خفگی

خفگی
تخصص	طب اورژانس
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
آی‌سی‌دی-۱۰	R09.0, T71
آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام	799.0

خَفِگی یا خُنّاق در پزشکی به وضعیتی گفته می‌شود که در پی غیرعادی شدن تنفس، رسیدن اکسیژن به بدن با دشواری بسیار جدی روبرو شود.

خفگی باعث نبود اکسیژن در بدن (هیپوکسی) می‌شود که نخست به آن دسته از بافت‌ها و اندام‌های حساس به هیپوکسی، برای نمونه مغز، آسیب می‌زند.

محرومیت این اندام‌ها به مدت ۶-۴ دقیقه باعث آسیب و مرگ آن‌ها می‌شود به همین دلیل به این زمان زمان طلایی می‌گویند.

خفگی معمولاً با تنفس‌خواهی همراه است. نیاز بدن به تنفس به خاطر افزایش دی‌اکسید کربن در خون ایجاد می‌شود و نه به خاطر کمبود اکسیژن در خون بدن. گاهی پیش می‌آید که اندازهٔ دی‌اکسید کربن به حدی نیست که باعث تنفس‌خواهی بشود و شخص قربانی بدون این‌که متوجه بشود دچار کمبود اکسیژن و خفگی می‌شود.

تنگی نفس، کبودی لب‌ها و نوک انگشتان، کاهش یا توقف حرکات قفسه سینه، رنگ پریدگی، اشکال در صحبت کردن، سرفه، گشادی مردمک، چنگ زدن گردن با دست، خرخر کردن، لرزش، تشنج، کاهش سطح هوشیاری، کندی و نامنظمی نبض و از دست دادن حواس از علائم اولیه خفگی هستند.

علل خفگی

مسدود شدن مجرای تنفسی توسط اجسام بیرونی مانند لقمه غذا، آب نبات، دکمه و مواد استفراغی. برق‌گرفتگی – کوه‌گرفتگی - مسمومیت دارویی - به عقب برگشتن زبان در بیهوشی که یکی از شایع‌ترین علل خفگی می‌باشد- استنشاق مواد سمی مانند مونواکسیدکربن و غیره.

خفگی کودکان

نوزادان و کودکان کوچکتر از ۴ سال، بیشتر در معرض خفگی ناشی از غذا و اشیاء ریز هستند. خفگی هنگامی روی می‌دهد که غذا یا اشیاء وارد مجرای هوا شوند.

برخی از خوراکی‌ها به علت اندازه و جنسشان می‌توانند باعث گیر کردن در گلوی کودک و خفگی او شوند. از دادن خوراکی‌های زیر تا سه سالگی کودکان باید پرهیز کرد:

آب نبات، ذرت افشان، آجیل (مگر اینکه رنده شده یا خورد شده باشد).

برای دادن خوراکی‌های زیر به کودک باید دقت بسیار کرد و آن‌ها را به قطعات کوچک ریز کرد: انگور، کشمش، زیتون، گوشت و مرغ، هویج.

منابع و پانویس‌ها

• Wikipedia contributors, «Asphyxia,» Wikipedia, The Free Encyclopedia, (accessed June ۹, ۲۰۰۸).