دانشگاه تبریز
مختصات: ۳۸°۰۳′۴۱٫۶۴″ شمالی ۴۶°۱۹′۴۲٫۶۴″ شرقی / ۳۸٫۰۶۱۵۶۶۷°شمالی ۴۶٫۳۲۸۵۱۱۱°شرقی
 لوگو دانشگاه تبریز | |
| شعار | تزکیه و تعلیم |
|---|---|
| تأسیس | ۱۳۲۶[۱] |
| نوع | دانشگاه عمومی |
| بنیانگذار | خانبابا بیانی |
| رئیس | میررضا مجیدی از ۱۸ شهریور ۱۳۹۷ |
| هیئت علمی | ۸۹۱ نفر[۲] |
| دانشجویان | ۲۴٬۰۰۰ نفر[۳] |
| کارشناسی ارشد | ۴٬۷۸۰ نفر[۳] |
| دکترا | ۸۴۱ نفر[۳] |
| مکان | تبریز |
| وابسته به | وزارت علوم، تحقیقات و فناوری |
| وبگاه | http://www.tabrizu.ac.ir |
دانشگاه تبریز (پیشتر: دانشگاه آذرآبادگان) یکی از دانشگاه‌های دولتی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می‌باشد که در شهر تبریز واقع است. این دانشگاه شامل ۲۲ دانشکده و در کل دارای ۲۹ قطب علمی و مجتمع آموزشی است. در سال ۱۳۲۵ در زمان حکومت خودمختار فرقه دموکرات آذربایجان، دانشسرای پسران تبدیل به دانشگاهی به‌نام «آذربایجان اونیورسیته‌سی» (دانشگاه آذربایجان) شد، که پس از سقوط فرقه، در سال ۱۳۲۶ از سوی دو تن از استادان دانشگاه تهران، به نام‌های «مصطفی حبیبی» و «خانبابا بیانی» جهت راه‌اندازی واقعی دانشگاه تبریز، بعنوان دومین دانشگاه قدیمی ایران پس از دانشگاه تهران، اقدام شد. این دانشگاه هم‌اکنون بزرگترین مرکز آموزشی در غرب و شمال غرب کشور است.[۴]
محتویات
پیشینه[ویرایش]
نخستین ایدهٔ تأسیس دانشگاه در شهر تبریز یک سال پس از خاتمهٔ جنگ جهانی دوم، در زمان حکومت خودمختار آذربایجان در سال ۱۳۲۵ مطرح شد.[۵] مکان اولیه دانشگاه آذربایجان، در محل دانشسرای پسران در میدان دانشسرا بوده و ریاست آن را دکتر نصرت‌الله جهانشاهلو افشار کرسفی بر عهده داشت. در نخستین سال گشایش، تعداد ۱۷۹ دانشجو در رشته‌های طب، فلاحت، پداگوژی، فلسفه و ادبیات به تحصیل مشغول شدند.[۶] برای تأسیس این مؤسسه، در تاریخ خردادماه ۱۳۲۵ در مدخل شرقی آن زمان تبریز، ساختمان دانشسرا تبدیل به دانشگاهی به‌نام «آذربایجان اونیورسیته‌سی» (دانشگاه آذربایجان) شد.[۵] پس از بازپس‌گیری آذربایجان به دست ارتش ایران و سرنگونی دولت خودمختار آذربایجان مؤسسهٔ تازه‌تأسیس دانشگاه آذربایجان منحل شد. در دی‌ماه همان سال از سوی دانشگاه تهران دو تن از استادان به نام‌های «مصطفی حبیبی» و «خانبابا بیانی» مأموریت یافتند تا جهت راه‌اندازی واقعی دانشگاه در تبریز اقدام نمایند.[۷] این دانشگاه با پذیرش ۱۶۰ دانشجو در دو دانشکدهٔ پزشکی و ادبیات، تحت ریاست دکتر بیانی، در ۲۲ آبان ۱۳۲۶ به‌طور رسمی فعالیت آموزشی خود را آغاز نمود. مراسم گشایش دانشگاه که به‌عنوان یک واقعهٔ منحصربه‌فرد و بزرگ در تاریخ معاصر تبریز قلمداد می‌شود، به‌طور زنده از رادیوی محلی پخش شد. با گذشت زمان دانشکده‌ها، آزمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها و آموزشکده‌های آن به‌تدریج تأسیس شدند. پس از انقلاب این دانشگاه به دو قسمت «دانشگاه تبریز» و «دانشگاه علوم پزشکی تبریز» تقسیم گردید.
