کمبود روی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

کمبود روی می‌تواند در خاک و جانوران (گیاهان، حیوانات و انسان‌ها) روی دهد. کمبود روی در انسان و حیوان می‌تواند به صورت کاهش کیفی روی باشد به این معنی که روی موجود نتواند نیازهای بدن را تأمین کند یا به صورت کمی باشد یعنی مقدار غلظت روی سرم در بدن کم باشد. البته سرم روی به عنوان نشانگر زیستی قابل اعتماد نیست چون کاهش غلظت سرم روی در بدن انسان تنها زمانی قابل تشخیص است که برای مدتی طولانی وضع بدن چنین باشد یا خون زیادی از بدن رفته باشد.[۱] امروزه نزدیک به ۲٫۲ میلیارد تن در جهان دچار کمبود روی است.[۲]

کمبود روی در انسان ناشی از کاهش روی در رژیم غذایی، افزایش ازدست‌رفت روی یا افزایش استفاده از روی در بدن است. مهم‌ترین عامل اما کاهش مقدار روی در رژیم غذایی است که ۲۵٪ از جمعیت جهان را تهدید می‌کند که یکی از راه‌های مبارزه با آن، افزایش روی در خاک است. همچنین استفاده از مکمل‌های زینک می‌تواند به رفع کمبود زینک در بدن کمک کند.[۳] با این حال باید توجه کرد که مکمل زینک با برخی داروها و مواد غذایی تداخل دارد. برای مثال مکمل‌های کلسیم با دوز بالا می‌توانند باعث کاهش جذب زینک شوند و ثابت شده که مصرف زینک سولفات با قهوه سیاه، به مقدار قابل توجهی باعث کاهش جذب این ماده معدنی خواهد شد.[۴]

دسته‌بندی[ویرایش]

کمبود روی می‌تواند به صورت حاد باشد که در اثر کمبود روی در یک دورهٔ زمانی طولانی اتفاق می‌افتد مانند تغذیهٔ تزریقی نادرست یا مزمن باشد به این صورت که جذب آن از مواد غذایی در بدن کافی نباشد[۵] یا دوران شیردهی یا در افراد الکلی یا افراد سالمند یا افراد با مشکلات متابولیکی که مرتبط با کمبود روی است اتفاق می‌افتد.

نشانه‌ها[ویرایش]

یک نمونه زخم کنار دهان که خیلی شدید نیست

پوست، ناخن‌ها و مو[ویرایش]

کمبود روی به صورت رُخ‌جوش،[۶] برافروختگی پوستی، خشکی پوست (یا پوست پوست شدن)، درماتیت سبوره‌ای یا ریزش مو[۷] (نازکی یا کم پشتی مو) نمود پیدا می‌کند. همچنین ممکن است زخم‌های بدن به سختی بهبود یابد.[۸]

دهان[ویرایش]

کمبود روی می‌تواند به شکل زخم دهان، استوماتیت یا ایجاد لایه ای سفید بر روی زبان دیده شود. همچنین به ندرت دیده شده که به صورت زخم‌هایی در کناره‌های دهان یا سوزش دهان نمود پیدا کند.

بینایی، بویایی، چشایی[ویرایش]

اگر کمبود روی شدید باشد می‌تواند بر حس بویایی[۸] و چشایی[۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳] اثر بگذارد؛ همچنین می‌تواند ایجاد شب‌کوری کند. البته مشکلات بینایی و شب‌کوری در انسان که به دلیل کمبود روی بوده، معمولاً عوامل دیگری هم در ایجاد آن همراه بوده مانند کمبود ویتامین آ.[۱۴]

سیستم ایمنی[ویرایش]

کمبود روی می‌تواند موجب آسیب به سیستم ایمنی بدن و در نتیجه انواع عفونت‌های تنفسی یا گوارشی یا موارد دیگر شود.[۱۵][۱۶]

اسهال[ویرایش]

کمبود روی می‌تواند منجر به موارد بیشتر و شدیدتر اسهال در فرد شود.[۱۵][۱۶]

