متروی تهران

مترو تهران
اطلاعات
مکان	تهران
نوعی ترابری	مترو
تعداد خطوط	۸ (۷ خط فعال)
تعداد ایستگاه‌ها	۱۱۷
مسافران روزانه	۳٬۰۰۰٬۰۰۰
مسافران سالانه	۶۷۰٬۰۰۰٬۰۰۰ (۲۰۱۵)
وبگاه	وب سایت مترو تهران
اداره
آغاز بهره‌برداری	۱۶ اسفند ۱۳۷۷ (۱۹۹۹ م)
تعداد قطارها	۱٬۲۳۰
فنی
طول سیستم	۲۲۱ کیلومتر (۱۳۷ مایل) (طول خط) ۱۵۷ کیلومتر (۹۸ مایل) (مترو) ۴۳ کیلومتر (۲۷ مایل) (ریل شد آمد)
اندازه ریل	4 ft 8 1⁄2 in (۱٬۴۳۵ mm) ریل استاندارد
میانگین سرعت	خط‌ها یک، دو، سه، چهار، هفت، ۳۵ کیلومتر خط پنج، ۶۲ کیلومتر
حداکثر سرعت	خط یک، دو، سه، چهار، هفت، ۸۰ کیلومتر خط پنج، ۱۴۰ کیلومتر
نقشه

ایستگاه شادمان

مترو تهران به مجموعه قطار شهری تهران و همچنین «شرکت راه آهن شهری تهران و حومه» گفته می‌شود. تا مرداد ۱۳۹۶خ این قطار ها در ۷ خط فعال در حال تردد هستند که ۵ خط آن (۱-۲-۳-۴-۷) درون شهری و ۲ خط دیگر (۵–۸) برون شهری (بین تهران - کرج و تهران - پرند) هستند. تا پایان مرداد ماه سال ۱۳۹۶ مسافت خطوط مترو بهره برداری شده برابر ۲۲۱ کیلومتر و تعداد ایستگاه های بهره برداری شده ۱۱۷ ایستگاه می‌باشد و تعداد واگن های فعال در مترو تهران بیش از ۱۰۰۰ واگن می‌باشد که روزانه به طور میانگین بیش از ۳ میلیون مسافر را جا به جا می‌کنند. حتی مترو تهران به رکورد جا به جائی ۴ میلیون مسافر در روز هم دست یافته است.

گر چه طرح ها نخستین مترو تهران در زمان پادشاهی محمد رضا شاه پهلوی ریخته شد، اما به طور رسمی از ۱۳۷۷ (۱۹۹۹ میلادی) آغاز به کار کرد. نخستین خط فعال، خط ۵ مترو بود که بین تهران و کرج مسافر جا به جا می‌کرد و در ۱۶ اسفند ۱۳۷۷ آغاز به کار کرد.

از اواخر ۱۳۸۵، با افزایش مسافران و شمار قطار ها، بخشی جهت بهره برداری از بدنه اصلی سازمان قطار شهری تهران و حومه جدا شده و با عنوان «شرکت بهره‌برداری راه‌آهن شهری تهران و حومه» به کار خود ادامه می‌دهد و دفتر مرکزی آن در چهارراه کالج (تقاطع خیابان‌ها حافظ و انقلاب اسلامی) می‌باشد. در حال حاضر مدیر عامل شرکت مترو تهران هابیل درویش و مدیر عامل شرکت بهره‌برداری مترو نیز محمد احمدی بافنده می‌باشند.

پیشینه

پیشینه بحث درباره ساخت قطار شهری در تهران به زمان ناصرالدین شاه قاجار باز می‌گردد. تأسیس تراموا شهری از جمله نکات پیش بینی شده در امتیاز نامه‌ای بود که بارون ژولیوس دو رویتر در دوره ناصرالدین شاه روی کاغذ آورد. نخستین طرح شبیه به مترو امروزی که برای تهران طراحی و اجرا شد، طرح واگن اسبی بود که از باغ شاه (میدان حر امروزی) تا دروازه ری کشیده شده و تا ۱۳۱۰ نیز دایر بود.

اما نخستین برنامه‌ریزی‌ها برای بنیان‌گذاری مترو (قطار زیرزمینی) به ۱۳۵۰ بازمی‌گردد. در مهر ۱۳۵۳ مطالعات مربوط به حل مشکلات ترافیک، مترو تهران توسط شرکت‌ها مشاور خارجی از جمله سوفرتو منتج به پیشنهاد سیستم بزرگراه مترو با ۷ خط شد. بر اساس این مطالعات، احداث مترو به عنوان اساسی‌ترین راه حل بهبود ترافیک تعیین شد. شرکت‌ها فرانسوی از ۱۳۵۶ عملیات اجرائی احداث خط ۱ را در اراضی شمال تهران (بزرگراه شهید حقانی امروزی) آغاز کردند. عملیات اجرائی مترو تا آذر ۱۳۵۹ با اجرا ۲۳۰۰ متر تونل و بخشی از سازه ۳ ایستگاه، حد فاصل بزرگراه شهید حقانی و خیابان شهید بهشتی گستردید اما در این زمان و در پی جنگ ایران و عراق، نماینده ها شرکت‌ها خارجی ایران را ترک کردند و در اواخر سال ۱۳۶۰خ هیئت وزیران توقف کامل طرح توسط مشاوران خارجی را اعلام کرد. در ۱۳۶۳ پس از ارائه گزارشی از طرف جمعی از کارشناسان ایرانی در خصوص لزوم احداث مترو و طرح مسئله ضرورت احداث مترو در نماز جمعه تهران توسط اکبر هاشمی رفسنجانی ریاست وقت مجلس، در فروردین ۱۳۶۴ هیئت وزیران اجرای طرح مترو تهران را تصویب و فعالیت‌ها مترو مجدداً در تهران آغاز شد. برنامه اول مترو شامل احداث خط ۱ (میرداماد - حرم مطهر)، خط ۲ (دردشت - صادقیه) و مسیر برون‌شهری خط ۵ (تهران - گلشهر) جمعاً به طول ۹۰ کیلومتر با ۵۲ ایستگاه بود. فعالیت‌ها اجرائی این برنامه از ۱۳۶۶ با عقد مشارکت مدنی با سیستم بانکی آغاز شد. بنا به گفته اصغر ابراهیمی اصل مدیر عامل وقت مترو:

«۱۳۶۵ همه مخالف ساختن مترو بودند. حتی ساختمان شرکت مترو به وزارت کشور تحویل داده و تبدیل به استانداری شده بود. هیچ کس حتی یک اتاق نمی‌داد. کار از نماز خانه شروع شد. هیچ نقشه‌ای در کار نبود تا اینکه در نماز خانه تعدادی نقشه پیدا شد. وقتی پیگیری کردیم که باقی نقشه‌ها کجاست، مشخص شد که یک سبزی فروش نقشه‌ها را خریده‌است. سپس با وجود یک ماه تحقیق بر روی کاغذها، سبزی فروش پیدا شد و بدین ترتیب ۱۹۰ کیلوگرم نقشه در انبارش پیدا شد.»

