اعتراضات جنبش سبز در ۱ اسفند ۱۳۸۹

اعتراضات جنبش سبز در ۱ اسفند ۱۳۸۹
جایگاه	ایران، تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، کرمانشاه، بابل، رشت، مهاباد، مریوان، زاهدان
تاریخ	۲۰ فوریه ۲۰۱۱ (۱ اسفند ۱۳۸۹)
گونه	تظاهرات
کشته‌شدگان	۲ نفر
زخمی‌ها	نامعلوم
بازداشت شدگان	نامعلوم

اعتراضات جنبش سبز در ۱ اسفند ۱۳۸۹ به مجموعه تظاهراتی گفته می‌شود که در شهرهای مختلف ایران در روز ۱ اسفند ۱۳۸۹ اتفاق افتاده‌است. معترضین برای گرامی‌داشت کشته‌شدگان روز ۲۵ بهمن (محمد مختاری و صانع ژاله) و اعتراض به وضع موجود، در شهرهایی نظیر تهران، شیراز، اصفهان، رشت، مشهد، بابل، کرمانشاه، مهاباد و زاهدان در تظاهرات شرکت کردند. در شهر تهران در بعضی از نقاط این اعتراضات با دخالت نیروهای امنیتی به ضرب‌وشتم مردم شرکت‌کننده ختم شده‌است. این دومین تظاهرات جنبش سبز در سال ۱۳۸۹ می‌باشد.

پیش زمینه

حصر خانگی میر حسین موسوی

پس از اعتراضات جنبش سبز در ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ و درخواست مشترک مهدی کروبی و میرحسین موسوی، رهبران جنبش سبز، برای حضور هواداران جنبش سبز در تظاهرات ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ در حمایت از قیام مردم مصر و تونس، حصر خانگی میرحسین موسوی و همسرش زهرا رهنورد واقع در خیابان پاستور با ایجاد دیواری آهنی بر معبر ورودی خانه موسوی، از روز ۲۵ بهمن به منظور جلوگیری از شرکت آنها در تظاهرات آغاز شد و از روز ۲۷ بهمن ماه، پس از درخواست ۲۳۳ نماینده مجلس شورای اسلامی برای اعدام موسوی و کروبی و بیانیه‌های موسوی و کروبی در رابطه با تظاهرات ۲۵ بهمن ماه، کامل شده و با قطع آخرین ارتباطات محدود موسوی و رهنورد از جمله تلفن، اینترنت و ارتباط با دخترانشان، دیگر هیچ اطلاعی از وضعیت و سلامتشان در دست نبود. هم چنین محافظان موسوی از محافظت وی عزل شده و نیروهای امنیتی جای آنها را گرفتند.

درخواست اعدام موسوی و کروبی از سوی نمایندگان مجلس

پس از اعتراضات جنبش سبز در ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ و در خواست مشترک مهدی کروبی و میرحسین موسوی رهبران جنبش سبز، برای حضور هواداران جنبش سبز در تظاهرات ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ در حمایت از قیام مردم مصر و تونس، ۲۳۳ نماینده مجلس شورای اسلامی پس از نطق علی لاریجانی علیه میرحسین موسوی و مهدی کروبی و مفسد فی‌الارض خواندن آنها، در مقابل جایگاه هیئت رئیسه مجلس تجمع کردند و با سر دادن شعارهایی نظیر ' ما همه سرباز تو هستیم خامنه‌ای؛ گوش به فرمان تو هستیم خامنه‌ای '، ' ای رهبر آزاده آماده‌ایم آماده'، ' مرگ بر موسوی، کروبی و خاتمی ' و ' موسوی و کروبی اعدام باید گردند' خواستار اعدام موسوی و کروبی شدند.

فاطمه کروبی، همسر مهدی کروبی با نوشتن نامه‌ای خطاب به علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی نسبت به این اقدام نمایندگان مجلس، حصر خانگی، قطع ارتباطات از جمله تلفن و اینترنت مهدی کروبی و جلوگیری از دیدار با اعضای خانواده اش اعتراض کرد. در قسمت‌هایی از این نامه آمده‌است:

جنابعالی به خوبی می‌دانید که از پنج شنبه در حصر کامل نیروهای امنیتی هستیم که بنحوی که فرزندانم را نیز به منزل راه نمی‌دهند، تلفن‌های ارتباطی همگی قطع می‌باشد، از ادامه درمان این حق اولیه‌ام نیز ممانعت بعمل آمده و نیروهای امنیتی دیشب همزمان با حمله اوباش شبانه با شکاندن درب آپارتمان فرزندم محمد حسین بدون حضور او به منزلش یورش بردند. از آنجا که سخن از قانون گرایی کرده‌اید، موجب امتنان است معیارهای قانونی برای این رفتارهای مذبوحانه، غیرانسانی و البته کودکانه که هیچ خللی در انتخاب راه همسرم ایجاد نمی‌کند را جهت اطلاع اینجانب و تنویر افکار عمومی معین نمائید.

