پرش به محتوا

عروس دریایی یال‌شیری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

عروس دریایی یال‌شیری
عروس دریایی یال‌شیری، Cyanea capillata
وضعیت حفاظت
ارزیابی‌نشده (IUCN 3.1)
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: مرجانیان
رده: فنجان‌زیان
راسته: Semaeostomeae
تیره: Cyaneidae
سرده: Cyanea
نام دوبخشی
Cyanea capillata
عروس دریایی یال‌شیری.

عروس دریایی یال‌شیری با نام علمی Cyanea capillata، بزرگ‌ترین گونه عروس دریایی شناخته شده‌است. قطر بدن آن می‌تواند به ۲ متر و طول پاهایش به ۱۵ متر برسد.[۱]

معرفی

[ویرایش]

عروس دریایی یال شیری (Cyanea capillata) به خاطر شاخ و برگهای نمایشی و دنباله دار خود که یادآور یال شیر است، نامگذاری شده‌است. اندازه آنها می‌تواند بسیار متفاوت باشد: اگرچه قادر به رسیدن به قطر زنگ بیش از ۲ متر هستند، اما تعدادی که در عرض‌های جغرافیایی پایین‌تر یافت می‌شوند بسیار کوچکتر از نمونه‌های شمالی خود هستند، و زنگی در حدود ۵۰ سانتی‌متر دارند. در نوجوانان این گونه نارنجی روشن‌تر یا برنز و گاهی اوقات بی‌رنگ هستند در حالی که بزرگسالان از رنگ سرخ تا بنفش تیره هستند.

ناقوس چتر دریایی یال شیر به هشت لوب (لپت) بسته می‌شود، هر لوب حاوی ۷۰ تا ۱۵۰ شاخک است که در چهار ردیف کاملاً مشخص چیده شده‌است. در امتداد حاشیه زنگ، یک اندام تعادل در هر هشت فرو رفتگی بین لوب‌ها - روپالیوم - وجود دارد که به جهت‌گیری ماهی‌های دریایی کمک می‌کند.

شاخکهای بلند و نازکی که از زیر چتر زنگ بیرون می‌آیند، «بسیار چسبناک» توصیف شده‌اند و سلولهای گزش دارند. شاخک‌های نمونه‌های بزرگتر ممکن است تا ۳۰ متر یا بیشتر دنباله داشته باشند، طول شاخک‌های طولانی‌ترین نمونه شناخته شده ۳۶٫۶ متر اندازه‌گیری شده. این طول غیر معمول - طولانی‌تر از یک نهنگ آبی (۳۴ متر) - آن را به عنوان یکی از طولانی‌ترین حیوانات شناخته شده در جهان به ارمغان آورده‌است.

طبقه‌بندی

[ویرایش]
عروس دریایی یال شیری

در طبقه‌بندی گونه‌های این نوع پری دریایی به‌طور کامل توافق نشده‌است. برخی از جانورشناسان پیشنهاد کرده‌اند که با همه گونه‌های این جنس باید به عنوان یک نوع رفتار شود. دو گونه مجزا، حداقل در شمال اقیانوس اطلس شمالی وجود دارد، با چتر دریایی آبی (Cyanea lamarckii Péron & Lesueur، ۱۸۱۰) در رنگ آبی و اندازه کوچکتر (۱۰–۲۰ سانتی‌متر) است. جمعیت آن‌ها در اقیانوس آرام غربی در اطراف ژاپن، گاهی اوقات به عنوان Cyanea nozakii یا به عنوان یک زیرگونه شناخته می‌شود. نوازاکی (محقق روسی) در سال ۲۰۱۵، یک گونه خواهر احتمالی، (Cyanea tzetlinii) را که در دریای سفید یافت شد، اعلام کرد، اما این مورد هنوز توسط پایگاه‌های اطلاعاتی معتبر دیگر مانند WoRMS یا ITIS شناخته نشده‌است.

بوم‌شناسی

[ویرایش]

این عروس دریایی به عنوان گونه‌های آب سرد، نمی‌تواند با آبهای گرمتر کنار بیاید. عروس دریایی در بیشتر زندگی خود دریایی است اما در اواخر عمر یک ساله خود تمایل دارد در خلیج‌های کم عمق و مسکونی مستقر شود.

