پرش به محتوا

ابن راوندی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ابوالحسین احمد بن یحیی بن محمد بن اسحاق راوندی،[۱][۲][۳](۸۲۷–۹۱۱ م)، محقق و متکلم ایرانی معتزله و از اعضای بیت الحکمه بود. او در اوایل عمر خود از علمای معتزله بود، اما سپس عقیده معتزله را رد کرد. پس از آن، عالم شیعه شد؛ در مورد اینکه آیا او تا زمان مرگش شیعه ماند یا نه، بحث‌هایی وجود دارد،[۴] اگرچه اکثر منابع رد نهایی او از تمام ادیان و ملحد شدن را تأیید می‌کنند.[۵][۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲] هیچ‌یک از آثار او باقی نمانده‌است، و نظرات او از طریق منتقدانش و کتاب‌های باقی مانده‌ای که به او پاسخ داده‌اند حفظ شده‌است.[۱۳]

زندگی

[ویرایش]

بقولی در خراسان بزرگ، شمال غرب افغانستان امروزی به دنیا آمد.[۱۴] برخی گفته‌اند در بصره در زمان خلیفه مأمون به دنیا آمد.[۱۵] پدرش، یحیی، یک دانشمند یهودی ایرانی بود که به اسلام گروید و مسلمانان را در رد تلمود آموزش می‌داد.[۱۶]

او به معتزله بغداد پیوست و در میان آنان شهرت یافت. با این حال، او در نهایت از هم نوعان معتزلی خود بیگانه شد و با مسلمانان شیعه[۱۷][۱۸]و سپس با غیر مسلمانان (مانویان، یهودیان و شاید هم مسیحیان) ائتلاف نزدیک برقرار کرد. الراوندی سپس از پیروان زندیق مانوی ابو عیسی وراق شد و سرانجام دین را به‌طور کلی رد کرد و چندین کتاب نوشت که همه ادیان، به ویژه اسلام را مورد انتقاد قرار داد.[۱۹][۲۰][۲۱]

عقاید

[ویرایش]

کتاب زمرد نبوت را نقد می‌کند و اسلام را رد می‌کند. او در میان استدلال‌های خود، عقاید جزمی را مخالف عقل می‌داند، معجزات را ساختگی می‌داند، پیامبران فقط جادوگر هستند و بهشتی که قرآن توصیف می‌کند، مطلوب نیست.[۲۲][۲۳][۲۴]

راوندی و خداناباوری

[ویرایش]

ملاقات او با ابوعیسی وراق باعث خروج او از تشیع و اسلام گردید و از آن پس به یکی از مهم‌ترین ندانم‌گرایان و زندیقان تاریخ ایران و اسلام تبدیل شد.

گفته‌اند که وی کتاب‌هایی بر ضداسلام، پیامبر اسلام، قرآن و تعلیمات اسلامی نوشته‌است. تعداد تالیفات وی را ۱۱۴ دانسته‌اند. ابن خلکان در کتاب وفیات الاعیان او را عالم مشهور و یکی از فضلای عصر خویش خوانده‌است؛ ولی به الحاد و کفر وی اشاره‌ای نکرده‌است. او سال درگذشت ابن راوندی را ۲۴۵، و به روایتی، ۲۵۰ قمری دانسته‌است؛ اما دیگران وفات او را ۲۹۸ قمری گفته‌اند.[۲۵][۲۶]

ابن جوزی راوندی را از بزرگان ملاحده و یکی از سه تن زندیق بزرگی می‌داند که در میان علمای اسلام ظاهر شده. به نوشته ابوالحسین خیاط راوندی در کتاب الزمرد فصلی به عنوان «رد بر محمدیه» اختصاص داده‌است. به نوشته عباس اقبال آشتیانی در کتاب خاندان نوبختی راوندی رسالت پیغمبران و معجزات منسوب به ابراهیم و عیسی و موسی و محمد را انکار می‌کند. به نوشته تاریخ ایران پس از اسلام اگر چه نشر افکار و عقاید مادی و الحادی تا حدودی رواج داشته با این همه باید گفت در نشر الحاد و زندقه هیچ‌کس به اندازی راوندی تند نرفته‌است؛ ابن راوندی در مورد مرگ، نظریه اپیکور را عنوان می‌کند و معتقد است که: «تا من هستم، مرگ نیست - و هنگامی که مرگ آمد، من نیستم».[۲۷]

ابن ندیم در «الفهرست»، به نقل از گروهی نوشته‌است که ابن راوندی در پایان عمر توبه کرده و از گذشتهٔ خود اظهار ندامت نمود.[۲۸]

نوشتارهای ابن راوندی

[ویرایش]

به نوشته تاریخ ایران بعد از اسلام، راوندی دارای ۱۱۴ جلد رساله و کتاب بود.[۲۷] کتاب «الانتصار» از خیاط معتزلی، در رد و تکذیب مباحث ابن راوندی، در بطن کتاب الزمرد نوشته شده و به لطف خیاط اطلاع از قسمت‌های زیادی از کتاب زمرد برای ما مقدور گشته‌است.

