فهرست مربیان باشگاه فوتبال استقلال تهران

علی دانایی‌فرد

فهرست مربیان باشگاه فوتبال استقلال تهران نام‌های مربیانی را در بر می‌گیرد که در تاریخ باشگاه استقلال، سرمربی این تیم بوده‌اند. استقلال یک تیم فوتبال از شهر تهران است که در سال ۱۳۲۴ با نام دوچرخه‌سواران تأسیس شد و سپس در سال ۱۳۲۸ نام خود را به تاج تغییر داد. با پیروزی انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ باشگاه تاج برای ادامه بقای خویش مجبور به تغییر نام دوباره خود شد و این بار نام استقلال برگزیده شد.

در مجموع و از اسفند ۱۳۲۴ تا کنون ۲۹ مربی مختلف در ۵۶ نوبت پست مربی‌گری استقلال را بر عهده گرفته‌اند، نخستین مربی باشگاه علی دانایی‌فرد ار مؤسسین تیم فوتبال کلوپ دوچرخه‌سواران و از نخستین بازیکنان این تیم نیز بود. دانایی‌فرد از ۱۳۲۴ تا ۱۳۵۵ طی چهار نوبت و در مجموع به مدت ۲۴ سال پست مربی‌گری باشگاه را بر عهده داشته.

منصور پورحیدری از ۱۳۵۹ تا ۱۳۸۲ در هشت نوبت مختلف مربی باشگاه شده و از این لحاظ میان تمام مربیان دیگر باشگاه رکورد دار است، وی بارها و بارها در شرایطی که باشگاه به مربی نیاز داشت به کمک تیم آمد به گونه‌ای که وی را پدر استقلال نیز می‌نامند.

نخستین مربی خارجی باشگاه زدراکو رایکوف از کشور یوگسلاوی بود، وی باشگاه را به مدت هفت سال هدایت کرد و نخستین افتخار بین‌المللی باشگاه و یک باشگاه فوتبال ایرانی در زمان مربی‌گری وی به دست آمد. پس از وی پنج مربی خارجی دیگر در شش نوبت مختلف هدایت باشگاه را بر عهده گرفتند. در این میان آلمانی‌ها با سه مرتبه مربی‌گری رکورددار هستند، هم‌اکنون نیز وینفرید شفر، یک آلمانی هدایت باشگاه را بر عهده دارد.

