فوزیه: تفاوت میان نسخه‌ها

عناوین
**علیاحضرت ملکه فوزیه پهلوی**
عناوین; علیاحضرت ملکه فوزیه پهلوی
عنوان مرجع	علیاحضرت ملکه
عنوان گفتاری	ملکه فوزیه ; ملکه ایران ; والاحضرت پرنسس (پیش از سلطنت)

نام کامل
	فوزية بنت فؤاد الأول

فوزیه
فوزیه
ملکهٔ ایران; شاه‌دُخت مصر
ملکهٔ ایران
تصدی	۱۶ سپتامبر ۱۹۴۱ – ۱۷ نوامبر ۱۹۴۸
تاج‌گذاری	۲۵ شهریور ۱۳۲۰
پیشین	تاج‌الملوک آیرملو
جانشین	ثریا اسفندیاری
زاده	۵ نوامبر ۱۹۲۱ ‎۱۴ آبان ۱۳۰۰; کاخ راس التین، اسکندریه، سلطنت مصر
درگذشته	۲ ژوئیهٔ ۲۰۱۳ (۹۱ سال) ‎۱۱ تیر ۱۳۹۲; اسکندریه، مصر
آرامگاه	مسجد الرفاعی، قاهره، مصر
همسران	محمدرضاشاه (ا. ۱۳۱۷–ج. ۱۳۲۷); اسماعیل شیرین (ا. ۱۳۲۸)
فرزند(ان)	شهناز پهلوی; نادیا شیرین; حسین شیرین
نام کامل
نام کامل
	فوزية بنت فؤاد الأول
دودمان	خاندان محمد علی (با تولد); خاندان پهلوی (با ازدواج)
پدر	فؤاد یکم
مادر	ملکه نازلی

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر تفاوت جدیدتر ←

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ ‏۴ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۳۰

فوزیه (پس از ازدواج : فوزیه پهلوی) (به عربی: فوزیة بنت فؤاد الأول؛ زاده ۱۴ آبان ۱۳۰۰ – درگذشته ۱۱ تیر ۱۳۹۲^[۱]^[۲]) که تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ با عناوین رسمی علیاحضرت ملکه فوزیه پهلوی (از سال ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۷) و والاحضرت پرنسس فوزیه پهلوی (از سال ۱۳۱۸ تا ۱۳۲۰ - ۱۳۲۷ تا ۱۳۵۷) خطاب میشد؛ شاهدخت مصر، دختر پادشاه مصر فؤاد یکم و ملکه مصر نازلی صبری، خواهر فاروق یکم پادشاه ماقبل آخر مصر، ملکهٔ ایران و نخستین همسر محمدرضا پهلوی بود.

تبار و تولد

فوزیه در ۵ نوامبر ۱۹۲۱ در کاخ راس التین در اسکندریه چشم به جهان گشود. وی بزرگترین دختر ملک فؤاد یکم و همسر دومش نازلی صبری بود. فوزیه شهروند مصر ولی از تبار چرکسی، آلبانیایی و فرانسوی بود. او از دودمان پادشاهی محمدعلی پاشا بود. خاندان محمدعلی از تبار آلبانیایی بودند که در زمان فرمان‌روایی عثمانیها در مصر به مدارج بالا رسیدند.^[۳] جد مادری او جنرال محمد شریف پاشا نخست‌وزیر و وزیر خارجه و یکی دیگر از اجداد او سلیمان پاشا از افسران ارتش ناپلئون بود که به اسلام گروید و نظارت بر بازسازی ارتش مصر را به عهده گرفت.^[۴] پرنسس فوزیه تحصیلکرده سوئیس بود و به زبانهای انگلیسی و فرانسه علاوه بر عربی مسلط بود. او از نظر زیبایی اغلب با ستاره هایی مثل ویوین لی و هدی لامار مقایسه می‌شد. در همان سالها که فوزیه ملکه ایران بود ،مجله آمریکایی تایم فوزیه را زیباترین زن جهان نامید.^[۵]^[۶] فوزیه در مصر از محبوبیت زیادی برخوردار بود به‌طوری که حتی پس از خلع خاندانش‌ از سلطنت ، همچنان با عنوان احترام آمیز "شاه‌دخت" خطاب میشد. ملکه فوزیه بخاطر زیبایی فوق‌العاده‌اش در مطبوعات خارجی لقب زهره آسیا را دریافت کرده بود.

