زبان نائینی
| نائینی | |
|---|---|
| زبان بومی در | ایران |
شمار گویشوران | چندین هزار[۱] (۲۰۰۰) |
هندواروپایی
| |
| گویش‌ها | انارکی
|
| کدهای زبان | |
| ایزو ۳–۶۳۹ | nyq |
| گلاتولوگ | nayi1242[۲] |
زبان نائینی یکی از زبان‌های ایران مرکزی که در شاخهٔ زبان‌های ایرانی غربی قرار می‌گیرد. گویشوران این زبان ۷٬۰۳۰ نفر و تخمین زده شده‌است که عمدتاً در نائین در استان اصفهان زندگی می‌کنند.[۳][۴]
مقایسه با زبان فارسی
| زبان فارسی | زبان نائینی | زبان فارسی | زبان نائینی |
|---|---|---|---|
| جو | یَ | آب | اُو |
| مادر | مای | پدر | پِی |
| شهر | شَر | زن | جن و انجو |
| دست | دس | چهره | دیم |
| دماغ | لنج | پسر | پُرَ |
| دختر | دُتو | مرغ | کرک |
| مرد | میره | خروس | هیروس |
| سوسک | ممیله | قاشق | چمچه |
| مگس | مَج | جوجه | چیری |
ادبیات
ادبیات زبان نایینی، اشعار فولکلور، ضرب‌المثل‌ها و متل‌های عامیانه را شامل می‌شود و در مجموع در طول تاریخ از سطح ادبیات شفاهی فراتر نرفته و مکتوب نشده‌است. اما در سال ۱۳۹۷ محمدعلی عسگری اقدام به چاپ مجموعه‌داستانی به نام «هشوا» به زبان نایینی کرد. او هدف خود از این کار را ثبت زبان نایینی در تاریخ و شناساندن آن به نسل‌های بعدی عنوان کرده‌است.[۵] این کتاب با مشخصات زیر به چاپ رسیده‌است:
- عسگری، محمدعلی، هُشوا: چند داستان کوتاه و خاطره به زبان نایینی، تهران: لوح زرین، ۱۳۹۷.
نمونه متن
سِری کوچه حاج مورادُش ایدی. مِری سادَه و بی سِر و صودایی بُوی. تویی یَه کوتاب‌فروشی کارُشیکه. یَه کولایی کامواییش وِ سرونا و خُی یَه عینک پیاله‌یی و یَه کُت و شلوار یَشمی گو سِری زانوهاش بِریومیه بُوی.هیمّیشه انگاری دارتُ خوی یکی اِختولاتو شیکَه. نیازعلی سیگه گو وِش رَسا یَه سَلامی بیلِندُ شیکَه. حاج موراد جی گو یَه خوردَه چورتُ پورتُش پارَه گِرتایه بُی جوووش وَدا: «عَیلکم‌السلام مَش‌نیاز». بعد ازُش وَرَسا: «چوطوری عامو؟» نیازعلی جی دِر جوووش شوات: «الحمدلله. خودا رو شکر. هونُم گو زندَه هِم». حاج موراد خُوی صودایی بیلِندتر شوات: «هوزارسالَه بی عامو!» نیازعلی جوووش وَدا: «عامو هوزارسال ومووا چوکارکیری. صَی‌سال وِسُمُ.» و بعد شیوی لِو ایخندا. حاج موراد جی ایخِندا. نیازعلی یَه پاشوش لاریکیشا و اوشوی تا وِ کیَه رَسا.[۶]
منابع
- ↑ Ethnologue 18 gives a figure of 7,030. However, this is a guestimate based on 35,000 speakers divided among five recognized languages.
- ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Nayini". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
{{cite book}}: Invalid|display-editors=4(help) - ↑ آشنایی با زبان نائینی Ethnologue
- ↑ "Glottolog 3.3 - Nayini". glottolog.org (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-01.
- ↑ عسگری، محمدعلی، هُشوا: چند داستان کوتاه و خاطره به زبان نایینی، تهران: لوح زرین، ۱۳۹۷؛ ص ۱۱-۷.
- ↑ عسگری، محمدعلی، هُشوا: چند داستان کوتاه و خاطره به زبان نایینی، تهران: لوح زرین، ۱۳۹۷؛ ص ۶۳.