پیشینه

۱۳۲۴–۱۳۴۸: دوران علی دانایی‌فرد

نخستین مربی باشگاه علی دانایی‌فرد بود. وی که از موسسین تیم فوتبال کلوپ دوچرخه‌سواران و در چند سال نخست بازیکن تیم نیز بود تا سال ۱۳۳۲ به مدت ۶ سال مربی‌گری باشگاه را بر عهده داشت. در این مدت باشگاه نامش را به تاج تغییر داد و مالکیت آن نیز به پرویز خسروانی رسید. تاج در این ۶ سال با مربی‌گری دانایی‌فرد در ده جام رسمی شرکت کرد و توانست برنده ۴ جام، دو جام حذفی تهران و ۲ جام قهرمانی باشگاه‌های تهران شود. در سال ۱۳۳۲ خسروانی با تعدادی از بازیکنان و همچنین دانایی‌فرد مربی تیم به اختلاف خورد و این اختلاف باعث شد دانایی‌فرد تاج را ترک کند تا رسول مددنوعی جانشینش شود. مددنوعی مربی‌گری تاج را به مدت یک سال بر عهده داشت و تیم را در دو جام حذفی و قهرمانی تهران ۱۳۳۲ هدایت کرد اما نتوانست مقام قهرمانی را کسب کند. تاج در مسابقات قهرمانی تهران چهارم شد و در جام حذفی در مرحله نیمه‌نهایی حذف شد. سال بعد با حل اختلافات بین خسروانی و دانایی‌فرد وی دوباره به باشگاه تاج بازگشت و جای مددنوعی را گرفت. دانایی‌فرد این بار به مدت ۱۳ سال بی‌وقفه مربی‌گری تاج را بر عهده داشت تا صاحب رکورد طولانی‌ترین دوران مربی‌گری در پیشینه این تیم شود. این دوران برای تاج و دانایی‌فرد بسیار موفقیت‌آمیز بود، به ویژه در دهه ۱۳۳۰ خورشیدی تاج ۴ بار مسابقات قهرمانی تهران و ۲ بار جام حذفی تهران را از آن خود کرد. در سال ۱۳۳۶ نیز تاج به عنوان نماینده تهران در مسابقات قهرمانی ایران شرکت و توانست آن عنوان را نیز از آن خود کند. با آغاز دهه ۱۳۴۰ خورشیدی دوران پیشتازی تاج در مسابقات تهران به پایان رسید، قدرت گرفتن دوباره رقبایی همچون شاهین و دارایی، ظهور تیم نوین پاس در سطح اول تهران و مسن شدن ستارگان اصلی تیم از جمله دلایل این امر بودند. بدین ترتیب دانایی‌فرد در سال ۱۳۴۶ جای خود را به محمود بیاتی داد. در مدت مربی‌گری بیاتی در تاج وی تیم را در مسابقات جام حذفی ۱۳۴۷ تهران هدایت کرد اما نتوانست مقامی در این جام کسب کند. سپس در مسابقات مقدماتی قهرمانی ایران در استان تهران تاج را به مقام قهرمانی رساند اما در مسابقات نهایی که در کرمان برگزار شد مقامی کسب نکرد و در نهایت پاس آن مسابقات را برد. سپس بیاتی به عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال ایران برگزیده شد تا تاج را ترک کند و ایران را در جام ملت‌های آسیا ۱۹۶۸ به مقام قهرمانی برساند. به این ترتیب دانایی‌فرد برای سومین مرتبه به عنوان سرمربی تاج انتخاب شد. تاج در این زمان برای اولین بار در مسابقات جام میلز هند شرکت کرد و توانست جام قهرمانی را از آن خود کند تا برای نخستین بار یک تیم ایرانی بتواند در خارج از مرزهای ایران قهرمان یک جام بین‌المللی شود. سپس و در اواخر سال ۱۳۴۸ دانایی‌فرد تاج را در مسابقات قهرمانی باشگاه‌های تهران هدایت کرد اما تاج پس از تیم تازه تاسیس پیکان که با استفاده از ستارگان اصلی تیم تعطیل شده شاهین بسیار قدرتمند شده بود در رتبه دومی جای گرفت. بدین ترتیب در اسفند ۱۳۴۸ زدراکو رایکوف جایگزین دانایی‌فرد شد تا برای نخستین مرتبه یک مربی خارجی هدایت تیم تاج را بر عهده گیرد.

۱۳۴۸–۱۳۵۷: رایکوف و جکیچ

زدراکو رایکوف، نخستین مربی خارجی تاریخ باشگاه استقلال

رایکوف نخستین مربی خارجی باشگاه و نخستین خارجی‌ای بود که مربی‌گری یک تیم باشگاهی ایرانی را بر عهده گرفت. وی که برای مربی‌گری در تیم‌های ملی به ایران آمده بود با پایان قراردادش با فدارسیون فوتبال، در ایران ماند و در اواخر سال ۱۳۴۸ با تاج قرارداد بست. وی به سرعت تاج را برای حضور در رقابت‌های قهرمانی باشگاه‌های آسیا ۱۹۷۰ که در فروردین ۱۳۴۹ برگزار می‌شد آماده کرد. در این راه وی نخست تعدادی از بازیکنان مسن را کنار گذاشت و جوانانی را جایگزین آن‌ها کرد. سپس با حضور تعدادی یار کمکی تاج را در راه قهرمانی در آسیا رهنمون کرد. بعد از قهرمانی در بهار سال ۱۳۴۹ رایکوف و تاج در زمستان همان سال قهرمان جام منطقه‌ای ۱۳۴۹ شدند تا تاج نخستین جام باشگاهی سراسری ایران را از آن خود کند. در ادامه رایکوف توانست دو قهرمانی در حام باشگاه‌های تهران ۱۳۵۰ و ۱۳۵۱ و یک قهرمانی دیگر در ایران در ۱۳۵۳ را با تیم تاج کسب کند. از سال ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۳ تاج و رایکوف در ۸ جام رسمی شرکت کردند و توانستند ۵تای آن‌ها را از آن خود کنند. تاج تنها جام حذفی تهران ۴۹-۱۳۴۸، جام منطقه‌ای ایران ۱۳۵۰ و جام تخت جمشید ۱۳۵۲ را از دست داد تا دوران مربی‌گری وی دوره‌ای پردستاورد در تاریخ تاج باشد. اما دوران موفقیت‌آمیز رایکوف با تاج ادامه نیافت و در جام تخت جمشید ۱۳۵۴ تاج به مقام چهارمی بسنده کرد. این نخستین باری بود که تاج در میان ۳ تیم اول رقابت‌های باشگاهی ایران جایی نداشت. سال بعد نیز مقام نازل چهارمی تکرار شد تا در اواخر فصل و در حالی که ۴ بازی به پایان فصل مانده بود رایکوف از سمت خود برکنار شود. ناتوانی رایکوف در کنترل ستاره‌های تاج که تقریباً تمامی‌شان ملی‌پوش نیز بودند از دلایل اصلی این نتایج ضعیف برشمرده شده‌اند.

