جام تخت جمشید
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
بنیانگذاری | ۱۳۵۲ |
---|---|
کشور |
![]() |
کنفدراسیون | ای اف سی |
دسته | ۱ |
شمار تیمها | ۱۲ و ۱۶ |
درجه در کشور | ۱ |
سقوط به | دسته ۲ |
جامهای دیگر | جام حذفی ایران |
جام قارهای | جام باشگاههای آسیا |
موفقترین تیم | پاس و پرسپولیس (۲ قهرمانی) |
جام تخت جمشید بالاترین دستهٔ لیگ فوتبال ایران میان سالهای ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۷ بود.
اولین دورهٔ این مسابقات از تیر ماه ۱۳۵۲ آغاز شد و ششمین دورهٔ آن در مرداد ماه ۱۳۵۷ به دلیل وقوع انقلاب، نیمهتمام پایان یافت.که در سال ۱۳۵۲ تیم پرسپولیس علاوه بر برد معروف مقابل رقیب سنتی یعنی تیم تاج مقتدرانه قهرمان شد.دقیقاً سال بعد یعنی سال ۱۳۵۳ تیم تاج قهرمانی خود را چهار هفته قبل پایان فصل جشن گرفت که در آن سال غلامحسین مظلومی از مهرههای بسیار تأثیرگزار تیم تاج بود.در آن سالها تیم پاس نیز به عنوان یکی از مدعیان همیشه خوش میدرخشید.
محتویات
تاریخچه[ویرایش]

در اوایل دهه پنجاه هجری شمسی فوتبال در ایران جنبه عمومی پیدا کرده و چندین مسابقه مختلف در استانهای بزرگ کشور برگزار شد. در سال ۱۳۵۲ شمسی (۱۹۷۳ میلادی) و در زمان ریاست آتابای بر فدراسیون فوتبال تصمیم بر آن شد تا مسابقات فوتبال باشگاهی در ایران همانند لیگهای معتبر اروپایی برگزار شود. فدراسیون آتابای تغییراتی در آئیننامه لیگ سراسری بوجود آورد که به طور اهم می توان به موارد زیر اشاره نمود: نام لیگ سراسری به جام تخت جمشید تغییر یافت، تعداد تیمها از ۸ تیم به ۱۲ تیم افزایش پیدا کرد، کلیه باشگاههای همنام از مسابقات کنار گذارده شدند، سهمیه تهران ۶ تیم و شهرستانها نیز ۶ تیم اعلام شد. از این رو پس از انجام برنامهریزی این رقابتها، نام جام تخت جمشید بر آن نهاده شد تا سمبل و معرفی برای تاریخ ایران باستان باشد. اولین دوره مسابقات جام تخت جمشید با حضور دوازده تیم آغاز شد، مسابقاتی که اتفاقات زیادی در آن رخ داد . در نهایت و بعد از انجام بازیهای رفت و برگشت بین تیمهای حاضر در این مسابقات، پرسپولیس عنوان قهرمانی را در اولین دوره این رقابتها از آن خود کرد. تاج (استقلال فعلی) نایب قهرمان شد و پاس به مقام سوم دست یافت. در سال ۱۳۵۳ تاج (استقلال فعلی) توانست عنوان قهرمانی را به دست آورد اما در سال ۱۳۵۴ پرسپولیس فاتح این رقابتها نام گرفت. در سالهای ۱۳۵۵ و ۱۳۵۶ این تیم پاس بود که موفق شد دو جام قهرمانی متوالی را بر بالای سر ببرد. ششمین دوره این مسابقات با پیروزی انقلاب اسلامی ناتمام ماند تا فوتبال باشگاهی ایران مدتها به صورت غیررسمی برگزار شود.
جام تخت جمشید (Trophy): جامی با هشتاد سانتیمتر ارتفاع متشکل از هشت کیلو نقره خالص و بیست کیلو برنج با ارزش تقریبی هفتاد و سه هزار تومان (البته با معیارهای سال ۱۳۵۳) برای اولین بار در روز یکشنبه سوم آذر سال ۱۳۵۳ رونمائی و به تیم قهرمان دوره اول با یکسال تاخیر اهدا شد تا سمبل فوتبالی باشد که با گذر از مرحله آماتوریسم بسوی فوتبال روز دنیا و حرفهای شدن پیش میرفت. ابتدا قرار بود که هر تیمی ۳ بار موفق به کسب عنوان قهرمانی شود جام را به باشگاه خود ببرد و برای سال بعد جامی دیگر تهیه شود اما در سال ۱۳۵۳ کنگره جام تخت جمشید تصمیم گرفت که جام برای همیشه در فدراسیون وقت بماند و تنها نمونههای کوچکی از آن تولید شود تا هر سال به قهرمانان مسابقات لیگ اهدا گردد.