مهدی کروبی نیز در پیامی جداگانه از طریق یکی از مشاورانش به نام مجتبی واحدی، در اعتراض به این اقدام نمایندگان مجلس گفت:

کروبی بار دیگر آمادگی خود را برای محاکمه در یک دادگاه علنی اعلام و خطاب به سران حکومت گفت: اگر غیرت و شجاعت دارید لااقل مانند حکومت شاه رفتار کنید که اگر مبارزانی مانند طالقانی، گلسرخی، بخارایی و دهها مبارز با اندیشه‌های متفاوت را به بند می‌کشید، اجازه انتشار محاکمات آنها در رسانه‌ها را می‌داد. کروبی پیامی هم برای آقایان قالیباف، ناطق نوری و حسن روحانی داشت. او با اشاره به اینکه شکستن همزمان سکوت این سه نفر و برخی ظرایف موجود در اظهار نظر آنها و نیز همزمانی آن با اطلاعیه دستوری هیئت رئیسه خبرگان، هر نوع تردید در خصوص الزام آقایان به اظهار نظر را برطرف می‌کند، از این سه نفر خواست با صدور اطلاعیه‌ای، محاکمه علنی او و اجازه انتشار دفاعیاتش در رسانه‌ها را نیز خواستار شوند.

درخواست شورای هماهنگی راه سبز امید و مشاوران موسوی و کروبی

شورای هماهنگی راه سبز امید که باصدور بیانیه‌ای از مردم ایران دعوت کرد که روز یکشنبه، اول اسفندماه، ساعت سه به منظور هفتمین روز شهادت دو شهید تظاهرات ۲۵ بهمن و همچنین بزرگداشت یاد و خاطره سایر شهدای جنبش سبز و حمایت از سران جنبش سبز در میادین شهر حضور داشته باشند.

اردشیر امیرارجمند مشاور میرحسین موسوی و سید مجتبی واحدی مشاور مهدی کروبی یک روز پیش از اعتراضات جنبش سبز در ۱ اسفند ۱۳۸۹ از سپاه پاسداران خواستند که در اول اسفند به مردم بپیوندند.

اردشیر امیرارجمند مشاور میرحسین موسوی در گفتگو با جرس گفت: «نگذارند تفکر مردم نسبت به کل سپاه تغییر کند و از یک نیروی حامی مردم به یک نیروی سرکوبگر تبدیل شود». وی افزود: «بزرگداشت شهدای جنبش در یک مراسم غیردولتی و خودجوش و مردمی، خواست مشروع و عمومی است».

سیدمجتبی واحدی مشاور مهدی کروبی نیز در گفتگو با رادیو فردا با تأکید بر اینکه «سپاه، یکپارچه نیست» گفت: «بخشی از سپاه که سرکوبگر است رقیب مردم است و با روی کار آمدن حکومت مردمی، منافع مالی خود را در خطر می‌داند به همین دلیل دست به سرکوب می‌زند».

الله اکبر شبانه

تعدادی از از مردم تهران در مناطق مختلف تهران نظیر نارمک، تهرانپارس، میرداماد، صادقیه، ونک، امیرآباد، پونک و سعادت آباد در شب قبل از روز یکم اسفند در ساعت ۱۰ شب در پاسخ به فراخوان برخی از رسانه‌های جنبش سبز، فریاد الله اکبر سر دادند.

روز تظاهرات

در این روز در سطح شهر تهران نیروهای ضد شورش، امنیتی، یگان‌ویژه، نیروی انتظامی، سپاه، لباس شخصی و بسیج در میادین و نقاط مرکزی شهر حضور گسترده‌ای داشتند.

در این روز تجمعات و در گیری‌هایی بین مردم و نیروهای نظامی و امنیتی در نقاط مختلف تهران نظیر میدان ولی عصر، میرداماد، خیابان سهروردی، خیابان کریم خان، امیرآباد، صادقیه، خیابان آزادی، خیابان انقلاب، خیابان طالقانی، میدان فاطمی، میدان امام حسین، بلوار کشاورز، پارک وی، میدان انقلاب، حوالی پارک ملت، میدان ولی عصر، میدان ونک، چهارراه ولی عصر و عباس‌آباد رخ داد.

