گارد جاویدان (پهلوی)

نشان رسمی گارد جاویدان

فرهاندهی ستاد گارد سلطنتی در تهران

تیپ گارد جاویدان شاهنشاهی یا گارد سلطنتی نام یگان ویژه ای در دوران پادشاهی محمدرضا شاه پهلوی بود که مسئولیت حفاظت از خاندان سلطنتی و پاسداری از نظام پادشاهی را بر عهده داشت. این یگان با استعداد یک تیپ جمعی گارد شاهنشاهی بود. سازمان گارد شاهنشاهی شامل لشکر پیاده گارد شاهنشاهی، تیپ گارد جاویدان شاهنشاهی و مرکز آموش بود و اولین بار فرماندهی آنرا تیمسار سپهبد محسن هاشمی نژاد بعهده داشت. در سال ۱۳۵۷ فرماندهی گارد شاهنشاهی بعهده تیمسار سپهبد عبدالعلی بدره‌ای بود و معاونت آنرا تیمسار سپهبد مهدی رحیمی بعهده داشت. در جریان وقایع انقلاب، لشکر پیاده گارد مامور به فرماندار نظامی تهران شد و هیچگاه تیپ گارد جاویدان در درگیری های شهری ورود پیدا نکرد حتی در جریان وقایع ۲۱ بهمن علی رغم دستور تیمسار بدره ای برای کمک به لشکر گارد در جریان شورش دوشان تپه، تیمسار علی نشاط به بهانه ماموریت ویژه گارد جاویدان برای حفاظت از کاخ ها و ابنیه سلطنتی از همراهی استنکاف نمود و در روز ۲۲ بهمن همبستگی خود را از طریق پیام رادیویی نیز اعلام نمود.

از سال ۱۳۰۳ خورشیدی تا پایان پادشاهی رضاشاه، یک گروهان پیاده ارتش مسئول نگهبانی از او و خانواده‌اش بود. بعدها و در آغاز پادشاهی محمدرضا شاه پهلوی، یک گردان (دربردارنده نزدیک به ۳۵۰ تن) به این کار اختصاص یافت؛ که به آن هنگ گارد گفته می‌شد. اما سربازان آن همچنان وظیفه بودند. پس از ترور نا موفق محمد رضا شاه توسط سرباز رضا شمس آبادی در ۲۱ فروردین ۱۳۴۴ به تدریج این گردان تجدید سازمان گردید و قرار شد که نیروهای وظیفه از آن خارج و تنها از نیروی کادر در سازمان آن استفاده شود .

لشکر پیاده و گردان تانک گارد شاهنشاهی در چهارم بهمن ۱۳۵۷ در منطقه لویزان در جهت نمایش اقتدار و تسلط بر امور رژه نظامی را در حضور تیمسار علی نشاط و دیگر فرماندهان گارد برگزار نمود.

در صبح روز ۲۱ بهمن ماه ۱۳۵۷ در پی درگیری همافران و درجه داران پادگان دوشان تپه لشکر پیاده گارد به منطقه اعزام شد و با همافران درگیر شد.

سرلشکر محمود بهارمست طراحی پوشاک و نام این گردان را بر عهده گرفت سرگرد عباس قره‌باغی (ارتشبد بعدی) استخدام این کادر را بر عهده گرفت.

گارد شاهنشاهی پس از انقلاب ۱۳۵۷ بدلایل امنیتی منحل و نام آن به لشکر ۲۱ حمزه تغییر نام و محل استقرار قرارگاه آن از منطقه‌ی لویزان در حومه‌ی شمال شرقی تهران به تبریز انتقال یافت

فرماندهان گارد جاویدان

فرماندهان بعدی گارد تا انقلاب ۱۳۵۷ عبارت بودند از:

• ارتشبد جعفر شفقت
• ارتشبد عباس قره‌باغی
• سرلشکر ضرغام
• سپهبد ایرج محوی
• ارتشبد نعمت‌الله نصیری (اعدام شد)
• سپهبد عبدالعلی بدره‌ای (ترور شد)
• سرلشکر علی نشاط (اعدام شد)