در سال ۱۳۴۶، دانشگاه تبریز که بعدها «دانشگاه آذرآبادگان» نامیده شد، در مکان کنونی بنا گردید. پیش از آن، زمین فعلی دانشگاه، باغ بزرگی متعلق به دکتر موسوی و دکتر علم‌الهدی بود. ملک هر کدام از این مالکان، با دیوار کوتاهی در وسط از همدیگر تفکیک می‌شد. در ضلع شمالی این دو قطعه باغ، قهوه‌خانه‌ای سنتی در کنار چشمه زبیده خاتون به نام «قهوه‌خانه چمن گلی» واقع شده بود. بعد از این باغ‌ها، باغ پیکریه و در طرف شمال جاده هم باغ حاج محمدعلی حیدرزاده قرار داشت. در باغ پیکریه، امروز در بلوار ۲۹ بهمن، توت باغی و بیمارستان ۲۹ بهمن ساخته شده بود و در محل ادارهٔ آبیاری امروزی و سازمان صدا و سیما نیز مصلای شهر واقع بود در مواقع خشکسالی در آنجا نماز استسقا برای طلب باران ادا می‌شد.[۶]
دانشگاه تبریز در حال حاضر با بیش از ۲۴٬۰۰۰[۳] نفر دانشجو و حدود ۹۰۰ نفر هیئت علمی، ۲۰۰ آزمایشگاه تخصصی و عمومی، موزهٔ تاریخ و فرهنگ، موزهٔ جانورشناسی، موزهٔ زمین‌شناسی، مرکز پردازش تصاویر ماهوارهای و مراکز و مؤسسه‌های تحقیقاتی و پژوهشی، محیط آموزشی و دانشگاهی بزرگی را در سطح کشور فراهم آورده‌است.[۸]
نام‌گذاری[ویرایش]
روند نام‌گذاری دانشگاه تبریز به این ترتیب می‌باشد که: در سال ۱۳۲۶ (سال تأسیس دانشگاه) نام «دانشگاه تبریز» برای این دانشگاه انتخاب شد. نام دانشگاه پس از چند سال به «دانشگاه آذرآبادگان» تغییر یافت. پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ نام دانشگاه دوباره به «دانشگاه تبریز» تغییر یافت. پس از مدتی «دانشگاه علوم پزشکی تبریز» از آن جدا گردید.[۹]
افراد[ویرایش]
رؤسا[ویرایش]
اسامی رؤسای دانشگاه تبریز از ابتدا تا کنون به شرح زیر است:
| ردیف | زمان | نام رئیس | محل اخذ دکترا | رشته |
|---|---|---|---|---|
| ۱ | ۱۳۲۹–۱۳۲۶ | خانبابا بیانی |  دانشگاه سوربن |
ادبیات |
| ۲ | ۱۳۳۱–۱۳۲۹ | منوچهر اقبال | آکادمی ملی پزشکی |
پزشکی |
| ۳ | ۱۳۳۱–۱۳۳۱ | سید محمد سجادی | آکادمی ملی پزشکی |
حقوق |
| ۴ | ۱۳۳۲–۱۳۳۱ | محسن هشترودی | دانشگاه سوربن |
ریاضیات |
| ۵ | ۱۳۳۲–۱۳۳۲ | ناصر قلی اردلان | ||
| ۶ | ۱۳۳۵–۱۳۳۲ | محمد شفیع امین | پزشکی | |
| ۷ | ۱۳۳۶–۱۳۳۵ | عباسقلی گلشائیان | ||
