ۲۴٫۱۵ ۲۴٫۱۶ ۲۴٫۱۷ ۲۴٫۱۸ ۲۴٫۱۹ ۲۴٫۲۰ ۲۴٫۲۱ ۲۴٫۲۲ ۲۴٫۲۳ ۲۴٫۲۴ «از صاحب منصب طاغوت تا دروازهبان ذخیره». هفتهنامه تماشاگر. همشهری. ۲۴ مهر ۱۳۸۹. صص. ۳۶ و ۳۷. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۸ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۲ مرداد ۱۳۹۷.
- ↑ ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ ۲۵٫۲ «باشگاه فرهنگی ورزشی استقلال تهران». تاریخ ورزش ایران. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ «آشنایی با باشگاه استقلال تهران». همشهریآنلاین. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۱ بهمن ۱۳۹۴.
- ↑ «پیشینه بازی فوتبال در افغانستان». خبرگزاری فارس. دریافتشده در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «کابل، اولین سفر خارجی استقلال». فوتبال آنلاین. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ ۲۹٫۲ «زدرادکو رایکوف». جام تخت جمشید. بایگانیشده از اصلی در ۹ اکتبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «قهرمانی آسیایی تاج: بازخوانی فروردین شیرین ۱۳۴۹». فرهنگستان فوتبال. بایگانیشده از اصلی در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «تاج». جام تخت جمشید. بایگانیشده از اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۷ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «تاج (استقلال)». جام تخت جمشید. بایگانیشده از اصلی در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «تاج (استقلال)». جام تخت جمشید. بایگانیشده از اصلی در ۳ مه ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «تاج (استقلال)». جام تخت جمشید. دریافتشده در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «افتخاراتی که بالکانیها برایمان آفریدند :: ورزش سه». www.varzesh3.com. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۴.
- ↑ «جام حذفی فوتبال ایران - لیست قهرمانان جام حذفی». جام حذفی. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۸ آوریل ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «مروری بر لیگی که ناتمام ماند». باشگاه خبرنگاران جوان. بایگانیشده از اصلی در ۲۴ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «شبی که باشگاه استقلال به تصرف درآمد». عصر ایران به نقل از مجلهٔ دنیای ورزش. ۲۳ بهمن ۱۳۸۹. بایگانیشده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۱۳.
- ↑ رستمپور، مهدی (۲۳ بهمن ۱۳۸۹). «انقلاب ورزشی زودتر از انقلاب فرهنگی آغاز شد». رادیو فردا. بایگانیشده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۱۳.
- ↑ ۴۰٫۰ ۴۰٫۱ «ساختمان پرماجرای تربیتبدنی استان تهران». افکارنیوز. ۲۳ بهمن ۱۳۸۹. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ ۴۱٫۰ ۴۱٫۱ ۴۱٫۲ ««تاج» چگونه «استقلال» شد؟». ایسنا. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «ظهور آبی و قرمز در تاریکخانه سیاست». روزنامه اعتماد. ۲۲ مهر ۱۳۸۶. بایگانیشده از اصلی در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۳. دریافتشده در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «خواندنیهای تاریخی استقلال به روایت کردنوری؛ دست رد دهداری بر سینه آبیها/ چرا نام استقلال "پیروزی" نشد؟». بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «جام تخت جمشید». جام تخت جمشید. بایگانیشده از اصلی در ۷ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «وب سایت رسمی باشگاه استقلال». ۲۳ فوریه ۲۰۱۲. بایگانیشده از اصلی در ۸ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۲ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ «همه مربیان تاریخ استقلال؛ مظلومی مربی بیست و پنجم». عصرایران. دریافتشده در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «روسای ورزش ایران، میراثی ۸۰ ساله». ایسنا. ۱۸ اکتبر ۲۰۱۵. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲ مه ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «لیگ سراسری قدس چگونه و چند دوره برگزار شد». وبگاه تابناک. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «شهریور ماه خاطرات تلخ و شیرین سرخابیها/ برتری با آبیهاست!». خبرگزاری مهر. ۲۲ اوت ۲۰۱۲. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ ۵۰٫۰ ۵۰٫۱ "Asian Club Competitions 1990/91". RSSSF (به انگلیسی). Archived from the original on 2 October 2018. Retrieved January 25, 2018.
- ↑ «سالگرد دومین قهرمانی استقلال در آسیا؛ سالی که آبیها دو ستاره شدند». طرفداری. ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۷. بایگانیشده از اصلی در ۲۴ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ ۵۲٫۰ ۵۲٫۱ ۵۲٫۲ "Asian Club Competitions 1991/92". RSSSF (به انگلیسی). Archived from the original on January 12, 2018. Retrieved December 28, 2017.
- ↑ «نوستالژی/ یادی از استقلال اوایل دهه 70/ استقلال چطور به دسته سوم سقوط کرد؟». برنامه نود. دریافتشده در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ "Asian Club Competitions 1998/99". RSSSF (به انگلیسی). Archived from the original on 15 October 2018. Retrieved February 22, 2018.
