مصطکی

صمغ رزینی مصطکی

مصطکی، (به انگلیسی: Mastic) صمغ زرد رنگی است که از درختچه‌ای به نام پسته مصطکی، (نام علمی: Pistacia lentiscus) گرفته می‌شود.

در فارسی به نام‌های «رماس»، «رماست» و «کِیَه» خوانده شده‌است. در کتاب‌های طب سنتی با نام‌های «مصطکی»، «مصطکی رومی»، «کندر رومی»، «مستکی» و «علِک رومی» ذکر شده‌است. همچنین در انگلیسی به صمغ عربی (Arabic gum) (نباید با صمغ عربی یا (gum Arabic) اشتباه شود)، صمغ یمن (Yemen gum) و یا اشک خیوس (tears of Chios) هم خوانده میشود.

مشخصات

عصاره زرد رزینی مصطکی در ماه‌های گرم سال به صورت قطراتی کوچک و خود به خودی از ساقه و شاخه‌های درخت مصطکی به بیرون می‌تراود که در مجاورت هوا سفت شده و به شکل قطرات اشک در بازار به فروش می‌رسد.

ترکیبات شیمیایی

صمغ رزینی مصطکی تا حدود ۹۰% از ماستی‌سیک اسید، ماستی‌کولیک اسید و ماستیکو رزن تشکیل شده‌است. مقداری اسانس نیز در آن یافت می‌شود.

خواص

در کتاب‌های طب سنتی خواص عدیده‌ای برای این صمغ نوشته شده‌است. از نظر طبیعت این صمغ گرم و خشک، محلل و مقوی است. در معجون‌های تقویت حافظه، جزو داروهای اصلی بشمار می‌رود.

جستارهای وابسته

• معجون مصطکی

منابع

کتاب‌ها

• میرحیدر، حسین (۱۳۷۳). معارف گیاهی. ۶. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. ص. ۶۴۷.
• ابن سینا، حسین (۱۳۷۰). قانون در طب. ۲. ترجمهٔ عبدالرحمان شرفکندی. تهران: سروش. ص. ۱۶۶.
• مومن حسینی، محمد (۱۳۷۳). تحفه حکیم مومن. تهران: انتشارات مصطفوی. ص. ۸۴.
• بریمانی، لطفعلی (۱۳۶۶). طب و داروهای سنتی. ۳. تهران: گوتنبرگ. ص. ۳۴۵.