هیپوسمی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
هیپوسمی
نام‌های دیگرمیکروسمی، هیپوسمیا
تصویر اعصاب بویایی که به پیاز بویایی متصل اند و با دریافت ذرات شیمیایی بودار باعث ایجاد احساس بویایی می‌شوند.
تخصصنورولوژی و علوم اعصاب
نشانه‌هاناتوانی در درک تمامی بوها[۱]
علتتحلیل قشر پیشانی و ابتلا به بیماری‌هایی نظیر پارکینسون، آلزایمر و زوال عقل اجسام لویی[۲][۳]
عوامل خطرالکلیسم، افزایش سن، آسم و سرطان[۴]
فراوانی۱۳٫۵ درصد در افراد بالای ۴۰ سال (بر اساس آمار سال ۲۰۱۶)[۴]
طبقه‌بندی و منابع بیرونی

هیپوسمی یا میکروسمی (به انگلیسی: Hyposmia) به کاهش توانایی بویایی و تشخیص بوها گفته می‌شود و بیماری مرتبط با آن آنوسمی است که فرد مبتلا هیچ بویی را احساس نمی‌کند.[۱] برخی از علل مشکلات بویایی آلرژی، پولیپ بینی، عفونت‌های ویروسی و ضربه به سر هستند.[۱] در سال ۲۰۱۲ حدود ۹٫۸ میلیون نفر در سنین ۴۰ سال و بالاتر در ایالات متحده به هیپوسمی و ۳٫۴ میلیون نفر دیگر به آنوسمی-هیپوسمی شدید مبتلا بودند.[۵]

هیپوسمی در مواردی می‌تواند اولین نشانه بیماری پارکینسون[۶][۲] و در کنار اختلالات دیس‌اتونومی، توهمات بینایی و RBD، یکی از علائم اولیه و تقریباً جهانی در بیماری آلزایمر و زوال عقل با اجسام لویی باشد.[۳][۷] میکروسمی مادام العمر نیز می‌تواند هنگام وقوع سندرم کالمن[۸] یا اختلال طیف اوتیستیک شکل بگیرد.[۹] همراه با سایر اختلالات حسی-شیمیایی (حواسی که از طریق مولکول‌های شیمیایی درک می‌شوند)، هیپوسمی ممکن است یک شاخص کلیدی در ابتلا به COVID-19 باشد.[۱۰][۱۱]

اپیدمیولوژی[ویرایش]

نظرسنجی ملی سلامت و تغذیه (NHANES) در سال ۲۰۱۲ داده‌های مربوط به عملکرد حسی-شیمیایی (طعم و بو) را در یک نمونه ملی از افراد غیرنظامی و غربال‌نشده ایالات متحده جمع‌آوری کرد.[۵] عملکرد بویایی در افراد ۴۰ ساله و بالاتر با یک تست ۸ موردی شناسایی بو ارزیابی شد. ۸ مورد بویایی شامل بوهای خوراکی (توت فرنگی، شکلات، پیاز، انگور)، بوهای هشدار دهنده (گاز طبیعی، دود) و بوهای خانگی (چرم، صابون) بود و نمره عملکرد بویایی بر اساس تعداد شناسایی صحیح بوها، به هر شرکت کننده داده شد. این آزمون، شیوع آنوسمی-هیپوسمی شدید (نمرات ۰ تا ۳) را ۰٫۳ درصد در سن ۴۰–۴۹ سال و ۱۴٫۱ درصد در افراد بالای ۸۰ سال و شیوع هیپوسمی (نمرات ۴ تا ۵)، که بسیار بالا بود، را ۳٫۷٪ در سن ۴۰–۴۹ و ۲۵٫۹٪ در افراد بالای ۸۰ سال نشان داد.[۵]