- ↑ «مقصریم همه :زاده فتحالله». همشهری آنلاین. بایگانیشده از اصلی در ۷ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «لیست 165 مربی نه دوره لیگ برتر». عصرایران. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۵ اکتبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ ۵۷٫۰ ۵۷٫۱ ۵۷٫۲ ۵۷٫۳ ۵۷٫۴ «فوتبال ایران به قلم "فردوسی پور" در WorldSoccer». ایسنا. ۲۱ اکتبر ۲۰۰۸. دریافتشده در ۳ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ «مروری بر ادوار گذشته لیگ برتر». روزنامه گل. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «لیگ برتر فوتبال ایران / ۷ گل در اصفهان تا پله آخر قهرمانی پاس». همشهری آنلاین. بایگانیشده از اصلی در ۸ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ ۶۰٫۰ ۶۰٫۱ "Asian Club Competitions 2013". RSSSF (به انگلیسی). Archived from the original on January 12, 2018. Retrieved December 28, 2017.
- ↑ الهام ملکی (۱۱ مهر ۱۳۹۶). «وینفرید شفر تا پایان فصل استقلالی شد + (عکس)». استقلال نیوز. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «استقلال قهرمان جام سیویکم شد/ شفر در اولین روز تمدید جام گرفت!». خبرگزاری مهر. ۳ مه ۲۰۱۸. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۸. دریافتشده در ۳ مه ۲۰۱۸.
- ↑ ۶۳٫۰ ۶۳٫۱ "Dall'Inter all'Iran: la lunga parabola di Andrea Stramaccioni". Fox Sports (به ایتالیایی). 2019-06-13. Retrieved 2019-06-18.
- ↑ «تاریخچه تأسیس باشگاه استقلال تهران». بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ "Esteghlal the Iranian Crown". Fifa (به انگلیسی). 16 Sep 2009. Archived from the original on January 12, 2018.
- ↑ «حذف ستارههای استقلال توسط سازمان لیگ/ پای فردوسیپور هم گیر است؟». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۶-۰۵-۲۵. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۶.
- ↑ «عابدینی: حذف ستاره از لوگوی استقلال، عمدی نبودهاست». خبرگزاری ایلنا. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۶.
- ↑ «نصب ستاره روی پیراهن تیمهای فوتبال؛ قانون یا یک امر متداول؟». طرفداری. ۲۰۱۷-۰۴-۱۴. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۶.
- ↑ پارسینه، Parsine com | پایگاه خبری-تحلیلی (۲۸ شهریور ۱۳۹۲). «کاریکاتور/ استقلال به دنبال کسب ستاره سوم در آسیا». fa. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۶.
- ↑ «خبرگزاری فارس - بیانی: استقلال برای صعود باید گلزنی کند/ پرسپولیس ۱۰ درصد شانس صعود دارد». خبرگزاری فارس. ۲۰۱۷-۰۵-۲۸. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۶.
- ↑ «پتانسیل استقلال فقط صعود از گروه است/ این تیم برای کسب ستاره سوم باید تقویت شود». www.jamnews.com. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۶.
- ↑ «دو ستاره روی پیراهن استقلال توسط AFC تأیید شد». www.tabnak.ir. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۶.
- ↑ ۷۳٫۰ ۷۳٫۱ ۷۳٫۲ «باشگاه استقلال تهران». وب سایت رسمی سازمان لیگ فوتبال ایران. بایگانیشده از اصلی در ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «AFC Champions League | AFC». www.the-afc.com (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۶.
- ↑ «وب سایت رسمی باشگاه استقلال». ۱۱ ژوئیه ۲۰۱۲. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «خبر خوب برای هواداران استقلال/ جپاروف هم با آبی پوشان به توافق رسید». www.khabaronline.ir. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۷-۲۴.
- ↑ «تاج». ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۷. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «استقلال با لباس مشکی در داربی». قدس انلاین. ۱ آذر ۱۳۹۳. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «استقلال مشکی پوش مقابل ملوان و سفر فتحاللهزاده به انزلی». بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «آبادان براستی شایسته بردن جام علم بود». کیهان ورزشی. موسسه کیهان (۹۸۱): ۳۱. ۲۵ فروردین ۱۳۵۲.
- ↑ «شب طلایی استقلال نقرهای به روایت فیفا + عکس». خبرگزاری فارس. ۱۶ فروردین ۱۳۹۲. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «عجیبترین پیراهنهای استقلال (عکس)». ورزش سه. ۳۱ شهریور ۱۳۹۴. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «لباس تیم فوتبال استقلال در گذر زمان». باشگاه خبرنگاران جوان. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «عکس / پیراهن عجیب استقلال!». افکارنیوز. ۲۸ مهر ۱۳۹۱. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «رونمایی از لباس استقلال و پرسپولیس برای دربی». بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ ۸۶٫۰ ۸۶٫۱ «راههای درآمدزایی در فوتبال حرفهای». همشهری آنلاین. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «قرارداد تأمین لباس فرم استقلال». بازار ورزش. ۱ شهریور ۱۳۹۶. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «جام حذفی فوتبال ایران - فصل 1374–75». hazfi-cup.com. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۴.
- ↑ "HAMSHAHRI (Internet Version of Tehran's Persian Daily)". www.hamshahrionline.ir (به انگلیسی). Archived from the original on 3 May 2019. Retrieved 2018-08-07.
- ↑ «استقلال و اسپانسر منحصربفردش!». www.khabaronline.ir. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۸ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۹-۰۷.
- ↑ «گفتگوی تفصیلی ایسنا با منصور پورحیدری پیرامون آخرین وضعیت تیم فوتبال استقلال تهران در آستانه رقابتهای جام باشگاههایآسیا». ایسنا. ۲۰۰۱-۱۰-۲۶. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۳ مه ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۹-۰۷.
