فوزیه: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح غلط املایی برچسب‌ها: برگردانده‌شده ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه |
جز به نسخهٔ 37877578 از Ö Fawzia ö (بحث) برگردانده شد |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
}} |
}} |
||
'''فوزیه''' (به [[عربی]]: فوزیة بنت فؤاد الأول؛ زاده ۱۴ آبان ۱۳۰۰ – درگذشته ۱۱ تیر ۱۳۹۲<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://farsi.alarabiya.net/fa/middle-east/2013/07/02/فوزیه-همسر-اول-آخرین-پادشاه-ایران-و-مادر-شهناز-پهلوی-درسن-۹۴-سالگی-گذشت.html| عنوان = فوزیه همسر اول آخرین پادشاه ایران و مادر شهناز پهلوی درسن ۹۴ سالگی گذشت| ناشر = العربیه فارسی}}</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2013/07/130702_l10_fawzia_dies.shtml ایران - BBC فارسی - فوزیه، نخستین همسر شاه سابق ایران درگذشت]</ref>) که با نام '''فوزیه پهلوی''' نیز شناخته میشد ، شاهدخت مصر، دختر پادشاه مصر [[فؤاد یکم]] و ملکه مصر [[ملکه نازلی|نازلی صبری]]، خواهر [[فاروق یکم]] پادشاه ماقبل آخر مصر، ملکهٔ ایران و نخستین همسر [[محمدرضا پهلوی]] بود. وی پیش از [[انقلاب اسلامی ایران]] با عناوین سلطنتی '''علیاحضرت ملکه فوزیه پهلوی''' (سالهای ۱۳۲۰-۱۳۲۷) و ''' والاحضرت شاه‌دُخت فوزیه''' (سالهای ۱۳۱۷-۱۳۲۰) خطاب میشد. |
'''فوزیه''' (به [[عربی]]: فوزیة بنت فؤاد الأول؛ زاده ۱۴ آبان ۱۳۰۰ – درگذشته ۱۱ تیر ۱۳۹۲<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://farsi.alarabiya.net/fa/middle-east/2013/07/02/فوزیه-همسر-اول-آخرین-پادشاه-ایران-و-مادر-شهناز-پهلوی-درسن-۹۴-سالگی-گذشت.html| عنوان = فوزیه همسر اول آخرین پادشاه ایران و مادر شهناز پهلوی درسن ۹۴ سالگی گذشت| ناشر = العربیه فارسی}}</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2013/07/130702_l10_fawzia_dies.shtml ایران - BBC فارسی - فوزیه، نخستین همسر شاه سابق ایران درگذشت]</ref>) که با نام '''فوزیه پهلوی''' نیز شناخته میشد ، شاهدخت مصر، دختر پادشاه مصر [[فؤاد یکم]] و ملکه مصر [[ملکه نازلی|نازلی صبری]]، خواهر [[فاروق یکم]] پادشاه ماقبل آخر مصر، ملکهٔ ایران و نخستین همسر [[محمدرضا پهلوی]] بود. وی پیش از [[انقلاب اسلامی ایران]] با عناوین سلطنتی '''علیاحضرت ملکه فوزیه پهلوی''' (سالهای ۱۳۲۰-۱۳۲۷) و ''' والاحضرت شاه‌دُخت فوزیه''' (سالهای ۱۳۱۷-۱۳۲۰ و ۱۳۲۷-۱۳۵۷) خطاب میشد. |
||
[[پرونده:Cecil Beaton Photographs- Political and Military Personalities; Chahnaz, Princess of Iran, Fawzieh, Queen of Iran, Mohammed Reza Pahlevi CBM2404.jpg|بندانگشتی|right200px|فوزیه در کنار همسرش [[محمدرضا پهلوی]] و دخترشان [[شهناز پهلوی]]]] |
[[پرونده:Cecil Beaton Photographs- Political and Military Personalities; Chahnaz, Princess of Iran, Fawzieh, Queen of Iran, Mohammed Reza Pahlevi CBM2404.jpg|بندانگشتی|right200px|فوزیه در کنار همسرش [[محمدرضا پهلوی]] و دخترشان [[شهناز پهلوی]]]] |