ازدواج فوزیه و محمدرضا پهلوی

ازدواج او با محمدرضا به هنگام ولیعهدی او در تاریخ ۱۶ مارس ۱۹۳۹ (۲۵ اسفند ۱۳۱۷) در قاهره انجام گرفت. پس از برگشت از ماه عسل، مراسم ازدواج در تهران نیز تکرار شد. بزرگترین مشکل برای این ازدواج، اصل سی و هفتم متمم قانون اساسی ایران بود که بر اساس آن مادر ولیعهد الزاماً باید ایرانی‌تبار می‌بود. مجلس در اقدامی بی‌سابقه نه تنها به فوزیه تابعیت ایران داد، بلکه او را ایرانی‌تبار نامید.^[۳]^[۷]

فوزیه در دوران ولیعهدی محمدرضا پهلوی به مدت یک سال همراه با همسرش در کاخ مرمر تهران اقامت داشتند. دو سال بعد محمدرضا جانشین پدرش رضاشاه شد. با آغاز سلطنت محمدرضا، روابط سرد میان این زوج به سرعت رو به تیرگی نهاد. حاصل ازدواج محمد رضا با فوزیه دختری به اسم شهناز بود. ازدواج فوزیه و شاه ایران به جدایی انجامید. ثبت رسمی طلاق در مصر به سال ۱۹۴۵ و در ایران به سال ۱۹۴۸ انجام شد.^[۸]

دومین ازدواج

بعد از آن فوزیه در ۲۸ مارس ۱۹۴۹ با سرهنگ اسماعیل حسین شیرین‌بک وزیر دفاع و فرمانده نیروی دریایی سابق مصر و از بستگان خود در قاهره ازدواج کرد. حاصل این ازدواج دو فرزند به نام‌های نادیا و حسین بود. با کودتای ضد سلطنتی ۱۹۵۲ در مصر، عنوان شاهزادگی از فوزیه گرفته و ثروتش نیز مصادره شد اما او همچنان در میان مردم با عنوان احترام‌آمیز شاهدخت فوزیه خوانده می‌شد. او پس از آن حاضر به ترک کشورش نشد و به همراه همسرش در اسکندریه زندگی می‌کرد. فوزیه هیچ‌گاه در مورد دوران ملکه بودنش مصاحبه‌ای نکرد و خاطراتش را منتشر نکرد.^[۳]

مرگ

سرانجام فوزیه در ۱۱ تیر ۱۳۹۲ درسن ۹۲ سالگی و در مصر درگذشت و در شهر قاهره به خاک سپرده شد. او مسن‌ترین عضو خاندان محمدعلی پاشا بود که در مصر زندگی می‌کرد.

یادمان‌ها

در شهر تهران یکی از میدان‌های مرکزی شهر به نام وی (میدان فوزیه) نامیده شد که پس از جدایی او از محمدرضاشاه پهلوی به «میدان شهناز» و پس از انقلاب به میدان امام حسین تغییر نام یافت.

در رسانه

تابحال شخصیت فوزیه در آثار سینمایی و تلویزیونی متعددی به تصویر کشیده شده است.