رفتار و تولید مثل

[ویرایش]

عروس دریایی یال شیری بیشتر در نزدیکی سطح و عمق بیش از ۲۰ متر باقی می‌ماند. ضربان‌های کند و ضعیفشان آنها را به جلو سوق می‌دهد، بنابراین برای طی مسافت‌های طولانی، به جریان اقیانوس بستگی دارند. چتر دریایی غالباً در اواخر تابستان و اوایل پاییز در نزدیکی ساحل دیده می‌شوند، زمانی که به اندازه بزرگ شده و جریان اب آنها را به سمت ساحل می‌آورد.

مانند دیگر عروس دریایی‌ها، یال شیری‌ها هم قادر به تولید مثل جنسی در مرحله مدوزا هستند و هم تولید مثل غیرجنسی در مرحله پولیپ. چتر دریایی یال شیری در طول عمر خود دارای چهار مرحله مختلف است: یک مرحله لارو، یک مرحله پولیپ، یک مرحله افیرا و یک مرحله مدوزا. چتر دریایی ماده تخمهای بارور شده خود را در شاخک خود حمل می‌کند، جایی که تخمها به لارو تبدیل می‌شوند. هنگامی که لارو به اندازه کافی پیر شد، ماده آنها را روی یک سطح سخت قرار می‌دهد، جایی که لارو به زودی به پولیپ تبدیل می‌شود. پولیپ‌ها به صورت غیرجنسی تولید مثل می‌کنند و پشته‌هایی از موجودات کوچک به نام افیرا ایجاد می‌کنند. سفیرهای فردی پشته‌ها را جدا می‌کنند، جایی که در نهایت به مرحله مدوزا تبدیل می‌شوند و به یک چتر دریایی کامل تبدیل می‌شوند.

نیش و تماس انسانی

[ویرایش]

بیشتر برخوردها باعث درد موقتی و قرمزی موضعی می‌شوند. در شرایط عادی و در افراد سالم مشخص نیست که نیش برای آنها کشنده باشد. برای غیرفعال کردن این می‌توان از سرکه استفاده کرد؛ اما به دلیل وجود شاخک‌های زیاد، توجه پزشکی بعد از قرار گرفتن در معرض گزش توصیه می‌شود.

احساس اولیه بیش از دردناک بودن، عجیب است و فرد احساس می‌کند در آب گرمتر و تا حدی جوشان شنا می‌کند. به‌طور معمول هیچ خطری برای انسان وجود ندارد (به استثنای افرادی که از آلرژی‌های خاص رنج می‌برند). اما در مواردی که کسی نه تنها با طولانی‌ترین شاخکها بلکه با کل چتر عروس دریایی بر روی قسمتهای زیادی از بدن خود درگیر شده باشد، توصیه می‌شود که حتماً معاینات پزشکی را به دلیل اثرات سیستمیک انجام دهد. اگرچه نادر است، اما در آب‌های عمیق نیش شدید می‌تواند باعث وحشت و به دنبال آن غرق شدن شود.

طولانی‌ترین حیوان جهان

[ویرایش]

در برنامه تلویزیونی پرطرفدار QI، این برنامه ادعا کرد که طولانی‌ترین حیوان در جهان، عروس دریایی یال شیری است. بعداً این ادعا اصلاح شد - در سال ۱۸۶۴، یک کرم بوتلاس (Lineus longissimus) که طول آن ۵۵ متر بود، در ساحل اسکاتلند پیدا شده بود. (این ادعا منتقدان خود را دارد: از آنجا که کرم‌های بوتلاس به راحتی می‌توانند چندین برابر طول طبیعی خود کشیده شوند، ممکن است کرم در واقع به همان طول رشد نکرده باشد).

شکارچیان

[ویرایش]

شکارچیان عروس‌های دریایی یال شیری شامل پرندگان دریایی، ماهی‌های بزرگتر مانند ماهی خورشید در اقیانوس، سایر گونه‌های دریایی و لاک پشت‌های دریایی است. لاک پشت دریایی چرمی تقریباً به‌طور انبوه در فصل تابستان در اطراف شرق کانادا از آنها تغذیه می‌کند.

خود چتر دریایی بیشتر از زئوپلانکتون‌ها، ماهی‌های کوچک، و عروس دزیایی‌های ماه تغذیه می‌کند.

نگارخانه

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. "lion's mane jellyfish" (به انگلیسی). Encyclopædia Britannica. Retrieved 7 July 2013.