تجمع‌های پراکنده مردم، در ۱ اسفند ۱۳۸۹ پس از ساعت ۱۵، در خیابان ولی عصر، خیابان انقلاب و خیابان آزادی شکل گرفت، تجمع مردم در اغلب این نقاط با سکوت همراه است. گاهی نیز مردم تجمع کننده شعار الله اکبر، مرگ بر دیکتاتور و یا حسین، میرحسین سر می‌دادند. از ساعت اولیه ظهر ۱ اسفند، تجمعات در جو امنیتی – پلیسی حاکم بر مناطق مرکزی و اصلی شهر آغاز شد نیروهای گارد ضد شورش در برخی میادین پایتخت حضور چشمگیر یافتند و تجمعات با تاریکی هوا رو به گسترش شد و لحظه به لحظه بر حضور مردم در برخی از نقاط تهران از جمله خیابان ولی عصر، میدان ولی عصر، چهار راه پارک وی، جام جم، سعادت آباد، میدان ونک، میرداماد، توانیر، خیابان طالقانی، میدان فاطمی و میدان هفت تیر افزایش یافت و درگیری‌هایی در این خیابان‌ها میان مردم و نیروهای انتظامی و لباس شخصی رخ داد. نیروهای یگان ویژه پاسداران، بارها در این مناطق به روی تجمع کنندگان گاز اشک آور پرتاب کرده و گروهی را بازداشت نمودند. معترضان در دسته‌های ده‌ها نفری شعار الله اکبر و مرگ بر دیکتاتور سر می‌دادند و دست‌های خود را به علامت پیروزی بالا می‌گرفتند. موتور سوارهای بسیج، با حرکت در پیاده‌روها و ضرب و شتم معترضان با باتوم در صدد پراکندن معترضان بودند. هم چنین گروههایی از مردم روبروی ساختمان صدا و سیما در خیابان ولی عصر تجمع کردند. در این روز نیروهای امنیتی به صورت دائم تمام رفت‌وآمدها و تحرکات و ترافیک‌های ساختگی را مورد بازرسی قرار می‌دادند.

لباس شخصی‌های مستقر در خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، در راهپیمایی اول اسفند با کلاهخود و باتوم به شهروندانی که از میدان ولیعصر به سمت تقاطع فاطمی در حرکت بودند حمله و آنان را بازداشت و به درون ساختمان این خبرگزاری منتقل می‌کردند.

درگیری در خیابان امیرآباد، بطور شدیدی تا غروب ادامه داشت و دانشجویان خوابگاههای مستقر در آن خیابان (از انقلاب تا امیرآباد شمالی) بر تداوم اعتراضات خود تأکید داشتند. همچنین میدان ولی عصر و خیابان‌های منتهی به آن، صحنهٔ جنگ و گریز خیابانی میان نیروهای گارد با مردمی بود که ساعاتی از عصر، میدان را در تسلط خود گرفته بودند و از ولی عصر تا انتهای بلوار کشاورز، به صحنه‌های درگیری مبدل شده بود. هم چنین نیروهای امنیتی با یورش به پاساژهای اطراف چهار راه ولیعصر، پاساژ ایرانیان، پاساژ ولیعصر، پاساژ رضا و... اقدام به تعطیلی آن‌ها نموده که موجب محبوس شدن برخی از مردم در پاساژها شده بود.

خیابان‌های کریمخان، میدان هفت تیر تا سهروردی و فلکه‌های اول و دوم صادقیه نیز صحنهٔ تجمعات حامیان جنبش بود که شعارهای مرگ بر دیکتاتور سر می‌دادند و به گروهی که قصد شعار دادن داشتند، شدیداً حمله کردند. بر خلاف ۲۵ بهمن، لباس شخصیها، بسیجی‌ها، یگان‌ویژه و همه مأموران امنیتی به سلاح‌های گرم مسلح بودند و در بیشتر نقاط، نیروهای گارد مانع هرگونه تجمع بیش از چهار یا پنج نفر می‌شد، که طی همین اقدام، برخوردهای شدید و دستگیری‌هایی رخ داد، که مردم با شعار و هجوم، با نیروهای حکومتی درگیر می‌شدند. در اطراف میدان آزادی تهران در خیابان ولدخانی جنوبی، جمعیت زیادی از مردم جمع شده‌اند و با عوامل سرکوب دولت درگیر شدند. در میدان‌های هفت حوض، تهرانپارس و صادقیه نیز نیروهای امنیتی حضور گسترده‌ای داشتند.

در شیراز با افزایش جمعیت مردم معترض خیابان‌های شیراز، نیروهای انتظامی و لباس شخصی به مردم حمله‌ور شدند و نیروهای انتظامی و لباس شخصی با حضور گسترده در خیابان‌ها و میادین اصلی شهر و همچنین مانور با موتور، قصد به ایجاد رعب و وحشت پرداختند و حتی عابرین و رانندگان عادی را نیز مورد ضرب و شتم قرار دادند. شیرازی‌ها در خیابان‌های ملاصدرا و حوالی میدان نمازی و دانشگاه مهندسی دست به تظاهرات زدند. علی عسکری دانشجوی سبز شیراز در ۱ اسفند ماه ۱۳۸۹ در شیراز توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد. وی پیش از این نیز در ۱۳ آبان ماه سال ۱۳۸۸ همراه با شماری از دانشجویان شیراز بازداشت شده بود.