سریال ها


سال تولید	سریال	بازیگر	محصول
۱۴۰۰	عزیز	ایمان البانی	ترکیه
۱۳۹۴	معمای شاه	حدیث فولادوند	ایران
۱۳۸۹	ملکه در تبعید	مونا هلا	مصر
۱۳۸۶	ملک فاروق	مونا هلا	مصر

نگارخانه

مدال یادبود ازدواج محمدرضا شاه و ملکه فوزیه - اردیبهشت ۱۳۱۸ - این مدال در کاخ صاحبقرانیه در مجموعه کاخ موزه نیاوران نگهداری می‌شود.
از راست: محمدرضا پهلوی، ملکه نازلی، رضاشاه پهلوی و فوزیه
عکس گرفته شده از فوزیه توسط سسیل بیتون در کاخ مرمر، تهران
فوزیه به همراه برادرش ملک فاروق و سه خواهرش به نام‌های فائزه، فائقه، و فتحیه
فوزیه و شوهر دومش، اسماعیل شیرین

جستارهای وابسته

فوزیه و محمدرضا پهلوی

منابع

↑ «فوزیه همسر اول آخرین پادشاه ایران و مادر شهناز پهلوی درسن ۹۴ سالگی گذشت». العربیه فارسی.
↑ ایران - BBC فارسی - فوزیه، نخستین همسر شاه سابق ایران درگذشت
↑ ^۳٫۰ ^۳٫۱ ^۳٫۲ فوزیه. خسرو معتضد. نشر البرز. تهران ۱۳۷۵
↑ Goldschmidt, Arthur (2000). Biographical dictionary of modern Egypt. Lynne Rienner Publishers. p. 191. ISBN 1-55587-229-8.
↑ "Colorful Fetes Mark Royal Wedding that will Link Egypt and Persian". The Meriden Daily Journal. 13 March 1939. Retrieved 8 August 2013.
↑ The New York Times
↑ پهلوی استوری. اینگه بیهان. احمد مرعشی. بشیر علم و ادب. ۱۳۷۹
↑ شکست شاهانه. ماروین زونیس. عباس مخبر. طرح نو.

پیوند به بیرون

تشییع جنازه فوزیه

[1] «فوزیه همسر اول آخرین پادشاه ایران و مادر شهناز پهلوی درسن ۹۴ سالگی گذشت». العربیه فارسی.

[2] ایران - BBC فارسی - فوزیه، نخستین همسر شاه سابق ایران درگذشت

[ToolAutoGenRef1-3] ۳٫۰ ^۳٫۱ ^۳٫۲ فوزیه. خسرو معتضد. نشر البرز. تهران ۱۳۷۵

[4] Goldschmidt, Arthur (2000). Biographical dictionary of modern Egypt. Lynne Rienner Publishers. p. 191. ISBN 1-55587-229-8.

[mer39-5] "Colorful Fetes Mark Royal Wedding that will Link Egypt and Persian". The Meriden Daily Journal. 13 March 1939. Retrieved 8 August 2013.