نمای داخلی یکی از واگن‌های متروی تهران

داخل قطار متروی تهران - ۱۳۹۵

در ۱۳۷۴ با توجه به اتمام بخش هائی از کارها ساختمانی قرار دادی برای تأمین تجهیزات قطار شهری به امضاء رسید و در پایان روز شانزدهم اسفند ۱۳۷۷ نخستین خط مترو تهران، خط ۵ گشایش یافت که بخش حومه‌ای خط ها مترو فعلی می‌باشد و تهران را به کرج می رساند. این خط در طراحی‌ها آتی مترو به عنوان خط ۱ تندرو (اکسپرس) یاد می‌شود.

پس از یک سال، نیمه غربی خط ۲ (حد فاصل ایستگاه صادقیه در میدان صادقیه تا ایستگاه امام خمینی (ره) در میدان امام خمینی (ره)) نیز بهره‌برداری شد. بخشی از خط ۱ نیز که ایستگاه شهید حقانی را به ایستگاه علی‌آباد متصل می‌کرد در ۱۳۸۰ به بهره‌برداری رسید. لازم است ذکر شود اشاره شود در این تاریخ ایستگاه شهید حقانی که نقطه آغازین خط ۱ از شمال بود، میرداماد نام داشت؛ ولی سپس و با توسعه خط ۱ به سمت شمال این ایستگاه، شهید حقانی نامیده شد و ایستگاهی به نام میرداماد در محل بلوار میرداماد ساخته شد. این خط سپس در ۱۳۸۱ تا ایستگاه حرم مطهر امام خمینی (ره) در بهشت زهرا (س) ادامه یافت. همچنین بخش شرقی خط ۲ به تدریج در سال‌ها ۱۳۸۲، ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ به بهره‌برداری رسید. با بهره‌برداری از این ایستگاه‌ها، خط ۲ مترو از فلکه دوم صادقیه تا دانشگاه علم و صنعت امتداد یافت.

در ۱۳۸۷ بخشی از خط ۴ مترو حد فاصل ایستگاه ها دروازه شمیران، دروازه دولت و فردوسی گشایش یافت که ۲ ایستگاه نخست ایستگاه‌ها تقاطعی و ۲ طبقه با خط ها ۱ و ۲ می‌باشند که به این ترتیب تعداد ایستگاه‌ها تقاطعی ۲ طبقه در مترو تهران در این زمان به ۳ ایستگاه افزایش یافت. در بهمن ماه ۱۳۸۷ نیز ایستگاه‌ها شهید باقری و تهرانپارس در امتداد شرقی خط ۲ به بهره‌برداری رسید و در اسفند ماه همین سال ایستگاه میدان شهدا در امتداد شرقی خط ۴ نیز بهره‌برداری شد.

در بهار ۱۳۸۸ نیز ضمن گشایش فاز ۱ توسعه شمالی خط ۱ حد فاصل ایستگاه شهید حقانی تا ایستگاه قلهک، ایستگاه میدان انقلاب اسلامی در امتداد غربی خط ۴ نیز گشایش یافت. تا پایان این سال فاز ۲ توسعه شمالی خط ۱ از ایستگاه قلهک تا ایستگاه قیطریه به بهره‌برداری رسید.

در بهار ۱۳۸۹ ایستگاه شهید کلاهدوز در پایان شرقی خط ۴ گشایش یافت. همچنین تا پایان سال ۱۳۸۹خ این موارد در مترو تهران بهره‌برداری گردید:

• ایستگاه شهید صدر در توسعه شمالی خط ۱
• امتداد توسعه شرقی خط ۲ از ایستگاه ها شهید باقری تا فرهنگسرا
• ایستگاه محمد شهر در خط ۵ (خط مترو تهران-کرج)
• ایستگاه‌ تئاتر شهر و نبرد در خط ۴
• امتداد توسعه غربی خط ۴ از ایستگاه میدان انقلاب اسلامی تا ایستگاه میدان آزادی و گشایش ایستگاه‌ها توحید و میدان آزادی

در بهار ۱۳۹۰ ایستگاه میان راهی دکتر حبیب‌اله در بخش غربی خط ۴ و در مرداد ماه همین سال امتداد خط ۱ از ایستگاه حرم مطهر امام خمینی (ره) تا کهریزک و همچنین ایستگاه کهریزک به بهره‌برداری رسید در شهریور ۱۳۹۰ ایستگاه شیخ الرئیس از خط ۴ نیز افتتاح گردید. گفتنی است در تاریخ ۱۸ دی ۱۳۹۰ نیز ایستگاه پیروزی واقع در خط چهار افتتاح شد؛ و در اسفند ۱۳۹۰ نیز ایستگاه تجریش به عنوان عمیق‌ترین ایستگاه متروی تهران مورد بهره‌برداری قرار گرفت که با ساخت این ایستگاه خط یک متروی تهران کامل گردید. با این افتتاح پرونده طرح‌های توسعه متروی تهران در سال ۱۳۹۰ بسته شد.

اما با آغاز سال ۱۳۹۱ طرح‌هایی به شرح ذیل مورد بهره‌برداری قرار گرفتند: در تاریخ بیست و هفتم اردیبهشت ۱۳۹۱ ایستگاه نیرو هوایی در خط ۴ مورد بهره‌برداری قرار گرفت. در تاریخ ۱ مرداد ماه ۱۳۹۱ ایستگاه‌های شهرک اکباتان و بخش مربوط به خط ۴ ایستگاه ارم سبز به همراه ۴ کیلومتر تونل از ایستگاه میدان آزادی تا ایستگاه ارم سبز مورد بهره‌برداری قرار گرفتند که با افتتاح این قسمت تعداد ایستگاه‌های تقاطعی دو طبقه متروی تهران به ۴ ایستگاه افزایش یافت

در تاریخ بیست و هفتم آذرماه ۱۳۹۱ پنجمین خط مترو تهران که در واقع خط چهارم درون شهر است گشایش یافت. در این تاریخ بخش میانی خط ۳ به طول هفت کیلومتر به همراه ایستگاه‌ها شهید بهشتی و تئاتر شهر مورد بهره‌برداری قرار گرفتند؛ که با توجه به تقاطعی بودن هر ۲ ایستگاه (شهید بهشتی در تقاطع با خط ۱ و ۳ و تئاتر شهر در تقاطع با خط ۳ و ۴) تعداد ایستگاه‌ها تقاطعی ۲ طبقه مترو تهران به ۶ ایستگاه افزایش یافت.

