شهرداری تهران

شهرداری تهران

نشان‌وارهٔ شهرداری تهران
شعار	دستیابی به توسعه پایدار شهری در راستای سند چشم‌انداز بیست ساله
نام پیشین	بلدیه تهران
بنیان‌گذاری	۱۲ خرداد ۱۲۸۶
گونه	غیردولتی
محدودهٔ فعالیت	مناطق ۲۲ گانه شهرتهران
شهردار	پیروز حناچی
کارمندان	بیش از ۶۰ هزار نفر
وبگاه	وبگاه شهرداری تهران
نام پیشین	بلدیه تهران

شهرداری تهران یک سازمان همگانی غیردولتی است که در ۱۲ خرداد سال ۱۲۸۶ خورشیدی با نام بلدیه تهران، بنیان نهاده شد و مدیریت شهر تهران را بر عهده دارد.

مسئولیت مدیریت این سازمان با شهردار تهران است که پیش از این با حکم وزیر کشور ایران منصوب می‌گردید اما اکنون از طریق رای‌گیری در شورای شهر تهران انتخاب می‌شود و به وزارت کشور معرفی می‌گردد و وزارت کشور با بررسی صلاحیت منتخب شورا حکم شهرداری را صادر می‌کند . شهرداری تهران شامل ۲۲ منطقه است که مدیریت هر منطقه به عهده شهردار آن منطقه است که توسط شهردار تهران انتخاب می‌شود و با نظارت معاون امور مناطق فعالیت می‌کند. هر منطقه شامل تعدادی ناحیه می‌باشد. در کل تهران دارای ۱۲۲ ناحیه است که با اجرای طرح ناحیه محوری در دوره محمدباقر قالیباف هر ناحیه یک شهردار ناحیه نیز دارد که توسط شهرداران مناطق تعیین می‌گردد. طرح جامع شهر تهران در زمان شهرداری غلامرضا نیک‌پی تدوین شد.

هم‌اکنون ساختمان مرکزی شهرداری تهران در خیابان بهشت، جنوب پارک شهر قرار دارد.

از شاخص‌ترین شهرداران غلامحسین کرباسچی (از ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۷)، محمود احمدی‌نژاد (از ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴) و محمدباقر قالیباف (از ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۶) هستند.

شهردار تهران از شهریور ۱۳۸۴ تا شهریور ۱۳۹۶ محمدباقر قالیباف بود که با ۱۴۴ ماه رکورددار مسئولیت در کسوت شهرداری تهران است. راه‌اندازی مرکز فعالیت‌های دینی شهرداری، ایجادِ خطوط مخصوصِ اتوبوس‌های تندرو‏، توسعه مترو، ساخت ۴ تونل بزرگ شهری، ساخت پل طبقاتی صدر، راه اندازی سامانه تلفنی ۱۳۷ و ۱۸۸۸‏، راه‌اندازی مجموعهٔ باغ کتاب، افتتاحِ برج میلاد و … از مهم‌ترین اقدامات قالیباف در شهرداری تهران بوده‌است.

در دوران غلامحسین کرباسچی، برای نخستین‌بار شهردار این شهر در هیئت دولت و در کنار وزیران و معاونان رئیس‌جمهور حضور یافت.

از کارهای غلامحسین کرباسچی می‌توان به بنیان‌گذاری مؤسسه همشهری و انتشار روزنامه همشهری و نشریه‌ها و ویژه‌نامه‌های وابسته به آن و ساختِ فرهنگ‌سراها و خانه‌های فرهنگ در تهران، و پایه‌گذاری برج‌سازی و فروش تراکم به منظور مقابله با افزایش قیمت مسکن در شهر تهران نام برد، که تاکنون نیز ادامه دارد.

بیشتر درآمد شهرداری تهران از فروش تراکم برای املاک و ساخت و سازها می‌باشد. چراکه «شهرداریِ شهر تهران» به صورت خودگردان اداره می‌شود؛ و به‌جز برخی کمک‌های دولتی که فقط به حمل و نقل عمومی مربوط است هیچ بودجهٔ دولتی دیگری ندارد.

مناطق شهری

نوشتار اصلی: مناطق شهری تهران

شهر تهران دارای بیست و دو منطقه شهری و شهرداری مستقل است.

مشکلات

بنا به اخبار منتشره گزارشی از اموال شناسنامه‌دار شهرداری وجود ندارد و همین امر مشکلاتی را به‌وجود آورده‌است.

فساد

نوشتار اصلی: فساد در شهرداری تهران

فساد در شهرداری تهران قابل توجه بوده‌است. به‌عنوان نمونه، در ۲۳ شهریور ۱۳۸۴، محمد باقر قالیباف توسط شورای شهر تهران به عنوان شهردار تهران انتخاب شد و بمدت ۱۲ سال تا تاریخ ۱ شهریور ۱۳۹۶ تصدی این پست را بر عهده داشت که پرونده‌های فساد مالی پرشماری در طی این ۱۲ سال به او نسبت داده شده‌است که از مهمترین آن‌ها ماجرای املاک نجومی است.