||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
== یادمان‌ها == |
== یادمان‌ها == |
||
در شهر [[تهران]] یکی از میدان‌های مرکزی شهر به نام وی (میدان فوزیه) نامیده شد که پس از جدایی او از محمدرضاشاه پهلوی به «میدان شهناز» و پس از انقلاب به [[میدان امام حسین (تهران)|میدان امام حسین]] تغییر نام یافت |
در شهر [[تهران]] یکی از میدان‌های مرکزی شهر به نام وی (میدان فوزیه) نامیده شد که پس از جدایی او از محمدرضاشاه پهلوی به «میدان شهناز» و پس از انقلاب به [[میدان امام حسین (تهران)|میدان امام حسین]] تغییر نام یافت. این میدان همچنان در میان مردم به میدان فوزیه مشهور است. {{سخ}}همچنین بنگاه حمایت از زنان باردار و کودکان (با نام ثانویه [[بنگاه حمایت مادران و نوزادان]]) توسط فوزیه در زمان ملکه بودنش بنیان گذاری شده است.{{سخ}}بنگاه های حمایتی و نهاد های خیریه در ایران از آثار ملکه فوزیه است و اولین بنگاه ها و نهاد های خیریه در ایران توسط ملکه فوزیه بنیانگذاری شده است. |
||
== در رسانه == |
== در رسانه == |
||
تابحال شخصیت فوزیه در آثار سینمایی و تلویزیونی متعددی به تصویر کشیده شده است. |
تابحال شخصیت فوزیه در آثار سینمایی و تلویزیونی متعددی به تصویر کشیده شده است. |
||
نسخهٔ ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۱:۰۳
| فوزیه | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| ملکهٔ ایران شاه‌دُخت مصر | |||||
 | |||||
| ملکهٔ ایران | |||||
| تصدی | ۱۶ سپتامبر ۱۹۴۱ – ۱۷ نوامبر ۱۹۴۸ | ||||
| پیشین | تاج‌الملوک آیرملو | ||||
| جانشین | ثریا اسفندیاری | ||||
| زاده | ۵ نوامبر ۱۹۲۱۱۴ آبان ۱۳۰۰ کاخ راس التین، اسکندریه، سلطنت مصر | ||||
| درگذشته | ۲ ژوئیهٔ ۲۰۱۳ (۹۱ سال)۱۱ تیر ۱۳۹۲ اسکندریه، مصر | ||||
| آرامگاه | |||||
| همسران | محمدرضاشاه (ا. ۱۳۱۷–ج. ۱۳۲۷) اسماعیل شیرین (ا. ۱۳۲۸) | ||||
| فرزند(ان) | شهناز پهلوی نادیا شیرین حسین شیرین | ||||
| |||||
| دودمان | خاندان محمد علی (با تولد) خاندان پهلوی (با ازدواج) | ||||
| پدر | فؤاد یکم | ||||
| مادر | ملکه نازلی | ||||
| عناوین علیاحضرت ملکه فوزیه پهلوی | |
|---|---|
 | |
| عنوان مرجع | علیاحضرت ملکه |
| عنوان گفتاری | ملکه فوزیه ملکه ایران والاحضرت پرنسس (پیش از سلطنت) |
| عناوین الأميرة فوزية | |
|---|---|
| عنوان مرجع | صاحبة السمو الأميرة |
| عنوان گفتاری | الأميرة فوزية |
| عنوان دیگر | صاحبة الجلالة الامبراطورة فوزیة |
فوزیه (به عربی: فوزیة بنت فؤاد الأول؛ زاده ۱۴ آبان ۱۳۰۰ – درگذشته ۱۱ تیر ۱۳۹۲[۱][۲]) که با نام فوزیه پهلوی نیز شناخته میشد ، شاهدخت مصر، دختر پادشاه مصر فؤاد یکم و ملکه مصر نازلی صبری، خواهر فاروق یکم پادشاه ماقبل آخر مصر، ملکهٔ ایران و نخستین همسر محمدرضا پهلوی بود. وی پیش از انقلاب اسلامی ایران با عناوین سلطنتی علیاحضرت ملکه فوزیه پهلوی (سالهای ۱۳۲۰-۱۳۲۷) و والاحضرت شاه‌دُخت فوزیه (سالهای ۱۳۱۷-۱۳۲۰ و ۱۳۲۷-۱۳۵۷) خطاب میشد.