بعد از یک دوره کوتاه که علی دانایی‌فرد به طور موقت هدایت تاج را بر عهده داشت ولادمیر جکیچ مربی بعدی تاج شد تا سنت حضور مربیان خارجی در تاج باز هم ادامه یابد. جکیچ در نخستین فصل حضورش دست به جوان گرایی زد و تاج را ترکیبی از جوانان جویای نام به میدان‌ها فرستاد. جکیچ برای دستیاری‌اش نیز یک مربی بسیار جوان، منصور پورحیدری بازیکن پیشین تاج را انتخاب کرد. تیم تاج با وجود پیروزی‌های خوب و پرگل برابر رقبای اصلی همچون پرسپولیس، شهباز و پاس در مقابل تیم‌های ضعیف جدول امتیازات فراوانی از دست داد و در نهایت برای سومین فصل پیاپی به مقام چهارمی بسنده کرد. فصل بعد برای تاج بهتر دنبال می‌شد و در جالی که تاج با یک امتیاز کمتر در تعقیب شهباز صدرنشین بود با نزدیک شدن حوادث انقلاب ۱۳۵۷ جام تخت جمشید ۱۳۵۷ نیمه‌کاره رها شد و جکیچ و دستیارش پورحیدری چندی بعد ایران را ترک کردند تا در امارت متحده عربی به مربی‌گری بپردازدند. تاج در این فصل در دومین دوره جام حذفی ایران شرکت کرد و توانست مقام قهرمانی آن را از آن خود کند تا آخرین جام سراسری فوتبال ایران پیش از انقلاب ۱۳۵۷ به جکیچ و یارانش برسد.

۱۳۵۷–۱۳۸۲: عصر منصور پورحیدری

با پیروزی انقلاب ثبات و آرامش از نیمکت باشگاه رخت بر بست به گونه‌ای که طی یازده سال نخست پس از پیروزی انقلاب هجده بار پست مربی‌گری بین مربیان مختلف دست به دست شد.

۱۳۸۲-هم‌اکنون: قلعه‌نویی و دیگران

امیر قلعه‌نویی با هفت فصل مربی‌گری در لیگ برتر، بیشتر از هر مربی دیگری استقلال را در این لیگ هدایت کرده‌است.

مربیان

منابع:

به روز رسانی: ۱۳ دی ۱۳۹۶

• م: مساوی، ب: باخت، گ. ز: گل زده، گ. خ: گل خورده
•        مربیانی که با این رنگ زمینه و حروف مورب مشخص شده‌اند مربیان موقت هستند.
• به دلیل در دسترس نبودن آمار تمام بازی‌های دوستانه، در بخش آمار تنها بازی‌های رسمی در نظر گرفته شده‌اند.
• ممکن است این جدول ناقص باشد، با کامل کردن آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