داده‌های حسی-شیمیایی دیگری نیز در یک نمونه بزرگتر NHANES در سال ۲۰۱۳–۲۰۱۴ جمع‌آوری شد که شیوع اختلال بویایی (نمرات ۰–۵ از ۸ صحیح) در افراد ۴۰ سال به بالا را ۱۳٫۵ درصد نشان داد.[۴] اگر همین شیوع در سال بعدی رخ دهد، تخمین زده می‌شود که ۲۰٫۵ میلیون نفر از افراد ۴۰ سال به بالا به هیپوسمی یا آنوسمی مبتلا می‌شوند. علاوه بر این، ویژگی‌های چندگانه دموگرافیک اجتماعی-اقتصادی و سبک زندگی به عنوان عوامل خطر برای افزایش مبتلایان به هیپوسمی مورد ارزیابی قرار گرفت. در تجزیه و تحلیل‌های آماری، بالا بودن سن، جنسیت مذکر، نژاد سیاهپوست یا غیر اسپانیایی، درآمد خانواده پایین، سطح تحصیلات پایین، مصرف زیاد الکل (بیش از ۴ نوشیدنی در روز) و سابقه آسم یا سرطان به‌طور مستقل با شیوع بیشتر اختلال بویایی مرتبط دانسته شدند.[۴]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ Hawkes, Christopher H. (2002). Smell and taste complaints. Boston: Butterworth-Heinemann. pp. 49–50. ISBN 0-7506-7287-0.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Xiao, Qian; Chen, Sheng; Le, Weidong (February 2014). "Hyposmia: a possible biomarker of Parkinson's disease". Neuroscience Bulletin. 30 (1): 134–140. doi:10.1007/s12264-013-1390-3. ISSN 1995-8218. PMC 5562575. PMID 24136244.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ Donaghy, P. C.; O'Brien, J. T.; Thomas, A. J. (January 2015). "Prodromal dementia with Lewy bodies". Psychological Medicine. 45 (2): 259–268. doi:10.1017/S0033291714000816. ISSN 1469-8978. PMID 25066469.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ Liu, Gang; Zong, Geng; Doty, Richard L.; Sun, Qi (2016-11-01). "Prevalence and risk factors of taste and smell impairment in a nationwide representative sample of the US population: a cross-sectional study". BMJ Open (به انگلیسی). 6 (11): e013246. doi:10.1136/bmjopen-2016-013246. ISSN 2044-6055. PMC 5129069. PMID 28157672.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر PMC (link)
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ Hoffman, Howard J.; Rawal, Shristi; Li, Chuan-Ming; Duffy, Valerie B. (June 2016). "New chemosensory component in the U.S. National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES): first-year results for measured olfactory dysfunction". Reviews in endocrine & metabolic disorders. 17 (2): 221–240. doi:10.1007/s11154-016-9364-1. ISSN 1389-9155. PMC 5033684. PMID 27287364.
  6. Factor, Stewart A. , & Weiner, William J. , eds. (2008). Parkinson's Disease: Diagnosis and Clinical Management, 2nd ed. , pp. 72-73. New York: Demos Medical Publishing.
  7. Armstrong, Melissa J. (2021). "Advances in dementia with Lewy bodies". Therapeutic Advances in Neurological Disorders. 14: 17562864211057666. doi:10.1177/17562864211057666. ISSN 1756-2856. PMC 8613883. PMID 34840608.
  8. Arkoncel, ML; Arkoncel, FR; Lantion-Ang, FL (March 2011). "A case of Kallmann syndrome". BMJ Case Reports. 2011. doi:10.1136/bcr.01.2011.3727. PMC 3070321. PMID 22700069. Kallmann syndrome (KS), a rare genetic disorder, refers to the association between hypogonadotropic hypogonadism and anosmia or hyposmia due to abnormal migration of olfactory axons and gonadotropin-releasing hormone producing neurons. open access publication - free to read
  9. Tonacci, Alessandro; Billeci, Lucia; Tartarisco, Gennaro; Ruta, Liliana; Muratori, Filippo; Pioggia, Giovanni; Gangemi, Sebastiano (2017-01-02). "Olfaction in autism spectrum disorders: A systematic review". Child Neuropsychology. 23 (1): 1–25. doi:10.1080/09297049.2015.1081678. ISSN 0929-7049. PMID 26340690.
  10. Lechien, Jerome R.; Chiesa-Estomba, Carlos M.; De Siati, Daniele R.; Horoi, Mihaela; Le Bon, Serge D.; Rodriguez, Alexandra; Dequanter, Didier; Blecic, Serge; El Afia, Fahd (August 2018). "Olfactory and gustatory dysfunctions as a clinical presentation of mild-to-moderate forms of the coronavirus disease (COVID-19): a multicenter European study". European archives of oto-rhino-laryngology: official journal of the European Federation of Oto-Rhino-Laryngological Societies (EUFOS): affiliated with the German Society for Oto-Rhino-Laryngology - Head and Neck Surgery. 277 (8): 2251–2261. doi:10.1007/s00405-020-05965-1. ISSN 1434-4726. PMC 7134551. PMID 32253535.
  11. Xydakis, Michael S.; Dehgani-Mobaraki, Puya; Holbrook, Eric H.; Geisthoff, Urban W.; Bauer, Christian; Hautefort, Charlotte; Herman, Philippe; Manley, Geoffrey T.; Lyon, Dina M. (September 2020). "Smell and taste dysfunction in patients with COVID-19". The Lancet. Infectious Diseases. 20 (9): 1015–1016. doi:10.1016/S1473-3099(20)30293-0. ISSN 1474-4457. PMC 7159875. PMID 32304629.