- ↑ «اسپانسر جدید تیم فوتبال استقلال مشخص شد». ایسنا. ۲۰۰۳-۰۹-۰۷. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۳ مه ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۹-۰۷.
- ↑ «مشکل باشگاه استقلال تهران حل شد». خبرگزاری مهر. ۲۰۰۵-۰۱-۱۹. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۸ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۹-۰۷.
- ↑ «مدیرعامل باشگاه استقلال: مثلث هواداران، کادرفنی و بازیکنان عامل موفقیت استقلال بود». خبرگزاری مهر. ۲۰۰۵-۰۹-۰۳. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۸ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۹-۰۷.
- ↑ «اسپانسر هشت هفته ای برای آبی پوشان/مشکلات آبی پوشان در راه جذب حامی مالی بعدی». خبرگزاری مهر. ۲۰۰۶-۰۹-۰۴. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۸ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۹-۰۷.
- ↑ «دربی 62 با تساوی سرخابیها به پایان رسید». خبرگزاری مهر. ۲۰۰۷-۰۳-۳۰. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۷.
- ↑ «روزنامه اعتماد86/7/22: استقلال - پرسپولیس ساعت 15 / شاهزاده و گدا در داربی 63». magiran.com. بایگانیشده از اصلی در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۷.
- ↑ «جام حذفی فوتبال ایران - فصل 1386–87». hazfi-cup.com. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۷.
- ↑ ۹۹٫۰ ۹۹٫۱ «روزنامه اعتماد87/11/21: رودررویی قهرمان سابق و قهرمان جدید». www.magiran.com. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۷.
- ↑ "Saudi Al-Ittihad club player Mohammad Sa" (به ایتالیایی). Retrieved 2018-08-04.
- ↑ ۱۰۱٫۰ ۱۰۱٫۱ «ناکامی باشگاههای ایرانی از روی پیراهن شروع میشود!». goaldaily.ir. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۷ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۷.
- ↑ «گزارش تصویری پیروزی استقلال در دربی هفتادم». www.hamshahrionline.ir. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۷ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۷.
- ↑ FIFA.com (۲۰۱۱-۰۹-۲۷). «Hawar Mulla Mohammed». FIFA.com (به آلمانی). بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۴ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۴.
- ↑ «استقلال 2-0 پرسپولیس؛ دیداری که لقب "سوبله" را به مظلومی داد! | ورزش 11». www.varzesh11.com. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۷ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۷.
- ↑ «خبرگزاری فارس - دیدار تیمهای فوتبال پرسپولیس و استقلال (1)». خبرگزاری فارس. ۲۰۱۱-۱۲-۰۹. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۷ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۷.
- ↑ «دیدار تیمهای فوتبال استقلال و گهر دورود - اخبار تسنیم - Tasnim». www.tasnimnews.com. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۷ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۷.
- ↑ «پشت پرده "اسپانسر"ها در استقلال/ چه کلاههایی که سر آبیها نرفتهاست!». ایسنا. ۲۰۱۷-۱۱-۱۲. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۳ مه ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۹-۰۷.
- ↑ «بانک رفاه پشتیبان تیم فوتبال استقلال شد». www.refah-bank.ir. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۴.
- ↑ «اسپانسر روی پیراهن استقلال مشخص شد :: ورزش سه». www.varzesh3.com. بایگانیشده از اصلی در ۲۴ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۹-۰۷.
- ↑ کیتز، تیم. «تیم کیتز | طرحها و اخبار لباس و پیراهن تیمها - برجستهترین مشخصه لباس جدید استقلال؛ رنگ آبی!». www.teamkits.org. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۳ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۳.
- ↑ «رونمایی از پیراهن استقلال با اسپانسر جدید». www.khabaronline.ir. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۴ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۳.
- ↑ «از پیراهن فصل جدید استقلال رونمایی شد». وب سایت استقلال جوان. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۳.
- ↑ «دیدار تیمهای فوتبال استقلال و راهآهن - اخبار تسنیم - Tasnim». www.tasnimnews.com. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۸ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۸.
- ↑ «اسپانسر جدید برای استقلال آسیایی :: ورزش سه». www.varzesh3.com. بایگانیشده از اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۹-۰۷.
- ↑ کیتز، تیم. «تیم کیتز | طرحها و اخبار لباس و پیراهن تیمها - لباس جدید استقلال ماند تا دربی». teamkits.org. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۴ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۳.
- ↑ کیتز، تیم. «تیم کیتز | طرحها و اخبار لباس و پیراهن تیمها - لباس اول استقلال برای فصل 97-96». www.teamkits.org. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۵ اکتبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۳.
- ↑ «رونمایی از پیراهن جدید استقلال+ عکس». پایگاه خبری جماران - امام خمینی - انقلاب اسلامی. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۳.
- ↑ کیتز، تیم. «تیم کیتز | طرحها و اخبار لباس و پیراهن تیمها - لباس اول استقلال برای فصل 98-97». www.teamkits.org. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۳.
- ↑ Duerden, John (March 29, 2017). "Asia's Biggest Rivalries: Carlos Queiroz explains El Clasico vs the Tehran Derby". FourFourTwo. Archived from the original on January 19, 2018. Retrieved July 23, 2018.
- ↑ "Asia's top 5 football rivalries". FOX Sports Asia. December 6, 2016. Retrieved July 23, 2018.