در سال ۱۳۹۲ به علت پاره‌ای از مشکلات از جمله عدم تخصیص به موقع و کافی بودجه به مترو تقریباً هیچ گونه افتتاحی در آن صورت نپذیرفت و تنها بخش جنوبی خط ۳ به درازا ۱۲ کیلومتر مورد تست سرد (بهره‌برداری آزمایشی) قرار گرفت. و همچنین بخش مربوط به خط ۴، ایستگاه تقاطعی شادمان نیز در خرداد ماه همین سال مورد بهره‌برداری قرار گرفت و با توجه به بهره‌برداری از این ایستگاه تعداد ایستگاه‌های تقاطعی ۲ طبقه مترو تهران به ۷ ایستگاه افزایش یافت.

در دوم اردیبهشت ماه ۱۳۹۳ نیمه جنوبی خط ۳ به عنوان دراز‌ترین خط مترو خاور‌میانه تا این تاریخ از کمربندی آزادگان (ایستگاه آزادگان) در جنوب غرب شهر تهران تا چهارراه ولیعصر به درازا ۱۲ کیلومتر گشایش یافت و به بخش میانی این خط که قبلاً در سال ۱۳۹۱ گشایش یافته بود، متصل گردید و به این صورت درازا این خط تا اردیبهشت ماه ۱۳۹۳ به ۱۹ کیلومتر افزایش یافت همچنین با این افتتاح ۵ ایستگاه آزادگان، زمزم، جوادیه، راه آهن و میدان منیریه به مجموعه ایستگاه‌ها مترو تهران اضافه شدند.

همچنین ۲ ایستگاه میدان حضرت ولیعصر (عج) در نیمه میانی خط ۳ و شهرک شریعتی در نیمه جنوبی خط ۳ در تاریخ ۱۱ اسفند ماه ۱۳۹۳ به بهره‌برداری رسید و با این کار پرونده طرح‌ها توسعه‌ای مترو در سال ۱۳۹۳ بسته شد.

اما با آغاز سال ۱۳۹۴ این وعده داده شد که در این سال و به طور میانگین در هر ماه ۱ ایستگاه مترو به بهره‌برداری خواهد رسید. در همین راستا در تاریخ ۲۸ اردیبهشت ماه ۱۳۹۴ ایستگاه میدان جهاد واقع در نیمه میانی خط ۳ گشایش یافت. کمتر از ۲ ماه بعد در روز ۸ تیرماه ۱۳۹۴ ایستگاه عبدل آباد در خط ۳ گشایش یافت. در همین راستا و با توجه به وعده‌ها داده شده در آغاز سال در روز سه شنبه ۳۱ شهریور ماه نیمه شمالی خط ۳ به درازا ۱۸ کیلومتر از ایستگاه شهید بهشتی در تقاطع خط ۱ و ۳ تا ایستگاه قائم و با ۳ ایستگاه شهید زین الدین، نوبنیاد و قائم گشایش یافت. در ادامه کار موفق در مترو تهران در ۱۸ آبان ماه ایستگاه نعمت‌آباد از بخش جنوبی خط ۳ و در ۲۱ بهمن ماه ۱۳۹۴ ایستگاه میرزای شیرازی در قسمت میانی خط ۳ گشایش یافت. همچنین در ۲۵ اسفند ماه ۱۳۹۴ خط مترو ویژه فرودگاه مهر آباد و در واقع انشعاب فرودگاه مهر آباد از خط ۴ با ۳ ایستگاه با نام‌ها فرودگاه مهر آباد (در مجاورت ایستگاه بیمه)، پایانه ۱ و ۲ و پایانه ۴ و ۶ و ایستگاه چهارم یعنی ایستگاه بیمه از خط اصلی ۴ گشایش یافت. این خط به عنوان متفاوت‌ترین خط مترو تهران شناخته می‌شود و طول سکوهای آن حدود ۸۰ متر می‌باشد که تقریباً معادل نیمی از طول سکوهای خطوط ۳ و ۴ است و درازا کلی این خط ۳ کیلومتر است. با این اقدام پرونده افتتاح پروژه‌ها مترو تهران در سال ۱۳۹۴ بسته شد.

با شروع سال ۱۳۹۵ و در آغار سال با توجه به آماده‌سازی مکان جدید نمایشگاه‌ها بین‌المللی تهران در آغاز آزاد راه تهران- قم راه اندازی فاز اول از خط ۸ (خط شاهد- فرودگاه امام خمینی- شهر جدید پرند) در دستور کار قرار گرفت و بدین ترتیب در روز ۳۰ فروردین ۹۵ ایستگاه شهر آفتاب از خط ۸ مترو به درازا ۴ کیلومتر افتتاح شد. تا پیش از افتتاح این ایستگاه، ایستگاه متروی تجریش بزرگترین ایستگاه متروی ایران و خاورمیانه بود که با افتتاح این ایستگاه که با الهام از معماری بنای چهلستون در اصفهان ساخته شده‌است عنوان بزرگترین ایستگاه متروی تهران تا این تاریخ به این ایستگاه تعلق گرفت. شایان ذکر است با توجه به اینکه این خط از مترو هنوز کامل نشده بود تنها در زمانهایی که نمایشگاه در محل شهر آفتاب برگزار می‌شد سرویس دهی انجام می‌داد. در ادامه سال ۱۳۹۵ و با توجه به افتتاح نیمه شمالی خط ۳ در سال ۱۳۹۴ مقرر گردید که ایستگاه‌های این خط یک به یک بهره‌برداری گردند. در همین راستا در روز ۱۷ خرداد ۱۳۹۵ ایستگاه متروی خواجه عبدالله انصاری در روز ۱۸ مرداد ۱۳۹۵ ایستگاه متروی سهروردی در روز ۲۴ شهریور ایستگاه متروی شهید قدوسی (واقع در چهار راه قصر) در روز ۱۷ مهر ایستگاه متروی شهید صیاد شیرازی (واقع در تقاطع بزرگراه شهید صیاد شیرازی و مسیل باختر در ضلع شمال شرقی میدان گلبرگ) در روز ۲۲ آذر ایستگاه متروی حسین‌آباد و در روز ۱۶ بهمن ایستگاه متروی میدان هروی که همگی از ایستگاه‌های خط ۳ مترو می‌باشند نیز به بهره‌برداری رسیدند. همچنین در روز ۲۵ اسفند ماه ۱۳۹۵ خط ۷ به عنوان هفتمین خط متروی تهران و پنجمین خط درون‌شهری حد فاصل ایستگاه شهید نواب صفوی (ایستگاه تقاطعی خط ۷ با خط ۲) تا ایستگاه میدان محمدیه (ایستگاه تقاطعی خط ۷ با خط ۱) مورد تست گرم قرار گرفت و مقرر گشت که در ابتدای سال ۱۳۹۶ مورد افتتاح رسمی قرار گیرد که با این امر پرونده افتتاح پروژه‌های متروی تهران در سال ۱۳۹۵ بسته شد.

