پرش به محتوا

ببر: تفاوت میان نسخه‌ها

ویرایش پیوندها
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
ابرابزار
خط ۳۵: خط ۳۵:
''[[ببر مازندران]]'' (منقرض){{سخ}}}}
''[[ببر مازندران]]'' (منقرض){{سخ}}}}


'''ببر''' {{انگلیسی|Panthera Tigris}} بزرگترین جانور از تیرهٔ [[گربه‌ایان]] است که طول قامت آن تا ۳٫۳ متر و وزن آن تا ۳۰۶ کیلوگرم می‌رسد. مهم ترین مشخصهٔ این جانور، خط‌های عمودی تیره روی خز قرمز-نارنجی آن است که در ناحیهٔ زیرین روشن تر است. این جانور دارای بدنی عضلانی و پاهایی بسیار نیرومند است. بدن ببر دارای موهای بلند و برّاق به رنگ نارنجی، همراه با خط‌های سیاه عمودی می‌باشد. جثّهٔ ببرهای نر بزرگ‌تر از ببرهای ماده است و همچنین موهای روی گونهٔ ببر نر بلندتر از ببر ماده می‌باشد. دندان‌های ببر بسیار قوی است و [[دندان نیش]] آن در میان جانوران خشکی بلندترین است. طول [[تاج دندان]] ببر به ۷۴٫۵ میلیمتر و گاهی تا ۹۰ میلیمتر می‌رسد.<ref name=Mazak1981>Mazák, V. (1981) [http://www.science.smith.edu/msi/pdf/i0076-3519-152-01-0001.pdf ''Panthera tigris. ''] Mammalian Species 152: 1–8.</ref> در باغ وحش ببرها معمولاً بین ۲۰ تا ۲۶ سال عمر می‌کنند که البته به نظر در دنیای وحشی بیرون هم همین حدود عمر می‌کنند.<ref name="der-tiger">{{de icon}} Mazák, V. (1965) ''Der Tiger Panthera tigris Linnaeus 1758''. Volume 356 of Die Neue Brehm-Bücherei. A. Ziemsen, Wittenberg Lutterstadt.</ref> این جانور برای خود قلمرو تعیین می‌کند و عموماً اجتماعی و تنها است (به این معنی که به صورت مستقل زندگی می‌کند اما گاهی مجردهای آن‌ها در یک منطقه یا حتی لانه زندگی می‌کنند). لازم است تا محیط زندگی ببر فضای بزرگی باشد تا نیازهای شکار آن را برطرف کند این خلق ببرها باعث شده تا در مناطق پرجمعیت، آن‌ها با انسان دچار مشکلات جدی شوند.
'''ببر''' (نام علمی: Panthera Tigris) بزرگترین جانور از تیرهٔ [[گربه‌ایان]] است که طول قامت آن تا ۳٫۳ متر و وزن آن تا ۳۰۶ کیلوگرم می‌رسد. مهم ترین مشخصهٔ این جانور، خط‌های عمودی تیره روی خز قرمز-نارنجی آن است که در ناحیهٔ زیرین روشن تر است. این جانور دارای بدنی عضلانی و پاهایی بسیار نیرومند است. بدن ببر دارای موهای بلند و برّاق به رنگ نارنجی، همراه با خط‌های سیاه عمودی می‌باشد. جثّهٔ ببرهای نر بزرگ‌تر از ببرهای ماده است و همچنین موهای روی گونهٔ ببر نر بلندتر از ببر ماده می‌باشد. دندان‌های ببر بسیار قوی است و [[دندان نیش]] آن در میان جانوران خشکی بلندترین است. طول [[تاج دندان]] ببر به ۷۴٫۵ میلیمتر و گاهی تا ۹۰ میلیمتر می‌رسد.<ref name=Mazak1981>Mazák, V. (1981) [http://www.science.smith.edu/msi/pdf/i0076-3519-152-01-0001.pdf ''Panthera tigris. ''] Mammalian Species 152: 1–8.</ref> در باغ وحش ببرها معمولاً بین ۲۰ تا ۲۶ سال عمر می‌کنند که البته به نظر در دنیای وحشی بیرون هم همین حدود عمر می‌کنند.<ref name="der-tiger">{{de icon}} Mazák, V. (1965) ''Der Tiger Panthera tigris Linnaeus 1758''. Volume 356 of Die Neue Brehm-Bücherei. A. Ziemsen, Wittenberg Lutterstadt.</ref> این جانور برای خود قلمرو تعیین می‌کند و عموماً اجتماعی و تنها است (به این معنی که به صورت مستقل زندگی می‌کند اما گاهی مجردهای آن‌ها در یک منطقه یا حتی لانه زندگی می‌کنند). لازم است تا محیط زندگی ببر فضای بزرگی باشد تا نیازهای شکار آن را برطرف کند این خلق ببرها باعث شده تا در مناطق پرجمعیت، آن‌ها با انسان دچار مشکلات جدی شوند.


در دوره‌ای ببرها در سراسر [[آسیا]] از [[ترکیه]] در غرب تا [[روسیه]] در شرق دیده می‌شدند. در گذر ۱۰۰ سال پیش، ۹۳٪ از گسترهٔ تاریخی زیستگاه آن‌ها ازدست رفته است و آن‌ها در نواحی جنوب غرب و مرکز آسیا در جزیره‌های [[جاوه]] و [[بالی]] و در مناطق گسترده‌ای از [[آسیای جنوب شرقی]] و [[آسیای شرقی]] به کلی نابود شده‌اند. امروزه زیستگاه آن‌ها به [[تایگا]]ی سیبری تا [[چمن زار]]های باز و مرداب‌های [[کرنا (گیاه)|کرنا]] محدود شده است. شش زیرگونهٔ باقی مانده از ببرها در ردهٔ [[گونه در معرض خطر]] [[اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت|IUCN]] جای گرفته‌اند. جمعیت جهانی ببرها در وحش میان ۳۰۶۲ تا ۳۹۴۸ برآورد شده است که ۱۰۰،۰۰۰ مورد کمتر از شمار آن‌ها در آغاز سدهٔ ۲۰ میلادی است<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-19464751 Tigers 'take night shift' to dodge humans], BBC News, 4 September 2012</ref> که بیشتر این شمار باقی مانده هم جدا و بدون تماس با هم زندگی می‌کنند. از دلایل اصلی کاهش جمعیت آن‌ها می‌توان به [[تخریب زیستگاه]]، [[شکار غیرقانونی]] و ناپیوستگی در زیستگاه آن‌ها اشاره کرد.<ref name=IUCN>{{IUCN |assessors=Chundawat, R.S. , Habib, B. , Karanth, U. , Kawanishi, K. , Ahmad Khan, J. , Lynam, T. , Miquelle, D. , Nyhus, P. , Sunarto, S. , Tilson, R. , Wang, S. |year=2011 |id=15955 |taxon=Panthera tigris |version=2011.2}}</ref> مساحت منطقهٔ زندگی ببرها در کرهٔ زمین کمتر از ۱٬۱۸۴٬۹۱۱ کیلومتر مربع برآورد شده است که ۴۱٪ کمتر از مساحت برآورد شده برای آن در میانهٔ دههٔ ۱۹۹۰ است.<ref>Sanderson, E. , Forrest, J. , Loucks, C. , Ginsberg, J. , Dinerstein, E. , Seidensticker, J. , Leimgruber, P. , Songer, M. , Heydlauff, A. , O'Brien, T. , Bryja, G. , Klenzendorf, S. , Wikramanayake, E. (2006). [http://www.worldwildlife.org/species/finder/tigers/WWFBinaryitem9363.pdf ''The Technical Assessment: Setting Priorities for the Conservation and Recovery of Wild Tigers: 2005–2015'']. WCS, WWF, Smithsonian, and NFWF-STF, New York and Washington, DC, USA.</ref>
در دوره‌ای ببرها در سراسر [[آسیا]] از [[ترکیه]] در غرب تا [[روسیه]] در شرق دیده می‌شدند. در گذر ۱۰۰ سال پیش، ۹۳٪ از گسترهٔ تاریخی زیستگاه آن‌ها ازدست رفته است و آن‌ها در نواحی جنوب غرب و مرکز آسیا در جزیره‌های [[جاوه]] و [[بالی]] و در مناطق گسترده‌ای از [[آسیای جنوب شرقی]] و [[آسیای شرقی]] به کلی نابود شده‌اند. امروزه زیستگاه آن‌ها به [[تایگا]]ی سیبری تا [[چمن زار]]های باز و مرداب‌های [[کرنا (گیاه)|کرنا]] محدود شده است. شش زیرگونهٔ باقی مانده از ببرها در ردهٔ [[گونه در معرض خطر]] [[اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت|IUCN]] جای گرفته‌اند. جمعیت جهانی ببرها در وحش میان ۳۰۶۲ تا ۳۹۴۸ برآورد شده است که ۱۰۰،۰۰۰ مورد کمتر از شمار آن‌ها در آغاز سدهٔ ۲۰ میلادی است<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-19464751 Tigers 'take night shift' to dodge humans], BBC News, 4 September 2012</ref> که بیشتر این شمار باقی مانده هم جدا و بدون تماس با هم زندگی می‌کنند. از دلایل اصلی کاهش جمعیت آن‌ها می‌توان به [[تخریب زیستگاه]]، [[شکار غیرقانونی]] و ناپیوستگی در زیستگاه آن‌ها اشاره کرد.<ref name=IUCN>{{IUCN |assessors=Chundawat, R.S. , Habib, B. , Karanth, U. , Kawanishi, K. , Ahmad Khan, J. , Lynam, T. , Miquelle, D. , Nyhus, P. , Sunarto, S. , Tilson, R. , Wang, S. |year=2011 |id=15955 |taxon=Panthera tigris |version=2011.2}}</ref> مساحت منطقهٔ زندگی ببرها در کرهٔ زمین کمتر از ۱٬۱۸۴٬۹۱۱ کیلومتر مربع برآورد شده است که ۴۱٪ کمتر از مساحت برآورد شده برای آن در میانهٔ دههٔ ۱۹۹۰ است.<ref>Sanderson, E. , Forrest, J. , Loucks, C. , Ginsberg, J. , Dinerstein, E. , Seidensticker, J. , Leimgruber, P. , Songer, M. , Heydlauff, A. , O'Brien, T. , Bryja, G. , Klenzendorf, S. , Wikramanayake, E. (2006). [http://www.worldwildlife.org/species/finder/tigers/WWFBinaryitem9363.pdf ''The Technical Assessment: Setting Priorities for the Conservation and Recovery of Wild Tigers: 2005–2015'']. WCS, WWF, Smithsonian, and NFWF-STF, New York and Washington, DC, USA.</ref>
خط ۴۸: خط ۴۸:


ببرها از دیرباز بسیار مورد توجه بوده‌اند به گونه‌ای که در [[اسطوره‌شناسی|اسطوره]]‌ها و [[فولکلور]] همواره به آن‌ها اشاره شده است در دنیای امروز هم در فیلم‌ها و ادبیات، گاه، اشاره‌هایی دیده می‌شود. از تصویر و نماد ببر در [[پرچم]]، [[آرم]] و یا به عنوان [[شانس‌بیار]] برای تیم‌های ورزشی استفاده می‌شود.<ref>{{cite web |title= National Animal|url=http://india.gov.in/knowindia/national_symbols.php?id=11|publisher=[[Government of India]] Official website |page=}}</ref> ببر جانور ملی [[بنگلادش]] (بویژه [[ببر بنگال]])، [[هند]]، [[ویتنام]]، [[مالزی]] (بویژه ببر مالایی) و [[کرهٔ جنوبی]] است.
ببرها از دیرباز بسیار مورد توجه بوده‌اند به گونه‌ای که در [[اسطوره‌شناسی|اسطوره]]‌ها و [[فولکلور]] همواره به آن‌ها اشاره شده است در دنیای امروز هم در فیلم‌ها و ادبیات، گاه، اشاره‌هایی دیده می‌شود. از تصویر و نماد ببر در [[پرچم]]، [[آرم]] و یا به عنوان [[شانس‌بیار]] برای تیم‌های ورزشی استفاده می‌شود.<ref>{{cite web |title= National Animal|url=http://india.gov.in/knowindia/national_symbols.php?id=11|publisher=[[Government of India]] Official website |page=}}</ref> ببر جانور ملی [[بنگلادش]] (بویژه [[ببر بنگال]])، [[هند]]، [[ویتنام]]، [[مالزی]] (بویژه ببر مالایی) و [[کرهٔ جنوبی]] است.
[[پرونده:Tiger-2.jpg|بندانگشتی|250px|یک ببر مالایی در حال شنا در آب]]