- ↑ ۱۲۱٫۰ ۱۲۱٫۱ «تماشاگردارهای غیرسرخابی فوتبال تهران». ورزش ۳. ۹ نوامبر ۲۰۱۷. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ "Iranian Pro League Stats: 2005–2006 Season". IPLstats (به انگلیسی). October 22, 2005. Archived from the original on January 12, 2018.
- ↑ "Iranian Pro League Stats: 2006–2007 Season". IPLstats (به انگلیسی). September 30, 2006. Archived from the original on January 12, 2018.
- ↑ "NUMBER OF SPECTATORS 11/12". transfermarket (به انگلیسی). Archived from the original on January 12, 2018.
- ↑ "NUMBER OF SPECTATORS 12/13". transfermarket (به انگلیسی). Archived from the original on January 12, 2018.
- ↑ "AFC Champions League 2010 – Attendance" (به انگلیسی). Archived from the original on January 19, 2018. Retrieved December 9, 2017.
- ↑ "AFC Champions League 2011 – Attendance" (به انگلیسی). Archived from the original on January 19, 2018. Retrieved December 9, 2017.
- ↑ "AFC Champions League 2013 – Attendance" (به انگلیسی). Archived from the original on January 19, 2018. Retrieved December 9, 2017.
- ↑ "AFC Champions League 2017 – Attendance" (به انگلیسی). Archived from the original on January 12, 2018. Retrieved December 9, 2017.
- ↑ "AFC Champions League 2018 - Attendance". worldfootball.net (به انگلیسی). Retrieved 2019-09-11.
- ↑ "AFC Champions League 2019 - Attendance". worldfootball.net (به انگلیسی). Retrieved 2019-09-11.
- ↑ «هویت و هواداری باشگاههای فوتبال در لیگ ایران». بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۹ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «حاشیههای قبل از بازی استقلال و سیاهجامگان». دنیای اقتصاد. ۲۹ آبان ۱۳۹۶. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ "AFC Champions League 2009 – Attendance" (به انگلیسی). Archived from the original on January 12, 2018. Retrieved December 9, 2017.
- ↑ "AFC Champions League 2010 – Attendance" (به انگلیسی). Archived from the original on January 12, 2018. Retrieved December 9, 2017.
- ↑ «استقلال - جوبیلوایواتا با طعم تراژدی». امروز آنلاین. ۲۸ آذر ۱۳۹۴. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «گزارش ویژه/ استقلالیها در آسیا برای ششمین بار، آزادی را پر کردند». وبسایت رسمی برنامه نود. ۲۱ بهمن ۱۳۹۵. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «این است استقلال». خبرگزاری مهر. ۲ اردیبهشت ۱۳۸۵. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ سروندی، فرید (۲۱ آوریل ۲۰۰۶). «تازهترین خبرهای ورزشی ایران و جهان». بیبیسی فارسی. بایگانیشده از اصلی در ۲۱ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ سمانه سقاء. «تقسیمبندی هواداران باشگاههای استقلال و پرسپولیس بر اساس متغیرهای جمعیت شناختی، جغرافیایی و وفاداری». پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۹ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «عکس/دختر استقلالی در استادیوم آزادی!». مشرق. ۲۶ فروردین ۱۳۹۲. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «دستگیری دختر استقلالی در آزادی». خبر ورزشی. ۱ خرداد ۱۳۹۶. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «ویدئوی شناسایی و دستگیری دختر طرفدار استقلال در استادیوم آزادی». ایلنا. ۲ خرداد ۱۳۹۶. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «"تابوشکنی" حضور زنان در تمرین تیم استقلال بدون درگیری». دویچه وله فارسی. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۳ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «بانوان حق ورود ندارند، چون آقایان فحاشی میکنند». ایرانوایر. ۱۷ ژانویه ۲۰۱۷. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «دختران استقلالی که مجوز ورود به تمرین آبی پوشان را نگرفتند». پارس فوتبال. ۳ تیر ۱۳۹۵. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ ««دختر آبی» درگذشت». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۹-۱۱.
- ↑ «واکنش فیفا به خودسوزی «دختر آبی»: دولت ایران آزادی و امنیت زنان را تامین کند». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۹-۱۱.
- ↑ «آتشِ جانِ سوخته «دختر آبی» در شبکههای اجتماعی». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۹-۱۱.
- ↑ «چرا هوادار پرسپولیس بیشتر از استقلال است؟». وبگاه تابناک. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۹ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «اصغر تهرانی و تاج ابوالحسن!». همشهری ورزشی. بایگانیشده از اصلی در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۷. دریافتشده در ۹ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «تاریخ شاهین». بایگانیشده از اصلی در ۱ مارس ۲۰۱۷. دریافتشده در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «اصغر تهرانی و تاج ابوالحسن!». همشهری ورزشی. بایگانیشده از اصلی در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۷. دریافتشده در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «استقلال 8 سال و 6 ماه نباخت». روزنامه گل. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۶ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ «با شکستناپذیرهای دربی آشنا شوید». ورزش سه. بایگانیشده از اصلی در ۲ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۶ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ «سال قبل دربی بیخاصیت بود»، خبر ورزشی، ش. ویژهنامه نوروزی، ص. صفحهٔ ۲۵، ۱۳۸۷
- ↑ ۱۵۷٫۰ ۱۵۷٫۱ "The Red 'Victors' and the 'Independent' Blues" (به انگلیسی). Fifa. October 31, 2012. Archived from the original on January 12, 2018.