در اصفهان بسیاری از معترضان که از اصفهان و شهرهای اطراف در این میدان جمع شدند و در گروه‌های چند ده نفری جمع شده و به طور پراکنده شعار دادند. علاوه بر این در دروازه شیراز این شهر، جمعی بسیجی مستقر شدند و در خیابان نظر شرقی عده‌ای موتور سواران لباس شخصی با در دست گرفتن پرچم جمهوری اسلامی در ورودی خیابان ایستادند. علاوه بر تجمع دانشجویان دانشگاه اصفهان، مردم آن شهر نیز تجمعی در میدان انقلاب صورت دادند که با حملات و حضور نیروهای ضد شورش همراه بود.

در مشهد نیز تنش در مناطق مرکزی این شهر گزارش شد. به گفته شاهدان عینی در خیابان‌های راهنمایی و پرستار این شهر درگیری‌هایی بین تظاهرکنندگان و نیروهای امنیتی روی داد. از بامداد روز ۱ اسفند نیروهای امنیتی و نظامی همراه با تجهیزات و «اسلحه» در اکثر خیابان‌ها و میادین اصلی شهر مشهد مستقر شده و موجی از رعب و وحشت را به خیابان‌ها آوردند و این نیروها حضور چشمگیری در خیابان «راهنمایی» در شهر مشهد داشته و با مردمی که قصد تجمع داشتند برخورد کردند؛ و مردم را با ضرب و شتم متفرق کردند و اجازه برگزاری تجمع را به آنان ندادند. خیابان «پرستار» در نزدیکی همین خیابان نیز شاهد درگیری بین نیروهای امنیتی و مردم معترض بود. نیروهای امنیتی برای تهدید «اسلحه‌های» خود را به مردم نشان می‌دهند. نیروهای امنیتی بسیاری در بیمارستان «قائم» در نزدیکی این خیابان‌ها حضور داشتند و از بیمارستان به عنوان پایگاه خود استفاده کردند.

در تبریز نیز تجمع معترضان و مملو از نیروهای امنیتی در خیابان آبرسان و میدان ساعت تبریز گزارش شد.

در همدان نیز در ۱ اسفند دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا دست به تجمع اعتراضی زدند. آنها در تجمع خود شعارهای ضدحکومتی سردادند.

در رشت خیابان مطهری این شهر در ۱ اسفند ۱۳۸۹ شاهد درگیری شدید مردم معترض با نیروهای امنیتی و لباس شخصیها در این شهر بود. برخی از شاهدان عینی از رشت، شمار افراد شرکت کننده در این راهپیمایی را بیش از روز ۲۵ بهمن برآورد کرده‌اند. این شاهدان همچنین از شمار بالای بسیجیها و نیروهای امنیتی و نیروی انتظامی در شهر خبر دادند که با تهدید و ارعاب سعی در متفرق کردن جمعیت داشتند.

در چهارمحال و بختیاری نیز در تظاهرات اول اسفند ۱۸ نفر از معترضان توسط مأموران امنیتی بازداشت شدند.

در زاهدان نیز در ۱ اسفند ۱۳۸۹ در ساعت ۴ بعد از ظهر، از خیابان دانشگاه به طرف میدان امام علی تظاهرات کرده‌اند و شعارهای علیه دیکتاتور سر داده‌اند.

در شهر مهاباد مخالفان دولت در چند خیابان اصلی این شهر تجمع کردند و با آتش زدن لاستیک و سطل‌های زباله خیابان‌ها را بستند. هم چنین جمعی از جوانان در میدان استقلال مهاباد با برپایی تجمعی اقدام به سر دادن شعارهای ضدحکومتی کردند. این در حالیست که حضور نیروهای امنیتی در مهاباد چشمگیر است. جمعی از جوانان در میدان استقلال مهاباد با برپایی تجمعی اقدام به سر دادن شعارهای ضدحکومتی نمودند. نیروهای نظامی برای بازگرداندن کنترل از دست رفتهٔ شهر مهاباد، به سوی مردم گاز اشک آور شلیک کرده و گزارشها حاکی از آنست که شماری از تظاهرکنندگان مجروح شده و دهها تن نیز بازداشت شده‌اند. طبق گزارشهای رسیده شمار مجروحین در مهاباد نیز بیش از چهار نفر بوده‌است. همچنین از سنندج، پاوه و مریوان نیز برخی «تحرکات مردمی» گزارش شد. در پی فراخوان به اعتصاب سراسری در کردستان در روز یکم اسفند ماه، در برخی مناطق کردنشین اعتصاباتی انجام گرفت. به گزارش هرانا، در بوکان و سقز اعتصابی گسترده شکل گرفت تا جایی که بیش از ۸۰ درصد مغازه‌های این شهر در روز یکشنبه به طور کامل تعطیل شدند. از سویی فضای شهر بوکان نیز به شدت امنیتی بود.