== ویژگی‌ها و فرگشت ==
== ویژگی‌ها و فرگشت ==
خط ۷۲: خط ۷۱:
* '''[[ببر مالایی]]''' (جکسونی) این ببر که تا سال ۲۰۰۴ هنوز یک زیرگونهٔ جداگانه برای خود در نظر گرفته نمی‌شد به طور ویژه در جنوب [[شبه‌جزیرهٔ مالایا]] یافت می‌شوند. این دسته بندی تازه پس از پژوهش‌های Luo ''et al'' از آزمایشگاه پژوهش‌های گوناگونی ژنتیکی، بخشی از [[انستیتو ملی سرطان ایالات متحده آمریکا]] اعلام شد. بر پایهٔ اعلام رسمی شمار این جانوز ۵۰۰ مورد است که به شدت در خطر شکار غیرقانونی است. ببر مالایی دومین زیرگونه از نظر کوچکی اندام است که میانگین وزن نر آن ۱۲۰ کیلوگرم و میانگین وزن ماده آن ۱۰۰ کیلوگرم است. ببر مالایی یک نماد ملی در مالزی است و تصویر آن را می‌توان بر روی لباس نظامی یا آرم برخی موسسه‌ها مانند Maybank، بزرگترین موسسه مالی مالزی دید.
* '''[[ببر مالایی]]''' (جکسونی) این ببر که تا سال ۲۰۰۴ هنوز یک زیرگونهٔ جداگانه برای خود در نظر گرفته نمی‌شد به طور ویژه در جنوب [[شبه‌جزیرهٔ مالایا]] یافت می‌شوند. این دسته بندی تازه پس از پژوهش‌های Luo ''et al'' از آزمایشگاه پژوهش‌های گوناگونی ژنتیکی، بخشی از [[انستیتو ملی سرطان ایالات متحده آمریکا]] اعلام شد. بر پایهٔ اعلام رسمی شمار این جانوز ۵۰۰ مورد است که به شدت در خطر شکار غیرقانونی است. ببر مالایی دومین زیرگونه از نظر کوچکی اندام است که میانگین وزن نر آن ۱۲۰ کیلوگرم و میانگین وزن ماده آن ۱۰۰ کیلوگرم است. ببر مالایی یک نماد ملی در مالزی است و تصویر آن را می‌توان بر روی لباس نظامی یا آرم برخی موسسه‌ها مانند Maybank، بزرگترین موسسه مالی مالزی دید.
* '''[[ببر سوماترایی]]''' تنها در جزیرهٔ اندونزیایی [[سوماترا]] پیدا می‌شود و یک [[گونه در معرض انقراض]] است.<ref>{{IUCN2011.1 |assessors=Linkie, M. , Wibisono, H.T. , Martyr, D.J. & Sunarto, S. |year=2008 |id=15966 |title=Panthera tigris ssp. sumatrae (Sumatran Tiger) |downloaded=9 August 2011}}</ref> این ببر کوچکترین ببر زندهٔ جهان است که وزن نرهای آن ۱۰۰ تا ۱۴۰ کیلوگرم و وزن ماده‌های آن ۷۵ تا ۱۱۰ کیلوگرم است.<ref name=Mazak1981/> اندام کوچک آن‌ها به دلیل سازگار شدن با جنگل‌های انبوه جزیرهٔ سوماترا، جایی که زندگی می‌کنند، و اندام کوچک تر شکار آن‌ها است. جمعیت این ببر ۴۰۰ تا ۵۰۰ مورد برآورد شده که بیشتر در پارک‌های ملی دیده می‌شوند. بررسی‌های ژنتیکی وجود ژنی یکتا و ویژه در این ببر را نشان داده است که ممکن است منجر به گونهٔ تازه‌ای از ببر شود، البته اگر منقرض نشود؛<ref>{{cite journal|last1=Cracraft|first1=Joel|last2=Feinstein|first2=Julie|last3=Vaughn|first3=Jeffrey|last4=Helm-Bychowski|first4=Kathleen|title=Sorting out tigers (Panthera tigris): mitochondrial sequences, nuclear inserts, systematics, and conservation genetics |url=http://research.amnh.org/vz/ornithology/pdfs/1998c.%20tiger%20conservation.pdf |journal=Animal Conservation|volume=1|page=139|year=1998|doi=10.1111/j.1469-1795.1998.tb00021.x|issue=2}}</ref> از این رو حفاظت از ببرهای این منطقه اولویت بیشتری پیدا می‌کند. [[تخریب زیستگاه]] مشکل اصلی جمعیت ببرهای منطقه است که گاهی در پارک‌های حفاظت شده هم دیده می‌شود. در میان سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۰ مرگ ۶۶ ببر گزارش شده است که تقریبا برابر با ۲۰٪ جمعیت آن‌ها است.
* '''[[ببر سوماترایی]]''' تنها در جزیرهٔ اندونزیایی [[سوماترا]] پیدا می‌شود و یک [[گونه در معرض انقراض]] است.<ref>{{IUCN2011.1 |assessors=Linkie, M. , Wibisono, H.T. , Martyr, D.J. & Sunarto, S. |year=2008 |id=15966 |title=Panthera tigris ssp. sumatrae (Sumatran Tiger) |downloaded=9 August 2011}}</ref> این ببر کوچکترین ببر زندهٔ جهان است که وزن نرهای آن ۱۰۰ تا ۱۴۰ کیلوگرم و وزن ماده‌های آن ۷۵ تا ۱۱۰ کیلوگرم است.<ref name=Mazak1981/> اندام کوچک آن‌ها به دلیل سازگار شدن با جنگل‌های انبوه جزیرهٔ سوماترا، جایی که زندگی می‌کنند، و اندام کوچک تر شکار آن‌ها است. جمعیت این ببر ۴۰۰ تا ۵۰۰ مورد برآورد شده که بیشتر در پارک‌های ملی دیده می‌شوند. بررسی‌های ژنتیکی وجود ژنی یکتا و ویژه در این ببر را نشان داده است که ممکن است منجر به گونهٔ تازه‌ای از ببر شود، البته اگر منقرض نشود؛<ref>{{cite journal|last1=Cracraft|first1=Joel|last2=Feinstein|first2=Julie|last3=Vaughn|first3=Jeffrey|last4=Helm-Bychowski|first4=Kathleen|title=Sorting out tigers (Panthera tigris): mitochondrial sequences, nuclear inserts, systematics, and conservation genetics |url=http://research.amnh.org/vz/ornithology/pdfs/1998c.%20tiger%20conservation.pdf |journal=Animal Conservation|volume=1|page=139|year=1998|doi=10.1111/j.1469-1795.1998.tb00021.x|issue=2}}</ref> از این رو حفاظت از ببرهای این منطقه اولویت بیشتری پیدا می‌کند. [[تخریب زیستگاه]] مشکل اصلی جمعیت ببرهای منطقه است که گاهی در پارک‌های حفاظت شده هم دیده می‌شود. در میان سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۰ مرگ ۶۶ ببر گزارش شده است که تقریبا برابر با ۲۰٪ جمعیت آن‌ها است.
* '''[[ببر سیبری]]''' که به آن '''ببر آمور''' هم می‌گویند ساکن منطقهٔ پیرامون [[رود آمور]]-[[رود یوسوری|یوسوری]] از [[سرزمین پریمورسکی]] و [[سرزمین خاباروفسک|خاباروفسک]] در شرق دور [[سیبری]] است.<ref>{{cite journal |author=Kerley, L.L. , Goodrich, J.M. Miquelle, D.G. Smirnov, E.N. Quigley, H.G. , Hornocker, M.G. |year=2003 |title=Reproductive parameters of wild female Amur (Siberian) tigers (Panthera tigris altaica) |journal=Journal of Mammalogy |volume=84 |pages=288–298|jstor=1383657 |doi=10.1644/1545-1542(2003)084<0288:RPOWFA>2.0.CO;2 }}</ref> این جانور در میان بزرگترین جانوران خشکی جای دارد که برای نرها طول سر و بدن میان ۱۹۰ تا ۲۳۰ سانتیمتر و برای ماده‌ها ۱۶۰ تا ۱۸۰ است که به این اندازه، طول دم بین ۶۰ تا ۱۱۰ سانتیمتر را هم باید افزود. وزن ببر نر بزرگسال آن ۱۸۰ تا ۳۰۶ کیلوگرم و مادهٔ بزرگسال ۱۰۰ تا ۱۶۷ کیلوگرم است.<ref name=Mazak1981/> وزن میانگین ببر نر بزرگسال ۲۲۷ کیلوگرم است.
* '''[[ببر سیبری]]''' که به آن '''ببر آمور''' هم می‌گویند ساکن منطقهٔ پیرامون [[رود آمور]]-[[رود یوسوری|یوسوری]] از [[سرزمین پریمورسکی]] و [[سرزمین خاباروفسک|خاباروفسک]] در شرق دور [[سیبری]] است.<ref>{{cite journal |author=Kerley, L.L. , Goodrich, J.M. Miquelle, D.G. Smirnov, E.N. Quigley, H.G. , Hornocker, M.G. |year=2003 |title=Reproductive parameters of wild female Amur (Siberian) tigers (Panthera tigris altaica) |journal=Journal of Mammalogy |volume=84 |pages=288–298|jstor=1383657 |doi=10.1644/1545-1542(2003)084<0288:RPOWFA>2.0.CO;2 }}</ref> این جانور در میان بزرگترین جانوران خشکی جای دارد که برای نرها طول سر و بدن میان ۱۹۰ تا ۲۳۰ سانتیمتر و برای ماده‌ها ۱۶۰ تا ۱۸۰ است که به این اندازه، طول دم بین ۶۰ تا ۱۱۰ سانتیمتر را هم باید افزود. وزن ببر نر بزرگسال آن ۱۸۰ تا ۳۰۶ کیلوگرم و وزن مادهٔ بزرگسال ۱۰۰ تا ۱۶۷ کیلوگرم است.<ref name=Mazak1981/> وزن میانگین ببر نر بزرگسال ۲۲۷ کیلوگرم می‌باشد. پوشش بدن ببر سیبری بسیار ضخیم است و رنگ نمای بدن آن طلایی کمرنگ است و تعداد کمتری خط دارد. سنگین ترین ببر سیبری که تا کنون پیدا شده وزنی برابر با ۳۸۴ کیلوگرم داشته که البته در درستی آن تردید وجود دارد.<ref name = "der-tiger"/> در سال ۲۰۰۵ بین ۳۳۱ تا ۳۹۳ ببر بزرگسال و کمتر از بزرگسال در منطقه وجود داشت که جمعیت ببرهایی که تولید مثل می‌کردند ۲۵۰ مورد بود. این جمعیت برای یک دهه ثابت نگه داشته شده بود اما بررسی‌ها نشان داده که پس از سال ۲۰۰۵ شمار ببر روسی رو به کاهش است.<ref>{{IUCN |assessors=Miquelle, D. , Darman, Y. , Seryodkin, I. |year=2011 |id=15956 |taxon=Panthera tigris ssp. altaica |version=2011.2}}</ref> در آغاز سدهٔ میلادی روابط [[تبارزایش]] این ببر مورد بازبینی قرار گرفت و شباهت‌های بسیاری میان ببر سیبری و [[ببر مازندران]] پیدا شد و معلوم شد که ببر سیبری نزدیک ترین خانواده به ببر مازندران است و جد بسیار نزدیکی دارند.<ref name="driscoll">{{cite doi|10.1371/journal.pone.0004125}}.</ref>
* '''[[ببر جنوب چین]]''' که به آن '''ببر [[شیامن]]''' یا ببر '''آموی''' هم می‌گویند در خطرترین گونهٔ ببر است و نام آن در فهرست ۱۰ جاندار در معرض نابودی قرار دارد.<ref>[http://www.china.org.cn/english/China/217122.htm South China Tiger Believed Still Exists in Wild]. Xinhua News Agency (2007-07-15)</ref> این گونهٔ ببر، یکی از گونه‌های کوچک است که طول نر و مادهٔ آن میان ۲٫۲ تا ۲٫۶ متر می‌باشد. وزن ببرهای نر میان ۱۲۷ تا ۱۷۷ کیلوگرم و وزن ببرهای ماده میان ۱۰۰ تا ۱۱۸ کیلوگرم است. از سال ۱۹۸۳ تا ۲۰۰۷ هیچ ببر جنوب چینی دیده نشده است. اما در سال ۲۰۰۷ یک کشاورز یکی از این ببرها دید و برای مستندسازی عکس آن را با دوربین دستی گرفت.<ref name="xinhua"/><ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/7042257.stm |title=Rare China tiger seen in the wild |publisher=BBC News |date=2007-10-12 |accessdate=2009-03-07}}</ref> اما بعدها معلوم شد که این عکس واقعی نیست بلکه از یک تقویم چینی برداشته شده است به این ترتیب خبر دیده شدن ببر به یک رسوایی بزرگ تبدیل شد.<ref>{{cite news|url=http://www.chinadaily.com.cn/china/2007-11/17/content_6261263.htm|title=South China tiger photos are 'fake' |publisher=China Daily |date=2007-11-17|accessdate=2009-03-07}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.chinadaily.com.cn/china/2008-06/29/content_6803353.htm|title=South China tiger photos are fake: provincial authorities |publisher=China Daily |date=2008-06-29|accessdate=2009-03-07}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/asia/china/article4237441.ece|title=Farmer's photo of rare South China tiger is exposed as fake |publisher=The Times |accessdate=2009-03-07|location=London|first=Jeremy|last=Page|date=2008-06-30}}</ref> در ۱۹۷۷ دولت چین قانونی مبنی بر ممنوعیت شکار ببر تصویب کرد اما به نظر تصویب این قانون خیلی دیر انجام شده بود. چون ظاهرا این ببر در دنیای بیرون منقرض شده است. در حال حاضر ۵۹ ببر جنوب چین به صورت در قفس، وجود دارد که خود این ببرها از ۶ ببر بوجود آمده‌اند از این رو [[تنوع ژنتیکی]] مربوط به این گونهٔ ببر در آن‌ها دیده نمی‌شود. درحال حاضر تلاش‌هایی در جهت فرستادن این ببرها به دنیای بیرون در حال انجام است.
<gallery widths="200px" heights="200px">
<!--Commented out missing/misspelledimage: File:A tiger in Pilibhit Tiger Reserve.jpg|A [[Bengal tiger]] with a cub. -->
File:Tiger in Ranthambhore.jpg|[[ببر بنگال]] در پارک ملی رانتامبور]]
File:Tiger 032.jpg|[[ببر اندونزیایی]]
File:Tiger in the water.jpg|[[ببر مالایی]]
File:Panthera tigris sumatran subspecies.jpg|[[ببر سوماترایی]]
File:Tiger in the snow at the Detroit Zoo March 2008 pic 2.jpg|[[ببر سیبری]]
File:Siberian Tiger sf.jpg|[[ببر سیبری]]
File:2012 Suedchinesischer Tiger.JPG|[[ببر جنوب چین]]
</gallery>