- ↑ "Football, blood and war" (به انگلیسی). The Observer. January 18, 2004. Archived from the original on January 12, 2018. Retrieved December 26, 2012.
December 2000 Following an ill-tempered Tehran derby, between Pirouzi and Estegahl, violence spills on to the streets as fans destroy cars and buses. Three players from each side and 60 fans are arrested; more than 250 coaches are vandalised.
- ↑ «تاریخچه باشگاه فرهنگی ورزشی فولاد مبارکه سپاهان». باشگاه خبرنگاران جوان. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «سپاهان در تعقیب پیروزی، استقلال و پاس». روزنامه کیهان. ۱۶ اردیبهشت ۱۳۸۹. بایگانیشده از اصلی در ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۲. دریافتشده در ۲۲ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «کتککاری و دعواهای فراموشنشدنی استقلال – سپاهان». خبر ورزشی. ۱۴ آذر ۱۳۹۶. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «عقیلی: بازی با استقلال به اندازه داربی اهمیت دارد». ایمنا. ۲ شهریور ۱۳۸۹. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «مدعیان قهرمانی لیگ برتر رو در روی هم». بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۹ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «مروری بر دیدارهای قبلی الهلال و استقلال». روزنامه ورزشی نود. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «گزارش زنده: الهلال صفر - استقلال صفر». گل.کام. ۶ آوریل ۲۰۱۳. دریافتشده در ۲۱ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ "Preview – Group D: Esteghlal v Al Hilal". The Asian Football Confederation (به انگلیسی). Archived from the original on 9 October 2018. Retrieved February 22, 2018.
- ↑ «استقلال-الهلال، بازی خطرناک». ایران ورزشی آنلاین. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۲ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ «١٠نکته از تاریخچه بازیهای استقلال و الهلال». وبسایت رسمی برنامه ۹۰. بایگانیشده از اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۲ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ "Asian Club Competitions 1996/97". RSSSF (به انگلیسی). Archived from the original on January 12, 2018. Retrieved December 28, 2017.
- ↑ "Asian Club Competitions 1998/99". RSSSF (به انگلیسی). Archived from the original on January 12, 2018. Retrieved December 28, 2017.
- ↑ "Asian Club Competitions 2002/03". RSSSF (به انگلیسی). Archived from the original on January 12, 2018. Retrieved December 28, 2017.
- ↑ "Asian Club Competitions 2007". www.rsssf.com (به انگلیسی). Retrieved 2018-08-06.
- ↑ "Asian Club Competitions 2018". www.rsssf.com (به انگلیسی). Retrieved 2018-08-06.
- ↑ «اولین مجله اختصاصی باشگاه استقلال/ آبیها 63 سال قبل مجله 5ریالی داشتند!». خبرآنلاین. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ ۱۷۵٫۰ ۱۷۵٫۱ ۱۷۵٫۲ رضوی، منصور (۱۰ مارس ۲۰۱۷). «نقش دایمی آن پدرخوانده». ایرانوایر. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «نوستالژی/ یادی از هفته نامه فانوس و کری خواندنهای کیوسکی!». وبسایت رسمی برنامه ۹۰. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «جشن قهرمانی رسمی آبیها :: ورزش سه». www.varzesh3.com. دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۰-۳۰.
- ↑ «راه اندازی ایستگاه تلویزیونی ماهواره ای بنام استقلال اسپورت و احتمال راه اندازی تلویزیونهای ورزشی باشگاههای دیگر». رادیو فردا. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۴ آوریل ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۰-۳۰.
- ↑ ۱۷۹٫۰ ۱۷۹٫۱ «مستند «آبی استقلالی 2» با صدای رضا یزدانی منتشر خواهدشد». موسیقی ما. ۲۱ شهریور ۱۳۸۸. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «خبرگزاری فارس - حضور سازنده «آبی استقلالی» و «مردان پرسپولیس» در برنامه صبحگاهی تلویزیون». خبرگزاری فارس. ۲۰۱۰-۰۱-۰۹. بایگانیشده از اصلی در ۸ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۷-۲۶.
- ↑ «آبی استقلالی 3 با حذف قلعهنویی». پایگاه خبری تحلیلی فردا. بایگانیشده از اصلی در ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «فیلم «۴ فینال آسیا» ییِ استقلال ساخته میشود». ۱۸ فوریه ۲۰۱۷. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «فیلم تاریخ باشگاه استقلال در آستانه حضور در جشنواره فیلم فجر». وبسایت رسمی برنامه ۹۰. بایگانیشده از اصلی در ۲۲ آوریل ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۸ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ «دانلود آهنگ رسمی باشگاه استقلال». عصر ایران. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۵ اکتبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۹ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «ترانه سعید عرب برای تیم استقلال/دانلود». بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۹ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «از حضور سفیر آلمان در تمرین استقلال تا تمرین اختصاصی انصاری». ایسنا. ۱۷ دسامبر ۲۰۱۷. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ YJC، خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان |. «نظر پله اسطوره فوتبال جهان در مورد تیم استقلال + فیلم». خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان | YJC. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۷ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۷-۲۶.
- ↑ «ویژه/مروری بر ورزشگاههای میزبان داربی تهران؛ شهرآوردگاه». وبسایت رسمی برنامه ۹۰. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «دیهیم از زیر غبار خارج شد:». ورزش سه. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۷-۰۴.