  • کتاب التاج
  • کتاب التعدیل و التجویر
  • کتاب الزمرد
  • کتاب الفرند
  • کتاب الدامق
  • کتاب اجتهاد الرای
  • کتاب الزینه
  • الزمرد
  • نعمت الحکمه یا عبث الحکمه
  • الفرند
  • الذامخ

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ۳، صفحهٔ ۵۳۱، واژهٔ ابن راوندی.
  2. ↑ ویکی فقه، ابن راوندی
  3. ↑ لغت‌نامه دهخدا، واژهٔ ابن راوندی
  4. ↑ Mirzaay, Abas (Spring 2014). "Ibn Rawandi's Defense of Kufan Shi'ism". Islamic Theology Studies. 2.
  5. ↑ Inati, Shams C (2000). Concise Routledge Encyclopedia of Philosophy. New York NY: Routledge. p. 377. ISBN 0-415-22364-4. ... Ibn ar-Rawandi wavered between a number of Islamic sects and then abandoned all of them in favour of atheism.
  6. ↑ al-A'sam, A. (1975). History of Ibn Ar-Riwandi the Heretic. Beirut: dar al-afaq al-Jadida.
  7. ↑ Groff, Peter (2007). Islamic Philosophy A-Z. Edinburgh: Edinburgh University Press Ltd. pp. 86–87. ISBN 978-0-7486-2089-0. A protean freethinker who experimented with Mu'tazilism and Shi'ism before finally embracing atheism, Ibn al-Rawandi was condemned by most Muslims as a dangerous heretic.
  8. ↑ Stroumsa, Sarah (1999). Freethinkers of Medieval Islam: Ibn Al-Rāwandī, Abū Bakr Al-Rāzī, and Their Impact on Islamic Thought. Leiden, Netherlands: Brill. ISBN 978-9004315471.
  9. ↑ Grant, Edward (2007). A History of Natural Philosophy: From the Ancient World to the Nineteenth Century. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 84–87. ISBN 978-0-511-29210-1. Retrieved 8 March 2021. Early in his life, Ibn al-Rawandi was a Mutazilite scholar, who, like all Mutazilite scholars sought to apply Greek philosophy to explicate Islamic theology. After rejecting Mutazilism, he turned for a while to Shi'ism. At some point, however, and for reasons that are apparently unknown, al-Rawnadi became a free thinker and repudiated Islam and revealed religion.
  10. ↑ Karabela, Mehmet (2014). Kalin, Ibrahim (ed.). The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-981257-8. Abū al-Ḥusayn Aḥmad b. Yaḥyā Ibn al-Rāwandī(815–860 or 910), perhaps one of the most controversial figures in early Islamic history, is frequently called the “arch-heretic”...both Muslims and non-Muslims (especially Jews) wrote polemics against Ibn al-Rāwandī in which they acknowledged the serious threat his work posed not only to Islam, but also to Judaism and all Abrahamic religions.
  11. ↑ Stroumsa, Sarah (1994). "The Blinding Emerald: Ibn Al Rawandi's Kitab Al-Zumurrud". Journal of the American Oriental Society. 114 (2): 163–185. doi:10.2307/603315. JSTOR 603315. Retrieved 8 March 2021. Ibn al-Rawandi was indeed a heretic who denied the possibility of prophecy, and the K. al-Zumurrud was written in order to expound his heretical views
  12. ↑ Inati, Shams. "Ibn ar-Rawandi". MuslimPhilosophy.com. Routledge. Retrieved 6 March 2021. A highly enigmatic and controversial figure in the history of Islamic thought, Ibn ar-Rawandi wavered between a number of Islamic sects and then abandoned all of them in favour of atheism. As an atheist, he used reason to destroy religious beliefs, especially those of Islam. He compared prophets to unnecessary magicians, God to a human being in terms of knowledge and emotion, and the Qur'an to an ordinary book. Contrary to Islamic belief, he advocated that the world is without a beginning and that heaven is nothing special.
  13. ↑ Ibn al-Rawandi, by Mehmet Karabela, in The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam, edited by Ibrahim Kalin, vol. 1, New York: Oxford University Press, 2014.
  14. ↑ Medieval Islamic Civilization By Josef W. Meri, Jere L. Bacharach
  15. ↑ Min Tareekh Al-Ilhad Fi Al-Islam, From the History of Atheism in Islam by Abd-El Rahman Badawi pages: 87–206, Second edition 1991, Sinaa Lil Nasher Egypt (Arabic)
  16. ↑ Routledge Encyclopedia of Philosophy: Genealogy to Iqbal Page 636