تبار و تولد
فوزیه در ۵ نوامبر ۱۹۲۱ در کاخ راس التین در اسکندریه چشم به جهان گشود. وی بزرگترین دختر ملک فؤاد یکم و همسر دومش نازلی صبری بود. فوزیه شهروند مصر ولی از تبار چرکسی، آلبانیایی و فرانسوی بود. او از دودمان پادشاهی محمدعلی پاشا بود. خاندان محمدعلی از تبار آلبانیایی بودند که در زمان فرمان‌روایی عثمانیها در مصر به مدارج بالا رسیدند.[۳]پرنسس فوزیه تحصیل کرده سوئیس بود و به زبانهای انگلیسی و فرانسه علاوه بر عربی مسلط بود. او از نظر زیبایی اغلب با ستاره هایی مثل ویوین لی و هدی لامار مقایسه میشد. در همان سالها که فوزیه ملکه ایران بود ،مجله آمریکایی تایم فوزیه را زیباترین زن جهان نامید.[۴]
ازدواج فوزیه و محمدرضا پهلوی
ازدواج او با محمدرضا به هنگام ولیعهدی او در تاریخ ۱۶ مارس ۱۹۳۹ (۲۵ اسفند ۱۳۱۷) در قاهره انجام گرفت. پس از برگشت از ماه عسل، مراسم ازدواج در تهران نیز تکرار شد. بزرگترین مشکل برای این ازدواج، اصل سی و هفتم متمم قانون اساسی ایران بود که بر اساس آن مادر ولیعهد الزاماً باید ایرانی‌تبار می‌بود. مجلس در اقدامی بی‌سابقه نه تنها به فوزیه تابعیت ایران داد، بلکه او را ایرانی‌تبار نامید.[۳][۵]
مراسم ازدواج در مصر با حضور خانواده سلطنتی در قصر قبه برگزار شد و در تهران با حضور رضاشاه و ملکه نازلی مادر عروس در محل سفارت مصر مراسم دیگری برگزار شده و همچنین جشن بزرگی با حضور فرستادگان کشورهای خارجی برپا شد.
فوزیه در دوران ولیعهدی محمدرضا پهلوی به مدت یک سال همراه با همسرش در کاخ مرمر تهران اقامت داشتند. دو سال بعد محمدرضا جانشین پدرش رضاشاه شد. با آغاز سلطنت محمدرضا، روابط سرد میان این زوج به سرعت رو به تیرگی نهاد. حاصل ازدواج محمد رضا با فوزیه دختری به اسم شهناز بود. ازدواج فوزیه و شاه ایران به جدایی انجامید. ثبت رسمی طلاق در مصر به سال ۱۹۴۵ و در ایران به سال ۱۹۴۸ انجام شد.[۶]
ملکهٔ ایران
فوزیه زمانی که به ایران آمد و عضوی از خانواده سلطنتی ایران شد ، پس از مدت کوتاهی فعالیت های اجتماعی خود را آغاز کرد، اما این فعالیت ها بخاطر همزمان شدن با آغاز جنگ جهانی دوم تحت پوشش وسیع رسانه ها قرار نگرفت. از فعالیت های اجتماعی فوزیه می‌توان به اداره انجمن شیر و خورشید ایران (صلیب سرخ ایران) ، بنیانگذاری انجمن حمایت از کودکان ، بنیانگذاری انجمن حمایت مادران و نوزادان ، حمایت از تحصیل بانوان و تاسیس و فعالیت مدارس دخترانه و حمایت از هنر و صنایع دستی ایران اشاره کرد.