اشتها[ویرایش]

کمبود روی می‌تواند باعث ازدست دادن اشتها یا بی‌اشتهایی عصبی شود.[۱۷] از ۱۹۷۹ نشان داده شده‌است که افرادی که دچار بی اشتهایی عصبی اند با مصرف روی افزایش وزن پیدا کرده‌اند. آزمایش‌هایی در سال ۱۹۹۴ نشان داد که مصرف روی میزان افزایش وزن افراد را دو برابر کرده بود. البته کمبود دیگر مواد غذایی مانند تیروسین، تریپتوفان و تیامین هم می‌تواند در این پدیده تأثیرگذار باشد.[۱۸]

رشد[ویرایش]

کمبود روی در بچه‌ها می‌تواند باعث دیرکرد رشد شود. یک سوم از جمعیت جهان به دلیل کمبود روی دچار کمبود رشد اند.[۱۹]

دوران بارداری[ویرایش]

کمبود روی در دوران بارداری می‌تواند بر مادر و جنین اثر منفی بگذارد.[۲۰] در آزمایش‌هایی بر روی حیوانات روشن شده‌است که کمبود روی می‌تواند باعث کنده شدن جفت، تأخیر در زایمان، خونریزی، اشکال در زایمان یا داشتن زایمان سخت در حیوانات شود.[۲۱] این آسیب‌ها می‌تواند ناشی از کارکرد بد دریافت کننده‌های استروژن باشد چون خود استروژن حاوی پروتئین‌های روی‌دار است.

تأخیر در ترمیم زخم‌ها[ویرایش]

وجود تأخیر در درمان زخم‌ها می‌تواند یکی از نشانه‌های کمبود زینک در بدن باشد.[۲۲]

عوامل[ویرایش]

نبود روی در خوراک[ویرایش]

یک رژیم غذایی که در آن فیتیک زیاد است از جمله غلات کامل، مواد خوراکی که در خاک‌های با کمبود روی بدست می‌آیند یا غذاهای فرآوری شده منجر به کمبود روی در بدن می‌شوند.[۲۳][۲۴] زنان در روز به ۸ میلی‌گرم و مردان به ۱۱ میلی‌گرم روی نیاز دارند.[۲۵] پیشنهاد شده افراد بالای چهار سال در روز ۱۵ میلی‌گرم روی مصرف کنند.[۲۶][۲۷]

برخی مواد غذایی و میزان روی آنها:

خوراک میلی‌گرم درصد از میزان مصرف پیشنهادی در روز
گوشت گاو، آرام پخته شده، ۸۵ گرم ۷٫۰ ۴۷٪
بادام هندی، بوداده، ۸۵ گرم ۴٫۸ ۳۳٪
شاه‌میگو، پخته، ۸۵ گرم ۳٫۴ ۲۳٪
لوبیا، پخته، نصف پیمانه ۲٫۹ ۱۹٪
بادام، بوداده، ۸۵ گرم ۲٫۷ ۱۸٪
مرغ، گوشت قرمز، پخته، ۸۵ گرم ۲٫۴ ۱۶٪
ماست کم چرب، ۲۲۰ گرم ۱٫۷ ۱۱٪
نخود، پخته، نصف پیمانه ۱٫۳ ۹٪
پنیر سوئیسی، ۲۸ گرم ۱٫۲ ۸٪
جوپرک، آماده، کاملاً خام، آماده شده با آب، یک بسته ۱٫۱ ۷٪
شیر کم چرب یا بدون چربی، یک پیمانه ۱٫۰ ۷٪
لوبیا قرمز، پخته، نصف پیمانه ۰٫۹ ۶٪
سینهٔ مرغ، سرخ شده، بدون پوست، نصف سینه ۰٫۹ ۶٪
پنیر، چدار یا موتزارلا، ۲۸ گرم (یک اونس) ۰٫۹ ۶٪
نخود فرنگی، سبز، یخی، پخته، نصف پیمانه ۰٫۵ ۳٪