در کرمانشاه نیز در روز یکم اسفندماه مناطق نوبهار و مصدق در شهر کرمانشاه مملو از جوانانی بود که بدون سر دادن شعار در خیابان حضور داشتند. در چهار راه نوبهار و میدان مصدق فضای امنیتی حاکم بود، به طوری که یگان ویژه در آنجا مستقر بود؛ و در حوالی ساعت ۵ بعدازظهر مأموران انتظامی حاضر در میدان مصدق قصد داشتند دو جوان را بازداشت کنند که آن دو توسط مردم و با اعتراض جوانان آزاد شدند. در ساعت شش عصر نیز مناطق یادشده مملو از حضور خیابانی همراه با سکوت مردم و حضور همزمان مأموران انتظامی وامنیتی بود. مأموران حتی ماشین‌های راهنمایی و رانندگی را به کار گرفته بودند و درون آن‌ها دیده می‌شدند. دو دستگاه ماشین آتش‌نشانی نیز مرتب در مناطق یادشده عبور می‌کرد. از ظهر روز اول اسفند ماه خطوط موبایل در کرمانشاه دچار اختلال جدی شد و سرعت اینترنت هم به شدت کاهش یافت.

در بابل نیز فضای این شهر در روز اول اسفند، به شدت امنیتی بود. در این روز چندین دستگاه خودرو زرهی یگان وی‍ژه در جلوی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل و چند نقطه دیگر این شهر از جمله خیابان امیرکبیر، میدان باغ فردوس، چهارراه شهربانی و خیابان شهاب نیا مستقر بوده‌است. تجمع گروهی از حامیان جنبش سبز در خیابان امیرکبیر با دخالت سربازان یگان‌ویژه و نیروهای لباس شخصی موسوم به انصار منجر به خشونت گردیده‌است. این درگیری‌ها تا ساعت ۹ شب ادامه یافته و منجر به شلیک تیر هوائی و گاز اشک آور از سوی مأمورین امنیتی گردیده‌است. همچنین از طرفی چند تن از حامیان و جوانان جنبش سبز بابل دستگیر شدند.

شعارها

• مرگ بر دیکتاتور
• مرگ بر اصل ولایت فقیه
• یا حسین میرحسین
• مبارک، بن‌علی، نوبت سیدعلی
• اسفند دونه دونه، سیدعلی سرنگونه
• سید علی بمیره، بن علی رو ببینه

قطعی خدمات ارتباطی

در ۱ اسفند ۱۳۸۹ خطوط تلفن، اینترنت و خدمات پیامک در شهرهای بزرگ ایران نظیر تهران، اصفهان، شیراز و مشهد با اختلال مواجه شد. هم چنین پارازیت برامواج شبکه‌های ماهواره‌ای افزایش یافت.

پوشش خبری

با شروع اعتراضات شبکه‌ها و رسانه‌های خبری زیادی مانند بی‌بی‌سی، تلویزیون العربیه، یورونیوز، سی ان ان، رویترز، فاکس نیوز، رادیوفردا، نیویورک تایمز، دویچه وله، اسکای نیوز، الشرق الاوسط، وال استریت ژورنال، الجزیره، رسانه سبز ایران، صدای آمریکا و خبرگزاری فرانسه این تظاهرات را پوشش می‌دادند.

کشته شدگان، بازداشت شدگان و مجروحان

به گزارش دانشجونیوز بر اثر شلیک این نیروها که مجهز به سلاح گرم بودند، یک نفر از معترضین در میدان هفت تیر کشته شد. همچنین بر اثر درگیری‌ها در میدان هفت تیر تعدادی دیگر از مردم نیز مجروح شدند. یکی از حاضران در صحنه به دانشجونیوز گفت: شدت جراحت وارده بر فردی که مورد هدف گلوله قرار گرفت، به حدی بود که این شهروند پس از دقایقی در میدان هفت تیر جان سپرد. این در حالی است که بی‌بی‌سی فارسی هم به نقل از یک شاهد عینی دیگر گزارش کرد که صدای تیراندازی از حوالی خیابان عباس‌آباد در تهران شنیده‌شد.

حامد نورمحمدی دانشجوی اهل الشتر ترم ۴ رشته زیست‌شناسی دانشگاه شیراز در جریان تظاهرات ۱ اسفند در شهر شیراز نیز کشته شد. حامد نور محمدی از پل روگذر حد فاصل میدان دانشجو و میدان نمازی در شیراز توسط مأموران امنیتی به پایین پرت شده و پس از برخورد ماشین در سطح خیابان پایین (خیابان ساحلی) جان خود را از دست داد.

هم چنین یک زن در تظاهرات معترضان در ۱ اسفند در مهاباد کشته شده و دو نفر نیز در مهاباد بازداشت شدند.

تعداد زیادی از شهروندان عادی، دانشجویان و فعالان سیاسی درشهرهای مختلف ایران نظیر تهران، بابل، اصفهان، مشهد، شیراز، مهاباد و رشت بازداشت شدند.