- ↑ «دعوای استقلال و پرسپولیس بر سر یک ورزشگاه». فرارو. دریافتشده در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «ورزشگاه شهید کاظمی برای پرسپولیس شد». خبرگزاری مهر. ۲۳ دی ۱۳۹۴. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «پرسپولیس دست روی ورزشگاه استقلال گذاشت». مشرق نیوز. ۲۲ دی ۱۳۹۴. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «بعد از دعوای پرسپولیس و استقلال سر ورزشگاه شهید کاظمی /شهردار امروز تصمیم آخر را میگیرد». وبسایت رسمی برنامه نود. ۲۶ بهمن ۱۳۹۴. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «محل تمرین استقلال مشخص شد». استقلال جوان. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «حضور منتظری در تمرین استقلال». استقلال جوان. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «تمرینات استقلال از شنبه در زمین نوبنیاد صنایع دفاع برگزار میشود». ۱۱ آبان ۱۳۹۶. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۹ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «اولین تمرین استقلالیها در زمین صنایع دفاع». باشگاه خبرنگاران جوان. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۹ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «مرگ تدریجی در کمپ حجازی؛ خطر ریزش بازیکنان استقلال». طرفداری. ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۷. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «زمین تمرین استقلال عوض میشود». بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «سرگردانی استقلالیها برای پیدا کردن زمین». جام جم آنلاین. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «استقلال اهواز و استقلال تهران». آفتاب آنلاین. ۲۱ مرداد ۱۳۸۶. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ ۲۰۲٫۰ ۲۰۲٫۱ ۲۰۲٫۲ ۲۰۲٫۳ ۲۰۲٫۴ صدر، بنیامین (۱۲ تیر ۱۳۸۴)، «کشف استعداد در مستطیل سبز»، روزنامه همشهری، ش. شماره ۳۷۳۸، ص. صفحه تهرانشهر، بایگانیشده از اصلی در ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۸
- ↑ "Iran 1970". RSSSF (به انگلیسی). Archived from the original on January 19, 2018. Retrieved November 10, 2017.
- ↑ صداقت، فرهاد (شهریور ۱۳۸۱)، ۳۴ سال با پرسپولیس (از سال ۴۷ تا سال ۸۱)، تبریز، ص. صفحهٔ ۸۷، شابک ۹۶۴-۰۶-۱۶۹۳-۱
- ↑ «نورد اهواز». جام تخت جمشید. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «آشنایی با باشگاه داماش گیلان». همشهریآنلاین. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۵ بهمن ۱۳۸۸.
- ↑ «بازی را بردیم اما هم کتک خوردیم هم برای شکست سند دادیم». کیهان ورزشی شماره ۱۱۲۸. موسسه کیهان: ۱۶. ۲۰ دی ۱۳۵۴.
- ↑ «استقلال ایران». وبگاه باشگاه استقلال تهران. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «مربیان تیمهای پایه استقلال معرفی شدند». ورزش سه. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «قهرمانی استقلال در رده امید/ پرسپولیس پنجم شد». ایسنا. ۲۰۱۹-۰۱-۰۵. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۲.
- ↑ «جدول نتایج لیگ برتر - جوانان». www.football-tehran.com. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۲.
- ↑ «جدول نتایج لیگ برتر - نوجوانان». www.football-tehran.com. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۲.
- ↑ «جدول نتایج لیگ برتر - نونهالان». www.football-tehran.com. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۲.
- ↑ «اینجا آکادمی استقلال است، صدای ما را از مرغوبکار میشنوید!». ایسنا. ۳۰ شهریور ۱۳۹۲. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «ورزشگاه مرغوبکار از استقلال پس گرفته شد». وبگاه تابناک. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «استقلال ایران». بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «مربیان تیمهای پایه استقلال مشخص شدند». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۹-۰۴-۱۶. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۲.
- ↑ (www.dw.com)، Deutsche Welle. «تاریخچه پر ماجرای فوتبال زنان در ایران | DW | 20.06.2011». DW.COM. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۴ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۲۴.
- ↑ User، Super. «علی دانایی فرد». takhtejamshidcup.com. بایگانیشده از اصلی در ۸ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۲۴.
- ↑ «تکذیب میکنیم، برخورد میکنیم؛ دیدار تیمهای فوتبال دختران و نوجوانان پسر استقلال»، روزنامه اعتماد، ش. شماره ۱۸۷۴، ص. صفحهٔ ۱۳، ۵ بهمن ۱۳۸۷، بایگانیشده از اصلی در ۳۰ اکتبر ۲۰۱۸
- ↑ «دیدار تیمهای فوتبال دختران و پسران استقلال/ با خاطیان برخورد شود». خبرگزاری مهر. ۴ بهمن ۱۳۸۷. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۵ مهر ۱۳۸۸.
- ↑ «تیم فوتبال بانوان استقلال منحل شد». خبرگزاری فارس. ۸ بهمن ۱۳۸۷. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۵ بهمن ۱۳۸۸.
- ↑ «ماجرای عجیب انحلال تیم بانوان استقلال». ورزش سه. ۲۶ آبان ۱۳۹۵. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۶ آبان ۱۳۹۶.
- ↑ «چرا تیم فوتبال زنان استقلال تهران منحل شد؟». رادیو فردا. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۴ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۲۴.