نام	کشور	از	تا	آمار							افتخارات	منابع
				بازی	برد	م	ب	گ. ز	گ. خ	٪برد
علی دانایی‌فرد		اسفند ۱۳۲۴	۱۳۳۲	؟	؟	؟	؟			؟	جام حذفی تهران: ۱۳۲۶، ۱۳۳۰ جام باشگاه‌های تهران: ۱۳۲۸، ۱۳۳۱
رسول مددنوعی		۱۳۳۲	۱۳۳۳	؟	؟	؟	؟			؟	-
علی دانایی‌فرد		۱۳۳۳	۱۳۴۶	؟	؟	؟	؟			؟	جام باشگاه‌های تهران: ۱۳۳۵، ۱۳۳۶، ۱۳۳۸، ۱۳۴۱ جام حذفی تهران: ۱۳۳۷، ۱۳۳۸
محمود بیاتی		۱۳۴۶	۱۳۴۷	؟	؟	؟	؟			؟	-
علی دانایی‌فرد		۱۳۴۷	اسفند ۱۳۴۸	؟	؟	؟	؟			؟	جام باشگاه‌های تهران: ۱۳۴۸
زدراکو رایکوف		اسفند ۱۳۴۸	۱۳۵۵	؟	؟	؟	؟			؟	باشگاهی قهرمانی آسیا: ۱۳۴۹ جام منطقه‌ای: ۱۳۴۹ جام باشگاه‌های تهران: ۱۳۵۰، ۱۳۵۱ جام تخت‌جمشید: ۱۳۵۳
پرویز کوزه‌کنانی		۱۳۵۰	۱۳۵۰	؟	؟	؟	؟	؟	؟	؟
زدراکو رایکوف		۱۳۵۰	۲۸ آبان ۱۳۵۵	؟	؟	؟	؟	؟	؟	؟	جام باشگاه‌های تهران: ۱۳۵۱ جام تخت‌جمشید: ۱۳۵۳
علی دانایی‌فرد		آذر ۱۳۵۵	۱۳۵۵	۴	۳	۰	۱			۷۵٪	-
ولادمیر جکیچ		۱۳۵۵	۱۳۵۷	۴۶	۲۴	۱۱	۱۱			۵۲٪	جام حذفی ایران: ۵۷–۱۳۵۶
عباس رضوی		۱۳۵۸	۱۳۵۹	؟	؟	؟	؟			؟	-
منصور پورحیدری		۱۳۵۹	۱۳۶۰	؟	؟	؟	؟			؟	-
عباس رضوی		۱۳۶۰	۱۳۶۰	؟	؟	؟	؟			؟	-
حسن عضدی		۱۳۶۰	۱۳۶۱	؟	؟	؟	؟			؟	-
اصغر شرفی		۱۳۶۱	۱۳۶۱	؟	؟	؟	؟			؟	-
حسن عضدی		۱۳۶۱	۱۳۶۱	؟	؟	؟	؟			؟	-
ناصر حجازی		۱۳۶۱	۱۳۶۲	؟	؟	؟	؟			؟	-
منصور پورحیدری		۱۳۶۲	۱۳۶۳	؟	؟	؟	؟			؟	جام باشگاه‌های تهران: ۱۳۶۲
فریدون عسگرزاده		۱۳۶۳	۱۳۶۳	؟	؟	؟	؟			؟	-
ناصر حجازی		۱۳۶۳	۱۳۶۳	؟	؟	؟	؟			؟	-
حسن حبیبی		۱۳۶۴	۱۳۶۴	؟	؟	؟	؟			؟	-
منصور پورحیدری		۱۳۶۴	۱۳۶۵	؟	؟	؟	؟			؟	جام باشگاه‌های تهران: ۱۳۶۴
عباس رضوی		۱۳۶۵	۱۳۶۵	؟	؟	؟	؟			؟	-
منصور پورحیدری		۱۳۶۵	۱۳۶۷	؟	؟	؟	؟			؟	-
غلامحسین مظلومی		۱۳۶۷	۱۳۶۷	؟	؟	؟	؟			؟	-
محمد رنجبر		۱۳۶۷	۱۳۶۸	؟	؟	؟	؟			؟	-
محمد صلاحی		۱۱ اردی‌بهشت ۱۳۶۸	۱۳۶۸	؟	؟	؟	؟			؟	-
کامبیز جمالی		۱۳۶۸	۱۳۶۸	؟	؟	؟	؟			؟	-
منصور پورحیدری		۱۳۶۸	۱۳۷۱	؟	؟	؟	؟			؟	لیگ قدس: ۶۹–۱۳۶۸ جام باشگاه‌های آسیا: ۹۱–۱۹۹۰ جام باشگاه‌های تهران: ۱۳۷۰
بیژن ذوالفقارنسب		۱۳۷۱	۱۳۷۲	؟	؟	؟	؟			؟	-
