ورزشگاه آزادی
مختصات: ۳۵°۴۳′۲۸٫۳۱″ شمالی ۵۱°۱۶′۳۱٫۹۹″ شرقی / ۳۵٫۷۲۴۵۳۰۶°شمالی ۵۱٫۲۷۵۵۵۲۸°شرقی
| ورزشگاه آزادی | |
|---|---|
| ورزشگاه آریامهر | |
| |
| نام کامل | ورزشگاه آزادی |
| محل | تهران - ایران |
| شروع ساخت | ۱۳۴۹ |
| در حال ساخت | ۱۳۴۹–۱۳۵۰ |
| تأسیس | ۲۶ مهر ۱۳۵۰ (۴۸ سال پیش) (اولین مسابقه در ۲۷ اسفند ۱۳۵۰[۱]) ۱۰ شهریور ۱۳۵۳ (افتتاحیه بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴) |
| مالک | وزارت ورزش و جوانان |
| گرداننده | مجموعه ورزشی آزادی تهران |
| نوع زمین | چمن |
| طراح | عبدالعزیز فرمانفرمائیان |
| گنجایش | ۷۸٬۱۱۶ (از ۲۰۱۶)[۲] ۸۴٬۴۱۲ (۲۰۱۲–۲۰۱۶)[۳] ۹۵٬۲۲۵ (۲۰۰۳–۲۰۱۲) ۱۰۰٬۰۰۰ (۱۹۷۳–۲۰۰۳) رکورد (۱۲۸/۰۰۰ نفر) |
| مستاجرها | استقلال پرسپولیس (۱۳۵۲–اکنون) |
| خانه | تیم ملی فوتبال ایران (۱۳۵۴–اکنون) |
| ابعاد زمین | ۱۱۰ متر در ۷۵ متر |
ورزشگاه آزادی (ورزشگاه آریامهر پیشین) معروف به استادیوم یکصدهزار نفری، ورزشگاه ملّی و بزرگترین ورزشگاه ایران است. این ورزشگاه برای میزبانی بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ که در تهران برگزار می‌شد ساخته شد. این ورزشگاه در واقع بخشی از مجموعهٔ ورزشی آزادی است؛ که بازی‌های خانگی تیم ملی فوتبال ایران و همچنین دو تیم بزرگ پایتخت‌نشین استقلال و پرسپولیس در این ورزشگاه برگزار می‌شود.
طبق گزارشی که در مهرماه سال ۱۳۹۲ در بلیچر رپورت منتشر شد، ورزشگاه آزادی در میان ۲۰ ورزشگاه برتر جهان جای گرفت.[۴] همچنین این ورزشگاه برای مدت زیادی در رسانه‌های مطرح جهان از جمله گاردین به‌عنوان یکی از بزرگترین ورزشگاه‌های جهان مطرح بود.[۵]
ورزشگاه آزادی تهران، از نظر استانداردها و ضوابط کنفدراسیون فوتبال آسیا، دارای نمره A- است.[۶]
پیشینه
کشور شاهنشاهی ایران
ورزشگاه آریامهر (آزادی)، با بالاترین معیارهای بین‌المللی دوران خود و برای بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ (تهران) با مساحت ۱۴۱٬۰۰۰ متر مربع[۷] در مجموعه ورزشی آزادی ساخته شد. طراحی و ساخت این ورزشگاه را عبدالعزیز فرمانفرماییان به عهده گرفت و در تاریخ ۲۶ مهر ۱۳۵۰ گشایش یافت.[۸] و در ۱۰ شهریور ۱۳۵۳ و همزمان با بازی‌های آسیایی سال ۱۹۷۴ (میلادی) تهران رسماً بازگشایی شد.[۹]
این ورزشگاه تا سال ۱۳۵۷، آریامهر خوانده می‌شد که با رخ دادن انقلاب ۱۳۵۷ ایران و در پی تغییرنام‌های گسترده در کشور، «آزادی» نام گرفت.[۱۰]
جمهوری اسلامی ایران
.jpg)
در سال ۲۰۱۸ میلادی، فرهاد نیکوخصال، مدیر ورزشگاه آزادی اعلام داشت که بیشترین کار بازسازی ورزشگاه آزادی در بخش وی‌آی‌پی، اصلاحاتی در معابر، جایگزینی صندلی‌های قدیمی، اصلاح اتاق داوران، دبیرخانه کنفدراسیون آسیا، اتاق ناظرین، اتاق بررسی دوپینگ، کنفرانس خبری و محوطه میکسدزون و اصلاح پشت دروازه‌ها بوده‌است. همچنین پس از راه‌یابی پرسپولیس به فینال لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۸، دروازه‌های کنترل ورود تماشاگران در ورزشگاه نصب شدند تا استانداردهای بین‌المللی رعایت شود.[۱۱]