==== گونه‌های نابودشده ====
== نحوه زندگی و شکار ==
== نحوه زندگی و شکار ==
ببر حیوانی است قوی و پر تحرک و مقاوم. به این ترتیب کاملاً به شکار نزدیک شده و بطور ناگهانی به وی جهش می‌کند. معمولاً بوسیله شکستن مهره‌های گردن و خرد کردن جمجمه شکار خود را فوراً می‌کشد. می‌تواند شکارهای بزرگی مانند [[گوزن]] و [[گاو]] را را با دندانهای خود حمل کرده به جای مناسب ببرد. ببرهای زخمی و آنهایی که به انسان خواری عادت دارند انسان را مورد حمله قرار می‌دهند. ببر معمولاً [[گوزن]]، [[آهو]]، [[گاو]] و [[گاومیش]] وحشی و [[گراز]] و گاهی بچه [[فیل]] شکار می‌کند. از جانورانی مانند پرندگان، [[میمون|میمون‌ها]] و حتی [[لاک پشت]] و [[قورباغه]] نیز تغذیه می‌کند. در بعضی مناطق آسیا که محیط زیست طبیعی ببر آسیب دیده است.
ببر حیوانی است قوی و پر تحرک و مقاوم. به این ترتیب کاملاً به شکار نزدیک شده و بطور ناگهانی به وی جهش می‌کند. معمولاً بوسیله شکستن مهره‌های گردن و خرد کردن جمجمه شکار خود را فوراً می‌کشد. می‌تواند شکارهای بزرگی مانند [[گوزن]] و [[گاو]] را را با دندانهای خود حمل کرده به جای مناسب ببرد. ببرهای زخمی و آنهایی که به انسان خواری عادت دارند انسان را مورد حمله قرار می‌دهند. ببر معمولاً [[گوزن]]، [[آهو]]، [[گاو]] و [[گاومیش]] وحشی و [[گراز]] و گاهی بچه [[فیل]] شکار می‌کند. از جانورانی مانند پرندگان، [[میمون|میمون‌ها]] و حتی [[لاک پشت]] و [[قورباغه]] نیز تغذیه می‌کند. در بعضی مناطق آسیا که محیط زیست طبیعی ببر آسیب دیده است.
خط ۹۳: خط ۱۰۴:
* [[ببر جاوه]]
* [[ببر جاوه]]
* [[ببر بالی]]
* [[ببر بالی]]

== زیرگونه‌های موجود ==
== زیرگونه‌های موجود ==
[[پرونده:Panthera tigris altaica 13 - Buffalo Zoo.jpg|ببر سیبری|بندانگشتی|200px]]
[[پرونده:Panthera tigris altaica 13 - Buffalo Zoo.jpg|ببر سیبری|بندانگشتی|200px]]

نسخهٔ ‏۱ مارس ۲۰۱۴، ساعت ۱۸:۰۹

ببر
ببر بنگال
وضعیت حفاظت
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پستانداران
زیرراسته: گربه‌سانان
تیره: گربه‌ایان
سرده: پلنگیان
گونه: ببر
نام دوبخشی
Panthera tigris
زیرگونه‌ها

ببر سیبری
ببر بنگال
ببر سوماترایی
ببر جنوب چین
ببر هندوچینی
ببر مالایی
ببر بالی (منقرض)
ببر جاوه (منقرض)
ببر مازندران (منقرض)

مترادف
Felis tigris لینائوس، ۱۷۵۸

Tigris striatus سورتزوف، ۱۸۵۸

Tigris regalis گری، ۱۸۶۷

ببر (نام علمی: Panthera Tigris) بزرگترین جانور از تیرهٔ گربه‌ایان است که طول قامت آن تا ۳٫۳ متر و وزن آن تا ۳۰۶ کیلوگرم می‌رسد. مهم ترین مشخصهٔ این جانور، خط‌های عمودی تیره روی خز قرمز-نارنجی آن است که در ناحیهٔ زیرین روشن تر است. این جانور دارای بدنی عضلانی و پاهایی بسیار نیرومند است. بدن ببر دارای موهای بلند و برّاق به رنگ نارنجی، همراه با خط‌های سیاه عمودی می‌باشد. جثّهٔ ببرهای نر بزرگ‌تر از ببرهای ماده است و همچنین موهای روی گونهٔ ببر نر بلندتر از ببر ماده می‌باشد. دندان‌های ببر بسیار قوی است و دندان نیش آن در میان جانوران خشکی بلندترین است. طول تاج دندان ببر به ۷۴٫۵ میلیمتر و گاهی تا ۹۰ میلیمتر می‌رسد.[۱] در باغ وحش ببرها معمولاً بین ۲۰ تا ۲۶ سال عمر می‌کنند که البته به نظر در دنیای وحشی بیرون هم همین حدود عمر می‌کنند.[۲] این جانور برای خود قلمرو تعیین می‌کند و عموماً اجتماعی و تنها است (به این معنی که به صورت مستقل زندگی می‌کند اما گاهی مجردهای آن‌ها در یک منطقه یا حتی لانه زندگی می‌کنند). لازم است تا محیط زندگی ببر فضای بزرگی باشد تا نیازهای شکار آن را برطرف کند این خلق ببرها باعث شده تا در مناطق پرجمعیت، آن‌ها با انسان دچار مشکلات جدی شوند.