| ۸ | ۱۳۴۳–۱۳۳۶ | غلامعلی بازرگان دیلمقانی | علوم | |
| ۹ | ۱۳۴۶–۱۳۴۳ | محمدعلی صفاری | ||
| ۱۰ | ۱۳۴۶–۱۳۴۶ | تقی سرلک | ||
| ۱۱ | ۱۳۴۷–۱۳۴۶ | هوشنگ منتصری | دانشگاه استراسبورگ |
ریاضیات |
| ۱۲ | ۱۳۵۲–۱۳۴۷ | منوچهر تسلیمی | |
تاریخ و فلسفه علوم |
| ۱۳ | ۱۳۵۲–۱۳۵۲ | علی اکبر حسن علی‌زاده | پزشکی | |
| ۱۴ | ۱۳۵۵–۱۳۵۲ | حمید زاهدی | حقوق | |
| ۱۵ | ۱۳۵۷–۱۳۵۵ | محمد علی فقیه | ادبیات | |
| ۱۶ | ۱۳۵۸–۱۳۵۷ | منوچهر مرتضوی |  دانشگاه تهران |
ادبیات |
| ۱۷ | ۱۳۵۸–۱۳۵۷ | قباد فتحی | پزشکی | |
| ۱۸ | حبیب‌الله مجیر مولوی | |||
| ۱۹ | ۱۳۵۸–۱۳۵۸ | ابوالفتح ثقةالاسلامی | پزشکی | |
| ۲۰ | ۱۳۵۹–۱۳۵۸ | حسن باروقی | کشاورزی | |
| ۲۱ | ۱۳۶۲–۱۳۵۹ | حسین صادقی شجاع | پزشکی | |
| ۲۲ | ۱۳۶۵–۱۳۶۲ | حسین سیفلو |  دانشگاه استرلینگ |
ریاضیات |
| ۲۳ | ۱۳۷۰–۱۳۶۵ | سید مهدی گلابی | دانشگاه تبریز |
داروسازی |
| ۲۴ | ۱۳۸۱–۱۳۷۰ | محمدعلی حسین پورفیضی | دانشگاه کاردیف |
رادیوبیولوژی |
| ۲۵ | ۱۳۸۴–۱۳۸۱ | محمدرضا پورمحمدی | دانشگاه کاردیف |
برنامه‌ریزی شهری |
| ۲۶ | ۱۳۸۷–۱۳۸۴ | محمدحسین سرورالدین | شیمی تجزیه | |
| ۲۷ | ۱۳۹۱–۱۳۸۷ | محمدتقی علوی | دانشگاه تهران |
فلسفه |
| ۲۸ | ۱۳۹۲–۱۳۹۱ | پرویز آژیده | دانشگاه علامه طباطبایی |
زبان انگلیسی |
| ۲۹ | ۱۳۹۲–۱۳۹۷ | محمدرضا پورمحمدی | دانشگاه کاردیف |
برنامه‌ریزی شهری |
| ۳۰ | ۱۳۹۷- | میررضا مجیدی | دانشگاه ولونگونگ - استرالیا | شیمی تجزیه |
هیئت علمی[ویرایش]
دانشگاه تبریز دارای حدود ۹۰۰ عضو هیئت علمی است. همچنین ۸۵۷ نفر کادر اداری فعالیت‌های آکادمیک را پشتیبانی می‌کنند.[۱۰]
دانش آموختگان[ویرایش]
محوطه دانشگاه[ویرایش]
در سال ۱۳۲۸ محوطهٔ این دانشگاه در منطقه‌ای یک‌پارچه، با سطحی معادل ۲۷۵ هکتار را بود. دانشگاه تبریز در ناحیهٔ شرقی شهر تبریز با چشم‌انداز زیبای کوه‌های شمالی شهر قرار گرفته‌است. بخشی از محوطه شمالی پردیس اصلی دانشگاه، منطقهٔ سرسبزی می‌باشد که به عنوان باغ گیاه‌شناسی مورد استفاده است. در جنوب فضای مورد نیاز برای توسعهٔ آتی دانشگاه پیش‌بینی شده‌است و ساختمان کتابخانه مرکزی در این محوطه به بهره‌برداری رسیده‌است.