در همین سال ۲۰۱۸، شماری دستشویی جدید هم در ورزشگاه آزادی کشف شدند؛ که بنابر گزارش‌ها، پشت یک دیوار مخفی بودند.[۱۲]
در سال ۲۰۲۰ میلادی، گزارشی منتشر شد که نشان می‌داد بخش‌های اطراف ورزشگاه آزادی به زباله‌دانی و محل تخلیه پسماندهای فلزی تبدیل شده‌بودند.[۱۳] همچنین بخش‌های قابل توجهی از زمین‌های اطراف ورزشگاه که در اختیار مجموعه بوده و به عنوان پارکینگ ثبت شده بودند، مورد ساخت و ساز قرار گرفتند و در گزارشی، به تقسیم اراضی مجموعه ورزشی آزادی پرداخته شد.[۱۳][۱۴]
مجموعه ورزشی آزادی
ورزشگاه آزادی، بخشی از مجموعه ورزشی آزادی است. این مجموعه ورزشی هم‌اکنون با دارا بودن سالن‌های چند منظوره، سالن دوازده هزار نفری و دریاچه مصنوعی یکی از بی‌نظیرترین مجموعه‌های ورزشی خاورمیانه و آسیا می‌باشد. این مجموعه در آغاز با نام مجموعه ورزشی آریامهر تهران جهت برگزاری بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ (سال ۱۳۵۳) ساخته شد و در دهم شهریور همان سال گشایش یافت. پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ خورشیدی، به مجموعه ورزشی آزادی تهران تغییر نام داد.
مراسم گشایش
این ورزشگاه در روز ۲۶ مهر ۱۳۵۰ و دو روز پس از افتتاح برج آزادی (شهیاد) افتتاح شد اما نخستین مسابقه فوتبال که در این ورزشگاه برگزار شد، بازی دوستانه بین دو تیم پرسپولیس و کروزیرو در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۵۰خ بود که با پیروزی چهار بر دو کروزیرو به پایان رسید. توستائو نخستین گلزن و صفر ایرانپاک نخستین گلزن ایرانی این ورزشگاه بود. عارف در بین دو نیمه مسابقه به اجرای برنامه پرداخت.[۱]
نخستین بازی دو تیم ایرانی در این ورزشگاه در تاریخ ۲۵ خرداد ۱۳۵۲ بین دو تیم تهرانی پاس و عقاب از سری مسابقات جام اتحاد برگزار شد که با دو گل حسین کازرانی و اکبر مالکی تیم پاس این بازی را با برد پشت سر گذاشت. بعد از این بازی و در فینال بازی‌های جام اتحاد دو تیم تاج و پرسپولیس در همین ورزشگاه به مصاف هم رفتند که تاجی‌ها با گل دقیقه ۳ محمدرضا عادلخانی موفق به کسب برد در این بازی شدند. تیم تاج با کسب این برد هم اولین دربی در ورزشگاه آزادی را با برد پشت سر گذاشتند و هم اولین تیمی شدند که قهرمانی را در این ورزشگاه جشن می‌گیرند. منبع[۱۵]
ویژگی‌های سازه و امکانات
زمین بازی ورزشگاه از چمن طبیعی و اطراف چمن یک پیست دو و میدانی در هشت ردیف از جنس تارتان قرار دارد و در قسمت غربی ورزشگاه و ضلع جنوب جایگاه ویژه، جایگاه گزارشگران صدا و سیما و در جنب راست این محل جایگاه خبرنگاران با ظرفیت ۸۵ نفر ساخته شده‌است.[۷]
ایمنی
زمان تخلیه برای ورزشگاه ۱۱ دقیقه محاسبه شده‌است. تونل‌ها و راهروهای ورزشگاه به گونه‌ای پیش‌بینی شده‌اند که وسایل نقلیه مانند آتش‌نشانی، تمیزکاری و همچنین کانتینرهای مخصوص تلویزیون می‌توانند در هنگام لزوم تا نزدیک جایگاه بیایند.[۷]
گنجایش
گنجایش این ورزشگاه ۷۸٬۱۱۶ صندلی است.[۱۶] تا پیش از نصب صندلی در ورزشگاه، گنجایش این ورزشگاه ۱۰۰ هزار نفر بود؛ اما پس از نصب صندلی و اعلام تعداد دقیق صندلی‌ها، گنجایش اسمی ورزشگاه به ۷۸٬۱۱۶ نفر کاهش یافت.[۱۷]