در دوره‌ای ببرها در سراسر آسیا از ترکیه در غرب تا روسیه در شرق دیده می‌شدند. در گذر ۱۰۰ سال پیش، ۹۳٪ از گسترهٔ تاریخی زیستگاه آن‌ها ازدست رفته است و آن‌ها در نواحی جنوب غرب و مرکز آسیا در جزیره‌های جاوه و بالی و در مناطق گسترده‌ای از آسیای جنوب شرقی و آسیای شرقی به کلی نابود شده‌اند. امروزه زیستگاه آن‌ها به تایگای سیبری تا چمن زارهای باز و مرداب‌های کرنا محدود شده است. شش زیرگونهٔ باقی مانده از ببرها در ردهٔ گونه در معرض خطر IUCN جای گرفته‌اند. جمعیت جهانی ببرها در وحش میان ۳۰۶۲ تا ۳۹۴۸ برآورد شده است که ۱۰۰،۰۰۰ مورد کمتر از شمار آن‌ها در آغاز سدهٔ ۲۰ میلادی است[۳] که بیشتر این شمار باقی مانده هم جدا و بدون تماس با هم زندگی می‌کنند. از دلایل اصلی کاهش جمعیت آن‌ها می‌توان به تخریب زیستگاه، شکار غیرقانونی و ناپیوستگی در زیستگاه آن‌ها اشاره کرد.[۴] مساحت منطقهٔ زندگی ببرها در کرهٔ زمین کمتر از ۱٬۱۸۴٬۹۱۱ کیلومتر مربع برآورد شده است که ۴۱٪ کمتر از مساحت برآورد شده برای آن در میانهٔ دههٔ ۱۹۹۰ است.[۵]

ببر بنگال پرشمارترین زیرگونه و ببر سیبری بزرگترین زیرگونهٔ ببر است. از ۹ زیرگونهٔ این جانور ۳ زیرگونه از جمله ببر مازندران منقرض شده‌اند و ۶ زیرگونهٔ دیگر نیز در خطر انقراض قرار دارند. قلمرو تاریخی این حیوانات از میان رودان و قفقاز تا بیشتر نواحی شرقی و جنوبی آسیا امتداد می‌یافت اما این قلمرو امروزه به‌شدت کاهش یافته‌است.

نرها و ماده‌ها تنها در هنگام جفتگیری به مدّت چند روز در کنار یکدیگر می‌مانند. ببرهای ماده پس از ۱۰۳ تا ۱۰۵ روز بارداری دو یا سه توله به دنیا می‌آورند. توله‌ها تا چند سال همراه با مادر خود زندگی می‌کنند.

به طور کلی وزن ببرهای نر از ۲۰۰ تا ۳۲۰ کیلوگرم است و مادهٔ آن‌ها از ۱۲۰ تا ۱۸۰ کیلوگرم می‌باشد. میانگین قد در نرها ۲٫۶ تا ۳٫۳ متر و در ماده‌ها ۲٫۳ تا ۲٫۷۵ متر می‌باشد.

ببرها اگر پیر باشند و یافتن غذا برای آن‌ها سخت باشد یا اگر در جای که توله‌های خود را بزرگ می‌کنند غذا کمیاب باشد به انسان‌ها حمله می‌کنند. ببرها ترجیح می‌دهند از پشت حمله کنند لذا بعضی از روستاییان هندی که در نزدیکی منطقه حفاظت شدهٔ ببرها زندگی می‌کنند ماسک‌های صورت را از پشت سرشان می‌بندند.

ببرها از دیرباز بسیار مورد توجه بوده‌اند به گونه‌ای که در اسطوره‌ها و فولکلور همواره به آن‌ها اشاره شده است در دنیای امروز هم در فیلم‌ها و ادبیات، گاه، اشاره‌هایی دیده می‌شود. از تصویر و نماد ببر در پرچم، آرم و یا به عنوان شانس‌بیار برای تیم‌های ورزشی استفاده می‌شود.[۶] ببر جانور ملی بنگلادش (بویژه ببر بنگال)، هند، ویتنام، مالزی (بویژه ببر مالایی) و کرهٔ جنوبی است.

ویژگی‌ها و فرگشت

کهن ترین بقایای گربه سانی مانند ببر Panthera palaeosinensis (عبارت Panthera به معنی پلنگ مانند) نام دارد که در چین و جاوه پیدا شده است. این گونه نزدیک به ۲ میلیون سال پیش در آغاز پلیستوسن زندگی می کرده و اندامی کوچکتر از ببر امروزی داشته است. نخستین سنگواره‌های ببر واقعی به جاوه نسبت داده می‌شود و مربوط به ۱٫۶ تا ۱٫۸ میلیون سال پیش است. در سوماترا و چین هم سنگواره‌های متفاوتی از ببر مربوط به آغاز و میانهٔ پلیستوسن یافت شده است. زیرگونه‌ای که ببر ترینیل نام دارد نزدیک به ۱٫۲ میلیون سال پیش در سنگواره‌ای در ترینیل جاوه یافت شده است.[۷]

ببرها نخستین بار در اواخر پلیستوسن به هند و شمال آسیا رفتند سپس به ژاپن و ساخالین رسیدند. سنگواره‌های یافت شده در ژاپن نشان می‌دهد که ببرهای محلی مانند زیرگونه‌های بازماندهٔ جزیره کوچکتر از گونه‌های جزیرهٔ اصلی اند این ممکن است به دلیل این پدیده باشد که بزرگی اندام به فضای محیط و احتمالا میزان دسترسی به شکار بستگی دارد. تا آغاز هولوسین، ببرها در بورنئو همین طور در جزیرهٔ پالاوان در فیلیپین زندگی می‌کردند.[۸]

ویژگی‌ها

استخوان بندی
پرونده:MSU V2P2 - Panthera tigris altaica skull.png
جمجمه، کشیده شده توسط N. N. Kondakov.

ببرها اندامی عضلانی دارند بویژه اندام‌های جلو، سر آن‌ها هم بزرگ است. موهای بدن ببر چیزی میان سایه‌های نارنجی یا قهوه‌ای و رنگ سفید، بویژه در نواحی پیشین اندام ببر است همچنین خط‌های سیاه هم به وضوح بر روی بدن دیده می‌شود. صورت ببر موهای بلندی دارد این موها بویژه در نرها بلندتر است. مردمکِ دایره‌ای دارند و رنگ عنبیه آن‌ها زرد است. گوش‌های کوچک گِرد آن‌ها از پشت علامت‌های سیاه دارد که یک نقطهٔ سفید را دربر می‌گیرد. این نقطه، نقطهٔ چشم-مانند نام دارد[۱] که نقش مهمی در ارتباطات جانور بازی می‌کند.[۹]

الگوی خط‌های بدن ببر برای هر یک از آن‌ها مانند اثر انگشت، یکتا است، پژوهشگران از این ویژگی برای شناسایی آن‌ها در محیط آزاد یا باغ وحش استفاده می‌کنند. کاربرد این خط‌ها احتمالا برای پنهان شدن است آن‌ها به کمک این خط‌ها می‌توانند در میان سایه‌ها یا چمن‌ها برای شکار پنهان شوند. این خط‌ها بر روی پوست ببر هم وجود دارد به عبارت دیگر اگر موهای بدن ببر تراشیده شود باز این الگو بر روی پوست دیده می‌شود.

ببرها در میان تمام گربه سانان از گوناگونی ابعاد بیشتری برخوردارند[۱۰] که ببرهای مازندران، بنگال و سیبری بزرگترین زیرگونه‌های ببر به شمار می‌روند. یک ببر نر بزرگسال متوسط که مربوط به شمال هند یا سیبری باشد نزدیک به ۴۵٫۵ کیلوگرم سنگین تر از یک شیر بزرگسال نر است.[۱۰] طول ببرهای ماده از ۲۰۰ تا ۲۲۷ سانتی‌متر و وزن آن‌ها از ۶۵ تا ۱۶۷ کیلوگرم تغییر می‌کند همچنین بزرگترین طول جمجمهٔ آن‌ها از ۲۶۸ تا ۳۱۸ میلیمتر است. طول بدن نرها از ۲۵۰ تا ۳۹۰ سانتیمتر، وزن آن‌ها از ۹۰ تا ۳۰۶ کیلوگرم و بزرگترین طول جمجمهٔ آن‌ها از ۳۱۶ تا ۳۸۳ میلیمتر است.[۱۱] به نظر می‌رسد که بزرگی اندام جمعیت‌های مختلف ببرها به اقلیم منطقهٔ زندگی شان مربوط است (قانون برگمان) و می‌توان آن را با تنظیم دمایی توضیح داد.[۱] یک ببر نر بزرگ سیبری می‌تواند به طول ۳٫۵ متر با در نظر گرفتن خمیدگی‌ها و ۳٫۳ متر بدون خمیدگی‌ها و به وزن ۳۰۶ کیلوگرم بزرسد. این اندازه‌ها بسیار بزرگتر از ابعادی است که کوچکترین زیرگونهٔ ببر می‌تواند به آن برسد برای نمونه ببر سوماترایی می‌تواند به وزن ۷۵ تا ۱۴۰ کیلوگرم برسد. از کل طول بدن ببر، دم آن ۰٫۶ تا ۱٫۱ متر آن را از آن خود کرده است.[۱۲][۱۳] بلندی شانه‌های ببر از ۰٫۷ تا ۱٫۲۲ متر از زمین می‌رسد.[۲] بهترین رکورد وزن ببر در رکوردهای جهانی گینس، ۳۸۹ کیلوگرم است و از آن ببر بنگالی است که در ۱۹۶۷ شکار شد احتمالا وزن زیاد آن به دلیل گاومیشی بوده که شب پیش خورده بوده است.[۱۴][۱۵]