قسمتهای جنوبی و شمالی پردیس اصلی دانشگاه با احداث کمربندی میانی تبریز به دو قسمت تقسیم شد که توسط یک پل روگذر به همدیگر ارتباط دارند. در حال حاضر کل مساحت تخصیص داده‌شده برای ساختمان‌ها و فضاهای آموزشی دانشگاه در حدود ۳۲۳٬۸۹۵ متر مربع می‌باشد. همچنین پردیس خلعت پوشان دانشگاه تبریز در حدفاصل شهرک یاغچیان تا سهراهی شهرک خاوران در امتداد جاده باسمنج قرار داشته و محل دانشکده‌های دامپزشکی و کشاورزی و نیز دامپروری می‌باشد. برج تاریخی خلعت پوشان نیز که قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد در داخل این محوطه قرار دارد.
دانشکده‌ها[ویرایش]
- دانشکدهٔ ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی
- دانشکدهٔ اقتصاد، مدیریت و بازرگانی
- دانشکدهٔ الهیات و علوم اسلامی
- دانشکدهٔ تربیت بدنی و علوم ورزشی
- دانشکدهٔ جغرافیا
- دانشکدهٔ دامپزشکی
- دانشکدهٔ ریاضی
- دانشکدهٔ شیمی
- دانشکدهٔ علوم تربیتی و روانشناسی
- دانشکدهٔ علوم طبیعی
- دانشکدهٔ فنی-مهندسی برق و کامپیوتر
- دانشکدهٔ فنی-مهندسی شیمی و نفت
- دانشکدهٔ فنی-مهندسی عمران
- دانشکدهٔ فنی-مهندسی فناوریهای نوین
- دانشکدهٔ فنی-مهندسی مرند
- دانشکدهٔ فنی-مهندسی مکانیک
- دانشکدهٔ فنی مهندسی میانه
- دانشکدهٔ فیزیک
- دانشکدهٔ کشاورزی
- دانشکدهٔ کشاورزی و منابع طبیعی اهر
دانشکده حقوق و علوم اجتماعی[ویرایش]
 | |
| تأسیس | ۱۳۹۱ خورشیدی |
|---|---|
| نوع | سراسری (دولتی) |
| رئیس | حسین فخر[۱۱] |
| مکان | ایران، تبریز
|
| وبگاه | دانشکدهٔ حقوق و علوم اجتماعی |
با تفکیک دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز به سه دانشکده؛ علوم اقتصادی، علوم محیطی و معماری و حقوق و علوم اجتماعی به شکل مستقل کار خود را آغاز کرده‌است. خود دانشکده علوم انسانی و اجتماعی در سال ۱۳۶۷ از دانشکده ادبیات و علوم انسانی (که از سال ۷–۱۳۲۶ فعالیت خود را با ۸۴ دانشجو آغاز کرده بود) تفکیک و از تاریخ ۱/۱۲/۱۳۶۷ فعالیت‌های آموزشی خود را به شکل رسمی آغاز نموده‌است. دانشکده حقوق و علوم اجتماعی از ابتدای سال ۱۳۹۲ دارای چهار گروه آموزشی شامل: علوم اجتماعی، حقوق قضایی، تاریخ و علوم سیاسی است. همچنین مؤسسه تحقیقات اجتماعی نیز که از سال ۱۳۴۴ فعالیت‌های خود را آغاز کرده‌است در حال حاضر زیرمجموعه دانشکده حقوق و علوم اجتماعی قرار دارد. اطلاعات تکمیلی در مورد این مؤسسه و مجموعه فعالیت‌های آن از طریق صفحه اختصاصی آن مؤسسه از طریق صفحه اصلی وب سایت دانشگاه تبریز قابل دسترسی است. لازم است ذکر شود که مؤسسه تاریخ و فرهنگ ایران هم، به عنوان دومین مؤسسه تحقیقاتی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، که تا خرداد ماه سال ۱۳۹۳ زیرمجموعه دانشکده حقوق و علوم اجتماعی محسوب می‌شد، بنابر مصوبه مورخ ۲۰/۳/۱۳۹۳ هیئت امنای دانشگاه، تحت همان عنوان قبلی از چارت سازمانی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی خارج و به عنوان مؤسسه تحقیقاتی مستقلی از تاریخ یاد شده مستقیماً زیر نظر معاونت پژوهشی دانشگاه اداره می‌شود. اطلاعات تکمیلی در مورد این مؤسسه از طریق صفحه اختصاصی مؤسسه از طریق صفحه اصلی وب سایت دانشگاه تبریز قابل دسترسی است.[۱۲]