- ↑ «نخستین بازی ۱۳۴۲». جام تخت جمشید. بایگانیشده از اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ «تاج ۱۳۵۵». جام تخت جمشید. دریافتشده در ۲ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ «تاج 57 – 1356». جام تخت جمشید. دریافتشده در ۲ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ «پرونده ویژه برای فوتبال بانوان +عکس اولین تیم زنان تاج». سوت. ۱۶ دی ۱۳۹۳. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۴ آبان ۱۳۹۶.
- ↑ «تیم فوتسال استقلال تهران از لیگ حذف شد!». ۱۶ ژوئیه ۲۰۰۸. بایگانیشده از اصلی در ۲۲ آوریل ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ «قهرمانی آسان پرداخت برای دومین سال متوالی/ اعلام نتایج برترینهای روز پایانی». iriaaf.ir. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۳۰ اکتبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۰-۳۰.
- ↑ «تیم استقلال تهران در فصل جدید لیگ دو و میدانی شرکت میکند». طرفداری. ۲۰۱۸-۰۹-۲۴. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۴ آوریل ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۰-۳۰.
- ↑ ۲۳۲٫۰ ۲۳۲٫۱ جهان|TABNAK، سایت خبری تحلیلی تابناک|اخبار ایران و. «همه رکوردهای تاریخ لیگ فوتبال ایران». سایت خبری تحلیلی تابناک|اخبار ایران و جهان|TABNAK. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۲ اکتبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۱۱.
- ↑ "Iranian Pro League Alltime Table 2001–2017". IPLstats (به انگلیسی). Archived from the original on January 19, 2018.
- ↑ «تاریخچه کامل لیگ قهرمانان باشگاههای آسیا + آمار». مشرق نیوز. ۲۵ فوریه ۲۰۱۳. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۲ مارس ۲۰۱۸.
- ↑ «90tv.ir | وبسایت رسمی برنامه ۹۰ - پرافتخارترین تیمهای رقابتهای باشگاهی آسیا؛ استقلال پرافتخارترین تیم ایرانی». 90tv.ir | وبسایت رسمی برنامه ۹۰ -. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۱۱.
- ↑ «استقلال همچنان پرافتخارترین تیم ایرانی در آسیا :: ورزش سه». www.varzesh3.com. بایگانیشده از اصلی در ۲۳ مه ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۱۵.
- ↑ «100 تا بازی تو آسیا؛ رکورد استقلالی ها!». خبر انلاین. ۲۹ شهریور ۱۳۹۲. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۵ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۵ اوت ۲۰۱۸.
- ↑ Duerden, John. "Asian success is what sets Iran's Esteghlal apart from the rest". ESPNFC.com. Archived from the original on January 19, 2018. Retrieved July 23, 2018.
{{cite web}}
: Italic or bold markup not allowed in:|website=
(help) - ↑ «کارنامهٔ مرحوم جدیکار، نخستین لژیونر فوتبال آسیا». ایسنا. ۱۸ دسامبر ۲۰۱۳. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «گفتگو با آندرانیک اسکندریان، همبازی اسبق پله/ مهاجم اسکاتلند هُلَم داد تا به حجازی گل به خودی بزنم». www.khabaronline.ir. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۶ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۷-۲۶.
- ↑ «گفتگوی بی پرده با پاشازاده از تیم منتخب «عادل» تا روزی که مایلی کهن اشکش را پای اتوبوس درآورد». خبر آنلاین. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «موفقترین تیم تاریخ ایران در آسیا». روزنامه گل. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ «فرهاد مجیدی محبوبترین بازیکن دنیا شد!». پایگاه خبری تحلیلی انتخاب. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «پایان رکورد حسینی در کلین شیت». ورزش سه. بایگانیشده از اصلی در ۸ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۸ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ «تاریخچه استقلال». استقلال جوان. دریافتشده در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ "The best clubs of Asia". rsssf (به انگلیسی). Archived from the original on January 12, 2018. Retrieved December 21, 2017.
- ↑ «بازیکنان استقلال در فصل پیش روی با چه پیراهنی به میدان میروند؟». سایت رسمی باشگاه استقلال. ۶ مرداد ۱۳۹۸. دریافتشده در ۷ مرداد ۱۳۹۸.
- ↑ «بهاروند: باشگاهها میتوانند ۳ بازیکن زیر ۲۵ سال به فهرست خود اضافه کنند». ایسنا. ۱۴ تیر ۱۳۹۷. دریافتشده در ۷ مرداد ۱۳۹۸.
- ↑ «ضوابط نقل و انتقالات تابستانی لیگ برتر فصل 97-1396». Football Tribe Iran. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ ۲۵۰٫۰ ۲۵۰٫۱ «اعضای جدید هیئت مدیره استقلال معرفی شدند/ فتحی مدیرعامل ماند». ایسنا. ۲۰۱۹-۰۱-۲۸. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۲ آوریل ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۱-۳۰.
- ↑ «فتحاللهزاده جانشین واعظ آشتیانی شد». خبرگزاری فارس. ۱۹ مرداد ۱۳۸۹. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۳۰ شهریور ۱۳۹۱.
- ↑ «مدیرعامل استقلال نیامده کنارهگیری کرد/ دلیل استعفای رضا حسنیخو». خبرگزاری مهر. ۲۰۱۶-۰۸-۰۵. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۴ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۱۳.