با آغاز سال ۱۳۹۶ و با توجه به تست گرم بخش مرکزی خط ۷ مترو تهران و متعاقب آن تست گرم بخش شمالی و جنوبی این خط در فروردین و اردیبهشت، در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۳۹۶، خط ۷ متروی تهران به عنوان هفتمین خط متروی تهران و پنجمین خط متروی درون‌شهری با ۲۲ کیلومتر مسیر و ۷ ایستگاه به صورت همزمان افتتاح شد. ایستگاه‌های افتتاح شده به ترتیب میدان صنعت - دانشگاه تربیت مدرس (گیشا) - شهید نواب صفوی - کمیل - بریانک - میدان محمدیه و بسیج می‌باشند. همچنین با توجه به افتتاح دو ایستگاه شهید نواب صفوی (تقاطع با خط ۲) و میدان محمدیه (تقاطع با خط ۱) تعداد ایستگاه‌های تقاطعی دو طبقه متروی تهران به ۹ ایستگاه افزایش یافت.

همچنین ایستگاه شهید محلاتی از خط ۳ مترو به عنوان یکصد و پانزدهمین ایستگاه مترو تهران در ۲۷ خرداد ۱۳۹۶ افتتاح شد. در ادامه توسعه مترو تهران فاز دوم خط ۸ مترو تهران از ایستگاه شهر آفتاب تا شهر فرودگاهی امام خمینی به طول ۲۷ کیلومتر در ۱۶ مرداد ۱۳۹۶ با حضور لاریجانی و قالیباف به بهره‌برداری رسید.

خطوط و ایستگاه‌های گشایش یافته

خط	سال گشایش	درازا	ایستگاه	نوع
۱	۱۳۸۰	۳۹ کیلومتر (۲۴ مایل)	۲۹	مترو
۲	۱۳۷۸	۲۶ کیلومتر (۱۶ مایل)	۲۲	مترو
۳	۱۳۹۱	۳۷ کیلومتر (۲۳ مایل)	۲۳	مترو
۴	۱۳۸۷	۲۲ کیلومتر (۱۴ مایل)	۲۲	مترو
۵	۱۳۷۷	۴۳ کیلومتر (۲۷ مایل)	۱۱	مترو
۷	۱۳۹۶	۲۲ کیلومتر (۱۴ مایل)	۷	مترو
۸	۱۳۹۵	۳۲ کیلومتر (۲۰ مایل)	۳	مترو
درازای کل خطوط		۲۲۱ کیلومتر (۱۳۷ مایل)	۱۱۷

خطوط در حال کار

مسافران یکی از واگن‌ها

مترو تهران با ۵ خط درون‌شهری و ۲ خط برون‌شهری به شرح ذیل در حال خدمات دهی می‌باشد:

۱- خط ۱ به درازا ۳۹ کیلومتر با ۲۹ ایستگاه، ایستگاه تجریش در آغاز خیابان دکتر شریعتی را به ایستگاه کهریزک در ضلع جنوب خاوری بهشت زهرا (س) می‌رساند. این خط پس از آغاز در میدان تجریش، دراز خیابان دکتر شریعتی را به سمت جنوب طی کرده و با رسیدن به تقاطع بلوار میرداماد به سمت غرب متمایل شده و در درازا این بلوار امتداد مسیر می‌دهد سپس در اواسط بلوار میرداماد مجدداً به سمت جنوب متمایل گشته و با عبور از اراضی عباس‌آباد به ابتدا خیابان شهید مفتح می‌رسد و در درازا این خیابان تا میدان هفت تیر امتداد مسیر می‌دهد. سپس وارد خیابان شهید مفتح شده و در درازا این خیابان و خیابان سعدی امتداد می‌یابد. در حوالی خیابان اکباتان به سمت غرب متمایل شده و به میدان امام خمینی (توپخانه-سپه) می‌رسد. سپس در طول خیابان خیام حرکت کرده و با رسیدن به محدوده خیابان شوش از زیر زمین خارج می‌شود و به موازات خطوط راه آهن سراسری تهران- مشهد تا ری حرکت می‌نماید. سپس بار دیگر به سمت غرب متمایل شده و به ایستگاه شاهد در ضلع شمال شرقی بهشت زهرا (س) و حرم مطهر می‌رسد. این خط در اینجا به دو نیم می‌شود. شاخه یکم با طی کردن ضلع غربی بهشت زهرا (س) و پس از عبور از ایستگاه حرم مطهر امام خمینی (ره) به سمت شرق متمایل شده و در پایان به ایستگاه کهریزک می‌رسد. شاخه دوم در واقع خط ۸ است. این خط در ایستگاه شهید بهشتی با خط ۳، در ایستگاه شهدای هفت تیر با خط ۶ (در حال احداث)، در ایستگاه دروازه دولت با خط ۴، در ایستگاه امام خمینی (ره) با خط ۲ و در ایستگاه میدان محمدیه با خط ۷ تقاطع دارد.

۲- خط ۲ به درازا ۲۴ کیلومتر با ۲۲ ایستگاه، ایستگاه فرهنگسرا در خیابان جشنواره جنب فرهنگسرا اشراق را به ایستگاه تهران (صادقیه) در گوشه جنوب باختری فلکه دوم صادقیه می‌رساند. این خط پس از آغاز در خیابان جشنواره وارد بزرگراه رسالت شده و پس از طی مسیر به سمت غرب در حوالی میدان رسالت به سوی جنوب غرب متمایل شده و در درازا خیابان شهید مدنی ادامه راه می‌دهد. سپس به میدان ابن سینا رسیده و از آن‌جا تا میدان بهارستان به سوی جنوب حرکت می‌کند. سپس بار دیگر به سوی جنوب غرب متمایل شده و پس از گذر راه در ادامه خیابان اکباتان به میدان امام خمینی (ره) (توپخانه-سپه) می‌رسد. از میدان امام خمینی (ره) به سوی باختر در درازا خیابان امام خمینی (ره) (سپه پیشین) تا میدان حر حرکت می‌کند و در حوالی این میدان به سوی شمال غرب متمایل می‌شود و با گذر در ادامه خیابان‌ها دانشگاه جنگ و آذربایجان به خیابان آزادی می‌رسد و از طریق بلوار تیموری و خیابان گلاب به فلکه دوم صادقیه می‌رسد. این خط در ایستگاه شهید باقری با توسعه خاوری خط ۴، در ایستگاه امام حسین (ع) با خط ۶ (در حال ساخت)، در ایستگاه دروازه شمیران با خط ۴، در ایستگاه امام خمینی (ره) با خط ۱، در ایستگاه دانشگاه امام علی (ع) با خط ۳ (در حال مطالعات نخستین)، در ایستگاه شهید نواب صفوی با خط ۷ و در ایستگاه شادمان با خط ۴ تقاطع دارد و در پایان خط، در ایستگاه تهران (صادقیه) به صورت تبادلی به خط ۵ متصل می‌شود.

