بابونه

بابونه
بابونه، Matricaria chamomilla
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:	گیاه
راسته:	میناسانان
تیره:	کاسنیان
گونه:	M. chamomilla
نام علمی
Matricaria chamomilla

گل‌های بابونه

بابونه، گیاهی است یک‌ساله، معطر و به ارتفاع ۲۰ تا ۴۰ سانتیمتر که بصورت خودرو در مزارع و کنار جاده‌ها می‌روید. ساقه آن دارای انشعاباتی است و برگهای آن بریدگی‌های باریک و دراز با ظاهر برگچه مانند دارد.قسمت مورد استفاده این گیاه، کاپیتول‌های آن است که در فاصله ماه‌های اردیبهشت تا مهر ماه، آن را از ساقه جدا می‌کنند.

تاریخچه

نام لاتین بابونه camomille از کلمات یونانی khamai و malon به معنی گلهای کوچک با بوی سیب گرفته شده است. درمیان انواع گوناگون بابونه نوع بابونه رومی شهرت بیشتری دارد.نام علمی این گیاه Chamaemelum nobile است. بابونه گیاهی است دائمی و کوچک، به ارتفاع تقریباً ۳۰ سانتیمتر، دارای بویی معطر که در چمن زارها و زمین های شنی می روید. ساقه آن به رنگ سبز مایل به سفید، برگ های آن کوچک متناوب و دارای بریدگی های باریک، نامنظم و پوشیده از کرک است. گل های آن مجتمع در یک طبق که به طور منفرد در انتهای ساقه گل دهنده در تابستان ظاهر می شود. در هر طبق، گل های سفید در اطراف و گل های زرد در قسمت وسط قرار دارند.

ترکیبات شیمیایی

کاپیتول‌های این گیاه دارای اسانس هستند. این اسانس در حالت تازه دارای رنگ آبی تیره‌است که مربوط به وجود ماده‌ای به نام آزولن می‌باشد و تدریجاً با تأثیر هوا و نور رنگ آن سبز و قهوه‌ای می‌شود. این اسانس دارای سزکوئی ترپن‌های b و g و همچنین ماتریکارین (Matricarine) می‌باشد.

موارد مصرف در زیبایی

استفاده از بابونه در زیبایی به اندازه قدمت به کارگیری آن در عطاریها سابقه دارد. خواص آن به خصوص برای پوستهای شکننده و حساس در مقابل تغییرات جوی مفید است. امروزه در صنعت لوازم آرایش آن را به تنهایی یا همراه با گیاهان دیگری از قبیل اکلیل کوهی، خلنگ و بنفشه به کار می‌گیرند. دم کرده ساده بابونه در استعمال خارجی روی پوست صورت برای حفاظت از پوست بهترین تاثیرها را دارد. شامپوی همراه با بابونه اندکی رنگ مو را روشن می‌گرداند.بابونه در کنار زیزفون و نعناع در برخی از کشورها بیشترین مصرف را در صنعت داروسازی دارد.

محل رویش

بابونه از گیاهان بومی منطقه مدیترانه بوده ولی منشاء آن را در آسیای صغیر گزارش کرده اند .این گیاه امروزه پراکندگی وسیعی در اروپا ، آسیای غربی ، آفریقای شمالی آمریکای شمالی و جنوبی و استرالیا پیدا کرده است . در ایران نیز گونه های مختلف جنس ماتریکاریکا در نقاط مختلف کشور رشد می کنند . (گیاهان دارویی معطر- منبع گیاهان دارویی ، پژوهشکده جهاد دانشگاهی ).. این گیاه در آذربایجان،لرستان، فارس قیروکارزین غربی اندیمشک) و خوزستان (ایذه، هفت گل، شوشتر ، رامهرمز و بهبهان ) اطراف تهران و دماوند و همچنن در جنگل فندقلو ویلکیج نمین می‌روید. بعضی از گونه‌های دیگر بابونه در نواحی مختلف اروپا می‌روید.

منابع

• زرگری، علی، گیاهان دارویی، تهران: موسسه انتشارات و چاپ تهران، ۱۳۷۱، جلد سوم.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ بابونه موجود است.

• کتاب ۱۰۰ گیاه ۱۰۰۰ استفاده، نوشته ایوروشه، ترجمه مرضیه آزاد، چاپ اول، بهار ۱۳۶۹، انتشارات ناهید
• سایت پارسی طب

پیوند به بیرون

• نـیـلـپـسـا