در همهٔ گونه‌ها، ببر ماده از ببر نر اندام کوچکتری دارد البته بحث اختلاف وزن نر و ماده بیشتر برای ببرهای بزرگ صورت می‌گیرد که این اختلاف تا ۱٫۷ برابر می‌تواند برسد.[۱۶] همچنین پنجهٔ جلویی ببر نر از ماده بزرگتر است. زیست شناسان از این تفاوت بزرگی پنجه در شناسایی رد و تشخیص جنسیت صاحب رد پا، بهره می‌برند. بازشدگی‌های استخوان بینی در شیرها بزرگتر از ببر است اما به دلیل گوناگونی‌های فراوانی که در جمجمهٔ این دو جانور دیده می‌شود، تنها با دیدن ساختار فک پایینی می‌توان، اطمینان حاصل کرد.[۱۷] جمجمهٔ ببر بسیار مانند شیر است.[۱۸]

زیرگونه‌ها

۹ زیرگونه از ببر وجود دارد که سه تای آن‌ها نابود شده‌است. که گذشتهٔ آن‌ها به بنگلادش، سیبری، ایران، افغانستان، هند چین و آسیای جنوب شرقی باز می‌گردد همچنین ببرهای مربوط به سه جزیرهٔ اندونزی به شدت در خطرند. سه زیرگونهٔ باقی مانده به ترتیب جمعیت در فضای آزاد عبارتند از:

  • ببر بنگال که به آن ببر هندی هم می‌گویند که در هند، نپال، بوتان و بنگلادش زندگی می‌کند و فراوان ترین زیرگونه با جمعیتی کمتر از ۲۵۰۰ بزرگسال است. در سال ۲۰۱۱ جمعیت برآورد شده برای ببرها، ۱۵۲۰ تا ۱۹۰۹ در هند، ۴۴۰ در بنگلادش، ۱۵۵ در نپال و ۷۵ در بوتان است.[۱۹] این ببر در چمنزارهای آبرفتی، جنگل‌های گرمسیری، جنگل درختان کوتاه، جنگل‌های برگریز خشک و مرطوب و مناطق رویش کرنا زندگی می‌کند. طول سراسری ببر بنگال نر با در نظر گرفتن دم آن، ۲۷۰ تا ۳۱۰ سانتیمتر است درحالی که جنس مادهٔ آن‌ها از ۲۴۰ تا ۲۶۵ سانتیمتر طول دارند. همچنین وزن جنس نر از ۱۸۰ تا ۲۶۰ کیلوگرم و وزن جنس ماده از ۱۰۰ تا ۱۶۰ کیلوگرم تغییر می‌کند.[۱][۲۰] در شمال هند و نپال، ببرها معمولا بزرگترند برای مثال وزن جنس نر، میانگین ۲۳۵ کیلوگرم و ماده ۱۴۱ کیلوگرم است.[۲۱] در ۱۹۷۲ پروژه‌ای در جهت نگهداری از ببرها و نگهداشتن منطقه‌هایی با اهمیت زیستی به عنوان میراث ملی آغاز شد[۲۲] اما تقاضای بالا برای قاچاق استخوان‌ها و برخی اندام‌های ببر وحشی برای استفاده در طب سنتی چینی دلیلی شد برای بیشتر شدن فشار شکار غیرقانونی ببر در شبه قارهٔ هند.[۲۳] انجمن حفاظت از حیوانات وحشی هند اعلام کرده است که ۸۹۳ مورد شکار غیرقانونی ببر در بازهٔ سال‌های ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۹ در هند انجام شده است که تنها گوشه‌ای از شکار غیرقانونی واقعی و تجارت غیرقانونی است که در هند صورت می‌گیرد.[۲۴]
  • ببر هندوچین که به آن ببر کربت (Corbett) هم می‌گویند در کامبوج، چین، لائوس، میانمار، تایلند و ویتنام پیدا می‌شود. این گونهٔ ببر نسبت به ببر بنگال کوچکتر و تیره تر است. وزن نرهای آن‌ها میان ۱۵۰ تا ۱۹۵ کیلوگرم و ماده‌ها میان ۱۰۰ تا ۱۳۰ کیلوگرم است.[۱] جای زندگی آن‌ها بیشتر در جنگل‌های کوهستانی یا نواحی تپه‌ای است. بر پایهٔ برآوردهای دولتی در مجموع حدود ۳۵۰ مورد از این زیرگونه در منطقه زندگی می‌کند که به شدت در خطر شکار غیرقانونی قرار دارند و یا به دلیل شکار بیش از اندازهٔ زنجیرهٔ خوراک آن‌ها مانند گوزن و خوک‌های وحشی، به شدت در خطر کمبود شکار (غذا) اند. همچنین مشکلاتی مانند درون‌زایی و از دست رفتن زیستگاه از دیگر مشکلات ببرهای این منطقه است. نزدیک به سه-چهارم ببرهایی که در ویتنام کشته می‌شوند صرف ساخت داروهای چینی می‌شوند.
  • ببر مالایی (جکسونی) این ببر که تا سال ۲۰۰۴ هنوز یک زیرگونهٔ جداگانه برای خود در نظر گرفته نمی‌شد به طور ویژه در جنوب شبه‌جزیرهٔ مالایا یافت می‌شوند. این دسته بندی تازه پس از پژوهش‌های Luo et al از آزمایشگاه پژوهش‌های گوناگونی ژنتیکی، بخشی از انستیتو ملی سرطان ایالات متحده آمریکا اعلام شد. بر پایهٔ اعلام رسمی شمار این جانوز ۵۰۰ مورد است که به شدت در خطر شکار غیرقانونی است. ببر مالایی دومین زیرگونه از نظر کوچکی اندام است که میانگین وزن نر آن ۱۲۰ کیلوگرم و میانگین وزن ماده آن ۱۰۰ کیلوگرم است. ببر مالایی یک نماد ملی در مالزی است و تصویر آن را می‌توان بر روی لباس نظامی یا آرم برخی موسسه‌ها مانند Maybank، بزرگترین موسسه مالی مالزی دید.
  • ببر سوماترایی تنها در جزیرهٔ اندونزیایی سوماترا پیدا می‌شود و یک گونه در معرض انقراض است.[۲۵] این ببر کوچکترین ببر زندهٔ جهان است که وزن نرهای آن ۱۰۰ تا ۱۴۰ کیلوگرم و وزن ماده‌های آن ۷۵ تا ۱۱۰ کیلوگرم است.[۱] اندام کوچک آن‌ها به دلیل سازگار شدن با جنگل‌های انبوه جزیرهٔ سوماترا، جایی که زندگی می‌کنند، و اندام کوچک تر شکار آن‌ها است. جمعیت این ببر ۴۰۰ تا ۵۰۰ مورد برآورد شده که بیشتر در پارک‌های ملی دیده می‌شوند. بررسی‌های ژنتیکی وجود ژنی یکتا و ویژه در این ببر را نشان داده است که ممکن است منجر به گونهٔ تازه‌ای از ببر شود، البته اگر منقرض نشود؛[۲۶] از این رو حفاظت از ببرهای این منطقه اولویت بیشتری پیدا می‌کند. تخریب زیستگاه مشکل اصلی جمعیت ببرهای منطقه است که گاهی در پارک‌های حفاظت شده هم دیده می‌شود. در میان سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۰ مرگ ۶۶ ببر گزارش شده است که تقریبا برابر با ۲۰٪ جمعیت آن‌ها است.
  • ببر سیبری که به آن ببر آمور هم می‌گویند ساکن منطقهٔ پیرامون رود آمور-یوسوری از سرزمین پریمورسکی و خاباروفسک در شرق دور سیبری است.[۲۷] این جانور در میان بزرگترین جانوران خشکی جای دارد که برای نرها طول سر و بدن میان ۱۹۰ تا ۲۳۰ سانتیمتر و برای ماده‌ها ۱۶۰ تا ۱۸۰ است که به این اندازه، طول دم بین ۶۰ تا ۱۱۰ سانتیمتر را هم باید افزود. وزن ببر نر بزرگسال آن ۱۸۰ تا ۳۰۶ کیلوگرم و وزن مادهٔ بزرگسال ۱۰۰ تا ۱۶۷ کیلوگرم است.[۱] وزن میانگین ببر نر بزرگسال ۲۲۷ کیلوگرم می‌باشد. پوشش بدن ببر سیبری بسیار ضخیم است و رنگ نمای بدن آن طلایی کمرنگ است و تعداد کمتری خط دارد. سنگین ترین ببر سیبری که تا کنون پیدا شده وزنی برابر با ۳۸۴ کیلوگرم داشته که البته در درستی آن تردید وجود دارد.[۲] در سال ۲۰۰۵ بین ۳۳۱ تا ۳۹۳ ببر بزرگسال و کمتر از بزرگسال در منطقه وجود داشت که جمعیت ببرهایی که تولید مثل می‌کردند ۲۵۰ مورد بود. این جمعیت برای یک دهه ثابت نگه داشته شده بود اما بررسی‌ها نشان داده که پس از سال ۲۰۰۵ شمار ببر روسی رو به کاهش است.[۲۸] در آغاز سدهٔ میلادی روابط تبارزایش این ببر مورد بازبینی قرار گرفت و شباهت‌های بسیاری میان ببر سیبری و ببر مازندران پیدا شد و معلوم شد که ببر سیبری نزدیک ترین خانواده به ببر مازندران است و جد بسیار نزدیکی دارند.[۲۹]
  • ببر جنوب چین که به آن ببر شیامن یا ببر آموی هم می‌گویند در خطرترین گونهٔ ببر است و نام آن در فهرست ۱۰ جاندار در معرض نابودی قرار دارد.[۳۰] این گونهٔ ببر، یکی از گونه‌های کوچک است که طول نر و مادهٔ آن میان ۲٫۲ تا ۲٫۶ متر می‌باشد. وزن ببرهای نر میان ۱۲۷ تا ۱۷۷ کیلوگرم و وزن ببرهای ماده میان ۱۰۰ تا ۱۱۸ کیلوگرم است. از سال ۱۹۸۳ تا ۲۰۰۷ هیچ ببر جنوب چینی دیده نشده است. اما در سال ۲۰۰۷ یک کشاورز یکی از این ببرها دید و برای مستندسازی عکس آن را با دوربین دستی گرفت.[۳۱][۳۲] اما بعدها معلوم شد که این عکس واقعی نیست بلکه از یک تقویم چینی برداشته شده است به این ترتیب خبر دیده شدن ببر به یک رسوایی بزرگ تبدیل شد.[۳۳][۳۴][۳۵] در ۱۹۷۷ دولت چین قانونی مبنی بر ممنوعیت شکار ببر تصویب کرد اما به نظر تصویب این قانون خیلی دیر انجام شده بود. چون ظاهرا این ببر در دنیای بیرون منقرض شده است. در حال حاضر ۵۹ ببر جنوب چین به صورت در قفس، وجود دارد که خود این ببرها از ۶ ببر بوجود آمده‌اند از این رو تنوع ژنتیکی مربوط به این گونهٔ ببر در آن‌ها دیده نمی‌شود. درحال حاضر تلاش‌هایی در جهت فرستادن این ببرها به دنیای بیرون در حال انجام است.