قهرمانان[ویرایش]
فصل | قهرمان | دوم | سوم |
---|---|---|---|
۱۳۵۲ | پرسپولیس | تاج | پاس تهران |
۱۳۵۳ | تاج | پرسپولیس | هما |
۱۳۵۴ | پرسپولیس | هما | پاس تهران |
۱۳۵۵ | پاس تهران | پرسپولیس | شهباز |
۱۳۵۶ | پاس تهران | پرسپولیس | ملوان |
۱۳۵۷ | به دلیل رخداد انقلاب ۱۳۵۷ به پایان نرسید |
رتبهبندی باشگاهها بر پایه رتبههای بدست آمده[ویرایش]
فهرست تیمهایی که موفق به قهرمانی و دستیابی به رتبه در جام تخت جمشید شدهاند به شرح جدول زیر است:
تیم | اول | دوم | سوم |
---|---|---|---|
پرسپولیس | ۲ (۱۳۵۲)،(۱۳۵۴) | ۳ (۱۳۵۳)، (۱۳۵۵)،(۱۳۵۶) | - |
پاس تهران | ۲ (۱۳۵۵)، (۱۳۵۶) | ۲ (۱۳۵۲)،(۱۳۵۴) | |
تاج | ۱ (۱۳۵۳) | ۱ (۱۳۵۲) | - |
هما | - | ۱ (۱۳۵۴) | ۱ (۱۳۵۳) |
شهباز | - | - | ۱ (۱۳۵۵) |
ملوان | - | - | ۱ (۱۳۵۶) |
جدول رده بندی ادوار تخت جمشید[ویرایش]
رتبه |
تیم |
دوره |
بازی |
برد |
تساوی |
باخت |
زده |
خورده |
تفاضل |
امتیاز |
بهترین عنوان |
بدترین عنوان |
تعداد قهرمانی |
۱ | پرسپولیس | ۵ | ۱۳۴ | ۶۷ | ۵۳ | ۱۴ | ۱۸۴ | ۷۶ | ۱۰۸+ | ۱۸۷ | قهرمان | دوم | دو بار |
۲ | پاس | ۵ | ۱۳۴ | ۶۶ | ۴۸ | ۲۰ | ۱۴۸ | ۶۹ | ۷۹+ | ۱۸۰ | قهرمان | چهارم | دو بار |
۳ | تاج | ۵ | ۱۳۴ | ۶۶ | ۴۱ | ۲۷ | ۱۶۷ | ۹۱ | ۷۶+ | ۱۷۳ | قهرمان | چهارم | یک بار |
۴ | ملوان | ۵ | ۱۳۴ | ۵۲ | ۴۳ | ۳۹ | ۱۵۷ | ۱۲۲ | ۳۵+ | ۱۴۷ | سوم | هفتم | |
۵ | هما | ۴ | ۱۱۲ | ۴۵ | ۳۹ | ۲۸ | ۱۱۷ | ۹۰ | ۲۷+ | ۱۲۹ | دوم | دوازدهم | |
۶ | صنعت نفت | ۵ | ۱۳۴ | ۴۱ | ۴۷ | ۴۶ | ۱۲۴ | ۱۴۰ | ۱۶- | ۱۲۹ | پنجم | دوازدهم | |
۷ | بانک ملی | ۵ | ۱۳۴ | ۳۱ | ۵۲ | ۵۱ | ۸۸ | ۱۳۰ | ۴۲- | ۱۱۴ | هفتم | چهاردهم | |
۸ | ذوب آهن | ۵ | ۱۳۴ | ۲۹ | ۵۲ | ۵۳ | ۱۰۵ | ۱۵۸ | ۵۳- | ۱۱۰ | هشتم | پانزدهم | |
۹ | دارایی | ۳ | ۹۰ | ۲۲ | ۴۶ | ۲۲ | ۷۰ | ۶۹ | ۱+ | ۹۰ | پنجم | پانزدهم | |
۱۰ | ایران جوان | ۳ | ۹۰ | ۲۸ | ۳۴ | ۲۸ | ۷۰ | ۷۸ | ۸- | ۹۰ | پنجم | سیزدهم | |
۱۱ | سپاهان | ۴ | ۱۱۲ | ۲۴ | ۴۲ | ۴۶ | ۷۵ | ۱۱۵ | ۴۰- | ۹۰ | دهم | سیزدهم | |
