سرخرگ
| سرخرگ | |
|---|---|
 نمای یک سرخرگ | |
| جزئیات | |
| بخشی از | قسمتی از دستگاه گردش خون |
| دستگاه | خارج کردن خون از قلب |
| مکان | سرتاسر بدن |
| سرخرگ‌ها | روشن (در ناف و شش میتواند تیره باشد ) |
| حرکت | خارج کردن خون از بطن ها |
| شناسه‌ها | |
| لاتین | Arteria (plural: arteriae) |
| MeSH | D001158 |
| TA98 | A12.0.00.003 A12.2.00.001 |
| TA2 | 3896 |
| FMA | 50720 |
سرخرگ یا شریان (به انگلیسی: Artery) رگ‌هایی هستند که خون را از قلب به سایر اندام‌ها منتقل میکنند.[۱] سرخرگ ششی و سرخرگ آئورت دو سرخرگ اصلی متصل به قلب هستند. از سرخرگ ها ٢ عدد سرخرگ کرونری منشعب میشوند که ماهیچه قلب را غذا و اکسیژن رسانی میکنند.
سرخرگ ششی از سه بخش اینتیما و مدیا و ادوانتیس تشکیل شده‌است. بخش اینتیما درونی‌ترین که از بافت سنگفرشی تک لایه است و زیر آن بافت همبند پشتیبان و تیغهٔ الاستیک آن را از مدیا جدا می‌کند. در مدیا عروق خونی و ماهیچه صاف وجود دارد.
سرخرگ دیواره ضخیم‌تری نسبت به سیاهرگ دارد ولی قطر داخلی آن کمتر از سیاهرگ است. بافت سرخرگ شامل بافت‌های پوششی، ماهیچه‌ای و پیوندی است. عموم سرخرگ‌ها خون روشن حاوی اکسیژن بیشتر را منتقل میکنند به جز سرخرگ‌های ششی و سرخرگ‌های نافی که خون تیره و حاوی دی‌اکسید کربن بیشتر را جهت افزایش اکسیژن و کاهش دی‌اکسید کربن، به ریه‌ها و جُفت منتقل میکنند.[۲]
شاهرگ[ویرایش]
شاهرگ به سرخرگ‌های اصلی بدن می‌گویند که خون حاوی اکسیژن فراوان را به اعضای بدن می‌رساند. مهمترین شاهرگ بدن آئورت است که خون را از بطن چپ قلب دریافت و به اعضای بدن منتقل می‌کند. به صورت عرفی به سرخرگ‌های کاروتید شاهرگ گردن و به سرخرگ رادیال شاهرگ دست می‌گویند. خونریزی از شاهرگ‌ها به دلیل زیاد بودن قطر رگی، بسیار دشوار بند می‌آید و مرگ آورست.[۳]
سرخرگ‌های مهم بدن انسان[ویرایش]
انواع سرخرگ[ویرایش]
- سرخرگ کرونری
- سرخرگ ششی
- سرخرگ براکیوسفالیک (بازویی سری)
- سرخرگ کاروتید مشترک، داخلی، خارجی
- سرخرگ مغزی پیشین
- سرخرگ مغزی میانی
- سرخرگ مغزی پسین
- سرخرگ بازیلر (قاعده ای)
- سرخرگ ورتبرال (مهره ای)
- سرخرگ آگزیلاری (زیربغلی)
- سرخرگ براکیال (بازویی)
- سرخرگ رادیال (زند زبرین)
- سرخرگ اولنار (زند زیرین)
- سرخرگ سلیاک
- سرخرگ مزانتریک فوقانی (روده‌بندی فوقانی)
- سرخرگ رنال (کلیوی)
- سرخرگ مزانتریک تحتانی (روده‌بندی تحتانی)[۴]
- سرخرگ ایلیاک مشترک (تهیگاهی)، داخلی، خارجی
- سرخرگ فمورال (رانی) مشترک، سطحی، عمقی
- سرخرگ پوپلیتئال (پشت زانویی)
- تنه درشت نی-نازک‌نی
- سرخرگ درشت نی قدامی و خلفی
- سرخرگ نازک‌نی
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ Medical dictionary definition of artery from KMLE Medical Dictionary
- ↑ Swift Matthew R.; Weinstein Brant M. (2009-03-13). "Arterial–Venous Specification During Development". Circulation Research. 104 (5): 576–588. doi:10.1161/CIRCRESAHA.108.188805.
- ↑ Babaei sari, nasrin; aliyari, shahla; Pishguei, amirhosain; Jafari, mohammad (2015-03-01). "Decontamination of nuclear accidents victims". Military Caring Sciences. 1 (2): 123–131. doi:10.18869/acadpub.mcs.1.2.123. ISSN 2383-4072.
- ↑ بررسی وارسیونهای سُرخرَگ‌های مزاتتریک فوقانی و تحتانی /، ایرج امیری[پیوند مرده]
| خوابرگ (CC)  |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| زیرتَرقُوهای (SC) |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | این یک مقالهٔ خرد زیست‌شناسی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |