عینیگرایی (فلسفه): تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
LetsDoItBot (بحث | مشارکتها) تمیزکاری، + ویرایش با ماژول ابرابزار با استفاده از AWB |
|||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''عینیگرایی''' {{به انگلیسی|Objectivity}} بیطرفی محقق در |
'''عینیگرایی''' {{به انگلیسی|Objectivity}} بیطرفی محقق در فرایند تحقیق و دوری از ارزشها و گرایشهای فردی در بازگویی و واکاوی رویدادها است.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=عضدانلو |نام=حمید |کتاب=آشنایی با مفاهیم اساسی جامعهشناسی | ناشر=نی |سال=۱۳۸۴ |شابک=}}</ref> ناظر عینیتگرا کوشش میکند تا جهان را مستقل از ذهن خود مشاهده کند و بر این باور است که، فقط و فقط یک حقیقت جدای از نحوهٔ برداشت و تفکر انسان وجود دارد. |
||
در میان فلاسفه ایرانی [[ابن سینا]] و [[ملاصدرا]] با دو دیدگاه متفاوت به نحوهٔ شناخت عینی انسان از جهان پرداختهاند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =مجتبی جلیلی مقدم، حسین معصوم |نشانی=http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/14000313921802.pdf |عنوان=امکان معرفت عینی به عالم خارج در فلسفهٔ ابن سینا و صدرالمتألهین | ناشر =فصلنامه علمی-پژوهشی |
در میان فلاسفه ایرانی [[ابن سینا]] و [[ملاصدرا]] با دو دیدگاه متفاوت به نحوهٔ شناخت عینی انسان از جهان پرداختهاند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =مجتبی جلیلی مقدم، حسین معصوم |نشانی=http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/14000313921802.pdf |عنوان=امکان معرفت عینی به عالم خارج در فلسفهٔ ابن سینا و صدرالمتألهین | ناشر =فصلنامه علمی-پژوهشی آیین حکمت شمارهٔ مسلسل ۱۸ |تاریخ =۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی=۲۲ آوریل ۲۰۱۷}}</ref> |
||
== شناخت == |
== شناخت == |
||
دوگونهٔ متفاوت در شناسایی با توجه به ذات منظره وجود دارد، که هرکدام از این دو رده میتوانند با توجه به ناظر یا ناظران شناسا عینی و یا ذهنی باشند:<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =مجید ملایوسفی |نشانی=http://www.ikiu.ac.ir/public-files/profiles/items/090ad_1368943517.pdf |عنوان=مسألهٔ عینیت پیشینهٔ تاریخی و وجوه فلسفی | ناشر =نامهٔ حکمت شمارهٔ ۴ |تاریخ =۱۳۸۳ |تاریخ بازبینی=۲۳ آوریل ۲۰۱۷ |
دوگونهٔ متفاوت در شناسایی با توجه به ذات منظره وجود دارد، که هرکدام از این دو رده میتوانند با توجه به ناظر یا ناظران شناسا عینی و یا ذهنی باشند:<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =مجید ملایوسفی |نشانی=http://www.ikiu.ac.ir/public-files/profiles/items/090ad_1368943517.pdf |عنوان=مسألهٔ عینیت پیشینهٔ تاریخی و وجوه فلسفی | ناشر =نامهٔ حکمت شمارهٔ ۴ |تاریخ =۱۳۸۳ |تاریخ بازبینی=۲۳ آوریل ۲۰۱۷}}</ref> |
||
⚫ | |||
## استقلال علّی:<ref>causal independence</ref> فرایند شکلگیری پدیده مستقل از ذهن بشری است. مانند کرهٔ زمین |
|||
⚫ | |||
## استقلال |
## استقلال جوهری:<ref>constitutional independence</ref> |
||
## استقلال |
## استقلال شناختی:<ref>cognitive independence</ref> مستقل از حالات معرفتزای انسانها است. |
||
⚫ | |||
## استقلال شناختی<ref>cognitive independence</ref>: مستقل از حالات معرفتزای انسانها است. |
|||
### عینیتگرایی |
### عینیتگرایی معتدل:<ref>modest objectivism</ref> درستی وابسته به نظر اجتماعی از افراد در شرایط ایدهآل و مناسب است. |
||