سعیده عسگری دانشجوی رشتهٔ زبان فرانسه و فرناز کمالی دانشجوی رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز نیز عصر روز یکشنبه در حوالی چهارراه فلسطین و توسط سرنشینان یک خودروی «سمند نقره‌ای» متعلق به نیروهای امنیتی بازداشت شدند.

محمدرضا ملکیان، از اعضای اتاق بازرگانی استان مازندران و از اعضای ستاد انتخاباتی میرحسین موسوی در این روز در آمل توسط نهادهای امنیتی استان بازداشت شد.

حسن یونسی فرزند علی یونسی، وزیر اطلاعات دولت خاتمی نیز بازداشت شد. بر اساس گزارش سایت‌های دولتی ایران، وی به دلیل رفتارهای تحریک آمیز در تظاهرات یکم اسفند ماه دستگیر شد.

یک برادر و خواهر به نام عرفان عرفانی و سانیه عرفانی توسط نیروهای امنیتی در ۱ اسفند مریوان بازداشت شدند. به دنبال اعلام فراخوان تجمع و تظاهرات اول اسفند در چهارمحال و بختیاری برای شرکت مردم در تظاهرات ضدحکومتی، نیروهای امنیتی ۱۸ نفر به نامهای عباس زارع، مجتبی کریمی، محمد کریمی، رضا فاضل، محمدعلی رحمانی، بهمن شفیعی، مرتضی ربعی، حسن نجفی، عبدالله محمدی، مصطفی کریم زاده، محمد کریم زاده، شهریار علیپور، علیرضا محسنی، اکبر احمدیان، رضا آقا بابایی، حسن الیاسی، محمد فاضلی و محمود مقدسی بازداشت شدند.

دو شهروند اهل سقز به نام هیوا خالدی به همراه خواهرش لطیفه خالدی در این روز توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند.

علی منصوری دانشجوی مهندسی شیمی دانشگاه فردوسی و محمد هرمززاده دانشجوی رشتهٔ مدیریت بازرگانی این دانشگاه عصر روز اول اسفند بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شدند.

صدری، استاد و عضو هیئت علمی دانشکده معدن و متالورژی دانشگاه امیرکبیر، نیز بازداشت شد.

حسن رضایی سخنگوی ستاد ۸۸ استان گلستان و رئیس شاخه جوانان جبهه مشارکت این استان است یکشنبه اول اسفند، همزمان با فراخوان جنبش سبز برای تظاهرات سراسزی در گرگان بازداشت شد.

در شیراز نیز دست کم ۵۰ نفر دستگیر شدند. علی عسکری دانشجوی دانشگاه شیراز در ۱ اسفند ماه ۱۳۸۹ در شیراز توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد. وی پیش از این نیز در ۱۳ آبان ماه ۱۳۸۸ همراه با شماری از دانشجویان شیراز بازداشت شده بود.

هم چنین قریب به ۱۵۰ تن از شهروندان معترض در شهر رشت توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند. در جریان اعتراضات یک اسفند در بابل علی یزدان پناه و سارا باقری دو فعال دانشجویی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل بازداشت شدند.

از دیگر بازداشت شدگان می‌توان به حبیب فرحزادی و سهراب جعفری دانشجویان دانشگاه تهران، علی صابری، احسان کاهوکار و محمد غفاریان دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد، بهنام مؤمنی، علی محبی، سینا جمولی، سعید ابریشمی دانشجویان دانشگاه خواجه نصیر، بهزاد ذبیحی در ساری، ایمان صدیقی فعال دانشجویی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، افشین طاهری آهنگساز در تهران، حسین سالمکار فعال دانشحویی دانشگاه صنعتی شریف فرهاد فتحی و سعید سکاکیان دو تن از فعالین دانشجویی قزوین، احمد نارکی و آرش نجبایی از طرفداران حزب نهضت آزادی و وحید رفیعی، جعفر گنجی و حاجیعلی کمالی و داریوش جلالی از دانشگاه یاسوج اشاره کرد.

فائزه هاشمی رفسنجانی فرزند هاشمی رفسنجانی نیز در جریان این تظاهرات در تقاطع خیابان فاطمی و خیابان ولیعصر بازداشت و ساعاتی بعد آزاد شد.

محمد صادقی، فرزند آیت‌الله صادق خلخالی نیز در حوالی میدان انقلاب دستگیر شد.

در نارمک تهران نیز حداقل ۳۰۰ نفر دستگیر شدند.

لباس شخصی‌های مستقر در خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، در راهپیمایی اول اسفند با کلاهخود و باتوم به شهروندانی که از میدان ولیعصر به سمت تقاطع فاطمی در حرکت بودند حمله و آنان را بازداشت و به درون ساختمان این خبرگزاری منتقل می‌کردند.