گونه‌های نابودشده

نحوه زندگی و شکار

ببر حیوانی است قوی و پر تحرک و مقاوم. به این ترتیب کاملاً به شکار نزدیک شده و بطور ناگهانی به وی جهش می‌کند. معمولاً بوسیله شکستن مهره‌های گردن و خرد کردن جمجمه شکار خود را فوراً می‌کشد. می‌تواند شکارهای بزرگی مانند گوزن و گاو را را با دندانهای خود حمل کرده به جای مناسب ببرد. ببرهای زخمی و آنهایی که به انسان خواری عادت دارند انسان را مورد حمله قرار می‌دهند. ببر معمولاً گوزن، آهو، گاو و گاومیش وحشی و گراز و گاهی بچه فیل شکار می‌کند. از جانورانی مانند پرندگان، میمون‌ها و حتی لاک پشت و قورباغه نیز تغذیه می‌کند. در بعضی مناطق آسیا که محیط زیست طبیعی ببر آسیب دیده است.

تولید مثل

غرش‌های سهمگین ببرهای نر در فصل جفت یابی، می‌تواند برای جلب توجه ماده‌ها به کار رود و بویی که ماده‌ها به هنگام علامت گذاری از خود بر جای می‌گذارند، جفت گیری ببرها معمولاً در زمستان صورت می‌گیرد هر دو تا سه سال یکبار بچه می‌زاید. دوران آبستنی آنها در حدود ۱۰۵ تا ۱۱۳ روز است. معمولاً دو یا سه قلو می‌زایند ولی تعداد بچه‌ها تا ۶ نیز دیده شده است. بچه‌هایی که تازه متولد می‌شوند به اندازه یک گربه اهلی و به وزن ۱۴۰۰ گرم هستند و بعد از ۲ هفته چشم باز می‌کنند. بچه‌ها به سرعت رشد کرده و بعد از یک ماه کم‌کم به دنبال مادر خود راه می‌افتند. تا شش ماهگی از شیر مادر تغذیه می‌کنند و تا یکی دو سال با مادر می‌گردند ولی تا سه سالگی در حدود لانه می‌مانند و بعد از آن به نقاط دیگر می‌روند. در سن چهار سالگی از لحاظ جنسی بالغ می‌شوند.

قلمرو و گروه

ببرها، چه نر و چه ماده، منطقهٔ بزرگی را به عنوان قلمرو انتخاب می‌کنند و آن را با روش‌های گوناگون علامت گذاری می‌کنند. ببرهای ماده قلمروی کوچکتری دارند و قلمرو آنها می‌تواند با هم همپوشانی داشته باشد و در قلمرو ببر نر قرار بگیرد. یا می‌توان گفت قلمرو یک ببر نر می‌تواند از قلمرو چندین ماده تشکیل شده باشد. البته این موضوع در رابطه با ببرهایی که قلمرو بزرگتری دارند، بیشتر مصداق پیدا می‌کند. ببرها به شدت بر سر تصاحب ماده‌ها و قلمرو با یکدیگر درگیر می‌شوند و می‌توانند یکدیگر را به شدت مجروح کنند.

رژیم غذایی و شکار

ببرها معمولا هفته‌ای یکبار به شکار بزرگ می‌روند.[۳۶] ببرها با توجه به امنیت قلمروشان، تصمیم می‌گیرند که روزها شکار کنند یا شب‌ها به دنبال طعمه بگردند. البته اغلب ببرها شب شکارند. ببرها معمولاً با اتکا به وزن بالا و پنجه‌های نیرومندشان بر روی طعمه می‌پرند و طعمه را به گونه‌ای زمین می‌زنند که شانس بسیار کمی برای فرار داشته باشد. ببرهای بزرگ با ضربهٔ مهلکی گردن شکار را می‌شکنند و باعث خفگی آن می‌شوند. گاهی اوقات هم گلوی طعمه را به سرعت به دندان می‌گیرند تا خفه شود. ببرها با همین قدرت بی نظیرشان جانورانی به بزرگی فیل یا کرگدن را از پا درمی آورند. اما طعمه‌های متداول ببر، پستانداران متوسط تا بزرگ نظیر گوزن، مرال، شوکا، آهو، گراز، جگوار و پرندگان یا خزندگان هستند. در مواقع کمبود غذا نیز به دام‌های اهلی مانند گاو و گاومیش حمله می‌کند.