  17. ↑ Groff, Peter (2007). Islamic Philosophy A-Z. Edinburgh: Edinburgh University Press Ltd. pp. 86–87. ISBN 978-0-7486-2089-0. A protean freethinker who experimented with Mu'tazilism and Shi'ism before finally embracing atheism, Ibn al-Rawandi was condemned by most Muslims as a dangerous heretic.
  18. ↑ Grant, Edward (2007). A History of Natural Philosophy: From the Ancient World to the Nineteenth Century. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 84–87. ISBN 978-0-511-29210-1. Retrieved 8 March 2021. Early in his life, Ibn al-Rawandi was a Mutazilite scholar, who, like all Mutazilite scholars sought to apply Greek philosophy to explicate Islamic theology. After rejecting Mutazilism, he turned for a while to Shi'ism. At some point, however, and for reasons that are apparently unknown, al-Rawnadi became a free thinker and repudiated Islam and revealed religion.
  19. ↑ Stroumsa, Sarah (2006). Meri, Josef W.; Bacharach, Jere L. (eds.). Medieval Islamic Civilization. ISBN 978-0-415-96690-0. He became estranged from his former colleagues, perhaps due to his association with his mentor, the Manichaean Abu 'Isa al-Warraq. From that point on Ibn al-Rawandi is depicted by most (though not all) of our sources as a heretic who maliciously scoffs at all religions, particularly Islam...He spared no religion, but his most severe criticism was directed against Islam.
  20. ↑ Groff, Peter (2007). Islamic Philosophy A-Z. Edinburgh: Edinburgh University Press Ltd. pp. 86–87. ISBN 978-0-7486-2089-0. A protean freethinker who experimented with Mu'tazilism and Shi'ism before finally embracing atheism, Ibn al-Rawandi was condemned by most Muslims as a dangerous heretic.
  21. ↑ Grant, Edward (2007). A History of Natural Philosophy: From the Ancient World to the Nineteenth Century. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 84–87. ISBN 978-0-511-29210-1. Retrieved 8 March 2021. Early in his life, Ibn al-Rawandi was a Mutazilite scholar, who, like all Mutazilite scholars sought to apply Greek philosophy to explicate Islamic theology. After rejecting Mutazilism, he turned for a while to Shi'ism. At some point, however, and for reasons that are apparently unknown, al-Rawnadi became a free thinker and repudiated Islam and revealed religion.
  22. ↑ Groff, Peter (2007). Islamic Philosophy A-Z. Edinburgh: Edinburgh University Press Ltd. pp. 86–87. ISBN 978-0-7486-2089-0. Of the 114 books he composed only a few fragments remain, preserved through the refutations of subsequent authors. Of these, the most important are The Scandal of the Mu'tazilites (Fadihat al-mu'tazila), which attempts to refute the major Mu'tazilite theologians, The Refutation (al-Damigh), which attacks the Qur'an, and The Book of the Diamond (Kitab al-zumurrud), which offers up a scathing critique of prophecy.
  23. ↑ Inati, Shams. "Ibn ar-Rawandi". MuslimPhilosophy.com. Routledge. Retrieved 6 March 2021.
  24. ↑ Groff, Peter (2007). Islamic Philosophy A-Z. Edinburgh: Edinburgh University Press Ltd. pp. 86–87. ISBN 978-0-7486-2089-0. In these works alone, he (1) rejects all religious dogmas as unacceptable to reason, (2) argues that prophets - Muhammad included - are like sorcerers and magicians, and that their miracles are entirely fictitious, (3) questions the necessity of prophecy and revelation if God is indeed all-powerful, (4) denies that the Qur'an is the revealed word of God and that it has any unique aesthetic value, (5) maintains that the God of the Quran is ultimately all-too-human and imperfect (i.e. lacking in knowledge and wisdom, easily angered, quick to punish, excessive, arbitrary, and unjust), (6) argues that the world is eternal and we are by no means compelled to posit a first divine cause, and (7) points out that Paradise as described in the Qur'an does not seem particularly desirable.
  25. ↑ الفهرست. صص. ۲۱۶ و ۲۱۷.
  26. ↑ وفیات الاعیان. ج. ۱. صص. ۹۴.
  27. ↑ ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ کتاب هزاره ققنوس نوشته دکتر محمود کویر ص۳۰۰.
  28. ↑ ابن ندیم. الفهرست. ص. ۲۱۶.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=ابن_راوندی&oldid=40689470»