۳- خط ۳ به درازا ۳۷ کیلومتر با ۲۳ ایستگاه، ایستگاه قائم در شهرک قائم را به ایستگاه آزادگان می‌رساند. این خط از ایستگاه قائم در شهرک قائم در شمال شرق تهران آغاز شده و در درازا بزرگراه ارتش ادامه می‌یابد. سپس به سمت جنوب غربی متمایل شده و به میدان نوبنیاد می‌رسد. در ادامه و با عبور از زیر بزرگراه صیاد شیرازی به صورت شمال به جنوب به میدان گلبرگ رسیده و به سمت غرب در طول خیابان شهید بهشتی امتداد مسیر داده و سپس وارد خیابان حضرت ولی عصر (عج) شده و در درازا این خیابان به سوی جنوب تا میدان راه‌آهن ادامه مسیر داده و سپس به سوی فرودگاه قلعه مرغی و بزرگراه آزادگان در جنوب غربی تهران متمایل شده و به ایستگاه آزادگان منتهی می‌گردد. این خط در ایستگاه شهید بهشتی با خط ۱، در ایستگاه میدان ولیعصر با خط ۶ (در حال ساخت)، در ایستگاه تئاتر شهر با خط ۴ و در ایستگاه دانشگاه امام علی (ع) (در حال مطالعات نخستیت) با خط ۲ تقاطع دارد. ایستگاه‌ها گشایش یافته در خط ۳ شامل: قائم، شهید محلاتی، نوبنیاد، حسین‌آباد، هروی، شهید زین الدین، خواجه عبدالله انصاری، شهید صیاد شیرازی، شهید قدوسی، سهروردی، شهید بهشتی، میرزای شیرازی، میدان جهاد، میدان حضرت ولیعصر (عج)، تئاتر شهر، منیریه، راه آهن، جوادیه، زمزم، شهرک شریعتی، عبدل‌آباد، نعمت‌آباد و آزادگان. هم اکنون ایستگاه‌ها اقدسیه و مهدیه در تقاطع با خط ۷ مترو، به عنوان ایستگاه‌ها باقی مانده خط ۳، در حال ساخت و ایستگاه دانشگاه امام علی (ع) در این خط در حال مطالعات نخستین برای ساخت در تقاطع با خط ۲ می‌باشند.

۴- خط ۴ به درازا ۲۴ کیلومتر (شامل ۲۱ کیلومتر در شاخه اصلی و ۳ کیلومتر در شاخه فرودگاه بین‌المللی مهرآباد) با ۲۲ ایستگاه (شامل ۱۹ ایستگاه در شاخه اصلی و ۳ ایستگاه در شاخه فرودگاه مهر آباد)، ایستگاه شهید کلاهدوز در بزرگراه بسیج، آغاز خیابان پیروزی را به ایستگاه ارم سبز در بلوار فردوس پایان خیابان شقایق جنوبی می‌رساند . این خط پس از شروع از بزرگراه بسیج در درازا خیابان پیروزیبه سوی باختر ادامه راه داده و پس از رسیدن به میدان شهدا به سمت شمال غرب متمایل می‌شود و با عبور از زیر خیابان ایران و میدان ابن سینا به خیابان انقلاب (شاهرضا) می‌رسد بخش عمده‌ای از این خط از زیر خیابان انقلاب و آزادی می‌گذرد و پس از رسیدن به میدان آزادی (شهیاد) در امتداد جاده مخصوص کرج ادامه مسیر داده و با رسیدن به ایستگاه ایستگاه بیمه شاخه مربوط به فرودگاه مهرآباد با ۳ ایستگاه به سوی جنوب و ترمینال‌های مختلف فرودگاه مهرآباد از آن جدا می‌شود. شاخه اصلی خط ۴ در ادامه به سمت غرب امتداد مسیر می‌دهد و پس از رسیدن به شهرک اکباتان به سمت شمال تغییر مسیر داده و با عبور در امتداد بزرگراه ستاری به بلوار شقایق منتهی می‌گردد. این خط در ایستگاه میدان شهدا با خط در حال احداث شش، در ایستگاه دروازه شمیران با خط دو، در ایستگاه دروازه دولت با خط یک، در ایستگاه تئاترشهر با خط سه، در ایستگاه توحید با خط در حال احداث هفت و مجدداً در ایستگاه شادمان با خط دو تقاطع دارد

ایستگاه متروی گلشهر کرج

۵- خط ۵ (خط برون‌شهری) به درازا ۴۳ کیلومتر با ۱۱ ایستگاه، ایستگاه تهران (صادقیه) در گوشه جنوب باختری فلکه دوم صادقیه را به ایستگاه ایستگاه گلشهر در گلشهر کرج می رساند. این خط موازی آزادراه تهران - کرج می‌گذرد.

۶- خط ۷ به درازا ۲۲ کیلومتر با ۷ ایستگاه، ایستگاه بسیج در تقاطع بزرگراه‌ها بسیج و شهید محلاتی را به ایستگاه میدان صنعت در میدان صنعت در شهرک غرب (قدس) می‌رساند. این خط از بزرگراه بسیج آغاز و پس از گذر راه شرقی - غربی در محدوده جنوب بازار تهران به بزرگراه شهید نواب صفوی می‌رسد. سپس به سمت شمال تغییر جهت داده و در طول بزرگراه‌های نواب و چمران به سمت شمال ادامه مسیر می‌دهد و پس از عبور از کنار برج میلاد به میدان صنعت می‌رسد. ایستگاه‌های افتتاح شده به ترتیب میدان صنعت - دانشگاه تربیت مدرس (گیشا) - شهید نواب صفوی - کمیل - بریانک - میدان محمدیه و بسیج می‌باشند. این خط در ایستگاه دانشگاه تربیت مدرس (گیشا) با خط در حال ساخت ۶ و در ایستگاه شهید نواب صفوی با خط ۲ و در ایستگاه میدان محمدیه با خط ۱ تقاطع خواهد داشت.

۷- خط ۸ به درازا ۳۲ کیلومتر با ۵ ایستگاه، ایستگاه شاهد در شمال خاوری بهشت زهرا (س) را به ایستگاه پرند در شهر پرند می‌رساند. این خط در ایستگاه شاهد با خط ۱ تبادل دارد.