ناتوانی در جذب روی[ویرایش]

آکرودرماتیت آنتروپاتیک، کمبود پروتئین ZIP4 است که به صورت مادرزادی اتفاق می‌افتد این پروتئین حامل روی است در نتیجه کمبود این پروتئین باعث ناتوانی در جذب روی می‌شود. در اثر این ناتوانی، فرد دچار عقب افتادن رشد، اسهال شدید، ریزش مو، راش (بیشتر پیرامون دهان و نواحی تناسلی)، برفک و عفونت‌های باکتریایی می‌شود.[۲۸]

ازدست دادن بیش از حد روی[ویرایش]

ورزش، نوشیدن زیاد الکل و اسهال همگی از جمله عوامل ازدست دادن روی بدن اند.[۲۹]

مصرف زیاد روی[ویرایش]

ورزش، دوران رشد کودک و بارداری[۳۰] همگی از عوامل مصرف زیاد روی اند.

منابع[ویرایش]

  1. ↑ Hess, SY; Peerson, JM; King, JC; Brown, KH (September 2007). "Use of serum zinc concentration as an indicator of population zinc status". Food and nutrition bulletin. 28 (3 Suppl): S403-29. PMID 17988005.
  2. ↑ Prasad AS. (2012). "Discovery of human zinc deficiency: 50 years later". J Trace Elem. Med. Biol. 26: 66–69. doi:10.1016/j.jtemb.2012.04.004. PMID 22664333.
  3. ↑ "Zinc" (به انگلیسی). National Institutes of Health.
  4. ↑ «مزایای سلامتی زینک و بهترین منابع غذایی آن». بتادارو.
  5. ↑ Brian R. Walker; Nicki R Colledge; Stuart H. Ralston; Ian Penman (2013). Davidson's Principles and Practice of Medicine (22nd ed.). Elsevier Health Sciences. ISBN 978-0-7020-5103-6.
  6. ↑ Gerd Michaelsson (1981). "Diet and Acne". Nutrition Reviews. 39 (2): 104–106. doi:10.1111/j.1753-4887.1981.tb06740.x. PMID 6451820.
  7. ↑ Yamada T, Alpers DH, et al. (2009). Textbook of gastroenterology (5th ed.). Chichester, West Sussex: Blackwell Pub. pp. 495, 498, 499, 1274, 2526. شابک ‎۹۷۸−۱−۴۰۵۱−۶۹۱۱−۰.
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ Kumar P; Clark ML (2012). Kumar & Clark's clinical medicine (8th ed.). Edinburgh: Elsevier/Saunders. ISBN 978-0-7020-5304-7.
  9. ↑ Scully C (2010). Medical problems in dentistry (6th ed.). Edinburgh: Churchill Livingstone. p. 326. ISBN 978-0-7020-3057-4.
  10. ↑ Ikeda M, Ikui A, Komiyama A, Kobayashi D, Tanaka M (2008). "Causative factors of taste disorders in the elderly, and therapeutic effects of zinc". J Laryngol Otol. 122 (2): 155–60. PMID 17592661. doi:10.1017/S0022215107008833.
  11. ↑ Stewart-Knox BJ, Simpson EE, Parr H, et al. (2008). "Taste acuity in response to zinc supplementation in older Europeans". Br. J. Nutr. 99 (1): 129–36. PMID 17651517. doi:10.1017/S0007114507781485.
  12. ↑ Stewart-Knox BJ, Simpson EE, Parr H, et al. (2005). "Zinc status and taste acuity in older Europeans: the ZENITH study". Eur J Clin Nutr. 59 Suppl 2: S31–6. PMID 16254578. doi:10.1038/sj.ejcn.1602295.
  13. ↑ McDaid O, Stewart-Knox B, Parr H, Simpson E (2007). "Dietary zinc intake and sex differences in taste acuity in healthy young adults". J Hum Nutr Diet. 20 (2): 103–10. PMID 17374022. doi:10.1111/j.1365-277X.2007.00756.x.
  14. ↑ Preedy VR (2014). Handbook of nutrition, diet and the eye. Burlington: Elsevier Science. p. 372. ISBN 978-0-12-404606-1.
  15. ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ Penny M. Zinc Protects: The Role of Zinc in Child Health. 2004. بایگانی‌شده در ۱۳ مه ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
  16. ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ Lassi, Zohra S.; Haider, Batool A.; Bhutta, Zulfiqar A. (2010). "Zinc supplementation for the prevention of pneumonia in children aged 2 months to 59 months". Cochrane Database of Systematic Reviews (به انگلیسی) (12). doi:10.1002/14651858.CD005978.pub2. ISSN 1465-1858.
  17. ↑ Suzuki, H; Asakawa, A; Li, JB; Tsai, M; Amitani, H; Ohinata, K; Komai, M; Inui, A (Sep 2011). "Zinc as an appetite stimulator - the possible role of zinc in the progression of diseases such as cachexia and sarcopenia". Recent patents on food, nutrition & agriculture. 3 (3): 226–31. doi:10.2174/2212798411103030226. PMID 21846317.
  18. ↑ "Neurobiology of Zinc-Influenced Eating Behavior". Retrieved 2007-07-19.
  19. ↑ Brian R. Walker; Nicki R Colledge; Stuart H. Ralston; Ian Penman (2013). Davidson's Principles and Practice of Medicine (22nd ed.). Elsevier Health Sciences. ISBN 978-0-7020-5103-6.
  20. ↑ برنا, صدیقه; حق اللهی, فدیه; گلستان, بنفشه; نوروزی, منصوره; حناچی, پریچهر; شریعت, مامک; صراف‌نژاد, عبدالفتاح; نیرومنش, شیرین (2009-08-10). "مقایسه فراوانی کمبود روی سرم در خانم‌های حامله و غیر حامله". مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران. 67 (5): 360–367.
  21. ↑ Shah D, Sachdev HP (2006). "Zinc deficiency in pregnancy and fetal outcome". Nutr. Rev. 64 (1): 15–30. doi:10.1111/j.1753-4887.2006.tb00169.x. PMID 16491666. Archived from the original on 15 December 2019.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link)
  22. ↑ "Zinc Deficiency" (به انگلیسی). Healthline.
  23. ↑ Solomons N.W. (2001). "Dietary Sources of zinc and factors affecting its bioavailability". Food Nutr. Bull. 22: 138–154.
  24. ↑ Sandstead HH (1991). "Zinc deficiency. A public health problem?". Am. J. Dis. Child. 145 (8): 853–9. doi:10.1001/archpedi.1991.02160080029016. PMID 1858720.
  25. ↑ Connie W. Bales; Christine Seel Ritchie (May 21, 2009). Handbook of Clinical Nutrition and Aging. Springer. pp. 151–. ISBN 978-1-60327-384-8. Retrieved 2011-06-23.
  26. ↑ "Office of Dietary Supplements - Zinc". ods.od.nih.gov (به انگلیسی). Retrieved 2020-03-25.
  27. ↑ "Zinc" (به انگلیسی). 2014-03-17. Retrieved 2017-08-25.
  28. ↑ Kumar P; Clark ML (2012). Kumar & Clark's clinical medicine (8th ed.). Edinburgh: Elsevier/Saunders. ISBN 978-0-7020-5304-7.
  29. ↑ Castillo-Duran C, Vial P, Uauy R (1988). "Trace mineral balance during acute diarrhea in infants". J. Pediatr. 113 (3): 452–7. PMID 3411389. doi:10.1016/S0022-3476(88)80627-9.
  30. ↑ Gibson RS (2006). "Zinc: the missing link in combating micronutrient malnutrition in developing countries". Proc Nutr Soc. 65 (1): 51–60. PMID 16441944. doi:10.1079/PNS2005474.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=کمبود_روی&oldid=36866085»