دومین ازدواج
بعد از آن فوزیه در ۲۸ مارس ۱۹۴۹ با سرهنگ اسماعیل حسین شیرین‌بک وزیر دفاع و فرمانده نیروی دریایی سابق مصر و از بستگان خود در قاهره ازدواج کرد. حاصل این ازدواج دو فرزند به نام‌های نادیا و حسین بود. با کودتای ضد سلطنتی ۱۹۵۲ در مصر، عنوان شاهزادگی از فوزیه گرفته و ثروتش نیز مصادره شد اما او همچنان در میان مردم با عنوان احترام‌آمیز شاهدخت فوزیه خوانده میشد. او پس از آن حاضر به ترک کشورش نشد و به همراه همسرش در اسکندریه زندگی می‌کرد. فوزیه هیچ‌گاه در مورد دوران ملکه بودنش مصاحبه‌ای نکرد و خاطراتش را منتشر نکرد.[۳]
مرگ
سرانجام فوزیه در ۱۱ تیر ۱۳۹۲ در سن ۹۲ سالگی بر اثر کهولت سن در مصر درگذشت و در شهر قاهره به خاک سپرده شد. او مسن‌ترین عضو خاندان محمدعلی پاشا بود که در مصر زندگی می‌کرد.
یادمان‌ها
در شهر تهران یکی از میدان‌های مرکزی شهر به نام وی (میدان فوزیه) نامیده شد که پس از جدایی او از محمدرضاشاه پهلوی به «میدان شهناز» و پس از انقلاب به میدان امام حسین تغییر نام یافت. این میدان همچنان در میان مردم به میدان فوزیه مشهور است.
همچنین بنگاه حمایت از زنان باردار و کودکان (با نام ثانویه بنگاه حمایت مادران و نوزادان) توسط فوزیه در زمان ملکه بودنش بنیان گذاری شده است.
بنگاه های حمایتی و نهاد های خیریه در ایران از آثار ملکه فوزیه است و اولین بنگاه ها و نهاد های خیریه در ایران توسط ملکه فوزیه بنیانگذاری شده است.
در رسانه
تابحال شخصیت فوزیه در آثار سینمایی و تلویزیونی متعددی به تصویر کشیده شده است.
سریال ها
| سال تولید | سریال | بازیگر | محصول |
|---|---|---|---|
| ۱۴۰۰ | عزیز | ایمان البانی | ترکیه |
| ۱۳۹۴ | معمای شاه | حدیث فولادوند | ایران |
| ۱۳۸۹ | ملکه در تبعید | مونا هلا | مصر |
| ۱۳۸۶ | ملک فاروق | مونا هلا | مصر |
نگارخانه
-
مدال یادبود ازدواج محمدرضا شاه و ملکه فوزیه - اردیبهشت ۱۳۱۸ - این مدال در کاخ صاحبقرانیه در مجموعه کاخ موزه نیاوران نگهداری می‌شود. -
-
عکس گرفته شده از فوزیه توسط سسیل بیتون در کاخ مرمر، تهران -
فوزیه به همراه برادرش ملک فاروق و سه خواهرش به نام‌های فائزه، فائقه، و فتحیه -
فوزیه و شوهر دومش، اسماعیل شیرین
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ «فوزیه همسر اول آخرین پادشاه ایران و مادر شهناز پهلوی درسن ۹۴ سالگی گذشت». العربیه فارسی.
- ↑ ایران - BBC فارسی - فوزیه، نخستین همسر شاه سابق ایران درگذشت
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ فوزیه. خسرو معتضد. نشر البرز. تهران ۱۳۷۵
- ↑ "Colorful Fetes Mark Royal Wedding that will Link Egypt and Persian". The Meriden Daily Journal. 13 March 1939. Retrieved 8 August 2013.
- ↑ پهلوی استوری. اینگه بیهان. احمد مرعشی. بشیر علم و ادب. ۱۳۷۹
- ↑ شکست شاهانه. ماروین زونیس. عباس مخبر. طرح نو.
پیوند به بیرون
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای | |
| سایر | |
.svg.png){kind=link}
- افراد مصری آلبانیاییتبار
- افراد مصری چرکستبار
- افراد مصری فرانسویتبار
- اهالی اسکندریه
- اهالی تهران
- اهالی قاهره
- خاندان محمد علی
- خانواده پهلوی
- دختران شاهان
- درگذشتگان ۲۰۱۳ (میلادی)
- دریافتکنندگان نشان پهلوی
- زادگان ۱۹۲۱ (میلادی)
- زنان محمدرضا پهلوی
- شاهزادههای خانم اهل مصر
- شهبانوهای ایران
- محمدرضا پهلوی
- مسلمانان اهل مصر
- ملکههای ایران
- ملکههای همسر ایران