مدیران مترو

از آغاز تأسیس شرکت مترو تهران و حومه، مدیران عامل مختلفی در زمان‌ها گوناگون در آن مدیریت کرده‌اند. در جدول زیر نام و زمان تقریبی دوره مدیریت هر یک از آن‌ها آورده شده‌است:

ردیف	مدیر عامل‌ها مترو	زمان مدیریت
۱	مرعشی	از سال ۵۴ تا ۵۷
۲	روحانی	از سال؟ تا؟
۳	احمدیان	از سال؟ تا؟
۴	لطفی	از سال؟ تا ۶۵
۵	ابراهیمی اصل	از سال ۶۵ تا ۷۶
۶	محسن هاشمی بهرمانی	از سال ۷۶ تا اسفند ۸۹
۷	هابیل درویش	از سال ۹۰ تا ۹۶

برنامه‌های توسعه

ساخت ایستگاه قیطریهٔ متروی تهران
۶ مهر ۱۳۸۷

ایستگاه شوش متروی تهران

طبق آخرین مطالعات ترافیکی انجام‌شده، خط‌ها مترو کلان‌شهر تهران به ۲ گونه هستند:

الف) خط‌ها عادی مترو شهر تهران شامل ۸ خط با شماره‌ها ۱ تا ۹ است. (به جز خط‌ها ۵ و ۸)و خط ۶ نیز در حال ساخت می‌باشد. خط ۹ در حال مطالعه بوده و شورا عالی ترافیک احداث این خط را منوط به انجام «مطالعات جامع حمل و نقل ریلی تهران» نموده‌است.

ب) خط‌ها تندرو (اکسپرس) که در حال حاضر خط‌ها ۵ و ۸ جز این خط‌ها هستند.

• خط ۱: این خط از ایستگاه شاهد تا فرودگاه امام خمینی و شهر پرند در حال احداث است که اکنون به نام خط ۸ شناخته می‌شود.
• خط ۲: این خط در حال مطالعه برای ادامه از ایستگاه فرهنگسرا تا پایانه جدید شرق و نیز ادامه آن تا شهر پردیس در جریان است.
• خط ۳: این خط از سال ۱۳۸۶ در جنوب غرب تهران در حال ساخت است؛ توسعه این خط به سمت شمال شرقی و جنوب غربی درحال انجام است. در بخش توسعهٔ شمال‌شرقی، این خط پس از ایستگاه متروی میدان نوبنیاد به دو شاخه خاوری و باختری نیم می‌شود که بخش توسعه آن مربوط به شاخه باختری بوده که این شاخه در درازا خیابان نیاوران ادامه یافته و پس از عبور از جنوب پارک نیاوران به ابتدا خیابان شهید باهنر می‌رسد. در بخش توسعه جنوب و جنوب باختری این خط از ایستگاه آزادگان به سمت اسلامشهر امتداد مسیر داده و مانند خط مترو تهران کرج این خط مترو هم مجزا بوده و دارای ایستگاه تبادلی با ایستگاه خط ۳ مترو یعنی ایستگاه آزادگان می‌شود و در نهایت به شهر پرند می‌رسد. شایان ذکر است که طبق طراحی اولیه، خط سه در ابتدا قرار بود در امتداد خیابان مجیدیه احداث شود و با بازنگری در طراحی‌ها، مسیر این خط از خیابان مجیدیه به بزرگراه شهید صیاد شیرازی تغییر یافت.
• خط ۴: این خط در شاخه اصلی در حال بهره‌برداری و شاخه توسعه آن نیز در حال مطالعه و احداث می‌باشد. طبق طرح جامع این خط از سوی خاور تا محدوده قنات کوثر در تهران‌پارس و از سوی باختر از ایستگاه ارم سبز تا محدوده خیابان جنت آباد در شمال بزرگراه شهید همت گسترش خواهد یافت.
• خط ۶: این خط از محدوده حرم شاه عبدالعظیم آغاز شده و پس از طی یک مسیر جنوب به شمال در ایستگاه میدان شهدا با خط چهار، در ایستگاه امام حسین با خط دو، در ایستگاه شهدای هفت تیر با خط یک و در ایستگاه میدان ولیعصر با خط سه، تقاطع خواهد داشت و سپس به سمت غرب امتداد مسیر داده و به محدوده شمال غربی تهران خواهد رسید. در حال حاضر ساخت این مترو از جنوب به شمال ادامه دارد. ساخت ایستگاه‌ها از ایستگاه ابتدایی آن از دولت‌آباد شروع شده و تا ایستگاه میدان ولیعصر در حال ساخت هستند. در حفر تونل‌ها، شفت دستگاه TBM از ایستگاه دولت‌آباد وارد شده‌است تا فروردین ۹۳ در حدود ۵٫۵ کیلومتر از تونل به سمت شمال حفر شده‌است.
• خط ۷: این خط ژرفترین خط مترو تهران است که بخش اصلی این خط در خردادماه ۱۳۹۶ از ایستگاه بسیج تا ایستگاه میدان صنعت مورد بهره‌برداری قرار گرفت. این خط از سمت شرق ایستگاه بسیج تا شهرک امیرالمؤمنین (قصر فیروزه) و در کنار ورزشگاه تختی در جنوب‌شرقی تهران توسعه یافته و از سمت شمال میدان صنعت نیز به سمت میدان کتاب (بوستان سابق) در سعادت آباد می‌رسد. سپس به سمت غرب متمایل شده و در نهایت به میدان دانشگاه واقع در ضلع جنوبی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد در شمال بزرگراه ستاری منتهی می‌شود. در قسمت افتتاح شده این خط ایستگاه مهدیه در تقاطع با خط ۳، ایستگاه توحید در تقاطع با خط ۴ و ایستگاه دانشگاه تربیت مدرس و شهدای هفده شهریور در تقاطع با خط در حال ساخت ۶ در نوبت افتتاح قرار دارند.
• خط ۸: این خط شامل ۳ فاز می‌شود که فاز ۱ از ایستگاه شاهد تا شهرآفتاب به درازا ۴ کیلومتر فروردین سال ۱۳۹۵ افتتاح شد. همچنین فاز ث آن از ایستگاه شهر آفتاب تا فرودگاه امام خمینی به درازا ۲۷ کیلومتر در مرداد ماه ۱۳۹۶ به بهره‌برداری رسید و فاز ۳ آن از فرودگاه امام خمینی تا پرند به درازا ۱۹ کیلومتر در حال ساخت است.
• خط ۹: خط نه متروی تهران از میدان پونک آغاز شده و پس از طی مسیر شرقی ـ غربی به سمت جنوب متمایل شده و نهایتاً به میدان بسیج می‌رسد.

ب) خطوط متروی اکسپرس: خطوط مترو اکسپرس که هنوز ساخت اکثر قسمت‌های آن آغاز نشده‌است مشتمل بر ۴ خط بوده و ویژگی‌های خاصی دارد که از آن جمله می‌توان به افزایش ارتفاع تونل‌ها تا قطر ۱۲ متر و بالطبع آن امکان تردد قطارهای دوطبقه، فاصله ۳ الی ۵ کیلومتری ایستگاه‌ها از یکدیگر و بهمین دلیل افزایش متوسط سرعت سیر قطارها به بالای ۱۰۰ کیلومتر در ساعت اشاره نمود. هدف از ساخت این خطوط اتصال حومه و شهرک‌های اقماری در کوتاهترین زمان به مراکز مهم و تجاری شهر می‌باشد. البته از خط پنج بعنوان خط اول اکسپرس هم یاد می‌شود ولی به علت عدم امتداد آن به داخل شهر و سپس جاده گرمسار، هیچ ارتباطی تونلی با مراکز تجاری مهم شهر ندارد.

• چهار خط اکسپرس عبارتند از:
• خط اول اکسپرس:کرج_صادقیه_ کوی نصر _کارگر_شوش_جاده خراسان
• خط دوم اکسپرس:خیابان دماوند_ جنگل‌های ی لویزان _ایستگاه میرداماد_ایستگاه امام خمینی_میدان راه آهن_ شهریار
• خط سوم اکسپرس:ورودی اتوبان تهران شمال_جنت آباد_میدان صنعت_میرداماد_دوشان تپه_شهرری
• خط ۴ اکسپرس:شمال ازگل_خیابان شهید لواسانی_تجریش_نمایشگاه بین‌المللی_پونک _صادقیه_میدان آزادی_فرودگاه مهرآباد_اتوبان ساوه_اسلامشهر_فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)
• با ساخت خطوط اکسپرس تعداد خط‌ها مترو تهران به ۱۳ خط می‌رسد البته امکان افزایش خطوط و تغییرات در طراحی خطوط می‌باشد.

طراحی ایستگاه‌ها و خط‌ها و تجهیزات

طراحی خطوط مترو و جانمایی ایستگاه‌های آن بر مبنای طرح جامع شهرسازی تهران و مراکز جمعیتی و مسافر پذیر انجام شده‌است. بر این مبنا ایستگاه‌های مترو و طول سکوی آن‌ها نیز طراحی‌های متفاوتی دارند. در واقع در خطوط ۳ و ۴ مترو، طول سکوی ایستگاه‌ها از سایر خطوط بلندتر بوده و در خط انشعابی فرودگاه مهرآباد شاهد کوتاه‌ترین طول سکو می‌باشیم. (در سایر خطوط ۱۴۰ متر، در خطوط ۳ و ۴ مترو، ۱۵۸ متر و در خط انشعابی فرودگاه مهرآباد ۸۰ متر) و به همین علت در دو خط ۳ و ۴ امکان استفاده از قطارهای ۸ واگنه نیز وجود دارد. اما در حال حاضر از همان قطارهای ۷ واگنه خطوط ۱ و ۲ در خط ۴ استفاده می‌شود. همچنین در خط انشعابی فرودگاه مهر آباد با توجه به طول سکوها از قطارهای ۴ واگنی استفاده می‌شود.

انواع قطارهای درون‌شهری

در خط‌ها درون‌شهری مترو تهران (خطوط ۱، ۲، ۳، ۴، ۷) از سه نوع قطار استفاده می‌شود، هر سه نوع قطارها از منبع تغذیه تماسی با ریل سوم ۷۵۰ ولت DC بهره می‌برند، توان موتور نوع یک ۱۳۲ کیلو وات توان موتور نوع دو و سه ۱۸۰ کیلو وات است. نوع سوم قطارها کاملاً مشابه نوع دوم است با این تفاوت که بدنه واگن‌ها از فولادی به آلومینیومی تغییر یافته و بر این مبنا راندمان قطار افزوده شده و از مصرف انرژی می‌کاهد.

حداکثر ظرفیت اسمی حمل مسافر در هر واگن (نشسته و ایستاده) در هر سه نوع قطارها بین ۱۹۰–۱۸۰ نفر است، همچنین هر سه نوع قطارها مجهز به سیستم‌های تهویه مطبوع، گرمایش، سیستم صوتی اعلام خبر و سیستم اعلام خطر و ایمنی است. مهمترین تفاوت ظاهری قطارها مترو آن است که در قطارهای نوع اول، واگن‌ها کلاً از هم جدا بوده و توسط یک در و یک پل فلزی در خارج از فضا واگن بهم ارتباط دارند که این در معمولاً قفل است. اما در قطارهای نوع دوم و سوم، نمای داخلی واگنها شبیه به یک سالن بهم پیوسته‌است و فاصله بین هر واگن با واگن دیگر توسط یک پل و یک فضای آکاردئونی شکل در داخل فضای آن پر شده‌است که از نظر توزیع مناسب مسافر در تمامی واگنها این نوع چیدمان یک مزیت محسوب می‌شود.

در خط ۵ مترو از قطارهای دو طبقه بهره گرفته شده‌است، قطارهای خط ۵ به روش بالاسری (۲۵ کیلو ولت AC) تغذیه می‌شوند و حداکثر توان موتور ۸۰۰ کیلووات است، حداکثر ظرفیت اسمی حمل مسافر در هر واگن (نشسته و ایستاده) در قطارهای خط پنج ۲۱۲ نفر است، این قطارها نیز مجهز به سیستم‌های تهویه مطبوع، گرمایش، سیستم صوتی اعلام خبر و سیستم اعلام خطر و ایمنی است.

آمارها

محسن هاشمی رفسنجانی رئیس هیت مدیره و مدیرعامل پیشین متروی تهران در یکی از واگنهای متروی تهران

متروی تهران با طول شبکهٔ ۲۲۱ کیلومتر رتبهٔ ۲۴ را در بین قطارهای شهری کشورهای جهان دارد. و طبق آمار منتشر شده توسط معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، تعداد سفرهای صورت گرفته توسط متروی تهران در سال ۱۳۹۱ به بیش از ۶۳۳ میلیون سفر و از ابتدای راه‌اندازی تا پایان سال ۹۲ به ۵ میلیارد سفر رسیده‌است. به ازای هر سفر با مترو ۰٫۶۵ لیتر صرفه جویی در مصرف بنزین انجام می‌شود که با احتساب تحقق ۵ میلیارد جابه جایی توسط مترو تهران تاکنون حدود ۱ میلیارد دلار صرفه جویی در مصرف بنزین صورت گرفته‌است.

ظرفیت فنی وجود دارد تا ۱۰میلیون مسافر در روز با مترو جابه‌جا شوند (ولی به دلیل کمبود واگن این امر میسر نشده‌است. برای اینکار بایست تعداد واگن‌ها دوبرابر شود) که این امر سهم مترو در سفرهای درون‌شهری را به ۵۰درصد می‌رساند. این در حالی است که در سال ۸۴سهم مترو تنها ۴درصد بود.