ببر و انسان

به دلیل علاقهٔ ببر و انسان به آب و جنگل، ببر باید حضور تعداد زیادی از آدمیان را در قلمرویش تحمل کند. نقاطی در جهان دارای ببر بوده و هستند، که از پرجمعیت ترین نقاط جهان به شمار می‌آیند. و همیشه این تعارضات بین آدمی و جانوران، به ضرر حیوانات تمام شده و برخی گونه‌های ببر را به کلی منقرض و بقیه را در معرض انقراض قرار داده است. البته حمله ببر به انسان به ندرت صورت می‌پذیرد اما اگر چنین اتفاقی بیفتد شانس آدمی برای فرار بسیار کم است.

زیر گونه‌های منقرض شده

زیرگونه‌های موجود

ببر سیبری

منابع

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ Mazák, V. (1981) Panthera tigris. Mammalian Species 152: 1–8.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ (آلمانی) Mazák, V. (1965) Der Tiger Panthera tigris Linnaeus 1758. Volume 356 of Die Neue Brehm-Bücherei. A. Ziemsen, Wittenberg Lutterstadt.
  3. ↑ Tigers 'take night shift' to dodge humans, BBC News, 4 September 2012
  4. ↑ Chundawat, R.S. , Habib, B. , Karanth, U. , Kawanishi, K. , Ahmad Khan, J. , Lynam, T. , Miquelle, D. , Nyhus, P. , Sunarto, S. , Tilson, R. , Wang, S. (2011). "Panthera tigris". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2011.2. International Union for Conservation of Nature.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  5. ↑ Sanderson, E. , Forrest, J. , Loucks, C. , Ginsberg, J. , Dinerstein, E. , Seidensticker, J. , Leimgruber, P. , Songer, M. , Heydlauff, A. , O'Brien, T. , Bryja, G. , Klenzendorf, S. , Wikramanayake, E. (2006). The Technical Assessment: Setting Priorities for the Conservation and Recovery of Wild Tigers: 2005–2015. WCS, WWF, Smithsonian, and NFWF-STF, New York and Washington, DC, USA.
  6. ↑ "National Animal". Government of India Official website.
  7. ↑ Van den Hoek Ostende. 1999. Javan Tiger – Ruthlessly hunted down. 300 Pearls – Museum highlights of natural diversity.
  8. ↑ Piper, Philip J.; Ochoa, Janine; Lewis, Helen; Paz, Victor; Ronquillo, Wilfredo P. (2008). "The first evidence for the past presence of the tiger Panthera tigris (L.) on the island of Palawan, Philippines: Extinction in an island population". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. 264: 123. doi:10.1016/j.palaeo.2008.04.003.
  9. ↑ Schaller, G. (1967) The Deer and the Tiger: A Study of Wildlife in India. Chicago Press, Chicago.
  10. ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Brakefield, T. (1993). Big Cats: Kingdom of Might. ISBN 0-89658-329-5.
  11. ↑ Carnivores of the World by Dr. Luke Hunter. Princeton University Press (2011), IBSN 9780691152288
  12. ↑ Retrieved 2011-07-25|Tiger. The Animal Files. 1937-09-27
  13. ↑ Tigers. Physical Characteristics and Special Adaptations. seaworld.org
  14. ↑ Wood, Gerald (1983). The Guinness Book of Animal Facts and Feats. ISBN 978-0-85112-235-9.
  15. ↑ The Object at Hand | Science & Nature | Smithsonian Magazine. Smithsonianmag.com (2012-03-16). Retrieved on 2012-07-28.
  16. ↑ Matthiessen, P. , Hornocker, M. (2000). Tigers in the Snow. New York: North Point Press. ISBN 0865475768.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:استفاده از پارامتر نویسندگان (link)
  17. ↑ Matthiessen, Peter (2001). Tigers In The Snow. North Point Press. ISBN 0-86547-596-2. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  18. ↑ Geptner, V. G. , Sludskii, A. A. (1972) Mlekopitaiuščie Sovetskogo Soiuza. Vysšaia Škola, Moskva. (In Russian; English translation: Heptner, V. G. ; Sludskii, A. A. ; Bannikov, A. G. ; (1992) Mammals of the Soviet Union. Volume II, Part 2: Carnivora (Hyaenas and Cats). Smithsonian Institute and the National Science Foundation, Washington DC). pp. 95–202.
  19. ↑ Chundawat, R. S. , Khan, J. A. , Mallon, D. P. (2011). "Panthera tigris tigris". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2011.2. International Union for Conservation of Nature.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  20. ↑ Karanth, K. U. (2003). Tiger ecology and conservation in the Indian subcontinent. Journal of the Bombay Natural History Society ۱۰۰ (۲&3) 169–189.
  21. ↑ Smith, J. L. D. , Sunquist, M. E. , Tamang, K. M. , Rai, P. B. (1983). "A technique for capturing and immobilizing tigers". The Journal of Wildlife Management. 47 (1): 255–259. JSTOR 3808080.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  22. ↑ Panwar, H. S. (1987). Project Tiger: The reserves, the tigers, and their future. In: Tilson, R. L. , Seal, U. S. , Minnesota Zoological Garden, IUCN/SSC Captive Breeding Group, IUCN/SSC Cat Specialist Group. Tigers of the world: the biology, biopolitics, management, and conservation of an endangered species. Noyes Publications, Park Ridge, N.J. pp. 110–117.
  23. ↑ Hemley, G. , Mills, J. A. (1999). The beginning of the end of tigers in trade? In: Seidensticker, J. , Christie, S. , Jackson, P. (eds.) Riding the Tiger. Tiger Conservation in human-dominated landscapes. Cambridge University Press, Cambridge. ISBN 0-521-64057-1
  24. ↑ Wildlife Protection Society of India (2009). WPSI's Tiger Poaching Statistics.
  25. ↑ Linkie, M. , Wibisono, H.T. , Martyr, D.J. & Sunarto, S. (2008). "Panthera tigris ssp. sumatrae (Sumatran Tiger)". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2011.1. International Union for Conservation of Nature. Retrieved 9 August 2011.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  26. ↑ Cracraft, Joel; Feinstein, Julie; Vaughn, Jeffrey; Helm-Bychowski, Kathleen (1998). "Sorting out tigers (Panthera tigris): mitochondrial sequences, nuclear inserts, systematics, and conservation genetics" (PDF). Animal Conservation. 1 (2): 139. doi:10.1111/j.1469-1795.1998.tb00021.x.
  27. ↑ Kerley, L.L. , Goodrich, J.M. Miquelle, D.G. Smirnov, E.N. Quigley, H.G. , Hornocker, M.G. (2003). "Reproductive parameters of wild female Amur (Siberian) tigers (Panthera tigris altaica)". Journal of Mammalogy. 84: 288–298. doi:10.1644/1545-1542(2003)084<0288:RPOWFA>2.0.CO;2. JSTOR 1383657.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  28. ↑ Miquelle, D. , Darman, Y. , Seryodkin, I. (2011). "Panthera tigris ssp. altaica". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2011.2. International Union for Conservation of Nature.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  29. ↑ الگو:Cite doi.
  30. ↑ South China Tiger Believed Still Exists in Wild. Xinhua News Agency (2007-07-15)
  31. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام xinhua وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  32. ↑ "Rare China tiger seen in the wild". BBC News. 2007-10-12. Retrieved 2009-03-07.
  33. ↑ "South China tiger photos are 'fake'". China Daily. 2007-11-17. Retrieved 2009-03-07.
  34. ↑ "South China tiger photos are fake: provincial authorities". China Daily. 2008-06-29. Retrieved 2009-03-07.
  35. ↑ Page, Jeremy (2008-06-30). "Farmer's photo of rare South China tiger is exposed as fake". London: The Times. Retrieved 2009-03-07.
  36. ↑ با ببر آدمخوار چه باید کرد؟، بی‌بی‌سی فارسی

http://en.wikipedia.org/wiki/Tiger

  • The Simin And Schuster Encyclopedia Of Animals. Ed. Dr. Philip Whitefield

پیوند به بیرون

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ببر موجود است.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ببر موجود است.
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به ببر در ویکی‌گفتاورد موجود است.
آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد پستانداران است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link GA الگو:Link GA الگو:Link GA الگو:Link GA الگو:Link GA الگو:Link GA

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=ببر&oldid=12077109»