در اردیبهشت ۱۴۰۰، بر پایهٔ گزارش تحقیقی شورای شهر تهران دربارهٔ قراردادهای رسا تجارت (وابسته به بنیاد تعاون سپاه)، شهرداری تهران در سال ۱۳۹۳ در توافقنامه‌ای، ۱۲ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان به شرکت‌های وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی داده‌است و اعلام شد که «بعد از شش سال نتوانسته آن را پس بگیرد». پیشینهٔ این بخش از همکاری میان شهرداری تهران و شرکت رسا تجارت، به قراردادی در بهار سال ۱۳۹۳ می‌رسد و ارزش این واگذاری‌ها با توجه به میانگین قیمت دلار در آن سال، می‌شود بیش از ۴ میلیارد دلار. این دارایی‌های شهرداری تهران، به سپاه پاسداران واگذار شدند و تا این گزارش، می‌گفت که پس داده نشده‌اند. جایی دیگر نیز اعلام شد که ۱۷۰۰ میلیارد تومان از بدهی‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به شهرداری تهران که از سال ۱۳۹۴ بوده‌است، در صورتجلسه‌های مالی در سال ۱۳۹۵ ناپدید شده‌است.

بخش‌های درونی

• سازمان بازرسی شهرداری تهران
• سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران
• سازمان زیباسازی شهر تهران
• سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران
• سازمان حمل و نقل و ترافیک تهران
• سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران
• سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی تهران
• سازمان ورزش و تندرستی شهرداری تهران
• سازمان بهشت زهرا
• سازمان نوسازی شهر تهران
• سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران
• سازمان میادین میوه و تره بار شهرداری تهران
• سازمان املاک و مستغلات شهرداری تهران
• ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران
• سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی
• سازمان بازنشستگی شهرداری تهران
• سازمان مهندسی و عمران شهر تهران
• سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران
• سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهر تهران
• سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران
• سازمان پایانه‌های مسافربری و پارک سوارهای شهرداری تهران
• سازمان عمرانی مناطق شهرداری تهران
• سازمان بسیج شهرداری تهران
• حراست کل

ادارات کل

• اداره کل رفاه،تعاون و خدمات اجتماعی
• اداره کل منابع انسانی
• اداره کل امور اجرایی کمیسیونهای ماده صد
• اداره کل تشخیص و وصول درآمد
• اداره کل برنامه و بودجه
• اداره کل امورمالی و اموال
• اداره کل حقوقی
• اداره کل دفتر هماهنگی و نظارت بر هیئت‌های رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان
• اداره کل پشتیبانی

شرکت‌های وابسته

• شرکت همشهری (روزنامه همشهری)
• شرکت شهر سالم
• شرکت خدمات کالای شهروند
• شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه
• شرکت راه‌آهن شهری تهران و حومه (مترو)
• شرکت توسعه مجتمع‌های ایستگاهی مترو
• شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر
• شرکت مطالعات جامع حمل و نقل و ترافیک
• شرکت برج میلاد تهران
• شرکت خودروسرویس شهر
• شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران
• شرکت خاکریزآب
• شرکت خدمات اداری شهر
• مؤسسه هادیان شهر
• شرکت شهربان و حریم‌بان شهرداری تهران
• شرکت پیام رسا

بخش فرهنگی و موزه‌ها

• باغ موزه هنر ایرانی
• باغ موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس

کارکنان

شهرداران

نوشتار اصلی: فهرست شهرداران تهران

معاونت‌ها

شهرداری تهران به عنوان نهاد عمومی برای انجام ماموریت‌های نه معاونت در حوزه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی، ترافیکی و … دارد. همچنین مجموعه‌های دیگر از نهادهای شهرداری تهران ذیل عنوان سازمان فعالیت می‌کنند.

معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران

نوشتار اصلی: معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران

معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران یکی از معاونت‌های نه‌گانه شهرداری تهران است که به‌طور ویژه و عمده بر موضوع‌های حوزه فرهنگ و امور اجتماعی در کلان‌شهر تهران می‌پردازد و ماموریت‌های شهرداری در دو حوزه فرهنگ و امور اجتماعی را دنبال می‌کند. معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری برای پیش‌برد ماموریت‌ها و فعالیت‌هایش از شش اداره کل سلامت،اداره کل فرهنگی، اداره کل امور بانوان، اداره کل آموزش‌های شهروندی، اداره کل مطالعات اجتماعی و فرهنگی، اداره کل برنامه‌ریزی و توسعه شهری تشکیل شده‌است. همچنین سازمان‌های شرکت فضاهای فرهنگی، ستاد گردشگری، سازمان ورزش، سازمان رفاه و خدمات اجتماعی، ستاد مدیریت محله، برج میلاد از دیگر نهادهای زیر مجموعه معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران است. از جمله شرح وظایف و ماموریت‌های کلان این نهاد شهری می‌توان به توسعه و توزیع محصولات خدمات فرهنگی و اجتماعی، آموزش و توانمندسازی، توسعه زیرساخت‌های فرهنگی و اجتماعی و شبکه سازی و جلب مشارکت‌های اجتماعی اشاره کرد. نهادهای و مراکز متعدد خدمات اجتماعی و فرهنگی زیر نظر معاونت امور فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران فعالیت می‌کند از آن جمله می‌توان به برج میلاد، سراهای محله، مراکز کارآفرینی کوثر و همچنین دیگر مراکز توانمندسازی و حمایتی مانند مجموعه بهاران، مراکز پرتو اشاره کرد. همچنین شورایاری نیز از دیگر حوزه‌های مرتبط با فعالیت این نهاد است. اهتمام به فعالیت‌های ورزشی و تفریحی بانوان در قالب پارک بانوان در تهران و بررسی تأثیر اجتماعی طرح‌های مختلف شهرداری مبتنی بر ارزیابی تأثیر اجتماعی و فرهنگی را نیز عهده‌دار است.

جستارهای وابسته

• فهرست شهرداران تهران
• مناطق شهری تهران
• رسوایی واگذاری املاک شهرداری

منابع

• وبگاه شهرداری تهران

پیوند به بیرون

• وبگاه رسمی شهرداری تهران