مراکز مطالعاتی و پژوهشی[ویرایش]
- پژوهشکده محیط زیست
- پژوهشکدهٔ ستاره‌شناسی و فیزیک کاربردی
- گروه پژوهشی جغرافیا
- مؤسسهٔ تاریخ و فرهنگ ایران
- مؤسسهٔ تحقیقات اجتماعی
- مؤسسهٔ تحقیقات علوم اسلامی – انسانی
- مرکز تحقیقات علوم پایهٔ تبریز
- مرکز پژوهشی ریاضیات در صنعت
- مرکز پژوهشی ژئوتوریسم
- مؤسسه مطالعاتی و تحقیقاتی قفقاز، آناتولی و آسیای میانه
قطب‌های علمی[ویرایش]
 | این بخش به هیچ منبع و مرجعی استناد نمیکند. |
- قطب اصلاح مولکولی غلات
- قطب علمی تنوع زیستی-سیتومولکولی
- قطب علمی فوتونیک و پلاسما
- قطب علمی مواد جدید و شیمی پاک
رتبه‌بندی‌ها[ویرایش]
رتبه‌بندی‌های جهانی[ویرایش]
در رتبه‌بندی مؤسسه تایمز (سال ۲۰۲۰)رتبه هشتم دانشگاه‌های ایران و رتبه سوم در بین دانشگاه‌های جامع را کسب کرده‌است.<https://www.timeshighereducation.com/world> این دانشگاه در نظام رتبه‌بندی دانشگاه لایدن (سال ۲۰۱۸) توانست رتبه دوم در کشور را کسب کند.[۱۳] در رتبه‌بندی سایت URAP رتبه دوم در کشور را توانست به خود اختصاص دهد.[۱۴] همچنین براساس شاخص‌های مرجعیت علمی، انتشارات مشترک بین‌المللی و تحلیل ارجاعات انجام گرفته دومین دانشگاه کشور، در شاخص دیپلماسی علمی «انتشارات مشترک بین‌المللی» است و رتبه‌بندی جدید پایگاه استنادی علوم جهان اسلام «ISC»، دانشگاه تبریز را بعد از دانشگاه تهران دانشگاه برتر جامع کشور قرار داده‌است.[۱۵]
رتبه‌بندی داخلی[ویرایش]
بر اساس آمار آنلاین بخش علم سنجی پایگاه سیویلیکا که تعداد مقالات تولید شده در کنفرانس‌های کشور را اعلام می‌نماید، دانشگاه تبریز در رتبه دوم دانشگاه‌های دولتی کشور از نظر تعداد مقالات کنفرانسی است.[۱۶]
کنفرانسها و همایشهای دانشگاه تبریز[ویرایش]
- فراخوان مقاله همایش ملی مفهوم بدی و اشکال بیان آن در ادبیات
- نهمین سمینار جبرخطی و کاربردهای آن
- گردهمایی بین‌المللی سالانه سیستم‌های ابعاد پایین
پردیس‌ها[ویرایش]
- پردیس بین‌المللی ارس
- پردیس خودگردان تبریز
رشته‌های تحصیلی[ویرایش]
علوم پایه[ویرایش]
علوم فنی و مهندسی[ویرایش]
علوم تجربی[ویرایش]
|
علوم انسانی[ویرایش]
بین گروهی[ویرایش]
شعب شهرستان[ویرایش]مرند[ویرایش]
میانه[ویرایش]
اهر[ویرایش]
|
نگارخانه[ویرایش]
پژوهشکدهٔ فیزیک کاربردی و ستاره‌شناسی
کتابخانه مرکزی دانشگاه تبریز؛ مؤسسه موزه تاریخ و فرهنگ ایران دانشگاه تبریز نیز در همین محل قرار دارد
موسسه موزه تاریخ و فرهنگ ایران دانشگاه تبریز. متشکل از پنج بخش باستان‌شناسی، مردم‌شناسی، سکه و مهر، کتابت و منسوجات