[6] The New York Times

[7] پهلوی استوری. اینگه بیهان. احمد مرعشی. بشیر علم و ادب. ۱۳۷۹

[8] شکست شاهانه. ماروین زونیس. عباس مخبر. طرح نو.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۳۳: / خط ۳۳: @@
 [[پرونده:Cecil Beaton Photographs- Political and Military Personalities; Chahnaz, Princess of Iran, Fawzieh, Queen of Iran, Mohammed Reza Pahlevi CBM2404.jpg|بندانگشتی|right200px|فوزیه در کنار همسرش [[محمدرضا پهلوی]] و دخترشان [[شهناز پهلوی]]]]
 == تبار و تولد ==
-فوزیه در ۵ نوامبر ۱۹۲۱ در کاخ راس التین در [[اسکندریه]] چشم به جهان گشود. وی بزرگترین دختر [[احمد فؤاد|ملک فؤاد یکم]] و همسر دومش [[نازلی صبری]] بود.<ref name="ToolAutoGenRef1">فوزیه. [[خسرو معتضد]]. نشر البرز. تهران ۱۳۷۵</ref> <ref>{{cite book|last=Goldschmidt|first=Arthur|year=2000|title=Biographical dictionary of modern Egypt|url=https://archive.org/details/00jrgo|publisher=Lynne Rienner Publishers|page=[https://archive.org/details/00jrgo/page/191 191]|isbn=1-55587-229-8}}</ref> فوزیه تحصیلکرده [[سوئیس]] بود و به زبانهای انگلیسی و فرانسه علاوه بر عربی مسلط بود. او از نظر زیبایی اغلب با ستاره هایی مثل [[ویوین لی]] و [[هدی لامار]] مقایسه می‌شد. .<ref name="mer39">{{cite news|title=Colorful Fetes Mark Royal Wedding that will Link Egypt and Persian|url=https://news.google.com/newspapers?id=id9IAAAAIBAJ&sjid=IgINAAAAIBAJ&pg=3855,4689544&dq=pahlavi&hl=en|accessdate=8 August 2013|newspaper=The Meriden Daily Journal|date=13 March 1939}}</ref><ref>[http://www.nytimes.com/news/the-lives-they-lived/2013/12/21/queen-fawzia/ The New York Times]</ref>
+فوزیه در ۵ نوامبر ۱۹۲۱ در کاخ راس التین در [[اسکندریه]] چشم به جهان گشود. وی بزرگترین دختر [[احمد فؤاد|ملک فؤاد یکم]] و همسر دومش [[نازلی صبری]] بود. فوزیه شهروند [[مصر]] ولی از تبار [[چرکس]]ی، [[آلبانی]]ایی و [[فرانسه|فرانسوی]] بود. او از دودمان پادشاهی [[محمدعلی مصر|محمدعلی پاشا]] بود. خاندان محمدعلی از تبار [[آلبانی]]ایی بودند که در زمان فرمان‌روایی [[عثمانی]]ها در مصر به مدارج بالا رسیدند.<ref name="ToolAutoGenRef1">فوزیه. [[خسرو معتضد]]. نشر البرز. تهران ۱۳۷۵</ref> جد مادری او جنرال محمد شریف پاشا نخست‌وزیر و وزیر خارجه و یکی دیگر از اجداد او سلیمان پاشا از افسران ارتش [[ناپلئون]] بود که به اسلام گروید و نظارت بر بازسازی ارتش مصر را به عهده گرفت.<ref>{{cite book|last=Goldschmidt|first=Arthur|year=2000|title=Biographical dictionary of modern Egypt|url=https://archive.org/details/00jrgo|publisher=Lynne Rienner Publishers|page=[https://archive.org/details/00jrgo/page/191 191]|isbn=1-55587-229-8}}</ref> پرنسس فوزیه تحصیلکرده [[سوئیس]] بود و به زبانهای انگلیسی و فرانسه علاوه بر عربی مسلط بود. او از نظر زیبایی اغلب با ستاره هایی مثل [[ویوین لی]] و [[هدی لامار]] مقایسه می‌شد. در همان سالها که فوزیه ملکه ایران بود ،مجله آمریکایی تایم فوزیه را زیباترین زن جهان نامید.<ref name="mer39">{{cite news|title=Colorful Fetes Mark Royal Wedding that will Link Egypt and Persian|url=https://news.google.com/newspapers?id=id9IAAAAIBAJ&sjid=IgINAAAAIBAJ&pg=3855,4689544&dq=pahlavi&hl=en|accessdate=8 August 2013|newspaper=The Meriden Daily Journal|date=13 March 1939}}</ref><ref>[http://www.nytimes.com/news/the-lives-they-lived/2013/12/21/queen-fawzia/ The New York Times]</ref>
+فوزیه در مصر از محبوبیت زیادی برخوردار بود به‌طوری که حتی پس از خلع خاندانش‌ از سلطنت ، همچنان با عنوان احترام آمیز "شاه‌دخت" خطاب میشد. ملکه فوزیه بخاطر زیبایی فوق‌العاده‌اش در مطبوعات خارجی لقب '''زهره آسیا''' را دریافت کرده بود.
 == ازدواج فوزیه و محمدرضا پهلوی ==

داده‌های کتابخانه‌ای
عمومی	ISNI 1 2 ویاف 1 ورلدکت (از طریق ویاف)
کتابخانه‌های ملی	فرانسه (داده‌ها) آلمان اسرائیل ایالات متحده آمریکا استرالیا
واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای	آلمان
سایر	کاربرد چندوجهی اصطلاحات موضوعی سوداک (فرانسه) 1 تروو (استرالیا) 1