شمس‌الدین محمد خفری
محمد بن احمد خَفری (درگذشتهٔ ۹۴۲ یا ۹۵۷ ه. ق) ملقب به شمس‌الدین یا فاضل خفری کلامشناس و حکمتدان ایرانی[۱] سدهٔ دهم هجری ایران است. خفری از عرفان، تفسیر، ریاضیات، ستاره‌شناسی و دانش‌های نهانی نیز سررشته داشته.
وی فرزند احمد عیانی خفری صاحب کتاب رسالة الرمل و پدر عمادالدین محمود دهدار عیانی و پدربزرگ معین الدین محمد دهدار است.
او از مردم خفر از نواحی فارس بوده و در روزگار شاه اسماعیل صفوی می‌زیسته. خفری نخست در شیراز و سپس در کاشان زندگی می‌کرده. در هرات و عربستان نیز اقامت داشته‌است. بیشتر منابع کیش او را سنی دانسته‌اند.
بر حاشیه‌ای که او بر شرح تجرید قوشچی نوشت ۲۰ تن از بزرگان فلسفه از جمله میرداماد، شمسای گیلانی و غیاث‌الدین منصور دشتکی حاشیه نوشته‌اند.
آثار[ویرایش]
- اثبات الواجب تعالی
- رسالة فی الهیولی
- المحاکمات بین الطبقات
- حاشیه بر شرح تجرید قوشچی بر الهیات تجرید
- سواد العین: حاشیه بر شرح حکمة العین
- حسرة الفضلاء در حل شبههٔ جذر الأصم
- رسالهٔ حل ما لاینحل
- تفسیر آیةالکرسی
- التکلمة فی شرح التذکرة النصیریة
- منتهی الادراک فی الهیة
- اسفار العارفین
- حاشیه بر نهایت الادراک قطب‌الدین شیرازی
- رسالة فی الرمل (به فارسی)
- رسالة فی الزاویة
- رسالة فی القضیة و التصدیق
- رساله رمل
منابع[ویرایش]
- ↑ Hockey, Thomas (2014). Biographical encyclopedia of astronomers. New York: Springer. p. 1181. ISBN 9781441999184.
Khafri was an Iranian theoretical astronomer who produced innovative planetary theories at a time well beyond the supposed period of the decline of Islamic science.
بر پایهٔ داده‌هایی در: احمد خفری، شمس‌الدین محمد، تعلیقه بر الهیات شرح تجرید ملا علی قوشچی، مقدمه و تصحیح فیروزهٔ ساعتچیان، تهران: میراث مکتوب، ۱۳۸۲خ. ص۱۴–۱۱.