### عینیتگرایی |
### عینیتگرایی شدید:<ref>strong objectivism</ref> درستی هرگز وابسته به نظر اجتماعی از افراد نیست. |
||
⚫ | |||
# دانش، باور، حکم، نظریه، جمله و بازنمایی ذهنی: |
# دانش، باور، حکم، نظریه، جمله و بازنمایی ذهنی: |
||
## نظریههای قائل به اجماع<ref>consensus theories</ref> یا بینالاذهانی<ref>intersubjective</ref> |
## نظریههای قائل به اجماع<ref>consensus theories</ref> یا بینالاذهانی:<ref>intersubjective</ref> |
||
### بالفعل<ref>actual</ref> |
### بالفعل:<ref>actual</ref> گزاره به میزان اتفاق نظر عینی و به میزان اختلاف نظر ذهنی است. |
||
#### عینیتگرایی حداقلی: |
#### عینیتگرایی حداقلی: |
||
#### عینیتگرایی معتدل: |
#### عینیتگرایی معتدل: |
||
#### عینیتگرایی شدید: |
#### عینیتگرایی شدید: |
||
### خلاف واقع<ref>counterfactual</ref> |
### خلاف واقع:<ref>counterfactual</ref> گزاره به میزان اتفاق نظر انسانهای عاقل عینی است. |
||
## نظریههای اشارهای و ارجاعی<ref>indexical theories</ref> |
## نظریههای اشارهای و ارجاعی:<ref>indexical theories</ref> گزاره از زبان اول شخص دربارهٔ خودش عینی نیست، ولی همان گزاره از زبان سوم شخص دربارهٔ او دارای عینیت است. |
||
## نظریههای فراباز نمایانه<ref>metarepresentational theories</ref> |
## نظریههای فراباز نمایانه:<ref>metarepresentational theories</ref> |
||
## نظریههای قائل به تطابق<ref>correspondence theories</ref> |
## نظریههای قائل به تطابق:<ref>correspondence theories</ref> |
||
== جستارهای وابسته == |
== جستارهای وابسته == |
||
خط ۲۹: | خط ۲۸: | ||
* [[واقعگرایی خام]] |
* [[واقعگرایی خام]] |
||
* [[معرفتشناسی]] |
* [[معرفتشناسی]] |
||
== منابع == |
== منابع == |
||
{{پانویس}} |
{{پانویس|۲}} |
||
{{فلسفه}} |
{{فلسفه}} |
نسخهٔ ۱۰ اوت ۲۰۱۷، ساعت ۱۹:۵۷
عینیگرایی (به انگلیسی: Objectivity) بیطرفی محقق در فرایند تحقیق و دوری از ارزشها و گرایشهای فردی در بازگویی و واکاوی رویدادها است.[۱] ناظر عینیتگرا کوشش میکند تا جهان را مستقل از ذهن خود مشاهده کند و بر این باور است که، فقط و فقط یک حقیقت جدای از نحوهٔ برداشت و تفکر انسان وجود دارد.
در میان فلاسفه ایرانی ابن سینا و ملاصدرا با دو دیدگاه متفاوت به نحوهٔ شناخت عینی انسان از جهان پرداختهاند.[۲]
شناخت
دوگونهٔ متفاوت در شناسایی با توجه به ذات منظره وجود دارد، که هرکدام از این دو رده میتوانند با توجه به ناظر یا ناظران شناسا عینی و یا ذهنی باشند:[۳]
- پدیده مستقل از ذهن انسان مانند شیء خارجی و ویژگیهای آن و رویدادها
- دانش، باور، حکم، نظریه، جمله و بازنمایی ذهنی:
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ عضدانلو، حمید (۱۳۸۴). آشنایی با مفاهیم اساسی جامعهشناسی. نی.
- ↑ مجتبی جلیلی مقدم، حسین معصوم (۱۳۹۲). «امکان معرفت عینی به عالم خارج در فلسفهٔ ابن سینا و صدرالمتألهین» (PDF). فصلنامه علمی-پژوهشی آیین حکمت شمارهٔ مسلسل ۱۸. دریافتشده در ۲۲ آوریل ۲۰۱۷.
- ↑ مجید ملایوسفی (۱۳۸۳). «مسألهٔ عینیت پیشینهٔ تاریخی و وجوه فلسفی» (PDF). نامهٔ حکمت شمارهٔ ۴. دریافتشده در ۲۳ آوریل ۲۰۱۷.
- ↑ causal independence
- ↑ constitutional independence
- ↑ cognitive independence
- ↑ minimal objectivism
- ↑ modest objectivism
- ↑ strong objectivism
- ↑ consensus theories
- ↑ intersubjective
- ↑ actual
- ↑ counterfactual
- ↑ indexical theories
- ↑ metarepresentational theories
- ↑ correspondence theories