نیروهای امنیتی و دولتی ر روز اول اسفندماه، صدها شهروند معترض و حدوداً ۱۵۰۰ نفر در تهران را که قصد راهپیمایی و تجمع در تهران را داشتند، به صورت فله‌ای و گروهی بازداشت و به بازداشتگاه‌های مختلف از جمله پلیس امنیت سروش واقع در خیابان شریعتی انتقال داده شدند. بسیاری از بازداشت شدگان دیگر نیز در تهران به مقر موسوم به «فاتب» (فرماندهی انتظامی تهران بزرگ)، که «پلیس پیشگیری» در آن مستقر بوده و در خیابان کارگر در حوالی میدان انقلاب می‌باشد، منتقل شدند.

واکنش‌ها و نتایج

واکنش‌های داخلی

• مجتبی واحدی سخنگوی مهدی کروبی در این روز دربارهٔ تظاهرات اول اسفند اعلام کرد: «بیش از توقع ما در نقاط مختلف تجمع برگزار شده و مردم شعار داده‌اند.»
• محمدرضا خاتمی، نایب رئیس مجلس ششم و برادر محمد خاتمی در این روز، در نامه‌ای سرگشاده به صادق لاریجانی، رئیس قوه قضائیه، با اشاره به موضع گیری وی علیه سران جنبش سبز، تأکید کرد که او و قوهٔ تحت مدیریتش به دلیل اظهارنظر و صدور حکم دربارهٔ پرونده‌ای که هنوز مفتوح است، دیگر صلاحیت رسیدگی به این پرونده را ندارند.
• کمپین سفارت سبز با صدور بیانیه‌ای در این روز اعلام کرد که احمد ملکی دیپلمات ارشد سرکنسولگری ایران در میلان – ایتالیا نیز به جنبش سبز ملت ایران پیوست.
• اردشیر امیرارجمند، مشاور میرحسین موسوی، دربارهٔ اعتراضات جنبش سبز در اول اسفند گفت: همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، فضای رعب و وحشتی که با حضور نیروهای لباس شخصی و یگان ویژه ایجاد کرده بودند، مانع تحقق سنت حسنه قدردانی از شهدا و نشان دادن مخالفت با استبداد، توسط مردم، نشد.
• مهدی خزعلی نیز در گفتگو با دویچه وله دربارهٔ این روز گفت: اول اسفند، تهران یک پادگان بزرگ نظامی بود.
• هم چنین کارکنان پالایشگاه آبادان در آستانه اول اسفند دست به اعتصاب زدند.
• پس از این تظاهرات، نیروهای بسیج و لباس شخصی به خانه مهدی کروبی از رهبران جنبش سبز حمله کرده و با بستن کوچه، شکستن شیشه‌های خانه و پرتاب سه نارنجک اقدام به تخریب خانه مهدی کروبی کردند و علی کروبی فرزند مهدی کروبی را دستگیر کردند. مهدی کروبی پس از این حملات به خانه اش از محافظانش خواست خانه را ترک کنند وبه آنها گفت: «به آنها بگویید یا باید با حکم قضایی و دادگاهی عادل وارد شوند و یا جنازهٔ مرا از این خانه بیرون ببرند، و تا آخرین لحظه و قطرهٔ خون خواهم ایستاد.» او پیش از این روز نیز، در نامه‌ای به صادق لاریجانی رئیس قوه قضاییه نسبت به این حملات اعتراض کرده بود. مأموران امنیتی در ۲ اسفند ۱۳۸۹ پس از تخریب خانه مهدی کروبی، به داخل خانه هجوم آورده و چندین کتاب و سند را با خود برده و مهدی کروبی و همسرش فاطمه کروبی را در اتاقی محبوس و ارتباط آنها را با بیرون قطع کردند.