- ↑ «افتخاری مدیرعامل استقلال شد». خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا. ۱۰ شهریور ۱۳۹۵. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «رسمی؛ امیرحسین فتحی مدیرعامل استقلال شد +سوابق مدیریتی». خبرگزاری ایلنا. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۸.
- ↑ «آبیهای ایران 70 ساله شدند». ورزش ۳. ۳ مهر ۱۳۹۴. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «خصوصی شدن استقلال و پرسپولیس منتفی شد». خبرگزاری مهر. ۲۱ مهر ۱۳۹۵. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «تاج را با اموال موروثی شخصی ساختهام». کیهان ورزشی. موسسه کیهان (۱۰۷۸): ۴. ۲۸ دی ۱۳۵۳.
- ↑ «مرکز پژوهشها - لایحه قانونی واگذاری سازمان ورزشی و فرهنگی تاج به سازمان تربیت بدنی ایران». rc.majlis.ir. بایگانیشده از اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۸-۰۴.
- ↑ «صداوسیما حق پخش را نمیدهد، بدون فوتبال هم میمیرد». ایران وایر. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «راز کمپ ۲ هزار میلیاردی استقلال در ترکیه». ایسنا. ۵ مه ۲۰۱۵. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «ماجرای زمین ۲ هزار میلیاردی استقلال این بار به روایت سفیر پیشین ایران در ترکیه». خبرآنلاین. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «سرخط خبرها»، روزنامه اعتماد ملی، ش. شماره ۹۷۵، ص. صفحهٔ ۱۹، ۱ مرداد ۱۳۸۸ «دو باشگاه پرسپولیس و استقلال هر یک با پرداخت ۲ میلیارد تومان یک درصد از سهام بانک تازهتأسیس تات را خریداری کردند. پول خرید این سهام از سوی سازمان تربیت بدنی پرداخت شده.»
- ↑ شهبازی، نعمتالله (۷ آبان ۱۳۸۸)، «در حاشیه سرمایهگذاری استقلال و پرسپولیس در بانک تات؛ ایجاد زیرساختهای اقتصادی لازمه موفقیت باشگاههای مردمی»، روزنامه ورزشی گل، ش. شماره ۱۰۷۵، ص. صفحهٔ ۱
- ↑ «باز هم فرصتسوزی در ورزش کشور؛ اختلافات مدیران دولتی موجب خروج بخش ورزش از یک بانک خصوصی شد»، روزنامه ورزشی گل، ش. شماره ۱۱۸۵، ص. صفحهٔ ۸، ۲۷ اسفند ۱۳۸۸
- ↑ «واگذاری قطعی ورزشگاه کشوری به استقلال تهران». ورزش سه. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «مناقصه برای ساخت کمپ استقلال». خبرگزاری فارس. ۵ تیر ۱۳۸۷. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۴ آبان ۱۳۸۷.
- ↑ «کلنگ آبی برای چندمین بار به زمینخورد». همشهریآنلاین. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۴ آبان ۱۳۸۷.
- ↑ «نام حجازی را از کمپ استقلال بردارید». همشهری آنلاین. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۷.
برای مطالعهٔ بیشتر
- غالب، مصطفی، (۱۳۸۶)، کلوپ دوچرخه سواران تا استقلال، گپ، شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۹۷۶-۲۸-۲
- احمدی، سید علی اکبر، (۱۳۸۸)، استقلال تاریخچه کامل باشگاه از دوچرخهسواران و تاج تا استقلال (دو جلد)، پایگان، شابک ۹۷۸-۶۰۰-۵۰۹۶-۵۷-۶
- حسنی فرد، محسن، (۱۳۷۹)، آبیپوشان از تاج تا استقلال، مرسا، شابک ۹۶۴-۶۹۲۷-۳۹-۴
- حسینی، محمد، (۱۳۸۱)، از تاج تا استقلال: ۱۳۲۴–۱۳۸۱، پیام بهاران، شابک ۹۶۴-۷۷۸۹-۰۰-۹
پیوند به بیرون
- وبگاه خانگی
- صفحه استقلال در اینستاگرام
- صفحه استقلال در وبسایت سازمان لیگ فوتبال ایران
- صفحه کانون هواداران استقلال
- آرشیو ویدئویی خلاصه بازیهای تیم استقلال
- استقلال نیوز
دستاوردها | ||
---|---|---|
پیشین: مکابی تلآویو |
لیگ قهرمانان آسیا مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۹۷۰ نخستین عنوان |
پسین: مکابی تلآویو |
پیشین: لیائونینگ |
لیگ قهرمانان آسیا جام باشگاههای آسیا ۹۱–۱۹۹۰ دومین عنوان |
پسین: الهلال |
- باشگاه استقلال
- باشگاههای فوتبال ایران
- باشگاههای فوتبال بنیانگذاریشده در ۱۹۴۵ (میلادی)
- باشگاههای فوتبال تهران
- باشگاههای لیگ برتر فوتبال ایران
- بنیانگذاریهای ۱۳۲۴ در ایران
- بنیانگذاریهای ۱۹۴۵ (میلادی) در ایران
- قهرمانان جام آزادگان
- قهرمانان جام تخت جمشید
- قهرمانان جام حذفی
- قهرمانان جام خلیج فارس
- قهرمانان جام منطقهای ایران
- ورزش در تهران