طراحی و معماری
معمار و طراح این ورزشگاه عبدالعزیز فرمانفرمائیان است، طرح وزشگاه براساس دید کامل برای همه تماشاچیان در نظر گرفته شده‌است بطوریکه بیشترین دید تماشاچی از مرکز زمین در شمال و جنوب ۱۳۶ متر و در شرق و غرب ۱۲۶ متر است.[۷]
زمین شماره ۲ و ۳ آزادی
در کنار ورزشگاه آزادی دو زمین چمن فوتبال قرار دارند که با نام‌های زمین شماره ۲ و ۳ شناخته می‌شوند. این دو زمین چمن، مخصوصاً زمین شماره ۲ تا مدت‌ها محل تمرین تیم‌های ملی فوتبال ایران و تیم‌های باشگاهی از جمله استقلال و پرسپولیس بوده‌اند.[۱۸]
رویدادها و میزبانی‌های مهم
- در نوامبر ۱۹۷۵، فرانک سیناترا خواننده و هنرپیشه معروف آمریکایی در ورزشگاه آریامهر (آزادی) کنسرت اجرا کرد.[۱۹]
- فیلم‌برداری فیلم آفساید (برنده خرس نقره‌ای در جشنواره بین‌المللی فیلم برلین در سال ۲۰۰۶) در این مکان انجام شده‌است.
- میزبان اصلی بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ که توسط ایران برگزار شد.[۲۰]
- میزبان گشایش المپیک آسیا ۱۳۵۳[۲۱]
- میزبان بازی‌های اسلامی زنان (۲۰۱۵)
میزبانی‌های بین‌المللی
مهم‌ترین رویدادهای بین‌المللی برگزار شده در این ورزشگاه از هنگام ساخت تاکنون:
- بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ تهران
- فینال جام ملت‌های آسیا ۱۹۷۶ ایران
- فینال جام برندگان جام آسیا (۹۱–۱۹۹۰) و (۹۳–۱۹۹۲)
- فینال جام باشگاه‌ها و لیگ قهرمانان آسیا (۹۹–۱۹۹۸)، (۰۲–۲۰۰۱) و (۲۰۱۸)
- تورنمنت قهرمانی غرب آسیا (۲۰۰۴) و (۲۰۰۸)
روش‌های سفر
روش‌های رفتن به استادیوم آزادی شامل مترو، اتوبوس و خودرو (یا وسیله نقلیه) شخصی می‌شود؛ ایستگاه متروی ورزشگاه آزادی که به نام همین ورزشگاه هم هست، یکی از ایستگاه‌های خط پنج مترو تهران است. این ایستگاه در اتوبان تهران – کرج، جنب مجموعه ورزشی آزادی قرار دارد.
این ایستگاه در سال ۱۳۸۶ تأسیس شد؛ ایستگاه متروی صادقیه یکی از راه‌های رفتن به این ایستگاه است. ایستگاه استادیوم آزادی پس از ارم سبز قرار دارد.
همچنین در کنار ورزشگاه یک پایانه اتوبوس و تاکسی نیز قرار دارد. این ورزشگاه محل پارک برای ۴۰۰ وسیله نقلیه به صورت سر پوشیده و ۷ هزار جای پارک در بیرون از ورزشگاه دارد.[۱۰]
نگارخانه
ورزشگاه آزادی هنگام ساخت
گشایش ورزشگاه آزادی
محمدرضا پهلوی در آیین گشایش بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴
هواداران تیم ملی فوتبال
هواداران پرسپولیس
هواداران استقلال
گشایش رسمی بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ تهران
سردرب مجموعه ورزشی آزادی
بانوان در ورزشگاه آزادی
نمایی از بیرون ورزشگاه آزادی
ایران - کره‌جنوبی مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۰
.jpg)
.jpg)
منابع
- ورزشگاه یکصد هزار نفری در وبگاه رسمی مجموعه ورزشی آزادی
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ صدر، حمیدرضا (۱۳۹۲)، پسری روی سکوها، تهران: نشر زاوش
- ↑ 22 هزار نفر از ظرفیت آزادی کم شد
- ↑ "Azadi Stadium | TeamMelli". teammelli.com. Retrieved 2015-03-20.