واکنش‌های خارجی

• شبکه تلویزیونی سی ان ان در بخش اخبار ویژه خود، گزارشی از اعتراضات مردم ایران در اول اسفند ۱۳۸۹ پخش کرد.
• جورج سوروس در این روز در گفتگو با فرید زکریا در سی‌ان‌ان در مورد رژیم و اتفاقات ایران گفت رژیم ایران تا یکسال دیگر سرنگون می‌شود.
• نیویورک تایمز در گزارشی دربارهٔ حوادث اول اسفند ۱۳۸۹ نوشت که به گزارش وبسایت‌های مخالفان و شاهدان عینی، علی‌رغم حضور گسترده نیروهای امنیتی، و علی‌رغم بارانی بی وقفه، گروه‌های بزرگی از تظاهرکنندگان در سراسر تهران تجمع کردند.
• تلویزیون العربیه از تظاهرات اول اسفند نیز خبر داد: خیلی ساده می‌شود تصور کرد که بادهای تغییر که از تونس شروع شد و از مصر عبور کرد نمی‌تواند ایران را همان‌طوریکه برخی از سران رژیم به آن عقیده دارند و برای آن ترویج می‌کنند، مستثنی کند.
• تلویزیون اسکای نیوز نیز از تظاهرات اول اسفند گزارش داد: در ایران امروز مخالفان دولت به اعتراض‌های بیشتری فراخوان داده‌اند. با ریختن مردم به خیابانها، شاهدان، صحنه شلیک گاز اشک آور در خیابان ولیعصر و مقابل صداوسیما را گزارش کرده‌اند.
• تلویزیون الجزیره انگلیسی از تظاهرات اول اسفند نیز خبر داد: درایران تظاهرات شروع شده در چند ساعت گذشته صدای درگیریها بین تظاهر کنندگان و نیروهای امنیتی شنیده شده است.
• تلویزیون بی‌بی‌سی جهانی از تظاهرات اول اسفند نیز خبر داد: نیروهای امنیتی ایران در تلاش برای مقابله با تظاهرات ضد دولتی در خیابانها مستقر شدند. فیلم‌های آماتوری کوتاهی از شیراز دریافت شده ولی وب سایت اپوزسیون همچنین مدعی شده که تظاهر کنندگان در چندین شهر دیگر از جمله در تهران تجمع کرده‌اند.
• تلویزیون دویچه وله آلمان از تظاهرات اول اسفند نیز خبر داد: ایران هم شاهد تظاهرات ضدحکومتی است. گزارش شده که یکی از تظاهر کنندگان کشته شده است. دولتهای اروپایی حکومت ایران را به احترام به آزادی بیان، حق تظاهرات آزاد و عدم بکارگیری زور در برابر مردم فراخواندند.
• تلویزیون رویترز از تظاهرات اول اسفند نیز خبر داد: صحنه‌هایی که گفته می‌شود مربوط به تظاهرات روز یکشنبه در تهران است، امروز بر روی سایت یوتیوب گذاشته شده است. در این تظاهرات مردم خطاب به خامنه‌ای شعار می‌دهند ”مبارک، بن علی، نوبت سید علی“.
• تلویزیون یورونیوز از تظاهرات اول اسفند نیز خبر داد: امروز صحنه‌های درگیری در ایران دیده شده است. دو سوم از جمعیت ۷۵ میلیونی ایران، زیر ۲۵ سال هستند و بیکاری در این کشور بیش از ۱۴درصد است. این صحنه‌ها تکرار حوادث ۲ سال پیش است. تکرار صحنه‌هایی که اعتراضات علیه رژیم در تهران با خشونت سرکوب گردیدند.
• خبرگزاری فرانسه در این روز از حضور ۱۵۰۰ عضو حزب‌الله لبنان، در سرکوب تظاهرات خبر داد.
• وال استریت ژورنال نیز در گزارشی دربارهٔ اعتراضات ۱ اسفند نوشت: شاهدان عینی به روزنامه وال استریت ژورنال گفته‌اند که پلیس ضد شورش و لباس شخصیها در خیابان‌ها صف کشیده‌اند و در چند مورد مستقیماً به سوی جمعیت آتش گشودند. در یک مورد آن‌ها یک ساختمان تجاری را تصرف کردند و از پشت بام آن به طرف تظاهرکنندگان گازاشک آور شلیک کردند. یک شاهد عینی دیگر به این روزنامه گفته که امروز خشونت آمیزترین اعتراضی بود که تابه حال بوده و مردم هم واقعاً عصبانی و بیباک بوده‌اند.
• سخنگوی دولت آلمان، اشتفان زایبرت در برلین نیز به سرکوب معترضان در ایران و تهدید رهبران جنبش سبز از سوی دولت اعتراض کرد.
• روزنامه الشرق الاوسط نیز دربارهٔ اعتراضات جنبش سبز در ۱ اسفند ۱۳۸۹ نوشت: معترضان شعار مرگ بر دیکتاتور و مرگ بر خامنه‌ای می‌دهند.
• تجمعاتی در بریتانیا، آمریکا، فرانسه، هند، آلمان، مالزی و ترکیه در حمایت از اعتراضات جنبش سبز در ۱ اسفند و ۲۵ بهمن ماه نیز برگزار شد.

جستارهای وابسته

• پیامدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸)
• جنبش سبز ایران
• اعتراضات جنبش سبز در ۲۵ بهمن ۱۳۸۹
• اعتراضات جنبش سبز در ۱۰ اسفند ۱۳۸۹
• دستگیری موسوی و کروبی
• اعتراضات جنبش سبز در ۲۲ خرداد ۱۳۹۰

پیوند به بیرون

• اخبار لحظه به لحظه از رویدادهای اول اسفند، بی‌بی‌سی فارسی
• گزارش لحظه به لحظه از اعتراض‌های اول اسفند، وبگاه مردمک
• ویدئو از دستگیری تظاهرکنندگان توسط بسیج در شیراز - اول اسفند
• ویدئوی اعتراضات جنبش سبز در شیراز در ۱ اسفند
• ویدئوی اعتراضات شبانه جنبش سبز در ۱ اسفند
• ویدئوی حضور نیروهای بسیج در اعتراض‌های ۱ اسفند
• مجموعه گزارشهای ویدئویی از تظاهرات ۱ اسفند