نمایی از محوطه دانشگاه تبریز در فصل تابستان
نمایی از محوطه دانشگاه تبریز در فصل زمستان
افلاک‌نمای دانشگاه تبریز
برج ساعت دانشگاه تبریز
سردر در حال ساخت دانشگاه تبریز
منابع[ویرایش]
- ↑ "معرفی و تاریخچه". دانشگاه تبریز. 2017-10-10. Retrieved 2019-10-25.
- ↑ «دربارهٔ دانشگاه-معرفی و تاریخچه». دانشگاه تبریز. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۵-۲۹.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ «دانشگاه تبریز بار دیگر در بین 10 دانشگاه¬ برتر کشور قرار گرفت». دانشگاه تبریز. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۵-۲۹.
- ↑ شهر من تبریز، بهروز خاماچی، صص ۲۰۲–۲۰۳
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «تاریخچهٔ دانشگاه تبریز». سایت شخصی رضا همراز. ۴ دی ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۵ شهریور ۱۳۹۱.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ شهر من تبریز، بهروز خاماچی، صص ۲۰۲-۲۰۳
- ↑ «دانشگاه تبریز - دربارهٔ دانشگاه-معرفی و تاریخچه». دانشگاه تبریز. ۳۰ شهریور ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ فوریه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۴.
- ↑ «معرفی و تاریخچه دانشگاه تبریز». دانشگاه تبریز. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ دسامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۶ ژانویهٔ ۲۰۰۸.
- ↑ «اسناد و تصاویر». موزه دانشگاه علوم پزشکی تبریز. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ مارس ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۵ شهریور ۱۳۹۱.
- ↑ آمار مربوط به سال ۸۱–۸۰
- ↑ «ریاست دانشکدهٔ حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز». وبگاه دانشکدهٔ حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ اوت ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ١٨ سپتامبر ٢٠١٤.
- ↑ «معرفی دانشگاه تبریز، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی». وبگاه دانشکده حقوق و علوم اجتماعی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ اوت ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ١٨ سپتامبر ۲۰۱٤.
- ↑ http://www.leidenranking.com/ranking/2014
- ↑ http://www.urapcenter.org/2014/country.php?ccode=IR&rank=all
- ↑ http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13940305001253 دانشگاه تبریز در میان برترین دانشگاه‌های جهان قرار گرفت (خبرگزاری فارس)
- ↑ CIVILICA، سیویلیکا -. «رتبه علمی و آمار تولیدات علمی دانشگاه تبریز». www.civilica.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۶-۰۶-۱۶.
جستارهای وابسته[ویرایش]
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ دانشگاه تبریز موجود است. |