یوگنی سکوموروخوف		۱۳۷۲	۱۳۷۳	؟	؟	؟	؟			؟	-
رضا نعلچگر		۱۳۷۳	۱۳۷۳	؟	؟	؟	؟			؟	سوپر جام تهران: ۱۳۷۳
لئونید بیلفسکی		۱۳۷۳	۱۳۷۳	۸	۴	۰	۴			؟	-
نصرالله عبداللهی		۱۳۷۳	۱۳۷۴	؟	؟	؟	؟			؟	-
منصور پورحیدری		۱۳۷۴	۱۳۷۵	؟	؟	؟	؟			؟	جام حذفی ایران: ۷۵–۱۳۷۴
ناصر حجازی		۳۰ آبان ۱۳۷۵	۲۰ اردی‌بهشت ۱۳۷۸	۸۴	۳۹	۲۷	۱۸	۱۲۷	۷۶	۴۶٪	جام آزادگان: ۷۷–۱۳۷۶
جواد زرینچه		۲۱ اردی‌بهشت ۱۳۷۸	۳ خرداد ۱۳۷۸	۴	۳	۱	۰	۱۲	۵	۷۵٪	-
یوگنی سکوموروخوف		۱۵ خرداد ۱۳۷۸	۶ اسفند ۱۳۷۸	۲۸	۱۷	۷	۴	۵۹	۱۴	۶۱٪	-
منصور پورحیدری		۶ اسفند ۱۳۷۸	۱۰ خرداد ۱۳۸۱	۸۰	۴۶	۲۳	۱۱	۱۵۸	۷۴	۵۸٪	جام حذفی ایران: ۷۹–۱۳۷۸ جام آزادگان: ۸۰–۱۳۷۹
امیر قلعه‌نویی		۱۰ خرداد ۱۳۸۱	تیر ۱۳۸۱	۵	۳	۱	۱	۱۲	۹	۶۰٪	جام حذفی: ۸۱–۱۳۸۰
رولاند کخ		مرداد ۱۳۸۱	۳۱ فروردین ۱۳۸۲	۲۸	۱۳	۷	۸	۳۸	۳۱	۴۶٪	-
جواد زرینچه		۴ اردی‌بهشت ۱۳۸۲	۲۴ اردی‌بهشت ۱۳۸۲	۴	۰	۱	۳	۳	۷	۰٪	-
منصور پورحیدری		۲۵ اردی‌بهشت ۱۳۸۲	۱ تیر ۱۳۸۲	۵	۱	۰	۴	۵	۶	۲۰٪	-
امیر قلعه‌نویی		۱۲ تیر ۱۳۸۲	۲۶ تیر ۱۳۸۵	۹۵	۵۲	۳۱	۱۲	۱۶۳	۹۲	۵۵٪	لیگ برتر: ۸۵–۱۳۸۴
عبدالصمد مرفاوی		۳۰ تیر ۱۳۸۵	۷ خرداد ۱۳۸۶	۳۱	۱۴	۱۰	۷	۳۹	۳۲	۴۵٪	-
ناصر حجازی		۶ تیر ۱۳۸۶	۱۳ آبان ۱۳۸۶	۱۵	۶	۵	۴	۲۶	۲۲	۳۶٪	-
فیروز کریمی		۱۳ آبان ۱۳۸۶	۲۶ اردیبهشت ۱۳۸۷	۲۲	۶	۷	۹	۲۶	۲۸	۲۷٪	-
امیر قلعه‌نویی		۲۸ اردی‌بهشت ۱۳۸۷	۲۷ اردی‌بهشت ۱۳۸۸	۴۵	۲۱	۱۵	۹	۹۰	۴۷	۴۷٪	جام حذفی ایران: ۸۷–۱۳۸۶ لیگ برتر: ۸۸–۱۳۸۷
عبدالصمد مرفاوی		۲۷ اردی‌بهشت ۱۳۸۸	۲۹ اردی‌بهشت ۱۳۸۹	۴۳	۲۰	۱۳	۱۰	۷۷	۴۵	۴۷٪	-
پرویز مظلومی		۲۱ خرداد ۱۳۸۹	۳ خرداد ۱۳۹۱	۹۲	۵۱	۲۵	۱۶	۱۵۵	۸۸	۵۵٪	جام حذفی ایران: ۹۱–۱۳۹۰
امیر قلعه‌نویی		۸ خرداد ۱۳۹۱	۲۹ اردی‌بهشت ۱۳۹۴	۱۲۳	۶۴	۳۳	۲۶	۱۶۶	۱۰۳	۵۲٪	لیگ برتر: ۹۲–۱۳۹۱
پرویز مظلومی		۳۱ خرداد ۱۳۹۴	۱۱ خرداد ۱۳۹۵	۳۵	۱۶	۱۵	۴	۵۵	۳۲	۴۶٪	-
علیرضا منصوریان		۱۲ خرداد ۱۳۹۵	۲۹ شهریور ۱۳۹۶	۵۱	۲۴	۱۵	۱۲	۶۶	۴۹	۴۷٪	-
میک مک‌درموت		۳۰ شهریور ۱۳۹۶	۱۰ مهر ۱۳۹۶	۱	۱	۰	۰	۲	۱	۱۰۰٪	-
وینفرید شفر		۱۰ مهر ۱۳۹۶	هم‌اکنون	۴۶	۲۴	۱۷	۶	۷۳	۳۲	۵۲٪	جام حذفی ایران: ۹۷–۱۳۹۶