مشخصات کلی

بلیت

برای استفاده از مترو تهران از چهار نوع بلیت می‌توان بهره برد:

• بلیت‌های مبلغ‌دار: این بلیت‌ها که در مبالغ مختلف عرضه می‌شوند، مانند یک کارت اعتباری عمل می‌کنند. استفاده‌کنندگان از این نوع بلیت‌ها از تخفیف ۴۰ تا ۵۰ درصدی در هزینهٔ سفرها برخوردار می‌شوند؛
• بلیت‌های سفری: این بلیت‌ها در سه شکل تک سفره، دو سفره و ده سفره وجود دارند؛
• بلیت‌های قشرها خاص: این بلیت‌ها فقط برای افراد بالای ۶۵ سال، معلولان دائم و جانبازان بالای ۲۵ درصد صادر می‌شوند و استفاده‌کنندگان آن‌ها از تخفیف ۵۰ تا ۱۰۰ درصدی برخوردار می‌شوند.

طبق آمار اعلام‌شده در مرداد ۱۳۸۶، ۵۰ درصد از مسافران مترو از بلیت‌های مدت‌دار و مبلغ‌دار استفاده می‌کنند.

افزایش ۱۴ درصدی قیمت بلیط مترو در سال۱۳۹۶

در جلسه شورای شهر در خصوص افزایش قیمت بلیط متروتصمیم گیرهای صورت گرفت که نتیجه‌ای آن به افزایش ۱۴ درصدی قیمت بلیت مترو منجر شد.

فاصله حرکت قطارها

به علت مسائل فنی و ایمنی در ابتدای راه اندازی هر خط، سرفاصله حرکت قطارها و نیز زمان فعالیت خط محدودیت‌های خاصی دارد به گونه ایی که معمولاً زمان بهره‌برداری در ساعات میانی روز و نزدیک به ظهر و سرفاصله‌ها حداقل نیم ساعت تا یک ساعت در نظر گرفته کی شود. اما پس از راه اندازی اولیه به مرور زمان بهره‌برداری افزایش یافته و سرفاصله‌ها نیز کاهش می بابد که کاهش سرفاصله‌ها منوط به تأمین تجهیزات ایمنی و تأمین واگن به تعداد کافی می‌باشد. در طراحی متروی تهران سرفاصله نهایی بین دو قطار به میزان ۲ دقیقه در نظر گرفته شده‌است. اما به دلیل مسائل فوق‌الذکر هنوز این عدد حاصل نشده‌است. سرفاصله حرکت قطارهای متروی خطوط یک و دو، از ابتدای راه‌اندازی تا کنون روند کاهشی داشته و از ۸ دقیقه در بهار سال ۱۳۸۴ به هر ۴٫۵ و ۴ دقیقه یک بار در سال ۱۳۹۱ رسیده‌است. سرفاصله حرکت قطارها در خط ۴ از ۱۱ دقیقه در سال ۸۹ به ۶ دقیقه در سال ۹۱ کاهش یافته‌است؛ و همچنین تا پایان سال ۱۳۹۱، سرفاصله حرکت قطارها در خط تهران-کرج به ۷ دقیقه رسیده‌است. در ماه‌های ابتدایی، فاصله حرکت قطارها نیم‌ساعت بود.

نقشه

نقشه متروی تهران تا سال ۱۳۹۶

هنر در مترو

تاکنون بیش از ۹۰۰ اثر هنری در ایستگاه‌های مترو نصب شده و بطور متوسط هر ایستگاه ۱۰ اثر در خود جای داده‌است. هر کدام از این آثار ریشه در فرهنگ، طبیعت، ادبیات و مذهب ایرانی‌ها دارد و ماده اولیه‌ای که برای خلق اکثر آثار به کار رفته از جنس سرامیک، سنگ و آهن است. سبک هر کدام از آثار نیز از یک ایستگاه تا ایستگاه دیگر بر اساس نام و تاریخچه هر ایستگاه متفاوت است.

حوادث

آبگرفتگی خط ۴

در ۲۷ فرودین سال ۱۳۹۱ به علت شدت بارش باران در تهران، دیوار مسیل موجود در کنار اتوبان تهران-کرج در محل احداث ایستگاه خط ۴ مترو ارم (اکباتان)، فرو ریخت و باعث ورود حجم زیادی از آب به داخل خط ۴ مترو شد. این حادثه تلفات جانی در برنداشت ولی باعث تعطیلی چند روزه خط ۴ تا بین ایستگاه‌های میدان انقلاب تا میدان آزادی شد. بر اساس گزارش تحقیق و تفحص شورای شهر تهران خسارت وارده به مترو برابر ۲۲ میلیارد تومان بوده‌است. بر اساس این گزارش علت حادثه، شکسته شدن دیوار شمالی کانال بوده‌است که از سال ۱۳۴۸ تعمیر نشده بود.

خودکشی

فهرست خودکشی‌های انجام شده در متروی تهران

اسفند ۸۷	ایستگاه شهید نواب صفوی	دختری پانزده ساله	در اسفند ۱۳۸۷ دختری پانزده ساله که همراه دوست خود به ایستگاه مترو نواب آمده بود هنگام ورود قطار ناگهان خود را روی ریل انداخت و در دم جان باخت.
مرداد ۹۰	ایستگاه شهید نواب صفوی	زنی حدوداً ۴۰ ساله	در دم جان باخت
آذر ۹۴	ایستگاه تهرانپارس	جوانی ۲۵ ساله	قبل از رسیدن عوامل اورژانس، مصدوم به دلیل شدت جراحات وارده جان خود را از دست داد.

مرگ زن نابینا

ساعت ۸:۳۰ دقیقه (به روایتی دیگر ۷:۴۵ دقیقه) شنبه، ۲۴ مهر ۱۳۸۹خ، زنی حدوداً ۳۳ ساله و نابینا در ایستگاه شهید بخرائی پس از برخورد با قطار، کشته شد.

جستارها وابسته

• فهرست ایستگاه‌ها مترو تهران
• مترو
• مترو مشهد
• مترو تبریز
• مترو شیراز
• مترو اصفهان
• مترو اهواز
• مترو کرج
• مترو قم
• مترو کرمانشاه

پیوند به بیرون

• وب‌گاه شرکت بهره‌برداری راه‌آهن شهری تهران و حومه
• وب‌لاگ اخبار مترو و اتوبوسرانی و حمل و نقل ریلی کشور
• وب‌گاه گروه شرکت‌های راه‌آهن شهری تهران و حومه
• اطلاعات راجع به متروی تهران از سایت urbanrail.net
• نقشه جامع متروی تهران
• نرم‌افزار نقشه هوشمند مترو