- ↑ Hayward، Joshua. «Ranking the Top 20 Stadiums in World Football» (به انگلیسی). Bleacher Report. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۷.
- ↑ "The world's 10 largest football stadiums – in pictures". the Guardian. 2013-12-10. Retrieved 2018-02-07.
- ↑ «میزبانی تبریز در آسیا، بسیار مطلوب بود». ورزش ۳. ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۲.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ فوریه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۶ فوریه ۲۰۱۳.
- ↑ نهاوندی، هوشنگ، آخرین روزها، پایان سلطنت و درگذشت شاه، ترجمهٔ بهروز صوراسرافیل و مریم سیحون، لس‌آنجلس، ۱۳۸۳/۲۰۰۴، شابک ۹۷۸۱۵۹۵۸۴۰۱۹۶
- ↑ گزارشی درباره صحت یک ادعا آیا آزادی ۱۰۰هزارنفری نیست
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ YJC، خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان |. «تاریخچه ورزشگاه آزادی تهران». خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان | YJC. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۷.
- ↑ «گزارش ایسنا از آماده‌سازی "آزادی" برای فینال لیگ قهرمانان + عکس و فیلم». ایسنا. ۲۰۱۸-۱۰-۳۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۳.
- ↑ «کشف 6 چشمه دستشویی جدید در آزادی!». www.varzesh3.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۳.
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ «ساخت و سازهای پرشتاب ورزشگاه آزادی و کوچک‌تر شدن پارکینگ ها». فوتبالی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۳.
- ↑ "ویدیو ورزش سه | ساخت وسازهای پر شتاب در پارکینگ مجموعه ورزشی آزادی". ویدیو ورزش سه. Retrieved 2020-09-13.
- ↑ روزنامه اطلاعات - ص ۳ - شماره ۱۴۱۲۶ (چاپ ۲۶ فروردین ۱۳۵۲). «تاج بر پرسپولیس پیروز شد». تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «بهروان تأکید کرد: گنجایش ورزشگاه آزادی حداکثر ۸۵هزارنفر است». سایت گل. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ ژوئن ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۳ خرداد ۱۳۹۱.
- ↑ «22-هزار-نفر-از-ظرفیت-آزادی-کم-شد». دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
- ↑ «تمرین سرخابی‌ها در آزادی؛ فعلاً ممنوع!». کاپ | پایگاه خبری تحلیلی کاپ. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۱۳.
- ↑ "Azadi Stadium In English Wikipedia".
- ↑ Asriran. «تهران میزبان المپیک آسیا - سال 1353 / افتتاحیه در استادیوم آزادی / مشعل در سعدآباد (عکس)».
- ↑ Website-CDN. «گشایش المپیک آسیا ۱۳۵۳ در آزادی».
پیوند به بیرون
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ورزشگاه آزادی موجود است. |
| پیشینه |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ورزشگاه‌های خانگی | |||||||
| زمین‌های تمرین |
| ||||||
| بازیکنان | |||||||
| دیگر تیمها |
| ||||||
| دیگر ورزشها | |||||||
| رسانه |
| ||||||
| هواداری | |||||||
| همآوردیها | |||||||
- باشگاه استقلال
- باشگاه پرسپولیس
- بنیانگذاریهای ۱۳۵۰ در ایران
- ساختمانها و سازهها در تهران
- مجموعه ورزشی آزادی
- مکانهای ورزشی در تهران
- ورزش در تهران
- ورزشگاه‌های بازی‌های آسیایی
- ورزشگاه‌های تهران
- ورزشگاه‌های جام ملت‌های آسیا
- ورزشگاه‌های فوتبال ایران
- ورزشگاه‌های کاملشده در ۱۹۷۳ (میلادی)
- ورزشگاه‌های ملی
- ورزشگاه‌های میزبان باشگاه استقلال
- ورزشگاه‌های میزبان باشگاه پرسپولیس
- ساختمانهای عبدالعزیز فرمانفرمائیان