۱۲ | برق شیراز | ۳ | ۹۰ | ۱۹ | ۴۴ | ۲۷ | ۵۹ | ۶۸ | ۹- | ۸۲ | هفتم | چهاردهم | |
۱۳ | ماشین سازی | ۳ | ۸۲ | ۱۸ | ۳۱ | ۳۳ | ۵۴ | ۹۴ | ۴۰- | ۶۷ | نهم | سقوط | |
۱۴ | راه آهن | ۴ | ۱۰۴ | ۱۷ | ۳۲ | ۵۲ | ۶۷ | ۱۳۰ | ۶۴- | ۶۶ | هفتم | شانزدهم | |
۱۵ | شهباز | ۲ | ۶۰ | ۲۰ | ۲۳ | ۱۷ | ۶۷ | ۵۳ | ۱۴+ | ۶۳ | سوم | یازدهم | |
۱۶ | ابومسلم | ۲ | ۶۰ | ۱۷ | ۲۱ | ۲۲ | ۳۷ | ۴۶ | ۷- | ۵۵ | پنجم | شانزدهم | |
۱۷ | تراکتورسازی | ۲ | ۶۰ | ۱۶ | ۲۱ | ۲۳ | ۵۱ | ۶۳ | ۱۲- | ۵۳ | پنجم | سقوط | |
۱۸ | آرارات | ۲ | ۶۰ | ۱۴ | ۲۳ | ۲۳ | ۴۶ | ۶۳ | ۱۷- | ۵۱ | دوازدهم | دوازدهم | |
۱۹ | عقاب | ۲ | ۴۴ | ۱۵ | ۱۷ | ۱۲ | ۴۸ | ۳۸ | ۱۰+ | ۴۷ | چهارم | هشتم | |
۲۰ | نورد اهواز | ۱ | ۲۲ | ۵ | ۶ | ۱۱ | ۱۹ | ۴۰ | ۲۱- | ۱۶ | نهم | نهم | |
۲۱ | آب و برق اهواز | ۱ | ۲۲ | ۵ | ۲ | ۱۵ | ۱۷ | ۳۰ | ۱۲- | ۱۲ | دوازدهم | دوازدهم | |
۲۲ | برق تهران | ۱ | ۲۲ | ۲ | ۸ | ۱۲ | ۱۶ | ۳۲ | ۱۶- | ۱۲ | یازدهم | یازدهم |
توضیحات: جام تخت جمشید در ۶ دوره برگزار شد که دوره ششم آن به دلیل تقارن با انقلاب ۱۳۵۷ نا تمام ماند. سه تیم پرسپولیس ٬ تاج و پاس موفق به کسب عنوان قهرمانی شدند.
این جدول تا پایان دور پنجم تنظیم شدهاست و دور ششم به دلیل ناتمام ماندن آن در این جدول محسوب نشدهاست.
در لیگ تخت جمشید برای هر برد ۲ امتیاز و برای هر مساوی ۱ امتیاز در نظر گرفته می شدهاست.
گلزنان برتر (۱۳۵۷-۱۳۵۲)[ویرایش]
![]() | این بخش به هیچ منبع و مرجعی استناد نمیکند. |
ممکن است برخی از دادهها ناقص یا نادرست باشند.
رتبه | نام | گل |
---|---|---|
1 | ![]() |
۴۴ |
۲ | ![]() |
۳۷ |
۳ | ![]() |
۲۶ |
![]() | ||
۴ | ![]() |
۲۵ |
گلزنان جام تخت جمشید (۱۳۵۷-۱۳۵۲) |
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- محمودی، صادق. «فوتبال باشگاهی ایران از جام تخت جمشید تا لیگ برتر». وبگاه آفتاب به نقل از روزنامه مردمسالاری، ۱۵ شهریور ۱۳۸۶. بازبینیشده در ۲۹ فروردین ۱۳۸۸.